|
2003
|
|
|
Eta Mallonak alaba biak hantxe ikusten zitian, kartzelako patioan, paseo orduetan. Eta emaztea ez zian ikusten, eta arduratu egiten huen, eta ez
|
huen
bere baitan bizi, eta alabek esku keinuz ama ondo zegoela jakinarazten ziotean –kostatu egiten zitzaidan hura dena azaltzen segitzea– Epaiketa Begoñako Andra Mari eguna baino lehenago egin zitzaienak egun seinalatu hartan indultua etorriko zitzaielakoan izan hituen, bizi ezinik. Eta horretan, Mallona bere buruari galdetzen, zer egin?
|
|
2004
|
|
|
ezin
|
dudala
bera barik bizi.
|
|
2006
|
|
|
Baina hori ere hain
|
du
berea biziak!
|
|
2007
|
|
|
Hirugarrena, Barojarena, honek ez
|
baitu
bere bizian idea susmorik izan. Ken ezazue edozein boutade kutsu, eta garbi ikusiko duzue.
|
|
|
Sendatzeko tratamendu baten amaiera zehazten duen lerroa, dagoeneko eraginik ez duena, eta gaixotasun terminal baten aurrean dagoela onartzen duena, batzuetan oso fina da. Pazienteak mota horretako programa batean onartzeko irizpideak bete ditzan, familiako medikuak ziurtatu behar
|
du
bere bizi itxaropena sei hilabetetik beherakoa izango dela. Hala ere, gaixotasunaren eboluzioak aurreikusi ezin duenez, noizbehinka atzeratu egiten da, heriotza oso hurbil dagoen arte.
|
|
|
Zortea!". Pettan, mendixka oihantsu baten maldan sortua zen, gaineko aldean deitzen zuten bezala, uhaitza abiatzen den arkaitzaga baten sahetsean eta han pasatua
|
zuen
bere biziaren parterik handiena. Berarekin bizi zen denboran, Maddi, bere herrenak uste zuen arnegu hitz bat zela eta matelak gorritzen zitzaizkion entzuten zuen aldi guziz.
|
|
2008
|
|
|
(pausa) Ez da nire aita! Eta ez
|
dut
berarekin bizitzeko asmorik!
|
|
2009
|
|
|
Elizako organoaren notak ere iristen zitzaizkion tarteka, baina, ohi ez bezala?. Nik ez dakit nola den, baina organoaren musika entzun eta barruan halako indar bat nabaritzen dut, odola olatuka hasiko balitzait bezala? esan zion behin batean izeba Ernestinari?, Domingok ez
|
zuen
bere baitan bizi indarraren misterioaren bultzadarik sentitu; esan nahi baita hura bere burua engainatzeko modu bat besterik ez zela, begiratua helburuan finkatu arren, beste mila gauza eta beste mila kontu pasatu baitzitzaizkion gogotik. Domingok betileak gora eta behera higitzen zituen etengabe?, kontrolatu ezin zuèn irudien sekuentzia etengabean: elizarako bidean ikusitako zalgurdiak eta automobilak, elizara sartu baino lehenago ikusi zuèn eskalea, hiru banku aurrerago zuèn gizonaren buru soila, bola gazta bat zirudiena, Adaren ile txirikordak, Damasoren betaurreko lodiak, berriro zalgurdiak eta automobilak, eta berriro burusoila eta bola gazta?
|
|
|
Badira prostituzioan jarraitu nahi dutenak, eta badira utzi nahi dutenak. Azken horiek arazo handiak dituzte, asko kanpotarrak direlako eta ez
|
dutelako
bertan bizitzeko baimen agiririk. Ikasteko ere aukera gutxi gelditzen zaizkie daukaten lan ordutegiarekin.
|
|
|
Hasi zituen, bada, apaizak ofizioak, ekin zioten eliztarrek Pange lingua kantatzeari, geratu zen Domingo ekisainduari begira, ohi bezala... baina, ohi ez bezala, borondatearekin inoiz baino gehiago ahalegindu arren, ez zuen ia ezer sentitu; berak, ordea, hegan egin nahi zuen, edo, hegan egin ezean, hegan egiten ariko balitz bezala, era hartan sentitu izan baitzuen Domingok bizpahiru bider Jainkoaren graziaren isuria, eta hain data gogoangarrian –zangoen osasuna jarri zuen jokoan, astebete eskas lehenago! – hura gutxienez merezi zuela irizten baitzion; hala, begiratua ekisainduaren ostia zurian kontzentratzen saiatzen zela... ezer ez! Elizako organoaren notak ere iristen zitzaizkion tarteka, baina, ohi ez bezala –" Nik ez dakit nola den, baina organoaren musika entzun eta barruan halako indar bat nabaritzen dut, odola olatuka hasiko balitzait bezala" esan zion behin batean izeba Ernestinari–, Domingok ez
|
zuen
bere baitan bizi indarraren misterioaren bultzadarik sentitu; esan nahi baita hura bere burua engainatzeko modu bat besterik ez zela, begiratua helburuan finkatu arren, beste mila gauza eta beste mila kontu pasatu baitzitzaizkion gogotik –Domingok betileak gora eta behera higitzen zituen etengabe–, kontrolatu ezin zuèn irudien sekuentzia etengabean: elizarako bidean ikusitako zalgurdiak eta automobilak, elizara sartu baino lehenago ikusi zuèn eskalea, hiru banku aurrerago zuèn gizonaren buru soila, bola gazta bat zirudiena, Adaren ile txirikordak, Damasoren betaurreko lodiak, berriro zalgurdiak eta automobilak, eta berriro burusoila eta bola gazta...
|
|
|
Liburuekin baizik ez zuen onik: nahi
|
zukeen
bere bizi guzia
|
|
|
" Lana banatzen hasten den momentutik, bakoitzak badu ezarri egiten zaion eta utzi ezin duen jarduera esparru propioa: ehiztari, arrantzale edo kritikari da, eta horrela jarraitu du ez
|
baditu
bere bizitzeko bitartekoak galdu nahi; baina gizarte komunistan, aldiz, ez du bakoitzak bere jarduera esparru esklusiboa, bere desioaren arabera ekin baitiezaioke edozein lan motari, gizarteak produkzio orokorra arautzen baitu eta egingarria bihurtzen da horrela niretzat gaur honako hau, bihar beste hura, goizean ehizara joatea, bazkalostean arrantzan ibiltzea eta ilunabarrean ganadua biltzea, af... Komunitate aske bat, ezeren aurretik, norbanakoen" asoziazio askea" da!
|
|
|
Orduan, ez da harritu behar. Amatxi eroazi
|
du
bere bizi modu senstorik gabekoarekin, eta ez ba zuen etxetik kanpora bidali, ill egingo zen gauzo amona xaharra. Ez baitira ttikitan erakutsi bide onak, eta gero, gaillendu zaionian, sobera beranta zen.
|
|
2010
|
|
|
EIDER. Bai zera! Ezin
|
naun
bera gabe bizi.
|
|
|
Itsasoarekin txikitatik izan du harremana eta ezin
|
du
bera gabe bizi.
|
|
|
Ezkontzen zeneko unean, bere emaztegaiari planto eta hantxe prantauta utzirik, leihotik jauzi batean ospa egin zuen. Kanonigo aukeratu zuten eta, han ere ezin etsita, Alpeetako menditzarrotan mendate pasadizoak eratzen bete
|
zuen
bere bizia (tokitan zegoen ezkondu eta sukaldean lotuta egoteko!). " Grand Saint Bernard" eta" Petite Saint Bernard" mendi nahiz mendateak bere izenekoak dira.
|
|
2011
|
|
|
Jesus Prieto antropologo eta irakasleak uste du hasieran, etorri berritan, egiten dutela hori etorkinek. «Familiak hemen egin nahi
|
badu
bere bizi proiektua, aldatu egiten du jarrera: bertakoekin aritzera jotzen dute».
|
|
2012
|
|
|
Sekretu bat dugu, sekretu handi bat, istorio arraro eta ilun bat konpartitzen dugu. Atsegin
|
dut
berarentzat bizitzea, nahi duenerako.
|
|
|
|
du
bere bizia, besteak salbatzearren. Antzinako samurai espirituaren jarraipena da.
|
|
|
Unamunok bere burua euskaldun eta espainola deklaratzeko enkarnu amorratuaukan
|
du
bere bizi guztian, eta azken egunetako istiluan ere Millan Astrayrekin berehaserrearen arrazoietako bat euskaldunen defentsa izan da. «Vasco por los cuatrocostados», aitortu du bere burua Bilboko Lore Jokoetan (1901); «vasco por treintay dos costados» (1931, «Don Quijote y Bolivar»); «vasco por todos setenta y ochocostados, de casta, de nacimiento, de educacion y sobre todo de voluntad y afecto» (1911, «El imperialismo catalan»).
|
|
2013
|
|
|
Leinua, Ibaialde, Tuntuna, Trikili Trakala eta Orain bat elkarteak. Ikastolen ostatua ondoan, komertzioen inguruko guneak
|
badu
bere bizi propioa. Karrikaldia ez da soilik oholtza bat dantzari, kantari eta bertsolariekin eta ikusleak parean.
|
|
|
Izeba hasi zen ontziak garbitzen, kafea egin eta emakumeei eramaten, baina ezin bakarrik eta Tturkoren amak lagundu zion, Xolek, bere betiko umorearekin. Emakume hark gorriak ikusiak
|
zituen
bere bizian, baina ez nion behin ere iluntasunik ikusi aurpegian," Zertarako triste egon. Ez du deusetarako balio!".
|
|
2014
|
|
|
Txikiak ez du harena beste bizitza propiorik. Harengandik
|
du
bere bizia, harengandik bere alegrantziak2531 Renanek uste du, obligazioa ez ezik, bere bizipoza eta zoriontasun pertsonala ere joputza horretantxe, heroiarentzat izerditzean eta nozitzean, akabatzean, sentitzen duela jende xumeak.
|
|
|
Gorputzak espazio bat mantentzearren, sinbolikoa nahiz fisikoa, etenik gabekoborrokara zigortuak daude. Horrekin esan nahi da ezen emakumea edota gizonanitasuna gorpuzten duten leku horiek gordetzera behartua dagoela eta horretarakodaukan tokiaz gain, espazio berriak bilatu eta zabaldu, ahalik handienak etazabalenak, behar
|
dituela
bere bizi habitaterako (Pera, 2006: 91).
|
|
|
Gizakiak, gainerako bizidunek bezala, energia behar
|
du
bere bizi funtzioak gauzatzeko. Etxeko tresnek energia gutxi erabiltzen dute.
|
|
|
Emakumeari hizketan ari zaio buru hura: maite duela, ezin
|
duela
bera gabe bizi, lerdea eta odola darizkiola ahotik. Eta neska izututa, buruari so.
|
|
2015
|
|
|
ekin eta ekin hiru urtean gerarazi bazuten ere, Jesusen Lagundian sartu zen. Andre honen aitor entzule batek esan zidan, hark esan ziola ez
|
zuela
bere bizian izan beraren bihotzak semeak profesa egin zuenean bezain poz handirik.
|
|
|
Herri asko harresiaren alboan geratu dira. Lur eta etxe asko ere harresiaren alboan daude eta bertako palestinarrek baimen bereziak behar
|
dituzte
bertan bizitzeko. Haietako askok baimenik ez dute, beraz, berenak diren lurretara joateko ez dute aukerarik eta askok beren lurrak lantzeko aukera galtzen dute.
|
|
|
Hipotesi hau dakar: Saizarbitoriaren idazleak esaldi luze obsesiboak idazteko joera
|
du
bere bizi indarra gizarte bizitzatik idazketara lekualdatu eta ahal bezain zehazki behatzeko eta deskribatzeko lanean xahutzen duelako.
|
|
|
Horrek esan nahi
|
du
bere bizi indarra garbiena dela epai eta zinismorik gabe.
|
|
|
Ameriketan egina
|
zuen
bere bizia eta etxerat erretiratua ondotik.
|
|
2016
|
|
|
Piarres Larzabalen bizitza ekintzetan oinarritzen zen, jendearekin bizi zen, laborantzan, lantegietan, edo 1951tik landa Zokora bizitzera joan zelarik, arrantzale munduan murgildua bizi zen. Ezaguna
|
zuen
bere inguruko biziaren lekukotasuna eman zuen antzerkiaren bitartez. Bere inguruan ikusi, entzun, sumatzen zituen kezkak azaldu zituen.
|
|
|
Piarres Larzabalen bizitza ekintzetan oinarritzen zen, jendearekin bizi zen, laborantzan, lantegietan, edo 1951tik landa Zokora bizitzera joan zelarik, arrantzale munduan murgildua bizi zen. Ezaguna
|
zuen
bere inguruko biziaren lekukotasuna eman zuen antzerkiaren bitartez. Ikusia dugu Patri Urkizuk «patronage»eko antzerkia aipatu zuela Jean Barbier apaizaren antzerkien kasuan.
|
|
|
Denbora luze eman dut erabakia hartu gabe, baina norbaitez maitemindu naiz eta ezin
|
dut
bera gabe bizi.
|
|
|
Sar hitzan bere auzoko emazte batek goraipatu du Philipperen bihotz handia eta ondotik Jean Louis Laduche Azkaingo mera ohiak laudatu du Herriko Etxean eta Donibaneko suhitzaileen artean eginikako lana. Gizon xume eta balios hunek bere pasioneaz bete
|
du
bere bizia, 43 urte eginik baratzezaingoan Azkaingo herrian eta hogoi bat bolondres gisa Donibaneko suhiltzaileekin. Senpererat ezkondurik, Madeleine Olaizola bere emaztearekin bi seme eta ondotik hiru haur ttipik osatzen zuten hauen familia.
|
|
|
Filipe Oyhamburuk zuzendu du Oldarra taldea 1945etik 1953ra, eta ondotik Etorki baleta taldea eta koroa 1984a arte. Hitz batez erraiteko mundu osoa kurritua
|
du
bere bizian sorkuntzak eginez, baletak aberastuz eta euskal populuaren enbaxadore izanez. Ondotik, zintzur bustitzetik landa, txixtularien kontzertu bat, erakutsi baitute tresna ezberdinekin, txixtu, arabita, xilbote, atabal eta perkusioekin egin daitekela musikaldi bikain bat.
|
|
2017
|
|
|
Baina hori ere hain
|
du
berea biziak!
|
|
|
Lehenbizikorik, hura da gure adiskide, eta hain adiskide, non zerutik lurrera jaitsirik, lurrean guregatik are bere etsai
|
gintuelarik
bere bizia liberalki eta boluntarioki eman baitzuen. Hala esaten du jondoni Paulok (Erm 5:8):
|
|
|
dirurik aski ez dela eta abar... Saguek berek modernitatea nahi
|
dute
beren arteko bizia jartzen dutela hoik ere aise gaurko berrikuntzeri. Jendeak ere zendako ez?
|
|
|
Huts handia utziko du sortzez Hazpandar hunek. Formakuntzaz iturgina izanik, kinkail saltegietan ereman
|
du
bere bizi profesionala, bai Donibanen baita Baionan. Elkarte munduan ongi engaiatua zagon, lehenik errugbilari bezala Hazparnen gero arduradun Spuc batasunean, parropiako koralean baita Errobi Kanta abesbatzan eta nola ez aipa suhiltzaileekin hainbertze urte eginik.
|
|
2018
|
|
|
Oso garestiak direla, baina bertan bizi direnentzat" den dena dohainik". Berari, orain, txartelak ematen dizkiotela, baina uste
|
duela
bertan bizitzeari uko egingo balio txartelak ere amaitu egingo liratekeela. Hurrengo solairuetan gelak omen daude.
|
|
2019
|
|
|
Baina ikusia dugu ezen, kontrara, gizonaren sexualitate normalak Ama eta Emaztea bereizten dituela. Higuin ditu biziaren alkimia misteriotsuak, eta, aldi berean, lurraren fruitu gozoak
|
ditu
bere biziaren elikagai eta liluragarri; haietaz jabetu nahi du; Venus desiratzen du, uretatik atera berri. Patriarkatuan, emakumea emazte da oroz gainetik, sortzaile gorena gizonezkoa baita.
|
|
|
Orain teknologia berriak erabil ditzakegu, hala nola DNAren sekuentziazioa». Eta gauza berria da, halaber, ikerketa zientifikoen arabera gizakia ez dagoela «giza zelulak» bakarrik eratuta, baizik eta, bere espezieari dagozkion geneez gain, mapa genetiko ezaguna osatzen dutela, eta horrek «zerbait gehiago» behar
|
duela
bere bizi funtzioak garatzeko. Plus hori hesteetan babesten diren bakterioetan kokatzen da, informazio genetiko eta funtsezkoa baitute organismoak bere funtzio guztiak modu egokian egin ditzan.
|
|
2020
|
|
|
" Basa Sagharre" ezagutuko lukeenak
|
luke
bere bizian munduan maita ditaizken ederti guzien asmatzeko eta maitatzeko.176
|
|
|
–Ama, edaten duenean, gauez ohera hurbildu eta gauza txarrak esaten dizkiola esaten du. Ez
|
du
berarekin bizitzen jarraitu nahi, beldur dela dio.
|
|
|
Ezin dut Ezin
|
dut
berarekin bizitzen jarraitu.
|
|
2021
|
|
|
Ez zait ahazten, ezin dut egin, gure aita hil eta gero, berari buruz entzundako asko eta asko, Luzaroko kapitalista bat zela, hau da, ez Luzaroko enpresa gizonik kementsuena, edo gutxienez Luzaron bizi zen gizon ondratu eta behargin bat edo, kapitalista zerri zikin bat baizik, horrekin, hitz bakar eta zatar horrekin, eta batez ere garai hartan bizi ginen giro berezi, nahasi edo ustelean, Frankoren ondoko urte gogorrak hain zuzen ere. Iraultza egun bateko lorea zela uste zuen bizilagun andana kontutan hartuta, nahikoa, ez bazen dena, adierazi nahi zuen, hildako kapitalista Euskal Herria zapaltzen eta hurrupatzen zuen zerri zikin bat izan behar zuela nahitaez, printzipioz, eskuliburu gorriak hala ebazten zuelako eta kito; ez
|
zuen
beraz bizitzeko eskubiderik. Tamalez, bazegoen aipatu dudan jende pila, gure aita, Conservas Abalos lantegiaren jabea, eta baita, edo agian horregatik bereziki, Francoren garaiko zinegotzia izanagatik lehen azpimarratutakoaren edo ez dakit zer gehiagoren erruduntzat zutenak.
|
|
|
Barka iezadazu, ez naiz konturatu zuen aitarenaz ari zinenik, ni behintzat Txetxeniakoaz ari nintzen. Esaiozu zure senarrari nik ere edozein hilketa gaitzesten dudala, nola ez, niri ere ezagutu ez nuen aitaginarreba kendu zidaten bihotz gogorreko astapotro batzuek hala erabaki zutelako, ez zela euren gustukoa, kanpotarra, aberatsa eta Gerraren irabazleen kastakoa, ez
|
zuen
beraz bizitzeko eskubiderik.
|
|
|
Bereak dituen gauzetatik gizakumeak gehien maite
|
dituenak
bere bizia eta soina dira; hurren, gizakume gehienek bederen, ezkont afektuari dagozkionak; eta ondoren, aberastasunak eta bizi baliabideak. (Hobbes 1994:
|
|
|
Baina hori guztia bekarekin batera desagertuko zen. Estatu Batuetatik atera genuen, ez
|
genuen
bertan bizitzeko eta lan egiteko baimenik. Beste bisa bat lortu behar genuen, eta horretarako lan kontratu bat behar da, baina laneko kontraturik ez dizute egiten bisarik ez baduzu.
|
|
2022
|
|
|
Hara, ezin
|
dut
berarekin bizi. Berarekin bizi izan naiz, zer da, hiru urtez, erotu egiten nau.
|
|
|
" Hiztun osoa" kontzeptua erdian jartzeko unea izan liteke, biziberritze prozesu ororen urruneko ipar eta estrategia askoren norabide emaile. Kontzeptuari buelta batzuk emanez, hiztun osoa
|
genuke
bera bizi deneko gizartean bizitzako funtzio guztiak edo nagusiak hizkuntza horretan betetzeko gai dena. Gure lagunon kasuan, hiztun osoa gauza xinple bezain gordina litzateke:
|
|
|
Gure jokoa ez zen buruzagi hori edo hura ezagutzea izanen, baina pertsonaiei kolorea ematea eta ulertaraztea hegoaldeko aberastasunak zituztela haiek gogoan, petrolioa lehenik, baina ez bakarrik, jende organo trafikoa bezalakoak baziren sos alde politak mobilizatzen zituztenak... Emozio handiz irakurri dut berriz aitatxi biloba haien agerraldia, biak izkira arrantzan ari, emigrante itoen gorpuak ekartzen dizkietelarik olatuek, izkirek beren organoak egiten gorputz haien haragiz, haurrak bereak izkirenetarik eta iparreko zahar parkinsondu batek haurraren giltzurrunak behar
|
zituela
bere bizi pasionagarriaren luzatzeko eta Bilboko Guggheinemen bisitatzera joateko bere kide dirudunekin.
|
|
2023
|
|
|
30ean, Hitlerrek Paulus jenerala Feldmarshall izendatu zuen, helburu batekin, pusatzeko Paulus bere buruaren hilketari. Baina Paulus ek ez
|
zuen
bere biziari bukaerarik eman eta, otsailaren 2an, sobietarrei errenditu zen. Bizirik atera ziren 91.000 gizon preso eginak izan ziren, 24 jeneral haien artean.
|
|
|
Margaritaren gogoa, noski, bere anaiari buruz itzulia zen, baina erlijioak garrantzi handia
|
zuen
bere bizian. Senarrarekin zuen harremana urrundua zen eta haurrik ez zuen.
|
|
|
Margarita jainkotiar handia zen, Elizak, otoitzak toki handia
|
zuten
bere bizian, Elizaren mugimendu eta debateak hurbildik jarraitzen zituen eta elizgizonez inguratua zen. Erreformaren ideiak hedatzen hasi zirelarik, Margarita adi egon zen eta ideia berrien hedatzaileak entzun zituen eta askotan babestu ere egin zituen, Erreforma jarraitzen zutenak askotan zigortzen baitziren, batzuetan erretzen ere epaiketa handien ondotik, estatuak Eliza babesten bai tzuen askotan.
|
|
|
Asko hitz egin genuen, Iratiri buruz hitz egin genuen batez ere. Zer moduz ari zen Beasainen, nola moldatzen zen egunero haraino joateko, ea ez ote
|
zuen
bertara bizitzera joan nahi, bikoterik ote zuen, asko elkartzen ote ginen, Villabonara joaten ote zen, osasuntsu ote zegoen, gutxitan deitzen zuela aita.
|
|
|
arrazakeria sistemikoaren egiturari zer dagokion eta bazterkeriak dakarren traumaren ondoriozko erreakzioa zer den bereizteko borroka bat. Emakume zuriek beren ekintza indibidualetatik harago ikusi behar dute, eta ulertu behar
|
dute
berak bizi diren kategoriak boterea eta pribilegioa dakarzkiela, baina, era berean, koloreko feministek ere utzi egin behar diote gaizki ateratzen diren interakzioak patologizatzeari. Erraza da elkartasun zintzoa ezinezkoa delako paranoian erortzea eta gure arraza kategorietan babesa bilatzea; puskaz zailagoa da, ordea, kaltetuak garelako sentipenari uko egitea eta elkarrekin aritzeko asmoz lan egitea.
|