|
2000
|
|
|
Birziklapena asmo izatetik errealitate bihurtzen ari da pixkanaka pixkanaka. Gero eta edukiontzi gehiago
|
ditugu
gure herrietan. Bide bazterrean dauden perretxiko erraldoi hauek espaloi grisak alaitu eta aparkalekuen eremua txikitzeaz gain, badute bere funtzioa:
|
|
|
26 urte inguru
|
zenituela
Guk taldea agertu zen. Joanes Borda eta zu izan zineten horretan aitzindari.
|
|
|
Hori izan zen arrazoi nagusia. Gero, erran gabe doa, Pierpolek
|
bazuen
guk ez genuen beste filosofia diferente bat musika aldetik. Guk taldean kantuaren militanteak egon nahi genuen, hark berriz, kantuari beste maila bat eman nahi zion, kreazio artistiko bat.
|
|
|
Egunerokotasun arrunterako buelta patxadaz hartu eta izeia dela eta kopetik ez ilundu. Tira, tira, okerragoa litzateke lorategian edo basoan, nonahi landatzea, urte gutxi barru Eguberri kondarrak kolonizatua
|
luke
gure lurra
|
|
|
Ehun gertaera(...), ehun tolesdura historiaren ibilian non geure burua identifikatu, non arrotz ez sentitu behingoz» diozu liburuaren sarreran. Duela gutxi irakurri dugu halaber «Bazka» aldizkarian euskal kulturaz egiten zenuen hausnarketa; euskal kultura ez dela existitzen erdal medioetan, eta Israelgo herriarekin parekatzen zenuen, beti egon behar
|
baitugu
gure izaera bilatzen: «Badakigu ia existitzen ez den herri bati itxura eman nahian gabiltzala.
|
|
|
Baina niri gertatu izan zait, hurbildu gazte batengana eta ikusi testu-liburu bat daukala, ikasten ari delako, eta liburu horretan nire argazki bat, eta ez diot proportziorik ikusten, nik ez ditut 400 folio argitaratu urte guzti hauetan. Ulertzen dut behar
|
ditugula
gure erreferentziak, eta literatura baten historia batean zure halako argazki bat sartu behar dutela, itxusi askoa gainera, ez argazkia: ni argazki horretan.
|
|
|
Egia esan, nahi den guztia ez da aurrera eramaten, eta oraindik gauza asko dago egiteke. Edozein modutan, kontuan izan behar
|
dugu
gure inguruan orain dela urte gutxi arte ez zela ezer egiten eta orain, pixkanaka bada ere, ingurune babestuak kudeatzen hasi gara.
|
|
|
Pobreek ez
|
dute
guk bezainbeste diru, eta Afrikako lurralde gehienak pobreak dira: Sahara, Algeria, Libia, Sudan, Etiopia, Kenia, Somalia, Txad, Mali, Niger, Egipto, Zaire, Zanbia...
|
|
|
Baina Benedettik
|
bazuen
guk ez dugun abantaila: kanpotik idazten zuen.
|
|
|
Suerte handia
|
dugu
gure irakurleekin. Irakurle errenazentistak dauzkagu:
|
|
|
Orduan, Hegoaldean 70eko hamarkadan bezala, Iparraldean 90ekoan aldatu da. Nik uste
|
dut
gu hastearekin gazteak zaletu direla.
|
|
|
Uste
|
dut
gu hasi arte ez zuela arrakasta handiegirik gazteen artean. Orduko gazteena nire aita izango zen, gu baino belaunaldi bat goragokoa; beraz tarte dezentea zegoen urteei dagokienez bi multzoen artean.
|
|
|
Horrek lana izugarri eragozten digu. Inoiz edo behin, bilkura bat izan eta ordu bat eman behar
|
dut
gure jarrera zein den argitzen. Bertako legebiltzarkideek Europako estatuetako prentsak gure arazoaz egiten duen irakurketa jasotzen dute.
|
|
|
Aurrera begira mugimendu euskaltzaleak kalitatezko eskaintza erakargarria luzatu behar dio gizarteari orain arte egin duen bezala. Etengabe aldarrikatu behar
|
ditugu
gure eskubideak, ez dagoelako askatasunaz hitz egiterik eskubide hauek bermatzen ez diren bitartean. Berreuskalduntzea gizarte prozesua da, gizartearen inplikazioa eskatzen duena eta ezinbestean protagonista bilakatzen duena.
|
|
|
Susta ditzagun txikienak eta eskualdeka elkartu. Eskualdeek
|
badute
gurean komunitate zentzurik, etorkizunak indartu egin lezakeena. Bultza ditzagun eskualdeetako komunikabideak enpresa multimedia modernoetan biltzera, hurbileko komunikazioaren esparru guztiak profesionaltasunez landu ditzaten.
|
|
|
Antza denez, historiak kalte egiten die, sarri, orainari mugak jarri eta etorkizuna baldintzatzea nahiago dutenei. Hara bada, nola historiak akademizismotik kanpora
|
baduen
gure mentalitateen osaketan eginkizun garbia.
|
|
|
Asturiera hutsez diharduen Radio Sele irrati libreak komertzial bihurtu eta ia Asturies osora hedatzeko lizentzia lortu ostean, geldi dago kontua. " Iaztik kontua geldi dauka hemengo gobernuak, Madrilekin Telekomunikazio proiektua dela-eta, bitartean galera handiak
|
ditugu
guk. Antza, lizentzien kontua berriz planteatu gura dute, PSOE inguruko jendeari emateko edo" esan digu Xuan Xose Mariñok," egun lurralde txikia baina biztanleriaren% 50era heltzen gara Uvieutik, eta lizentziarekin% 80tik gora heldu eta Internet bidez emitituko genuke".
|
|
|
Hitz egite soilak asko adierazten duelako: elkarrekin komunikatu nahia, aurrekoa ere gure maila berean onartzea, alegia merezi
|
duela
gure hizketa eta arreta... eta abar luzea.
|
|
|
XIX. mendeko ipuin bilketetan, Iparraldean batez ere, ipuin bat agertzen da Drakularen istorioa dena, maitemindu eta posesioaren gorabehera berbera kontatzen duena. Baina hortaz jabetzeko, lehendabizi ikusi behar dugu tradizio europearra ez dela guretzat arrotza, eta jakin behar
|
dugu
gure tradizioko gauzak beste herrialdeetan egiten den bezala irakurtzen. Zoritxarrez gure tradizioa zentzu linguistiko soilean irakurri dugu, edo zentzu etnografikoan, baina ez dugu oraindik ere gure tradizioaren irakurketa literariorik egin.
|
|
|
Hortaz, ipuin hauetan aurreko bildumako ipuinen ezaugarri bertsuak aurki daitezke. " Ipuinek
|
badute
gu harritzeko gaitasuna, darabilten umore beltza dela eta (zenbait kasutan makabroa ere badena), fantasiaren eta errealitatearen arteko mugan baitaude, bukaerako ustekabeak harritzen gaituelako." (Egunkaria VII) Ondorioz, aurreko bildumari buruz esanikoa bilduma honi buruz hitz egiteko ere erabil dezakegu.
|
|
|
Orain arteko gure politikariak gehiegi nahastu izan dira elkarren arteko taldekerietan, beharrezkoena geroko bazterturik. Izan ere, herri nortasunez, zer
|
dugu
gure hizkuntza gutxitua baino baliagarriagorik. Orokorki, denok gara Europaren osagarri, hemen ez da inor sobera eta arrazoia ez dago gehiengoen edo indarraren baitan, elkar errespetatzean eta errespetaraztean baizik.
|
|
|
ONUk, Unescok eta bereziki Erret Dekretu horrek eskaintzen dizkiguten ahalmenez ondo baliaturik, zuhurki jokatu beharra
|
dugu
gure Hegoaldeko herriaren aurrean eta, premiazko deritzagunean, politikariei betearaztea eskatu (Horretarako ikus: Euskera, XXIV, 1978, 131 orrialdeak).
|
|
|
Jesus maitiac berac verba oneen ondoric ecarten deutscu gogora, ce gaiti amau biar
|
ditugun
gueure arerijuac (Icas I, 97).
|
|
|
Lehen aukerak egingarriagoa dirudi, baina, geroanproiektatzen bagara, zer aukera egonen da, epe luzera, Euskal Herri batua eraikitzeko? Nik, Iparraldetik, horrelako eskema bat arriskutsua ikusten dut, kasik esangenezakeelako, hogei urteren buruan gure euskalduntasuna desagertua izanen dela.Maila apalenetan ere, Estatu frantziarrak inongo borondaterik ez
|
du
gure euskalizaera onartzeko. Beraz, gaudenean jarraituz, hogei urteren buruan hemengo lurraldea da Euskal Herri gisa kontsideratu, euskaraz hitz egin dezaketen hamarbat pertsona bakarrik egongo direlako.
|
|
|
Horrexegatik, nire ustez, aurpegi bikoa izan behar
|
du
gure erantzunak.
|
|
|
Ez naiz gehiago luzatuko, eta neure iritzia esaldi bakarrean laburbilduko dut: Txillardegik bere marka utzi digu askori. Ez dakit nik oraingo belaunaldi berrikoei utzidien, baina zalantzarik ez
|
dut
gure belaunaldiko euskaltzaleengan izugarrizko eraginaizan duela aitortzeko. Ez soilik ideiengatik, baita haren lanen irakurraldietan izandakoatseginagatik ere.
|
|
|
Pentsa zer eskandalua Hazparnen! Ondorioz apezpikuak lasterkanporatu
|
zuen
gure zuzendaria, Xarritton. Une bortitzak izan ziren horiek, ezinahantzizkoak.
|
|
|
Kulturan, gure bigarren naturan, aldiz, jaiotzearekin batera sortuak garen giltzabiologikoa genomatik bideratuta eta irentsita eutsi eta gureganatu ondoren ogiegituraturik, jasotzen ditugun sentsazioak eta haiek bidalitako mezuen ezagupenakmetatzen hasten gara. Lana egin behar
|
du
gure gorputzak horretarako. Gure gaingeratuko da, beraz, behin sortzez gero, gure bigarren izaria.
|
|
|
Antzeko zerbait dugu eginkizun geure kulturarekin. Betidanik jakinizan
|
dugu
gure Euskal Herriko kultura bagenuela. Orain sakonagoaztertuta, parametroak eta edukiaren egitura marraztuz gero, hobeki erabiltzeko etagaratzeko aukera dugu.
|
|
|
–Gure mentalitate milurtez katolikoak horientzat (tradizioko sinismenendako) leku seguruago batbehar izaten du. Oinarri sendoagoaz nahi
|
ditugu
gure errebindikazio politikoak... Gure eskubide historikoak, ezin izan daitezke gure, iritzi, hutsak:
|
|
|
Frankismoaren lehen urteetako arrastoa begiratzeko, badugu gaur tresnarik.Orduan gauzatutako hizkuntz politikaren historiarako langairik franko bildu zuenBenet ek (Benet 1973, 1979), eta ezaguna
|
dugu
gurean ere (Torrealdai 1982, 1998). Bada hor perla ederrik (Torrealdai 1998: 85, 93, 97, 104, 106).
|
|
|
Adibidez, siglei, laburdurei, edo komatxoen artean dagoen esaldi batiatzizkiak gehitzean, bai gidoiarekin bai gidoi barik aurki daitezke. Nahiz etaEuskaltzaindiak kasu honetan gidoia ez erabiltzea gomendatzen duen, sistemapraktikoa izateko, arautegitik kanpo askotan agertzen diren kasuak kontuan hartubeharko
|
ditu
gure bihurgailuak. Horregatik,, benetako?
|
|
|
Hasteko, eta arestian adierazi dugunez, musika fenomeno oso konplexua da etaharen burutzapen akustikoa fenomenoaren ardatza baldin bada ere, hori ez da alderdiesanguratsuena2 Ekimen musikalean gauzatzen diren sentieren artean kode akustikoarekin erlazionatzen direnek osotasunaren zati bat osatzen dute beste batzuekin, kidetasun sentimenduarekin erlazionatzen dena, alegia. Izan ere, adierazpen musikalbaten eraginpean hunkituak izateko, aldez aurretik baldintza egokiak sorraraztendituen kidetasun sozialaren sentimenak egon behar
|
du
gure baitan. Kontzertu bat, iaberdina da musikaren nolakotasuna?
|
|
|
Bera eta David Stampe ren irakatsiak diraOñederraren iruzkinetarako inspirazio iturri askotan. Ea denon artean eta Txillardegirenomenez, diskusio bideak irekitzea lortzen dugun, eztabaidarako baino predikurako joeranabarmenagoak
|
dituen
gure akademiaren onerako.
|
|
|
eleberri poliziakoak behar dira, esaten zen, edo erotikoak, edo zientzi fikziozkoak... Zulo asko
|
zituen
gure kulturak, batez ere aldameneko kultura handiagoen aldean, eta denak estali nahi ziren, egin ahalean.
|
|
|
—Bai, mundu zabala baino zabalagoa
|
duk
gure mundu tipi hau, Joanes, zeren gaur ere ikusi baituk zein hertsia den mundu zabal delakoa...
|
|
|
—Zein ederra den libertatearen hazia! Eta hazi bakar hori jenderazinoz jenderazino bizirik mantentzea
|
duk
gure eginbeharra, egun batean lur ongarriztaturat erori, eta bateko ehun eman dezan, eta orotarat heda dadin.
|
|
|
" Hastan kaliz hau eneganik...", harik eta, ihes egiterik izan ez zuenean, bertze hitz haiek erran zituen arte: " Egin bedi..." Baina, baldin bizitza, malda behera delarik ere, malda gora bada, zergatik bihurtu behar
|
dugu
guk are malda gorago...?
|
|
|
Bai, egia da ezen munduak ez duela deus ere jakinen, nola nahi baitzuen Axularrek, zeren irakurle bakarra izanen zaitudan, baina, halarik ere, gogoan ditut osaba Joanikoten hitz haiek, Inkisizionearen ediktu baten ondotik erran zizkidanak, zeinak guztiz neureak egiten baititut mementu honetan: " Bai, mundu zabala baino zabalagoa
|
duk
gure mundu tipi hau, Joanes, zeren gaur ere ikusi baituk zein hertsia den mundu zabal delakoa..." Halakoxea baita zuri lotzen nauen mundua ere, jaun André...
|
|
|
Eta nola mintzatu zen Miguel, Utopiaren alde, Makiaveloren kontra!, erraiten zigula: " Zeren hauxe
|
baituzue
gure mende honetan dagoen auzirik hil edo bizikoena eta auzien auzia: edo Utopiaren alde gaude, paradisua Lurrean eraiki ahal izaiteko, edo Makiaveloren alde, infernua sortzeko...".
|
|
|
Harri eta zur geratu zen aita, begiak zabal, zeren eta, bere bidaietarik itzultzen zen bakoitzean, beti edireiten
|
baitzuen
gure ama bere zerbitzurat, haren obligazinoetarik eta postutik den mendrenik ere higitu gabe, morroi neskameei bere manuak emaiten, txilina noiznahi eskuan —ekarri pitxer bat ur eta garbiontzia honat!, eraman etxeko jaunaren zaldia harat! —, bere senarrari deus ere falta ez zekion amoreakatik. Honek, halarik ere, ez zizkion amari argibideak eskatu, eta, etsiak hartua bezala, bi hitz haiek erraiterat mugatu zen:
|
|
|
Deus ere ez! Zin zinez zuen... eta zin zinez
|
du
gure bizitza honek zimendu flako eta eria, zeren eta egun batean Olinpo mendirat igan, eta hurrengoan Olinpo mendia bera bilaka baitaiteke gure hezurren tonba eta hilobi, deus ere ez... Eta, orduan, neure deusezaren kontzientziak estutu eta larritu ninduen, harik eta bertze egun batean bertze hura gertatu zen arte, zeina emanen baitizut aditzerat orain berean.
|
|
|
izan ere, ez ote ditugu harkaitzen iduriko hitz handiak asmatzen, eta ez ote ditugu haiek are handiagotzen eta lorifikatzen, haiek gero gu lorifika gaitzaten amoreakatik...? Ordea, ez ote
|
du
gure bizitzak kearen eta lurrunaren antz handiagoa, edo bipiak jan zuraren, ezen ez harrien eta harkaitzen, zeren bizitza denboraren gainean eraikia den eta denbora ere halakoa den?" Eta hori irakurri dut, eta aitak guri erranaz oroitu naiz: " Mutilak:
|
|
|
Izan ere, ez ote
|
zuen
gure aitak berdin samar jokatu... nahiz eta hark ez zituen mirailak kolekzionatu, baina bai burezurrak eta adarrak, berak ehizatzen zituen animalienak. Halako moldez, non anitz baitziren sala nagusiko paretetan jarriak zituen orein burezurrak eta orein adarrak, gehienak apal batzuen gainean.
|
|
|
Behin huts egin huen, baina bitan ez. Urbiainerat etorri behar
|
duk
gurekin...
|
|
|
—Erran nizuen nik otoitz egiteko, eta hauek
|
dituzue
gure otoitzaren fruituak...
|
|
|
—Bai, originala delako izan daitekek, horixe pentsatu diat nihaurk ere hatsarrean, nahiz eta gero eta gutiago sinesten dudan: izan ere, jende originalak eta bere gisakoak ez dik berdinetik berdinerat egiten, baina berdinetik hoberat, eta hori ez
|
duk
gure zozoaren kasua, zeren habiak egin baititu, bata bertzearen gainean, toki berdintsuetan; gero, jostalaria izan zitekeela pentsatu diat, baina habia, hegazti batentzat, den gauzarik seriosena duk, eta serios denarekin ez zagok josteta egiterik; eta, orduan, bertze zerbait bururatu zaidak —eta, hatza luzatzen zuela, erran zidan—: ez al haiz konturatzen, bada, ezen mailen arteko leihoak —edo errektanguluak, hobeki— berdinak direla, eta, berdinak direlako, zozoak ez dituela, beharbada, bereizi, ergela delako?
|
|
|
Hauxe izan daitekek zirt edo zart egiteko mementua. Etxea eta azienda Nafarroaren zerbitzuan jarri genitian, eta heldu duk aldia, Nafarroa gure zerbitzuan jartzekoa... zeren eta, nola Jainkoaren borondatea hain den atzemanezina, nork daki ez ote
|
zituen
gure arbaso haiek galtzaile egin, gu garaile izan gintezen amoreakatik...?". Eta hark, badakizue, erran eta egin.
|
|
|
3 Noiz arte abusatu behar
|
duzu
gure pazientziaz, Martin? (Zizeronek Katilinari errana parodiatuz).
|
|
|
Edo ez ote dakik ezen gure arbasoen memoria lohitu behar duala, baldin ehundabatgarren kanoia Amaiurri beha paratzen baduk? Ordea, ez ote
|
genuen
guk ere haiek bezala jokatuko, haien kasuan bagina, nola haiek ere guk bezala jokatuko baitzuten, gure kasuan baleude. Zeren eta ulertzen baitut haien jokabidea, noiz eta Gaztelaren aurka aritu baitziren, eta ulertzen diat gure aitarena, noiz eta Nafarroako erregeordearekin solastu baitzen, gure jauregiaren berreskuratzeko asmotan; haatik, hirea ez diat ulertzen, zeren eta gure arbaso haiek aspaldi hil baitziren, eta bake sainduan utzi genitiztek...
|
|
|
Eta bere tokian ez dagoenak faltatzen du, eta bere faltaz lohitzen du bere burua, eta lohitzen ditu ondokoak ere. Eta hori ere aitortu beharra dago, eta bertze guztia gure burua engainatu nahi izaitea da, nola engainatu nahi izaiten
|
baitzuen
gure aita hil berriak, Jainkoak zeruan izan dezala. Eta Gaztela handi da eta Gaztelak handi egin gaitu; ez ote da, bada, Villagrandeko dukearekin egin tratua handitasun horren seinale eta aieru ere?
|
|
|
Haiek berehala bota zigutean erretolika, eriaren berme konstituzionalak eta istorio. Beharrik Ramirez
|
dugun
gurekin, oso konbentzigarria beti...
|
|
|
Zenbat dira? Zer nahi
|
dute
gugandik. Zer gelditzen da guk ezagutu genuen hiriaz?
|
|
|
Zer zentzu
|
du
gure biziak, John Smart?
|
|
|
Zer da, orduan, moda berri barren huts itxurati nazkagarri hau? Nor engainatu nahi
|
dute
gure heroi berri txiotxiolari sasijainkotuek. Barka, baina suak hartzen nau.
|
|
|
Ez zen erantzunaren zain egoten. Nik banekien bazekiela galdetutako gauza guztien erantzuna, baina zer edo zertaz hitz egin behar
|
zuen
gurekin, eta edonori atsegin zaio jakitea bere gainetik dagoen batek bere arazoen berri dakiela eta kezkatu egiten dela. Gaur, egia esan, ezin dut horrelakorik jasan, baina orduan bertute zoragarri, gizon zuzenaren ispilu iruditzen zitzaidan erretorearen galdetu behar etengabea.
|
|
|
" Egia esan, New Yorken Saint Patrick katedralean otoitzean ikusi zintudan eta harrigarria egin zitzaidan". Guztiarekin, irudipena
|
dut
gure bidaia hasi besterik ez dela egin eta, lehenago edo geroago, nik ere izango dudala berarekin aitorpen luze bat egiteko aukera... Zor diodala Behar dudala esango nuke.
|
|
|
Teresak zioenez, inbidia sanorik ez dago, eta hala bada, niri inbidia doi bat sortzen dit Rubenek munduarekiko eta Jainkoarekiko duen harremanak, konfiantzak...; ez da sinestun batzuengan ikusi izan dudan erlijioa= betebeharra= hala egiten
|
zuten-eta
guk hala egingo dugu tristea.
|
|
|
Bestalde, heriotza mehatxuak zirela eta, Lakuatik San Martingo auzune dotorera aldatu ginen, eta, orduz gero, gure Dabiden izena desagertu egin zen telefono aurkibidetik. Soil soilik Teresak eta bera bezalako lagun min batzuek dei  tzen ahal
|
zuten
gurera, Teresaren hitzetan," Existitzen ez direnen etxera".
|
|
|
Ez da posible nazioaren hiriburuak eta ibaiak behar bezalatxo ez ezagutzea. Presidenteak isilune bat egin du bere suminduraren gorenean, inork baino hobeto ezagutu behar
|
du
gure nazioa, eta buru belarri saiatu nazioaren handitasuna sendotzen. Malo, malo eta malo!
|
|
|
honaino ekarri gaituen auzi honen jatorrian edozein arrazoi dagoela ere, Lewinsky andereñoak amarru makur bat prestatu zuen gure presidentea harrapatzeko, eta horrek guztiz baliogabetzen ditu bekadunaren amodioaren benetakotasunaz esandako guztiak. Baina berriro ere fiskalaren beraren hitzen ildotik, gaineratu nahi
|
dut
gure presidentea ez dela kale garbitzaile bat, taxi gidari bat edo irakasle bat baino gehiago, eta hori dela-eta harro egon gaitezkeela gure herriaren legediaz: gurean inor ez da beste inor baino gehiago.
|
|
|
" Bakarrik?", besterik ez zitzaion atera orduan ere. " Bakarrik", erantzun nion tinko," denbora gehiago eta distantzia behar
|
ditut
gure artekoa argi ikusiko badut. Agian zuri ere on egingo lizuke...".
|
|
|
Menturaz, argitalpen harrigarriren bat ere tartean izan zitekeen, titulu handi mandi baten azpian hutsik eta deus gabe orri zuriak ematen dituzten horietakoa. Agian, gaztelaniaz ezagutu genuen Calendario Zaragozano hura ere, urrundik baino, hur hurretik
|
zuen
gure eskuarteko horrek.
|
|
|
Ez da batere erraza aipatzea gure lanean egunero dauden aldaketak eta egitera behartuta gauden moldaketak zeintzuk diren. Kontuan izan behar
|
dugu
gure artean denak ez garela berdinak, zentro bakoitzak helburu ezberdin batzuk bete behar dituela, erabiltzaile ezberdinak ditugula, medio ekonomiko eskasak gustatuko litzaigukeen mailara iristeko, eta abar. Baina testu honetan zertzelada orokor batzuk besterik ezin izango ditugu aurkeztu, etxean beheko sua erabiltzetik mikrouhin labea erabiltzerako jauzia baino handiagoa ematen ari baikara liburutegi eta dokumentazio zentroetan.
|
|
|
Hala ere gizarteak informazio munduko profesionalez duen irudia eta honekiko dituen konnotazio negatiboak ez ditugu ahantzi behar (tradizioa, kontrola, ordena, arauak...). Hau guztia gure formazio jarrai honetan kontuan izan behar
|
dugu
gure informazio kudeatzaile irudi berriaren barruan. Hau aldatzen ari da, erabiltzailea profesionalarekiko gero eta hurbilago dago, zentroko kolekzioa ez da propioa lehen maiz gertatzen zen bezala, gure lanean katalogazioa ez da helburua, bitartekoa baizik...
|
|
|
Hil zutenean hain handia izan zen gure mina ezen emakumea salbatu nahi
|
genuen
gure barne muinetan. Momentu hartan, Iñaki Esnaolak oihu egin zuen" Ez zen prexixo Santa Teresa de Jesus".
|
|
|
Ikerketa teorikoa eta jarduera praktikoa desberdintzen zituen, Neurathentzat zilegi ez zen modu batean. Descartesen ustez, esparru praktikoak eta moralak sekula ez
|
du
gure ahaleginen helburua den ezagutza zehatzik eskuratzen, esparru horren baitan kontingentzia eta ziurtasun eza murgiltzen baitira beti. Hau da, inoiz ez da ziurtasunik emango.
|
|
|
berretsi gura
|
genituen
gure paisajeak?
|
|
|
Venezuelan, erosketak egiterakoan paperezko poltsak ematen dituzte gauzak gordetzeko; bada, guk harriz beteta eramaten genituen erosketa poltsak manifestaldietara, ibai bazterretako harri koskor leunduak. Gogoan
|
dut
gure zirkuluan zegoela orduan Balentin Solagaistua.
|
|
|
Aita hildakoan hasi nintzen lanean, hamabi urterekin. Goenaga kutxilleriako ugazabaren emaztearekin adiskidantza
|
zuen
gure amak. Julian Goenaga zen ugazaba, eta Barandiaran emaztea.
|
|
|
Apestatuak ginen gaixook, tuberkuloso apestatuak. Ez
|
zuten
gugan itxaropen handirik. Bazen han zestoar gazte bat, sasoirik onenean zegoen mutila...
|
|
|
Erosoago eta etxekoago sentitzen gara leku batzuetan besteetan baino, ezin dugu hori ukatu. Min egiten digu erdaren nagusigo larderiatsuak, geure herrian erdara beltzean aritu beharrak, karral karral, baina osorik maite
|
dugu
gure eguraldiaren mapa, gure aberria, eta gure aberri osoaz gara, ezertaz arduratzerik dugun neurrian, arduratzen. " Aberria ala hil!" esaten da, baina hil eta gero ere hezur hozten ez den maitasuna da abertzaleak aberriari diona, Lauaxetaren eta bion kasuek erakusten dutenez.
|
|
2001
|
|
|
Kudeaketa herritar guztientzat egiten du, baina bera abertzaleek hautatutako lehendakari bat da. Horrez gain, EAJk beste akats bat
|
du
gurekiko esaten duenean gure proiektu politikoa inposatu nahi dugula; ez, gure proiektu politikoa independentzia eta sozialismoa da eta guk mahai gainean jartzen duguna marko demokratiko nazionala da, gutxieneko oinarri demokratiko batzuk izatea.
|
|
|
Dudarik gabe, behi zoro eta dioxinen asuntoek alarma sortu dute kontsumitzailearengan. Izan ere, elikadura motak eragin zuzena
|
du
gure osasunarengan, esaera batek dioen moduan" jaten dugunaren araberakoak izango gara"
|
|
|
" Begira nire eleak zeinen ekartsuak diren" eta abar. Nolanahi ere, uste
|
dut
gu nahiko umilak garela, eta, tamalez, ez garela harroputzak. Baina gero eta harroputzagoak gara ikusiz jendeak izaten duen errespetu falta:
|
|
|
Famatua den pertsona baten familia, familia da, ez famatua bera. Horregatik, batzutan ez
|
dugu
gure lekua aurkitzen horrelako ekitaldietan, batez ere protagonismoa guri ematen digutenean. Beste aldetik ere, oso maite duzun pertsona baten bizitza, aurpegia, edo ahotsa behin eta berriro berbizitzea gogorra da.
|
|
|
Arestik gaur, poesia sozialak hainbeste lekurik ez duen garaian, poesiaren arrakastak berak gure artean beherakada handia (eta normala) jasan duen garaian, Arestik, diot, lekurik ba ote
|
du
gure baitan?
|
|
|
Bi ezker baino gehiago daude herri honetan. Nik uste
|
dut
gure botoa ezkerreko botoa dela, eta arazo sozialetan guk hozka egin nahi dugu baina zoritxarrez ezin dugu egin komunikabideek eta horiek guztiek uzten ez dutelako, hori ezin da memento honetan aipatu ere egin. Nahiz eta mila gauza edo gauza bat egin, ez zara existitzen.
|
|
|
Baina horregatik ez dut uste gizakia gutxiago maitatzen dudanik. Ikasi egin behar
|
dugu
gure miseriak aitortzen eta onartzen. Maitasuna ere hor dago.
|
|
|
" Lur bat haratago" libertatearen sinboloa da, baina Irigoienek edo Joanes Etxegoienek dioenez askotan ez
|
dugu
gure burua ezagutzen eta gure buruaren esklabo bihurtzen gara. Irakurleak jakin behar du lur bat haratago doala, utopiaren bila zabal zabalik.
|
|
|
Aktore bezala oholtza gainean bakoitzak bere benetako izena erabiltzeak abantailak dituela iritzi diote taldekideek, Espe Lopezen aburuz, gainera," tradizioko gauza da. Guk ez
|
ditugu
gure lanetan zentzu klasikoan ulertzen diren pertsonaiak erabiltzen, guk pertsona funtzioak erabiltzen ditugu. Hauei gure izena jartzen diegu hein batean gure' alter egoa' rekin lan egiten dugulako batzutan".
|
|
|
Euskaldunok
|
badugu
gure balea. Baina ez gure kostaldean dabilelako, euskaldunak espezie honen arrantzan aitzindari izan zirelako baizik.
|
|
|
Hauts ditzagun jeltzaleen eta sozialisten arteko balizko zubiak, eta horretarako tira diezaiogun hegan dabilen guztiari. Horrela EAJk ez
|
du
guregana etorri beste erremediorik izango, eta soberaniarako bidea errazagoa izango da, geuk gidatuko baitugu prozesua.
|
|
|
Gobernuan baldin gaude ez ditugu mezuak albora utziko. Ibarretxek baloratu behar
|
du
gu bere gobernuan egotea interesatzen zaion ala ez. Nolanahi den ere, bakerako bidean eta herri honen gehiengoak erabaki dezan puntuetan bat gatoz Ibarretxerekin.
|
|
|
Euskal Autonomi Erkidegoak katarsis demokratiko bat, herritarren partehartze handi bat izan duten hauteskundeak eta komunikabideen arreta garrantzitsu bat bizi izan ditu, eta horrekin batera tentsionamendu politiko nabarmen bat. Azkenean gizarteak zuzenean eta masiboki hitz egin du eta, beraz, entzun nahi
|
dutenek
gure herria hobekixe ezagutu ahal dute. Datu gehiago ditugu azken bolada honetan eztabaida politikoa mamitu duten bi giltzarriri buruz:
|
|
|
Batasunak AB mantentzea eta elkarrekin lanean segitzea proposatzen du. Alta, ABk ez badu antolakunde nazional Batasuna batean sartzea egokia ikusten, onartu behar
|
ditu
gure nahia eta eskubidea. Kontua da inor ez baztertzea.
|
|
|
Jaialdi horretan dantza egiteko programatua izatea gauza garrantzitsua da, eta are gehiago, ekoiztu egin gaituztela. Horrek esan nahi
|
du
gugan konfiantza jarri dutela eta sentsazio arraroa da. Alde batetik orain arte egin dugun lanarekin harro sentiarazten gaituelako eta bestetik, beldurra ematen du, ardura oso handia delako, baina oso pozik, askotan gertatzen ez diren kontuak baitira
|
|
|
Zentro hauen egitura oso berezia da; ez
|
dute
gure ikastetxetan bezala adin bakoitzeko gela bat, baizik eta moduluka daude antolatuak. 1 urtekoak alde batetik, eta 3/ 7 urtekoak bestetik.
|
|
|
Broma gisa beti esan ohi
|
dugu
gure hurrengo ikuskizunaren erronka alde batetik, dirutza bat egitea dela eta bestetik, berriz, ez dadila halako dirutza egiten ari garenik nabaritu. Baina, orain serio, pittin bat nire buruaren jabe izatea litzateke erronketako bat.
|
|
|
Hala, Asier Hormazak, Patxi Barcok eta nik Reduced Shakespeare taldea gaur egun New Yorken arrakasta handiarekin antzezten ari den ikuskizunaren eskubideak erostea erabaki genuen, «Biblia osoa (gutxi gorabehera)» lanarenak, alegia. Orduan otu zitzaigun gure taldetxoa sortzea, batez ere ekoizpenaren mundu horretan sartuta produktuaren gaineko kontrol gehiago eduki ahal izateko eta, beraz, egin nahi
|
duguna
gure modura egiteko. Diru laguntza bat ere jaso dugu eta, honenbestez, lehenbailehen muntaiarekin hastea espero dugu.
|
|
|
" Egia da ekitaldi honetan batez ere EAJkoak gaudela, baina euskaldun guzion Batasuna behar dugu. Gure hildakoak oroitzen ditugu, baina ezin berpiztu, aukera
|
dugunean
gure karrikek haien izenak izanen dituzte, baina egiten ahal duguna da, hau bai, espetxeetatik gure presoak ateratzea. Eguneroko bizitza politiko, sozial eta zibil osoa oztopatu behar dugu presoak askatu arte.
|
|
|
Horietako une batean gaudelakoan nago. Oso une garrantzitsua bizi
|
dugu
gure herrialdean eman biezaio bakoitzak nahi duen interpretazioa «gure herria» kontzeptuari, une klabea bizi dugu eta ziur nago oraingoan, zailtasunak badaude ere, gatazkaren azpian dagoen arazo politikoa konpondu behar dugula. Gatazkatik ateratzera eramaten gaituzten gero eta osagai politiko gehiago ikusten ditut.
|
|
|
Norberaren ahuldadeekin lan egitea eskatzen duenez adore handia behar da, eta ondorioz, ez dut uste mundu guztia gai denik horri aurre egiteko. Dena den, guztiok
|
dugu
gure barruko pailazoa aurkitzeko ahalmena, gure bizitzari komikotasun puntua bilatzeko. Niretzat bizitzak hiru tonu ditu:
|
|
|
Lehengoan galdetu zidaten beste elkarrizketa batean ea hori natural ateratzen zitzaigun. Uste
|
dut
gure soinua nahiko finkatuta daukagula dagoeneko. Nahiz eta diskoak heterogeneoak diren, beti dute Berri Txarraken ukitu hori.
|
|
|
Egunkari berri hau sortzea nahi ez dutenak «Gara»rekin lotzen saiatzen ari dira EKHEk kapitalaren %20 jarri duelako. Ahal bezain irudi itsusia zabaldu nahi
|
dute
guri zangoak mozteko», zehaztu digu Hur Gorostiagak.
|
|
|
Eta hori, sumatzen dut, euskaraz oso gutxitan gertatzen dela, oso gutxitan lortzen dugula. Haur eta Gazte Literaturak gero eta leku gehiago
|
du
gure medioetan (eta ez hainbestekoa ingurukoetan) baina, hala ere, aztertu egin genuke norainoko eragina duen presentzia horrek. Guraso, irakasle eta irakurleengana iristen ote diren komentarioak, elkarrizketak, artikuluak,...
|
|
|
Udalbiltza eta beste nazio mailako erakundeen indartzeko. Baina baita ezker abertzalekook egungo erakundetan
|
ditugun
gure bitarteko instituzionalak erabiltzeko ere. Joan den hauteskundeetan herritarrek zera adierazi ziguten argi eta garbi:
|
|
|
komertzialak, ideologikoak eta komunitatearena, hizkuntzarena. Euskaldunok politikaren bitartez, gizarteko gogoetaren bitartez, eta lana benetan eginez, ez
|
badugu
gure logika ezartzen, esaterako, euskal musikari buruz, azkenean hemengo denda guztiak angloxasoniar mega enpresek bidali duten musikaz beteta egongo dira, logika komertziala gailendu egin zaigulako.
|
|
|
Aurreko ildoetan dira guztiak isladatzen, izei bakartiaren irudia laku bazterrean bezala, eta hilobi berberean ehortziren
|
gaituzte
gu eta gure marrak, gu eta gauza horik guziak" (IGB, 114)
|
|
|
Oxigenoa denean, arnas hartzea ezinbestekoa
|
dute
gure organismoko zelulek biziko badira baina, horren ondorioz hain zuzen, ADNa, (geneak, alegia), proteinak eta lipidoak (gantzak) alteratzeko gauza diren neurrian, gure bizitzan osasunari kalte egiten dioten molekulak (erradikal askeak) osatzen dira.
|