2004
|
|
Gure aldetik, beste pauso bat emanik, demokrazia kontzeptuaren arlo semantikora igaro nahi genuke, balio hauek elkarrekiko osagarri ez badira, ezer gutxi direnez gero. Hizkuntza taldeen arteko elkarbizitza modu zuzen batean eratuko bada, egia esan, batzuen eta besteen eskubideak ez dira askatasun metafisikoaren zeru goietan mamituko, infernutik gehiago
|
duen
euskal lurralde honetan baino.
|
2007
|
|
Eliz banaketok berdintasun handia
|
dute
euskal lurralde diferenteetako hizkera moduekin. Zuberoa, adibidez, Oloroeko elizbarrutiari atxikia egon zen luzaro, ez Baionakoari.
|
|
Euskararen eta euskaldunen egoera soziolinguistikoa, beraz, ez da normala —ez bederen inguruko hizkuntzen eta hizkuntz komunitateena bezalakoa—, eta, zentzu honetan, interesgarria dirudi horrek hezkuntzan eduki dezakeen eragina oraindik ere zehatzago aztertzea. Gure hezkuntzak, hasteko, oso kontuan hartu behar
|
du
euskal lurraldean ematen den sozializazio edota enkulturazio prozesua —erreferentziazko hizkuntz (ar) en arabera— anitza dela: jakin badakigu gizartea eta kultura ez direla euren hizkuntzan agortzen, baina —Coseriu eta Deweyren hitzetan ikusi bezala— hizkuntza" barru barrutik dago bizitza sozialarekin erlazionatuta", eta berorrek" eragina du jarduera kultural guztien formetan eta edukietan" 227 Horrela, bada, gure kasuan, sozializazio edota enkulturazio prozesu ezberdinez hitz egin behar dugu, hala nola, batez ere euskararen inguruan eta gehienbat espainolaren edo frantsesaren inguruan eraikitzen diren prozesuez.
|
2010
|
|
Eta hala egin dute. Lapurdik, Nafarroa Behereak eta Zuberoak behar
|
duten
Euskal Lurralde Elkargoa 2014an lortzeko, prozesu politikoa hasi du plataformak.
|
|
Erreforma honetan sartu beharreko zuzenketari buruz gogoetatuko dute, beraz. Erreformak dakarzkien lurralde kontseilariak 2014an dira izendatuko, eta epe horretarako
|
ditu
Euskal Lurralde Elkargoaren kontseilarien hauteskundeak finkatu.
|
2012
|
|
Baina aldi berean, Batzar Nagusietarako deia ere egin zen. Eta Batzar horiek nahi
|
zuten
euskal lurraldea gobernatzeko eskumenak indarrean izan. 1812an, Ingalaterrako militar batek, aurreko kapituluan azaldu dugunez, Batzar Nagusiak parlamentu gisa jarduten zutela adierazi zuen.
|
2014
|
|
Jean Baptiste Lambert lehendakari-ordeak ere bere poza agertu du eraikin eder hortaz. Frédérique Espagnac eta Jean Jacques Lasserre zenaturrek goraipatu dute" herrialde hunek gaur eskuetan duen tresna ederra", oroitaraziz bidenabar batzuk eta bertzek zenbat gogoeta sakon eramaki
|
duten
euskal lurraldearen egituraketa berriaz: egitura bakoitzak zer toki ukanen du bihar?
|
2015
|
|
Aizpuruak eman du azalpena: «1839an foru sistema Espainiako konstituzioan sartu arte, Aranak uste
|
zuen
euskal lurraldeek ez zutela izan Espainiarekin zerikusirik».
|
2018
|
|
Kostu eta onura azterketen gabeziak edo kontu ikuskaritza faltak agerian uzten dute. Estatu mailan politika hauek onurak eraikuntza enpresa talde txiki bati eta ustel kuadrillari bakarrik ekarri badizkie, zergatik sinetsi behar
|
dugu
Euskal lurraldean interes orokorraren hegal azpian egin direla proiektuak. Soraya Saez de Santamariak, ohiko bat batekotasunarekin, zera esan zuen:
|
2021
|
|
Antzerkiak Euskal Herriaz hitz egiten du gehienbat, izandako herri hartaz, iraganean izan zen hartaz, orainaldian existituko ez balitz legez. Eta, egia esan, liburuko bi protagonistek era horretan bizi
|
dute
euskal lurraldea, nork bere erara eta nork bere ikuspuntutik, baina bi biek iraganetik. Abeliñe, familiak hala inposaturik, oso gazterik bere jaioterritik Tuterara bizitzen joandako emakumea dugu; Bernardo, dirua egiteko asmoz Idahora artzain doan mutil gaztea, eta uste izan barik, bizitza ia guztia bertan pasatzen du.
|
2022
|
|
Zuberoa eta Lapurdi de facto, mugaz, euskalkiz, soziologiaz, maiz historiaz, Baxenabarre gainera de jure: azken hau
|
dugu
euskal lurraldeetan fidelena," Lingua Navarrorum" hizkuntzari eta legezko subiranoei bururaino atxikiena. Beraz 1620an hartu zuen ukaldia denok senditu behar duguna da, nik uste.
|
2023
|
|
Hezkuntzarekin lotutako zeharkako gai komunak
|
ditugu
euskal lurralde guztietan, horien inguruko gogoeta bultzatzea da gure bide orri nagusia. Euskal Herria osatzen duten herrialdeak bilduko dituen balizko hezkuntza sistema eremu baten oinarriak irudikatzeko bideak eskainiko dituena.
|
|
Eta Gernikara doazenentzat. ...an Carlos I.a deituraz ezaguna, bost urte pasatxo daramana Espainiako eta mundu zabaleko bere lurraldeetako errege gisa, baina ai, lurralde urrun haiek galdu ziren, bere aitona Alfontsoren erregealdian azken pitxiak –Kuba, Puerto Rico eta Filipinak–, bere aitaorde eta ponteko Francisco Francoren hilzorian azken kondar xaxtarrak –Sahara–, baina tira, oraindik ere bere manupekoak
|
ditu
euskal lurralde txit espainol hauek, matxino basati batzuk ke eta su horren kontra ari diren arren, baina laster amaituko da lokamutsa, eta bide horretan munta handiko urratsa da gaur egitera doana, bera eta bere emazte Sofia Margarita Viktoria Federika Schleswig Holstein Sondeburg Glücksburg, Greziako eta Danimarkako printzesa izana, orain Espainiako Erregina Sofia, izan ere, Espainiako errege ...
|
|
Horregatik, esan daiteke etxeak laborategi feminista apartekoak izaten ari direla, non politika, prestakuntza eta laguntza jarduerak eragin handia duen bertan parte hartzen duten pertsonen subjektibotasunaren eta kontzientzia politikoaren birformulazioan (Esteban 2022). Bestetik, gogoratu nahi
|
dugu
euskal lurraldean txertatze handia duen ekimena dela, udal mailako baina baita udal mugetatik kanpoko oihartzunarekin ere. Beraz, oraindik gehiago haziko den fenomenoa dela aurreikus daiteke.
|