|
2003
|
|
|
beroaldiak, artikulazio eta muskulu minak, suminkortasuna, umore aldaketak, pisua handitzea eta abar. Bestalde, azterketa horien emaitzen arabera, badirudi beren dietan soja ekarpen arrunta duten populazioek arrisku txikiagoa
|
dutela
gaixotasun kardiobaskularrak agertzeko eta osteoporosiaren ondorioz hausteko. Izan ere, sojan estrogeno jarduera duten konposatuak daude, hau da, emakumearen estrogenoen antzeko eragina dutenak.
|
|
2004
|
|
|
Hurbilketa berri horren bidez, zenbait galdera erantzun nahi dira, hala nola dietaren zer osagaik dituen ondorio onuragarriak, nola, non eta noiz gertatzen diren ondorio horiek, zer erlazio dagoen elikagai horien arriskuaren eta onuraren artean, edo zer elikagai berri jan behar
|
ditugun
gaixotasun kardiobaskularrak edo diabetea saihesteko. Balear Uharteetako Unibertsitateko Andreu Palouren arabera, elikagaien ondorio leun askoren konbinazioak eragina izan dezake prozesu patologikoen agerpenean.
|
|
2005
|
|
|
zenbat eta ilunagoa izan mamiaren tonua, hainbat eta handiagoa azalaren kolorea. Karotenoideek funtzio antioxidatzailea dute nutrizioan, eta, ondorioz, eragina
|
dute
gaixotasun kardiobaskularren, endekapenezkoen eta minbiziaren prebentzioa. Pomeloaren zaporeak zaporea probatzen duen jende asko hunkitzen du.
|
|
|
Ikerketaren arabera, dieta mediterraneoaren jarraibideei jartzeak esan nahi du batez ere barazkietan, frutetan, lekaleetan eta zerealetan oinarritutako elikadura izatea, baita arraina ere; gantz asegabe gehiago; haragi gutxi eta ardo pixka bat. Jarraibide horiek erakutsi dute eragin berezia
|
dutela
gaixotasun kardiobaskularrei edo minbiziari aurrea hartzeko, azken ikerketaren emaitzen arabera. Ondorioak askoz argiagoak izan dira Grezian eta Espainian, eta adituek diote herrialde horietan dieta «erabat mediterraneoa» dela.
|
|
2006
|
|
|
Gehienek ez dakite bihotzez daukala, harik eta egun batean, paseatzen edo gogokoen duten kirola egiten, lurzoru inkontzientera erori edo bat batean kolapsatu arte. Hala ere, nahiz eta ez jakin, biktima askok
|
dituzte
gaixotasun kardiobaskularra izateko arrisku faktoreak, hala nola tabakismoa, hipertentsioa edo diabetesa. Batzuetan, kolapsoa izan baino ordubete lehenago, pertsona batzuk bularreko minaz eta palpitazioez kexatzen dira, baita arnasa hartzeko zailtasunez, goragalez eta zorabio sentsazioaz ere.
|
|
2007
|
|
|
Gizon edo emakume izateak eragin desberdina du gorputzeko gantzaren banaketan eta osasunean dituen ondorioetan. Sabeleko gantz metaketa duten emakume argalek arrisku handiagoa
|
dute
gaixotasun kardiobaskularra izateko, egoera berean dauden gizonek baino. Obesitate eta Nutrizio Sareko Ikerketa Biomedikoaren Zentroaren (CIBEROBN) lehen bilera zientifikoan eztabaidatu da gai hori.
|
|
2008
|
|
|
Egin berri diren azterlanek esaten dutenez, loaren apnea
|
dutenek
gaixotasun kardiobaskularrak izateko arrisku handiagoa dute, bai eta, haurren kasuan, arazo kognitibo gehiago izateko ere.
|
|
|
Sindrome hori edukitzeak esan nahi du pertsona batek gaitz edo faktore bat baino gehiago
|
dituela
gaixotasun kardiobaskular bat sortu ahal izateko: adibidez, gizentasuna, diabetesa, arteria hipertentsioa, dislipidemia.
|
|
|
1980ko eta 1990eko hamarkadetan, oso zabalduta zegoen medikuen artean emakumeek ez
|
zutela
gaixotasun kardiobaskularrik izaten; uste zuten haien geneek, hormonek edo sexuak berak babestu egiten zituztela. Behin baino gehiagotan gertatu da bularrean mina zuela, edo ezkerreko besoan mina zuela, edo bihotzekoak eman aurreko ohiko beste sintomaren bat zuela larrialdietara joandako emakume bati urdaileko arazoak dituela esatea, edo lasaigarriak edota depresioaren kontrako botikak ematea.
|
|
|
70 urtetik gorako pertsonen %20ri eragiten dio, eta leku garrantzitsua
|
du
gaixotasun kardiobaskular guztietan.
|
|
2009
|
|
|
Animalia jatorriko koipeak dituzten elikagaiek azido arakidonikoaren kantitate handiak ematen dituzte. Jakina da omega zeregin bat
|
dutela
gaixotasun kardiobaskularren prebentzioan eta hanturaren aurkako eraginean, eta gero eta interes handiagoa dutela zenbait minbizi motaren prebentzioan, immunitate erantzunean, diabetesean eta buruko zenbait arazotan duten rolari dagokionez. Baina, zer gertatzen da omega?
|
|
|
Elikadura eredu horri atxikimendu handiagoa dioten emakumeek arrisku txikiagoa
|
dute
gaixotasun kardiobaskularrak eta garun hodietakoak jasateko.
|
|
|
Bestalde, lekaleek eta, zehazki, Andeetako eta Mesoamerikako jatorrizko juduak proteina eduki handia dute, eta horrek landare proteinaren iturri ekonomiko bihurtzen ditu. Proteina beharrezkoa da organismoa hazi eta mantentzeko, eta, gainera, lekaleak kontsumitzeak ondorio onuragarriak
|
ditu
gaixotasun kardiobaskularren, zenbait minbizi motaren eta diabetesaren aurrean. Ondorio positibo horiek hainbat substantziari egozten zaizkio, besteak beste, zuntzari, saponinei, isoflabonei eta fitatoei, baita proteinari berari ere.
|
|
|
Azterketa askok konparatzen dituzte haien eragin hipokolesterolemiatzaileak eta arrain olioarenak. Omega eragina
|
dute
gaixotasun kardiobaskularren prebentzioan eta hanturaren kontrako efektuan. Bi nutrizio faktoreak (zuntza eta omega gantz azidoak) konbinatuta, liho haziak argitaratzen dira, gaixotasun kardiobaskularren aurrean duten babes ezaugarriengatik.
|
|
2010
|
|
|
Azken alderdi hori lehen mailako arretako kontsultetan edo enpresetako azterketa medikoetan egiten da. edo arrisku handiko pertsonen baheketaren bidez, familian aurrekariak badituzte, gaixotasun kardiobaskularren bat izan badute, edo arrisku faktore asko edo, zehazki, oso handia izan badute. Adituen iritziz, 50 urtetik gorako pertsona batek 120 mmHg tik beherako tentsio sistolikoa gehiena eta 80 mmHg tik beherako diastolikoa gutxienekoa eta 180mg/ dl-tik beherako kolesterola, ez erretzailea eta ez diabetikoa badu, probabilitate txikia
|
du
gaixotasun kardiobaskularra garatzeko. Eta, oraingoz, Finlandiako ikerketaren aldez aurreko emaitzak gorabehera, altuera ez da arrisku faktoretzat hartuko, ez eta babes faktoretzat ere.
|
|
2011
|
|
|
Obesitatea, arrisku faktore ezaguna, garrantzi berezia hartzen du emakumearen kasuan. Gizon baten pisu bera izanik, emakume batek arrisku handiagoa
|
du
gaixotasun kardiobaskularra izateko, are gehiago gantza enborrean eta sabelean metatzen bada (“obesitate zentrala” deitzen zaio). Espainiako Bihotzaren Elkartearen datuen arabera, pisua %10 galduz gero, nabarmen murrizten da gaixotasun koronarioarekiko joera.
|
|
2012
|
|
|
“Ia kutsatzaile guztiek, baldintza klimatikoen arabera, urrutitik jarduten dute” Egun jakin batean sute baten kearen eraginpean egoteak ez du hainbesteko garrantzirik epe luzean, airearen hainbat osagai mota kutsatzaileen eraginpean egoteak, batez ere lantegien eta autoen emisioek. Izan ere, horien eraginak zerikusi handiagoa
|
dute
gaixotasun kardiobaskularrekin, tumoreekin edo epe luzera gaixotasun larriagoekin. Beraz, ez du hainbesteko eraginik sute bateko kea arnasteak, ez eta hainbat motatako gasak isurtzeak eragindako kutsadurak ere.
|
|
2013
|
|
|
«Eguberrien ondoren, ez da ariketa hasi behar, ez arautu gabe, ezta aholkatuta ere. Pertsona bakoitzak bere gaitasunak eta mugak ditu, eta, edozein entrenamendu egin aurretik, ezagutu egin behar ditu eta jakin behar
|
du
gaixotasun kardiobaskularrik, birikarik, endokrinorik edo metabolikorik duen, mediku ebaluazio baten bidez. Aholkularitza kliniko hori baliagarria da kirol instalazio batera joateko, eta jakin behar du zein den profesional independentea, gero ekipoen erabilerari buruz aholkatuko duena», azaldu du Salvador Pitarch Valentziako Biomekanikako Institutuko fisioterapeutak (IBV).... Makinekin erabiltzea baliagarria da behar bezala erabiltzen badira, baina kaltegarria da karga gehiegi altxatuz gero edo jarrerak okerrak badira Halaber, ez da komeni makinekin bakarrik edo bakarka erabiltzea; entrenamendu hori beste ariketa batzuekin konbinatu behar da emaitza onak lortzeko, aditu horren informazioaren arabera.
|
|
2015
|
|
|
Irudia: jeaingurac Ariketa fisikoa egiten duten adin ertaineko emakumeek arrisku gutxiago
|
dute
gaixotasun kardiobaskularra eta zerebrobaskularra izateko, Zirkulazioko Zirkulation aldizkarian argitaratutako artikulu baten arabera. American Heart Association. Azterketa horretan 1,1 milioi emakume ingeles sartu ziren, 56 urteko batez besteko adinarekin, minbizi aurrekaririk gabe, bihotzeko arazoak, iktusa, tronboak edo diabetesa, 1996 eta 2001 bitartean.
|
|
2019
|
|
|
Ildo beretik, Osasun Ministerioak dio frutak elikagai osasuntsuak direla eta fruktosa kantitate txikiak ematen dituztela ohiko dieta batean, eta horregatik ez dela komeni gutxiago jatea. Julio Basulto dietista nutrizionistak azaldu duenez, diabetesa
|
dutenek
gaixotasun kardiobaskularrak izateko arrisku handiagoa dutenez, oso gomendagarria da fruta jatea: «Ondorio onuragarriak izan ditzake kolesterol mailan eta arrisku kardiobaskularreko beste faktore batzuetan, hala nola arteria tentsioan».
|
|
2020
|
|
|
Kendu tabakoa. Erretzaileek arrisku handiagoa
|
dute
gaixotasun kardiobaskularrak garatzeko. Tabakoak zortzi milioi pertsona hiltzen ditu urtero planetan.
|