|
2000
|
|
|
Gure inguruko edozein auzo dateke, duela 30 urte izan zitekeena. Nobelan gauza batzuk identifikatzen ahal dira, baina ez
|
du
zentzu handirik lekuak identifikatzeak, nobela oso sinbolikoa delako.
|
|
|
Bestalde, Izateak nola eta zergatik
|
duen
zentzurik azaltzen dutenean, aipatutakofilosofo esentzialisten Izate pentsamenduaren ikuskera arartegabeak mintzo egiazkoaren posibilitatearen berri ematen badu, izan badenaren zentzua ezagutarazten duena, ezin azal diezaguke, aldiz, nolatan eta zergatik bihurtzen den Izatearen egia erreal, hots, nolatan eta zergatik gerta daitekeen gizakiak Izatearen esentzia erauztea, etaesentzia horrekin inola... Izan ere, goragoesan bezala, mintzoaren errealitatea da, hain zuzen ere, azaldu beharra dagoenmirakulua.
|
|
|
Ez
|
luke
zentzurik izango oinarrizko irakaskuntzari heltzeak, etorkizunari begira ematen den aurre pausoa ez bada behintzat, bigarren mailakoarekin lotuko ez balitz; eta gauza bera esan genuke, unibertsitate mailako irakaskuntzari dagokionez. Edo, beste era batera esanda, ez dago eraikuntzarik edifizio osoa eraikitzeari heltzen ez bazaio.
|
|
|
Esan egin nioke. Honek guztiak ez
|
du
zentzurik, ezin dugu aurrera jarraitu.
|
|
|
–Gogoratzearekin gutxi egiten dugu. Ez
|
du
zentzu handirik hori guztia hor mantentzeak. Hori museoek egiten dute.
|
|
|
Hango ubideak eta hango zubiak, hango gondolak, hango piazzak — san Markokoa baino ederragorik...! — eta hango jauregiak...! Baina, lerro urri hauetan erran dizudanetik harat, ote
|
du
zentzurik hitzak hitzen gibeletik paratzeak, dakidanean ezen munduko poetarik onenaren lumak ere —ez Danterenak, bizirik balego, ez Petrarcarenak ez bertze nehorenak— nekez islatuko lukeela nik han ikusi nuen ederra.... Zeren haietarik anitz mintzatu izan baitira Veneziaz eta skribatu izan dituzte poema ederrak eta hitz laudoriozkoak, baina nik ikusi nuen Venezia hura beti izanen da haien gainetik.
|
|
|
Inon bada-eta, egunkarietako kazetaritzan
|
du
zentzua egunerokotasun hitzak. Tximeleta edo gisako bertze zomorro batzuen klasera, albisteen bizitza laburra da.
|
|
|
Nolanahi ere den, lerro labur hauek ez
|
lukete
zentzu handirik izango galde egingo ez banu nola ikusten dudan egun orain ia hogeita hamar urte argitaratutako narrazioa. Ez naiz ari, jakina, euskarak eta euskal literaturak ordutik hona izan dituzten hobekuntza nabarmenez.
|
|
|
Luze gabe ere, batek argazkia atera nahi zuela, besteak frakak jaitsi behar zituela, talde ttikiak osatu, eta, kasik ohartu gabe, Ruben eta biok elkarren alboan egokitu gara. Goizgiro ezin hobea egiten zuen, eta artean apenas
|
zuten
zentzurik bide ertzean ikus zitezkeen HEAT KILLS seinaleek.
|
|
|
Sasiproposizio bat baieztatzea edo ukatzea zentzugabekeria hutsa litzateke. Carnapek esan bezala, strictu sensu hitz segida batek ez
|
du
zentzurik hizkuntza zehatz baten barruan proposizio bat ez duenean osatzen. Eman dezake itxuraz hitz segida hau proposizio bat dela; kasu honetan sasiproposizioa deituko diogu.57
|
|
|
Aipatu legez, filosofiak ez zuen nahi bere burua egia helburu gisa hartzen zuen enuntziatuen corpus bihurtu, zientziaren kontzeptu eta enuntziatuen argitze metodo baizik. Erakutsi beharra zeukan zeintzuk enuntziatuek
|
zuten
zentzua eta zeintzuk ez, esanahi horien —esanahirik izanez gero— esperientziarekiko lotura zein eta nolakoa zen erakutsiz. Beraz, arazo filosofikoak ez ziren jada ‘gertakari auziak’ —fisikan, kimikan edo psikologian, esate baterako, diren lez—, soilik hizkuntzaren auziak baizik.
|
|
|
Jarraitu baino lehen, utz iezadazue nahiko argia den adibide batekin agertzen. Errepide zuzena aurretik erabakitako helburu batera eramaten duen errepidea da; nahiko argi geratu zaigu ez
|
duela
zentzurik errepide zuzenaz mintzatzeak aurretik erabakitako helburu hau kenduz. Ikus dezagun orain" erabat zuzena den errepide a" adierazpenarekin zer esan nahi dezakegun.
|
|
|
Kasu horietako bakoitzean, kasua ez izatea pentsa nezakeen zerbait kasua izateaz harrituta geratzen naiz. " Agitzen den kasu honek edo besteak harritzen nau" esateak kasua agitzen ez dela imajina dezakedanean bakarrik
|
du
zentzua. Zentzu honetan, etxe baten existentziak norbait harritu dezake, adibidez, ikusten duenean eta baldin eta oso aspalditik ez badu ikusi eta, bitartean, eraitsi zutela imajinatu badu.
|
|
|
Zentzu honetan, etxe baten existentziak norbait harritu dezake, adibidez, ikusten duenean eta baldin eta oso aspalditik ez badu ikusi eta, bitartean, eraitsi zutela imajinatu badu. Baina ez
|
du
zentzurik esateak munduaren existentziak harritzen nauela, ezin baitut imajinatu existitzen ez denik. Jakina, nire inguruko mundua den moduan izateak harritu nintzake.
|
|
|
Harritzen nauena tautologia bat, hots, zerua urdina izatea edo ez, dela esateko joera senti lezake norbaitek. Baina besterik gabe ez
|
du
zentzurik esateak tautologia batek harritzen duenik. Aipatu d (it) udan beste esperientziaz (esperientziez) —erabateko ziurtasunaren esperientziaz— gauza bera esan daiteke.
|
|
|
Tosferina edukita, salbu nago berriro ez dudalako edukiko. Funtsean salbu egoteak esan nahi du fisikoki ezinezkoa dela niri gauza batzuk gertatzea eta, beraz, ez
|
du
zentzurik edozein gauza gertatuta ere salbu nagoela esateak. " Salbu" hitzaren beste erabilpen txarra dugu, beste adibidea" existentzia" edo" hunkitzea" hitzaren erabilpen txarra den bezala.
|
|
|
Esan zuen, kasu, Jainkoari buruzko eztabaida asko hauxe esanez konpon daitezkeela: ...koa" halako modutan erabiltzen dutela ezen" Jainkoak besoak ditu" baita zentzugabekeria —" Jainkoak ezin du besorik izan" esango lukete— Era beretsuan," arima" adierazpenari dagokionez, esan zuen batzuetan jendeak halako modutan erabiltzen duela ezen" arima gizaki gaseoso bat da" adierazpenak zentzua baitu, eta batzuetan halako modutan ezen ez
|
baitu
zentzurik. " Gramatikaren aldetik" zentzu desberdinak adierazpenaren bitartez esan nahi zuena azaltzeko, esan zuen bilatzen genituela ez" konparagarriak" diren hitzak, adibidez," solido" eta" gaseoso" konparagarriak diren legez, baizik eta desberdinak direnak, adibidez," aulkia" eta" aulkian esertzeko baimena" desberdintzen diren legez, edo" trenbidea" eta" trenbide istripua".
|
|
|
Akademiatik at, gizakia eta filosofoa batera ikusten ditugu liburu honetan modu fin eta sakonean (ez da arraroa; behin Malcolmek Wittgensteini hurrengo esaldia entzun zion: " bizitza batean zehar bakarrik
|
du
zentzurik esaldi batek"; hori da liburuaren helburua: bere bizitza ideietan zehar eta bere ideiak bizitzan zehar).
|
|
2001
|
|
|
Ezin da museotara joan museoak gustatzen edo interesatzen ez bazaizkigu, norbaitek ez badu joan nahi ez da ezer gertatzen, ez dut uste derrigorrezkoa denik. Museoen bilduma egiteak ez
|
du
zentzu gehiegirik ez bazaigu artea interesatzen. Baina gaur egun badirudi jende guztiari artea interesatzen zaiola eta erromesaldi modernoak asmatzen dituzte (bidai agentziek, batez ere) munduko museorik modernoena ikustera joateko.
|
|
|
Umeok nahasketa baten ondorio dira, eta bi kulturak mantendu behar dituzte. Ez
|
du
zentzurik bat bestearen gainetik jartzeak.
|
|
|
Poemak adierazten duena, azken finean, bizitzaren eta literaturaren arteko amildegia da. Poema honen bizkia gogoratu genuke orain eta bien arteko paralelotasunaz ohartu, sufrikarioan ezerk ez
|
baitu
zentzurik(" Dena eza, dena gabezia eta dena mingarria" GP, 48), ez literaturak, ez bizitzak:
|
|
|
Elikaduraren Kodean zehazten da haragi freskoa dela, banatu aurretik, prestaketa eta eguraldi manipulazioak bakarrik jasan dituena, eta kontserbatzeko tenperatura 0 °C tik beherakoa ez izatea, hoztutako haragitik eta izoztutako haragitik bereizteko. Hala ere, haragi freskoaren eta hoztuaren arteko bereizketak ez
|
du
zentzurik, eta hotzez tratatutako haragiak" fresko" gisa onartzen dira, kontserbatu ahal izateko, hala nola eskortako hegaztien haragia.
|
|
|
–Ez
|
du
zentzurik. Baina istripu bat izan ez bazen, orduan zer gertatu zen?
|
|
|
Eta han intxaurrondoko bere tronuan egon zen luzaroan, lurretik lau metro gora, adarraren gainean zaldiaren bizkarrean bezala lasai eserita, paisaia eta denbora errebisatzen, munduaren antolaketa ezkutuki zentzuzkoa igarri guran. Baina ez
|
zuen
zentzu orokor handirik antzematen, gauzak nahiko absurdoak ziren berez, arkanbeleak esate baterako, eta kakalardo adardun haietako bat hartu zuen eskuan eta erabat zentzurik gabekoa iruditu zitzaion. Eta zaunka urrunak entzun zituen, igelak kroak kroak entzun zituen, kilkerren erestaldia, eta geroago, gaueko hamarrak edo hamaikak aldera, tejabana gaineko enborretan pausatuko zen seguru asko, eta intziri ikaragarria entzungo zuen.
|
|
|
Inmigrazioarekin batera, introspekzioa da urte honetako narratibaren beste zantzu bat, egoera orokorrarekiko inpotentzia sentsazioak sortuta. Baitara biltze honek, alabaina, ez
|
du
zentzu negatiborik. Ez du etsipenik adierazten, gizamina baizik.
|
|
|
Baina nola liteke hori? Olerkari guztiek gai berei buruz hitz egiten dutenez —nahiz eta Homero baino okerrago guztiek—, Sokratesek dio gaitasun mugaketa horrek ez
|
duela
zentzu handiegirik. Adibide gisa matematika eta medikuntzaren arteak aukeratzen ditu Sokratesek.
|
|
|
Arrazoimena, beraz, ez zaio esperientziari lotzen zuzenean, baizik eta adimenari. Eta horregatik, batasun hori subjektiboa da soilik, ez
|
du
zentzu objektiborik.
|
|
|
Gorputzak eta arimak bereizteak ez
|
du
zentzurik, agerpen ezberdinak besterik ez dira; bere baitan zer diren ez dakigu eta agian funtsean berdinak dira. Beraz, gizakiak pentsatzen du, ez arimak.
|
|
|
Eta, ondorioz, berbaitango gauzez ez dago esakune sintetikorik egiterik. Kantek bere filosofia eraikitzeko eskatzen duen aurrebaldintza bakarra zerbaitek gu espazioan eta denboran afektatzea da, baina afekzio horren aurretik hori zer ote den ez zaio inoiz interesatu; eta, egiatan espazioaren eta denboraren baldintzen aurretik eta hauetatik at geratzen denez, ezin da aztertu ere egin eta berari buruz egindako galderak ez
|
du
zentzurik: X ezezagun eta ezagutezin bat da.
|
|
|
14 Platon aipatzen du hitzaren aukeraketa legeztatzeko. Gainera, ideiek Platonengan
|
duten
zentzua aldarrikatzen du, funtsean praktikaren nagusigoa adierazten baitute. Giza askatasun handiena sustatuko duen konstituzioa ideia soil bat da, esan genezake, baina:
|
|
|
Baina gure bakoitzaren ezagumena da epaile bakarra egia, eder eta on ororena, beste ordezkorik inoiz onartu ezin duena. Absolutu eta erlatibo hitzek ez
|
dute
zentzurik gure ezagumenaren arazoan. Ezaguera osoaren (inoiz ez bete betea) eta mugatuaren berri hitz egin behar dugu.
|
|
|
Horregatik bera da, beti, azkeneko epailea, erabakigilea, baita ere ilunduta eta makalduta dagoenean, zeharo itzalita ez dagoen bitartean. Hau da, ez
|
du
zentzurik esateak gizaki bat beragan bi kontzientzia daudela, eta kontzientzia zuzena dela kontzientzia okerraren epaile. Bat besterik ez dago, kontzientzia bizia.
|
|
|
Idatzi den gehien gehiena zaborra da. Nire jardun pobreak
|
badu
zentzu bat. Zuenak aspaldi galdu zuen zeukan zentzu guztia".
|
|
|
– Orduan, ba al
|
du
zentzurik ezkerti plantak egiteak?
|
|
|
Bere presentzia ditxosozko formularekin lotu dut hasieratik. Baina orain ez dut formularik, ez
|
du
zentzurik bertan jarraitzeak. Zer nahi ote du niregandik?
|
|
2002
|
|
|
Beste hitz batzuek, talka egiten dute une honetan bertsolariek ematen dioten zentzuaren eta literaturan
|
duen
zentzuaren artean. «Puntua» hitza, esaterako, gazteleraz errimaren parekoa da, baina bertsolarientzat silaba jakin batzuez osatutako unitate bat.
|
|
|
Egia da, beti injustizia batengana zuzentzen dela, baina zaila da inposatzen ez dizuten injustizia bati desobeditzea, goseak edota torturak errepresentatzen duten injustiziari uko egitea, kasu. «Munduan gosea dagoelako nik ez dut ejertzitoarentzako zergarik ordaintzen» esateak, ostera, horrek bai,
|
badu
zentzurik gastu militarra eta pobreziaren arteko lotura azalarazten duzun heinean. Desobedientzialariak legea ikuspuntu moral batetik urratu behar du, komunitatearen justizia printzipioetatik desobedituz.
|
|
|
Baina gauzak zuriak edo beltzak ez diren bezala, hedabideetan dena ez da hotz edo bero eta gure telebistaren tenperatura hartzeko momentuan nik epeltasuna baino ez dut antzematen. Aurrekoa bota ta gero ohartuko zarete ez dudala jakintsu bezala azaltzeko asmorik, nire eritziak zerikusi gehiago
|
dute
zentzuekin, eta batez ere seigarrenarekin.
|
|
|
Baina horrela ez nindoala inora konturatu nintzen. Izan ere, Euskal Herrian musika neuk ulertzen dudan moduan egin nahi izanez gero, alegia, komunikatuz eta istorio bat melodien bitartez adieraziz, ingelesez abesteak ez
|
zuen
zentzurik. Alde musikalari garrantzi gehiago ematen badiozu, beharbada bai.
|
|
|
«Torturaren praktika gezurra da. Salaketek ez
|
dute
zentzurik, informazio txar baten ondorioz eginak dira. Espainian ez dago inolako gatazkarik ez giza eskubideen urraketarik, giza eskubideen urraketa gatazkaren beste aldeak egiten du soilik.
|
|
|
Pertsonaia eroaren esana zehatza eta egiatia izango zen Lewis Carrollen XIXgarren mendera arte gertatutakoari zegokionez, eta horregatik hartuko zuen" garbitasun" hitzak, kasu, berez inola ere ez
|
zuen
zentzu morala; edo lortuko zuten" errege" edo" noble" delakoek, baita umeak gordinik jaten zituztenek ere, bere aparteko distira, aura delakoa; edo jasoko zuen" andreak", Evaren edo Pandoraren ipuinak tarteko, bere ospe gaiztoa. Kontua zen, lehengo garai haietan, Eliza zegoela, edo Gortea, edo Gizonezkoa.
|
|
|
Planaren kontraesanak aipatzen dira halaber. Batzuen ustez, gaur egun jatorrizko subiranotasunaz hitz egiteak ez
|
du
zentzurik.
|
|
|
f) Dagoenekoz Euskal Herri osoko unibertsitate publiko bakarraren aldarrikapenak ez
|
du
zentzurik. Euskal Herria independentea izango bada ere, ez duunibertsitate publiko bakarra izango.
|
|
|
Telefonoz ez da zuzenketarik egiten, ezta azalpen gramatikalik ematen ere, ez, behintzat, komunikazioa oztopatzen ez duen bitartean; ikaslea bere roleansartuta dago eta zuzenketak egiteak ez
|
du
zentzu handirik. Irakasleak momentuanapuntatzen ditu akatsak, landu beharrekoak, ikasleen gustuak, iradokizunak, etab., hurrengo saioetarako edo zuzenketarako kontuan hartzeko.
|
|
|
Hitza eskatzen duenari entzuteko dagoen irekitasuna. Norbanakoari eta taldeei diren zentzua eta izan nahi
|
dutenaren
zentzua entzun eta, ondorioz, gizartean dagoen zentzuen pluralizazioa onartu ezean, eta modernitatetik heredatutako demokrazia formalarekin jarraituz gero, bizikidetza ez da lortuko. Gizartea ordenaren aurka:
|
|
|
–anitz euren baitan babesten dira postmodernitatearen arrosarioa murmuratuz, politikaren amaiera, historiaren amaiera, ezerk ez
|
du
zentzurik, beranduegi da?, Ekialde Mendebalde ordenaren hondarretan, politika birjaiotzen den heinean?. 54
|
|
|
ANDERSON, 2000 Lan horretan, postmodernitate kontzeptuak aipatu berri diren esanahi guztiak barneratzen ditu: politikaren amaiera, historiaren amaiera, ezerk ez
|
du
zentzurik, beranduegi da, etab. Zehazki gai hau sakondu nahi izanez gero, estetikak eta hizpideak, eta horren guztiaren azpian ezkutatzen dena ezagutzeko, ikus: RIPALDA, 1996; zer esanik ez, lanean zehar erabilitako RIPALDA, 1999a.
|
|
|
Lehenik eta behin, garbi izan behar du pertsona orok, aukera politikoak eta ekonomikoak zein baliabideak norabideratzeko erabakiak arazoa zehaztu eta definitzeko moduek baldintzatzen dituztela. Horretarako praktiketan, portaeretan eta erakundeetan barneratuta dagoen ezkutuko boterea azaleratu da, hizkuntzaren monopolioa ekidinez, norbanakoek eta taldeek diren eta izan nahi
|
duten
zentzua eta esanahia gizarteratzeko, hitza, izan dezaten, beraien bizitzan eragina izango duten erabakietan parte hartu eta beraien zerbitzura jar ditzaten.
|
|
|
Ez du logikarik Elexalden euskara baztertzeak, erdarak garrantzitsuak direlako eta etorkin desberdinekin harreman horizontalak garatu behar direlako. Ez
|
du
zentzurik. Ez du logikarik paristarrek frantsesa baztertzeak, zuberotar emigrazioa bertako kaleetan zehar hauteman daitekeelako.
|
|
|
Ez du logikarik paristarrek frantsesa baztertzeak, zuberotar emigrazioa bertako kaleetan zehar hauteman daitekeelako. Ez
|
du
zentzurik.
|
|
|
Zeren berdin berdin baita garrantzitsua une honetan besteena errespetatzea nola zeinek berea babestea. Denok denen berri dugun une honetan, ez
|
du
zentzu superatzailerik bakoitzak berea babestearren besteena suntsitzeak. Kanpokoen ekarria gero eta ugariagoa den honetan, itsukeria galanta da besteen ereduei arreta ez jartzea eta haiengandik ezer ez ikastea.
|
|
|
Nabarmentasun publikorik ez duten pertsonen kasuan, ostera, norbanakoaren eskubidea dago informazio askatasunaren gainetik, norbanakoaren ekintzek eta iritziek publikoaren bizimoduan eragin zuzenik ez duten heinean behintzat. Halakok goizeko dutxa buruan gomazko kapela jantzita hartzen duela hedabideen bitartez esateak eta lau haizetara zabaltzeak ez
|
du
zentzurik, halako horren piura barregarri suerta daitekeen arren.
|
|
|
Elite sortzailearen azalpena behar dugu modelo anorexikoek erakusten dituzten jantzien dotoretasuna ulertzeko. Bere artea argumentatzeko irizpideak aireratzen dituen jostunarekiko elkarrizketarik gabeko modelo paseak ez
|
du
zentzurik. R.
|
|
|
Baina seinaleen aurrean ez dugu guztiok berdin funtzionatzen, seinaleak seinale direlako eta ez zentzu. Mezuak ez
|
du
zentzurik berez; igorleak zentzu bat aitortzen dio, berea, eta hartzaileak bere zentzua, agian berbera, agian antzekoa, agian desberdina?
|
|
|
Beren ustez, bere garaian egin zituztenak —irekierei uko egiten zietenak— indarrean jarraitzen dute. “Ez
|
du
zentzurik orain iritzi berriak eskatzea jarrera bat adosten saiatzeko; izan ere, hasieratik sektoreko eta kontsumitzaileetako agente gehienek adierazi digute dendek ez dituztela jaiegunetan pertsianak irekitzen”, adierazi dute galdetutako iturriek. Alde horretatik, hiru probintzia patronalak egungo egoerari eustearen alde daude; izan ere, sektorea erabat liberalizatuta dago Euskal Autonomia Erkidegoan, profesionalek berek ezarritako autorregulazioak eta sindikatuen arbuioak, salbuespenak salbuespen, irekierarik ez egotea eragiten dute.
|
|
|
“Biribiltzeko klausularen” jatorria duela urte batzuk hamartarrekin kalkuluak egiteko zeuden zailtasunetan dago. Arrazoi horrek ez
|
du
zentzurik gaur egun, kreditu erakundeek dituzten baliabide teknologikoak kontuan hartuta, Espainian euroa modu baketsuan sartzeak erakutsi duen bezala, sistema monetario hamartarra besterik ez baita. Hala ere, biribiltzeko klausularen legezkontrakotasuna ez dator justifikazioaren izaera zaharkituagatik, baizik eta kontsumitzailearen kalterako bidegabeki eragiten duen desorekagatik, ez baita aurreikusten puntu laurden edo zatirik hurbilena, gorantz edo beherantz, baizik eta beti gorantz, hau da, kontsumitzailearen kalterako.
|
|
|
Horregatik, antenen instalazioan gaur egun dagoen geldialdirako irtenbidea aipatutako araudia aplikatzea besterik ez litzateke izango, udalek eta autonomia erkidegoek emandako xedapen ugarien gainetik. Araudi bakarra Atzo adierazi zen Zientzia eta Teknologia Ministerioa, eta horrek esan zuen ez
|
duela
zentzurik udalek hainbeste neurri hartzea, araudiak betetzen badituzte osasunerako arriskutsuak ez diren instalazioekin. «Gu ez gara nekatzen udalei eta araudi nazionala aplikatzen den Udalerrien eta Probintzien Espainiako Federazioari errepikatzeaz, eta, premisa tekniko horietan oinarrituta, ez dago inolako arazorik», adierazi zuen Zientzia eta Teknologiako bozeramaile batek.
|
|
|
Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) kritikatu egin zuen atzo Telekomunikazioen Estatuko Idazkaritzak proposatutako Tarifa Gehigarriko Zerbitzuen Zenbakikuntza Plana, kontsumitzaileak oker eragin ditzakeela uste baitu. Idazkariaren planak hiru zenbaki ezberdin ezartzea proposatzen du 906 ordezkatzeko, OCUren ustez ez
|
baitu
zentzu handirik. Erakundeak uste du edozein zenbakikuntzak tarifa desberdinak izan ditzakeela, baina 906, 806 edo 807 zenbakia markatzeak 906, 806 edo 807 zenbakia markatzeak ez dio kontsumitzaileari informazio bereizirik emango deiaren prezioari buruz.
|
|
|
Banuen, bada, informazio hura, baina zertarako balio zidan? Eta ez
|
zuen
zentzurik errehabilitazio programako mediku psikiatrari deitzeak ere, orduantxe otu zitzaidan bezala, Sarari buruzko datu gehiago jakitearren. Zertarako deituko nion, izan ere, artean ez banekien ene sentimendu hark funtsik ere izango ote zuen, gauetik egunera Sararen ezezkoarekin topa nintekeenez gero?
|
|
|
Horretarako, ezagutza eskuratzeaz gain, gizarteratzeko tresnaeraginkorrak erabili lirateke. ez
|
du
zentzu handirik gizarteratzeko tresna horien zerrenda bat zehazteak, gaiaren eta aukeraren araberako aldagarriak izan baitaitezke, baina egokiak izan daitezke horretarako hedabideak, hitzaldiak...
|
|
|
Hona lehena: ba al
|
du
zentzurik euskal unibertsitate sistema bat eratzeak. Erantzuna baiezkoa da.
|
|
2003
|
|
|
Bide bat proposatzen du, alta, bide biziki zaila du bi muturreko sektoreek zapuztu nahi dutelako. Haatik, ez
|
du
zentzurik esatea maximalistek diotena, hau da, planak ez dituela Euskal Herriko herrialde guztiak kontuan hartzen, ezta, bestalde, minimalistek diotena, hau da, plan hau Espainiako batasunaren aurka doala, nazionalista espainolak direnak, gainera. Frantzian ere, tamalez, halako asko daude.
|
|
|
Nik, Iparraldekoa izaki," r" guztiak modu batera esaten ditut, eta azentua ere ezberdina dut. Hala mantenduz gero, nahi ez
|
genuen
zentzu bat hartuko zuen pertsonaiak. Bakarti litzateke besteen artean.
|
|
|
Baina azalpenetik edukietara pasatzen garenean ahaztu egiten gara aitzin-solas horretan esan dugun guztiarekin eta EAEz hitz egiten da soilik. " Egin dezagun erreferendum bat hiru herrialde horietan, non boterearen eragingailua daukagun, eta gero ikus dezagun egun horretan bertan edo nafarrek eta iparretar batzuek bozka ematen ote duten", ondorioztatzeak ez
|
du
zentzu handirik. Baldintzak ez dira inondik ere berdinak.
|
|
|
J. M. JUARISTI. Guk ez dugu inolaz ere gure boto kutxa artifizialki gizendu nahi, horrek ez
|
baitu
zentzurik. Ezker abertzalea hauteskundeetan egotea nahi genuke.
|
|
|
Zergatik idatzi eta zertarako idatzi niretzat ezberdinak dira. «Zergatik» galderak zentzu bat dauka, «zertarako» galderak ez
|
du
zentzurik. «Zertarakoa»k, batez ere, utilitatea edota erabilpena inplikatzen du, eta poesia ez da gauza erabilgarria.
|
|
|
Diktadura amaitu eta trantsizio garaian sartzerakoan talde askok hondoa jo zuen, eta beste askok erroetatik aldatu behar izan genuen lan egiteko modua. Jada kalean libreki esan zitezkeen gaiak antzokietan ukitzeak ez
|
zuen
zentzurik. Konturatu ginen bazirela beste hainbat gai oraindik ere tabu zirenak, eta antzerkian landu zitezkeenak.
|
|
|
Ea datorren urtean zortea dugun. Honi jarraipena eman behar zaio, bestela ez
|
du
zentzurik.
|
|
|
Jatorrizko testua gaztelaniaz idatzi zuten, eta ondoren, Ritxi Lizartzak euskaratu du. Hizkuntza aldaketarekin zenbait pasarte ere moldatu behar izan dituzte, gaztelaniazko zenbait hitz jokok euskaraz ez
|
baitute
zentzurik. Taldeko kide eta aktoreak onartzen du, oraindik ere lana ez dagoela guztiz finduta:
|
|
|
Bertsolari ekitaldiek ez zuten orain
|
duten
zentzu berdina, eta beraz, txapelketa hark ere ez. Jarduera politikoak zentzu berdina ez duena bezala.
|
|
|
Ilusio handia piztu zuen. Geroztik ohitu egin dira, asko egiten dira, eta ez
|
du
zentzu bera.
|
|
|
Baina horren atzetik argi dago etxebizitzen eraikuntzak
|
duen
zentzu soziala une txarrak bizitzen ari dela.
|
|
|
Baina ba al
|
du
zentzurik euskaraz idatzitako historia lanen inguruan inolako ikerketarik egiteak. Izan ere, halabeharrez hizkuntza berean idatzita dauden lan sakabanatu eta zerikusi gabeak izan litezke, eta kasu horretan, zergatik kontsideratu multzo eta ikergai?
|
|
|
Nolanahi ere, kontsumitzaile horientzako gasolioak sufre kilo bakoitzeko 1.000 miligramo baino gutxiago eduki ditu 2008an. “Ez
|
zuen
zentzurik ibilgailu horiek erabiltzen duten gasolioarentzat epe berak finkatzeak, izan ere, gehienek ez dute hirietan funtzionatzen, gutxiago kontsumitzen dute eta, gainera, berritze epe motelagoa dute; beraz, ez litzateke airearen kalitatea hobetuko”, azaldu zuen Pilar Ayuso eurodiputatu popularrak, araudi berriaren bultzatzaileak. Onartutako zuzentarauak estatu kide guztiak behartzen ditu sufre gutxiko erregaiak behar adina gasolindegitan eskuragarri izatera, biztanle gutxien dituzten eremuetan barne, 2005 baino lehen, edo gobernuek erregai horiek zerga pizgarriekin sartzen laguntzeko aukerara.
|
|
|
Harvardeko Unibertsitateko Linda Buckek, Japoniako Ikerketa Elektronikoko Zentroko Junzo Hirono eta Takaaki Satorekin batera, badirudi buru hausgarri hori aurkikuntza harrigarri batekin deszifratu duela. Ikertzaile horiek ikusi dute usaimenak ugaztunetan
|
duen
zentzua hartzaileen ‘alfabetoan’ oinarrituta dagoela, eta, hala, usaimen erantzun espezifikoa sortzen dela garuneko neuronetan. “Hartzaile bakoitza behin eta berriz erabiltzen da usain bat definitzeko, letrak behin eta berriz erabiltzen diren bezala hitzak definitzeko” dio Buckek.
|
|
|
Horien artean dago Kraft konpainia, “Oreo” galleten fabrikatzailea, zeinak dio eskariak “ez duela oinarririk” baldin eta kontuan hartzen bada gailetak 1912tik daudela merkatuan, kremaz betetako ogitarteko txikiak saltzen hasi zirenean. Enpresako arduradunek diote eskaerak ez
|
duela
zentzurik koiperik gabeko galletak ez bezala, zapore eta testura bereizgarriak galduko bailituzke.
|
|
|
Bi kasuetan, menuak atal finko batzuk ditu, hala nola dietak; aholkuak; webaren ustezko sortzaileak bere bizitza kontatzen duen egunkariak; eta “thinspiration”, internautak “inspiratzeko” oso argalak diren modelo, kantari eta aktoreen argazki galeria bat gordetzen duena. Adituek diotenez, web orri hauetan proposatutako dieta gehienek, batez ere eduki “gogorrenetakoek”, ez
|
dute
zentzu komunik. Hona hemen webgune horietako baten proposamena:
|
|
|
“Bi errealitate daude: bat hitzez egina, emaitzarik ez
|
dutelako
zentzurik ez duena, eta bestea, nik bizi dudana, non hildakoen eta infektatuen kopurua hazten baita egunero”. Eta Rwasaren kasua kontatu zuen, itxaron ondoren hil zen seropositiboa.
|
|
|
Hemen, kobrantzaren justifikazioaren oinarria da kontuarekin egindako mugimenduak eta eragiketak behar bezala adieraztea. Mantentze lanen batzordearekin batera kobratzen bada, bi batzordeetako batek ez
|
du
zentzurik. Aurrezki kutxek kobratzeari dagokionez, interesgarria da Herri Aurrezkiko Kutxa Orokorren Estatutuaren 29 artikuluan ezarritakoa ikustea.
|
|
|
Estatuan ez dagoen bizi guztirako kartzela zigorra praktikan jartzea da hori. Juridikoki, honek guztiak ez
|
du
zentzurik; hortaz, pentsatzen duguna da mendekua dela edo erabaki politiko bat dela.
|
|
|
Nola berrargitaratuko nuen, bada, liburua bere horretan? Ez
|
zuen
zentzurik. Zentzurik ez zuen bezala gauza guztiz berri bat egiteak ere.
|
|
|
Ordura arte garatu ziren euskal berezitasun etnikoaren ezaugarriak zaharkituak aurkituko ditu Aranak: kaparetasun edo hidalgia orokorrak jada ez
|
du
zentzurik, eta foruak, berriz, deuseztaturik daude. Euskaldunak desberdin egiten dituen beste bereizgarriak behar ditu, eta badakigu zeintzuk aldarrikatzen dituen:
|
|
|
Betiereko bizitza hori zen benetan balio zuena, eta ez aitaren batean iragaten den lurtar bizimodu triste hau. Lurreko bizi egoera aldatzen saiatzeak ere ez
|
zuen
zentzurik, zorion posible bakarra beti ere beste munduan proiektatzen bai  tzen. Ikuspuntu hori da erabat aldatu dena Ilustraziotik hona.
|
|
|
Dostoievskiren obra handian, Ivan Karamazovek garatzen duen arrazonamendua gogoratzea besterik ez dugu: nola onar daiteke hainbeste haurren sufrimendu itzela eta heriotza, nola pentsa daiteke horrek
|
baduela
zentzu bat Jainkoaren egitasmoan, ongi bat dakarrela bere ordena transzendentziazkoan, eta zerura heltzean guk ere dena ulertu eta ederretsiko dugula. Umeek ez dute astirik izan bekatu egiteko, zergatik orduan halako zigor gogorra?
|
|
|
Itxaropenaren, berrikusketaren eta funtzionaltasunaren diskurtsoa eraiki beharrean gaude. Atzeratzeak ez
|
du
zentzurik, ezin besteri begira egon, hura konpondu arte edo erabat ahaztu arte. Ez, erantzunak gaur eta hemen deskribatu behar dira, praktikan frogatu ahal izateko.
|
|
|
Ezagutzen ditugun Europako estatuak modaz joanda omen daude, beraz: zertarako sartu bide horretan?, ez
|
du
zentzurik bestek egindako hutsuneak berpizteak, diote.
|
|
|
Eztabaida dezagun. Baina, orain arte legez segitzeak ez
|
du
zentzurik.
|
|
|
Nola esan ezetz garenari? Ez
|
luke
zentzurik. Euskaldunak gara; euskaldun segitu nahi dugu.
|
|
2004
|
|
|
Behin baino gehiagotan hasten gara hizketan, kezkatu antzean, literaturaren etorkizunaz, gaur egun
|
duen
zentzuaz, eta hori guztiaz. Behin baino gehiagotan aipatzen dugu, hori dela-eta, telebistaren eragina, eskolaren eginbeharra, komunikabideen lana, argitaratzaileen ardura.
|
|
|
Batzuek nahi izan ez dutelako eta besteek gainerakoak erakartzeko gai izan ez direlako, kontua da lehengoan dagoela eskenategia eta horrela jarraituko duela oraingo adierazleen arabera, nonbaitetik erremediorik jartzen asmatzen ez bada. Nafarroa Bai proiektu berritzaileak ere ez
|
du
zentzu honetan, bere bertute guztiekin, aparteko ekarpenik egiten.
|
|
|
Pablo Hernandez, SGAEko arduradun juridikoaren aburuz," Europako arteztarauak bateragarri egiten ditu kopia pribatuarengatik aplikatzen den ordainsaria eta berau oztopatzen duten sistemak. Kopiak oztopatzen dituzten sistemak unibertsalak eta eraginkorrak balira, ordainsari orekatzaileak ez
|
luke
zentzurik izango, ez bailitzateke kopia pribaturik egongo. Baina badaude".
|
|
|
Kaixo proiektu elebiduna da eta zerbitzuek gutxienez euskaraz egon behar dute. Mundu mailako merkatuan euskaraz eskaintzeak ez
|
du
zentzurik.
|
|
|
–Har ezazu arnasa lasai, neska, eta beste batean jarraituko dugu elkarrizketa hau. Horrela jarraitzeak ez
|
du
zentzu handirik. Nik esan dizut, ez dizudala adarrik jarri, ez Iratirekin eta ez beste inorekin.
|
|
|
Ez dezagun ahantzi Xamarrek esana eta berresana, arrazoi oso osoa du eta: . Ondorioz, euskararen alde gauden galdetzeak ez
|
du
zentzurik, euskara gu garelako; hizkuntzaren garapena gure garapena bera da. Beraz, euskarari eraso egiten diotenean guri egiten digute eraso, euskara baztertzen dutenean gu baztertzen gaituzte; jendeak horretaz ohartu behar du?. 153
|
|
|
Zorakeria ere bada, gainera. Bizi behar duen medioan guztiz arrotza den hizkuntzan hezi nahi izateak ba al
|
du
zentzurik. Ezin dut ulertu.
|
|
|
(...) Horientzat, beren jatorrizko hizkuntza, euskara? galdua duten lurraldeetan hura berreskuratzen ahalegintzeak ez
|
du
zentzurik, ezarpen ekintza bat besterik ez litzateke izango eta. Horrelako argudioak irakurtzean, tupustean Tuterako Argia ikastola datorkit gogora, edo Oiongoa, edo Lizarrakoa?. 232
|
|
|
–Kulturarik gabe hizkuntza irakaskuntzak ez
|
du
zentzurik, bestela denok esperantoz mintzatuko ginateke?. 510 Horrela mintzo zaigu Lurdes Lekuona. Jesus Naberanen ondoko iritzi hau, berriz, ez da atzo goizekoa, baina orduko hartan ere euskalgintzaren eta kulturgintzaren arteko lotura zen nonbait kezka iturri:
|
|
|
–Gure emaitzetan ikusi dugunez, indar gehiago dute arrazoi integratiboek instrumentalek baino. Eta, euskararen egoeran, xede hizkuntzaren hiztunak, ia guztiak, elebidunak direlarik,
|
badu
zentzurik motibazioaren noranzko integratiboari erreparatzeak. Helduek euskara ikasi eta gero dakitenekin erabiliko badute, hein handi batean, aldeko jarrera eta motibazio integratiboarengatik izango da.
|
|
|
Esan daiteke mota horretako lan monumentalak gehiago dagozkiola XIX. mendeko historiografiari, eta ikerketa zientifikoaren egungo ikuspegi aniztasunean ez
|
duela
zentzurik halako proiektu akademizista bat egiteak. Eta ezagun zait, bai, jada nahiko garaiz kanpokoa dela behinolako historiografia nazional ofizialen gisako eredu bat finkatu nahi izatea, noiz eta espainiar edo frantses historiografiek (mundu osokoek bezalaxe) euren kanon zaharrak kritikatzen dituztenean.
|
|
|
kapitulua 60 hamarkadan jazotako aldaketei dagokio: Hobsbawm en arabera mugimendu iraultzaileen (sistema politiko edo esplotazio sozial zein ekonomikoa) eta sexuaren tolerantziaren artean lotura bat dagoela pentsatzeak ez
|
du
zentzurik, nahiz eta egia izan XX. mendeko iraultzak sexu tolerantziarekin erlazioa izan dutela: emakumearen emantzipazioa...
|