|
2000
|
|
|
Geoffroy saguzarrak, berriz, urte osoa eremu berean igarotzen du. Saguzar honek hegan doala harrapatzen
|
ditu
ur azaleko eta lurreko intsektuak.
|
|
|
ibaiak behin eta berriz eramandakoa berreraikitzen. Lehen Karlistadak() ere ez
|
zuen
ur hauen aprobetxamendua eten, eta 1847 urtean hain zuzen, haranean jaiotako noble batzuen laguntzaz lehenengo bainuetxea eraiki zen. Komunikazio beharrak eta noble haien eraginak, XIX. men dearen bukaeran bainuetxeak trenaren geltoki propioa izatea ahalbidetu zuen.
|
|
|
ohetik jaiki eta egunean gertatuko zitzaidana ia minutuz minutu ezagutzen nuen. Banekien ze arropa jantzi behar nuen, termostatoak hamar minutu behar
|
zituela
ura berotzeko, Seat zaharra estarterraren bidez jarri nuela martxan, inork errespetatzen ez duen stop seinalea ehun metro harago zegoela, bariante berria, bihurgune baten atzetik osaba Pedroren baserria. Bere ardiak ikusten banituen arratsaldean euririk egingo ez zuela ere banekien, eta gero egunero aurreratzen ninduen zoroa zegoen (kilometro batzuk lehenago edo geroago, beti erakusten zizkidan bere atzealdeko pegatinak:
|
|
|
Eta errotak behar
|
zuen
ura, jakina, latsetik zetorkion. Zeren eta, orainokoan erran ez badizut ere, latsaren goiko aldean bertze urtegi bat baitzegoen, ateska bat zuena, nondik erregulatzen baitzen uraren emana.
|
|
|
Eta ezin fintkiago ohartu nintzen eta ezin zintkiago sentitu ezen huts egin nuela. Zeren eta, neure bizitza guztiz aldatzeko asmotan lehorretik itsasorat egin nuenean, iragana erauzi nahi izan bainuen neure baitarik eta iraganaz hustu, ahalik eta garbikien eta osokien, nola ontzi bat barrenean
|
duen
uraz, neure kontzientzia gidatzen zuten hainbat printzipio eta arau irauliz hartarakotz, zeren eta neure bizitza zabaldu nahi bainuen eta neure libertaterako bidea hedatu; haatik, bortz sei urte haien ondoren, iragana zetorkidan berriro gainerat, bekatuaren presentzia itogarri harekin eta bere arau hertsi haiekin... eta bere har izugarri harekin, zeinak ausikika jaten baitzuen eta odolustutzen ni...
|
|
|
[banau malko behar
|
zuten
urak abuztuak itotzen baditu nork aseguratuko dit ez dudala sekula santan trapuzko lorez egindako sonbrerorik eramango lau kanpai asper eta bigun bat zer egingo dut
|
|
2001
|
|
|
Ezagutzen dizkiagu alakoak. Bizkaitar bi ba
|
dituk
ur oietan paseak eta bertsolari bikain diranak. Hamazazpi emezortzi urteko gazteak bear dizkiagu utsuneak beteaz joateko.
|
|
|
Guk ere hemengo arrantzaleei galdetzen diegu. Lehengoan galdetu genien' este barco no hace agua' nola esan eta ontzi honek ez
|
du
urik galtzen da".
|
|
|
Horregatik, sarri sarri edan behar
|
du
ura, beroaren eta hezetasunaren arabera beti ere, baina egarria sentitu baino lehen.
|
|
|
Osagai
|
duten
uraren parte bat lehortu ondoren biltzen dira datilak.
|
|
|
Turia (Valentzia) eta Guadalmedina (Malaga) ez ziren ebaluatu atal honetan, ez
|
baitzuten
urik; orokorrean, azterturiko hamar ibaietan atal honetan izan zen emaitzarik onena, ongi batez beste.
|
|
|
Uraren kalitateari buruzkoa da kalifikazio onargarria duen bloke bakarra, hiru ibai bakarrik geratu baitira proba gainditu gabe; baina beste bitan ere (Turia eta Guadalmedinan) ezin izan da konparaketarik egin, ibaiek ez
|
baitzuten
urik.
|
|
|
Merkaturatu orduko, honela ager daitezke etiketak: Ur mineral naturala Ur mineral berez gaseosoa Ur mineral natural karboniko naturala Iturburu bereko gasarekin sendotutako ur mineral naturala Ur mineral naturala, gas karboniko erantsia
|
duena
Ur mineral natural erabat gasgabetua Partzialki desgasifikatutako ur mineral naturala Etiketan iturburuaren edo hartunearen izena eta ustiatze lekua adierazi behar dira; Espainian badago, udalerria eta probintzia gehitu behar dira. Nahi izanez gero, ikur bereizgarria jar daiteke herriaren izenarekin, betiere, ustiatze lekua produktuaren izendapen komertzialarekin bat badator eta ez bada uraren jatorrizko izenarekin lehian jartzen.
|
|
|
Horrek aitzakia gisa balio digu egiten diren kontsumo publikoko eta kontroleko edateko uren kontzeptuaren azterketan sartzeko. Edateko uraren arauzko kontzeptua aldez aurretik ezarritako parametro batzuen araberakoa da, eta bat etorri behar
|
du
ur osasungarri eta seguruarekin. Uraren edangarritasuna kontrolatzeko, bildutako ur laginen analisiak “gehienezko kontzentrazio onargarriak” izeneko gutxieneko kalitate parametro batzuekin kontrastatzen dira, eta ez da onartzen balio horiek kopuru esanguratsuetan edo sistematikoki gainditzea.
|
|
|
Bularra ematen duten amek 2 litro likido hartzen dituzte egunean. Likidoen beharrak betetzeko modurik onena edateko ura da, baina, era berean, behar horiei erantzun diezaiekegu elikagaiek
|
duten
uraren bidez, beste edari batzuen bidez (saldak, infusio leunak, zukuak…) eta barazki eta fruta gehienen bidez, non ura pisu osoaren %90 izan baitaiteke. Egunean zehar, elikagaiek eman dezaketen ura 700 eta 1.000 mL/ egun bitartekoa da; beraz, ez da nahikoa behar fisiologikoak asetzeko.
|
|
|
3 Higienea, funtsezkoa zure osasunerako Ez ukitu janariak garbitu aurretik. Hortzak egunean bitan garbitu, gutxienez, eta gogoratu, gauez eskuilatu ondoren, ez
|
zenukeela
urik ez den elikagairik edo beste edaririk hartu behar. 4 Behar adina edan Funtsezkoa da gorputza ondo hidratatuta edukitzea, pisuaren erdia baino gehiago ura baita.
|
|
|
Giltzurrun kalkuluak
|
dituztenentzako
ur egokienak
|
|
|
Orain, hire bularretako indar amaituak laztenen eske ari ditun maldan behera beste zimurrekin oztopatuz; beste zimurrekin nahastuz. Agortutako bi larrosa
|
ditun
ur berriaren eskean, eta aintzinean zila leunak eratu zuen errepide zuzenaren gainean, zila hori, orain mintz eta urteen zamaren aterpea dun. Azken petaloak, azken malkoak isurtzen dizkin negarti.
|
|
|
Buruzagiak liburu zaharrean so egin zuen ikusteko nola hiltzen ahal ziren. Irakurgeiak erraiten
|
zuen
urak zituela ehaiten. Beraz, ondoan zen errekako ur xorta bat hartu zuten boteila batean eta sorginei igorri.
|
|
|
Zaharren bati edo lagunen bati entzuna zion, gero, Esmirna hark hamarren bat urte zeramala han Kaioarrin, marinelek apropos enkailatu
|
zutela
ur haitzetan, karga eta guzti, ontziaren armadore grekoak burdinazko tramankulu zahar hura mantendu baino nahiago zuelako seguruak ematen zituen diruak kobratu. Armadoreak segurua kobratuko zuen eta enbarkazioa desegite eta burdinurtze lanetarako urgaineratu eta ekarri zuten atoian Kaioarriko nasa txikiraino, eta han zegoen oraindik, herdoilduta, elefante beilegiaren modukoa, inork ez jakin noiz arte, betidanik bertan egonda bezala, nasa hartan harrien eta olatu nekagaitzen artean lotuta.
|
|
|
Esteban Oiz Arrizabalaga, gero Itoa esaten geniona, aurreko udan nasatik erorita denek bertan hilko zela uste
|
zutenean
uretatik ia itota atera zutelako.
|
|
|
Jaurti zuen bat: ez
|
zuen
ur gainean jauzirik egin, plof eta lehenengoan murgildu zen urpera. Bigarren harriak birritan egin zuen jauzi, baina oso baldar, ez zuen egin ondo jaurtiriko harri zapal borobilak ur azalean egin behar duen arku hotsa:
|
|
|
Izoztu, hitzez hitz, gorputz edo substantzia batek barruan
|
duen
ura gogortu arte hoztea da. Goio Bluefields alboan bizi da, Josean Prinzapolkan, itsasbazter atlantikoan baina iparralderago.
|
|
2002
|
|
|
Hortik aurrera, egin beharreko gauza bakarra uraren sorlekurantz abiatzea da, batzuetan uraren albotik eta beste batzuetan metro batzuk urrundu ostean berriz ere itzuliz, lur eremuak leku bakoitzean eskaintzen dituen bideak (eta begiratokiak) aprobetxatuz. Bitartean, aurrean
|
duzuen
ur urdin berdexka ezin garbiago hori benetakoa ote den pentsatuko duzue, bata bestearen atzean igaroko dituzuen uharka miragarriak aluzinazioak ote diren, edota eta ametsetako kontuak ote diren.
|
|
|
Aukeratutako sistema gorabehera, helburua beti bera da: landareak behar
|
zuten
ura irentsi eta erabili ondoren, lurrundu dutenaren bestekoa sustraiei itzultzea.
|
|
|
Denek
|
dute
ur karbonatatua eta azukrea oinarri.
|
|
|
Nik ordea udaberriko eguzkiak urtu duen elurra baino ez dut aurrean, zulatzeko moduko gogortasunik ez
|
duten
urak lakuan; itsasoa ere ez da izotzaz hormaturik eta itzain sauromatak ez darama bere gurdi zaratatsua Hister etik. Hasiko dira ordea itsasontzi batzuk honantz nabigatzen eta izango da Pontoko itsasbazterrean geratuko den ontziren bat.
|
|
|
Atzo Bruselan egin zen bileratik atera zen testuak Euroganberak Europan ura kudeatzeko sistema ez iraunkorrak garatzeko proposamenei buruz duen “kezka sakona” adierazten du, “hala nola Plan Hidrologiko Nazionala”. Horren barruan, beste 118 urtegi eta ureztatze azpiegitura berri eraikitzeko proposamenak daude, “ez
|
baitu
uraren erabilera iraunkorraren gaia lantzen, prezio mekanismoen eta beste kontserbazio neurri batzuen bidez”. Talde Popularraren iturriek adierazi zutenez, zuzenketa horrek aurrera egiteko aukera gutxi ditu; izan ere, otsailaren 28ko osoko bilkuran, transakzio zuzenketa bat aurkeztuko du eta atzo onartutako testuaren aurka bozkatuko du.
|
|
|
Bangladesheko haurren %70ek gaixotasunen bat
|
dute
ur kutsatua kontsumitzeagatik
|
|
|
Gaur egun, 2.000 milioi pertsona inguru daude edateko urik gabe, eta 30.000 inguru hiltzen dira urtero, egoera txarrean dagoen uraren kontsumoarekin zerikusia duten gaixotasunengatik. Jaume Matas Espainiako Ingurumen ministroak Goi bileraren Osoko Bilkuran azaldu zuenez, Espainiak esperientzia
|
du
uraren kudeaketan, eta hitz eman du plan horren buru izango dela bere bertsio iberoamerikarrean. Europako beste herrialde batzuek zuzenduko dute ekintza Afrikako herrialdeetan, eta Ekialdeko Europan, Kaukason eta Erdialdeko Asian, non sobietar errepublika ohiak zabaltzen baitira.
|
|
|
Planaren beste helburuetako bat herrialde horietako arro hidrografikoen kudeaketa integratua da. Alde horretatik, Matasek esan zuen Espainiak ehunka urteko antzinatasuna
|
duten
Uren Epaitegiekin eta Konfederazio Hidrografikoekin duen esperientziak lagunduko duela proiektuaren arrakasta lortzen.
|
|
|
Glizerina. Landareek
|
duten
ura glizerinaz ordezkatzea da metodo hau. Malguak, distiratsuak eta hauskorrak dira.
|
|
|
Erreakzio mutagenikoak
|
ditu
uren erradioaktibitatearen ondorioz
|
|
|
Talde alemaniar horrek egin zuen azterketa baino lehen, Ecologistas en Acción enpresak beste azterketa bat egin zuen, non Ebroko floraren eta faunaren kopurua eta tamaina asko handitu zirela ikusi baitzuen, eta hango urak Garoñako erreaktorea hozteko erabiltzen zirela. Sotok esan zuen, halaber, zentral nuklear horretatik hurbil dauden herrietan lantzen diren barazkiak ohikoak baino handiagoak direla, isotopo erradioaktiboak
|
dituen
urarekin ureztatzen direlako. Gertaera horiek agerian uzten dute “energia nuklearra ez dela esaten duten bezain kaltegarria eta eragin nabarmena duela ingurunean”, adierazi zuen ekologistak.
|
|
|
Horietako lau Euskal Herrian daude, eta beste hirurak Kanarietan, Gaztela eta Leonen eta Andaluzian. Zerrenda horretako hezeguneek, Unescok Gizateriaren Ondare izendatutako monumentuen izaeraren baliokidea izanik, baldintza ezin hobeak
|
dituzte
uretako hegaztien habitaterako, Parke Nazionalen antzeko babesa eta mundu mailako onarpena dute. Arabako Caicedo Yuso lakua eta Gesaltza Añanakoak hezeguneetako bat osatzen dute.
|
|
|
– Oso instalazio sinplea behar dute, eta mantentze lanek ere ez dute arreta berezirik eskatzen. Beira zuntzezko urmael bat eskuratu nahi badugu, jakin behar
|
dugu
urarekiko nahiz izpi ultramoreekiko bereziki erresistenteak direla urmael horiek; are gehiago, fabrikatzaile gehienek 20 urte arteko bermea eskaintzen duten bezain sendoak dira. Bestalde, plastiko indartuko estaldurak daude, oso zurrunak baina beira zuntzezkoak baino meheagoak eta erresistentzia txikiagokoak.
|
|
|
Gainera, beharrezkoa da aurretik zurean erabilitako argizari edo argizari hondarrak kentzea. Horretarako, argizari naturalak
|
dituen
ur eta detergente soluzio batekin eskuilatu behar da gainazala. Ondoren, komeni da zorua berrikustea, leuntzeko makinak talka egin dezakeen iltze irtenen bila.
|
|
|
Buztinezko edo terrakotazko lorontziei dagokienez, barruan beiraztatuta egon behar dute. Gainera, aukeratutako errezeptakuluaren paretek lodiak izan behar
|
dute
uraren tenperatura konstantea bermatzeko. Tamaina erreala baino handiagoa den elementu urtar bat instala daiteke, ontzi gehigarriak jarriz.
|
|
|
Lurzoru horien konposizio kimikoak ur asko pilatzen du partikulen artean, eta, ondorioz, puztu egiten da. Horrek guztiak esan nahi du lurzoru heze horrek denbora asko behar
|
duela
ura xurgatu eta lehortzeko, eta horrek, euri garaian, lurra asetzea eta istiltzea eragiten du. Drainatzearen prekarietatearen ondorioz, lurzoru buztintsu mota desberdinak ezartzen dira, dagoen ur asetasunaren arabera, eta 24 ordutik astebetera bitarte iraun dezake.
|
|
|
Lehortu ondoren, teknika lantzeko akabera geruza zabalduko da. Pinturak %40 disolbatuta egon behar
|
du
uretan edo uhaletan, eta modu irregularrean banatu behar da azalean. Geruza hau lehortu aurretik, gainazala husteko brotxa lehor batekin errepasatzen da.
|
|
|
Nazio Batuen Erakundeak (NBE) Edateko Uraren Nazioarteko Urtea izendatu du 2003 New Yorken egindako ekitaldi batean, NBEko idazkariorde nagusiak, Louise Frechettek, nazioarteko urte hau aurkeztu zuen, ondasun horren garrantziaz kontzientziatzeko. Nazioarteko erakundearen datuen arabera, 1.200 milioi pertsonak ez dute edateko urik eta 2.400 milioi pertsonak ez
|
dute
ura tratatzeko estolderia eta azpiegiturarik. Gabezia horien ondorioz, 6.000 haur hiltzen dira egunero, behar den osasungarritasun baldintzarik gabe ura kontsumitzearekin zerikusia duten gaixotasunengatik.
|
|
|
NBEk gogorarazi du edateko ura ondasun urria dela; izan ere, nahiz eta Lurraren azala urez estalita egon, %2, 5 baino ez da ur geza, eta %70 kasko polarretan dago. Horrek esan nahi
|
du
ur gezaren %1 baino gutxiago eskuragarri dagoela gizakiok erabiltzeko. “Mehatxua argia da osasunarentzat, elikagaien segurtasunarentzat eta ingurumenarentzat, berez egonkortasunarentzat”.
|
|
|
AEBetako ikertzaileak Antartikaren azpian bakterioak
|
dituen
ur gaziko aintzira bat aurkitu dute
|
|
|
Etxeratu ginenean, baina, ez genuen xanpainarekin ospatu. Hain baitzen zinezkoa istant haietan elkarrenganako genuen sentimendua, mendigoietako ura bezalakoa, aratza eta garbia, eta guk aski
|
baikenuen
ur garden hartatik edatea, mozkorturik bezala sentitzeko eta bizitzako burbuila guztiak odolean sentitzeko. Kurtsia da.
|
|
|
Halako batean isildu egin ziren, eta xuxurla gabeziak sortutako hutsunean bestelako soinuak entzun ziren, goiko solairuetako komun batekoa izan behar
|
zuen
ur parrastada hodi metalikoetan behera, eta teilatupean habia egindako txoriek siesta garaiari zegokion bakea hautsiz barreiatutako txioak. Istant labur eta miresgarri haren ostean beste lagun bien estilo marmartian hasi zen Mentxu.
|
|
2003
|
|
|
Errio bazterretan, padura gero eta urriagoetan, buztin lur xarmangarrietan eta antzeko tokietan, elkarren babesean, ihitzetan, topatuko duzu ihia. Landare guztiek bezala, bizi den tokiaren ezaugarriak adierazten dizkigu, bizitzeko beharrezko
|
duen
ura badela, adibidez, ihiak. Ur horrexek nekazaritzarako lur zaila dela dio, eta baserritarrak ez du ihia maite.
|
|
|
Izan ere, fruta eta barazki gehienek, 100 gramotik 90 ura dutenez, komeni izaten da horrelakoak elikabidean sartzea, era horretan eta ia konturatzeke, premiazkoa
|
dugun
ur gehientsua hartzen dugulako.
|
|
|
1912an, dioskunez,, plazako bi etxerik handienetarat bidatua izan da tutetan, handik goraxago pentze batean sortzen zen iturria. Orai delako bi etxek
|
badute
ura ausarki, beherean bezala estai guzietan?. Antza, Baigorri eta Donibane Garaziko laborari etxe anitzek ezarri zuten. Etxepareren lerroetan jakin dugu, halaber, lehen irratiak 1926an entzun zirela, eta urte berean iritsi behar zela argindarra Alduderaino, baina, hitzarturiko epeak bete ziren arren, enpresak ez zuela argirik eman, eta, okerrago, etxeetaraino heltzeko sariak itsuski emendatu zituela.
|
|
|
egunean bizpahiru aldiz koilarakadatxo bat hartu, edalontzi handi batekin batera. Infusioan hartzeko, 30 g hazi gehitu behar
|
ditugu
ur litro bakoitzeko, 5 bat minutuz irakin, 10 bat minutuz egonean utzi eta iragazi, galdagailu baten laguntzaz. Kasu horretan, egunean 2 katilu hartzea gomendatzen da.
|
|
|
Aurkikuntza horrek lagundu lezake herrialdeak
|
duen
ur eskasiaren arazoak arintzen
|
|
|
“Iritsi da helburuak lortzeko garaia. Horretarako balio
|
du
Uraren Hirugarren Mundu Foroak”, adierazi zuen inaugurazioan Ryutaro Hashimoto Japoniako lehen ministro ohiak, batzorde antolatzailearen arduradunak. Lehenengo bi foroak Hagan (Brusela, 2000) eta Marrakexen (Maroko, 1997) egin ziren.
|
|
|
Geografo horren arabera, “gizakiak lankidetza areagotzeko gaitasuna du, baita baldintza naturalek okerrera egiten dutenean ere”, eta irtenbideak bilatzeko lankidetzarako joera dagoela uste du; hala berresten du zenbait herrialdek beren gatazkak uraren bidez konpontzen dituztela, eta, aldi berean, beste lur batzuetan tregorik gabe borrokatzen direla. Nahiz eta denek ez
|
duten
ura konkistatzeko mundu mailako liskarra izateko aukera bera, gutxi batzuek ez dakite baliabide hidriko mugatuengatik lehian aritzeak larriagotu egin ditzakeela eskualde batzuetako herrialdeen arteko lotura hauskorrak, eta inoiz ez bezalako asaldura giroa eragin. Mugaz gaindiko ibai arro gehienak Asian, Iberoamerikan eta Afrikan daude.
|
|
|
Berehala sartu behar dira gatzarekin irakiten dagoen uretan. Oro har, barazki bat sartzen denean, ez
|
du
urik irakiten, eta ur beroan edukitzen da berriro irakiten hasten den arte, 2 minutuz. Barazki hostodunetarako erabiltzen da, hala nola aza, espinakak, zerbak, letxuga edo endibiak.Era berean, zapore handiko barazkiak egosteko ere balio du metodo honek; adibidez, aza, zeina, lehenik, eskalatu eta gero egosten baita.
|
|
|
Garbigailua ez dugu erabiliko hura betetzeko behar beste arropa izan arte (galdaldi handi bat eginda, bi erdibitzaile eginda baino gutxiago gastatzen da); horrela, etxetresna elektrikoa behin baino gehiagotan pizteak dakarren energia gastua aurreztuko dugu. Era berean, behar
|
dugun
ur bolumena arropa kopuruaren arabera doitu dezakegu, horrela ez dugu alferrik gastatuko ura eta gure jantziak lehenago garbituko ditugu. Aurrezteko beste modu bat da lehortze programak ekiditea eguraldi ona egiten duenean, arropa eguzkiak eta aireak lehortu dezaten.
|
|
|
Deshidratatu ez zedin, egarri izan baino lehen edatea gomendatu zuen aditu horrek, “gorputzak %60ko ura duenez eta %2 eta %3 bitartean ur hori galduz gero, deshidratazioa dago”. Haren iritziz, egunean bi litro likido edan behar dira gorputzak behar
|
duen
ura ez galtzeko, nahiz eta kopuru hori aldatu egin daitekeen gorputzaren baldintzen, jarduera fisikoaren eta ingurumenaren arabera. Izerditzea termorregulaziorako giza gorputzaren mekanismo naturala den arren, kontrola daiteke aldaketa emozional baten (nerbioak, disgustuak, arrisku egoerak), elikagai jakin batzuen (azidoak, minak) eta hormona desoreken edo gaixotasunen ondorioz gertatzen denean.
|
|
|
Uraren eginkizuna Gero eta gehiago jabetzen da ur eskasiaz, eta FAOk lehentasuna ematen dio basoek baliabide hidrikoen kontserbazioan eta erabilera iraunkorrean duten eginkizunari. “Basoek eta arro hidrologiko basotsuek funtsezko zeregina
|
dute
ur hornidura zaindu eta babesteko”, dio agentziak. Haren iritziz, basoak ondo antolatzeak eragin zuzena du arro hidrologikoetatik datorren uraren errendimenduaren kalitatean.
|
|
|
Txosten horrek adierazten du 4 eta 6 urte bitarteko haurren %70ek “egunean ur gutxi hartzen dutela”, eta zaharrak, berriz, ia ez direla iristen egunean litro bat ur hartzera, 800 mililitro soilik edaten baitituzte, eta are gutxiago. Gainera, helduek ere ez dute edan behar
|
luketen
ur guztia, egunean litro bat ur batez beste hartuta; beraz, BRITA txostenaren ondorio nagusia da espainiarrek, oro har, ez dutela behar adina ur edaten. Datu horiek ez datoz bat adituen gomendioekin.
|
|
|
Lapikoak tenperatura duenean eta otarrainxkak prestatzen hasten direnean, 3 minutuz egosten utzi eta berehala ur hotzean sartu, izotz askorekin. Horrela, otarrainxkak azkar hoztuko dira eta ez
|
dute
ur asko xurgatuko, eta haragia trinko eta gogor geldituko da. Koktelean kontsumitu behar baditugu, zuritu ondoren solomoa zeharkatzen duen hari beltza kenduko diegu, mingotsa baita eta itsaskiaren zaporea hondatu baitezake.
|
|
|
1,5 mg/ l baino fluor gehiago
|
duten
uren etiketetan adierazi behar da.
|
|
|
Gainera, zuzentarau horrek osasun publikorako arriskua izan dezaketen ur mineral naturalen osagaien zerrenda ezartzen du, hala nola antimonioa, artsenikoa, barioa, beruna eta abar, eta osagai horien eduki maximo baimenduak finkatu ditu. Onartutako dekretuaren arabera, litro bakoitzeko 1,5 miligramo (mg/ l) baino fluor gehiago
|
duten
urak etiketan adierazi behar dira, eta ez dira egokiak bularreko haurren eta 7 urtetik beherako haurren kontsumo erregularrerako. Halakoetan, uraren konposizioan benetan zenbat fluor dagoen adierazi da.
|
|
|
Txanoa daramalako, noski. Eta bainu txanoa, batez ere, emakumeek erabiltzen Â
|
duten
ur jantzi edo osagarria da.
|
|
|
predikatzen zuen zorroztasuna bere buruan bizitzen zuen lehenengo eta behin. Ez
|
zuen
urik ere probatzen otorduetatik at, gustukoen zituen platerei uko egiten zien, astero barau egiten zuen, ia egunero zilizioa erabiltzen zuen, astean bizpahirutan aitortzen zen, hilean zortzi bat egun hartzen zituen erretiroan bizitza espiritualerako, eta urtean hamar egunez Gogo jardunak egiten zituen. Misiotara beti oinez eta oinutsik joaten zen, baita neguko hilabete gorrietan ere.
|
|
|
Zimbaweko ume askok ez
|
dute
urik.
|
|
2004
|
|
|
Ur kopuru jakin bat edan behar da eta hori edaten ez baduzu makalago zaude. Kultur mugimenduaren txandan mutiko batek utzi egin behar izan zuen greba, ia azkeneko egunean, ezin
|
zuen
urik edan eta. Beste neskato batek ere ur gutxi edaten zuen eta zorabio batzuk izan zituen, baina ura edaten hasi eta osatu zen.
|
|
|
2001ean Frantziako populazioaren %5ak, urtean behin gutxienez, edan du 0,1 mikrogramo pestizida litroko
|
duen
ura. Gogoratu beharra dago 1993an frantziarren %20 izan zirela arestiko baldintzetan bizi izan zirenak.
|
|
|
Urkiolatik Pol polera doan pista zabala hartuko dugu eta han burdin gustua
|
duen
ur tragoa egin ondoren, Anbotoko igoera hasten den biderantz joko dugu Azuntze muinora arte. Bide horretara heldu baino 200 metro lehenago, eskuinera doan pista segituko dugu, aterpe batetik pasatuko gara eta pagadi batean sartuko.
|
|
|
Eman animaliari nahi
|
duen
ur guztia.
|
|
|
Itsasoko errotek ez
|
dute
uretako hegaztien bizitzan eragin handiegirik, Danimarkan eginiko saiakuntzen ondorioek agertu duten moduan: bertan ikusi ahal izan zenez, hegaztiak turbinetatik seguru izateko bezain urrun geratzen dira eta, bestetik, biraka dabiltzan errotek ez dituzte hegaztiak elikaguneetatik uxatzen.
|
|
|
Ederki dakigu erretena estutzen eta estutzen aspaldi hasi zela, horren lekukotasunak non nahi eskura dauzkagu. Euskaldunak, euskaldun izango bada, bizi erretena behar du, bere berezko uretik edan behar du, berezkoa eta aldakorra
|
duen
ur zahar eta berritik.
|
|
|
Honek guztionek, jakina, berarekin dakar aztoramendu soziala eta nazionala, eta lehian diharduten komunitatenazioen arteko indar harremanak definituko du asalduraren neurria. Azala harrotu orduko, giza eta gizarte inplikazio sakonak
|
dituen
ur uherretan sartzen ari gara oharkabean. Hizkuntzaren dimentsio soziala daukagu, hala, behin eta berriro, gatazka iturri zabal honen hondar hondarrean.
|
|
|
Edozein lurretan funtsezkoa da drainatze egokia ziurtatzea, eta drainatze hori lortzeko modua lurzoruaren araberakoa izango da. Lurzoru hareatsuetan, drainatzea gehiegizkoa dela ikusiko da, lurrak ez
|
baitu
ura atxikitzen eta, beraz, ureztatu egin behar da etengabe, landareek gutxieneko ur bat xurga dezaten. Aldiz, lurzoru astuna, buztintsua, oso nekez drainatzen bada ura, arriskua da ura landareen inguruan geldi dadin eta oxigeno faltagatik ito dadin.
|
|
|
Irtenbide errazena lurzoru hareatsuak dira. Izan ere, landareek behar
|
duten
ura metatzeko materia organikoaren geruza garrantzitsu bat gehituz gero, nahikoa izango litzateke alerik ez lehortzeko. Hala ere, lan hori neketsua da, geruza hori aldian aldian aldatu behar baita, batez ere eguzkia indar handiagoz estutzen den urteko hilabeteetan.
|
|
|
Kokalekurik onena eguzkia izatea eta eguzkiarekiko zuzeneko esposizioa bermatzea izango da. Eguzkiaren behar handiak, behar
|
duen
ur eskasiak eta hezetasun maila txikiko klima leunak Afrikako hegoaldeko eskualdeetan dagoen dimorfotekaren jatorria azalduko luke.
|
|
|
aho hortzetako higienearen ohiturak, azukre kontsumoa, kaltzio eta mikronutriente falta eta tabakismoa. OMEren iritziz, herrialdeek zaindu behar dute fluorra egoki erabiltzen dela hortzetako txantxarrari aurrea hartzeko, eta, horrez gain, kontuan hartu behar
|
dituzte
uraren osasungaiztasuna edo higienerik eza. Gainera, uste du aho hortzetako osasun sistemak osasun arloko oinarrizko osasun laguntzara eta prebentzio zerbitzuetara bideratuta egon behar dutela.
|
|
|
Udan astean behin ureztatu da, eta neguan, berriz, 15 egunean behin. Aukera bat da hidrokultiboko loreontzietan landatzea, behar
|
duen
ura berak dosifikatzeko. Solairu honen zainketan arreta jarri behar duen beste alderdi bakanetako bat argi kokapena bermatzea da.
|
|
|
Ur prestatuak: Baimendutako tratamendu fisiko kimikoak behar
|
dituzten
urak dira, araudiak ezarritako ezaugarriak bete ditzaten. Horien artean, mota hauek bereizi behar dira:
|
|
|
Ur mineral naturalen kasuan, berariazko izen hauek ezarri dira: ur mineral naturala, berez gaseosoa ur mineral natural karboniko naturala iturri bereko gasarekin sendotutako ur mineral naturala gas karboniko erantsia
|
duen
ur mineral naturala erabat gasgabetutako ur mineral naturala partzialki desgasifikatutako ur mineral naturala Iturburuko uretarako salmenta izendapena arestian azaldutakoa izango da, eta baita «gasifikatua» edo «desgasifikatua» ere, bidezkoa denaren arabera. Jatorri nazionaleko uren kasuan, iturburua edo hartunea dagoen udalerria eta probintzia sartuko dira.
|
|
|
Orain dela gutxi arte ez da izan Wordsworth en «elementu purua» aldarrikatu dutela, aurkezpen original eta sofistikatu berrien bidez, purura, oinarrizkora eta naturalera itzultzeko joerak, onura osasungarria erakusten baitu. Magnesioa
|
duten
urak, kloro gutxi dutenak, jatorri naturaleko gasa dutenak, jatorri deiturak eta lore edo zitriko azentuak dituztenak, gero eta arreta handiagoz hartzen dituzte elikadura dendetako erakusleihoak eta supermerkatuak. Taberna bateko hitzordu batean ura eskatzea ez da jada pobrea, ezta barregarria ere, eta enpresaburuak prest daude giza elikaduraren ekarpen sinple eta merkeenari etekina ateratzeko.
|
|
|
Choiceren txostena merkaturatutako bederatzi uretatik abiatu zen, besteak beste, Powerade Sports Water eta Amatil (Coca Cola), Propel Fitness Water, Spring Valley Twist eta Aquaveta (Cadbury Schweppes). «Propietate organoleptiko leunak eta azukre eta elektrolitoen ekarpen apala
|
dituzten
urtzat har daitezke guztiak, baina ez dira inolaz ere pertsona arrunt baten baldintza dietetikoetarako konponbide bat», diote editoreek. Eta gehitu dute:
|
|
|
Kafe makina horrek ez du betetzen lurruna ur ontzian ateratzeko segurtasun gailua, Merkataritza eta Kontsumo Zuzendaritza Nagusiak dioenez, Valentziako Erkidegoan gertatutako istripuen aurkako bi salaketa jaso ditu, eta CECUren arabera, Espainian beste ezbehar bat gertatu dela jakin du. Konfederazioak gogorarazi du, gaur egungo araudiaren arabera, bero iturri independentea duten etxean erabiltzeko kafe makinek segurtasun gailu bat izan behar
|
dutela
uraren ontzian, eta, horri esker, kafea ateratzeko ohiko prozesuak funtzionatzen ez duenean, atxikitako ur lurruna askatzen dela. Gainera, artikulu horrek ez ditu arauak betetzen erabilera jarraibideak eramateari, fabrikatzailearen eta banatzailearen datuei, etiketatzeari, produktuaren materialaren osaerari eta ezaugarri engainagarriak emateko debekuari dagokienez.
|
|
|
Desertizazioaren eta Lehortearen aurkako Nazioarteko Eguna dela eta (gaur osteguna), gobernuz kanpoko erakundeek gogorarazi dute munduko bost pertsonatik batek ez
|
duela
urik, eta plan nazional bat egiteko eskatu dute, Espainiako azaleraren %40 mehatxatzen duen fenomeno hori geldiarazteko. 1994ko abenduaren 19an, Nazio Batuen Batzar Nagusiak Desertizazioaren eta Lehortearen aurkako Nazioarteko Eguna aldarrikatu zuen ekainaren 17an.
|
|
|
Efemeride hori dela eta, Intervida ohartarazi du munduko biztanleen %35ek baino gehiagok ez duela edateko urik, eta %69k bakarrik dituela osasun instalazio egokiak. “Nahikoa kantitate eta kalitate
|
duen
uraren eskuragarritasuna oso desberdina da herrialde batzuetatik besteetara, eta horrela, toki batzuetan egunean 3.000 litro baino gehiago kontsumitzen diren bitartean, beste pertsona batzuek egunean 10 litro baino ez dituzte, pertsona eta egun bakoitzeko zenbatetsitako gutxieneko ur kantitate egokiaren hamarrena”, dio GKEak. Intervidak Maliren adibidea jarri du, planetako nazio pobreenetako bat baita, eta lankidetza kanpaina bat egiten du han.
|
|
|
Horrez gain, janariak manipulatu behar direnean eskuak ondo garbitzeko gomendatu zuen, eta produktu gordinak eta dagoeneko prestatuta daudenak nahasteak duen arriskuaz ohartarazi zuen; izan ere, kutsadura gurutzatu bat egon daiteke, eta, horren ondorioz, “elikagai gordin baten samonela dagoeneko prestatuta dagoen beste batera pasatzen da”. Neirak, halaber, aholkuak eman zizkien oporretara joango diren guztiei, eta azpimarratu zuen garapen maila jakin bateko eremutik atera behar duten herritarrek kontuz ibili behar
|
dutela
urarekin, eta beti botila izan behar dutela. Azkenik, gogorarazi du komeni dela janaririk ez irenstea baimenik gabeko lanpostu ibiltarietan, eta lokaletan kontuan hartu behar direla elikagaien segurtasunaren baldintzak.
|
|
|
Gobernu federalak 2002ko uztailean argitaratutako datuen arabera, ontzi berrerabilgarriek, oro har,% 72 baino gutxiago ziren edari guztiak, esnea izan ezik. Gobernuaren neurriak eragina
|
zuen
ur mineralaren, garagardoaren eta gasezko freskagarrien sektoreetan, eta kategoria horietarako ez ziren lortu 1991n lortutako kuota espezifikoak. Horregatik, eragindako enpresek gordailua kobratu behar izan zuten 2003tik aurrera, baita erabilitako ontzien itzulketa onartu eta balorizatu ere.
|
|
|
Erroak bota eta esfortzuaren emaitza ikusi du, 6 astetik bi hilabetera. Jatorri tropikala izan arren, ez
|
du
ur kantitate handirik behar, eta, beraz, neurriz ureztatuz gero, landarearen garapen egokia ziurtatuko dugu. Hobe da lurra lehortu egin dela egiaztatzea, eta, horretarako, esku ahurrarekin substratua haztatu behar da berriro ureztatu baino lehen, lurzorua urez bete baino.
|
|
|
Hurrengo lerroetan, bigarren kasua gertatzen denean, gehiegizko ureztaketa gertatzen denean, konponduko da. Landare batek behar
|
duen
ur kopurua bikoiztuta eman denean, aukera asko daude aleak kalte konponezinak jasateko. Hori gerta ez dadin, azkar jardun behar da, eta landarea neurri handiagoko beste ontzi batera eraman.
|
|
|
Kutukdjian en arabera, arazoak konpontzeko lehen urratsa NBEk ofizialki onartzea izango litzateke ur garbia eta edangarria edukitzeko eskubidea, oinarrizko giza eskubide gisa, horrela ondasun publiko bihurtuko litzatekeelako eta kontsumo produktu izateari utziko liokeelako. Era berean, uste
|
du
uraren kudeaketari buruzko nazioarteko hitzarmen bat litzatekeela, Kyotoko Gailurrean ingurumenari dagokionez lortutako konpromisoaren antzeko mundu konpromisoa ekarriko lukeena, bai eta nazioarteko ikerketa ahalegina ere.
|
|
|
Asierren esanetan, Kantauri itsasoan ere badaude leku zoragarriak ikusteko, kostaldetik oso gertu. Marrazoak ere badaude eta merezi
|
du
ur azpira jeistea.
|
|
|
Batek daki noiz arte, pentsatzen du Liviak. Ez daki, ez
|
du
ur handi horietan sartu nahi, baina kalean sarri entzun du hau dena laster amaituko dela, amaitu behar duela, derrigor. Badirela urte batzuk gerra hasi zenetik, eta badela ordua.
|
|
|
Baina idi guztiek ongi dakite halere beren lana zein den, zorabiozko irudi horiek baztertuta: gurdia garraiatu behar dute osineraino, gurdi gaineko guztiak eraman behar
|
dituzte
ura dagoen lekuraino. Hori dute erronka.
|
|
2005
|
|
|
Gizartean, ezezko jarrera hartua daukanak militantismo handiagoarekin jokatuko du hemen, aldeko joera duenak baino. Baiezkoak ikusiko
|
du
urak badoazela aurrera eta arrazoi gutxiago ikusiko du aurrerapauso konprometitua hartzeko, ezezkoaren aldekoek baino.
|
|
|
Eta ibaitik aparteko putzu txiki batera joan da bertan plisti plasta ibiltzeko. Eta, egarritutakoan, korritzen ez
|
duen
uretik edaten du.
|
|
|
Bhopaleko herritarrek erakutsi dizkiote Neil Hodge kazetariari poison(" pozoia") dioten zakuak, irekita eta jende mordoa pilatuta bizi den txabolategiko erreka ondoan botata. Union Carbideren faktoriako lurrek kutsaturik jarraitzen dute, eta beren gai toxikoak eransten dizkiote inguru osoari, baita herritarrek edan behar
|
duten
urari ere.
|
|
|
Ur mineral termalez gainera, ur mineral industrialak ere badira gurean. Erabilera industriala
|
duten
urak dira eta ezagunenak, gatz urak ditugu.
|
|
|
Erabilera industriala
|
duten
urak ere jasotzen dira Espainiako Zientzia eta Teknologia Ministerioak egindako ur mineralen sailkapenean. Bata Añañan dagoen Santa Engratziko Iturriko ura litzateke (Araba) eta bestea Nafarroako Jaitzko La Salina deitzen dena.
|
|
|
Ur mineraltzat jotzen da, osaera berezia duen eta osagai horiek denboran nahiko egonkor mantentzen duen ura. Espainiako arautegiak ez
|
ditu
ur mineralaren ezaugarri guztiak arautzen, baina lur azpiko uraren ezaugarriei buruz ari da eta dio batez besteko giroko tenperatura baino lau bat gradu goitik azaleratzen den ura ur termala dela. Euskal Herrian, ur termal horiek, batez beste, 12 graduko giroko tenperaturan daude, hortaz, 16 gradutan egoten dira ur termalak, gutxienez.
|
|
|
Nola hala busti behar eta berak ureztatzen dituen urpean geu ere, zimur tximelak leundu eta lore buruak tentetzeko. Hortentsiaren izen latinoa Hydrangea da," hidra" ura alegia, ez da erraza baina neuk baino gehiago behar eta atsegin
|
du
ura...
|
|
|
Ur edangarria lortzeko prozesurik gabe ere, beste hainbat erabilerarako prozesuak bideragarriak dira. Eraikin berrietan edo zaharren berritzean urarentzat bi hodi ipiniko balira, esaterako, komuneko bonbari tiratzean ez
|
genuke
ur edangarria alferrik xahutuko, eta kalitate gutxiagoko ura botako genuke.
|
|
|
Baina populazioa sakabanatuagoa egon da oraintsu arte eta uraren inguruko gatazkek ez dute izan sekula egun duten dimentsioa. Gaur, munduko populazioaren laurdenak, gutxi gorabehera, ez
|
du
ur zerbitzurik. Gainerakook iturria zabaldu besterik ez dugu ura lortzeko, baina horrek ez du esan nahi uraren arazoak ukitzen ez gaituenik.
|
|
|
Gaur, munduko populazioaren laurdenak, gutxi gorabehera, ez du ur zerbitzurik. Gainerakook iturria zabaldu besterik ez
|
dugu
ura lortzeko, baina horrek ez du esan nahi uraren arazoak ukitzen ez gaituenik.
|