|
2000
|
|
|
Teknikari gutxi dago eta beraien formazioa urria da. Federazioaren aldetik lan handia egin behar
|
dugu
oraindik; ikastaroak egiten dira teknikariak prestatzeko... ez bakarrik teknikariak epaileak ere hezi egin behar dira... Pilotaren inguruan dabilen jendea heziketarik gabe dabil, bai teknikariak, epaileak eta baita klubetan zuzendaritzan ibiltzen dena ere.
|
|
|
Kristina sozietateak Espainiako Estatuko sarean dagoen merkatuaren parte handi bat okupatu nahi
|
du
oraindik behar bezala garatuta ez dagoen arlo batean. Kontsultategi enpresa sortzaile antzeko bat sortu nahi dute Interneten negozioa egin nahi duten konpainia handiei soluzio integralak eskaintzeko xedez.
|
|
|
Bera izan da panpin kutuna. Xarma handia
|
du
oraindik ere, agian, une berezi batean jaio zelako eta oraingo umeek gurasoengandik jasotzen dute Erreka Marirekiko lilura. " Eman eta gero" k ere harrera ona izan du; nahiz eta ipuin konplexuagoa izan.
|
|
|
Agi denez, itsusiegia da eta, batez ere, beharrik ez dago: Galindoren balentriak urruti geratzen ari dira, eta GALkide gehientsuenek zain
|
dituzte
oraindik epaileak, gorabehera oso zabarrak argitzeko.
|
|
|
Protagonistaren irudimenean zehar egiten den ibilbidea da, ikusleak bere burua irudikatua ikus dezan. Hain zuzen, milurte berriaren atarian giza jarduera eta ohiturei buruzko ikerketek ez
|
dute
oraindik argitu zergatik gizona edo emakumea bikotean bizitzen ahalegintzen den, bere egoera naturala askatasuna denean. Bartzelonan katalanez estreinatu ondoren, Tentazioak hartu du komedia intimo eta intimista hau euskaraz eta gazteleraz taularatzearen ardura.
|
|
|
" Aurki" bilatzailea eta halako ekimenak aipagarriak dira. Oso baikorra naiz, euskaldunen artean komunikazioa izugarri erraztuko du sareak; jendeak ez
|
du
oraindik antzematen, baina hamar urte barru ikusiko duzu.
|
|
|
Horrela, Bizkaiko Foru Aldundiaren Ekonomi Sustapenerako departamentuak eta Industri Sustapen eta Eraldaketarako Baltzuak (SPRI) ekimen honen aldeko interesa erakutsi dute eta prest leudeke sozietatea kokatzeko lokala uzteko. Euskal Itsas Foroko arduradunek ez
|
dute
oraindik beren zentroa kokatzeko lekuren baten aldeko jarrerarik adierazi, eta bere ekimenak enpresaburuen artean sortzen duen interesa ezagutzeko zain daude.
|
|
|
Dena den, beldurra eta aurreiritziek ere zerikusi handia
|
dute
oraindik. Alde batetik beti da aberasgarria gizonezko gehiagok izena ematea, modu horretan bat baino gehiagoren sexualitatea ere ezagutuko genukeelako; baina bestetik, ez da ezinbestekoa, azken batean, ikastaroaren muina norberaren sexualitatea atzematean datza-eta".
|
|
|
Bizkaiko euskararen egoera hori dela ezaguturik, edonori erazko irudituko zaio Zamudioko euskara elkarteak eta Iñaki Gaminde irakasleak elkarlanean gauzatu duten hasierako lana. Halaz guztiz, baten bat Zamudioko euskara aztertzen jarraitu guran badabil,
|
badu
oraindik zeri oratu.
|
|
|
Nire ustez, jendeak 700 pezeta ordainduko lituzke zortzi labur on ikusteko. Baina aukera hori ez
|
dugu
oraindik. Orain gutxi, Hollywoodeko akademiak interneten estreinatutako filmak ez dituela estreinaldi bezala onartuko esan du, ez duelako dirurik uzten.
|
|
|
Azken aldian enkarguz egindakoak izan dira behartutako obrak. Gogoan
|
dute
oraindik CITeko arduradunek Filipinaseko" The Philippines Madrigal Singers" taldeak" Enrike Ugarteren" Maritxu, nora zoaz?" kantatu zueneko hura," euskaldunak izango balira bezala abestu zuten". Alemaniako Halenser Madrigalisten korua ere ez dute ahantzi.
|
|
|
Hala ere, Espainian, 1978ko Konstituzioak ez zuen jarraitu Suitzakoaren bide eredugarria, ezta ONUk 1948 urtean giza eskubideez agertu zuen agiriaren 2 artikuluak bere orokortasunean adierazten duena ere. Baina oroigarriagoa
|
dugu
oraindik Unesco erakundearen L, emploi des lan gues vernaculaires dans l, enseignement (1953), guztiontzat hain gomendagarria dena. Horiek guztiak kontuan harturik idatzi nuen Euskararen ostarteak liburuko lehen partean VI. kapitulua (ikus 60 orrialdeak).
|
|
|
Plangintza tekniko hau, ordea, Estatuak ez
|
du
oraindik finkatu; hortaz, gaur egun Estatu osoanemititzen ari diren ehundaka telebista lokalak legez kanpo daude, inork ez baitie oraindik frekuentziarikesleitu. Autonomia Erkidegoek ezin dituzte horiek emateko deialdiak zabaldu Plangintza hori gabe.Alabaina, zenbait Autonomia Erkidegok horiek emateko araudiak xedatu ditu, hala nola, Nafarroakoak (313/ 1996 Foru Dekretua, irailaren 9koa).
|
|
|
Europan ezartzen ari diren etaFrantziako kasuan azaldu den CSAren tankerako erregulazio erakundea izan nahi du CACek. Ordea, aholkularitzarako funtzioak baino ez
|
ditu
oraindik.
|
|
|
GELDIUNE (puntua) egoera baten ondoren, beharra azaleratzen daSENTIPEN (1 puntua) modura. Sentipen nahasia da, ez
|
du
oraindik izenik etazehaztasun gehiago edo gutxiagoko seinale sentsorialen bidez antzematen da: gorputz egonezina, ahoko idortasuna, e.a. Seinale sentsorial hauek organismoarendefizit egoeraren berri ematen digute.
|
|
|
Kanpotarrek homologatuta sentitu behar duela bere burua kulturaren edozein esparrutan. Eta gure gizartean, Euskal Herriko erreferentziak zeintzukdiren, soziologikoki, laino eta argitzeke
|
ditugu
oraindik. Uni bertsaltasunaren etabertakotasunaren arteko erlazioa guztiz desorekatua dugula.
|
|
|
Edo Gernikako Arbola? Gipuzkoako armarritik kanoiakkentzea urratsa izan da norabide horretan, baina bide luzea
|
dugu
oraindik ibiltzeko.
|
|
|
Nahiz eta, irratia hitzaren inflexioa itzultzen lagundu digula esatenan dauden gizarteen eta inprimategien kulturari dagozkionen artean dauden diferentziak txikiesten. Irratiak eta telebistak ez
|
dute
oraindik lortu egintza komunikatibo oro zuenean mcluhanismoak arrazoia eduki, erratu egin da, ahozko tradizioaren menpetan testuak duen eragina gainditzea.
|
|
|
Esan beharrik ez dago, Estatu sortu berriak ez
|
zuela
oraindik Antzinako Erregimenaren hezkuntza eraikuntza ordezkatzeko mekanismorik; baina horren suntsitzea bultzatu zuen.
|
|
|
Ezin dut sinetsi. Barkatuko didazu, Bitakora, baina ezin
|
dut
oraindik ondo ulertu honek guztiak zer esan nahi duen. Galduta nago, baztertuta, ahaztuta, bakarrik, inoiz baino bakartiago.
|
|
|
Betaurrekoak gau mahaitik hartu nituen. Aitzin goizeko ibilaldiaren hondarrak ageri
|
zituzten
oraindik, baina ez nuen garbitzeko astirik. Uste baino lan gehiago eman zidaten lehen urratsek, zabuka ganberan barna.
|
|
|
—Oporrak hartu gabea
|
nauk
oraindik, eta estimatua zagok. Hala ere, ez nian atzerrira ateratzeko planik.
|
|
|
Garbi mintzatzera, istant horretantxe gogoratu zitzaidan, lehenbizikoz, Unai gertatzen ahal zela argi egiteko errainu, aspaldi horretako nire ilunean. Berez, liburuen kontu horrek oinarri zehaztu gabeko interes kutsu nola halakoa baizik ez
|
zuen
oraindik niretako. Semearekin solasaldi bat gizonez gizon egitekotan, bertze gai batek aise ere gehiago kilikatzen ninduen, susmotik haratagoko soslai errealagoez horniturik, esku artean nituen datu guztien ariora:
|
|
|
Nahikoa behar luke horrekin. Baina gudariak badaki ez dela hain erraza gertatuko, irabaztear
|
duela
oraindik gudualdirik bortitzena. Etxe atarian utzi du taxiak.
|
|
|
Astebete barru azaldu zitzaigunean, aurpegian
|
zituen
oraindik zigorraren arrastoak. Denek zekiten zigorraren berri, baina ez zion inortxok ere ezer galdetu.
|
|
|
Edurnek eta Migelek bainatzen jardungo zuten, arropak han
|
baitzituzten
oraindik.
|
|
|
Edurne eta Migel niregana zetozela ikusi nuenean, gorrotoak zipriztindu zuen berriro ere nire barne guztia. Edurnek
|
bazuen
oraindik hain lasai ibiltzeko kordea!
|
|
|
Arratsaldeko bisita amaiturik, Danek kanpinera ekarri gaitu. Sarreran bertan, hobeki zegoen Adelak agurtu gaitu (ziurtasunik ez badut ere, egingo nuke ez
|
duela
oraindik apustua irabazi) eta aurreraxeago, ustekabean, denda guztiak muntatuak zeudela ikusi dugu! Hori lana, hori!
|
|
|
Handik berandu erretiratu ginen eta, Adela eta Estherrek donuts ei ekin bitartean gelan tar tar tar jarraitu zutenez, atzo ezin izan nuen ezer idatzi (zer edo zer argi baldin badut, horixe da: bikote gelakide honek nire bizi  tzaz ahalik eta gutxiena jakitea; aldiz, badirudi haiek ez dutela sekreturik eta, atzo, esate baterako, jakin ahal izan nuen Adelak ez
|
duela
oraindik apustua irabazi, eta Niagarako hartan jo zuen erasoan huts egin zuela: " Furgonetan bertan saiatu nintzen Dan xaramelatzen, baina kanpamendua bera bakarrik altxatzen tematu zen eta nire gizona ikustearekin etsi behar izan nuen.
|
|
|
beharbada Gasteiztik etorri zenetik hobera egiten ari dela eta Ruben, nahiz eta apaizgaia izan, uda honetako souvenir bat izan daitekeela, edo zerbait gehiago agian. Nik argi daukat zuen arteko gauzak ez direla lehen bezalakoak izango, baina irudipena
|
dut
oraindik garaiz zabiltzala eta, Rakel berreskuratu gura baduzu, zertxobait egin ahal duzula. Adibidez, iruditzen zait ideia ona izan daitekeela zure mezu samurren bat edo beste berari agintzea.
|
|
|
Askotarikoak dira idazleek aukeraturiko gaiak. Iraganak eta historiak presentzia handia
|
dute
oraindik ere, eta baita, nolabait, herrian bizi dugun egoera politikoak ere (askotan zeharka azaldua). Gaiak, ordea, dibertsifikatuz doaz, idazleen jatorria, adina eta erreferente kulturala ugalduz doazen neurri berean.
|
|
|
Okupez ari garen honetan, bere aurreko eleberrian giro hori ezin hobeto jasotzen zuen idazle bat aipatu behar dugu orain. Kronika hau idazten ari naizelarik ez
|
dut
oraindik Juan Luis Zabalaren eleberri berria mesanotxeratu, baina Agur, Euzkadi izenekoaren gaia edo hipotesia benetan zait erakargarri: zer gertatuko litzateke Lauaxeta gaur egungo garaietan berpiztuko balitz?
|
|
|
Geometria euklidearrak oraindik ez zuen formaltasun paradigmaren lanik betetzen. Bere ordez koordenatu espazial eta espaziotenporalak jarri ziren, horietatik, konbentzio baten bitartez edo definizioei esker, bat aukeratzeko —definizio koordinatiboak zeritzen Reichenbachek— Erlatibitatearen teoria, bere aldetik, logika klasikoak baino osagai objektibo gutxiago izan arren,
|
bazituen
oraindik batzuk zutik, azelerazio absolutua eta errotazio absolutua bezalakoak, esate baterako; edo geodesika erdieuklidearrak.
|
|
2001
|
|
|
Matxaka normalean dolarearen ondoan egoten denez, biak motor berak mugitzen ditu sarritan. Altzako Gartziategi sagardotegian gogoan
|
dute
oraindik Hernani Donostia ibilbidea egiten zuen tranbia egin zuteneko garaia. Haien lurrak harrapatzen zituenez, akordio batera iritsi ziren arduradunekin:
|
|
|
Gainera, Fermin eta ezagutzen ditugu eta horien ondoan ibiltzeak ez dit urduritasunik sortzen. Akaso bai hainbertze mila pertsona aurrean izanen dugulako, baina ez
|
dut
oraindik horretan pentsatu, ez dudalako inoiz bizi izan.
|
|
|
" Lehen baino hobekiago nago, baina oso triste. Gaizki nago, amets gaiztoak
|
ditut
oraindik; angustia handia. 1999an emaztea eta hiru seme alaba utzi nituen.
|
|
|
Hemen, politika munduan, kontua da ordea batzuk ohartzen direla manipulazioetaz, baina beste asko, ez. Duela bi aste izandako hauteskundeen ondoren berehalaxe ohartzen gara nola hainbestek manipulatu dituen izandako emaitzak, datuak, nahi bezala; beti ere bere fabore, azken finean azpimarratzeko behin eta berriz beraiek zutela arrazoi eta
|
dutela
oraindik ere nahiz eta aipaturiko emaitza horiek ez izan beren gustukoak. Bai gauza bitxia:
|
|
|
Nazioarteko Moneta Fondoaren (NMF) eta Munduko Bankuaren (MB) aurka urrian Pragan izandako mobilizazioko irudiak gogoan
|
ditugu
oraindik. Beren jarduera eta jokabide neoliberalekin pobreak egunetik egunera pobreagoak eta aberatsak aberatsagoak bihurtzen dituen munduko globalizazio ekonomikoaren ordezkari eta eragile diren erakundeok urteko batzarra egiten ari ziren hiriburu horretan.
|
|
|
Bizi baldintzak gogorrak badira ere, lehenengo arrainak ikus daitezke aipatu putzuetan. Ur bazterretan ez
|
dugu
oraindik aurkitzen ertzetako baso bereizturik, ondoko basoak erreketaraino iristen dira.
|
|
|
Baina, dioenez, ez zituzten begiak estalita ELA LABen arteko batasunak berekin zekartzan zenbait zailtasun ez ikusteko: " ELAk eta LABek irakaskuntzan, publikotasunarekiko orokorrean, eta euskal eskola publikoarekiko zehazki, duten ikuspegiak zer hobetu asko izan du betidanik, eta hala
|
du
oraindik ere"; sektore bakoitzaren bata bestearen aurkako irudia; subiranotasuna aurrerakoitasunez eta egoki erabiltzea ala ez; eta beste indar sindikal batzuen gai oso jakinak bazterrean uztea ala ez. Azken gai honi dagokionez, Lozanok gogora ekartzen du bere sindikatuak alderdikeriak alde batera utzi eta gai jakin bakoitzean CCOO eta UGTrekiko ahalik eta batasun mailarik handiena lortzen saiatzearen aldeko jarrera erakutsi duela.
|
|
|
Egia esan, gutako askok geure irakurle biografiari lotuta dakusagu 100 metro. Norberaz hitz egitea zilegi bada, gogoan
|
dut
oraindik nobela hau eskuratu nuen estraineko aldia: artean 14 urte besterik ez genuen eta, jakina, eskolakumeak ginen.
|
|
|
Dena dela, topikoak alde batera utziz, argi dagoena zera da, nobela honek
|
baduela
oraindik gaur egungo irakurleari erakargarria egiten zaion eskaintza eta, hori dela eta, hamahiru urteren buruan (hamahiru urteko epea gure narratiba modernoaren eremu mugatuan nahikoa izanik ahanzturan erortzeko), oraindik gai gara nobela hau esku artean harturik gure irakurketaren bidez bertan eskaintzen zaigun mezu edo eduki hori zerbaitetan gauzatuz gozatzeko. Eta gauzatu diogu ezen irakurlea baita, azken finean, literatur testuaren berridazketaren bidez honi zentzua emango diona, eta ondorioz," efektu estetikoa" deiturikoa gorpuztuko duena.
|
|
|
Ez da garbi jakiten Goya-k" Maiatzaren biko errebolta" pintatu zuenean noiz zen pintura hori dokumentu historikoa eta noiz bihurtu zen giza sufrikarioaren sinbolo. Ez
|
dugu
oraindik jakingo geroak zer estimatuko duen poesia honetatik. Baina irakurle honek gogokoago ditu egoera pertsonalaren aitapen direnak, bizipen pertsonaletik hasiz giza izaeraren alde iluna adierazten dutenak.
|
|
|
Estatuan hainbat konpainiak eskaintzen duten zerbitzua izan arren, erabiltzaileak ezin
|
du
oraindik argindarra hornitzen dion enpresa aukeratu eta irizpide bakarraren arabera inposatzen zaio enpresa: bizi den gune geografikoaren arabera, alegia.
|
|
|
Baina Administrazioak ez
|
du
oraindik zientzia tradizioaren oinarririk eta ingurune sozialean ere konfiantza eta babes gutxi ematen zaio ikerketa zientifikoari.
|
|
|
Gainera, Espainiako legeriak ez
|
du
oraindik arautu eta beraz, ohiko lanpostuei ezartzen zaien araudi berarekin arautzen da telelana ere.
|
|
|
Aipatutako zenbait kontu zalantzan jartzen dira gaur egun, baina, hala ere, irakaskuntza arautuan indar handia
|
dute
oraindik ere. Alabaina, oinarri teorikoenbaliagarritasuna eztabaidatzen jarri gabe, ezin dugu ezkutatu eredu honek zenbaitmuga erakutsi dituela, ikasgelako praktikan behintzat:
|
|
|
Lau herrialde horiek eta Turkemenistan bosgarrena kabiarraren munduko merkataritzaren %90 osatzen dute. Azken honek ez
|
du
oraindik erabaki akordioarekin bat egingo duen. Itunak ez dakar kabiarraren nazioarteko merkataritza etetea, ukitutako lau herrialdeei dagoeneko gordeta dagoen uzta esportatzen jarraitzeko aukera ematen baitzaie, urte horretarako finkatutako kuoten arabera.
|
|
|
Martiztarrak ez
|
zuen
oraindik nire anaia eramana eta, gainera, arrotza desagertua zen. Dena bere onera etorria zen berriro:
|
|
|
Carmelitak ez
|
du
oraindik umetan marraztutako atlantiar ozeanoa zeharkatu, bere unibertso zeharkagaitza den irla erraldoian jarraitzen du. Ez da zortzi urte lehenago bi txirikorda zeramatzan neskatilatxo hura, dagoeneko neska heldu eta hazia da.
|
|
|
Nik uste baino lan gutxiago dauka eta moldatuko naizelakoan nago. Eskuak burua bezain argi eta arinak
|
ditut
oraindik.
|
|
|
Makinaren alboan. Ondo gogoan
|
dut
oraindik. Presaka sartu eta lehendabiziko gauza pintxo pare bat jango zituen.
|
|
|
Jode, bihotzekoak emango zidak, pentsatu du Tasiok. Nobela ez
|
dut
oraindik bukatu, erantzun dio. Tristura aurpegia jarri du Mirenek.
|
|
|
Annapurna ez zela mugituko erantzun zion Mariak, orduak zeramatzala Mahomak mendirik mugitu gabe eta olinpiadak ikusteko egunak eta egunak
|
zituela
oraindik eta hilerrira joateko Domu Santu eguna baino ez.
|
|
|
Berarekin ispilu aurrean eta egindakoak ez ditudala beste inorekin egin, ez bera ezagutu baino lehen, ezta geroago ere. Bera hil ostean ere esan izan diot askotan, bere izerdia baino ez dudala ezagutu, eta gogoan
|
dudala
oraindik nola sartu nuen behin, tranbian, eskua bere gona azpira eta nola bihurritu zuen berak ere hatza nire praketako botoi artetik, eta badakidala segundo bat baino ez zela izan, baina txokolatezko segundoa. Eta halaxe esaten diot orain ere:
|
|
|
Zaila izango zen begiradetatik hitzetara, hitzetatik eskuetara, eskuetatik aho jokoetara, ahokoetatik gerri jokoetara pasatzea. Larru zereginak ia debekatuta zeuden oraindik eta hamalau hamabost urteko mutiko haiek ezin ziren neskekin harrokeria handitan ibili gainera, gorputzak nahiko xamurrak eta baldarrak
|
baitzituzten
oraindik. Plaian baziren gogorragoak eta helduagoak, neska kanpotarren artean harroago eta igande pausoz paseatzen ziren mutilak.
|
|
|
Baserrirako atea zabaltzearekin batera, eskua kisketean
|
dudala
oraindik, bi txakur alsaziarrak ikusi ditut zaunk zaunka eta galapan datozela. Beldurturik gelditu naizenean, belarri batetik besteraino dituzten hortzak erakutsiz inguratu naute biek, estereoan marmarrean.
|
|
|
Eta gizon gazte bat ikusi zuen amaren atzean. Ezagutzen zuen, Andres, arrantzalea zen, loihartzekoak erantzi gabe
|
zituen
oraindik. Arropak aldatzera etorria zela ematen zuen.
|
|
|
Ezta berotu ere, alazankoa! Ez
|
baitu
oraindik jakin Berruezok bere uste eta iritziak kaxkar  tzat jotzen nituenik.
|
|
|
Eta Axularrek bere kideei esaten zienak
|
badu
oraindik ere indar eta mami. Gizona eta gizartea ederki ezagutzen zituen; bazekien ere zer komeni zaion egitea gizonari lurrean ahalik ongien bizitzeko eta betiko bizia eskuratzeko.
|
|
|
Garunak behar bezala hazi ez zitzaizkidalako (kopetaldean nahiz garondoan ez dakit), adimendu urriaren jabe naiz, segur aski. Horrexegatik nonbait, argirik eza dela medio, ez diot antzematen zer ikuskizun
|
duten
oraindik oraingo aurkikunde miresgarri horiek hemen  darabilgun auziarekin. Nobel saria urrutitik ere ikusi gabe, ordea, zerbait ikusi dut, beste gehiegik ere betaurrekorik gabe ikusi dutena:
|
|
|
Bere gisa idazten baitzuen orduan ere, halako hasierako manierista kutsu haiek galdu zituen orduko batik bat. Bere gisa hitz neurtuz (gogoan
|
dut
oraindik Bladi Oteroren itzulpenak irakurri nituenean hartu nuen zirrara), eta hizkeraz ari naiz bestetaz baino areago, eta are nabarmenago prosaz. Galda daiteke, besteren hitzez balia nadin, zer zuen hor Orixeren kontra:
|
|
|
Ez
|
dugu
oraindik, eta agian komeni ere ez, neurtzen hasteko behar bezain urrundua iragan berria, hainbeste gauzatan bizirik dirauen aldi joana. Hortaz, axaleko aipamen soil bati lotuko natzaio, urte horiek, gehiegikeria gabe ene ustez, hondamendi bezala azaltzeko, zaila delarik gure historian zehar antzekoa aurkitzea, inoiz honelakorik izan bada.
|
|
|
Bestalde, askoz ere interesg arriagoa iruditzen zaidan protagonistaren engaiamendu karlista ren jatorria ren auziaz (une batean Karlos Setimoren alde armak hartzera eramaten duen bilakaeraz), ordea, ezer gutxi esaten zaigu: euskaldun= foruzale= karlista ekuazio topikoa berritzeaz gain, nobelak ez du, alde horretatik, ekarpen literario handirik egiten, historialariek erabat arg itu ez duten gaia bada ere (nik behintzat ez
|
dut
oraindik aurkitu erabat konbentzituko nauen azalpen sintetikorik), baina ezin ezkutatu alde horretatik zerbait gehiago espero zitekeela. Bide batez, ematen du Txillardegi zinez saiatzen dela Jon Juaristiren teoriak oinarritzeko argudio gehigarri ak eskaintzen:
|
|
|
Dena dela, EBLULeko presidenteak argi utzi zuen egindako bidea ez dela inolaz ere nahikoa hizkuntza gutxituen geroa ziurtatzeko. Lortutakoa ontzat jo arren, estatuek hizkuntz politikarako ahalmen osoa euren esku
|
dute
oraindik, eta EBko Europar Kontseiluak 2000 urteko Nizako bileran aldarrikapen politiko gisa Europar Batasunaren Oinarrizko Eskubideen Karta ontzat eman bazuen ere, dokumentu horrek juridikoki ez du inolako baliorik. Brezigar, halere, itxaropentsu agertu zen aldarrikapen horrek bide emankorragoa urratzeko irizpideak finkatzen zituelakoan.
|
|
|
Brezigar, halere, itxaropentsu agertu zen aldarrikapen horrek bide emankorragoa urratzeko irizpideak finkatzen zituelakoan. Baina, ikuspuntu eraginkor batetik begiratuta, lan mardula
|
dugu
oraindik egiteke.
|
|
|
Hala ere, horrek ez
|
du
oraindik ezagutza argitzen; oraingoz subjektua hartzaile gisa aurkeztu da. Orain errealitateak eskaintzen dion aniztasuna jaso dezake aniztasun gisa, eta bere zeregina aniztasun hori funtzioen bidez forma konkretuetan bihurtzea izango da, objektuetan bihurtzea, alegia.
|
|
|
Esaldiak erdizka uzteko ohitura
|
zuen
oraindik
|
|
|
Gogoan
|
dut
oraindik
|
|
|
Hitz handiosak (Kultura, Artea, Herria, Maitasuna...) mesfidati begiratzen hasi ginenean, sinesmen horiek (edo sineskeria, berdin dio) galtzen hasi ginenean, ez gintuen hartu inolako depresio izugarrik. Garrantzizkoena
|
genuen
oraindik: bizitza (ez Bizitza, jakina, ezta orain eguneroko bizitza deitzen den mamu hori ere).
|
|
2002
|
|
|
Urteek erakutsiko dute hori nola geratzen den eta hemen denborarekin gure ohituren artean finkatzen den. Baina une honetan, onarturik ere gaur egun Tuteran beharbada arabiera gehiago hitz egingo dela euskara baino, uste
|
dut
oraindik bien garrantzia intrintsekoa hemen ez dela berdina.
|
|
|
ABUZTUAREN 26an Baltasar Garzonen autoa indarrean jarri zenetik, segurtasun indarrek hogeita bostetik gora egoitza itxi eta miatu dituzte Euskal Herrian zehar, guztiak Batasunarekin lotuta zirelakoan. Batasunak, ordea, egoitza ugari
|
ditu
oraindik Euskal Herrian zehar ukitu ez direnak. Denbora kontua izango da seguruenik, akaso era askotako zailtasunak egon daitezkeelako eta tentu handiagoarekin jokatu nahi delako.
|
|
|
Erritmo eta edukietan gure aurreikuspenak betetzen ari dira, baina garbi
|
dugu
oraindik ez dela bukatu. Ziur gaude inputazioak egongo direla, atxiloketak eta kartzelaratzeak, edo saiakerak bederen.
|
|
|
Mohamed VI.a errege gazteak keinu sinboliko batzuk egin ditu estatu marokoarraren nortasun ezaugarrien artean kultura zaharra integratzeko, baina tamazight hiztunak duintasunaren minimoen oso azpitik bizi dira beren eskubideei dagokienez. Hizkuntza bera oso gutxi eguneratua
|
dute
oraindik, hasteko.
|
|
|
Gure literaturaren gaineko ikerketa akademikoen diagnosia egingo bagenu, segituan ohartuko ginateke literaturaren historiari eta teoriari dagozkion arloak izan direla urrienak. Teorian ekarri gutxi egotea ulergarria bada ere31, ulergarria diot, teoriaren arloak lurraldetasuna gainditu egiten duelako, historien alorrean zenbait hutsune nabarmen
|
ditugu
oraindik.
|
|
|
5 Edonola ere, esan dezagun genero narratiboaren gailentasuna duda ezinezkoa den garai hauetan poesiak
|
baduela
oraindik, batez ere egile gazte hasiberrien kasuan, bere erakarmen eta indarra. Jon Kortazarrek oroitarazi digun moduan, 1990etik 2000 urte bitartean 38 idazlek argitaratu zuten euren lehen poema liburua eta horien artean kausi ditzakegu 70eko hamarkadan jaiotako euskal idazle berri asko:
|
|
|
Edozein modutan, nabarmentzekoa da euskarara itzulitako ondare unibertsal honek ez duela, oraingoz, Manu Lopezek aurkeztu berri duen doktorego tesitik kanpo15, euskal kritikaren arretarik merezi izan. Even Zoharrek darabilen kontzeptuaz baliatuz, itzulpenek, haur eta gazte literaturak, edo emakumezkoek idatzitako literaturak, gune marjinala
|
du
oraindik periferikoa esango lukete teoria sistemikoen defendatzaileek euskal literatur sistema garaikidean. Edonola ere, eta gai honi berriro ere helduko diogulako, jarrai dezagun euskal literatur sistemaren deskribapen laburra egiten.
|
|
|
Hala ere, komenigarri litzateke administrazioak elikagai funtzionalei eskatu beharreko betekizunen inguruan legeak ematea (Espainiako estatuan ez
|
du
oraindik egin) eta publizitatean kontsumitzaileari agintzen diotena betetzen den ala ez kontrolatzea.
|
|
|
Patrikan txanpon hotsa aldatzen hasi zenetik hilabetea igaro den honetan, mila pezeta sei euroren pareko dela dioen leloa kontsumitzailearen hezur muinetaraino sartutakoan, ba omen
|
dugu
oraindik gainditu beharreko beste azterketarik: ordenagailuena.
|
|
|
Gogoan
|
du
oraindik Indiako jendeak parke batean bota nahi zituzten zuhaitzak besarkatuz, lau mila emakumek eragotzi zuten eguna. Mobilizazio asko eragin ditu nekazarien artean laborategi globalek egiten dizkieten bidegabekerien aurka.
|
|
|
Gaztetxo zenetik era askotako lanetan aritu behar izan zuen, eguneroko ogia nolabait irabazteko. Hogei urte ez
|
zituen
oraindik, eta atxilotu egin zuten armak erabiliz lapurreta egin zuelako. Hiru urtez egon zen erreformatorioan.
|
|
|
Beraz, ondoko urteetan Hego Euskal Herriko populazio aktiboaren hazkundea espero daiteke, eta, bereziki, emakumeen populazio aktiboaren gorakada. Azpimarratzekoa da, halaber, emakumeen langabezia tasak (%20) bikoiztuegiten
|
duela
oraindik ere gizonezkoena.
|
|
|
errealitate askotarikoa sortu eta azalarazteko balio du. Jakin badakigu euskalunibertsitateak garapen partziala
|
duela
oraindik, baina izan bada, izanarencontinuumaren harian erdialdera hurbiltzen ari baita. Hala ere, garatzea ez da aski, gizarteari ere ezagutzera eman behar baitzaio euskarazko unibertsitateareneskaintzaren eta errealitatearen berri, orain arte baino era egokiagoan eman ere.
|
|
|
osatzen joanahala, benetako euskarazko ikerketa sortu da. Hala ere, ekimen horrek zailtasunhandiak
|
ditu
oraindik, ikerketa talde gehienetan erdaldunen bat edo batzukbaitaude, euskarazko komunikazioa eragozten dutenak. Horri, noski, terminologiaberri eta bihurria egokitu beharra gehitu behar zaio; eta abar.
|
|
|
Gauzak horrela, Natur Zientzietan oraindik ikerketa gutxi egiten dira euskaraz, egiten diren apurrak EHUra eta zenbait elkartetara mugatuta daude, eta bideluzea
|
dugu
oraindik aurrean. Ez dugu uste lan hori erakundeek edo unibertsitateekegin behar dutenik, ia ezinezkoa baita lankide talde isolatu baten hizkuntza hautuaaldatzea.
|
|
|
Plan orokorraz gain, plan espezifikoagoak daude jakintza arlo horietarako. Berriro diot, kantitatearen arazoa ez dago konponduta, eztahurrik emanda ere?, urteak behar
|
ditugu
oraindik irakaskuntza euskalduntzeko, baina geroago eta gehiago kalitatean dago erronka.
|
|
|
Plan orokorraz gain, plan espezifikoagoak daude jakintza arlo horietarako. Berriro diot, kantitatearen arazoa ez dago konponduta, eztahurrik emanda ere?, urteak behar
|
ditugu
oraindik irakaskuntza euskalduntzeko, baina geroago eta gehiago kalitatean dago erronka.
|
|
|
Alfabetatze prozesuek ere ez
|
dute
oraindik azterketa sistematikorik ezagutu, baina nahiz eta lan sakabanatuak izan, eremu horrekin lotura zuzena duten gai batzuk ikertuta daude, hala nola zenbait inprentaren sorrera, zenbait pertsonaia ospetsuren liburutegiak, Leizarragaren itzultzaile eskola, Larramendiren lan literarioaeta euskararen aldeko lana, alfabetatze mailak Oñatin (protokolo notarialetatik abiatuta) 8, etab. Gauza bera...
|
|
|
Berunezko hodiak 1980an utzi ziren. Hala ere, eraikin zahar askok
|
badute
oraindik instalazio hori. Eraiki berri diren eraikinetako arroiletan ere badaude metal horrekin egindako mihiztatzeko pieza batzuk.
|
|
|
Hala ere, emakumearen ikusezintasuna nabarmena da presentzia handiena duten sektoreetan ere. Irakaskuntzan, adibidez, gehiengoa dira, baina ordezkaritza handiko karguetan, hala nola unibertsitateko errektorean, oso presentzia txikia
|
dute
oraindik. Ana Alberdik azaltzen du:
|
|
|
Testuinguru horretan, abuztuaren amaieran irekiko den Johannesburg eko Garapen Jasangarriari buruzko Goi bileraren atarian, Nazio Batuen idazkari nagusiak atzo gogorarazi zituen nazioarteko komunitateak joan behar duen garapen eredu berriaren ezinbesteko osagaiak, «hazkunde ekonomikoa, aurrerapen soziala eta ingurumenaren eta natur baliabideen babesa». Rioko goi bilera egin eta hamar urtera, garapen jasangarriaren printzipioak aplikatu behar
|
ditu
oraindik ere. Izan ere, Rioko aurrerapenek eta zorrek ebaluatu egin dute Hegoafrikako hiriburuko nazioarteko komunitatea.
|
|
|
Katalunia – gogoratu zuen – dagoeneko egin du berea, eta Andaluziak, Madrilek eta Kanariak adibideari jarraitzen diote. Balantze positiboa Espainian, Muñoz behar izan zuen, asistentzia arloan oso positiboa, nahiko ona baina hobetzeko modukoa, herrialde garatuenekin «azken urteetan»; «azken urteotako aurrerapen handiak» ez
|
du
oraindik herrialde garatuenekin «distantzia handia» ezabatu; «asko egin da, baina egiteko asko dago», adierazi zuen. Biete jaunak iragarri zuen intzidentzia hurrengo urteetan% 30 handituko dela emakumeen artean eta% 40 gizonen artean, 65 urtetik gorako gizonen kasuan% 50 inguru.
|
|
|
Negoziazioak Estatu idazkariak eta sektore elektrikoko ordezkariek hilabete honetan negoziatzen jarraitzen dute metodologia berria amaitzeko, uda ondoren dekretua aldarrikatzeko. Konpainia elektrikoek uste dute metodo berriak hobekuntza dakarrela egungo tarifa markoarekin alderatuta; izan ere, sei urtez jarraian jaitsi da, inflazio aurreikuspenetik beherako tarifak gehituz, baina uste
|
dute
oraindik posible dela Gobernuaren zirriborroaren hobekuntza maila eta erritmoa handitzea. Bi aldeek akordio batera iritsi bezain laster, Estatu Kontseilura bidaliko dute testua, eta, ondoren, Energiaren Batzorde Nazionalera (CNE), Ministro Kontseiluak, uda ondoren, 2003ko urtarrilean indarrean sartu eta merkatu elektrikoaren erabateko liberalizazioarekin bat etortzeko tarifen metodologia berriarekin Errege Dekretua promulgatu dezan.
|
|
|
Espainian, adibidez, bost urte ere igaro daitezke. “Neskato batek 6 urterekin jasaten badu abusua, 11 urte
|
dituenean
oraindik ere prozesuan murgilduta egongo da, eta horrek esan nahi du adingabearen adierazpenaren balioa galtzea eta kalte psikologikoak”, erantsi zuen Labesek. Nabarmendu zuen, gainera, lehen herrialde taldean adingabeak prozesu judizialaren parte direla eta hasieratik legezko laguntza dutela.
|
|
|
Aurpegiera serioak zituzten eta eztulka jarraitzen zuten, baina onik zeudela konturatzean barre urdurian hasi ziren gehienak. Euria gogotik ari
|
zuen
oraindik. Haien zikinak garbituz joan ziren, apurka.
|
|
|
Gogorra izan da –esan zuen Mirarik. Zurrun nabari
|
zuen
oraindik gorputza. Autoko argi motza jarri zuen.
|
|
|
–Ez eman buelta gehiegirik. Ume puta batzuk
|
ditun
oraindik, Alazne –esan zion Arantxak– Imanol heldugabea dun eta ez hau merezi. Ahaztu ezan.
|
|
|
–Ume batzuk
|
ditun
oraindik –epaitu zuen Irenek, begiko malkoak eskuekin lehortuz.
|
|
|
" Egunen batean egongo gaituk. Baina goiz
|
duk
oraindik" esan ziona. Nola zuen izena...?
|
|
|
Egunen batean egongo gaituk. Baina goiz
|
duk
oraindik.
|