|
2000
|
|
|
», Francho Nagorek aipatu duenaren arabera. Orain arte poema, ipuin eta ikerkuntza zenak alor berriak ere
|
baditu
gazteei esker. Zaragozan adibidez, fanzine eta komikigintza ere landu izan dituzte, horrela kutsu modernoagoa eman diote hizkuntzari.
|
|
|
Tipiskak gara. Errefuxatzen
|
ditugu
gazteak noiznahi lekurik ez dugulako. Ez dugu ostaturik eta ostatu egiteko lekurik ere ez.
|
|
|
Zuen ustez, inguruan
|
dituzuen
gazteek bertsolaritzaren giderrak hartuko dituzte zuen segidan?
|
|
|
Emile Larrek, aspaldian, Iparraldeko bertsolaritzaren" baratze ederraren bisitatzera" gomita luzatu zuen" Jakin" aldizkarian(" Ipar Euskadiko bertsulariak", Jakin, 1980ko apirila iraila). Baratze hori arraloratzen ari da, oldar berezia
|
duten
gazteei esker; horietan direla Urruñako Sustrai Colina eta Hendaiako Amets Arzallus. Biek lur aberatsean dituzte erroak bota eta zeruan gora hostotzeko prest dira.
|
|
|
(Asurmendi, Mikel: Argia 1626) Ondorioz, barne gatazka etengabeak
|
dituzten
gazteen aurrean gaude: hots, pertsonaia biribilak irudikatu nahi izan ditu idazleak.
|
|
|
Lyman Wynne ere psikiatra eta psikoanalista zen eta paziente eskizofrenikoenfamiliari buruzko epe luzeko ikerketa programa bat hasi zuen NIMHen 1954an; programa hori Eskizofrenikoen familia harremanen pseudo mutualitatea izenekolanean agertzen da (Wynne eta besteak, 1958); hain zuzen, gaixotasun psikotikozorrotzak
|
dituzten
gazteen familietan sarritan aurkitu den harreman mota bat, hainzuzen, gaixotasun horien garapenean oinarrizko zerikusia lukeen harreman motadeskribatzen da lan horretan.
|
|
|
Arriskua zein zen ikusita, aitzakia bat asmatu genuen. Euskal gazteen arteanikerketa soziologikoa egiten ari ginela eta eztabaida taldeak behar genituela esanezbildu
|
genituen
gazteok. Honela, hizkuntzaren azterketaren gaineko susmoa urruntzealortu genuen.
|
|
|
Eta zulo hori, zinez erraiten diat, izarrik gabeko gaua duk, zeren bizirik bainago, baina hilik banengo bezala... Eta, Urbiainerat joanen banintz ere, amak ez likek bere seme hura aurkituko, itzal bat baizik, zeren mundua jan nahi
|
zuen
gazte hura munduak jan baitzuen, finean... Eta horretarakotz, hobeki nagok hemen.
|
|
|
—Ikusi al
|
duzu
gazte andre gixon koldar bat, justiziatik ihesi dabilena?
|
|
|
Eta ni nauk eta ni izanen nauk hik behar duan haizea, hi gaztetan enea izan hintzen bezala, Pariserat studiatzerat joan aitzin... Edo ez al haiz gogoratzen zer konbertsazione izaiten
|
genituen
gazte ginela?
|
|
|
Yoyes, Mexikora joan zen euskalduna izateaz gain, kideek akabatutako militante ohia izan zen. Yoyes ez zen soil soilik Euskal Herrian lana bilatzen zuen euskara makala
|
zuen
gaztea. Yoyes herri honetako atsekabearen ikurra bilakatu zen.
|
|
|
– Mungiarrak
|
dituzu
gazte hauek, Estepan. Zu hazi zinen herrikoak.
|
|
2001
|
|
|
Sektore asko egoera larrian dago: langabetuak, zabor kontratuak
|
dituzten
gazteak, laguntza eskasak dituztenak... Zer gertatzen da?
|
|
|
Lanbide ordaindua
|
duten
gazteak (14 29 urte)
|
|
|
Lanbide ordaindurik ez
|
duten
gazteak (14 29 urte)
|
|
|
Eta lanaren izaera prekarioak arrazoia eman besterik ez die egiten gurasoen etxea uztera ausartzen ez diren neska mutilei: aldi baterako kontratu gehienak gazteei egiten zaizkie eta lanean etorkizun argiagoa izan nahi
|
dute
gazteek etxebizitza erosteak sortzen duen milioien morrontzan erori aurretik.
|
|
|
Haurraren pertsonalitatea eta bizitza erritmoa errespetatzearekin batera, familiako elkarbizitza arautzen duten arauak errespetatzen ikasi behar
|
du
gazteak, horiek onartzearen baitan izango delako egunen batean emantzipatuko diren seme alaba horien elkartasuna, gizarterako gaitasuna eta autonomia pertsonala.
|
|
|
Lan kontratuen %15 %20 inguru ALEen bidez egiten da, eta lan mundura itzultzeko bide paregabea dira denboraldi luze batez lanetik urruti izan diren emakumeentzat edo oraindik lan merkatuan sartu ez diren eta dirua edo lan eskarmentua behar
|
duten
gazteentzat.
|
|
|
24 horretara/ eta arazo konkreturik bizi dun/ bizi
|
duen
gazte horren/ e
|
|
|
Guztia zegoen berdin: kuku erlojua, telefono beltza, Lucasek egindako egurrezko esekitokia, gitarra eskuan
|
zuen
gazte tirantedun bat, ispilua, koadro inpresionista baten imitazioa... baina gaztea eta gaztearen gitarra eta gaztearen tiranteak ez ziren etxekoak:
|
|
|
–Uste nuen hutsik zegoela etxea... –esan
|
zuen
gazteak, Marcosek– Baina trankil, banoa.
|
|
|
badugula, aspaldidanik, gure artean harako Nafarroan genuen" osin ondargabe" haren antzeko zerbait, eta osin hori komunikabiderik ezak zabaldu eta sakondu duela. Gazteagoek, eta ez dira hain gazte, ez dakite gure berri (ez ote dut, bada, oraindik orain irakurri Pikabea Donostiatik ihesi joan zela? 9), eta zaharragoek ez
|
dugu
gazteagoen berririk ere jakin nahi, esaten eta egiten dutena okerreko aldetik hartzeko ez baldin bada. Badakigu, noski, nondik datorren elkar ezin aditu hori.
|
|
|
ikusteko. Badakite gainera bere
|
dutela
gazteek, zuzen ala oker, azken hitza.
|
|
|
Ez dut hala uste. Zenbaitek, lanbidez edo nahiago baduzue ofizioz, etengabeko harremanak
|
ditugu
gazteekin: halabeharrez gertatzen zaigu hori, ezinbestean, ez inor baino irekiagoak eta gogo zabalagoak garelako.
|
|
|
Lerro batzuk gorago, Julio Iglesiasen bahiketaren aurkako mobilizazioei buruzko pasartean, arrazonamendu ba  tzuk azaldu diren bezalaxe, ezin dira PP alderdiko zinegotzi Miguel Angel Blancoren bahiketak eta hilketak eragin zituzten mobilizazioak ulertu, aintzat hartzen ez bada ETAren, kale borrokaren, eta HBk eta ezker abertzaleko beste erakunde batzuek defendatu eta bultzaturiko jarrera eta praktiken arbuio gero eta zabalagoa. Hilketa hori gertatu zen moduak (Ortega Lararen askapenaren erantzun gisa, halako garrantzi politikorik ez
|
zuen
gaztea izaki, 48 orduko epea eman eta gero...) latentzian zeuden joerak azaleratu, eta ETAren aurka sekula ikusi ez zen gizarte erantzuna gertatu zen.
|
|
|
Mutilaren lagunek ahoa bete hortz jarraitzen zuten. Isilune labur baten ondoren, ile kizkurra eta ezpain azpian piercinga
|
zituen
gazte haietako bat amorruz oldartu zitzaidan. Saihetsean ziztada mingarria sentitu nuen artean guztiz orbainduta ez zegoen bala zaurian.
|
|
2002
|
|
|
Nontzeberri ataria kultura interesatzen zaion lagun orori zuzendurik dago, nahiz eta sorkuntzari dagokionez, gehien erakutsi behar
|
dutenak
gazteak diren. Hots, adin mugarik ez dagoen arren, euren burua ezagutarazi nahi duten horiek erakarri nahi ditu Nontzeberrik, finean gazteek baitute interes gehien beraien lan eta proiektuak zabaltzeko.
|
|
|
Irigoienen hurrengo nobelak, Udazkenaren balkoitik (Erein, 1987), Jon Mirande Saria irabazi zuen 1986an. Francoren diktadura bizi
|
zuten
gazteen belaunaldiaren ikuspen nobelatua eskaintzen zaigu bertan. Erreal miresgarriaren teknikari uko egin gabe, autoreak nobela testimoniala idatzi nahi izan zuen, aurrekoa baino egitura askoz sinpleagoan oinarritua.
|
|
|
Moda lanbide hartu nahi
|
duten
gazte horiengana zuzenduriko ikastaroak antolatzen ditu gure Elkarteak.
|
|
|
Goi Gradua, geroaldian musika lanbide bihurtu nahi
|
duten
gazteei (hau da, arte diziplina horretan ikasketak hasi dituztenen %4 inguru) zuzendurik dago.
|
|
|
Bestalde, Euskal Autonomia Erkidegoan 1975 urtean jaiotakoak eta gauregun? 2001 urtean? 26 urte
|
dituzten
gazteak 39.600 baziren, 1990 urtean jaiotakoak? 2015 urtean 26 urte izango dituztenak, beraz? 16.400 baino ez zirenizan, hau da, erdia baino askoz gutxiago.
|
|
|
Aitak, berriz, ez daki tutik, gertaturikoaren berri. Niri dagokit jaun zahar bati neskatxaren eskua eskaraztea, honela maitaleak harekin ezkontzeko egokiera izan dezan; bada ezkontza eskea egingo duen auzoko agure hori, neskatxaren ohorea Zeresen gau jai batean laidoztu
|
zuen
gaztearen osaba baita.
|
|
|
Atzetik ditu afektuak, familia, lagunak eta maitasuna.' Alderdi horien atzean beste batzuk daude, hala nola lana, aisia, ikasketak, dirua eta sexua. Azken puntu horrek —adierazi zuen Azpirozek— “garrantzi handia”
|
du
gazteentzat, baina lehen aipatutakoen oso atzetik. Gazteentzako enplegu egonkor gutxiko lan merkatu batekin, gazteek beltza ikusten dute beren lan etorkizuna.
|
|
|
«Cover up» Ondorioz, jende askok «cover up» delakoa aukeratzen du, beste marrazki bat duen tatuajea kamuflatzeko, eta trebetasun eta sormen dosi handia eskatzen du. Dermatologo desberdinek esan dutenez, tatuajeak kentzeko osasun zentroetara joaten diren pertsonen artean, gizonak nagusi dira zerbitzu militarrean egindako marrazki bat desegin nahi duten gizonek eta apaingarri horiek bateraezinak diren lanpostu jakin batzuetara iritsi nahi
|
duten
gazteek, hala nola zinpeko zaintzaileek, poliziek edo bankuko bulegoek. Zenbait tatuatzailek ohartarazten dute praktika hori atzeraezina dela.
|
|
|
Gazteek eskatzen dute lokal publikoetan edari alkoholdunak saltzeko prezioa oso garestia dela. Hain zuzen ere, familiarekiko mendekotasuna duten eta lanik ez
|
duten
gazteek —zehazki— aurrekontu txikia dute parranda gau bati aurre egiteko. Pub batean kopa bat hartzea, freskagarriarekin eta alkoholarekin egindako konbinatua, lau eta bost euro bitartekoa izan daiteke.
|
|
|
Lesio mota horrek eragin handiagoa
|
du
gazteen artean, paraplegia edo tetraplegia eragiten du.
|
|
|
Eguerdi aldera Santa Cruzera ailegatu ginen. Herri polit, lasai eta garbia da Santa Cruz, skate taularen gainean zutik irautea beste kezkarik ez
|
duten
gazte unibertsitario axolagabeen habia. McDonalds batean zerbait jan eta hango hondartza paregabean eman genuen arratsalde osoa.
|
|
2003
|
|
|
Aitor Aranak, testu erotikoak eta are pornografikoak idazten dituenean, ez du gogoko testuinguru jakin batean mugatuta ibiltzea (beti azalduz, kasu), zerbait berria eskaintzea baizik. Adibidez, amona maitagarri baten ezusteko mendekua, bere burua baino maite ez
|
duen
gaztearen amarruak, jende ikustezinarekin sexu harremanak dituenaren gozamena, mamu bilakatu ostean irakasle zahar batek egiten dituenak...
|
|
|
Gazteak gazte dira nonahi. Komunitate guztiek
|
dute
gazte erakundea, eta gazteentzako egitasmo bereziak. Helburua da, gazteak komunitatearen parte izan daitezen, ideia hori haien buruan sartzea.
|
|
|
Ez da bakarrik abentura eta fantasiazko istorio bat, badu besterik.
|
Badu
gazte nerabe bat bizitzaren aurrean. Badu euskaldunon jatorri misteriotsuarenganako maitasuna.
|
|
|
Baina gaur Ainhizek eguzkiak azalaren margoa gorputz osoan berdintzea nahi du. Gainera, atzean utzi dute erdi inguruan bikiniz paratzeak sortzen zien morboa, ondoan hainbesteko lotsarik ez
|
zuen
gazteren bat biluzik jarriko zitzaien itxaropenaz, eta geroko lotsak top less egin ez egin erabaki ezinik, edo bainujantzia aldatzerakoan zerbait erakutsiko ote zuten. Euren adinekoek ez zuten egiten, baina interesgarriagoa zen hogeiak atzean utzitakoen anatomia batez ere ustekabean euren ezaugarria gogortzen hasten bazitzaien.
|
|
|
Baina ohikoena guztiz kontrakoa izaten da, batez ere lehenengo etxebizitza eskuratu nahi
|
duten
gazteen kasuan.
|
|
|
Ala ahantzia dugu zaharrok, Loiolako semeak erakutsi zuen bezala, izpirituen bereizteko ariketak egitea tarteka baitezpadako dela? Ala ahantzia
|
dute
gazteek, profeta berriek dioten bezala, autokritikarik gabe ez dela nehoiz, nehon deus egin?
|
|
|
Hegoaldean euskara hutsez argitaratzen ziren astekariak (Zeruko Argia, Anaitasuna, Goiz Argi) krisi larrian sartu ziren eta azken biek ateak itxi zituzten laurogeiko hamarkadaren hasieran115 Zeruko Argia ren iraupena lan-talde berri baten eskutik etorri zen, aurreko kazetari, kolaboratzaile eta publizitate ugari galdu ondoren. Giro politizatu hartan, Ezker Abertzalearen inguruko, baina askatasunez eta euskara hutsean idatzi nahi
|
zuen
gazte talde hura marjinalitatearen mugan zebilen. 1980ko bukaeran, Argia izenaz birbataiatutako astekariaren ibilbideak ondo islatzen du garai hartako bilakaera.
|
|
|
Alde horretatik, 12 eta 21 urte bitarteko nesken %4k anorexia (%0, 5), bulimia (%2) edo elikadura nahasteren bat (%1, 5) zuten, hau da, adin horietako 25 neskatik batek gaixotasun horietakoren bat du. 1997an, ikertzaileak arrisku faktoreak biltzen joan ziren, eta 18 hilabetez hasiera batean nahasterik ez
|
zuten
gazteen jarraipena egiten jarraitu zen. Horien artean 90 kasu berri diagnostikatu zituzten, eta, beraz, “gaixotasuna ondoen iragartzen zuten faktoreak bilatu ziren”, esan zuen Martinezek.
|
|
|
Ezgaitu horiek arazo larria dute autoestimuan, beren mugez jabetzen baitira. Lehen Hezkuntzan arazorik ez
|
duten
gazteak dira, baina Bigarren Hezkuntzara iristen direnean konturatzen dira ikaskideek helburuak betetzen dituztela eta haiek ez direla iristen. Orain, Internetekin, erraza da hori ezkutatzea eta bakoitzak izan nahi duen bezalakoa izatea.
|
|
|
Loreto Sanmartín Gazteriako zuzendari nagusiak Xuventude Galicia Net en beste edizio bat egitea erabaki zuen, Xuntak gazteak teknologia berrien erabileran “inplikatzeko” eta “sartzeko” asmoa baitu. Hala, azpimarratu zuen hiru eguneko etengabeko topaketa horrek lagundu egin nahi
|
duela
gazteek Interneti eta informatikari buruzko ezagutzak zabaltzen, eta, aldi berean, parte hartzaileen artean “esperientzia trukea eta harremana” sustatzen dela. Santiago hiriak, zehazki Kongresu Jauregiak, hartuko du, bihartik igandera arte, topaketa hau.
|
|
|
Abalen eskaera, oro har, etxebizitza bat erosi nahi
|
duten
gazteei egin ohi zaie. Kreditu erakundeek banku abalak eskatzen badituzte, gurasoek, anai arrebek edo lagunek emandakoak, hein batean zapuztu egiten da asmo hori, izan ere, abalaren ondoriozko mendekotasun loturak ekonomikoki lotuko ditu abal emaileekin hipoteka maileguak irauten duen bitartean.
|
|
|
Espainiako egungo erretzailearen profila erdi edo goi mailako ikasketak
|
dituen
gaztea da; Espainiako sei milioi erretzaile ohi gehienak, berriz, 40 urtetik gorako gizonak dira, Pneumologiaren eta Kirurgia Torazikoaren Espainiako Elkarteak (SEPAR) egindako inkesta baten arabera. Ohitura utzi dutela diotenen artean, Espainiako helduen %20k, pertsona gehienek, gutxienez, urte erdi daramate erre gabe, eta denboraldi hori kritikotzat jotzen da berriro erortzeko, SEPARek dioenez.
|
|
|
Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) alkoholarekin loturarik ez
|
duten
gazteentzako aisialdiko jarduerak bultzatzearen aldeko apustua egin du, eta, horretarako, substantzia horrekin zerikusia duen publizitate guztia ezabatu behar dela uste du, bereziki kirol ekitaldietan, eragin zuzena baitu gazteengan. Hala adierazi du gaur goizean OCUko bozeramaile Iliana Izverniceanuk, Europako hamabost hiriren artean egindako azterketa batean.
|
|
|
Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) alkoholarekin loturarik ez duten gazteentzako aisialdiko jarduerak bultzatzearen aldeko apustua egin du, eta, horretarako, substantzia horrekin zerikusia duen publizitate guztia ezabatu behar dela uste du, bereziki kirol ekitaldietan, eragin zuzena
|
baitu
gazteengan. Hala adierazi du gaur goizean OCUko bozeramaile Iliana Izverniceanuk, Europako hamabost hiriren artean egindako azterketa batean.
|
|
|
Honen harira, aurrera begiratu behar
|
dugu
gazteok. Aurten edozein esparrutan agerian egon gara.
|
|
|
Baita zenbat adibide eman ere: hala nola, danbolina jo  tzen
|
zuten
gazte batzuei pazko jaunartzea eman ez zien misiolari frantses batzuen kasua; edo zenbait apaiz nafarrena, Lesakakoa kasu: hari esker, ez omen zen herrian dantzaldirik egin azken 28 urtean; Gipuzkoako adibideen artean, berriz, Asteasuko apaizarena aipatzen du:
|
|
|
nor hobeagorik bizitza osoko bekatu itsusienak aitor  tzeko? Aitortza orokorra egitea ezin egokiagoa zaie, bestalde, hamalau hamabost urte bete
|
dituzten
gazteei, ezkontzera doazen bikoteei, eta kereila eta auzitan sartuta dabiltzanei. Baina batez ere den dena lehenbailehen aitortu behar dutenak dira aurreko aitortzetan, lotsa edo beldurragatik âedo kontzientzi azterketa zabarragatikâ, heriozko bekaturen bat esan gabe utzi dutenak.
|
|
|
Alde eginak! –esan
|
zuen
gazteak.
|
|
2004
|
|
|
Iparraldean, kontrara, egoera ekonomikoak independentziari frenoa jarri dio. Era berean, ikasketak luzeagoak bihurtu direnez, urte gehiago eman behar
|
ditu
gazteak etxekoen babesean. Hala ere, gurasoengandik independizatzeko trantsizio horrek errito izaera baztertu duela dirudi.
|
|
|
Etxeko edozein gelatan jarri daiteke, eta ur, argi eta telefono gastuak gurasoen kargu geratzen dira. Ironiaz beteriko ekimen honek debatea piztu nahi
|
du
gazteek etxetik joateko dituzten arazoen inguruan. Era berean, gazteen izaera kritikatzeko ere bide ematen du, gurasoen etxeko erosotasun denak mantendu nahi dituztenei zuzenduta baitago produktua.
|
|
|
Bestalde nahi
|
nuke
gazteek ikastea hemen nola egiten diren gaztak, nola egiten diren artzain txakur lehiaketak. Bertsolariak, segalariak, laiariak, ea aurkitzen ditudan, hori baita herri batetik ikastea.
|
|
|
Bertsolariak, segalariak, laiariak, ea aurkitzen ditudan, hori baita herri batetik ikastea. Nik nahi
|
dut
gazteek jakin dezaten nolakoa den Euskal Herria, nolakoa den Peru, nolakoa Amazona, Cuzco... Mila Peru baitaude, eta Euskal Herrian bertan ere Araba ezberdina da Gipuzkoatik.
|
|
|
Kanpokoek uste dute dena berdina dela. Bidaiarako prestatzeko nahi
|
dut
gazteei gutxieneko hiztegia ematea. Perun quechua klaseak hartuko dituzte, eta ehun edo berrehun hitz quechua erakutsiko dizkiegu.
|
|
|
|
Zuen
gazte denboratik hona euri asko egin du, aita.
|
|
|
Ikasten ari diren hirian ostatua behar
|
duten
gazteak eta horiek beren etxeetan hartzeko moduan diren zaharrak harremanetan jartzen dituzte.
|
|
|
Teoriko hutsak inoiz izan ez diren sofistak politikaren irakaskuntzan hasten dira, berehala1 eremu politikoan jardun nahi
|
duten
gazteei pentsatzen, hitz egiten eta jardutenirakasten diete. Jakina, arrakasta denez politikaren helburu nagusia, helburu hori lortzekoongia erabilgarria dena izango da, bere horretan.
|
|
|
Sistema horren bidez, lagina biotxipean uzten da, beirazko gainazal batean, non egiaztatzen baita pazientearen sekuentzia genetikoa bat datorren gene mutatuaren sekuentziarekin (LDL), eta horrek agerian utziko luke asaldura. Hala, test diagnostikoari esker, adibidez, sintomarik ez
|
duten
gazteen gaixotasuna hauteman ahal izango da, eta, garaiz diagnostikatu ezean eta tratamendu egokia jarraituz gero, ezustean gertaera kardiobaskular batek eragin diezaioke. Sekuentziazio genetikoaren kostua da teknikaren arazo nagusia (1.200 euro inguru), eta, beraz, test hori jaso nahi duten pazienteak zehaztea.
|
|
|
“Palinuro”, 60 metro luzeko 3 mastako goleta italiarra, eta “HMRB Zinat Al Bihaar”, 3 mastako eta 61 metroko luzerako Oman sultanatoaren Gobernuaren ontzia. Geroago, “Stad Amsterdam” agertu zen Forumeko portuaren aurrean, 76 metroko luzerako ontzi holandarra, marinel izan nahi
|
duten
gazteei lan esperientzia emateko. “Velas por la Paz” ekimena Itsasoko Zinemaldiaren programan sartuta dago, Forum Ciutaten ekitaldien esparruan.
|
|
|
Gurasoak Elkarteak argi eta garbi salatu duenez, Ertzaintzak azken aldian arazoak izan ditu beren kontra jarritako tortura salaketa ugariekin, eta ADN metodo berria asmatu du zigortu nahi
|
dituen
gazteak espetxera sartzeko. Metodo horren bidez saihestu egiten ditu tortura salaketak, inkomunikazioan lortutako deklarazioen inguruko zalantzak... eta polizia moderno eta zientifiko gisa agertzen da, inongo kontrol eta berme judizialik gabe poltsikotik ateratzen dituzten ADN aztarnak erabiliz gazte burrukalariak inolako frogarik gabe zigortzeko.
|
|
|
Kasu hau kate baten beste begi bat besterik ez da. 31 urterako kondenatu nahi
|
dituzte
gazte hauek, Euskal Herrian askatasun prozesuan inplikatutako gazteak direla besterik gabe. Ez dugu hauen errugabetasunaz inor konbentzitu nahi, baina argi eta garbi esan behar dugu inolako frogarik gabe ezin dela inor zigortu.
|
|
|
Zigor kodean, bi urte arteko kartzela zigorra ematen denean eta kondenatuak zenbait baldintza betetzen baditu kartzela zigorrik ez dela beteko esaten da. Barinagarrementeriak uste
|
du
gazteen kartzeleratzea saihetsiko dela, baina hori epaitegiak esan du. " Kaltetua nolabait indenmizatua izan da, zigortuak ez dute aurrekaririk eta bi urteko kartzela zigorra eskatzen zaie.
|
|
|
oihuka daitekeela lasai lasai, inpunitate osoz, eta jendea kanpora daitekeela giza taldeetatik inolako lotsarik gabe. Esan nahi
|
dut
gazteek ikusi eta entzun dutela pentsaera berekoak ez direnak baztertu daitezkeela. Iraindu eta jo ere bai.
|
|
|
—Eraman egin dizkiagu, bai —etsi
|
zuten
gazteek azkenean. Gero, dirua atera eta ordaindu egin zioten hortzaundiari.
|
|
2005
|
|
|
Problema da ezin dela Azpeitikoa besterik gabe txertatu Donostian. Baina nahiago
|
dut
gazteek egin dezatela euskara infame bat erdarara pasatzea baino.
|
|
|
Irakurtzea gorroto
|
zuten
gazteen ezustea
|
|
|
" Herrialde Ez Alineatuak" esanda hobeto gogoratuko dira 40 urtetik gora dituzten irakurleak. «PC»k ordenagailu pertsonala bakarrik esan nahi duela uste
|
duten
gazteagoek, berriz, dena dute jakingai.
|
|
|
Maiatzaren 20tik 22ra, berrogeita hamaika artista gazteren lanak erakutsiko ditu Getxoartek, Areetako Geltoki plazan jarritako karpapean. Bostgarren urtea
|
du
gazte artisten lanak erakusteko plataforma izateko jaio zen arte ekimenak. Epaimahaiak hautatutako artistetatik gehienak Arte Ederretako ikasleak dira eta 25 urte baino gutxiago dute.
|
|
|
Hala ere gauza bat esango dut. Nik ez
|
ditut
gazte horiek aldatu, izan behar zuten hori bilakatzen lagundu diet soilik. Beraien talentuaz baliatzeko aukera baino ez diet eman, talentua beraiena zen.
|
|
|
" Dios! Horrek klasean egon behar
|
zuen
gazteei berak dakiena erakusten, eta bere esperientzia kontatzen". Unibertsitatearen arazoa da beren bizitzan lanik egin ez, noizbait nonbait beka bat lortu, eta teorizatuz liburu bat idatzi duen jende asko dagoela.
|
|
|
Uste
|
dut
gazte nintzenean egin nuen berdina egingo nukeela. Noski, orduan guretzat dena errazagoa izan zen.
|
|
|
Hedabide berri horrekin lotzen den arketipo sozialaz harremanetan sartzeko zailtasun latzak
|
dituen
gazte barnerakoia, teknologia obsesio duena zeharo beste aldera, Buenaventura berrogeita hamar urtetik gorako poeta, nobelagile, itzultzaile, idealista gartsua da; ezaugarri mordo horren ondorioz bilakatu da, Internet gehienontzat anglizismo ezezagun hutsa baizik ez zen 1997 urrun hartan, posta elektronikoko helbidea sinadurari erantsita izenpetzen zuen artikulugile aitzindari hau....
|
|
|
Eta berriro diot, programa hau ez zaie soil soilik gure ikasleei eskaintzen, mundu guztiari baizik. Laguntza behar
|
duten
gazteek gugana jotzen dute eta ustiategiak martxan jartzen edota hobetzen laguntzen diegu. Teknologiarako atea zabaltzen diegu.
|
|
|
Ohitura horrek osasunerako duen arriskuaz kontzientziatu nahi
|
ditu
gazteak.
|
|
|
Ahalegin partekatua Unibertsitatez kanpoko irakaskuntzari buruzko CISren uztaileko barometroaren emaitza horiei dagokienez, Alejandro Tiana Hezkuntzako idazkari nagusiak hezkuntza sistema hobetzeko “ahalegin partekatuari” buruzko ministerio ideia indartzen dutela adierazi zuen. Tianak nabarmendu zuen elkarrizketatuen% 70,1ek uste
|
duela
gazteen garapen sozial eta pertsonalaren erantzukizuna zati berdinetan partekatu behar dela ikastetxeen eta familien artean. Hala, biztanleriak hezkuntza sistemaren gaineko iritzia diskurtso batzuen ikuspegi katastrofikoa baino “askoz orekatuagoa” dela ulertu zuen, nahiz eta, haren arabera, inkestatuek “zalantzarik gabe konpondu beharreko arazoak eta gabeziak” identifikatzen dituzten.
|
|
|
Globalizazioaren ondorioz, desberdintasunak mantendu egin dira bai herrialdeen artean, bai ekonomia nazionalen barruan, eta horrek, besteak beste, enpleguan, laneko segurtasunean eta soldatetan islatzen du. Herrialde askotan, langabezia oso handia da oraindik, eta eragin handiagoa
|
du
gazteen artean; beraz, munduan dauden 186 milioi langabeetatik %47 gazteak dira. Era berean, langile populazioaren laurden batek ezin ditu familiak mantendu egunean dolar bateko diru sarrerak lortzeagatik.
|
|
|
Gurasoak Elkarteak behin eta berriro salatu duenez, Ertzaintzak azken aldian arazoak izan ditu beren kontra jarritako tortura salaketa ugariekin, eta ADN metodo berria asmatu du zigortu nahi
|
dituen
gazteak espetxera sartzeko. Metodo horren bidez saihestu egiten ditu tortura salaketak, inkomunikazioan lortutako deklarazioen inguruko zalantzak… eta polizia moderno eta zientifiko gisa agertzen da, inongo kontrol eta berme judizialik gabe poltsikotik ateratzen dituzten ADN aztarnak erabiliz gazte borrokalariak inolako frogarik gabe zigortzeko.
|
|
|
Torturak erabiliz, frogarik gabe, muntaia polizialaz... ertzainek bizitza osorako espetxeratu nahi
|
dituzte
gazte hauek.
|
|
|
• Oro har, nahiko iritzi ona
|
dute
gazteek telebistaz: informazioak ondo ematen ditu eta denbora pasarako funtzioa betetzen du.
|
|
|
• Aurrerago esan dugu lau ikasletik hiruk baino gehiagok ikusten dutela telebista egunero edo ia egunero (%78). Gure inkesta bete
|
duten
gazteek diotenez, %61ek onartzen dute telebistak" kateatuta" dauzkala.
|
|
|
Gaitasuna abiapuntu hartzen badugu, 15 eta 2529 adin taldeetako gazteak alderatuz gero (10 urtetan emandako aldaketa, nolabait), aldaketa oso nabarmenada, euskararen mesederako. Jatorrizko hizkuntza euskara edo erdara izan, euskarazko oinarrizko ezagutza bat
|
duten
gazteen kopurua nabarmen altuagoa da gazteenen artean (15): 25 urte dituztenen artean euskaraz" ez dakite" edo" zerbait dakite" gazteen% 60,4k.
|
|
|
• Hizkuntz gaitasuna. Euskaraz jakin behar
|
du
gazteak.
|
|
|
Ondoko lan gunean berrogeita hamar urte pasatuak zituzten bost kide lizentziatu ziren, aitzakia berdinak erabiliz. Hegats pausatzeko taldean, ezer egiten ez
|
zuen
gazte bilo harro bat aurtiki zuten; lanera buhaka jiten eta egunean zehar dena arraileria eta zinkurina ari zen, aldizka alfer estakuru, hainbat non Sebasen irudiko hondarrean kanporatzea merezitako gaztigua zitekeen: lana maitatzekoa zen, etxea eta haurrak bezainbat, edo gehiago.
|
|
|
Mutikoaren besotik zintzilik zebilen neskatxa ederrak kurukurukaz zerraikan. Ilunpe zakarrean eskale bihi batek ez
|
zuen
gazteen ele balentriarekiko arraileria edo iharduki gogorik. Gorpua ekidinez Yvesen ondotik iragan ziren, eta tunelaren azpian pobrezia laburbiltzen zuten behialako urrinei neskak zeraman Dior en Addict perfume eztia gehitzen zitzaien.
|
|
|
– Nork erranen du aski? Nork
|
du
gazte lapurreta honi geldi deiadartzeko kemena edukiko. Nork futxo?
|
|
|
Eta horrek bai, bazuen interesik nire egitasmorako, haurraren planta sendo izan nahi horrek oso kontraste polita egiten zuelako ezker besoa altxatuta
|
zuten
gazteen irudiarekin. Ematen zuen haurra ohartua zela unearen garrantziaz –bandera debekatua eta jazarria, Franco hil eta gero, edozein herritako edozein kaletan–, eta argazkia bera garrantzitsua iruditzen zitzaiola.
|
|
|
Hoteletako argiak piztuta daude. " Hau da Las Vegas diot eta ez naiz lotsatzen" pentsatzen du zapata zuriak
|
dituen
gazteak, auzoak eta hiriak bere aldera erreskatatuz, aspaldi pasatako kontzertuen berri ematen duten kartel erdi tarratatuei eta neoi argiei so.
|
|
|
Hortantxe salatu zuen bere burua, portuetako lilitxoengandik sobera espero
|
zuen
gazteak.
|
|
2006
|
|
|
nork dauka gaur eguneko gizartean militantzia lana inplikazioa, konpromisoa, borondatezko lana... egiteko aukera erreala: teilatu baten mailegutan bakarrik hilean 600 eurotik gora behar
|
dituen
gazteak. Halako elkarteetan autonomo kontratua eta 15.000 euro (gordin) jasotzen dituenak?
|
|
|
Saltzaileen aldetik, etxearen jabea dago, ordura arte bere habia izandako lekua uzteko batere gogorik ez duen emakumea, beti Afrika aldean dabilkion senar antropologoarekin duen harremana hausteko gogoak azaltzen; eta etxe hori lehenbailehen eskuz aldatzea lortuz gero izango dituen irabaziekin Greziara oporretan joatea besterik nahiko ez lukeen saltzailea. Balizko erosleen aldetik, berriz, bere seme eskizofrenikoari baretasuna eskainiko dion txoko baten bila ari den ama, bere buruari etengabe galdetzen diona gaixotasun horrekin jaiotako semearen susmo txarrak uxatzeko beraien bizitzatik aldendu zen senarrak noiz izango ote duen haiengana itzultzerik; eta pertsonaia nagusia, Asier, egun horretan bertan bere buruaz beste egiteko asmoa
|
duen
gazte bestenaz erabat isila. Eskizofrenikoa den arren, ondotxo daki aitak beragatik utzi zuela etxea, eta hauxe esan nahiko lioke amari:
|
|
|
Gaztea jabetu behar da herrian kanpoan baino aukera hobeak dauzkala. Zer nahi
|
du
gazteak. Gaztetxe bat?
|
|
|
Paisaia atsegina da, adinez beherako mutilentzako Zumarragako (Gipuzkoa) Ibaiondo zentroa mendian galduta baitago, baina hertsi sentsazioa arnasten da. Ibaiondokoa, Ortuellan (Bizkaia), Aramaion (Araba) edo Gasteizen dauden zentroen aldean, zigor luzeagoak eta erregimen itxiagoak
|
dituzten
gazteentzat diseinaturik dago eta segurtasun neurri zorrotzagoak ditu. Bisitan zentroko hezitzaile batek lagundu digu, gainean walky talkya darama eta modulu batetik bestera igarotzeko, edozein gelatan sartzeko nahiz patiora irten edo berriz sartzeko zaintzaileei deitu behar izan die, beraiek baitituzte giltzak.
|
|
|
Ohikoena zigorra bete ahala erregimen itxiagoetatik irekiagoetara pasatzea da, ekintza guztiak barruan egitetik kanpoan egiten hastea eta segurtasun handiko zentroetatik etxebizitzetara igarotzea. Segurtasun neurri zorrotzenak Ibaiondon daude eta bertan 8 hilabete igaro ohi
|
dituzte
gazteek. Hasieran, gazteari arautegia eta funtzionamendua azaltzen zaizkio; dituen gabezi, arazo eta aukerak aztertzen dira eta helburu indibidualak ezartzen zaizkio prestakuntza, familiarekin duen harremana hobetzea..., barneko ekintzak komunak diren arren.
|
|
|
Iruñeko Aise zentro psikopedagogikoa horren adibide da. Ines Marcillak duela hamabost bat urte zabaldu zuen, dislexia edo ikasteko beste era bateko arazoak
|
dituzten
gazteei zuzenduta. Klase partikularrak eta laguntza psikologikoa uztartuz, beste behin ere balio erantsia eskaintzea izan da gakoa.
|