|
2000
|
|
|
Jai nagusitan, printzearen jaiotzan, erregearen bisitan, zen protokolozko dantza nagusia. Koldo Lizarraldek aspaldian
|
zuen
buruan ideia hori, eta urteak eman ditu bere lana borobiltzen. Europa, Euskal Herria eta Elgoibarko datuak biltzen ditu.
|
|
|
Aizkora zorrotik atera eta enbor gainean jarrita, zer
|
duzu
buruan?
|
|
|
Odol ixurtzera amilduko ote gaitu egoera larri onek? Ez ote
|
dugu
bururik aterako indarkerizko olatu onen azpitik. Zillegi ote zaigu erakunde zapaltzaille orren eustailleak garbitzea?"
|
|
|
Horrela, 366 artikuluan oinarrizko eskolak, en todos los pueblos de la Monarquía? ezartzeko emandako agindua azpimarratu genuke; eskola horietan, irakurtzen eta idazten irakasteaz gain eta inongo hizkuntzarik aipatzen ez zenez, pentsatu da legegileek gaztelania soilik
|
zutela
buruan, besteak beste, herritarraren betebeharrei buruzko irakaskuntza nabarmentzen zen. Baina, beharbada, guztien artean garrantzirik handiena izango lukeen artikulua liberalismo espainiarrak hezkuntza arloan izan zuen uniformizatzearen helburua zehazten zuena litzateke(. El plan general de enseñanza será uniforme en todo el reino,...?, 368 art), Konstituzioaren irakaskuntza ere aipatzen zelarik.
|
|
|
Begiak itxi nituen nahiago izan nuelako sinestea, amestea, itxaropenari gogor oratzea... errealitate puta honi aurrez begiratzea baino. Eta orain, Irlandan eta disket hotz bati esker, G12 kalera eraman duzun egia osoa ari zait agertzen, eta nahi izan arren ezin
|
dut
burutik kendu zu zeu zarela kontatzen didana Rocío harekin enrollatu zinela, Jabirekin izandako aferak uste zenuena baino garrantzi handiagoa izan zuela azkenean, eta oraindik ere" Connemara" aipatzen duzu, eta toki horretara zeure bila joan nahi duzula. Oraindik ez duzu zure burua aurkitu ala?
|
|
|
Arazo bakarra, esan dit, zenbait gidari obseso dira: neska bakarti bat egiten ikusten dutenean automatikoki pentsatzen dute neska horrek bidaiatzeko baino beste zerbaiterako gogo gehiago izan behar
|
duela
buruan. Ninfomaniatik beherako ezer ez zaie kabitzen astazakil horiei, baina hala ere lasaitzeko esan dit, oso gutxitan gertatzen dela.
|
|
|
Turutak iragarri zuenean ezen Villagrandeko dukea tribunan azaltzeko puntuan zela, guztiak zutitu eta isildu ziren, eta kapela edo sonbrailua jarria
|
zutenek
burutik kendu zuten, dukeari zor zioten begirunea zela kausa. Dukeak, bere aldetik, jendearen abegi ona eskertzeko, eskua luzatu zuen baterat eta bertzerat eta, noiz eta ikusi baitzuen ezen bere tribunako lagun adiskideak nor bere lekuan zeudela, eseri zen eta gorako mugimendu bat egin zuen eskuaz, festa hasteko.
|
|
|
Kontseilu hura dugu, konparazione, noiz eta Ararat mendiaz eta libertatearen mendiaz mintzatu baitzitzaidan, haren zuhurtziaren erakusgarri: " Joanes, egia duk ezen aitzina nahi
|
duenak
buru egin behar diola zailtasun orori, baina jakik, bertzalde, ezen, batzuetan, uholdeari buru egiteko uholdearen alde jarri beharra dagoela, zeren eta ur lasterrei burugabeki buru egiten dien txalupak akabatzen baitu ur lasterrak irentsirik, Ararat menditik urrun". Eta hala entseiatzen zen bidean sortu traba eta behaztopei buru egiten, ez buruz buru eta bekoz beko, baina zeharka.
|
|
|
...batez, baita emaztekiek buru oihal haien eramaitea ere, zeinak, aita Bartolomeren erranetan, beren forma haiekin —harroak eta luze bezain biribilak— ez baitzitezkeen izan haragikeriarako eta lizunkeriarako tentagarriak baizen; eta, nola uste baitzuen ezen emaztekiak dortokaren etsenplutik ikasi behar zuela, eta hargatik geratu behar zuela etxean, edo bere mantelinaren azpian gorde behar
|
zuela
burua elizarakoan, dortokak bere maskorraren azpian bezala, hala debekatu zien haiei, halaber, Ama Birjinaren ohorez egiten zen hainbat eta hainbat prozesionetan —hala nola Asuntzio koan—, apezaren parean joaitea, nor bere kandelarekin; eta ekarri zuen, finean, elizarat —zeinak baitzuen, don Frantziskoren denboran, plaza publikotik eta merkatutik otoizlekutik bezainbat, guztiak sol...
|
|
|
Izan ere, kontatuaren arabera, pentsa dezakezu ezen hatsarretik gorrotatu nuela nik aita Bartolome, baina ez da egia; edo, beharbada, egia da, baina, hala izan bazen ere, apezari nion beldurrak eta gehiegizko begiruneak estaltzen zuten gorroto hura. Eta bertze galdera hura
|
nuelako
buruan sartua: " Eta aita Bartolomek dioena egia balitz eta ez metafora edo ipuin hutsa...?" Eta, orotarat, ezin ahantzi nuelako ezen neure alde jarri nahi nuela ama:
|
|
|
gertatuaren berri osabari eman ez eman. Bertze asmo bat ere
|
banuen
buruan, zeren pentsatu bainuen ezen napolitarrari geure Na fa rroako jauregiaren direkzionea eman behar niola, bere Donejakuerako bidean ingurutik iragan zitekeenez gero, eta bisitatxoren bat egin, bidenabar.
|
|
|
Eta diot: hari ikustezin batzuk ote
|
ditugu
buru barrenean, eta spiritu bat —edo iratxo bat ote da, jaun André? —, zeinak hariak astintzen dituen, arrabitajole batek bezala arrabitaren hariak. Eta, halatan, nik pentsatzen dut, edo iratxo horrek pentsatzen nau?
|
|
|
IKUSTEN duzu, jaun André: galderak eta galderak
|
ditut
buruan, galderak bere batez. Zeren gero eta konbentzituago bainago ezen galderak bertze galdera batzuekin baizik ezin ihardets daitezkeela, eta iragan zitzaidala —neuri bai bederen, eta aspaldi gainerat— ihardespen klar eta garbien aldia eta sasoina... eta zeren neure burua, anitzetan, tenpesta baten erdian bezala baitakusat, eta galdera batek bere haize kolpea jo orduko bertze bat baitatorkit, bertze haize kolpe batekin...
|
|
|
" Urbiainek ez du konponbiderik izanen, Pagabasoko leizea estali arte!"; eta prozesionea Pagabasoko leizearen ertzerat heldu eta don Laureanoren manuz harri jaurtikika hasi ginen, leizearen kontra, deabrua meneratzeko asmotan... Eta nik bi erran haiek
|
nituen
buruan... eta berriro galdetu nion neure buruari: " zertarako nahi duzu mundu guztia...?" Eta bat batean neure mundua ikusi nuen:
|
|
|
—Joanes, egia duk ezen aitzina nahi
|
duenak
buru egin behar diola zailtasun orori, baina jakik, bertzalde, ezen, batzuetan, uholdeari buru egiteko, uholdearen alde jarri beharra dagoela, zeren eta ur lasterrei burugabeki buru egiten dien txalupak akabatzen baitu ur lasterrak irentsirik, Ararat menditik urrun...
|
|
|
Eta nik gauza haiek guztiak
|
nituen
buruan, eta orduan, neure etorkizun beltzari ate bat zabaldu nahi banio bezala eta neure senak eta neure bizi-nahiak ere hartaraturik, pentsatu ere gabe bi aldiz, erran nuen:
|
|
|
Eta aitak amari erran zizkion hondar hitzak oroitu nituen: " Iduria ongi zaintzen dut nik, Graziana, sehiek eta menekoek didaten errespetua eta begirunea lekuko; eta bertze zer horiek, berriz... horiek jendearen asmakizunak dira eta atso zaharren erran merranak..." Ez dakit zergatik, baina ez nizkion aitari hitz haiek sinetsi... zeren eta bertze fabore haiek
|
bainituen
buruan, eta hiru hitz haiek arras betetzen zuten ene buru barrena, kontsolamenduzko hitz bakar batendako ere tokirik uzten ez zutela... Eta bai, banekien zer nolakoak izan zitezkeen bertze fabore haiek, kontu haiek ordu arte kezkatu eta antsiatu ez ninduten arren, osaba Joanikoten munduarekin eta jaun Marcelenarekin aski eta sobera nuelako artean, bertze nonbait erran dizudan bezala...
|
|
|
Herritarrek, erran bezala, aita jesuita
|
zuten
buru, eta berau mintzatu zen guztien izenean, lepotik dilindan zeraman gurutzea eskuan zuela:
|
|
|
Ulertzekoa da Kristinaren dezepzioa, Afrikako eta Ameriketako herririk galduenetako amatasunaren jainkosen izenak erabiliak baitzituen, hilabete horietan, umeari eman beharreko graziatako. Hiru lau eguneko kalapita, Ama Etxeko buruaren bitartekotza eta haur egiteko tenorean laguntza eman zioten medikuaren, emaginaren eta erizainen zina behar izan ziren, inork tronpatu nahi ez
|
zuela
buruan sartzeko. Bederen, ondorio bat ekarri zuen ona:
|
|
|
—Deabruari edo dena delakoari sakrifikatu beharreko biktima aldarera lotu ondoan, txatxuz jantzitako morroi bat sastakai dantzan, bere fidel teteletuek, inguruan, lelokeriaren bat errepikatzen duten bitartean? Horixe
|
duk
buruan?
|
|
|
Ordu laurden geroago, izerditan inguratu nuen alde zaharrera ailegatzeko azken tartea: bi lorategi publikoren arteko karrika iluna, harresiz haratagoko auzoetara isurtzen zen errepide zabala
|
zuena
buruan. Etxe gero eta hurbilagoan anaiaren neska ondoko gelan izanen nuela oroitzeak bizitasunez hornitzen zuen nire ibili kulunkaria.
|
|
|
Kristinarekin ez bezala, ordu laurden baino gehiago nuen, eta hala ere ez nintzen xehetasunetan luzatu. Zer agertu eta zer gorde aldez aurretik neurtua
|
nuen
burutik buru. Bi egun lehenago Ttipiren bulegokoak nola hartu zituen kontuan hartuta, goganbehartuta nengoen, berriak entzunda, orduan bezain sinesgaitz agertuko ez ote zen Potzolo.
|
|
|
Ideiak antolatu behar
|
nituen
buru barnean.
|
|
|
Bazekien zertaz ari zen. Azken hamar urteetan, gutienez ere lau aldiz jarri behar izan zuen telefonoan, Ximurraren andre Josefinari zinez zin egiteko senarrak gaua berarekin egina
|
zuela
burutik buru, laguna goizean, auskalo nondik, atzarri samarrik etxeratutakoan. Ttipiren zaintzapean gure emazteak ez ziren nonbait gu bertze emakumeekin lardaskatuko ginen beldur.
|
|
|
Gogoeta goibelez ilunduriko goiz beilarik gabe esnatu ninduen iratzargailuak. Ez
|
nuen
buruko minik, eta tabakoak bularraldean ezartzen duen hersturatik laxoago zeuden ene birikak. Bihotzerre baten azken negarra eta halako zoraldi bat kaxko barnean, ohatzean egin denbora luzearen hondakin; horiexek baizik ez ninduten erabateko ongizatetik aparte.
|
|
|
Lester, Lester, Lester... Ezin
|
dut
burutik kendu.
|
|
|
amaitu du Clintonengana (X) haserre eta koleratsu hurbilduz. EEBBetako presidenteak ezin
|
du
burua makurtu eta, are gutxiago, teenager baten antzera jokatu.
|
|
|
Arri mokorrak artu ta, gogoa larri, nere bizi osoa barren diet iarri: arpikoz iardun oi
|
dut
buru ta belarri gai zakarrok itzuli nairik izar arri
|
|
|
" Iragana eta geroa orainean lotu nahi lituzkeen amets bat" du poesia, bakoitzaren dakarren tirabiraren gunea, eta honen hitza. " Poesiak ez
|
du
buru buztanik, baina ez da gezurtia." Ezta dolamen kantua ere, baizik eta" bere kuskutik ateratzen ari den langile gizarte baten elea." Hitzok estu hartuta, iritzi okerra aterako genuke Erdozaintziren poesiaz. Itxaro Bordak ongi ikusia duen moduan, Erdozaintzi saiatzen da Iparraldeko kutsu erlijiozko poesiaren eta Hegoaldean garai horretan idazten zen poesia sozialaren artean bide liriko desberdin bat bilatzen.
|
|
|
" Salbu" hitzaren beste erabilpen txarra dugu, beste adibidea" existentzia" edo" hunkitzea" hitzaren erabilpen txarra den bezala. Orain
|
zuen
buruan sartu nahi dut adierazpen etiko eta erlijiozko guztietan gure hizkuntzaren erabilpen txar berezia dagoela. Adierazpen hauek guztiak, hasiera batean, badirudi konparazioak besterik ez direla.
|
|
|
Baina, non
|
duzu
burua?
|
|
2001
|
|
|
Bide hura beldurrarengatik baztertu zuela diote batzuek. Gabrielek baina bere eginkizun literarioa eta poetikoa
|
zuen
buruan. ' Bizkaitarrak' deritzon poeman dioenez, berak lurra makinatu eta landu egin nahi zuen.
|
|
|
1996 urtea dugu eta Steiner antzerkitik eta bizitzatik aldendurik egon da hogei urtetan. Nathan Goldringek William Shakespeareren «Lear erregea» taularatzea
|
du
buruan eta Steinerrek erregearen papera joka dezan, jo du berarengana. Goldringek 15 urte zituenean, Steiner ikusi zuen antzoki batean eta liluratuta geratu zen.
|
|
|
L' Armee Secrete deitzen zen eta autonomia gehiago zuen. Clement de Jaureguiberry industria gizona
|
zuten
buru. Kristau demokrata eta abertzalea zen bera, eta sozialistak ere baziren taldean.
|
|
|
Guk ere elkarrizketa arrunt bat espero dugu. Baina Xanti sartu atera egiten da gelatik, guri bat batean metxeroa falta zaigu, eta galdera egin aurretik igartzen digu zer
|
dugun
buruan... Dena arraroegia da.
|
|
|
Etorkizunari begira hainbat proiektu
|
dute
buruan. Antzerkiari dagokionean, Lourvier' s taldeko Oscar Terolekin antzezlan bat prestatzeko asmoa dute.
|
|
|
egin edo ez egin; izan edo ez izan». Musulman eskola bat, hilerri bat... proiektu asko
|
dituzte
buruan, baina mugak ere bai: «Opus Deik agintzen du Nafarroan, itzaleko gobernua da.
|
|
|
" dagoeneko bota
|
du
burua dio"
|
|
|
Epson (bi modeloek), Lexmark eta Olivetti laginek ez
|
dute
buruak gelditzeko babesik, aparatua inprimatzen ari delarik, estalkia irekitzen denean.
|
|
|
Zuk iragarkian
|
duzu
burua. Ama eta amona Fittipaldirena egiten!
|
|
|
(Zirika) Non
|
duzu
burua, Agustinekin?
|
|
|
(Begiak egunkaritik kendu gabe.) Zu ez zaude burutik sano. Zuk itokinak
|
dituzu
buruan.
|
|
|
Ikasleek hizkuntza erabiltzen ikasiko badute, guztiz beharrezkoa dute hizkuntzarekin harremanetan7 jartzea, eta hori nekez lortuko dute hizkuntzaren arlo guztiak jasotzen ez dituzten testuak erabiliz. Testu didaktikoen egileek ikasleen mailaizaten
|
dute
buruan, eta horren arabera moldatzen dituzte, hizkuntzaren baitako arloguztiak kontuan hartu gabe. Gainera, askotan, ahozkotasuna irudikatzeko, idatzizko gidoiak prestatzen dituzte, eta, horrela, ikasleei ahozkoa idatziaren berbalizaziosoila dela transmititzen zaie.
|
|
|
Gainera, frogatuta dago jasotzen dugunaren ehuneko bat besterik ez
|
dugula
buruan gordetzen; beraz, zenbat eta input pobreagoa izan, orduan eta gutxiago ikasiko dute ikasleek...
|
|
|
bidea berriz osoki aztalkatzerik ukan. Iraganotsailean Arizkunen bildu diren emazte idazleek xede hori
|
dute
buruan: elkar ezagutzaren gainean bermatuz, sare bat hedatzera, lehen urratsean gure literatursorkuntzaren historia, teoria eta pratikak aztertuz.
|
|
|
Atrebentzia haundia ez bada esan zuen, gogora ekarri nahi nituzke Fedro lagunari eskeini zenizkion hitzak eta, batez ere, Gurdi Hegaduna deitu zenuen mitoa. Ez dut mito hau, zuk erabili zenuen zentzu berean erabiliko, nik beste helburu bat
|
baitut
buruan, baina iruditzen zait baliagarria izango zaigula zalantzaren apologia honi pisuzko arrazoiak bilatu nahi badizkiogu. Zeren, eta hona hemen mito hau hizpidera ekartzearen zergatia, ez da nahikoa gauzak zalantzan jartzeko eskubidea aldarrikatzea, beharrezkoa zaigu egia absolutoen aurka altxatzea.
|
|
|
Hondar pinporta. Eta ezin
|
zaitut
burutik kendu, ez duzu orria askatu nahi, hurrengo kapituluan agertu nahi duzu, istorioa eraiki, liburua osatu. Ezin nauzu abandonatu.
|
|
|
Lagunaren arnasketa bizia sumatu eta zertan pentsatzen ari zen asmatu du, izan ere. Berak ere ezin
|
baititu
burutik kendu duela ordu laurden eskas anbulantzia barruan gertatutakoaren irudiak. Beretzat ere lehen hildakoa izan da.
|
|
|
Aittittek painelua lau korapilo eginda
|
zuen
buruan txapelaren ordez. ‘Ederto hazi da mutila! ’ Halaxe esan zion aittittek, gurdi gaineko belar metatik jaitsi gabe, heldu berria agurtu eta sangria edateko egin zen atseden unean
|
|
|
Behean, kalean, minutuek aurrera egin ahala, jendea ugarituz doa, inolako ordenik gabe multzokatuz. ...ingarriak entzuten ditu, bertaratzen eta bertaratzen; eta geroago, ordu erdi bat geroxeago edo, polizien eta suhiltzaileen aginduei jarraituz, txaloz lagundurik, jendetza izugarriak lelo moduan errepikatzen duen esaldi bat entzuteko parada du, gero eta ozenago beregana aireratzen dena; eta, entzun uste duena ezin sinetsirik baina ziur egonik entzun duena ongi entzun duela, beherantz begira  tzen
|
du
burua poliki poliki mugiturik, eta han, berak nahi lukeen moduan koltxoi erraldoi bat ikusi ordez, hutsune handi xamar bat sumatzen du, behean eta bere pare parean, hain zuzen, eta klarionez margoturik, zirkulu gorri perfektu baten barnean, gorpu baten silueta izan litekeena, hanka besoak zabal zabal eginda, beltzez.
|
|
|
Koldo Mitxelenak galdera bakarra egin zidan: ea bere zein testu
|
nituen
buruan. Pro domo aipatu nion, euskara batuaren inguruan izandako istiluak gogoan.
|
|
|
Sortzez ez dakit, baina jatorriz eta etorkiz ez zen Euskal Herrikoa. Halaz ere, gogoko
|
zituen
buru argiz ulertzen zituen euskaldunen gauzak. Maiz ikusi dugu Akademia Ibiltariaren ibileretan, entzule adi eta ikasle gogatsu, ez aurreraegi ez atzeraegi, berak zekien tentuan.
|
|
|
Hirutara gerta daiteke hau. Unamunok beti bat
|
zuen
buruan: Jainkoak izan behar zuela, nahitaez, berak, Migel de Unamunok, betiko bizia goza zezan.
|
|
|
deust, dit ala deraut; eustan, zidan ala zerautan (zautan?), eta abar. Zitalkeriak ez gaitu inora eramango, galbidera ez bada; hobeko
|
dugu
buruaz eta zentzuaz baliatu.
|
|
|
Estatuen izaera biziki aldatzen hasia dugu, gero eta bizikiago, eta aldatze horrek ez dio onik ekarriko gure lege nortasunari. Jakina da Frantzian lehenago eta errutsuago dela joera hori, baina Espainian bertan jasoa
|
zuen
burua 1700 baino lehenago: hori ontzat hartzeko aski genuke Olivaresen politika bideez oroitzea.
|
|
|
Isiltasunaren Espirala nagusitu zen. Ez dezagun ahantzi ezker abertzalea bakartzeko politika indar nazionalistak parte hartzen ari ziren itun batean, Ajuria Eneako Itunean, sortu zela eta Itun horrek Lehendakari nazionalista
|
zuela
buru. Sistema politikoa baturik ageri zen, berak zuen lehentasuna eta berak zehazten zuen diskurtsoa.
|
|
|
Eta kulturarekin batera, berea duen bigarren betebeharrean ere, hizkuntz politikari dagokionean ere, zer egingo ote duen jakitea ez da erraza, baina niri behintzat, nondik datorren ikusita, itxaropen apur bat piztu zait. Hala ere —zilegi bekit transgresio koxkor hau— ezin
|
dut
burutik kendu, Euskaltzaindiaren eraginez, edo akademiaren erabakiak gizarteratzeaz arduratzen direnen eraginez, nire burua askotan eta askotan analfabeto gisa ikusten dudala euskaraz, ez dakidala ziur zuzen idazten dudan, ez ditudala ulertzen hainbat eta hainbat erabaki, eta iruditzen zaidala, gainera, ez naizela honetan bakarra. Akademiak, nolabait, alde batera utzi duela hiztunekiko konpromisoa, eta gure hizkuntzse gu rtasuna kolokan dagoela.
|
|
|
Behin, harriduraz kolpea eman beharrez, Asia hegoaldekoa asmatu genuen: baina guk
|
genituen
buru gainetara napalm jaurtigailuen errauts pozoitsuak bildu eta irris lohidoietako urmael usteldu geldoetan belaunetaraino sarturik, mugiezin geratu ginen. Apocalypse Now filmaren minean kausitu ginen ote?
|
|
|
Doloreak jasaten ikasiak ginen, panpox izateko bezala euskaldun jarduteko isilik sufritu behar baitzen baiki, frustrazioengatik irauten, hurbilduko zitzaigun askatasun goiztiria arte esperatzen, baina ezin genuen bazkari edo auhari bat buka gasna ments. Tragedia honek ez
|
zuen
bururik ez buztanik. Bizkitartean, otorduan bospasei gasna xerra mehe, hain mehar non zirudien alde bat bakarrik ez zutela, uste zenuen aste batentzat aserik zinela, libertate mikatzaren aitzin gela gelberetan sartua, hots!
|
|
|
Aita pozik zen ikustean sugea berpiztu zela, baina honek indarrak eskuarturik, sukaldean ziren guztiak ausiki nahi zituen bere eztenkada pozoitsuaz –eta amak segitzen zuen, istorio honen morala azpimarratuz–: Xenda horietan mele mele otoitzean entzunen dituzuen jende franko bada horrela zuen zerbitzuen premian, zuetaz baliatu ondoan, trapu zahar mutzitu baten antzera gero botako zaituztenak; egin ezazue egin behar
|
duzuena
bururaino eta ospa.
|
|
|
Ez zuen entenditzen zergatik zebilen adiskidetu nahizik pixka bat lehentxeago futaka aritu zitzaion anarkista hura, baina ongi hartu zuen gonbita. Ezin
|
zituen
burutik kendu ez bere aitaren hitzak ez Joserenak. Ezta Terexaren oroitzea ere.
|
|
|
Nolanahi ere, momentu hartan berak ere ez zuen bertze inor inguruan, eta onartu zuen sartzea harremanaren jokoan. Nere bakardadean egoten naizelarikan, begiak itxi eta nere laguna izan nai luken emakume pollit baten begiak billatzen
|
ditut
buruko nere utsean. ¿ Zuk nai ote zunuke izan arrapatu ezin duten lagun ori?
|
|
|
Zuhaitzek, hodeiek, itsasoek eta abarrekoak ez omen dute eskubiderik kategoria horretara sartzeko. Zerua egunero
|
dugu
buru gainean, baina, arestian esan bezala, inguratzen gaituen hitzen esanahien hondamendi honetan zeruak bere errealitatea galdu duela ematen du. Gutariko bakoitzari aita behin bakarrik hilko zaio, ez da hori egunero gertatzen den gauza bat.
|
|
2002
|
|
|
Hamabost urte corpusa osatzen eman ondoren, jendearen eskura jartzeak izugarrizko poza eman diela esan digute Miriam Urkiak eta Patxi Goenagak. Orain, ordea, UZEIko kideek beste asmo batzuk
|
dituzte
buruan; Euskararen Erreferentzia Corpusa egiteko proposatu diote Euskaltzaindiari. Urkiaren ustez, hizkuntza bat aurrera baldin badoa eta, gainera, hiztegi arau emailea atera nahi bada, XX. Mendeko Euskararen Corpusa, nolabait, mugatua geratzen da.
|
|
|
Zoritxarrez, ordea, ahizpa hauek ez dute abildade askorik horrelakorik egiteko. Eskegitzen dira sabaitik, bai, baina berriz askatu ere bai, eta dagoeneko urratu dute sudurra, urdin
|
dute
burua, kozkorrez beterik, eta etxetik alde egitea erabakitzen dute. Urrun baino urrunago doaz, zazpi mendi atzean utziz, eta noski, neka neka eginda bukatzen dute.
|
|
|
Nire produktorarekin egiteko bizpahiru istorio
|
ditut
buruan. Baina oraindik ez dakit hauetako zein egingo dudan.
|
|
|
Ainbeste kezka ta lorrez eratutako jai gogoangarria, joan yaku, igazi zan. Eralguntzeak berezko
|
dituan
buru auste ta ardurak aztu yakuz jai batzordeko izan giñanoi. Ospatu zan jaya; ixildu dira zaratak.
|
|
|
Nolakoak ziren irudikatzen hasteko, pentsa ezazue hiruretako bakoitzak ehun suge
|
zituela
buruan, ile txirikordak balira bezala kiribilduak. Bizi bizirik zeuden sugeak, buru gainean bihurrika nahas mahasean, txirikordatuz, ahoa zabalduz eta mizto bikoitza atera eta sartuz, pozoi hortzak erakutsi eta luzatuz.
|
|
|
Medusaren burua ekarri al didazu, bere sugezko ilaje eta guzti? Hala ez bada, ene seme, gorriak ikusi beharrean zaude, Hipodamia printzesarekin ezkontzekotan bainaiz, eta eztei oparirako beharbeharrezkoa
|
baitut
buru hori. Badakit horixe duela gustukoa, munduan dagoen beste edozer baino atseginagoa egingo zaiola?
|
|
|
Kultura eta nazioa hurbil dauden kontzeptu zeharo desberdinak dira. Hurbil daude, horrela daudelako maiz; alegia, kulturari buruz hitz egiten dugunean, nola herri handietan hala txikietan, sarritan nazioaren kontzeptua
|
dugu
buruan: bai hura goraipatzeko bai hura baztertzeko.
|
|
|
Baina erreginak zainetako odolez elikatzen ditu aspaldiko maiteminaren zauriak eta ezkutuko su batez kizkaltzen da. Ezin
|
ditu
burutik kendu gizon honen sendotasuna eta adorea, ez eta bere leinuaren ospea. Bular barruan josiak ditu haren begitartea eta haren hitzak.
|
|
|
Nere emazte, ta nere Umeac ez ditut maiteago nic ere Aita ta Erria baño. Baña nere Aitac arquitzen
|
du
burua gordetzeco videa bere Anditasunean, ta Erromaco Aguintaritzac (Imperio) badu paque ta sendotasuna bere Soldadu Taldeetan. Zuen onizate, zoriontasun, ta icen ederra balego nere emazte, ta ume gaissoac galtzean, ipiñico nituzque edocein irriscutan.
|
|
|
Bazeuden bertan ukenduak, lore koroeak; lurrinkai gozoak erretzen eta mahaiak jaki bana banakoez beteta. Damokles-ek zorionekotzat
|
zuen
burua, antza. Eta halako prestakuntzaren erdian sabaitik ezpata distiratsua zaldi zurdaz lotua eskegiteko agindua eman zuen gure gizon zoriontsuaren buru gainean dingilizka.
|
|
|
Orduan honako hau esan zuen Publio Senpronio Tuditanok: «Nahiago duzue beraz etsairik zeken eta gupidagabeenak harrapa zaitzaten, eta
|
zuen
buruen balioa begiz jo eta Erromako hiritar ala aliatu latinoak zareten galdetuz bila dezaten salneurria zuen lotsagorrian eta nahigabean inorentzako ohoreak bilatzeko. Inondik inora ere ez, irainduta bizitzea baino hiltzea nahiago izan zuen Luzio Emilio kontsularen eta haren inguruan pilatuta botata dauden horrenbeste gizon adoretsuren hiriko hiritar bazarete behintzat ez.
|
|
|
Editatu beharreko fitxategian hainbat atal daude eta bakoitzak ingelesezko hitz bat
|
du
burukotzat: Alphabet, Diacritics, Sets, Definitions eta Rules.
|
|
|
Manifestazioa eguerdia igaro ondoren hasi zen Katalunia plazan, eta ordu eta erdi geroago amaitu zen Katedralaren plazan. Korapilo itxurako tutu handi bat
|
zuen
buru trasbasoari uko egitearen sinboloa, eta pankarta, Ebroren aldeko plataformaren lehendakari Manolo Tomasek eta Kataluniako eta Aragoiko buruzagi politiko eta sindikalek gaztelaniaz eta katalanez emandako lema nagusiarekin. Ibilaldian, gainera, Aragoiko lehendakari Marcelino Iglesiasek, PSCko lehendakari Pasqual Maragallek, Chunta Aragonesistako diputatu José Antonio Labordetak, Izquierda Unida Gaspar Llamazaresek eta Francisco Frutosek hartu zuten parte, baita PHNren aurkako artista, zientzialari edo europarlamentari batzuek ere.
|
|
|
Kirola eta harreman fisikoko ariketak hiperaktibitatea kontrolatzeko modu bat dira, nekatu egiten dira eta lasaiago egoten dira ordu batzuetan. Sormena funtsezkoa da haur horiek zaindu behar
|
dituztenen
buruan. Adibidez, zenbait familiak jarduera txokoak sortzen dituzte beren etxeetan gauza desberdinak egin ditzaten, eta aldian aldian aldatzen dira, haurrak aspertu ez daitezen.
|
|
|
Gazteok! Gazte gara (eta profita dezagun!) baina
|
badugu
bururik! Baita utopia, hemuga eta zer ikusi nahirik.
|
|
|
Beste aingeru ahaltsu bat ikusi nuen zerutik jaisten, hodeiz inguratua: ortzadarra
|
zuen
buru inguruan, aurpegia eguzkia bezain distiratsua eta zangoak suzko habeak bezalakoak. [...] Deiadar egin zuenean, zazpi trumoik jo zuten burrunba.
|
|
|
Izan ere, amodioaren hasieran, normalean, beti izan ohi da flash bat, maiteminak eragina. Flasharen ondorioz, maitasunaren argazki bat
|
dugu
buruan, ideala betiere. Baina argazki hori, gero, egunean egunean osatu beharra dago, puzzleak osatzen diren moduan.
|
|
|
Eskuaren kanpoaldeaz fereka samur batzuk egin nizkion masailean, baina urrun zegoen Sara. Beste nonbait
|
zuen
burua. Alpujarretan, beharbada.
|
|
|
Ez zuen jasan. Eta ez
|
zuen
bururik jaso, urtebete baino lehen hil baitzen, bihotzekoak jota. Denbora hartan, alabaina, zeukan guztia eman zuen.
|
|
|
Zergatik hoa, bada, kopetilun? Agian ezin
|
duk
burutik kendu Nerea hire alaba nagusiak gaur eskolara joan gabe geratu duela sukarragatik. Edota ez duk hire alabaren sukarra, baizik eta biharamunaren zama, begitartea iluntzen diana?
|
|
|
Gure mahaiaren aurretik pasatzerakoan, gizonetako bat niri begira gelditzen da, nondik ezagutzen nauen gogoratu nahiko balu bezala. Bisera berde ilun bat
|
du
buruan. Salduta sentitzen naiz; ez dakit zer egin, nora begiratu.
|
|
|
masa kulturaren best-seller mundura. Askozaz hierarkikoagoa eta ez hain nazionala den literatura berri honek Espainian izen bat
|
du
buru: Arturo Pérez Reverte(...).
|
|
|
Dumonten Panoptique irakurtzerakoan bi puntu garrantzitsu izan behar
|
ditugu
buruan. Lehenik eta behin, testua ez da Benthamen lanen itzulpen zuzena; Dumonten aipamenek, dagoeneko esan dugun legez, ez dituzte soilki Benthamen hitzak" frantses arropaz" jantzita errepikatzen, Benthamek behin esan zuen gisan18, baizik eta horiek itxura berri batez moldatu eta egokitzen dituzte.
|
|
|
Botika itxi berria, bazkari bitartekoa kalez kale egiteko asmoa zeukan, salgaiez urri hornitutako aurkeztegiak ikusten eta herritar zintzoarena betetzen bati eta besteari agur legea eginez.
|
Bazuen
buruan beste egiteko baten aukera. Pello Txikiren tabernan Santos topatzeko esperantza zeukan, Antoniak esan baitzion, eguerdiko otordurako etxera agertzekoa zela, eta horrelakoetan basoerdi osteratxoa egiten zuen leku aski ezagunetatik.
|
|
|
Etsi antzean erretiratu zen tabernako ataria zen eszenategi hartatik, eta Kristoaren plazatxoko aulkian jesartzera abiatu zen, handixe ederto ikusten baitzen Pello Txikireneko kanpoaldea. Ezin
|
zuen
burutik kendu aurreko astean Joseluk aipatutako zurrumurruarena, alegia, Santos bere txotxongilo hutsa zelako istorioarena, eta hura entzun baino lehenagoko egunetan taberna barruko lagunartera dei egingo ziokeen arren, orduko hartan ez zuen horrelakorik egin, eta hogei metrora patxadan itxarotea deliberatu zuen. Irribarrea ezpainetaratu zitzaion Joseluren gizontzeaz isilean ironizatuz, dagoeneko mutikoa ez zela hain ume eta beregan eragindako portaera aldaketa zuela haren froga zuzena.
|
|
2003
|
|
|
De Gaullek akordioari eman zion kutsu antiamerikarragatik bereziki (alemaniarrak ez zeuden AEB maiseatzen hasteko moduan). Lehengo lepotik
|
dugula
burua europarrok, pentsatuko du emigrante alemaniarren oinordeko honek.
|
|
|
Alderdikideak dira horren inguruan hitza dutenak eta dagokionean ikusiko da zer gertatzen den. Argi daukat zeintzuk diren nire konpromisoak eta uneon beste kezka batzuk
|
ditut
buruan.
|
|
|
Orduan, batzuetan, bertsolarien modura, puntua jarrita duzu eta horri erantzuten diozu. Bestetan, testua erdi borobildua
|
duzu
buruan, eta gero, marrazkia horrekin lotzen duzu. Dena dela, ez duzu notario lana egin behar, aitzitik, osagarri bezala azaldu behar duzu zure tiran, zubi lana egin behar duzu.
|
|
|
Ene mendixkan bizi nahi
|
nuke
bururaino. Zer bakea hemen, turistarik gabe, nekazarien artean.
|
|
|
Ai, ama eta Ixa ikuskizunekin hartutako energiak, baina, inertzia sortu du nonbait, eta dagoeneko taldeak proiektu berri bat
|
du
buruan. Miren Gojenola, Mikel Laskurain eta Agurtzane Intxaurraga taldekideek Arantxa Iturbe kazetari eta idazlearekin duten harreman ona dela-eta, elkarrekin jarraituko dute datorren urterako" proiektu handi" horretan lanean.
|
|
|
Bibiot bere etxeko idazgelan zegoen, pantailaren aurrean, eskuak ileari helduta zeuzkala, ezeroso, artega, ezinegona
|
zuela
buruan. Aldaketa airean zegoen, bazekien, baina ez zuen berarekin zerikusirik.
|
|
|
Ainhizek askoz arinago
|
zuen
burua, hegan bezala, Unaxen etxera joango zen eguna inork ez ezerk izorratuko ez ziola bere buruari aginduta. Jakin balu ere, ez zuen ardura handirik hartuko, Joxe gehien mindu zuena, egun hartan beraren aldetik ez galderarik ez bestelako hitzik ez entzutea izango bazen ere.
|
|
|
Beraz, pertsona askok (aldi baterako lanpostua dutenek, gaizki ordainduriko lanean dabiltzanek, Gizarte Segurantzan gutxi kotizatzen dutenek...) kezka latza
|
dute
buruan: erretiroa hartutakoan zenbat kobratuko duten, alegia.
|
|
|
Mailalokalean mobilizatzen da, eta interes lokalak, pertsonalak eta erkidego txikienak, dira mobilizazio horren motorra; baina etxe globala, batik bat bere geroa, epeluzera begira?
|
dute
buruan.
|
|
|
Hiru dira, nagusiki, proposatutako bideak. Lehenak Euskal Herrian kokatutako unibertsitate ofiziala
|
zuen
buruan. Beste bientzat, ordea, Euskal Unibertsitateak euskal espiritua jaso behar zuen, eta espainiar unibertsitatearen atzerapena eta isolamendua gainditu behar zituen.
|
|
|
Mutur hariztatua da bi muturretan. Horietako bat piezan hariztatuz doa; besteak, berriz, kanpoko haria du, ez
|
du
bururik, eta lotura azkoin baten bidez lortzen da. Torloju autorrilgarriak.
|
|
|
Hori argitzeko, talde ekologistek salaketa aurkeztu dute Euskal Autonomia Erkidegoko Polizian, Ertzaintzan. Festa tradizional honetan, parte hartzaileek hildako antzara batetik zintzilikatu behar
|
dute
burua kendu arte. Lehen, hegaztiak bizirik zeuden, baina ekologisten presioen ondorioz, ospakizunaren aurretik antzarrak sakrifikatu egin ziren.
|