|
2000
|
|
|
Kontzertu hauetan Brahms, Schubert, Beethoven, Vivaldi eta Ravelen musika zortzi eta hamabi urte bitarteko haurrengana hurbildu nahi da. Horretarako, haurren munduko elementu ezberdinekin sentimenduak, abereak, dantza, antzerkiak eta natura musikak
|
duen
harremana jorratuko da.
|
|
|
Aurreko alean ikusi genuen bezala, telebista asko ikusteak umeen gizentzeko joerarekin
|
duen
harremana nolabait frogatzen duen ikerketa bat aurkeztu da Estatu Batuetan. Horrekin oso lotua dago obesitatea, egun gizarte iparramerikarrean kezka ikaragarria sortzen duen arazoa, biztanleen ia erdiak gehiegizko pisua baitauka.
|
|
|
Baina baita Hego Euskal Herriko portu nagusietakoak ere. Urte batzuk beranduago, 1311an Castrok euskal hiribilduekin
|
zituen
harremanak Iparraldera zabaldu ziren Baiona eta Miarritzekin sinaturiko hitzarmenari esker.
|
|
|
Hozkailua, garbigailua eta beste tresnak konektaturik egongo dira," garun" elektroniko baten agindupean. " Garun" hau arduratuko da sare horretako gailuen gestio eta kontrolaz, baita etxetik kanpora
|
duen
harremanaz ere. Izan ere, etxean ez gaudenean, telefono dei baten bitartez edo web orri batean sartuta, sistemari aginduak eman ahal izango dizkiogu.
|
|
|
Zazpi urtetan desagertzear izan den jatorrizko pottokaren populazioa 10 zaldi eta 50 behorretara igotzea lortu dute. Besteak beste, Bizkaiko Pottoka elkartearekin
|
dute
harremana eta Pariseko Zaldi eta Nekazaritza Azokan hartzen dute parte.
|
|
|
Norberaren erritmoak abestiekin
|
du
harremana. Egia da abesti batzuk aspalditik neuzkala eginda, baina orain hain modan dagoen kontzeptu hitz hori bilatzen nuen, beste hizkuntza bat, esateko beste era bat.
|
|
|
Bertsogintza aldetik, bertsolaritzak historikoki izan duen eskaintza oparo eta kalitate onenekoa eduki dezakegu une honetan, baina entzuleriarekiko
|
duen
harremana asko jaitsi da. Hor bi faktore jarriko nituzke:
|
|
|
Espainiako monarkia sakratuarekin egin zuten topo Andoni Aizpuruk eta enparauek. Ingelesekin
|
dituzten
harreman sakonak baliatuz, bi eremutan behintzat arreta gehiago jarri lukete espainiar agintari eta komunikabideek: umore ingelesa eta errege familia batetik; eta Ipar Irlanda bestetik.
|
|
|
Noiztik
|
duzu
harremana UNIMArekin?
|
|
|
Batzuek tankera teorikoagoa dute, beste batzuek, aldiz, praktikan jartzen dituzte beste horietan adierazitako irizpideak: Horixe litzateke Ni ez naiz hemengoa k Narrazioak edo Izuen gordelekuetan barrena liburuekiko
|
duen
harremana, edo Marginaliak Ez gara gure baitakoak ekin duena, zenbait kritikoren iritziz.
|
|
|
Baina, kultur munduan murgildu eta egokiturikoek ez dute bere jarrera onartuko, baztertu egiten dute. Iñakik naturarekin
|
duen
harremana azpimarratzeko zozoarekin duen harremana irudikatzen zaigu: zozoarekin ongi konpontzen da, baita naturarekin ere:
|
|
|
Baina, kultur munduan murgildu eta egokiturikoek ez dute bere jarrera onartuko, baztertu egiten dute. Iñakik naturarekin duen harremana azpimarratzeko zozoarekin
|
duen
harremana irudikatzen zaigu: zozoarekin ongi konpontzen da, baita naturarekin ere:
|
|
|
Honela, honek dituen lotsak gainditzeko igaro beharreko bidea azaltzen digu. Horretarako, putetxeen giroa, Bilboko gau giroa, ETAko kide batekin
|
duen
harremana... aurkeztuko dizkigu. Liburua, bestalde, ukitu sentimentalez josia dago.
|
|
|
" ehun eta hirurogeitik gora foliotako oihal zuria, zeinetan hiru hari ezberdin eta orratz bakarra idazluma baliatuz, ikutu sentimentalez hornituriko brodatu errealista burutu duen." (Egunkaria I) Itziar Belaunderen aburuz, bestalde, une batean bat egiten duten bi hari besterik ez daude: batetik, Mariok bere sexualitatearekin duen arazoa planteatzen zaigu, hemen bertan sartuko luke Afrikarekin
|
duen
harremana, honek lagunduko baitio bere arazoa gainditzen; beste aldetik, poliziarengandik ihesi dabilen Keparen istorioa genuke. Arestian esan bezala, Kepa eta Marioren harremanarekin aurreko bi planoak uztartzea lortzen da.
|
|
|
Sexu harremanak, maitemina erakargarritasuna
|
duten
harremanak dira, esperantza irekitzen dutenak; ematen du bizitzak askoz gehiago eman behar duela, baina askotan ez da horrela izaten, eta nire ustez horregatik datoz haserreak, agresibitatea eta hainbat gauza. (Gara I)
|
|
|
maiz izan dira borroka latzak, mapetako marrak harago edo honago eraman edo ekartzeagatik. Lurraren eta lurraldearen gainetik dagoen kontzeptu politiko eta sozial garrantzitsua da lurraldetasuna.Lurraldetasunak medio fisikoarekin harreman zuzena duen arren, batez ere, eremufisiko batean bizi den jendearekin
|
du
harreman zuzena: jende talde horrek kolektibitate bateko partaide sentitzearen sentsazioarekin, argiro esanda.
|
|
|
dituen (esate baterako,, euskarak mundu mailan hiztun gutxi ditu, baina Europako zaharrena baita?). Laugarrena, eta interesgarriena hemen, mobilizazio soziala izango da, talde estrategia kolektiboa, zeinaren arabera, gutxiengo egoeran dagoen taldeak mobilizazio ekintza kolektiboariekingo dion, talde nagusiarekin
|
duen
harreman desorekatua aldatzeko. Estrategiahori eman dadin, aurreko biekin batera ematen baita?, gutxiengo egoeran dagoen taldeak bi prozesu hauteman ditu:
|
|
|
Egile askoren iritziz (Kriz, 1990; Avila, 1994), gaur egungo psikoterapiagehienen historian, Freuden psikoanalisiarekin
|
duten
harremana (gerturatzeko edourruntzekoa) ukaezina da, eta gutxi gehiago onartua denez, psikoterapia motagehienek adierazten dute psikoanalisiarekiko adostasunak eta ezberdintasunak.Halaxe da lan monografiko honetan ere. Eta gauza bera gertatzen da Freud enikasle izandako Reich en Bioenergetikan, edo Pearls en Gestalt psikoterapian, edopsikoanalisiaren eraginez sortzen diren talde psikoterapia psikoanalitikoan etapsikodrama psikoanalitikoan, edo Bowlbi ren teorietan oinarriturik atxekimenduaren teoriak psikoterapiari egiten dion eskaintzan.
|
|
|
Friedlaender ek honako teoria azaldu zigun. Indiferentzia Sortzailea, liburuan: , edozein gertakizunek zero puntu batekin
|
du
harremana. Zero puntuhonetatik kontrakoen ezberdintasuna gertatzen da.
|
|
|
Kontaktu sozialaren etaintimitatearen beharra sentitzen dute, baina errefusapenak izateko beldurrezsaihesten dute desio hori. Ondorioak, distres subjetiboa eta onarpen sozialerakohipersentsibilitea ezaugarri
|
duten
harreman sozial distortsionatuak dira.
|
|
|
Gizabakun jaioberriari dagokionez ere, goiztiartasun funtsezkotik, eta berakeraginda, bestearekin
|
duen
harremanean eratzen doakio psikismoa. Besteenganako jarrera hori desioak zuzentzen du.
|
|
|
Koldo Mitxelena institutuko ikasleak ziren denak. Jatorriz erdaldunak izaki, denez ez
|
zuten
harreman maila bera euskararekin, eta ez ziren euskaraz mintzatzekogai. Dena den, ohiko harremana zuten euskararekin eta ulertzeko gai ere baziren.Euskararekiko aldeko edo errespetuzko jarrera zuten, ez kontrakoa.
|
|
|
mugitu ere ez, hortaz. Orobat, orainaldiko errealitatea bere horretanonartzera, ez genuke ezer gizatiarki nahiko; ez
|
genuke
harremanik etorkizunarekin; ezgenuke orainaldia aldaraziko; beraz, ostera ere, ez genuke mugimendurik. Ondorioz: gauzatu ahal izatekotan, nahiak errealitateren batekin behar du harremanetan jarri.Gurariak eta nahiak emana zaigun errealitate presentea zulatu eta deuseztatu egitendute ezinbestean.
|
|
|
Orobat, orainaldiko errealitatea bere horretanonartzera, ez genuke ezer gizatiarki nahiko; ez genuke harremanik etorkizunarekin; ezgenuke orainaldia aldaraziko; beraz, ostera ere, ez genuke mugimendurik. Ondorioz: gauzatu ahal izatekotan, nahiak errealitateren batekin behar
|
du
harremanetan jarri.Gurariak eta nahiak emana zaigun errealitate presentea zulatu eta deuseztatu egitendute ezinbestean. Esate baterako:
|
|
|
Iturriek irratilariak tentatzen dituzte eta askotan kazetariak konturatzeke lerratzen dira interes partikularren alde. Carlos Soria-k honako pasarte argigarri hau dakarkigu (1991, 26) zutabegile estatubatuarrek iturriekin batzuetan
|
dituzten
harremanei buruz:
|
|
|
Sasoin hartakoa izan zen, halaber, berri gaixto hura... zeren aitak markes izaitearekin egiten baitzuen amets eta bertze festa handi batekin, are gehiago kanoi eta fusilen tratua bete zuenetik; ordea, egun batean dukearen gutun hura jaso zuen, non erraiten baitzion ezen erregeren balidoarekin
|
zituen
harremanak gaiztu eta gaixtotu egin zirela, eta gibela egotzi zituela hark dukearen asmoak eta galdeak, baita aita markes egiteko galdea ere, eta Urbiain markeserri.
|
|
|
Festa hartarat aurkientza hartako jauntxo eta kargudun kasik guztiak etorri ziren —aitak bere menerat zituenak, hainbat traturen, edo hainbat herriko etxerekin
|
zituen
harremanen ondorez—, beren emazte eta seme alaben konpainian; eta etorri ziren, halaber, Ubarneko izeba ilobak: edo Ubarneko dama damatxoak erran behar ote dut, gure aitak deitzen zien bezala, nahiz eta anitz herritarrek erdi sorgintzat zituzten?
|
|
|
Teresak zioenez, inbidia sanorik ez dago, eta hala bada, niri inbidia doi bat sortzen dit Rubenek munduarekiko eta Jainkoarekiko
|
duen
harremanak, konfiantzak...; ez da sinestun batzuengan ikusi izan dudan erlijioa= betebeharra= hala egiten zuten-eta guk hala egingo dugu tristea.
|
|
|
Vienako Zirkuluari Horkheimerrek egin zizkion kritika eta irainekin bat etorriz gero, argi dago nazionalsozialistek sinpatia sakona izan zuketela munduaren ikusmolde zientifikoarekiko. Baina zein zen, benetan, ikusmolde zientifikoak
|
zuen
harremana ideologia naziarekin. Hegselmannek garbi aurkeztu lez," zein da enpirismo logikoaren eta (in) kultura politikoaren arteko erlazioa?" 133 Ikusi dugunaren arabera, eta Horkheimerren burugabekerien aurka, munduaren ikusmolde zientifikoak ondorio latzak ekar ziezazkiokeen nazien ideologiari, batik bat hiru zio hauek direla eta:
|
|
|
Esan gabe doa gizakiaren itzala, gizakiaren antza duena, edo bere irudia ispiluan, euria, ekaitzak, ilargiaren aldiak, urte sasoi aldaketak, gizakiarekin animaliek
|
duten
harremana eta animalien arteko antzekotasuna eta bereizketa, sexu bizitzaren, jaiotzaren eta heriotzaren fenomenoak, laburbilduz, urtez urte gizakiak bere inguruan hautematen duen guztiak, hainbeste bide desberdinetan gurutzaturik, horrek guztiak bere pentsamenduan (bere filosofian) eta bere ohituretan zeregin bat betetzen duela; edo, are gehiago, horixe da egiaz dakiguna eta interesgarria irudit...
|
|
|
Esan gabe doa gizakiaren itzala, gizakiaren antza duena, edo bere irudia ispiluan, euria, ekaitzak, ilargiaren aldiak, urte sasoi aldaketak, gizakiarekin animaliek
|
duten
harremana eta animalien arteko antzekotasuna eta bereizketa, sexu bizitzaren, jaiotzaren eta heriotzaren fenomenoak, laburbilduz, urtez urte gizakiak bere inguruan hautematen duen guztiak, hainbeste bide desberdinetan gurutzaturik, horrek guztiak bere pentsamenduan (bere filosofian) eta bere ohituretan zeregin bat betetzen duela; edo, are gehiago, horixe da egiaz dakiguna eta interesgarria irudit...
|
|
|
" Bai", onartu zuen Xanek," Henriz aritu gara". " Noski zuk...", esan zuen Belek,"
|
baduzu
harremana harekin". " Orain ez", esan zuen Xanek.
|
|
2001
|
|
|
Goya, Domingo y Marques, Raimundo de Madrazo edo Salaren lanak, Beruete, Viladrich, Graner, Ricardo de Madrazo, Casas, Alvarez de Sotomayor, Lopez Mezquita edo Zubiaurre bizkaitarraren lan berriagoekin batera bildu zituen. Sorolla eta Zuloagarekin
|
zuen
harreman estuak ere emaitzak ematen jarraitu zuen.
|
|
|
Magoen artean ba al
|
duzue
harremanik?
|
|
|
Bertzalde, nola hasi zen Lodosakoekin
|
duzuen
harreman estua?
|
|
|
Autonomiek Europan izan behar duten zereginaz, PSG Ibarretxeren eskaritik harantzago doa, esate batera. EAEk eta Nafarroak izan behar
|
duten
harremanari buruz guk baditugu ideia zehatzak eta arloren batean proposamen zehatzak ere bai. Euskararen aurkako UPNren jarrera lagundu izan du neurri handi batean PSNk, eta Iruñeko Udalean ere UPNk egin duen politika ankerrenarekin batera gobernatzen du PSNk.
|
|
|
Batetik, han bakarrik ez dago petrolioa, hor dira Mexiko, Ipar Itsasoa, EEBB, Errusia bera petrolio askorekin. Hori bai, zenbait petrolio konpainiak han dagoen petrolioaren menpekotasun handia du; eta aztertu litzateke konpainia horiek hango estatu batzuekin
|
dituzten
harremanak. Petrolioaren prezioarena ere osagai garrantzitsua da, prezioak kontrolatzeko EEBBenganako menpekotasun maila bat izango duten herrialde ahulak behar dira eta.
|
|
|
Ezin esan gauza bera gaurko errealitateaz. Gure unibertsitateko ikasleek liburuarekin eta literaturarekin
|
dituzten
harremanak ez baitira hain pasiozkoak gaur egun. Irakurketa indizeen gainbeherari, kultura ulertzeko eta bizitzeko modu berriak jarraitu dio. Gazte gutxi animatuko duzu gaur egun liburu bat irakurtzera" ezinbesteko" testua dela baieztatuz, edo obra moderno kanoniko baten aurrean daudela esanez.
|
|
|
Nobela irakurri ahala, irakurleak beren izakera eta bilakaera psikologikoaz datu ugari biltzen ditu zeharka, deskribapen psikologiko honen aberastasunari ihes egitea zail gertatzen zaiolarik. Beste pertsonaiekin
|
dituzten
harremanei esker jabetuko gara" patu tristera" kondenaturik dauden paperezko izakion nolakotasunaz. Gehienetan, Juliaren ahotan eta, zenbaitetan, narratzaile estradiegetikoarenean, badakigu Iñaki Abaituaren" oralitateak"," bizitzeko beldurrak"," non dagoen ez jakiteak"," konpromisoarekiko beldurrak",... atzean" galtzaile baten biografia" ezkutatzen duela (Zabalegirenean bezalaxe).
|
|
|
Eta istorio desberdinek lehenago aipatutako emakumeen izenak dituzte, bi urteren tartearekin ezagutzen dituen emakumezkoenak. Victoriarekin
|
duen
harremana bada ere garrantzizkoena, Eugeniarekin izandakoa giltzarri bihurtuko da nobelan begitantzen zaigun sedukzio jokoan.
|
|
|
Harreman askok porrot egiten dute ohartu gabe lehen funtzionatu ez
|
zuten
harreman ereduak errepikatzen direlako edo maite den pertsona horrek familiako harremanen edo beste maitasun harreman batzuetako esperientzia txarrek utzitako hutsuneak betetzea espero zelako.
|
|
|
Guztiok ohartzen gara ingurukoekin
|
ditugun
harremanetan eta geure buruarekiko harremenean kanpoko itxurak duen garrantziaz.
|
|
|
Ingurune hurbilak garrantzi handia du, ikaslea bertan bizi baita; eta hizkuntzak ez dio aldatuko ingurunea osatzen dutenekin
|
duen
harremana. Ingurune horretarako behar du euskara, eta bertan erabiliko du; edo bertan eragingo du, erabiliahal izateko.
|
|
|
ahaleginduko al naiz? Nola begiratuko ditut mairuen inbasioa, juduen jarduera, batzuek zein besteek euskaldunekin
|
dituzten
harremanak, orain gatazkatsuak, orain baketsuak. Egokiera polita nuke kultura desberdinen arragoazidazteko.
|
|
|
Honela, hamarkada luze batezautonomiaren belaunkideek19 euskal arazoa isilpean atxiki badute ere, errealismoa berragertu bezain laster, gai erabiliena bihurtu da berriro, baita horien lanetanere. Joera honek
|
baduke
harremanik euskal esparru literarioaren historiarekin. Izanere, Pascale Casanova-k dioen bezala:
|
|
|
Felix, burges donostiar guapo, arrakastatsueta intelektualarena; eta Antton, bere aurkako aurpegia: baserritar akonplexatua, emakumeekin
|
dituen
harremanak Felixen bitartekoak izanik, eta bestelakoak, imajinarioak. Felixekin dependentziazko harremana du.
|
|
|
2 2H ukipenezkoen jabekuntza prozesua, berriz, batez ere aldagai soziolinguistiko eta psikosozialen arabera ulertzen da, eta baita aldagai psikopedagogikoen arabera ere, neurriren batean. Baina ukipen egoeran dauden hizkuntzak eta hiztun taldeak beren artean
|
dituzten
harremanak asimetrikoakdira gehienetan, hizkuntza eta hiztun talde horiek botere (soziologikoki) edobizitasun etnolinguistiko (psikosozialki) ezberdinekoak direlako; horregatik, bai soziologiaren ikuspegiari jarraituz eta baita ikuspegi psikosozialarijarraituz ere, modu ezberdinean funtzionatuko dute, ukipenezko 2H bateskuratzerakoan: 1) menpeko hiztun taldea ukipenezko 2H dominatzaileazjabetzen da, eta 2) hiztun talde dominatzailea 2H menpekoaz jabetzen da; azken horixe da, hain zuzen, euskararen kasua Euskal Herrian.
|
|
|
1) Dentsitate gradua, sarearen gizabanako kopurua eta, batez ere, gizabanakoenartean sortzen diren harreman kopuruaren menpe egongo da. Horrela, dentsitatealtuko sareak (gizabanako guztiek harremana dute sareko gizabanako guztiekin) eta dentsitate baxuko sareak (gizabanako guztiek sareko gizabanako guztiekin
|
ezdute
harremanik) bereizten dira. 2) Gizabanakoarteko harremanen izaerak ezberdinak direnean (adiskidetasuna, auzotasuna, lanekoa, eta abar...), sarea anizkoitzaizango da; harremanak izaera bakarrekoak direnean (adiskidetasuna, adibidez), berriz, sarea aniztasun baxukoa izango da (Milroy, 1980; Moreno Fernandez, 1998).
|
|
|
Estatu Batuetako Garraio Sailak berriki azaldu du hartutako erabakia Japoniako enpresari bidaliko zaiola eta, hala badagokio, “hurrengo urratsa pneumatikoak nahitaez kentzea izango litzatekeela”. Joan den maiatzean, Ford taldeak jakinarazi zuen Firestone markako 13 milioi estalki ordezkatuko dituela, pneumatiko fabrikatzaileak munduko bigarren auto eraikitzailearekin
|
dituen
harreman komertzialak hautsi egingo zirela iragarri eta egun batera.
|
|
|
Inoiz idatzi nuen bezala, interesgarria litzateke ezagutzea euskaraz ez dakiten euskal herritarrek euskal munduaz duten irudia eta euskal munduarekin
|
duten
harreman sentimentala: guk proiektatzen duguna eta proiek  tatzen dugun horretatik jasotzen dutena.
|
|
|
Bide berrien bila agertu zitzaigun Lauaxeta (Euskaltzaleaken joerarekin
|
zituen
harremanez zerbait gehi dezaket neronek ere) eta giro berrien aitzindari bezala Lizardi: ez ziren lekuko izan, igarle baino urte luzeen buruan baizik mamituko ez ziren bide eta giro berrien igarle.
|
|
|
Jakina denez, eredu honek bere eragina izan zuen, handia gainera, mugaz honako idazleen artean, giputz eta bizkaitarren artean eskuarki, XVIII.ean eta XIX.eko lehen partean, Larramendiren eskolatik hasita; baina istorio hau aski aipatua dugu honezkero. Diogun ere orduantxe errotu zela egundaino ezagutu dugun erlijiokera (dogma, morala, elizkizunak eta arauak), elizgizonetako zati handi batek herriarekin
|
zituen
harremanak, aldeak alde, zirela bide. Harreman hori nahiko argi ikusten da hizkuntzaren aldetik, luzaroan erlijio izkribuak predikuekin batean izan baitira prosaren gidari bakarrak14 Egia esan, Araba eta Nafarroa Garaiko zenbait tokitan elizgizonak herri mintzairari horren atxikiak ez ziren susmoa izan daiteke.
|
|
|
Eta ez nago ni behintzat ideia hori onartzeko prest: euskarak indarkeriarekin
|
duen
harremana Espiritu Santuak eta euskarak duten berbera da; edota euskarak eta alkoholismoak, edo euskarak eta medikuntzak; edota euskarak eta informatikak. Ez gutxiago, baina ez gehiago.
|
|
|
Oinarri esakune konkretuak berak matematikoak edo dinamikoak dira, agerpen baten begiespen soila edo elkarrekiko harremanean duten existentzia kontuan hartzen duten heinean. Matematikoak objektuen eraikuntzarako oinarri esakuneak dira, eraikitzaileak dira; dinamikoak, berriz, erregulatzaileak dira, izateak denboran
|
dituen
harremanak arautzen dituzte. Ez dira, beraz, Matematikaren eta Natur Zientziaren legeak, baizik eta hauen legeak ahalbidetzen dituzten oinarri esakune funtsezkoagoak.
|
|
|
Analogiaren zentzua hauxe da: hiru kide emanda, laugarren batekin
|
duten
harremana ezagut daiteke a priori, baina ezin da laugarren kide hau ezagutu zuzenki. Esperientzian hura bilatzeko erregela besterik ez dut.
|
|
|
Substantzia, kausa eta elkarreraginaren analogiek Newtonen legeekin
|
duten
harremana azpimarratu izan da beti. Egia da Kantek proposatzen duen izadiaren filosofiaren oinarrian Newtonen fisika dagoela.
|
|
|
• Pentsamendu enpirikoaren postulatuek ahalgarria, erreala eta beharrezkoa dena zehazten dute. Hemen, beraz, ez da ezagutza objektiboa bera aztertzen, orain arte bezala, baizik eta bere moduak besterik ez; adigaiak ezagutza gaitasunarekin
|
duen
harremana argitzen dute.
|
|
|
4 Laugarren paralogismo honetan ez da niaren edo arimaren adigaia lantzen, baizik eta honek kanpoko errealitatearekin
|
duen
harremana. Kanpoko objektuen izateak zalantzakorra dirudi, hautemapen jakin batzuetatik erator dezakegulako eta, beraz, seguru cogitoa besterik ez dugula dirudielako.
|
|
|
Horregatik, guk begiesten den objektuarekin baino ez
|
dugu
harremanik, eta ez dago benetan espazio denboratik at dagoen berbaitango gauzarik. Agerpenean dagoen oro agerpena baino ez da.
|
|
|
Arazo honen gakoa, beraz, Kanten idealismoan dago, eta horregatik orain landu nahi dut kontu hau, nahiz eta Kritika n Analitikaren amaiera aldera agertu. " Idealismoaren errefusapenean" Kantek argitu nahi du bere filosofian subjektuak ezartzen dituen baldintzak erabateko garrantzia izan arren idealismo horrek ez
|
duela
harremanik subjektibismoarekin (agerpenetara zuzentzen baita, eta ez berbaitango gauzetara), baizik eta ezagutzaren objektibitatea eratzeko estrategia dela. Horretarako bere idealismo transzendentala idealismo problematikotik eta dogmatikotik bereizten ditu.
|
|
|
Matematikaren oinarritzapena Kanten aurretik eta ondoren adigaiei lotuta egon da beti, hainbesteraino, non Matematika Logikaren atal bat bihurtzeko saioak ere egin baitira. Matematika logikoan axiomen sistema besterik ez dago, ez espazio edo horrelakorik; honek, noski, Matematikak Natur Zientziarekin
|
duen
harremanaren ulermena zailtzen du. Baina Godelek nabarmendu du Matematikaren logifikazio osoa ezinezkoa dela; eta ondoren Fregeren tradizio analitikotik datorren Hintikkak, adibidez, Matematikaren izaera sintetikoa defendatu du berriro, horretarako Kantengana joz.
|
|
|
Azkenik, judizio orok modalitatea ere badu. Judizio hauen bereizgarria da judizioaren edukiari ez diotela ezer gehitzen, zeren kopularen balioak oro har pentsatzearekin
|
duen
harremanarekin baitute zerikusia. Judizioa agian egiazkoa da, edo benetan egiazkoa da, edo halabeharrez da egiazkoa.
|
|
|
Modalitatearen arabera ahalbidea eta ezintasuna, izatea eta ez izatea, eta beharrezkotasuna eta beharbadakotasuna ditugu. Kategoria hauek ezberdinak dira, zeren ez digute ezer esaten objektuari buruz, baizik eta objektuak adigaiarekin
|
duen
harremanaz, hau da, objektuaren izateko eraz. Esperientziaren baldintza formalekin, hau da, begiespenaren eta pentsamenduaren baldintzekin bat datorrena ahalgarria da.
|
|
|
Esaldi horrek laburbiltzen zuen Kanten errealismo enpirikoa, hau da, esperientzia enpirikoa ezagutzaren ezinbesteko baldintza izatea. Adigaiak lot daitezke batzuk besteekin, baina ezagutza objektiboaz hitz egin ahal izateko azkenean adigai hauek objektu batekin
|
duten
harremana zehaztu eta aurkeztu behar da.
|
|
|
Aitzitik, zera esaten badut," gorputza pisua da", orduan egia objektibo bat adierazi nahi dut. Horretarako, substantzia batek (gorputza) akzidente batekin (pisutasuna)
|
duen
harremana adierazten dut, eta ez hautemapen soil bat. Hautemapenetako judizio subjektiboetatik adimenaren judizio objektiboetara doan bidea argitu behar da.
|
|
|
Froga honek laugarren antinomiarekin
|
du
harremana: esperientzian dena baldintzatua dago aurretik doan beste zerbaitengatik; horrek, azkenean, baldintzarik ez lukeen beharrezko izaki baldintzatugabe bat eskatuko luke argibide gisa.
|
|
|
Bere hitz parrastadak nolabait ere lasaitu egin ninduen. Juliak eta biok
|
genuen
harremanaz susmorik baino ez zuen. Hobe zen kontua, momentuz, bere horretan uztea.
|
|
2002
|
|
|
Zentzu honetan, abian den kanpainak herritarrengana jotzen du modu zuzenean, beti ere euskara bizitza publikoan agerrarazteko xedearekin. " Udal zerbitzuak eta jendeak udalarekin
|
dituen
harremanak euskalduntzeko helburua du kanpaina honek", erran du Joxe Aldasorok, eta honexegatik, jendea honen eragilea izan dadin bilatuko dute. Alegia," jendearen atxikimendua bilatuko dugu eta honekin urrats eragingarria eman nahi dugu, egungo jazarpen egoera gaindituz, eta euskararen aldeko hautua egin nahi duenak horretarako aukera izan dezan".
|
|
|
Diskoetxe mailan egin dira gehienbat harreman horiek. Metakek aspalditik
|
du
harremana leku askorekin, Frantzia, Italia, Alemania, Suitza... Horren bitartez lortzen dira halako kontaktuak kontzertuak eta egiteko.
|
|
|
Santurtziko Serantes, Irungo Amaia, Bilboko La Fundicion, Lasarteko Manuel Lekuona, EHU eta Basauriko Social eta aurretik aipatutako Arriola eta Zornotza antzokiak euren babesleak direnez, haiengandik informazio ugari jasotzen dute. Horrez gain Euskal Herriko areto gehienekin
|
dute
harremana eta haien estreinaldi eta ekitaldien berri izaten dute.
|
|
|
Gainera, dordokak, untxiak eta antzeko espezieak txikiak direnean gustuko izaten dira baina haztean, ez dago etxean onartuko dituenik. Ondorioz, animaliekin harreman etikoa izatearen alde lan egiten duen Atea erakundeko partaide den Kepa Tamamesek azaldu duenez, gizakiekin
|
duten
harremanagatik, etxean soilik, zakurrak eta katuak izan daitezke, «gizakiarekin batera milaka urtetan bizi ostean oso ongi moldatu baitira». Gainera, zakurrak saltzaile profesionalei erosi beharrean zakurtegietatik jasotzea eskatzen du.
|
|
|
Nolakoak dira gaur egun Batasunarekin
|
dituzuen
harremanak?
|
|
|
Niretzako politikoki inpresentableak dira. Egia esan, ABrekin
|
genuen
harreman gehien, Aralar taldearekin batera. Batzarre eta Zutik eta horiekin guztiekin gure arau batek dioenez, alderdi espainolistekin alegia, basamortuan ezta urik ere.
|
|
|
Hala ere, gauza oso politak ere baditu. Teknikoarekin
|
duzun
harremana, baita musikariekin ere. Guztiak bilduta lan egitea...
|
|
|
Guk alderdi guztiekin
|
ditugu
harremanak edo eduki nahi ditugu, eta Batasunarekin orain arte bezala jarraituko dugu, ahalik eta harreman normalena izanez.
|
|
|
Pilotalekuak ageri dira bertan baina, Mendizabalek esan digunez, ez dugu berau frontoien katalogotzat hartu behar. Izenburuak dioen bezala pilotaleku batek jasaten dituen tentsioen isla da argazki bilduma eta arkitektura elementu honek naturarekin
|
duen
harremana ere agerian uzten du.
|
|
|
Eskola liburuak, irakur gaiak, ikasle txikiek berek egiten zituzten, nahi zituzten hitzak jarriz. Irakur liburua baino gehiago, beste eskoletako haurrekin idatziz
|
zituzten
harremanak zerabilzkiten lan tresnatzat. Haurrak berak aurki zezala jakinduria, nahi zuen Freinet ek, eta inolaz ere ez jakinduria haurrei ezarri indarrez bezala.
|
|
|
Gainera interes handiak egoten dira pelikula guztien atzetik. Berarekin
|
dugun
harremanagatik edota beste edozergatik, Stephen Frears zuzendariak bere azken filma Donostiara ekarri nahi izan zuen, baina produktorak filma Venezian ikusi nahi zuen. Azkenean Venezian egon zen ikusgai eta hortaz...
|
|
|
Arrasateko Kooperatiba Esperientzia deitutakoa osatzen duten enpresa eta erakundeek euskararekin izan duten eta
|
duten
harremana ikertzen duen lan honen izenburu zehatza «Kooperatibak eta euskara. Historia eta aro berri baten oinarriak» da.
|
|
|
Euskal Herritik arreta handiz jarraitu da erreferendumaren bilakaera. Kolonia da Gibraltar eta ez dago Espainiaren eremu juridikoan, baina Europako Batasuneko komunitate berezi batek Estatu batekin izan nahi edo izan nahi ez
|
dituen
harremanei buruzko iritzi argia azaleratzen du.
|
|
|
Eleberriaren errealismo kronotopikoaz eta protagonisten gogoetak kontatzeko barne ahotsen erabileraz ari gara. Mo behiak bere barne ahotsarekin, Setatsurekin,
|
duen
harremanak pertsonaiaren heltze prozesua markatzen eta definitzen badu, barne ahotsaren erabilera hori baliabide tekniko garrantzitsuena izango zen aurrerago, Carlos edo Irene protagonisten gogoetak transkribatzeko garaian adibidez. Daimonion (sokratikoa) deitu, kontzientzia (kristaua) deitu edo nortasunaren instantzia deitu, Dorrit Cohn kritikariak bakarrizketa aipatua esaten zion haren aldaera bat da.
|
|
|
nola aita alargunarekin intzestu harremanak izan zituen eta harreman hori nerabezaroan eten zen beste mutil batzuk ezagutu zituenean. Franzekin
|
duen
harremana kolokan jarriko du senargai ohia duen Willyren agerraldiak eta atxiloketak.
|
|
|
Kutsidazu bidea, Ixabel (26 argitalpena, 2001ean) edo 110 Street eko geltokia (22 argitalpena, 2000an) eleberri ezagunen ondoan, 1999an lau argitalpen izan zituen Ostegunak (15 argitalpena, 2000an) liburuaren kasua aipatu genuke. Irakaskuntzaren zirkuituarekin (eskola+ euskaltegiak) izan dezaketen lotura onartuz ere, liburuak promozionatzeko moduak, komunikabideetan izan duten oihartzunak, edo generozko narratibarekin
|
dituzten
harreman argiak (umorezko nobela, nobela poliziakoa...) best-seller fenomenoaz mintzatzera garamatzate. Oro har, liburuok best sellerei egozten zaizkien ezaugarriak dituztela esan genezake.
|
|
|
Nobela honek ohiturazkoekin
|
dituen
harremanak kontuan harturik, Jon Kortazarren iritziari jarraituz, nobela errealistaren hasieran edo mugan dagoela esan daiteke, baina noski, garai hartan Espainian nagusi zen errealismoarekin zerikusirik izan gabe. (43 or.) deurrenean Euskaltzaindiaren ekimenez Zumaian egin ziren ekitaldien fruitu diren artikuluak (ik.
|
|
|
Txosten hori Uztaro aldizkarian eman zen argitara (Uztaro 34, 2000, 87). eta metodologikoak. Sistema nozioak, beraz, literatur jarduera funtzionalki definitzea eskatzen du eta bertan parte hartzen duten protagonistek elkarren artean
|
dituzten
harremanak zehaztea. Enpirikoentzat testuak ez du berez inongo adierarik, irakurketaren eta bertan parte hartzen duten kognizio eragiketen bidez lortzen baitu adiera hori.
|
|
|
10 Bigarren hypothesis hau, lehenaren ondorio bat bertzerik ezpaita. Eideak soilik eideekin
|
baitute
hartuemanik, halaber gauzak soilik gauzekin, eta bata eta bertzea osotoro eta elkharkiro bereziak dira. Elkharhizketa hunen hulertzean aintzinatzekotz, gogoan har beza irakurleak erran hau.
|
|
|
Horretaz gain, azterketa horiek erakutsi zuten eragin zuzena duela leku ezberdinetako minbiziagatiko heriotzekin eta arnas aparatuarekin edo gaixotasun kardiobaskularrekin
|
duen
harremana ere garbia eta zehatza dela.
|
|
|
Zenbaitetan, kontzesionario horiek finantza enpresekin
|
duten
harremanari esker, banka erakunde batzuk baino interes egokiagoa eskain diezaiokete bezeroari.
|
|
|
Lagunekin
|
dituen
harremanetan tikak eragina izatea
|
|
|
Europako Batasuneko Estatistika institutuak (EUROSTATek) eratzen duen Labour Force Survey (LFS); Espainiako Estatistika InstitutuNazionalak (INEk) argitaratzen duen Populazio Aktiboaren Inkesta (EPA) etaEUSTATen Biztanleria Jardueraren Arabera sailkatzeko inkesta (BJA). Populazioakjarduera ekonomikoarekiko
|
duen
harremana kontuan hartuz, datu iturri hauekzenbait kategoriatan sailkatzen dute biztanleria (populazio aktiboa, ez aktiboa, okupatuak, langabetuak...). Sailkapen hau 259 orrialdeko koadroan laburbildu da.
|
|
|
Euskal ekonomiak nazioartean duen kokaera eta sarbidea ulertzeko, bertako eragileekonomikoek kanpokoekin
|
dituzten
harremanen eremu zabala aztertu behar da. Laburbilduz, kanpoarekiko ekonomia harremanak arlo jakin hauetan gauzatzen dira: ondasun eta zerbitzuen salerosketen arloan, kapitalen fluxuen arloan, lan eskuarenjoan etorrien arloan eta ekonomia produkzioaren eta erregulazioaren eremuan.Arlo horiek guztiak definitzen dute herri bateko ekonomiak munduan duen tokia, eta, halaber, toki edo kokaera horren ispilu dira arlo horietako bakoitzean herribatek dituen emaitzak.
|
|
|
EuropakoBatasuna da euskal ekonomiaren loturagune nagusia, distantzia handiz; eta azkenurteetako joera ikusirik, egoerak ez du aldaketarako zantzurik erakusten. Areago, euskal ekonomiak Europarekin
|
duen
harreman hazkor hori indartu egingo dela iragar daiteke, kontuan hartuta moneta bakarrarekin merkatu bateratuak koherentziaeta integrazioa irabaziko dituela. Euskal enpresen atzerriko merkataritza ezarpenakEuropako Batasuneko herrialdeetan aurkitzea ez da, hain zuzen, euskal kanpomerka taritzaren dibertsifikazio espazialerako bidea urratuko delako aurreikuspena.
|
|
|
Hego Euskal Herriko ekonomiak nazioartean
|
duen
harreman sarea eta, oro har, sarbidea aztertzeko, merkataritza arloan eginiko bidea hartu dugu aintzakotzat.Nolanahi ere, aurreratu dugu, aldagai hori garrantzitsua izan arren, ez dela bakarraherri baten kanpo loturen analisia jorratzerakoan. Badira bestelako kanpo fluxuakere, ikusgaitzagoak direnak, baina eragin eta esangura handikoak, finantza harremanak preseski.
|
|
|
Azpiatal honen bitartez, unibertsitateek gizartearekin
|
duten
harremana nolakoa den eta arlo horretan euskararen presentzia zein den ezagutzen ahalegindu gara.Egiaz, oso zaila da sektore honen argazki orokor bat egitea. Hiru harreman motabereiz eta azter ditzakegu:
|
|
|
Biografia. Metodo zahar baten berragerpena etaikerketa berriekin
|
dituen
harremanak
|
|
|
Ezkontza kapitulazioek, testamentuek, bainabaita ere lurren edo beste edozein ondasunen salerosketa kontratuek, zentsuek, obligazio gutunek, eta abarrek posible egiten dute lehen aipatutako prozesu horipausoz pauso jarraitzea; eta etxearen gobernua zertan gauzatzen zen ulertzen laguntzen dute. Gainera, dokumentu horien azterketaren bidez, leinuen harreman munduaberregin daiteke, negozioak zein pertsonekin egiten zituzten ikusita (pertsona horiek beste motatako dokumentuetan lekuko moduan azaltzen ziren) edo eta haiekinizan
|
zituzten
harremanak zein motatakoak ziren aztertuta. Gainera, Probintziakoerakundeek sortzen zuten dokumentazioan ez bezala, dokumentu horietan emakumeak azaltzen dira, etxearentzat behar beharrezkoak ziren eginkizun horietan guztietan parte hartzen.
|
|
|
nola hurbildu antzinako gizarteetara, nolaulertu haien benetako funtsa, eta nola baztertu lan horretan gaur egungo analisi kategoria eta pentsamoldeen eragina. Azken finean, ikertzaileak ikerketa objektuarekiko
|
duen
harremana da kezkatzen gaituena17 Eta kezka hori bi puntutan zehazten zaigu: Antzinako Erregimeneko gizarte estamentala ulertzeko zailtasunetan, eta, horren barruan, emakumearen benetako eginkizuna zein zen aztertzeko, gauregun erabiltzen ditugun zenbait analisi kategoria erabiltzerakoan egin beharrekomoldaketetan.
|
|
|
Baina garaiko dokumentuek beste errealitate bat erakutsi ziguten: gizarteestamental eta korporatibo baten errealitatea, non gizabanakoaren posizioa taldearekiko
|
zuen
harremanean definitzen zen; honek eraldatu egin zuen emakumeenjokaerak aztertzeko modua, eta horrela ulertu ahal izan genuen zergatik egitenzituzten emakume haiek beren etxeentzako negozioak, nola gobernatzen zituztenberen seme alabak, eta zergatik balio zuten ezkontzaren bitartez harremanak bideratzeko. Noski, gizarte estamental hartan bazeuden menpekotasunak, eta, legez etatradizioz, gizona zen gizarte hartan nagusiena.
|
|
|
Eta bestetik Espainia zen Frantziako ehungintzaren lehengaien hornitzaile garrantzitsuena (artilea). Horiez gain, Frantziako urre eta zilar iturririk garrantzitsuena Espainiarekin
|
zituen
harreman ekonomikoek osatzen zuten. Beraz, nahiz eta politikoki elkarren etsai izan, ekonomikoki elkarren beharra zuten biEstatuek.
|
|
|
Beraz, nahiz eta politikoki elkarren etsai izan, ekonomikoki elkarren beharra zuten biEstatuek. Eta Conversak ihes balbula baten antzeko zerbait ziren, bi Estatuen arteko gerra garaietan beharrezkoak
|
zituzten
harreman horiek bideratzeko.
|