|
2008
|
|
|
Mundu zabalean posizio ‘indartsuan’ dauden hizkuntzak dira hizkuntza teknologietan, eta, horien artean, corpusgintzan, baliabide gehien dituztenak. Horrek, berriz, zerikusi zuzena
|
du
hizkuntza horiek mintzatzen diren herrialdeen botere ekonomikoarekin ere, zientziaeta teknologia ikerkuntzan inbertitzeko baliabide handiak, eta gizarte teknologizatuak, behar baitira, produktuak eta zerbitzuak merkaturatzea bideragarria izango bada.
|
|
2009
|
|
|
Bigarrena: hizkuntza batean baino gehiagotan lan egiteak esan nahi
|
du
hizkuntza horiek oso ondo menperatu behar direla. Aipatu zuen, adibidez, ingelesa edo alemana jatorrizko hizkuntza duen norbait lan taldean izatearen abantaila.
|
|
|
munduko 6.000 hizkuntzatik 2.500 galtzeko arriskuan daude; eta horietako bat euskara da. Munduko sistema politikoak, ordea, ez
|
du
hizkuntza horiek babesteko politika efizienterik, hizkuntz aniztasuna bermatzeko legeriarik. Glotofagiako testuinguru horretan, Frantziak eta Espainiak euskara galtzeko eta mugatzeko politikekin jarraitzen dute; euskararen hizkuntz politika nazionala eta burujabea debekatzen; euren estatu hizkuntzen kolonialismoa eragiten, euskararen lekuan espainiera eta frantsesa aldatzeko, euskal herritar guztiei euskararen osotasuna eragozteko bere lurraldean.
|
|
2010
|
|
|
Legegileak lurralde elkargoei eginbehar berezi bat eman die hizkuntza horiek sustatzeko. Baina Konstituzioak baieztazen
|
du
hizkuntza horien hedadura nazionala, elkarrekin daukagun ondarean kokatzen baitira. Ondorioz heien erabilera eta transmisioa Estatuaren gain ere dira, eta garrantzizko baliabideak hornitzen ditu (baliabideen zerrenda).
|
|
2011
|
|
|
munduko 6.000 hizkuntzetatik 2.500 galtzeko arriskuan daude; eta horietako bat euskara da. Munduko sistema politikoak, ordea, ez
|
du
hizkuntza horiek babesteko politika eraginkorrik, hizkuntza aniztasuna bermatzeko legeriarik. –Glotofagia?
|
|
|
–Munduko herri mitzaira franko galbidean sartuak daude, noski, baina ez daukagu horregatik zertan damutu. Zeren eta horrek esan nahi
|
du
hizkuntza horien balizko hiztunak, beren jatorrizko hizkuntza albo batera laga dutenak, beren mundua eta ikuspegiak zabalduko dizkien beste hizkuntza hedatuago batean integratuko direla. Gainera dezagun hizkuntza bat bere azken hiztuna hiltzen denean desagertzen dela eta gertakari horretan dagoen gauza triste bakarra pertsona horren heriotza dela?.
|
|
|
Adibidez, Kanadako jatorrizko hizkuntzen irakasle asko ez dira hizkuntza irakasteko prestatutako irakasleak, baizik eta hizkuntza horiek aise hitz egiten dituzten hiztunak besterik ez dira. Ez
|
dute
hizkuntza horien funtzionamendua ezagutzen eta, ondorioz, nekez prestatuko dute ikasleek hizkuntza horiek ikasteko eskolarik (Richards eta Burnaby, ibid.).
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, euskaraz idazten ibili garenoi behin baino sarriago sortu izan zaizkigu barnean zalantzak gure joskerari buruz. Inguruko erdaren eragina hain handia izanik behin baino gehiagotan uste izan dugu aparteko ahalegina egin behar
|
genuela
hizkuntza horien morrontzatik geure buruak askatzeko. Horrek, baina, inoiz hizkuntzaren lehen helburua ahaztera ere eraman gaitu, egin eginean ere idazlearen eta irakurlearen artean komunikazio erraza egitea dela.
|
|
2015
|
|
|
Ildo horretatik, hizkuntza gutxituen esparruan dauden gabezia batzuek berebiziko eragina
|
dute
hizkuntza horietan jarduten duten akademikoen lanean. Besteak beste, tresna bibliometriko egokien ezak, eta horrekin batera, argitalpenen kalitatea eta eragina ebaluatzeko tokiko irizpideak irizpide globalekin bateraerabiltzen dituzten agentzia eraginkorren gabeziak.
|
|
2016
|
|
|
Hiru hizkuntza hautatu ditugu, bretoia, Gaskoinia eta Proventza eskualdekoa. Konparazioa egin nahi
|
genuen
hizkuntza horietan garatutako antzerkigintzaren ibilbidea ezagutuz, gurearen neurketa hobeki egiteko gisan, euskal antzerkiaren auzoen ezagutzeko. Eta, bukatzeko, antzerki mota asko, itxura desberdinetako «teatroak» egin dira Euskal Herrian, eta horiek jorratu ditugu, Larzabalenaren hobeki ulertzeko.
|
|
2019
|
|
|
M.L. k, ohituta baitzegoen gaztelaniaz eta ingelesez mintzatzen kolonietan, onartuak
|
zituen
hizkuntza horietako hitz asko, oso adierazkorrak omen zirelako.
|
|
2021
|
|
|
Gainera, etorkinek lehenetsiko duten hizkuntza ondorengo aldagaien arabera ere determinatzen da: 5) hizkuntza horien erabilera publiko eta pribatuetako banaketa, 6) etorkinek etorri aurretik
|
duten
hizkuntza horien ezagutza, 7) etorkinen hizkuntzen hurbiltasuna harrera lurraldeko hizkuntzekin, 8) etorkinen jarrerak harrera lurraldeko hizkuntzekiko eta 9) harrera gizarteko jarrerak etorkinen hizkuntzekiko (Moreno Fernández 2009, 145).
|
|
|
NPLDk harremanak indartu behar ditu Europar Batasunarekin CRSS hizkuntzak ahaztu ez ditzan. Eleaniztasunak (inklusiboa) Europar Batasunaren agendara itzuli behar du, eta Europako Batzordeak diru funtsak bideratu behar
|
ditu
hizkuntza horientzat.
|
|
|
Horregatik, NPLDk harremanak indartu behar ditu Europar Batasunarekin CRSS hizkuntzak ahaztu ez ditzan. Eleaniztasunak (inklusiboa) Europar Batasunaren agendara itzuli behar du, eta Europako Batzordeak diru funtsak bideratu behar
|
ditu
hizkuntza horientzat. Pentsatzen dugu" Europako Hizkuntza aniztasunerako ibilbide orria" oso dokumentu baliagarria dela eta NPLDk berreskuratu lukeela, azken finean hor aipatzen diren neurriak inplementatzen saiatu bailirateke.
|
|
2023
|
|
|
Alde horretatik, lagin mota intentzionala izan zen, eta, beraz, atariko izaera du azterlan honek, ez
|
baitu
hizkuntza horien bizitasun egoera orokorra azaltzen, baizik eta kezka partikularrei erantzuten die. Horri dagokionez, azterketaren azken txostenak hauxe dio:
|