|
2000
|
|
|
Gure arbasoek, ordea, inguruetan biltzen zituzten pasmo belar, berbena,, asun, arbi hosto eta intsusa loreak. Eta ez ziren soilik landareetera mugatzen, suge, zorri, apo eta marraskiloak ere erabili ohi
|
zituzten
osasun arazo anitzen konponbide gisara. Juan Garmendia Larrañaga etnografo tolosarrak urte asko darama herriz herriz euskal bizimodu tradizionalaren aztarnen atzetik, eta beste eremuen artean, herri sendabideen berri ere jaso du kanpo ikerketa lanetan.
|
|
2001
|
|
|
Ahal den guztian era independentean informazioa bildu eta hedatu behar
|
lukete
osasun segurtasunari eragiten dioten gaiez; kontsumitzaileekin zuzeneko harremana izanez edo, adibidez, produktuei probak eta konparaketak eginez, kontsumitzaileen elkarte eta aldizkari askok egiten duten bezala.
|
|
|
Azkenik, ia jatetxe gehienek ogi zuria besterik ez dute eskaintzen eta ez diote bezeroari ogi integrala aukeratzeko biderik ematen, zuntz gehiago
|
duenez
osasunerako hobea izan arren..
|
|
|
Ezjakintasunaren adierazgarri da Kataluniako aireportu bateko ontziratze gelan herrialde exotiko baterako bidaiariek egindako lana. Emaitzen arabera, elkarrizketatuen %70ek ez
|
zuen
osasun informaziorik jaso, eta %50ek ez zekien horrelako bidaiek beren osasunerako zer arrisku ekar zitzaketen. Moctezumaren mendekua Bidaiariaren beherakoa elikagaien segurtasunerako oinarrizko neurriak bermatzen ez dituzten elikagaien kontsumoan sortzen da.
|
|
|
Frogatuta dago ondo planteatutako dieta obo lakto begetarianoa sendoa izan daitekeela eta nutrizio ekarpen ona izan dezakeela. Benetan, dieta begetarianoak ez dira zorrotzak pertsona osasuntsu eta behar bezala diseinatuetan, eta ez
|
dute
osasunerako arriskurik sortzen, eta ezin hobeto bete ditzakete banakako beharrak. Hala ere, zenbait mantenugairen beharrak handituta dauden bizitzako etapa batzuetan (haurdunaldian, edoskitzaroan eta hazkuntza eta garapen etapetan haurtzaroan eta nerabezaroan), burdin falta agertzeko arrisku handiagoa dago.
|
|
|
Koipe ase asko duten elikagaiak “gehiegi” kontsumitzeak odoleko kolesterol maila handitzea eragiten du (hiperkolesterolemia). Hala ere, kokoa oso kantitate txikitan eta oso gutxitan jaten den fruta da, eta, beraz, ez
|
du
osasunerako inolako eragozpenik sortzen, are gehiago, gure elikadura aberasten du substantzia elikagarrietan. Gainera, oso aberatsa da hezurren mineralizazioan parte hartzen duten gatz mineraletan (magnesioa, fosforoa, kaltzioa), eta beste substantzia onuragarri batzuei dagokienez, zuntz asko du, hesteetako mugikortasuna erregulatzen laguntzen baitu, besteak beste.
|
|
|
‘Beti falta da zeozer, ’ esan nuen nik denon tristura sekretuari buruzko ideia formatuak banitu bezala. ‘Aberatsak ez
|
du
osasunik, osasuna duenak ez du argitasunik, burua duenak ez du maitasunik, amodioa duenak ez du dirurik... ’
|
|
|
Horretan, alabaina, herriak du azken hitza. esate baterako, Quebec-en sortu zen hiztun komunitate baten bizin dar etnolinguistiko kontzeptuak hizkuntza bik edo gehiagok ukipen egoera batean
|
duten
osasuna islatzen du.
|
|
2002
|
|
|
Farmazia Fakultateko euskarazko kredituen portzentajeak (%34, 6) 9 puntutangainditzen
|
du
osasun zientzietako batez bestekoa (%25, 5, 1999an), baina 20puntutara geratzen da EHU/ UPVko batez bestekotik (%54, 9, 1999an).
|
|
|
Ongizatearen rankingean maila ona hartzea beste disfuntzio batzuekin ere bateragarria da. La Caixako lehendakari Josep Vilarasauk, aurkezpenean, Balear Uharteek eta Kataluniak
|
duten
osasun indize txarra bezalako datuak jarri zituen agerian, adierazle horretan Badajoz eta Kantabria bezalako probintzia ez hain aberatsek erakusten duten lidergoaren aurrean. Baina aztertutako baldintza guztiek ez dute pisu bera gizarte ongizatea neurtzeko orduan.
|
|
|
Era berean, adierazi zuen epailea kasua Auzitegi Nazionalera bideratzen ari dela, zenbait autonomia erkidegotan eragina duela kontuan hartuta. Nolanahi ere, Pazientearen Defendatzaileak uste
|
du
Osasun Ministerioa bat datorrela konpainia farmazeutikoaren erantzukizunarekin; izan ere, haren iritziz, “botika hori erabiltzen utzi zuen, nahiz eta haren eragin kaltegarriak ezagutu”. Bestalde, Matilde Valentín Kongresuko Osasun Batzordean PSOEk izan zuen bozeramaileak kritikatu egin zituen Osasuna eta Europako Batasuneko gainerako herrialdeetako sendagai agentziak, zeribastatinaren gainean “kontrol zorrotza” egin ez zutelako.
|
|
|
Maiatzean, sendagaien kontrola zaintzeaz arduratzen den agentziak berriro ere erkidegoetako osasun zuzendariengana jo zuen ordena berrezartzeko, gehigarri batekin: efedra eta guaraná bidez egindako produktuek eta haiek merkaturatzen zituzten enpresek ez
|
zuten
osasun baimenik, eta, beraz, ez zen legezkoa haiek merkatuan egotea. Urtebete igaro ondoren, Eusko Jaurlaritzako osasun arduradunek adierazi dute ez dutela inolako jakinarazpenik jaso, eta uste dute konposatu horiek egoera nahiko nahasian daudela, legezkoa denaren eta ez denaren mugan.
|
|
|
Beraz, adina edozein dela ere, oso garrantzitsua da elikadura egokia eta bizimodu osasungarria izatea; ariketa fisikoa aldizka egitea, muga eta egoera fisikoandibialaren arabera; ohitura kaltegarriak uztea (tabakoa, alkohola, automedikazioa), eta denbora librea jolas eta jolas jardueretan hartzea. Zer lotura
|
du
osasunak elikadurarekin. Gaur egun, jakina da zenbait asaldura eta gaixotasun elikadura desorekekin lotuta daudela, bai gehiegizko elikaduragatik (obesitatea, tentsio arazoak, kolesterola altua…), bai gutxiegiengatik (bitamina eta/ edo mineral falta, etab.).).
|
|
|
Palestinako biztanleen %50ek ez
|
du
osasun estaldurarik
|
|
|
Gainera, asistentzia psikiatrikoan diharduten profesionalak oso urriak dira munduan, 680 milioi pertsonak baino gehiagok, batez ere Afrikakoak eta Asiakoak, milioi bat biztanleko psikiatra bat baino gutxiago baitute. Ildo horretatik, osasunaren antolaketak adierazten du herrialdeen %40k ez
|
dutela
osasun mentaleko politikarik, eta %25ek ez dutela arlo horretako legerik, hala nola Txina, Nigeria, Iran, Thailandia eta Turkia. Era berean, herrialdeen erdiek baino gehiagok beren osasun aurrekontuen %1 baino gutxiago erabiltzen dute patologia horiekin lotutako jardueretan.
|
|
|
Elkarte horretako lehendakari Esteve Tomásen arabera, zooek denbora asko daramate espezieak berreskuratzeko lanean, eta araudiak ez die ezer berririk ekarriko. Zoologikoei buruzko Estatuko azken araudia 1980koa da, eta gune horiek bete behar
|
dituzten
osasun eta segurtasun baldintzak zehazten ditu.
|
|
|
“Emigrazioa estres egoera bat da berez”, dio José Julio Pardo doktoreak, zentro horietako batean lan egiten baitu. Familia medikuek uste
|
dute
osasun sistemak gabezia ugari dituela emigratzaileari ematen zaion lehen mailako arretan. Horietatik guztietatik, “presakoena”, Guijo doktorearen arabera, medikuak trebetasun berrietan prestatzeko beharrari buruzkoa da.
|
|
|
Olio ekologikoarekin zerikusia duen guztia azoka honetan dago, eta mezu nagusi batekin egongo da zabalik: natur inguruneek lortzen duten oliba olioak onura nabarmenak
|
ditu
osasunarentzat, baita minbizi mota batzuen aurka ere. Beste abantaila batzuk ere baditu:
|
|
|
Bartzelonako Santa Maria de Palautorera herrian eta haren inguruetan 150 pertsona baino gehiago artatu zituzten azken 48 orduetan gastroenteritisa
|
duten
osasun zentro batzuetan, lehen aztarnen arabera, txorrota egoera txarrean zegoelako, eta ospitaleetako iturriei buruzko informazioa eman zuten. Ingresatutako pertsonek sukar altua, gorakoak eta deskonposizioa zuten.
|
|
|
izozki gehiago, litxarreriak eta gozokiak, edari freskagarriak, frijituak eta gainerako aperitibo kalorikoak, sasoian… Soberakin horiek, egun gutxitan gertatzen badira ere, nahikoak izan daitezke digestio txarrak eragiteko. Okerrenean, neurriz kanpoko janariek eritasun kronikoak (diabetea, hipertentsioa, kolesterola eta azido uriko handia, edo obesitatea)
|
dituztenen
osasuna desorekatu dezakete.
|
|
|
Lehenengo zenbatespenen arabera, osasun gastua Estatuko Aurrekontuaren %40 zen batez beste (ia 30.000 milioi euro), eta, beraz, eredu berriarekin, antzeko proportzio batera estrapola daiteke, eta, beraz, zerga horien lagapenagatik bilduko diren kopuruak kopuru horretakoak izan daitezke. Kontsultatutako iturri ofizialek ohartarazten dute xedapen hori jasota zegoela joan den uztailean autonomia erkidego guztiek aho batez onartutako finantzaketa autonomikoari buruzko akordioan, araubide iragankor gisa, eta, gainera, gogorarazten dute zeharkako zerga batzuen diru bilketaren eskualdaketa gelditu egin zela, uste
|
baitzuten
osasun eskumenen transferentziara egokitu behar zela; izan ere, zergak eta osasunerako partidak metatuz gero, gainfinantzaketa gerta liteke.
|
|
|
Bi faktore horiek oso garrantzitsuak dira bihotz hodietako eritasunetarako. Munduko Bihotzaren Federazioak azpimarratzen du Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) azterketa batek erakusten duela munduko populazioaren %65etik %85era ez dela behar adina ariketa fisiko egiten, eta horrek eragina
|
duela
osasun kostuetan. Adibidez, Estatu Batuetan, obesitateari eta jarduerarik ezari lotutako kostuak izugarri igo dira, herrialdeko osasun gastu osoaren ia %10era arte.
|
|
|
Ministroak irizpide homogeneoak ezartzearen alde egin zuen komunitate guztietan, kasu bakoitza larritasunaren, adinaren eta faktore sozio-ekonomikoen arabera ebaluatu behar baita. “Espainiar guztiok
|
dugu
osasun sistema nazional bat izateko eskubidea, bidezko sarbidea duena, hau da, behar berberen aurrean baliabide berak izatea”. “Ministerioa itxarote zerrendetan aplikatu beharreko gutxieneko arauei buruzko dekretua prestatzen ari da, eta hilabete honetan Ministroen Kontseiluari aurkeztuko diogu Osasun Sistema Nazionalaren Kohesio eta Kalitateari buruzko Legearen aurreproiektua, besteak beste, informazio sistema bateratua eta partekatua egon behar duela aurreikusten duena”, esan zuen ministroak EBko Ministroen Kontseiluan sartu zenean.
|
|
2003
|
|
|
Kirolak duen arriskurik handiena da hau. Eta hala ere, ezer baino lehen esan nahi
|
dut
osasunarentzat hobeto dela arrisku hori izatea kirolik ez egitea baino.
|
|
|
Radio Euskadik nahi beste esatari, tertuliakide e.a. aurkitzen ahal ditu, bai Euskal Herrian bai Galizian, Katalunian, Espainian eta Latinoamerikan. Herrialde horietako jendea noiznahi aritzen da hizketan Radio Euskadin, eta bistan da, oso ongi hitz egiten dute gaztelaniaz, beren (eta gure, ze erremedio!) hizkuntza komunitateak
|
duen
osasun onaren ondorio.
|
|
|
Pazienteak, eskuragarri
|
duen
osasun zerbitzuen informazioa jasotzeko eskubidea du, baita baliatzeko beharrezkoak diren baldintzei dagozkienak jasotzekoa ere.
|
|
|
Kontua da, ikerlan zientifikoetan oinarritutako erabaki medikoak hartu behar
|
dituzte
osasun alorreko profesionalek eta, era berean, ikerlan horiek kalitate handikoak izan daitezen ahalegindu.
|
|
|
Nolanahi ere, igerilekuek bete behar
|
dituzten
osasun, higiene, teknika eta segurantzia alorretako baldintzak, gehien gehienetan erabilera publikokoei bakarrik aplika dakizkieke.
|
|
|
Horiek denak zaintzen baditugu guk, lurzoruak premiazkoa
|
duen
osasunaz gozatuko du.
|
|
|
Pérez Varelaren arabera, “Prestige” ren hondamendiak “eragin bikoitza izan zuen Galizian; lehena, hondamendia bera, eta bigarrena, izaera mediatikoa”. Horren ondorioz, “jende askok uste du Galiziako produktuek ez
|
dutela
osasun kalitatearen zigilurik, benetan badutena”. Egoera horren aurrean, esan zuen bideo bat eta iragarkiak egingo direla Galiziako hedabideetan erakusteko erkidegoko arraina eta itsaskia “lehen kalitatekoak” direla, eta herritarrak konbentzitzeko produktu horiek “munduko onenak izaten jarraitzen dutela”.
|
|
|
Halaber, zaila da hautemandako ondorio osasungarrietan zuzenean eragiten duten konposatu kimikoak eta ekintza mekanismoak identifikatzea. Azken hamarkadetan, landare azpitaldeak hartu dira aintzat, zehazki ebaluatzeko zer lotura
|
duten
osasunarekin eta/ edo gaixotasunen prebentzioarekin. Fruta gorriak, besteak beste, marrubiak (baita mugurdiak, ahabiak, masustak, andere mahatsak ere), dira aztertutako taldeetako bat.
|
|
|
Ez da harritzekoa Steven Bratmanek ortorexia, grekozko orto (zuzena) eta exia (apetitua) terminoak sortu zituen herrialde hartan egotea; mundu medikoan eszeptizismoz hartu zuten, diagnostikoaren zehaztasunik ezagatik. Beste espezialista batzuek nahiago
|
dute
osasunarekiko obsesioa anorexien %10 eta %15 bitarteko azpigenero gisa hartu; Armengou espezialistaren arabera, “aldaera” gisa. Sendagileak dioenez, muturreko garaietan bakarrik sumatzen dira sukaldaritzako maniak eritasun psikiatriko batean.
|
|
|
Neurri horiek higieneari eta kontrolari buruzko arau orokorrak biltzen dituzte, baita elikagaien etiketatzeari, elikagai gehigarriei, elikagaien ontziratzeari eta elikagai transgenikoei buruzkoak ere. Gainera, albaitaritza legeriara egokitu dira, animalien osasunaz eta ongizateaz, animalien identifikazioaz eta erregistroaz, barne merkatua kontrolatzeko sistemez, kanpoko mugetako kontrolez eta establezimenduek animalia produktuei dagokienez bete behar
|
dituzten
osasun publikoko baldintzez arduratzen den legeriara. Era berean, ezin dira alde batera utzi legeria fitosanitarioak ezarritako baldintzak, bereziki landareen osasunari, haziei eta ereiteko materialari eta higieneari buruzkoak.
|
|
|
Alkoholarekin eta zigarriloekin gertatzen den bezala, “Oreo” galleta ezagunak Kalifornian, Estatu Batuetan, adin txikikoei saltzeari utz diezaiekete, partzialki hidrogenatutako koipe asko
|
dutelako
osasunarentzat kaltegarria den produktu hori epaitegietan eskatzen badute. Ameriketako Estatu Batuetako Medikuntza Institutuak iaz berretsi zuenez, gantz mota horiek landare olioari hidrogeno gasa eransten zaionean sortzen dira, eta sendotzen laguntzen dute.
|
|
|
OMEk eta elikagaien industriak hitzartu dute industrialarien eta 81 estatu kideetako ordezkarien arteko topaketak sustatu behar direla planeta osatzen duten sei eskualdeetan. Yach bereziki optimista da, industriak «kontsumitzailearen interesa berreskuratu nahi
|
duela
osasun berme handiagoa duten aurkezpenengatik, gantz saturatu, azukre eta gatz gutxiago dutelako». Kultur erronka OMEk azpimarratzen du osasun berme handiagoa duten dietak egokiak direla, gantz saturatu, azukre eta gatz gutxiago dutenak.
|
|
|
Brasil da kasurik ezagunena. Hegoaldean antirretrobiralak jasotzen dituzten 250.000 seropositiboen erdiak doan tratatzen
|
ditu
osasun sistemak. 1996 urteaz geroztik, hiesa duten gaixoen biziraupena sei hilabetetik bost urtera igo da, infekzioak %60 jaitsi dira eta 60.000 kasu berri, 358.000 ospitaleratze eta 90.000 heriotza saihestu dira.
|
|
|
Irailaren 1etik aurrera, silikonazko edo bestelako materialezko inplanteak ebaluatzeko prozedura zorrotzagoak bete dira, besteak beste, diseinuaren ezaugarrien azterketa. Kontrolak sakonagoak izango dira, protesiak “hutsegiterik gertatuz gero izan daitekeen arrisku handiena”
|
duten
osasun artikuluen kategorian sartuko baitira. Zehazki, ugatz inplanteak “IIb” (arrisku potentzial handiko lau produktu dituen hirugarren arriskuan) kategoriatik “III” kategoriara (arrisku potentzial maximora) pasatuko dira.
|
|
|
Eta hori da, hain zuzen ere, Osasun Ministerioak ziurtatu nahi duen mekanismoetako bat, Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) aholkuei jarraitzeko; izan ere, erakunde horrek herrialde guztiei eskatu die gripearen nazioarteko zaintza handiagoa egiteko eta, pandemiei aurre egiteko, plangintza gehiago egiteko. Aurten gripearen eragina iazkoaren antzekoa edo txikiagoa izango dela uste
|
du
Osasun Sailak. Hala ere, egoera hori errotik alda liteke OMEren alerta sistemetan birusaren laugarren anduia agertuko balitz, agian “hegazti gripea” delakotik datorrena.
|
|
|
Emirato honetan, bihar eta etzi, Nazioarteko Moneta Funtsarekin (NMF) batera egingo du Urteko Batzarra. Agentzia multilateralak salatu du munduko pobreetako askok ez
|
dutela
osasun, hezkuntza, ur, saneamendu eta kalitatezko elektrizitate zerbitzurik, eta horrek eragotzi egiten duela gizateriaren ongizatea hobetzea. “Ez da beti diru arazoa —ohartarazi du—, gobernu askok behar adina diru bideratzen baitute zerbitzu horietara; baina gastu soziala gutxien behar dutenen esku geratzen da, sarritan hauteskunde arrazoiengatik”, salatu du.
|
|
|
Hala ere, irtenbidea ez da zerbitzu horiek sektore pribatuaren esku uztea, ez baita pobreenen beharrak asetzeko “gai”, erakundearen iritziz. Sektore pribatuak “ez du lortuko gizarteak nahi
|
duen
osasun eta hezkuntza maila”, adierazi du txostenak, eta azpimarratu du herrialde bakar batek ere ez duela lortu haurren eta lehen hezkuntzako heriotza tasak nabarmen hobetzea, Gobernuaren esku hartzerik gabe. Ongizatearen oinarrizko adierazleak hobetzeko, 2015erako ezarritako helburuen arabera, “kanpoko laguntza nabarmen handituko da, eta eskura dauden baliabideak, barnekoak zein kanpokoak, modu eraginkorragoan erabiliko dira”, Nicholas Stern erakundearen ekonomialari buruaren arabera.
|
|
|
Elikagaien etiketek ez dute orain arte elikagaiek dituzten osagaiei buruzko informazio zehatzik eman, eta ez
|
dute
osasun publikoko arazo bat konpondu, hala nola elikadura alergiak eta intolerantziak, haurren% 8ri eta Europako helduen% 3ri eragiten baitiete. Erkidegoko legegileak, 2003an, eta Batzordearen Proposamen gisa, 2000 urtean onartutako Etiketatzeari buruzko Zuzentaraua aldatzeko ukituak egin zituen, elikagaietako osagaien adierazpenari buruzkoa.
|
|
|
Kontua da prebenitzea, eta, gainera, gaixotasuna izanez gero, “ausarta izatea, arazoa ezagutzea, onartzea, eta espezialistengana eta baliabide egokietara bideratuz lagundu daitekeela jakitea” gehitu zuen. Bestalde, ADANEReko presidente nazionalak, Juana Martín Machadok, adierazi zuen elkarteak uste
|
duela
Osasun Ministerioak egindako kanpaina, non Nieves Álvarez eredua agertzen baita, gaixotasunari aurrea hartzeko modu bat baino gehiago “sustapen bat” dela, gaixotasuna eragiten duten faktoreetako bat, eredu bat, erakusten baitu, pertsona normal bat ager daitekeenean. Martinek uste du bere kanpaina “oso urrats garrantzitsua dela tartean dauden guztientzat”, eta gizartea gaixotasunaz eta gaixoez jabearazten joateko, horiei “mespretxatu eta errua egozten” baitzaie eta gutxietsita baitaude, esan zuen, gaur egun anorexia baino bost aldiz bulimia kasu gehiago gerta daitezkeela.
|
|
|
Etxeko hauts gramo bakoitzak miligramo bat substantzia arriskutsu
|
ditu
osasunerako, erakunde ekologistak dioenez
|
|
|
Automedikazioa da herrialde garatu gehienek
|
dituzten
osasun arazo nagusietako bat. Espainian, antibiotikoekin batera, analgesikoak zabaldu egin dira, eta neurriz kanpo erabiliz gero, zefale kroniko gehiago sortzen dira.
|
|
|
|
Zuen
osasunari!
|
|
2004
|
|
|
|
Zuen
osasunagatik da. Barkaidazue!
|
|
|
Neurria erakunde horrek abiarazitako kanpainaren parte da. Jim Murray BEUCko zuzendariak adierazi zuen kanpaina ez dela “pertsonak beldurtu” nahi, merkatuko produktu gehienek ez
|
baitute
osasun edo ingurumen arazorik sortzen. Hala ere, zehaztu zuen arriskutsua izan daitezkeen produktuak identifikatu behar direla, “ez baitira inoiz behar bezala aztertu”.
|
|
|
Gure herrialdeko kaltetuak laguntzarik gabe sentitzen dira, Europako beste herrialde batzuetan biktimek pentsioak baitituzte edo kalte ordainen bat kobratu baitute. Ildo horretatik, José Riquelme Talidomidako Biktimen Elkarteko lehendakariak salatu du ez
|
dutela
Osasun Ministerioaren aintzatespen ofizialik. Gomendioak FDAk, Estatu Batuetako sendagaiaren agentziak, segurtasun neurri batzuk eskatzen ditu talidomidaren eraginpean jartzeko.
|
|
|
Bularreko minbiziaren sintomak dituen emakume espainiar batek urtebete itxaron behar
|
du
osasun publikoan mamografia egin ahal izateko. Hori dela eta, onkologoek eta afektatuek baliabide ekonomiko gehiago eskatzen diete osasun arloko agintariei proba hori errazago egin dezaten, kasuak ugaritu egin baitira.
|
|
|
Administrazioek bi aldiz irabazi dute, optikek ez baitute kobratzen gaixo horiei laguntzeagatik, eta beren oftalmologoek denbora gehiago dute kirurgiarako. Komunitate horietan ikusmen arazoak edo graduazio beharrak
|
dituen
osasun zentrora joaten den pazienteak ez du lortzen familia medikuaren bolanterik espezialistarengana joateko, baizik eta itundutako establezimendu batera joatea gomendatzen zaio, nahi ez duen itxaronaldia saihesteko. Han, optikariak ikusmena graduatzeaz gain, lau kontrol proba egiten dizkio, hala nola begiaren barneko tentsioa, begi niniaren erreakzioa edo ikusmen eremuan aldaketarik dagoen egiaztatzea.
|
|
|
Gainera, kalkulatzen da Espainiako bikoteen% 15 arazoak dituztela ernaldia lortzeko, eta askok ezin dituztela laguntza bidezko ugalketa tratamenduak erabili; izan ere, Espainian praktika horiek egiteko baimena duten 203 zentroetatik% 18 baino ez da Osasun Sistema Nazionalaren (OSN) sare publikokoa. Azkenik, adituek uste
|
dute
osasun agintariek metodo antikontzeptiboetarako irisgarritasuna hobetu luketela, larrialdiko kontrazepzioa doan eman luketela eta nahitaez sexu hezkuntza sartu luketela eskola programetan.
|
|
|
Ez dakigu kutsatzaileek zer eragin erreal
|
duten
osasunean dietaren bidez
|
|
|
Egun horretan onartu zen NBEren Konbentzioa, lehorte larriak jotako herrialdeetan desertizazioari aurre egiteko, bereziki afrikarretan. Efemeride hori dela eta, Intervida ohartarazi du munduko biztanleen %35ek baino gehiagok ez duela edateko urik, eta %69k bakarrik
|
dituela
osasun instalazio egokiak. “Nahikoa kantitate eta kalitate duen uraren eskuragarritasuna oso desberdina da herrialde batzuetatik besteetara, eta horrela, toki batzuetan egunean 3.000 litro baino gehiago kontsumitzen diren bitartean, beste pertsona batzuek egunean 10 litro baino ez dituzte, pertsona eta egun bakoitzeko zenbatetsitako gutxieneko ur kantitate egokiaren hamarrena”, dio GKEak.
|
|
|
Dietako gantzak ere garrantzitsuak dira. Gogoan izan behar da gantzak, gainerako elikagaiek bezala, garrantzi handia
|
duela
osasuna mantentzeko, kantitate egokietan kontsumitzen badira. Elikagaiek dituzten koipeak energia iturri garrantzitsua dira, eta haien testura eta palatabilitatea hobetzen dituzte, organismoan funtzio garrantzitsuak betetzeaz gain.
|
|
|
Beste atal batzuetan, ADEPAk salatu du “ospitaleratutako pazienteei botikak ematean ia %10eko errorea dagoela”. Erakunde horrek uste
|
du
osasun gaitzek baliabide faltaren eta itxaron zerrenden hazkundearen gainean eragiten dutela: 400.000 pertsona baino gehiago esku hartzeko zain daude (hiru hilabete eta hiru urte bitarteko batez besteko epeak dituzte), antzeko kopuru bat diagnostiko probaren zain dago (sei hilabetetik urtebetera), eta 600.000 gaixo espezialistaren balorazioaren zain daude (hamar hilabetera arte).
|
|
|
OCUk gogorarazi du Osasun eta Kontsumo Ministerioak 300 “mirari produktu” baino gehiago kendu dituela merkatutik. Kontsumitzaileen elkarteak gomendatzen du artikulu horiek ez erostea, kasu batzuetan iruzurra baitira “kontsumitzailearentzat, asko hitz ematen baitute eta ez baitute ezer eskaintzen”; ez
|
dute
osasun bermerik, “sendagaiaren mugan daude, eta ez dituzte betetzen kontsumitzaileari eskatzen zaizkion kalitate, eraginkortasun eta segurtasun baldintzak”, eta, gainera, arriskua dago produktu horiek erabiltzeak “tratamendu medikoak, eraginkortasun egiaztatukoak, uztera bultzatzeko, eta osasun egoera larriagotzeko”. Publizitatea erreklamo gisa OCUren azterlanak dioenez, “mirarizko produktuek” publizitatea erabiltzen dute erakargarri gisa.
|
|
|
Baina oso zentro publiko gutxik eskaintzen diete haurdun dauden emakumeei haurdunaldiko lehen hiruhilekoaren baheketa egiteko aukera. Ginekologoek nahi
|
dute
osasun zerbitzuek beren prestazioen artean praktika hori sartzea; izan ere, beren esanetan, “eraginkorra, merkea da, ez du inolako arriskurik haurrarentzat”, eta, gainera, amniozentesia egiteko beharra %5era murrizten du. José Gurrea ginekologoak txosten bat egin berri du, bere zentrora proba egitera joan diren lehenengo mila pazienteekin izandako esperientzia ebaluatzeko.
|
|
|
Gaztela eta Leongo Juntak Palentzian
|
duen
Osasun Zerbitzua elikadura intoxikazioaren jatorria zehazten saiatzen ari da; izan ere, Nabako (Palentzia) San Marcos egoitzako lau presoren bizitza kobratu da. Hala ere, medikuek kontuan hartzen duten hipotesi nagusiaren arabera, salmonela agerraldia izan daiteke gertaera tragikoaren kausa.
|
|
|
Silizioa ere kantitate handitan agertzen da gorputzeko beste ehun batzuk, hala nola ilea, kornea, tendoiak, azala edo arteriak. Azken horien kasuan uste da silizioa zeregin garrantzitsua
|
du
osasun baskularrean, gogortutako arteriak baitira mineral horren kantitatea osasuntsuena baino hamabost aldiz txikiagoa da. Zerk eragin dezake defizita?
|
|
|
1998an Euskal Autonomia Erkidegoan hasitako higiene eta osasun ikuskapenen ondoren, Osasun Sailak ondorioztatu du erkidegoko ostalaritza establezimenduen %18k ez
|
duela
osasun baimenik, Sailak berak ematen baitu. Ikuskapen horien osasun arduradunek establezimendu horiek jarduerarekin jarraitu ahal izateko arauetara egokitzea espero dute.
|
|
2005
|
|
|
\ Gehiengo batek (%65) baieztatu du etorkin guztiek
|
dutela
osasun laguntza izateko eskubidea eta %55, 4ren iritziz, hezkuntza publikoa jasotzekoa ere bai. Aitzitik, eskubide hauek murriztu egiten dituzte egoera legezkoan daudenentzat:
|
|
|
Eskola horiek hartzeko gutxienez 12 urte izatea, igerian jakitea, egoera fisiko hobezinean dagoela egiaztatzen
|
duen
osasun agiria (azterketa famili sendagileak egiten du) aurkeztea eta 250 euro ordaintzea da kontua.
|
|
|
Osaketaren eta mineralizazio (mineral edukia, guztira) graduaren arabera, mineralizazio handikoak (hondakin lehorra, litroko, 1.500 mg-tik gora dabilenean), txikikoak (500 mg-ra arte) eta oso txikikoak (50 mg-ra arte) izan daitezke urak, eta denek
|
dituzte
osasunarentzat propietate mesedegarriak.
|
|
|
Medikuntza pribatuak hainbat poliza mota eskaintzen dituen arren, denetan zabalduena merkatuko kuotaren %86 berea duela lurralde nazionalean eta atzerrian zerbitzuak baliagarri
|
dituen
osasun artapen osoa da (famili sendagilea, espezialistak, etc.), konpainiako koadroetako sendagileak norberak hauta ditzakeenean.
|
|
|
ADEPAko lehendakariak ez zuen aukera galdu osasun administrazioaren “pasibotasuna” kritikatzeko, “asistentziaren narriadura konpontzeko, osasun profesionalen haserrea erraztuz eta kalitatezko arretari aurre egiteko beharrezko inbertsioa egin gabe”. Gainera, salatu zuen agintariek ez
|
dutela
osasun hezkuntzarik, eta biktimak abandonatuta daudela zabarkeria medikoagatik, “ez baitzaizkie entzun, ez eta kontuan hartu ere”. Era berean, medikuen eta sindikatuen elkargoek “interesik eza” ere nabarmendu zuen, profesionalak “gutxiespen” egoeran daudela defendatzeko, eta gehiegizko lan horrek akatsak eragiten dituela.
|
|
|
Fenomeno horri “partzialtasun optimista” esaten zaio, eta ondorio praktiko garrantzitsuak
|
ditu
osasunean eta elikadura aldaketa sustatzeko; izan ere, gizabanakoak beren portaeraz ohartzea ez da aldaketa hori egiteko motibazio falta. Eufic en aburuz, informazio gehiago behar da pertsonek beren elikadura ohiturak nola konparatzen dituzten jakiteko, eta horrek elikagaien kontsumoa eta kontsumo hori zehazten duten faktoreak hobeto ulertzen lagunduko luke, bai eta elikaduraren arloko hezkuntza ekintzak hobetzeko ideiak ematen ere.
|
|
|
Osasun eta Kontsumo Ministerioak Osasun Sistema Nazionaleko Lurralde arteko Kontseiluaren Plangintzara eraman nahi du Errege Dekretu Proiektua, ikastetxe publiko eta pribatuetako eskola jantokiek bete behar
|
dituzten
osasun baldintzak ezartzen dituena, jaki prestatu seguruen zerbitzua eskaintzeko, dieta osasungarri baten ezaugarrien arabera.
|
|
|
Engainuaren egileek uste
|
dute
osasun zentroek gomendatu dutela olio hori ematea.
|
|
|
Ashely (14 urte eta 147 kg). pisuzkoa) eta Jazlyn (19 eta 122 kg koa) Bronx auzokoa, biak ere janari lasterreko kontsumitzaile erregularrak, astean lau egunetan lehenengoa eta bost egunetan bigarrena. Diotenez, kontsumitzen diren produktuek (hanburgesak, patata frijituak eta irabiatuak) eragiten dituzte gizentasunaren ondorioz
|
dituzten
osasun arazoak. Kasu berri honetan, argudio juridikoak zabaldu egin dira janari lasterreko kateen aurka planteatu zen lehenengoan alegatutakoen aldean.
|
|
|
Lehen emaitzak onuragarriak izan dira elikagai konpainientzat, eta horixe gertatu da, hain zuzen, tabako fabriken aurkako auziekin. Hala ere, New Yorkeko Apelazioen Auzitegiak berriki hartutako erabaki batek ate bat ireki du, demandatzaileek gerora frogatu ahal izan dezaten zer lotura dagoen jaki lasterra jatearen eta mota horretako establezimenduetako ohiko kontsumitzaileek
|
dituzten
osasun arazoen artean, orain dela hiru urte aurkeztutako eskaera bat izapidetzeko onartu baitu. Kostu sozialak Nutrizio edukiari eta horri lotutako arriskuei buruzko etiketarik ez izatea da eskaeren oinarria.
|
|
|
Geroago, Johannesburg en egin zen 2002ko Garapen Jasangarriari buruzko Munduko Goi bileran, antzeko helburua adostu zen, hala nola 2015erako oinarrizko saneamendurik gabeko pertsonen ehunekoa erdira murriztea. ...lortzeko jarduerak 2004ko irailean gauzatu ziren, Green Cross International eta UN Habitat en arteko nazioarteko hitzarmenaren bidez. Azken erakunde horrek aurkeztutako txostenaren arabera, «Ura eta osasuna munduko hirietan», Afrikako 150 milioi herritar inguruk, hiri biztanleriaren %50 ordezkatzen dutenak, ez dute ur aprobetxamendu egokirik, eta hiri eremuetan bizi diren 180 milioi pertsonak ez
|
dute
osasun egokirik. Asiako hiriguneetan, 700 milioi pertsonak (biztanleriaren erdia) ez dute edateko urik.
|
|
|
Aurreko ereduan ez bezala, prezioak finantzatzeko sistematik kanpo geratuko dira botika berritzaileak. Hala, merkatuan hamar urte baino gehiago daramatzaten, printzipio aktibo bera duten eta generiko generiko bat
|
duten
Osasun Publikoak finantzatutako sendagai guztiak multzo baten parte izango dira, eta, horretarako, erreferentziazko prezioa kalkulatuko da hiru merkeenen batez bestekoarekin. Osasun agintariek substantzia baten prezioa aldatu ahal izango dute, egoera ekonomikoa edo sanitarioa aldatzen denean ez ezik, haren erabilgarritasun terapeutikoaren balorazioan aldaketaren bat gertatzen denean ere.
|
|
|
Garrantzitsua da hezkuntza 14 urte bete aurretik zaintzea”, azaldu zuen Osasuneko titularrak. Salgadok azpimarratu zuen plan estrategiko honek familien parte hartzea sustatu nahi
|
duela
osasuna sustatzeari dagokionez, “eskasa” baita, Drogei buruzko Plan Nazionalaren arabera. Horretarako, gurasoei zuzendutako kanpaina bat egingo da, gurasoek droga mendekotasunaren aurrean duten hezkuntza eginkizuna areagotzeko.
|
|
|
Nestlék agindu du “Nidina 1”, “Nidina 2” eta “Nativa 2” marketako haurrentzako 40.000 litro esne likido kentzeko Espainiako merkatutik. Enpresak esan du “kontsumitzaileari berme handiena eskaintzea” dela helburua, baina Esplugues de Llobregaten (Bartzelona) duen egoitza nagusitik nabarmendu da “produktuak ez
|
duela
osasunerako inolako arriskurik”, eta datu hori azpimarratu zuen atzo Osasun ministro Elena Salgadok. Hala ere, enpresako arduradunek erabaki dute “Nidina 1” likidoaren loteak, 2006ko ekainean iraungitzen direnak, berehala ordezkatzea; “Nidina 2” likidoa, 2006ko abuztuan iraungitzen dena, eta “Nativa 2”, 2006ko ekainean iraungitzen dena, kartoizko ontziak inprimatzeko erabiltzen den osagai kimiko baten arrastoak detektatu ondoren.
|
|
|
Jon Agirreri eskuineko mokor hezurreko ebakuntza egin zioten lehenik, gero eskuan eta ezkerreko mokor hezurrean ebakuntza noiz egin dago zain. Jonek
|
dituen
osasun arazoak horiek baino gehiago dira: hipertentsio arteriala, diabetesa, neuropatia diabetikoa, hiperuricemia eta fibrilazio aurikularra ditu.
|
|
2006
|
|
|
Ezarritako tramitazioa dela eta, ez da aplikatuko aurtengo bigarren hiruhilekoa arte. Sindikatuek nahi
|
dute
Osasun Sistema Publikoak baja ematea, eritasun profesionalik badela susmatzen bada, eta Institutu Nazionala izatea onartzen dute. Gizarte Segurantzakoak (GSIN) eta Istripu eta Gaixotasun Profesionalen Mutuak, patologia deklaratu eta onartzen dutenak.
|
|
|
Dieta mediterraneoak oliba olioak eta haziak ditu oinarrizko zutabeak. Olio horiek propietate interesgarriak
|
dituzte
osasunerako abantaila garrantzitsua da beste kultura batzuen aldean gurina eta hain osasungarriak ez diren beste gantz batzuk erabiltzen dituzte. Olioa oliba oliotan, protagonista Oliba olioak bitamina du (12 mg/ 100 g olio), ahaltsua antioxidatzaile naturala eta fitosterolak, giza kolesterolaren antzeko substantziak kolesterola endogenoa xurgatzea hainbeste oztopatzen dutenak gorputza bera sortzen du, dietatik datorrena bezalakoa.
|
|
|
Uste
|
du
osasuna funtsezko alderdia dela haurraren garapenerako
|
|
|
Europako kontsumitzaileen %60k onartzen du elikagaien segurtasunari buruzko Europako araudia oso ondo ezagutzen duela; hamarretik seik uste
|
dute
osasun agintariek hartutako erabakiak irizpide zientifikoetan oinarritzen direla; bietatik batek uste du elikagaiekin lotutako arriskuei buruzko informazio lan ona egiten dela, eta gehienek ez dituzte aipatzen izandako elikadura krisi handienak («behi eroen» edo dioxinen gaitza, esaterako). Oro har, horixe izango litzateke Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA, ingelesezko sigletan) egin eta duela astebete aurkeztutako Eurobarometroaren ondorioa.
|
|
|
Oliba olio birjina estraren ordez, hazi olioa zen, batez ere ekilorea, eta ez
|
zuen
osasun erregistrorik.
|
|
|
Lucenako (Kordoba) industria nabe batean 17.000 litro oliba olio birjina estra iruzurrez estali eta epaileen esku jarri ziren. Olio horiek guztiek ez
|
dute
osasun erregistrorik eta administrazio baimenik lehendik egiten zituzten jardueretarako. Internet bidez eskaintzen diren oliba olio birjina estren banaketari dagokionez, hiru pertsona atxilotu dituzte:
|
|
|
Maiatzaren hasieran egingo du lehen bilera, eta sektorearen neurriak, etiketak eta manikiak aztertuko ditu. Hiru hilabeteko epean, neurriak hartzeko, neurriak bateratzeko eta modaren mundutik proposatzen diren ereduak herritarren errealitatera hurbiltzeko oinarri izango diren ondorioak izatea espero
|
du
Osasun Sailak. Ministerioaren arabera, sektorearen autorregulazio akordioak izango lirateke, eta ez Administrazioak egindako araudia.
|
|
|
Ekimen horretan parte hartzeko gonbita jaso zuten emakumeek beren adostasuna adierazi zuten idatziz “segundo bakar bat ere ez zalantzan jarri gabe”, adierazi du Iñaki Brouard Basurtoko ospitale bilbotarreko ginekologoak. “Guztiek
|
dute
osasun arazo bat, eta kirurgia egin behar da; Espainiako eta Europako espezialista onenetako batzuek ebakuntza egingo diete, teknikarik modernoenekin”, azaldu du aditu horrek. Hala ere, ez dira horiek baloratzen diren baldintza bakarrak.
|
|
|
Topaketaren antolakuntzak adierazi zuenez, atari honen helburua da osasunari buruzko informazioaren ikuspena eta sarbidea handitzea, eta EBko herritarrek osasun publikoaren arloan parte har dezaten erraztea. Izan ere, Europako Batasunak uste
|
du
osasunari buruzko informazioa zabaltzea funtsezko tresna dela osasun publikoa hobetzeko. Haren edukiak, Osasun Publikoari buruzko Batzordearen atariaren osagarri, EBko hogei hizkuntza ofizialetan egongo dira eskuragarri.
|
|
|
Horietako bat estatu kideentzat da, eta gobernu nazionalen osasun politiketarako sarbidea ematen du; Europako GKEei eta nazioarteko erakundeei eskainitako beste batzuek, berriz, informazioa ematen dute osasun publikoaren arloarekin zerikusia duten gaiak garatzeko egiten duten ekarpenari buruz. Proiektu hau Europako herritar, erakunde, erakunde eta elkarteek esparru horretan parte hartze handiagoa izatea lortu nahi
|
duten
osasun publikoaren arloko ekintza komunitarioko() programaren parte da.
|
|
|
Haren iritziz, herritarrek ez dute aukera hori erabiliko, Espainiako farmazia zerbitzuaren “funtzionamendu egokia” dela eta. Bestalde, Espainiako Botikarien Enpresa Federazioak (FEFE) uste
|
du
osasun produktuen “on line” salmenta “ez dela segurua herritarrentzat”, eta “kontrol farmazeutikoa desager dadin laguntzen du”. FEFEk azaldu du desagertu egiten dela botikariak eman dezakeen informazio gehigarria, gogoratu baitu farmaziako banaketa ez dela jarduera komertzialera mugatzen.
|
|
|
Biztanleriaren erdia analfabetoa da, eta ez
|
du
osasun laguntzarik ez etxebizitza segururik.
|
|
|
Proiektua Chinandega eskualdean kokatzen da, herrialdearen mendebaldean. Bertako biztanleek analfabetismo indizea %50ekoa da eta ez
|
dute
osasun arretarik eta etxebizitza segururik, Manos Batuen esanetan. Era berean, biztanleen erdiak ama gazteak dira, baita familiaburuak ere, gehienak ezkongabeak baitira, 6 seme alaba dituztenak.
|
|
|
Gainera, urbanizazio pribatukoak diren baina pertsona kopuru jakin bat baino gehiago dituzten igerilekuak ere publikoak edo erabilera kolektibokoak izan daitezke. Hori dela eta, tratamendu desberdina
|
dute
osasun eta segurtasun parametroei dagokienez, hala nola sorosleak nahitaez egoteari edo ez egoteari dagokionez.
|
|
|
Nazio Batuen Milurtekoko Garapen Helburuak betetzeko erronketako bat da garapen bidean dauden herrialdeetan osasun zerbitzuak eskuratzeko aukera handitzea, horrela haurren heriotza tasa, GIB/ hiesa, paludismoa eta beste gaixotasun batzuk murrizteko eta amen osasuna hobetzeko. Gaur egun, munduan milioika pertsonak ez
|
dute
osasun zerbitzurik: Latinoamerikan eta Karibean bakarrik, Osasunaren Erakunde Panamerikarrak (OPS) uste du egoera horrek 250 milioi pertsonari eragiten diela.
|
|
|
Intervida Europako batez bestekoa 1.000 biztanleko hiru medikuren inguruan dago (Espainian 3,3 da), eta INTERVIDA indize hori duten Erdialdeko Amerikako herrialdeetan, berriz, askoz txikiagoa da, eta hiru aldiz txikiagoa. Hala, Nazio Batuek argitaratutako Giza Garapenaren 2005eko Indizeak adierazten du Guatemalak 0,9 mediku dituela 1.000 biztanleko, Nikaragua 1,6 eta El Salvador 1,2 Gainera, osasun azpiegiturak eremu aberatsetan eta, ahal dela, hiri eremuetan kontzentratzeko joera nagusitzen da; horrek esan nahi du biztanleriaren zati handi batek, bereziki landa eremuetan bizi denak, zailtasun handiagoak
|
dituela
osasun zerbitzuak eskuratzeko. Guatemalan eta El Salvadorren uste da biztanleen %20k ez duela osasun zerbitzurik edo zerbitzu horiek eskuratzeko aukera mugatua dela, batez ere komunitate sakabanatuenetan eta urrunenetan.
|
|
|
Hala, Nazio Batuek argitaratutako Giza Garapenaren 2005eko Indizeak adierazten du Guatemalak 0,9 mediku dituela 1.000 biztanleko, Nikaragua 1,6 eta El Salvador 1,2 Gainera, osasun azpiegiturak eremu aberatsetan eta, ahal dela, hiri eremuetan kontzentratzeko joera nagusitzen da; horrek esan nahi du biztanleriaren zati handi batek, bereziki landa eremuetan bizi denak, zailtasun handiagoak dituela osasun zerbitzuak eskuratzeko. Guatemalan eta El Salvadorren uste da biztanleen %20k ez
|
duela
osasun zerbitzurik edo zerbitzu horiek eskuratzeko aukera mugatua dela, batez ere komunitate sakabanatuenetan eta urrunenetan. Horren adibide bat Guatemalan dago; izan ere, Sololá bezalako mendebaldeko goi lautadako departamenduetan, 1.000 biztanleko 0,03 medikura murrizten da.
|
|
|
Kausa edo ondorioa da? Baliteke gizenek gutxiago lo egitea, hain zuzen, gehiegizko pisua izateak ez
|
duelako
osasun onik, eta horrek ez dielako uzten ondo atseden hartzen, edo, agian, ondo lo egiten ez dutenean, nekatuta eta suminduta, jateko edo ariketa egiteko motibazioa galtzen dutelako. Seguruenik, gai horiek paper bat izan dezakete, baina litekeena da beste arrazoi sakonago batzuk egotea.
|
|
|
Osoko zerealak Zuntz guztiek ez dute berdin jokatzen organismoan Orain dela bost urte Journal of Clinical Nutrition aldizkarian David Jacobs eta kolaboratzaileek sinatu zutena da orain arte zuntzez egindako ikerketa zientifiko handienetako bat. ...AEB) ikertzaile horiek gertu gertutik jarraitu zuten labore integralak dituen dieta bati atxikitako 34.000 heldu osasuntsuren osasuna, eta frogatu zuten biztanleria horretan minbiziak eragindako heriotza arriskua %21 murrizten zela, eta gertaera kardiobaskularrek eragindako heriotza arriskua %23 Nahiz eta onartu «zereal finduen ordez zereal integralak erabiltzen dituzten pertsonek kezka handiagoa
|
dutela
osasunaz, eta horrek ere eragina izan zezakeela hildakoen murrizketan», Jacobs-ek ziurtasuna erakutsi zuen bere garaian zuntzaren ontasunari buruz. Gaixotasun dibertikularra Minbizi eta infartuak kanpoan, zuntza (edo, hobeto esanda, zuntz falta dietan) traktu gastrointestinaleko gaixotasunekin ere erlazionatu da.
|
|
|
Sistema hori ez dute ezagutzen, osasun sistemetarako sarbidea ia galarazita zuten herrialdeetatik baitatoz. Hori dela eta, López Vélezek dioenez, etorkinek ez dituzte behar bezala erabiltzen eskura
|
dituzten
osasun zerbitzuak, eta ez dakite lehen mailako arretako medikuengana joateko aukera. Hori dela eta, ospitaleetako larrialdietara jo ohi dute, eta han jakinarazten zaie zein prestazio mediko dituzten.
|
|
|
Bestalde, Ekintzan Dauden Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) beharrezkotzat jotzen du horrelako produktuak ez sustatzea, salmentara atera ez daitezen. Ildo horretatik, uste
|
du
Osasun Ministerioa “gutxienekoa” egiten ari dela.
|
|
|
Hiperelikadura eta osasuna Janari kontsumoa handitzearen ondorioz, pisua bi kilo inguru handituko da, hau da, 18.000 kcal estra 15 egunean. Egia esan, pisua gehitzea ez da arazoa berez, estetika hutsezko kontua baita, baina bai lotuta
|
dituen
osasun arazoak. Gaur egun, zientzialariek, osasun agintariek eta kontsumitzaileek ere onartzen dute gehiegizko energiak osasun arazo larriak eragiten dituela, hala nola garun hodietako istripuak, iktusa, miokardioko infartua edo diabetea.
|
|
|
Eta ganbara, gibela. Azterketa guztiak burutu ostean diagnostikoa egin behar izango banu, etxe honek
|
baduela
osasunik esango nuke, nire irudipenerako, betiere.
|
|
2007
|
|
|
Horien kontsumoak Gonzalez sendagilea asko kezkatzen du. Teorian produktu legalak dira, dopin kontrolean ez lukete positiborik emango eta ez
|
dute
osasun arriskurik. Halaber, sendagile honen ustez, industria hori bortitza da eta ez dago ondo kontrolatuta.
|
|
|
Jakina denez, mendebaldeko gizarteotan kontsumitzen dugun zuntz gutxi (eskas) horrek lotura hertsia
|
du
osasun arazo eta gaixotasun arazo larri batzuekin (idorreria, kolesterol altua, koloneko minbizia?) baina jendeak horren ongi ez dakiena da pertsona heldu batek egunean gutxienez 25 do 30 gramo zuntz hartu behar dituela.
|