|
2000
|
|
|
Gaikako bilketak gora egin du; alabaina, ezin daiteke esan zabor gutxiago iristen denik zabortegietara, geroz eta zabor kantitate gehiago iristen baita. Kontsultatutako iturrien arabera, ontzi bilketak ez
|
du
eragin handirik izan zabortegira heltzen den zabor pisua kontuan hartzen badugu. Bolumen aldetik, ordea, beherakada nabari da.
|
|
|
Aztertzeko eta ekintzarako guk ez genuen gaitasuna erakusten dute. Ekonomia eremuan oraindik ere abertzale gazte hauek ez dute politikan edo kulturan
|
duten
eragina. Alta, 15 urte barne, gazte horiek gure herriko auzapezak eta hainbat esparruen kudeatzaileak izanen dira.
|
|
|
Gazte erakundeak argitaratutako liburuxkak, botere ekonomikoaren konzentrazioak euskal gazterian
|
duen
eragina aztertzen du. Sei ataletan banaturik, lehenengoan gazteen errealitatea du aztergai:
|
|
|
Gure inguruan, Arrasate aldean, bizkaieraz egiten dugu baina elizak azken hamarkadetan gipuzkeraz egin du bere jarduera. Horrek
|
badu
eragina. Horrez gain, ez dugu kontuan hartzen, herri aldizkarien bitartez beste gantxo batzuk dauzkatelako jende asko ari dela alfabetatzen euskara batuan.
|
|
|
Axola zitzaidana arazo demografikoa zen, izenburuan agertzen diren faktoreek jendearengan
|
zuten
eragina. Apokalipsisen oinarritu naiz eta laugarren zaldia, heriotzaren aulkian, zergak jarri ditut, gure historiaren balizko alde idilikoa baztertuz.
|
|
|
Datozen hilabeteetan ere hala izango dela dirudi. Bai ETAren hilketa bikoitzak zuzenean
|
duen
eraginagatik, eta baita ETAren jarduera hilkorrak segida izango bide duelako ere.
|
|
|
Dena esana dagoen irudipen horri aurre eginez, euskal aktore desberdinek eta herritarrok oro har, gertakizun eta jarrera bakoitzak
|
dituzten
eragin guztiak aztertu beharra dago, eta horren arabera epaitu eta jokatu. Atentatu honek 1998ko irailean hasitako prozesuan nola eragiten duen aztertu, abertzaleen arteko harremanean, herritarron elkarbizitzan, abertzaletasunean orobat, ezker abertzalean...
|
|
|
Baina garaipen kontuei beste begiratuko zaio EHren abstentzio deialdiak
|
duen
eraginari. Emaitzak ikusi behar, baina leku askotan ez da samurra izango eragin hori zein den ikustea, deialdi aktibo honez gain, abstentzioak gorabehera handiak izaten ditu eta.
|
|
|
Enpresetan erabiltzen diren gai edo substantzia toxikoek 8.500 langileren heriotza eragiten dute urtero Espainian, osagai horiekin edukitako kontaktuak eta horiekiko esposizioak dakartzan gaixotasunen ondorioz, Comisiones Obreras (CCOO) sindikatuak aurkeztu eta Ingurugiroko Agentzia Europarrak (AEMAk) jasotako datuen arabera.Produktu kimiko arriskutsuen erabilerak (eta kanpora askatzeak)
|
badu
eraginik baita langileen ugaltzeko gaitasunean ere. Kalkuluen arabera, 70eko hamarkadatik hona gizonezko langileen esperma mililitroko espermatozoideen kopurua ia milioi batean gutxitu da, eta Espainian gauzak horrela jarraituz gero, horrek ia erabateko antzutasuna ekarriko luke berrogeita hamar urte barru.Dena den, jende arruntarentzat eta horien artean gutariko gehienak sartzen gara, arrisku toxikoa, mende amaiera honek uzten duen herentziarik okerrenetako bat, ia ezezaguna da.
|
|
|
Kalkuluen arabera, 70eko hamarkadatik hona gizonezko langileen esperma mililitroko espermatozoideen kopurua ia milioi batean gutxitu da, eta Espainian gauzak horrela jarraituz gero, horrek ia erabateko antzutasuna ekarriko luke berrogeita hamar urte barru.Dena den, jende arruntarentzat eta horien artean gutariko gehienak sartzen gara, arrisku toxikoa, mende amaiera honek uzten duen herentziarik okerrenetako bat, ia ezezaguna da. Merkatu europarrean 70.000 gai toxiko komertzializatzen dira, eta gehienetan, gizaki eta gainerako organismo bizidunentzat landare eta animalientzat
|
dituzten
eragin kaltegarriak ez dakizkigu zein diren. Baina gai kimiko arriskutsuen produkzio, erabilera eta liberazioak ingurumenera eragin ugari dauzka giza osasunarengan.
|
|
|
Internet gauza ugari ari da iraultzen, haien artean ekonomia bera, informazio gizarteak ekonomian
|
duen
eraginaren gainean sorturiko mundu mailako eztabaidak aditzera eman duenez. Zibermundura sartzeak ekonomiak bere dituen hainbat arau zalantzan jartzen du, nazioarteko lehiakortasunaren hiru ezaugarri azaleraziz:
|
|
|
Begi bistakoa da gizartearen sekularizazioak mugatu eta urritu egin duela elizak beregan
|
duen
eragina, noraino eta euskaraz alfabetatu diren askok, etxeko euskaraz berbetarako gai izanda ere, idatzirako edo hizkera formalerako unean (bertsotan aipatu kasuan adibidez) batuan bakarrik topatu dutela erreferentzia. Baina urte luzez idatzitako eredu hori, ingurune zehatz batzutan bakarrik eutsi zaiona, bizkaiera batuaren ernamuina izango da ziur aski.
|
|
|
Zure gustuko idazleak aurkitu behar dituzu eta gero erail, zure bidea aurkitzeko. Eta musikak ere
|
badu
eragina. Ruper Ordorikaren bidez ezagutu genuen Atxaga eta horren bidez Sarri...
|
|
|
\ Biolentzia. Agresibitaterako joera berezia
|
dutenengan
eragin dezake zenbait kasutan. Orokorrean agresibitatea apaltzen du gehiago, eragin baino.
|
|
|
Fotofobia, begi globoaren injekzioa, korneako nerbioen ikusmena areagotzea... gerta daiteke kontsumitzeko unean. Pupilaren erreakzioak motel daitezke, baina ikusmenaren zorroztasunean ez
|
du
eraginik. Efektuak iragankorrak dira eta ez dira metatzen.
|
|
|
Jazarpenak aurrera darraiela jakinarazi dio PPk EAJri. Nazioartekoari inongo garrantzirik kendu barik, Espainiako Estatuak atzerriko bidezidorretan
|
duen
eraginaren erakusle da; akaso gehiegi ere ez da izango, baina itsaso da euskal eraginaren tantoaren aurrean.
|
|
|
HONEKIN lotuta, idazlea ere gero eta kontzienteago da promozioak bere liburuaren salmentan
|
duen
eraginaz, eta elkarrizketa nahiz aurkezpenak gogoko ez dituenak ere, bere lanaren beste zati bat jotzen du liburua promozionatzea. Gure etengabe gainezkatzen dituzten produktuen artean" ni naiz, hemen nago!" esateko egin daitekeen gutxiena da.
|
|
|
HONEKIN lotuta, idazlea ere gero eta kontzienteago da promozioak bere liburuaren salmentan
|
duen
eraginaz, eta elkarrizketa nahiz aurkezpenak gogoko ez dituenak ere, bere lanaren beste zati bat jotzen du liburua promozionatzea. Gure etengabe gainezkatzen dituzten produktuen artean" ni naiz, hemen nago!" esateko egin daitekeen gutxiena da.
|
|
|
Izan ere, luzera eta argumentu aldetik ezberdinak diren ipuinotan argazkien bidez gai bakarra jorratzeko aukera egin du. Hau da, ipuinotan argazkiak oroimenaren sinboloak dira, eta beraz, oroimenak gizakiongan
|
duen
eragina islatzen du.
|
|
|
Albisteetako gertaerek eragina duten eremuari begiratuz gero, kanal bien artekozenbait ezberdintasun erakusten digute datuek: batetik, gaztelaniazko albistegietaneuskarazkoetan baino presentzia handiagoa
|
dute
eragina herrialde oso batean dutengertaerek (geroago ikusiko dugunez, hau kirolei buruzko albiste kopuru ezberdinarekinloturik dago). Bestetik, euskarazko albistegietan Euskal Herri osoan eragina dutengertaerei buruzko albisteek agerpen handiagoa dute gaztelaniazkoetan baino, aldenabarmenez gainera.
|
|
|
Egunkarien azterketan ikusi dugunaren arabera, gai batzuen inguruan erreferentzia eremu batzuk eraikitzen dira, beste gai batzuen inguruan bestelako eremuak islatzen diren bitartean. Telebistako albistegietan ere
|
badu
eraginik gaiak, eremu bat edobeste lehenesteko garaian. Datuek horixe erakusten digute, bederen.
|
|
|
1388/ 1997 Errege Dekretua, irailaren 5ekoa. Plangintza honen arabera eman diren frekuentziek
|
ezdute
eragin esanguratsurik irratigintzaren egituran, nahiz eta enpresa batzuk sare berriak eratzen saiatudiren.
|
|
|
Informazio teknologien inguruan muntatu den industriak ez dirudi kutsakor edokaltegarri ingurugiroarentzat. Ez ditu urriak diren lehengaiak erabiltzen, eta informatizazioak gizartean
|
duen
eragina oso positibotzat jotzen da, normalean. Bestealdetik, sare telematikoen hedapena kontrolatzen dutelako irudia ematen dute estatuek8 Eta horrela ez denean, sareak, zaharkitutako eskema nazionalen?
|
|
|
Kanadak bezala, Australiak eta beste herri garatu batzuek ere antzeko txostenak enkargatu dizkiete beren adituei, helburu berberarekin: estatu handiek zein politika eraman behar duten argitzea, sareen bidez beste estatuek
|
duten
eragina ekiditeko. Horrela, estatu boteretsuekiko daukaten, burujabetasun erlatiboa?
|
|
|
Horrez gain, liburuak oso eranskin interesgarria dauka. Eranskina sindikatuetako ordezkariaren boto partikularra da, eta bertan kritikoki azaltzen da, Internet eklanean, langileen eskubideetan, gizartean, eta abarretan
|
duen
eragina. Hona hemenzertan datzan idazki honen interesa:
|
|
|
Hona hemenzertan datzan idazki honen interesa: garrantzizko arazoa izan arren, oso gu txitanaurkitzen direla Internet ek lanean eta langabezian
|
duen
eraginari buruzko azterketa serioak.
|
|
|
batez markatua? eragiten duen menpekotasunezko harreman batean oinarrituta daudela esango dugu.Irudimenezko harreman honek, harreman sinboliko batean zedarritzen denean bakarrik
|
du
eragina.
|
|
|
Horrenbestez, pertzepzioa gorputz sentipenenmendean dago: ezin dugu inguramena sumatu hark zentzumen organoen bidezgure gorputzean
|
duen
eraginaren bidez izan ezean, sentiberatasun exterozeptiboadugu hau?. Modu berean, ezin dugu geure gorputza sumatu, dauzkagun barne sentipenen bidez ez bada, hauek sentiberatasun propio eta interozeptiboakdira?.
|
|
|
Aurpegi edo aurpegi zati batzuek halako min espresio nabarmena izaten dute, non harridurasortzen baitu pertsonak bere sufrimendua sentitzen ez duela ikusteak. Ipurmamiakestuturik edukitzeak atzera egitea adierazten du, eta nahitaez
|
du
eragina funtziosexualean eta sentipen sexualen deskargan, pelbisaren mugimendu kulunkariak etadesiraren indarra inhibitzen dituelako. Bizkar sorgorrek ezin dituzte sentimenduakberen gain edo barne hartu.
|
|
|
Eboluzioteoriko hau berriro ere Fisikan sostengatzen da zati batean, partikulaazpiatomikoak aztertzen dituen eta partikulak batzuk norbaitek begiratzendituenean bakarrik existitzen direla dioen harrigarrizko ondoriora heldu zen FisikaKuantikoan hain zuzen ere. Objektibitatea eskuraezina den zerbait gisa agertzen daazkenik, eta behatzaileak testuinguruan
|
duen
eragina kontuan hartzen ez dutenazterketek baliagarritasunik ez dute. Printzipio hau Mekanika Kuantikoarenazterketan jardun zuen fisikariaren izenean, Heisenberg en Ziurgabetasun Printzipioa izenaz da ezagutua, eta Zukav en hitzez esateko, hauxe inplikatzen du: ezin dezakegula zerbait behatu, zerbait hori aldatu gabe.
|
|
|
Hemen, aurrekoekin konparatuz, minimizatuago dago liderraren eragina, anaitasunezko gizarte egitura, k
|
duen
eraginaren aurrean, non dramatizazioek, eszenan bertan behintzat, rolak (liderra barne) libreki elkartrukatzea ezarri duten.
|
|
|
Banakako terapia talde terapiara eraman zuten eta horretarako honako tresnahauek erabili zituzten interpretazioa nori zuzentzearen arazoa konpontzeko.Adibidez, taldearen homogeneotasuna: horrela interpretazioak interesatuzehatzarengan ezezik, besteengan ere
|
bazuen
eragina. Homogeneizatu ahalizateko, taldekideen hautaketa zorrotza egin behar zen.
|
|
|
Caparros-ek (1993a) dioenez, talde psikoterapia analitikoak oraindik mugatugabea du bere objektua, eta, bere teoriari dagokionez, gizabanakoaren kideekikoharremana subjektu bakunaren eraikuntzan
|
duen
eraginari buruzko teoriekin lotutadago. Beraz talde analisiaren teoriak gizabanakoaren ezagutzarekin du lotura etazerikusia, eta bere teoria eta teknika ere, gizabanakoari zuzentzen zaizkionekindaude elkarreraginean.
|
|
|
Diglosia hizkuntza inposatzaile baten kontsentsu sutila baino ez dela erakutsiz, hortik gure hizkuntzaren heriotzarako bidea zein laburra izan daitekeen irakatsizigun. Eta giza taldearen edozein tamainatan egoera diglosikoak
|
duen
eragina argi etagarbi ulertu genuen, berak argi azaldu ondoren ezen, konbinatoriaren legeen araberadena galtzeko genuela, eta aldats beheran gindoazela, kontsentsu sutil hura apurtuezean. Egia esanda, lehenagotik ere intuitzen genuen egoeraren asimetria, baina intuitzen genuena forma matematikoan ikusi genuen orduan, eta horrek asko areagotu zuengure jarrera aldaketa.
|
|
|
Blom ek eta Gumperz ek9, Norvegiako herri txiki batekohiztunen eredua aztertuz, elkarrizketa mailako alternantziaz hitz egin zuten. Ikerketahorretan, Norvegiako biztanle hauek alternantzia elkarrizketan lortu nahi
|
zuten
eraginaren arabera egiten zutela frogatu zuten (kasu honetan, hizkuntza bereko aldaeradesberdinen artekoa zen alternantzia). Honela, adiskidetasuna adierazteko, hiztunhauek eredu kolokialaz baliatzen ziren; aldiz, urruntasuna edo seriotasuna adierazteko, eredu formalaz.
|
|
|
Ukipenaren eragina gogoeta iturri hartuta gabiltzanez, zein da hiztun euskaldunenganoperatzaile pragmatikoen eremuan ukipenak
|
duen
eragina. Zein dira gazte euskaldunek lagunartean erabiltzen dituzten operatzaileak?
|
|
|
Ukipenak gazte euskaldunek lagunarteko elkarrizketan darabiltzaten operatzailepragmatikoen eremuan
|
duen
eragina arras nabarmena da. Idatzizkoaren eredu normatiboak ez dio ezer honi buruz, ez dago indarreango operatzaileen taxonomiarik etahiztunek ardura handirik gabe darabiltzate.
|
|
|
Guztiz euskalduna izandako herri baten historian gertakari berri guziek
|
dute
eragin etagarrantzirik, eta batik bat bertakoen eguneroko hizkuntzarekin topo egiten duenfenomeno arras erakargarri batek. Inork ez zuen besterik espero eta zinemaren munduaere gaztelania hutsez iritsi zen.
|
|
|
Moneta masa erraldoi horien eguneroko mugimenduak herrialdeen ordainketabalantzan dauden ondasunen, zerbitzuen eta kapitalen fluxuen araudiak baino askozharago doaz. Hala ere, mugimendu horiek, definizioz, batura nulukoak dira; beraiek
|
ezdute
eragin zuzenik moneten kanpoko balioaren gainean, trukeak?, ezta epealdibakoitzean ekonomien barnean moneta nazionalaren eta produktu korrespondentearenarteko integrazioko erlazioaren gainean ere.
|
|
|
Nahiz eta, irratia hitzaren inflexioa itzultzen lagundu digula esatenan dauden gizarteen eta inprimategien kulturari dagozkionen artean dauden diferentziak txikiesten. Irratiak eta telebistak ez dute oraindik lortu egintza komunikatibo oro zuenean mcluhanismoak arrazoia eduki, erratu egin da, ahozko tradizioaren menpetan testuak
|
duen
eragina gainditzea.
|
|
|
Azken hamarkadetan Bizkaiak jasandako eraldaketen eraginez, lehen sektorea garrantzia galduz joan da. Karrantzako haranak nolabaiteko isolamendua bizi izan duenez, aipatutako eraldaketek ez
|
dute
eragin handiegirik izan Karrantzan, eta gaur egun ere lehen sektoreak, bereziki abeltzaintzak, ekonomiaren alorrik garrantzitsuena osatzen du. Duela hamarkada batzuk Karrantzako baserri gehienetan egiten zen sagardoa.
|
|
|
Ordura arteko bizimodua abeltzaintzan oinarrituta egon bazen ere, XI. eta XII. mendeetan Europa osoan gertatutako hazkunde demografikoak behartuta, laboreen azalera handituz joan zen, eta ondorioz, gizakiak ingurunean
|
zuen
eragina geroz eta handiagoa izan zen. Horrela, XIII. mendearen erdialdean hain zen handia nekazaritzaren garrantzia, uzta txar batek gosete izugarria eragin zezakeela.
|
|
|
Curriculutmaena. , eta honen barruan kulturarena, nazio identitatea sortzeko unean
|
duen
eraginarengatik, gai gatazkatsua zein neurritaraino izan daitekeen ikusteko, kontuan hartu besterik ez dago, hain egoera korapilatsua bizi duen Ipar Irlandaren adibidea (ikus FARRE, S. (1991):
|
|
|
Eta astoa edo katua behar zuen osorik —asto osoa edo katu osoa—, zeren eta asto erdiarekin eta katu erdiarekin ez baitzegoen nehorat ere joaiterik, hondamendurat eta ondikorik ondikozkoenerat ez bazen. Eta neure kezka hura ezin azaldu nion osaba Joanikoti, ez niolako, alde batetik, jaun Marcelek enegan
|
zuen
eraginaren aztarnarik eman nahi, eta, bertzetik, banekielako, lehendanik ere, haren ihardespena: egia bat eta bakarra zen, bai, eta hura protestantismoa zen, zientzia beti ere oinarri.
|
|
|
Lan bati, edozein lani, artistiko adjektiboa erantsi ahal izateko emozionatu egin behar duela iruditu zait beti, nolabaiteko emozioa sortu lan hori apreziatzen duenarengan, lan hori ikusi, entzun, irakurri edo ukitzen duenarengan. Ez guztiengan, noski, nahikoa baita pertsona bakar batek, edo artistak berak bakarrik nabaritzea lanak
|
baduela
eraginik berarengan, berria den zerbait sortarazi diola. Sentsazio berri bat esperimentarazi.
|
|
|
Marilo Ruiz de Elvira webgunearen arduradunak, 1998ko otsailean ReD aldizkariari egindako adirazpenetan zera esaten zuen: egunkari digitalaren atzean proiektu osoaren audientzia eta gizartean
|
duen
eragina hedatzeko asmoa agertzen da, eta helburu hori lortzeko Internet bezalako komunikazio tresna bat erabiltzea oso egokia da. Honek abangoardiako teknologien erronkari erabilpen zuzena ematea eskatzen digu, eta bidenabar, aukera paregabea dugu gizartean izen ona lortu duen komunikabide berriaren inguruan sor daitezkeen diru iturri berriak aztertzen ikasteko.
|
|
|
DORRONSORO, Lukas Ekonomiak elkarte mota salletan
|
duan
eragina. 3 zk. (1957), 62 Euskal antzerkiaren iraupenerako oinarriak. 37 zk. (1985), 61 Reno-ko Euskal Mintegiaren XXV. urtebetetzean. 72 zk. (1992), 95
|
|
|
DORRONSORO, Lukax Ekonomiak elkarte mota salletan
|
duan
eragina. 3 zk. (1957), 62
|
|
2001
|
|
|
Ukitzen eta hunkitzen gaituzten gauzak kantatzen ditugu. Urte guztietan gertatzen denaren kronika egiten dugu kantuen bidez. Baina bestalde uste
|
dut
eragin bat badugula. Gure tresna hau oso aproposa da zirikatzeko, gauzak kolokan jartzeko, polemikak sortzeko...
|
|
|
Sektore honetako adituek diotenez, kokagunerik onenak dagoeneko eskatuak daude. Nahiz eta energia garbia izan, eragin nabarmena izan dezake ingurumenean, ikusmiran
|
duen
eraginagatik. Halaber, garapen teknologiko garrantzitsuari esker, makina indartsuagoak erabiliz, leku gutxiago hartuz eta errota gutxiago erabiliz, ordu gutxiagotan, gaur egungo tresnekin baino energia gehiago ekoiztu ahal izango da.
|
|
|
Hori lortzeko, gaur egun hori oztopatzen edo beste era batean eramaten duten zenbait arazo gainditu dugu segur aski: alderdien zatiketa, gatazka politikoak
|
duen
eragina... Horretan asmatzea ez da erraza eta errazagoa da esatea egitea baino.
|
|
|
Beraz, erreformak dagoeneko kontratu finko arrunta duten langileek 45 eguneko jasotzeko duten eskubidea errespetatzen du. Aldaketak ez
|
du
eraginik kanporaketak bidezkoak direnean (legezko arrazoien bidezkoak). Kasu horietan, urteko 20 eguneko kalte ordaina ematen da, gehienezko 12 hilabeteko mugarekin.
|
|
|
Hasiera hasieratik eztabaida larria sortu izan da bolantak erabiltzen dituztenen eta ohiko arrantza baliabideak erabiltzen dituztenen artean. Lehenengoek errentagarritasun ekonomikoaren argudioa dute, eta besteek, berriz, bolantek arrantzaren ekosisteman
|
duten
eragin arriskutsua aipatzen dute. Erakunde ekologistak ere sare horien aurka agertu ziren arrantza ahalmen handia dutelako eta ekosisteman eta izurde eta zetazeoen populazioan kalte handia egiten dutelako.
|
|
|
Bigarren Mundu Gerraren ondoren Agirrek 1937an
|
zuen
eragina berreskuratu zuela aipatu da hainbatetan. Honela, Irujok protagonismoa galdu zuen, Kontseiluak eta erakunde hark prestaturiko autonomia estatutuak bezala.
|
|
|
XV. mende hasieratik aurrera denak ziren aiton seme, Ahaide Nagusiek ez zuten zertan estamentu berezi bat defendatu beharrik. Noski, Kaparetasun Unibertsala juridikoa zen huts hutsean eta desberdintasun ekonomikoetan ez
|
zuen
eragin berezirik izan, baina hiribilduek gatazkan irabazitako apustua zela esan genezake.
|
|
|
Ingurumenean ez ezik, sistema sozial eta ekonomikoetan ere
|
badu
eragina
|
|
|
Mundu guztian
|
du
eragina
|
|
|
Kontuan izan behar da basamortutzeak ingurumenarekin ez ezik, sistema sozial eta ekonomikoetan ere
|
baduela
eragina.
|
|
|
Ingurumenean
|
duen
eragin nagusia fauna eta landaretza suntsitzea den arren, ur baliabideak nabarmen gutxitzeak eta lurraren hondamen fisiko eta kimikoak produkzio gaitasuna dezente galtzea dakar eta horrek aldaketa sozialak eragiten ditu (migrazioak esaterako), eta ondorioz familiak desegituratu eta hiri-guneetan eragin larriak izaten dira, pertsonak hirietara joaten baitira bizi baldintza hobeen bila....
|
|
|
larruazal, ile eta mukosen egoeran
|
dute
eragina eta zelulak berritzeko prozesuetan ere agertzen dira.
|
|
|
Osasunaren eta kirolaren arteko loturaz, behintzat, honen azterketa zabal eta zorrotza egundo argitaratu gabe zegoen espainolez: obesitatearen prebentzioa, osteoporosia, drogen kontsumoa, ariketa fisikoaren ondoriozko hipertentsio arteriala, haurdunaldian eta erditze ostean emakumearen bizimoduaren hobekuntzan kirolak
|
duen
eragina, gure indar eta erresistentzia muskularra hobetzeko zein kirol komeni zaigun eta antzeko gaiak jorratuko ditu, zehazki jorratu ere.
|
|
|
OHZk ondasun higiezin guztiengan
|
du
eragina, baina desberdintasunak daude hiri izaera edo landa lurreko izaeraren arabera.
|
|
|
Zerga epealdian zehar zergapetutako ondasunetako aldaketek ez
|
dute
eraginik izango OHZrako eta hurrengo ekitaldietan izango dute eragina.
|
|
|
Emaitza: pertsona lasaitu egiten da eta horixe da saunak estresaren aurka
|
duen
eragina.
|
|
|
Suntsipenik handiena planetako gune tropikaletan gertatzen den arren bioaniztasuna aberatsagoa baita leku horietan Europako fauna eta landaretza ere ez dira salbu geratzen habitata aldatu eta suntsitzeak lurreko ekosistemarengan
|
duen
eragin latzetik.
|
|
|
Jostailua berri eta gaurkoa izateak opariaren ontasunean
|
du
eragina, bereizketarik nahiz kategoriarik ez dagoen neurrian.
|
|
|
Areago, ur gezen sistema naturalak produkzio handienekoak izateaz gainera, tokian tokiko ekonomian
|
duten
eragina funtsezkoa izaten da.
|
|
|
Aldaketari aurre egingo dio kontsumitzaileak nolabaiteko kezkaz, jendearen eguneroko bizitzan
|
duen
eraginagatik.
|
|
|
Berriki egin den hainbat ikerketak metal astunek ekosistemaren egoeran eta gizakiaren osasunarengan
|
duten
eragin kaltegarria aztertu du.
|
|
|
Osasunarengan
|
duten
eragin kaltegarri hauez froga ugari dagoen arren, oraindik ere jarraitu egiten du metal astunen esposizioak eta areagotu egin daiteke politika adostu eta zehatzik ezaren eraginez.
|
|
|
Oraingoz, genetikoki aldaturiko produktuak landatzeak ingurugiroarengan
|
duen
eraginaz ari dira zientzialariak eztabaidan.
|
|
|
Artua laginak du saturatuen proportzio apalena (%17) baina trans motako gantz intsaturatuen odoletako kolesterolean
|
duten
eragin nutrizionala saturatuen parekoa baita eduki handia (%15) kontuan harturik, gantz azido saturatu edo baliokideen edukia %32koa dela ikusten dugu.
|
|
|
Nutrizioari buruzko informaziorik ematen ez duen lata bakarra Escuris da eta datu gehien agertzen dituena, berriz, Isabel lagina: gantz edukia ez ezik, saturatu eta intsaturatuen kopurua adierazten du eta, ondoan, zein kopurutan dautzan omega gantz azidoak; bukatzeko, gure organismoaren osasunean azido horiek
|
dituzten
eragin onuragarrien berri ere ematen digu.
|
|
|
Berotegiak ez
|
du
eraginik ez kolorean ez zaporean; landatzen den landare motaren baitan izaten da hori.
|
|
|
Horrenbestez, pertsonen autoestimaren oinarrian dago eta hain
|
du
eragin handia ze, bizitzaren aurrean dugun jarrera baldintzatu eta pertsonaren bizitza kalitatea arriskuan jar dezake.
|
|
|
Elikagaiaren endekapenean edo jatorrizko kalitatearen galeran faktore askok
|
dute
eraginik: eguzki argitara uztea (bitaminen galeran eta gantzen zaharmintzean du eragina), aireko oxigenoarekin kontaktutan egotea (aurrekoak bezalatsuko galera eta aldaketak ondorioztatzen dute eguzki izpiek ere), tenperatura (mikroorganismoak suntsitu, neutralizatu edo izugarri ugalaraz ditzake), hezetasuna (bakterio eta lizunen garapena galarazi edo lagundu egin dezake) eta azidotasuna (bitamina zenbaiten galera minimizatzea errazten du), besteak beste.
|
|
|
Elikagaiaren endekapenean edo jatorrizko kalitatearen galeran faktore askok dute eraginik: eguzki argitara uztea (bitaminen galeran eta gantzen zaharmintzean
|
du
eragina), aireko oxigenoarekin kontaktutan egotea (aurrekoak bezalatsuko galera eta aldaketak ondorioztatzen dute eguzki izpiek ere), tenperatura (mikroorganismoak suntsitu, neutralizatu edo izugarri ugalaraz ditzake), hezetasuna (bakterio eta lizunen garapena galarazi edo lagundu egin dezake) eta azidotasuna (bitamina zenbaiten galera minimizatzea errazten du), besteak beste.
|
|
|
Aldaketa ez da azalekoa edo moda hutsalakeragindakoa eta ez da irakaskuntzara mugatzen; are gutxiago, hizkuntzaren irakaskuntzara. Izan ere, aldaketa orokor eta sakon batean murgilduta gaude, eta bizitzaosoan
|
du
eragina. Hain da sakona aldaketa, non paradigma berriaz ere hitz eginbaitezakegu.
|
|
|
Normalizazio sozialari dagokionez, ideia hau aipatzen du: euskararen egoerasoziolinguistikoak
|
badu
eraginik eta ondoriorik euskararen irakaskuntzan etakurrikulugintzan. Eta egoera hori deskribatzeko, populazioaren laurden batekbaino ez duela ezagutzen aipatzen da, nahiz eta orain arte hartutako neurriakonuragarriak izan diren Euskal Autonomia Erkidegoan.
|
|
|
Irakasleok muzin egin diogu telebista edo irrati emanaldi errealakklasean erabiltzeari, besteak beste, horrek izugarrizko lana eskatzen duelako (grabatu, aukeratu, ariketa prestatu, gorde, etab.). Horren ondorioz, ariketek ezdute balio izan helburu garrantzitsuena betetzeko, hau da, ikasleei egunerokobizitzan aurkituko dituzten benetako komunikazio egoeren eredu edo adibideakaurkezteko. Hori gutxi balitz, dokumentu errealek ikasleen motibazioari begiraizan ohi
|
duten
eragin positiboa ere neutralizatuta geratu da, gure jokabidearenerruz.
|
|
|
Motibazioaren inguruan egiten ari ziren ikerketen emaitza kontrajarriak zirelaeta, Clement eta Kruidener ek (1985) aipatzen dute honen arrazoiak ondokoakdirela: 1) orientazio integratibo eta instrumentalari buruzko definizioaren ingurukonahasketa; eta 2) orientazioetan gizabanakoaren inguruneak
|
duen
eragina, hau da, gizabanako horrek bere ingurunean dituen sare sozialen, bere identitate sozialareneta inguruneko beste hainbat faktoreren eragina kontuan hartzekoa izango da.
|
|
|
Elebitasun prozesua nola gertatzen den aztertzeko, gehienbat elebitasun aditibo/ sustraktibo motak azaltzeko?, egoera sozialen eta prozesu psikosozialen arteko zubi moduan aztertu ohi da gizabanakoen sare soziala (Hamers etaBlanc, 1983). Euskararen jabekuntzan
|
duen
eragina ere Cenoz eta Valencia (1993) ikertzaileek frogatu dute, bizitasun etnolinguistikoarekin eta motibazioarekinerlazionatuz.
|
|
|
Euskararen erabilera orokorrean aldagai ezberdinek
|
duten
eragina ikusita, euskara erabilera altua dutenen perfil soziodemografikoa, soziolinguistikoazein psikosoziala egin da. Subjektu horiek Gipuzkoan eta euskaldunen proportzioa%40 baino gehiagokoa den herrietan jaio eta bizi dira; euskara dute lehen hizkuntza beren gurasoek ere, edo gutxienez horietako batek; gurasoak Euskal Herrian jaioak dituzte; euskararen erabilera altua dutenen artean, emakumezko gehiago daude gizonezkoak baino; subjektu horiek euskararen ezagutza maila altua dute, baita beren inguruko pertsonek ere (gertuko eta urrutiko sarea); euskararekikoeta euskaldunekiko jarrera positiboa erakusten dute; horrez gain, euskaldunei etaerdaldunei buruzko irudi ezberdina dute, euskaldunak oso taldekoiak ikusten dituzten bitartean, erdaldunak ez dituzte hain taldekoiak ikusten; euskararen bizitasun etnolinguistiko subjektiboari dagokionez, euskarri eta kontrol instituzionala etaestatusa baxutzat jotzen dituzte; demografia, berriz, altua ikusten dute; gaztelaniaren estatusa eta demografia baxua iruditzen zaizkie; gaztelaniaren euskarri etakontrol instituzionala, berriz, altua; euskaldunekiko uste exozentriko eta euskararekiko uste egozentriko altuak dauzkate; erdaldunekiko uste exozentriko altuakdituzte eta gaztelaniarekiko uste egozentriko baxuak; euskal identitate altua etaidentitate espainiar baxua dute; azkenik, euskalduna izateko baldintzarik beharrezkoena linguistiko kulturala dela pentsatzen dute.
|
|
|
«Euskaldun berrien behar funtzionalak eta sinboliko afektiboak ez betetzeak agerian jar dezake euskara ikasteko ahaleginak ez direla nahikoa atsegingarri»; «erdararen aldeko arau sozialpean jarraitzeko inertziaren zama. Honekinbatera,... oinarrizko kalitate irizpidetzat ez hartzea»; «erdarazko komunikabideek
|
duten
eragin erdaltzale gero eta handiagoa» izatea; «elebakartasunaren aldeko diskurtsoa»; «helburuen eta bideen arteko adostasun falta».
|
|
|
Diruaren edozein sormenek eskaintza infinituki elastikoa dela erakusten du: beraz, diruaren sormenak ez
|
du
eragiten parte hartzen duen diruaren prezioan. H herrialdearen Banku Zentralak ez du erosten H diruko aurretik jadanik existitzen den inolako diru kopururik, H ren merkataritza soberakinaren ordainketa etxeko dirutan elikatzeko; helburu horretarako behar den H diruko kopurua, izatez, H herrialdearen Banku Zentralak sortzen du osoki.
|
|
|
Herrialdeen inportatzaileek mailegu hartzaileei eta esportatzaileen parte bati ordaintzen dietela dirudi; hala ere, kanpo zorraren zerbitzuari dagokionez, esportatzaileei zuzenki moneta sormenaren bidez ordaintzen diena, Banku Zentrala da. Sormen horrek ez
|
du
eraginik truke tasan eta ez da inflaziogilea, herrialdearen kanpo irabaziaren etxeko monetizazioari baitagokio. Beste aldetik, beren zorra zerbitzatzearren zorpeko egoiliarrek ordainduriko kopurua, osoki bereganatzen du Bankuak, Altxor Publikoaren izenean.
|
|
|
Masa espektroskopia, eremu elektrikomagnetikoek ioietan
|
duten
eraginean oinarritzen da
|
|
|
Isomeria optikoak usainaren gainean izan ahal
|
duen
eraginaz gutxi dakigu, eta iritzi kontrajarriak agertzen dira bibliografian. Esate baterako, cc ionona zenbait aldiz aztertu da, baina lortutako iritziak ez dira beti berdinak izan.
|
|
|
Perfumegintzan
|
duen
eraginean lehiakide berri batzuk agertu zaizkio Frantziari azken bolada honetan
|
|
|
Eukaliptoaren esentzia hostoen distilazioz lortzen da, eta alkanforraren antzeko usain freskagarri eta ez oso iraunkorra du. Arnasbideetan
|
duen
eraginagatik, medikuntzan ere erabiltzen da. Linaloola da osagaietariko bat.
|
|
|
Pilula hartzen den bitartean erretzeak emakume helduengan eraso akutua izateko arriskua areagotzen duela frogatu da. Ikerketaren egileek adierazi dute orain arte ez zela ezagutzen pilula antikontzeptiboak nerabeen kontsumoan
|
duen
eragina. Ikerketaren arabera, pilula hartzen duten 12 eta 17 urte bitarteko gazteen %40k erretzen dute, pilula erretzen ez dutenen %25ek baino.
|
|
|
Fruta hori oso mikatza denez, eta marmeladak eta beste gozagarri batzuk egiteko bakarrik erabiltzen denez, ez da oso arriskutsua osasunerako. Ikerketak berretsi duenez, DHD izeneko konposatu bat da pomelo zukuak zenbait botikatan
|
duen
eragina azaltzen duen osagai aktiboa, Paul B doktoreak dioenez. Watkins, Ipar Carolinako Unibertsitatekoa.
|
|
|
Hala ere, garrantzitsuena hazkunde erritmoa da; izan ere, 1997an %0 izatetik 1999an %1, 6 izatera igaro zen, eta aurten %5, 5 izango dela kalkulatzen da. Teknologia horri esker, nazioarteko telefono deiak egin daitezke Internet bidez, kostu txikian; batzuetan, ohiko sareek baino %40 gutxiago, teknologia horrekin distantziak ez
|
baitu
eraginik prezioan. Prezioak merkatzeaz gain, IP teknologiak aplikazio berritzaileak sartzea errazten du eta komunikatzeko aukerak areagotzen ditu:
|
|
|
Haren iritziz, kontrolean, edaten jakitean heztea falta da, eta gizarte osoa inplikatzea ere falta da, eta abusuan eragina duten mutilen gurasoei isunak eta antzeko neurriak ezartzeaz hitz egiten denean, “neurri hau ez da gurasoei zigorra jartzetzat hartuko, arazoa konpontzen saiatzeko beste neurri gisa baizik, eta laguntza gisa ere bai”. Indarkeriari dagokionez, Urra konturatu da Espainiako gazte gehienak ez direla bortitzak, baina Espainiako gizarteak kontrakoa uste duela, hein handi batean, gazte hiltzaileen albisteek
|
duten
eraginari esker. Baina, hain zuzen, eta Arartekoaren arabera, iaz adingabeekin izandako 27.000 gertakarietatik, 10 bat bakarrik izan ziren kasu larriak, eta, Urraren arabera, aurreko urteko zerga memoria hartu eta, adibidez, 54 eta 58 urte bitarteko pertsona taldera joaten bada, “adin talde horrek hilketa gehiago egin dituela egiaztatuko da”.
|
|
|
Nahiko koipetsua denez, kontuan hartu da obesitatea, patologia kardiobaskularra eta alterazio lipidikoak (kolesterola edo triglizerido handiak odolean) daudenean. Txerriari eman zaion elikadurak
|
duen
eragina azaltzeko, zerri iberiarra dugu.Gizentzeko fasean, larrean, ezkurrekin eta mendiko larrearekin elikatzen da. Ezkurrak gantz asegabeetan (gantz ona) aberatsak diren elikagaiak dira, eta, beraz, zerri horien haragiak gantz azido monoasegabeen proportzio handiagoa du, batez ere olioikoa, %50etik gorakoa.
|
|
|
Botikariek gogorarazten dute gizakiek eritasun horretan jokatzen duten eginkizuna birusaren zeharkako transmisioa dela, animaliei kutsatutako arropa, oinetako edo eskuen bidez transmititzen zaiena, birusa hainbat egunez bizirik irauteko gai delako kanpoan. Farmaziako Elkargoen Kontseilu Nagusiaren aburuz, arazoa ez da gizakiarentzako osasunarena, ekonomikoagoa baizik; izan ere, eragin handia izan dezake, eta, gainera, baserritarren eta hornitzaileen galerez gain, elikagaien prezioen igoera eta turismoaren sektorean
|
duen
eragina ere kontuan hartzen ditu. Txostenak dioenez, Erresuma Batutik kanpo sukar aftosoa duten animalien kasuak masiboak ez diren arren, herrialde batzuetako sindikatu abeltzainek eta politikoek behin eta berriz azpimarratzen dute sukarra izateko arriskua duten azienda guztiak (ardiak, ahuntzak, behiak eta zerriak) txertatu liratekeela.
|
|
|
Eritasun horren prebalentzia %10, 2koa da belauneko artrosiaren kasuan, eta %6, 2koa eskuko artrosiaren kasuan. Hala ere, patologia horrek 65 urtetik gorakoetan
|
duen
eragina %30etik %35era bitartekoa da. Azterlan horretako datuen arabera, 20 urtetik gorako biztanleen %14, 8k lunbalgia du; beraz, kalkuluen arabera, 4,5 milioi espainiarrek jasaten dute aldaketa hori, eta 50 urte inguruko pertsonei eragiten die, batez ere.
|
|
|
Eragin handiena izan zuen probintzia Bartzelona izan zen; 1998an 8.743 kasu izan zituen, hau da, Espainiako biriketako tumore guztien% 15,6, eta 1996 eta 1999 bitartean probintzia batean izandako kopururik handiena. Patologia horrek Bartzelonan
|
duen
eragina gutxi aldatu da lau urte hauetan, eta 7.801 kasu eta 8.743 kasu izan dira. Ondoren, Madril dago, 1999an probintziako zifrarik handiena lau urte hauetan erregistratu zuena:
|
|
|
Nahikoa frogatuta dago kolesterolemiaren kontrolean elikagaien kolesterol edukiak ez ezik, beste faktore batzuek ere eragiten dutela, hala nola, elikagaien bitamina eta mineralen ekarpena, gantz azido saturatu eta poliasegabeen edukia eta bien arteko erlazioa. Arrautzaren kasuan, erlazio hori onuragarria da odoleko lipidoen mailan
|
duen
eraginari dagokionez, hau da, gantz poliasegabearen proportzioa (koipe ona) gantz asea (koipe txarra) baino handiagoa da. Hala ere, kolesterol edukia dela eta, errezelo gehien duen elikagaietako bat da, eta horren kontsumoa nabarmen jaitsi da azken urteotan.
|
|
|
Osaera Funtsean, tapizatutako altzariek poliuretanozko edo goma aparrezko apar malgua dute, oihalez forratuta. Horregatik, hain zuzen ere, Altzarien, Zuraren, Bilgarrien eta Kidekoen Institutu Teknologikoak (AIDIMA) azken bi urteetan “Suzko atzeratzaileek tapizerian erabilitako poliuretanozko (EFP) apar malguen portaeran
|
duten
eraginaren ikerketa” egin du. Apar berriek “materialen erosotasuna errespetatzen dute, eta toxikotasun indize txikiak dituzte sutea gertatuz gero” Aparrak fabrikatzeko prozesuan su atzeratzaileen eragina izan du aztergai azterlan honek, eta sugarren aurrean produktu seguruagoak eman ditu.
|