|
2000
|
|
|
Batetik, ezker abertzalearen jardun politikoan azken urte bietan jarrera berriak ikusi ez dituenak itsuarena egiten du; eta bestetik, edonork daki edozelako gatazketan berbek eta esamoldeek
|
duten
garrantzi bereziaz. Beste kontu bat da proiektu politikoei dagokionez, hor berbek mirari gutxi ekarriko dute, idea argiak eta bide zehatzak behar baitira hor.
|
|
|
Euskararen normalizazioan garrantzi handia ematen zaio euskalkiari. Orain arte egindako plangintza, lege, egitasmo eta abarretan legean, Euskara Biziberritzeko Planean, Kontseiluaren Plan Estrategikoan, hezkuntza legeak... eman al zaio euskalkiaren gaiari behar
|
duen
garrantzia?
|
|
|
Edozein hizkuntza berreskuratzeko hizkuntz komunitate horren inguramenak kontuan hartzeak
|
duen
garrantzia (kultura, hezkuntza...).
|
|
|
Euskara berreskuratzeko prozesuan, euskalduntzeak
|
zuen
garrantziaz hasiera hasieratik jabeturik, gau eskolen sortzaileetariko bat izan zen Laspiur. Hasierako irakasle haiek egin ohi zuten bezala, eskolak emateaz gain, didaktikarako materiala prestatzen ere lan handia egin zuen.
|
|
|
Bigarrenez, lehen esan bezala," neurtutako", frogatutako fede horrek
|
bazuen
garrantzi haundiko den beste ezaugarri bat. Komunitate batean, eta beraz, proiektu batean txertatzen zuen norbere bizitza.
|
|
|
Funanbuluen garaia iragan da. Udalbiltza, alegia, aro modernoaren lehenbiziko erakunde nazionalak
|
duen
garrantziaz jabetzen gara gainontzeko tresnak Gasteizkoa barne eraikuntza nazionalaren mesederako jarriz, ala agorturik dagoen markoaren kudeaketan espainolen etorreraren zain gelditzen gara. Honen inguruan Aberri Egunaren inguruan garatu ziren ekimen amankomunetatik euskal gizarteak bidalitako mezu sakonari kasu egitea oso komenigarria iruditzen zait.
|
|
|
LPEEk nazioartean
|
duen
garrantzia erabat garbi geratu zen 1973an, erakundeak arabiarren aldeko eta israeldarren aurkako jarrera tinkoa hartu zuenean. Estatu Batuen aurkako blokeoa ezarri zuen eta, gero, Israelen aldeko beste herrialde batzuengana hedatu zuen blokeoa.
|
|
|
Klasikoak euskaratzeak
|
duen
garrantzia aipatu du Harkaitzek. Zenbaterainoko eragina du horrek euskal idazleengan?
|
|
|
Urte erdia Espainiako Estatuaren esku eta beste erdia Frantziako Estatuaren menpe dago. Historia aldetik
|
duen
garrantzia honek eragin zuen irla mareen eraginetik at uzten duen harrizko murruaren eraikuntza.
|
|
|
Ahozko literaturak herri baten kulturan
|
duen
garrantzia azpimarratu nahirik, Bernardo Atxagaren hitzaurrearekin batera aurkezten zaigu Lurdes Auzmendik eta Koldo Bigurik egin duten euskal tradizioko ipuinen bilduma hau. Ipar zein Hego Euskal Herrian ahoz aho transmititu izan diren euskal elezaharretatik gustukoen dituztenak aukeratu eta horiexek aurkezten dizkigute, gazteleraz ahatik.
|
|
|
Bertsolaritza ETBn ematen hasi zenean, ahozkotasunak
|
duen
garrantziak seguru asko izan zuen zerikusirik programaren arrakastan. Bertsolaritzak telebistako produktu baten kontrako ezaugarri guztiak dauzka:
|
|
|
jardun motela, geldia, aretoetako argiztatze iluna...; teknikoki konparatzen badugu bideoklip bat bertso programaren estetikarekin, ezinezkoa da programa horrek funtzionatzea telebistan eta, hala ere, kristoren bonbazoa izan zen. Beraz, hor badago sustrato bat eta hori da informazioaren gizartean ahozkotasunak
|
duen
garrantzia. Eta ahozkotasunaren barruan beti izango du inprobisazioak leku handiagoa idatzizko kulturan baino.
|
|
|
Euskara alde batetik zein bestetik egurtzen ari diren une hauetan, unibertsitateak apustu sendoa burutu lukeela iruditzen zaigu arlo honetan, azken finean goi mailako ikasketak euskaraz aurrera eramateko gaur egun dugun tresna bakarrenetarikoa baita. Euskarak
|
duen
garrantzia izanik, jakintza gisa bederen, EHUk bere gain hartu luke Euskara sendo mantentzeko ardura, beste zenbait elkarte edo erakundek hartzen duten gisara.
|
|
|
" Ekintza baino gehiago nahiz aktibismoari loturiko ekintzak ez falta bertan (gertakariak baino harantzago) sor daitezkeen erreakzioak, andana intimoen ikuspegia eskaintzen digu, gehienbat." (Egan 50) Bestalde, Alvaro margolaria denez, askotan marrazkiek beteko dute bere gogoeten gidari lana. Hala ere, eleberri honetan barnekoitasunak
|
duen
garrantzia azpimarratzeko egokia iruditu zaigu Luis Mari Mujikaren hitzok bertaratzea:
|
|
|
Eremu publikoa ulertzeko modu honek, aldi berean, hizkuntzak nazio nortasunean
|
duen
garrantzia azaltzeko bidea ematen digu. Edozein talde etnikorenkasuan lehen mailako osagai kulturaltzat jo ohi da hizkuntza.
|
|
|
Baina nortasun etnikoen eraikuntzan eta birsorkuntzan
|
duen
garrantziaz gain, hizkuntza lehen mailako osagaia da eremu publikoaren definizioan, eta alde horretatikere kontuan hartzeko eragilea nortasun nazionalen eraikuntzan eta birsorkuntzan. MikeCormack ek ondo dioen legez, hizkuntzarik gabe ez litzateke existituko eremu publikorik8 Hartara, gizarte batean populazio osoak ezagutzen duen hizkuntza bat badago, hizkuntza hori estatuak era hegemonikoan erabiltzen duelarik, eta beste hizkuntza batbadago, populazioaren zati batek soilik (elebidunak) erabiltzen duena, gizarteko kideguztiek parte hartzen duten eremu publikoa aurkituko dugu, batetik, eta beste eremupubliko txikiago bat, non elebidunek soilik har dezaketen parte, bestetik.
|
|
|
Nazio berrien askapenerako borroka sozialismo errealaren jausialdiarenoinarrian dugu; Jugoslaviako herrietan gauzatutako gerrak; Txetxeniako lehen etabigarren gerra; Irlanda, Euskal Herria, Eskozia, Belgika, Korsika, eta abar Europan; Palestina, Kurdistan, Berberia; Saharatik hegoaldera kontinente osoa iraultzenduten 30 gerra inguru daude Afrikan; dozenaka herriren matxinada Asia osoanzehar; Amerikako indigenen esnatze prozesua. Horiek guztiek argi erakusten digute munduko protesta sozial eta politikoan fenomeno honek
|
duen
garrantzia.
|
|
|
Fritz ek agerian utzi zuen W. Reich engandik izandako eragina, batez ere ikuspuntu gestaltikoan gorputzak
|
duen
garrantziari eta berau terapian lantzeko moduaridagokienez.
|
|
|
Honek guztiak
|
badu
garrantzirik eszenaratzerakoan, fantasiak egoerazkoakbailiren definitu direlako, hau da, fantasietan subjektu objektu harremana, angustiaeta defentsa adierazten dira. Hau da, fantasiak, subjektuaren pertsonaiak adierazteazgain, subjektuak pertsonaiekin duen lotura ere azaltzen du.
|
|
|
Ingurumenak
|
badu
garrantzia. Lehenbiziko inpresioek baldintzatuko dituzteondorengoak hartzeko bideak.
|
|
|
Egungo zientziagintzan hizkuntzak
|
duen
garrantzia aipatu da aurreko ataletan; egia da, nekez aurki daitekeela beste gairik gaur egungo zientziagintzaren sorreran etagarapenean horren eragin handia izan duenik, nagusiki gizarte zientzietan. Bainaazaldu den ikusmira zabala eta heterogeneoa beharrezkoa bada ere, horren ondoankomeni da, era berean, horren guztiaren lotura erraza egingo duen bideren bat proposatzea.
|
|
|
Behin gaur egungo zientziagintza berria nola uler daitekeen ikusi, bertan orokorkizein partikularki hartutako hizkuntzek betetzen duten rola azpimarratuz, eta hauekaztertzeko komunikazio makroteoriak eta portaera egoerak
|
duten
garrantzia ulertuondoren, garaia da: 1), euskara?
|
|
|
Hau posible izan zaio, neurrihandi batean, ohiko zenbait diziplina ezberdin jorratu dituelako, eta euskararekiko modusortzailean jorratu gainera, bere curriculumean adierazten den bezala; alderdi honetatikikusita, benetan Txillardegi berezia dela eta eredu agertzen zaigula. Horren aipagarriairuditzen zaidan bere berezitasun honetan oinarrituz, ondoan orokorki zein partikularkihartutako hizkuntzak egungo zientziagintzan
|
duten
garrantziari buruz mintzatu ondoren, bertan euskarak betetzen duen lekuari buruz mintzatuko gara.
|
|
|
Hotsez eraturiko kode akustikoek, berdin kasu batean edo bestean, identifikazioeta komunikazio soziala ahalbidetzea bilatzen dute; gizartearen beraren barruan markak, kategoriak eta hierarkiak zehazten dituzte; besteen aurrean norbere eta espeziearenidentifikazioa aldarrikatzen dute; berezko lur eremuaren mugak markatzen dituzte eta, orokorrean, bizitza sozialaren barruko eta kanpoko harremanen nolakotasunak finkatzen dituzte. Beraz, horrela ikusita, begi bistan da guretzat musikak
|
duen
garrantzia etaildo horretan jarraituz, musika semiotikaren ikerketa subjektua denaz ez dago dudarik.
|
|
|
Jakina, horrek guztiak ez
|
zukeen
garrantzirik izango (ez behintzat izan zuenabezain handia!) tokian tokiko tradizioaren bitartez iritsitako baloreak eta bestelakokultur elementuak ordezkatuak izaten hasiak ez balira eta, gaitzago zena, herriarenegiazko premiatan oinarritutako balore berriak dekretuz eragotziak izan ez balituzte.
|
|
|
Teoria azalpen hutsetatik argibide konkretuetara joaz, pare bat adibide jarriko dugu. Galdegaiari dagokionez, ondorengo bi esaldiok bereizteko etenak (azentu eta doinuerarekin batera)
|
duen
garrantzia ikusiko dugu:
|
|
|
Izan ere, Estatu Batuetan, Kanadan eta beste herri garatu batzuetan gertatu den bezala, ikusentzuteko komunikazioaren esparruko hedabide sarea ongi osatzea garrantzitsua da. Katalunian udal irratiek
|
duten
garrantzia ezin erka daiteke Euskal Herrikoek dutenarekin, baina, zalantzarik gabe, aldizkari lokalen arrakasta ikusita, sasoia izan daiteke irratibideari hain loturik egon den herri honek irrati sare lokal garatuak eta hobetuak eduki ditzan.
|
|
|
Esne behiek haran hondoko larre hoberenetan larratzen dute. Mendiek, abeltzaintzarako
|
zuten
garrantzia galdu dute, eta gaur egun Ordunte eta Armañongo larre eta sastrakadietan haragi tarako behi gutxi batzuk hazten dira, baina antzinako protagonismo hura erabat galdu dute.
|
|
|
Ahuntzak sastrakadietan eta behorrak larre kaskarretan larratuz, mendian aske bizi ohi dira. Edonola ere, hauen hazkuntzak diru gutxi ematen duenez, ez
|
du
garrantzi handirik Karrantzako abeltzain ekonomian. Erlezaintza, aldiz, garrantzitsuagoa da; izan ere, Karrantza, Urduñarekin batera, Bizkaian erlauntz gehien dituen herria da.
|
|
|
Ehizak tradizio handia izan du betidanik karrantzarren artean; ehiza garaian mugitzen den ehiztari mordoa ikustea besterik ez dago, baina hala eta guztiz ere, haranean, ez
|
du
garrantzi berezirik jarduera ekonomiko modura.
|
|
|
gauzatua izango dena hain zuzen. Eta gizarte modernoaren profilak eskatzen du, besteak beste, hau gizarte alfabetatua izatea eta eskolaren bidez transmititutako kultura homogeneoa edukitzea28 Ikus daiteke, beraz, azken finean nazionalizatze prozesua den hezkuntza sistemaren bidez Estatu nazioak gorpuzturiko gizartearen modernotzean29, kulturak zein hizkuntzak
|
duten
garrantzia handia dela.
|
|
|
Esandakoaren arrazoia eman behar izanez gero, honako hau proposatzera ausartuko ginateke: Estatuak populazioarengan kontzientzia nazionala errotzen du (eta ezagutzen dugu zeregin horretan hezkuntza sistemak
|
duen
garrantzia) eta komunitate politiko handiaren parte izatearen uste osoa indartzen du pertsonarengan (komunitate horrekin apurtu ezinezko lotura izango luke, bere izate pertsonalari helburu eta edukia emango liokeelarik). Beste era batera esanda, Estatu nazioak herritarrak politikoki soldatzen ditu nazioaren inguruan, horretarako, bere, soldagarritasuna?
|
|
|
Aurreko galderari erantzuteko baietzak zein ezetzak
|
duten
garrantzi nabarmena azpimarratuz, hurbil gaitezen orain Estaturik ez duten nazioetara, eta ikus dezagun zer nolako errealitatea aurki daitekeen eta zein den kulturari dagokion gai honi buruz Estatu nazioarekin bat egiten ez duten beste era honetako nazionalismoek erakutsitako jarrera, eta oraintxe bertan airean utzitako galderak berebiziko pisua hartuko duela konturatuko gara. Hasteko, diogun ezen mugimendu nazionalistak izugarrizko kapital politikoa izango duela eskuartean, baldin eta berak ordezkatuko lukeen kultur taldearen errealitateaz nolabaiteko gizarte mailako sinestea edota uste osoa zabaltzen badu.
|
|
|
Izan ere, eta inongo zalantzarik gabe, hizkuntza edozein giza taldearen lokarri indartsua dugu; askok hizkuntza komunitatean ikusiko dute nazioaren ezaugarririk funtsezkoena. Beste batzuk, nazionalismoa integrazio politiko gisa ulerturik, integrazio politiko horrek berekin dakartzan ezinbesteko prozesuen artean, hizkuntzaren finkapena garrantzitsuenetarikoa dela uste dute48 Estatu Nazioari dagokionez, eta arestian aipaturiko gizartearen modernizatze prozesuarekin lotzen den kultur homeogeneizatzeari helduz, garbi asko ohar gintezke alde horretan hizkuntzak
|
duen
garrantziaz.
|
|
|
betetzen duen zeregina. Gellner ek dioen bezala, guztiz garrantzitsua da herritar bakoitzak normalizatua eta zentralizatua den hizkuntza oinarrizko eskolan ikastea; baina eskolan irakasten ez den hizkuntza ahazteak, edota behintzat gutxiesteak, ez
|
du
garrantzi txikiagorik51 Beraz, hizkuntzaren gai hau politikoa den kultur asimilazioaren prozesuan kokatu behar da: Estatu Nazioak asimilazio prozesu horretan harturiko lehenengotariko neurrien artean, hizkuntzari dagokiona dugu.
|
|
|
guztiak, hezkuntzaren arlokoa barne, zentralizatzeko premia ere. Nabarmena baino nabarmenago agertzen zaigu hemen nazioaren, herriaren eta hizkuntzaren artean osatzen den katea; bestalde, adierazpen horiek. Instruction Publique, tik eginak direla kontuan harturik, ondo asko ohar gintezke hezkuntza sistemak kate horri sendotasuna emateko
|
duen
garrantziaz (ez da ahaztu behar, esate baterako, egoera honek isla aparta aurkituko duela oinarrizko liburu uniformeak sortzeko politikan).
|
|
|
Estatuaren zerbitzurako, eta Estatu Nazioa sortzeko hain zuzen, guztiz premiazkoa iruditzen zitzaion hezkuntza aparatu sendoa egituratzea. Adibidez, ikusi besterik ez dago egitura honen barruan irakasleriak berak eta irakasleen prestakuntzak
|
duten
garrantzia; Napoleon-en hitzetan,. Nunca habrá un estado de cosas políticamente estable hasta que dispongamos de un cuerpo de profesores instruidos en principios sólidos? 84.
|
|
|
– Il sera formé, sous le nom d' Université impériale, un corp chargé exclusivement de lenseignement et de léducation publique dans tout l' Empire? 88 1808an aldarrikatu zen legean, unibertsitate inperialaren irudia zehaztu zen, eta hezkuntza sistema eraikitzerako momentuan
|
duen
garrantziarengatik, lehenengo hiru artikuluak azpimarratu nahi genituzke:
|
|
|
Oro har, honen guztiaren garrantzia honetan datzala esan daiteke: ...nseil de l' Université?,. Inspecteurs généraux?, etab.) zehaztu ziren, eta, baita funtzionamendu arauak eta ikasketa planak ere, uniformizazioa nagusitu zelarik (egia da, oraintxe bertan aipatu dugunez, oinarrizko irakaskuntzaren zutabea kolokan geratu zela, baina, edozein eratan, sistemaren koadro instituzionalaren barruan sartu izateak, lehenengo irakaskuntzaren gai honek Estatuarentzako
|
zuen
garrantzia adierazten du). Azken finean, Estatua arkitekto handiaren moduan agertzen zaigu:
|
|
|
(1 art). Jokoan dagoen Nazioarekiko identifikazioak
|
duen
garrantzia ezagutzeko bidea eskaintzen digu egoera horrek; zentzu honetan uniformizatzearen bidean izandako arrakastaren arrastoa antzeman daiteke, neurri handi batean behintzat, esate baterako, Revue pédagogique k 1833an frantses abertzaletasunarekin zuzenean lotzen eta txalotzen zuen eskolako eskuliburuen homogeneitatean, hau funtsezkoa baitzen dotrina, dissolvantes, en aurka egiteko94....
|
|
|
Bestalde, eta irakasleriari dagokionez, garbi ikusten da horrek
|
duen
garrantzia; ordena soziala zela eta, oinarrizko piezatzat hartua izango zen eta, beraz, irakasle eskolei izugarrizko protagonismoa eman zitzaien; gero eta indar handiago izango zuen irakasleak diziplinatzeko Estatuak omen zuen eskubidearen aldeko iritziak, irakasleak, fonctionaires de l' Etat?
|
|
|
Goitik behera, eraikuntza honen alderdi guztiak arautu ziren: irakaskuntzaz arduratuko ziren agintariak (Irakaskuntza Publikorako Kontseilu Nagusia, kontseilu akademikoak, eskolak eta ikuskaritza), oinarrizko irakaskuntza (edukiak, irakasleak, agintari arduradunak,...), bigarren irakaskuntza (zentroak, agiriak,...), etab. Sare honen beste mailak gutxietsi gabe sareak berak
|
du
garrantzi nagusia, oinarrizko irakaskuntzak aparteko bultzada jaso zuela esan dezakegu, bera izango baitzen, Giolito k99 dioenez, batasun nazionalaren zutabea.
|
|
|
Izan ere, nazioaren ezaugarriez hitz egin aurretik, nazioa zer den eta zein den zehaztu behar da, horretarako nazioa territorialki definitu behar delarik; ondorioz, geografiaren irakaskuntzak funtsezkoa den lurraldetasunaren zutabe nagusiari heltzen diola esan genezake. Lurraldeak
|
duen
garrantzi politikoa ukaezina da eta, alde horretatik, Estatu espainiarreko geografiaren irakaskuntza sortu nahi zen komunitate identitate espainiarrarekin lotzen zen. Urwin en288 hitzak kasu honetara egokituz, hauxe esango genuke:
|
|
|
hizkuntzaren alde egingo du apustu). Ezin da ukatu industrializazioak, merkatuak (eta pentsa merkatu, nazionalean?, adibidez) eta bestek aparteko eragina dutenik, ezta
|
duten
garrantzia gutxietsi ere, baina Balibar ek eta Laporte k diotenez:
|
|
|
Bestalde, irakaskuntza hiru mailatan banatu zen (9 art), antzinako erregimenean ez zegoen egiturari lege corpusa emanez, horrek berez
|
zuen
garrantziarekin: lehen aldiz barne koherentzia zuen hezkuntza sistema izatea135 Horrez gain, goian esandakoa gutxietsi gabe, funtsean ez zegoen 1814ko proiektuarekiko aparteko gauza berririk (lege estatusa lortzeak zuen garrantzia ahaztu gabe):
|
|
|
Bestalde, irakaskuntza hiru mailatan banatu zen (9 art), antzinako erregimenean ez zegoen egiturari lege corpusa emanez, horrek berez zuen garrantziarekin: lehen aldiz barne koherentzia zuen hezkuntza sistema izatea135 Horrez gain, goian esandakoa gutxietsi gabe, funtsean ez zegoen 1814ko proiektuarekiko aparteko gauza berririk (lege estatusa lortzeak
|
zuen
garrantzia ahaztu gabe): irakaskuntza orokorra eta uniformea, dotrina politikoa, irakurketa eta idazketa (gaztelaniaz), eskola publikoetako irakasleen kontrola136, dohaintasuna137,..., oinarrizko irakaskuntzari zegokionez; bigarren irakaskuntzan ere edukiak zeintzuk izango ziren ezarri zen(, constituyen la civilización general de una nación?, 21 art.), gauza bera probintzia bakoitzean, universidad de provincia?
|
|
|
Zentzu horretan, herritar eskubideak eskuratu ahal izateko, jadanik Konstituzioak ezartzen zuen (gaztelaniaz) irakurtzen eta idazten jakin beharra nabarmenduko genuke117, baita katixima politikoen118 presentzia ere. Ez
|
du
garrantzi txikiagorik, bestalde, hezkuntza sistemaren administrazioa. Dirección General de Estudios, delakoaren ardurapean uzteak, hain zuzen uniformitatea ziurtatzeko, edota irakasleria kontrolpean izateko oposizio sistema eta, orden de rigurosa censura?
|
|
|
–El rector es jefe de todos los establecimientos dependientes de la Dirección general de Instrucción pública que existan en el distrito universitario? (25 art.). Arautegi berean errektoreei dagozkien betebeharrak zehaztu ziren; funtzio horien zerrenda oso luzea denez irudi horrek
|
zuen
garrantzia adieraziko lukete, gure aldetik honako hauek azpimarratuko genituzke: –Cumplir y hacer cumplir las leyes, reglamentos y demás órdenes superiores?
|
|
|
Probintziak irakasle eskolez ere arduratuko ziren. Gai honek
|
duen
garrantziarengatik, oinarrizko irakaskuntzako irakasle eta hauen prestakuntzarako eskolei atal berezia eskaintzea pentsatu dugu, izan ere, Davila ren hitzak erabiliz, Estatuaren zerbitzura dagoen ejertzitoa dugu irakasleena. Horregatik, azterketa zehatza merezi duelakoan gaude.
|
|
|
Baina Estatuak eta hau da guk azpimarratu nahi duguna bere presentzia politikoa ziurtatzeaz gain, kontrola ezartzeko helburu garbiarekin, hezkuntza arloko kontrol tresna espezifikoa garatu zuen, kontrol mota zehatz hori benetan eraginkorra izan zedin, bere hezkuntza politika gauza zedin hain zuzen; ondorioz, probintzia bakoitzeko ikuskariak bere espazioa zuen, eraikitzen ari zen hezkuntza sistema nazionalerako funtsezko zutabea zen aipaturiko. Juntas de Instrucción Pública? delakoan252 Beste aldetik, eta ez
|
du
garrantzi txikiagorik, ikuskarien erakundeak bere onespen legala izan zuen, baita ikuskarien, cuerpo, aren eraketa hasiberriak ere, azken alderdi honek, irakasleriarekin gertatzen zen eran, Estatuaren zerbitzurako eraiki eta funtzionario estatusa zuen administrazio sareko zutabe nagusiaren aurrean jartzen gaituelarik. Legean ikuskaritzaren alde administratiboak indar handia zuen kontrolak zuen lehentasuna, baina alde teknikoa oraindik nahiko zintzilik geratu zen253; nolanahi ere, ezin da emandako urratsa gutxietsi, honek egin baitzituen posible makineria hau fintzeko eginahalak254, guztiak honako helburu honetara zuzenduta:
|
|
|
Terek guztiaren berri izatea, eta Txemak ere bai, eta denek. Ezerk ez
|
du
garrantzirik.
|
|
|
Ez du bere kontraesan guztiak filmatuko dituenik. Yoyesfilm artekaitz eta trauskila da baina horrek ez
|
luke
garrantzirik. Yoy es lapurretan ibili da gure muinetan.
|
|
|
Zientzialariaren ideologia, beraz, ez zen ez Reichenbachen ez vienarren agendaren osagaia108 Eta, beren ustez, ez zuen inolako epistemologoren agendan parte hartu behar. Zientzialariak nahi badu, erlijio sinesmenek esango diote nondik jo, edota interes politikoek, fabore ekonomikoek edo hipotesi metafisiko tradizional ahulenek, baina horietako ezerk ez
|
du
garrantzirik epistemologoarentzat, honek aztertzen duen gauza bakarra emaitza teorikoak baitira. Teoria egokia bada, hau da, epistemologoak ontzat jotzen dituen irizpideetara egokitzen bada —eta egiaztagarritasunaren kasuan bezala, hemen hasten da askotan eztabaida—, orduan bost axola teoria hori goi isurizko jakituriaren bidez lortu den, legez kontrako dirulaguntzei esker edo zientzialariaren bertuteak direla medio:
|
|
|
– Ez, egia esan, ez. Larritu egin naiz hasieran baina ez
|
du
garrantzirik. Agian hobe izango da ahaztu zaidana ahaztu izana ere.
|
|
2001
|
|
|
Nafarroak, dagoeneko, 293 MW ditu.
|
Duen
garrantziaz jabetzeko, nahikoa da ohartzea datorren hamarkadan Espainiako Estatuan sektore eolikoan egingo den inbertsioa bi bilioi pezetakoa (40.000.000 libera) izango dela. Gamesa Energia, Eolicas de Euskadi eta Guascor bezalako enpresa handiak izango dira onuradunenak.
|
|
|
LAB, ELA, ESK, EILAS eta CGT sindikatuek ere beste helegite bat aurkeztuko dute, batez ere dekretuak funtzio publikoari begira arautzen dituen artikuluetan oinarrituta, esate baterako 18 eta 19 artikuluak (eremu euskaldunean euskararen ezagutzak lanpostu baterako
|
duen
garrantzia eta barne mailan funtzio desberdinak egiteko langileek dituzten mugimendu ahalmenak zehazten dituzte, besteak beste). Helegitean azpimarratzen denez, aipatutako artikuluak, besteak beste, Konstituzioaren aurkakoak lirateke, Funtzio Publikoaren Legearekin kontraesanean, karrera eta promozio eskubideak urratzen dituztelako.
|
|
|
Nahiz eta aspalditik egina izan, gaur egungo perfekzioa Normandiako Camembert herrixkako Harel izeneko etxalde andreari zor dio. Frantzian gazta honek
|
duen
garrantziaren lekuko, XVIII. mendeko emakume honi bere herrian monumentua eraiki zitzaion.
|
|
|
Ez da izan nire kasua, nire anaiarekin batera ekoiztetxe bat abian jarri dugulako eta gure proiektuak guk geuk landu ditugulako. Baina Estatu mailan, gidoilariaren irudiak gidoia idatzi aurretik
|
du
garrantzia, behin idatzita eta gidoia erosita, desagertu egiten da. Sarritan gainera, gidoilariak jasaten du presio handiena, gidoia amaitzeko epe jakin bat jartzen zaiolako eta ekoizleak beti dituzu gainean.
|
|
|
..., Javier Ugarte adituaren esanetan, «lusus pilae cum palma» latindarraren eta «jeu de paume» frantziarraren eboluzioaren emaitza kontsideratzen da, baina hori baino lehen antzinako euskal artzainek (beste herri askok bezala, zerbait biribila hartu eta botatzea gauzarik naturalena baita) jadanik pilota baten antzeko zerbaitekin boleaz aritzen ziren, mendi edo zelaietan (zoruak, boleaz zenez, ez
|
zuen
garrantzirik) eta bata bestearen aurka.
|
|
|
Azkenik eta bukatzeko, lehenago azaldu ditugun guztiekin zerikusi handirik ez duten trinketak ditugu, desagertzear dauden irekiak (sabairik gabeko etxe karratu bat bezalakoak) edo arruntagoak diren estaliak, batez ere Iparraldean. Beste guztietatik xehetasun askotan desberdintzen dira, eta lehenago ere aipatu dugun bezala, bere elementuetatik askok (txiloa, sareak, teilatutxoa…) ez dute printzipioz erabilpen argirik erakusten baina denek
|
dute
garrantzi handia jokoan
|
|
|
Aski ezaguna da nazioartean Donostiako Zinemaldiak
|
duen
garrantzia, Bette Davisek glamour a eman zion behin, beste hainbestek eman dioten bezala. Robert Aldrich zuzendari bikainak ordea, «Whatever happens to Baby Jane?» zintan, Davisen bestelako izaera biluztu zuen, zakarragoa, libreagoa, iraultza maitatzen zuena.
|
|
|
Gazteek bai esan didatela oso ondo ezagutzen dudala zahartzaroa, baina, noski, ez dakit beraiek zenbat dakiten hartaz... Dena dela, horrek ez
|
du
garrantzi askorik. Azken batean, literatura da niri interesatzen zaidana, eta hori da nik egin nahi dudana.
|
|
|
TAILER literarioek horretarako balio dute, ikasleak testu literario bat ona edo txarra den ulertzeko beharrezkoak dituen irizpide horien jabe egiteko, tradizioaren barruan
|
duen
garrantzia, bere esanahia, hau da, bere sakontasuna.
|
|
|
Ekainaren amaieran CAFek Espainiako Estatuko enpresa baten ekipo ondasunak Italian saltzeko kontratua bereganatu zuen, eta horrelako emaitzek garbi erakusten dute CAFek munduan zehar
|
duen
garrantzia. Bestalde, Erromako Udalak 33 tren eta ordezko piezen sorta garrantzitsu bat egiteko eskatu dio, 38.400 milioi pezetako aurrekontuarekin.
|
|
|
Teknologia berrien erabilera moduei dagokienez, beste nonbait aipatuak ditut jada krisi honetan satelite bidezko telebistak eta internetek
|
duten
garrantzia. Satelite bidezko telebista, gure inguruan hedapen txikiko gertaera da, baina oso zabalduta dago herrialde arabiar eta musulman batzuetan; adibide gisa, AEBko Estatu Idazkaritzaren txosten batek, iraileko erasoak baino aste bi lehenago, kezka tonuan ohartarazten zuen datua:
|
|
|
Bukatzeko, esan dezagun azpimarratzekoa dela azken aipuan agertzen den" ikusi den" hori, nobela honetan fokoaren mugimenduak
|
duen
garrantzia nabarmenduz. b) Poliziaren itaunketaren planoa
|
|
|
Ikusi dugunez, ihesaren planoan fokalizazio aldaketak ugariak eta interesgarriak dira, eta ihesleak hil baino lehenago korritzen dituen 100 metro horiek beragan
|
duten
garrantzia erakusten digute. Halaber, plano honetan fokalizazioa gehienetan intradiegetikoa izateak nobela honetan HERIOTZAk duen garrantzia azpimarratu nahi du.
|
|
|
Ikusi dugunez, ihesaren planoan fokalizazio aldaketak ugariak eta interesgarriak dira, eta ihesleak hil baino lehenago korritzen dituen 100 metro horiek beragan duten garrantzia erakusten digute. Halaber, plano honetan fokalizazioa gehienetan intradiegetikoa izateak nobela honetan HERIOTZAk
|
duen
garrantzia azpimarratu nahi du. Esan daiteke gertaera honen ingurukoa estradiegetikoki fokalizatua egoteak (objektibotasun osoarekin) nobelaren gaia edo" leit-motiv" den gertaera izugarri hori nabarmendu besterik ez duela egiten.
|
|
|
Daniel Zabalegiren, Anjel Otaegiren, afusilaketa, edo beste hitzetan esateko, HERIOTZA. Narratzaileak esplizitoki esaten du heriotza honek
|
duela
garrantzi nagusia, eta ez garaiaz egin diezagukeen testigantza historikoak:
|
|
|
kontaketa bera eten egiten da idazketa eta idazteko moduen gainean gogoeta egiteko. " Zilegi da historiari edozein pasartetatik ekitea" (7.or) dio narratzaileak, azken batean, nondik hasten den zehazteak ez
|
baitu
garrantzirik. Claude Simonen nobeletan irakurleak memoriaren zatiak harilkatu behar dituen moduan, hemen ere guri dagokigu zatiekin istorioa eraikitzea.
|
|
|
60ko hamarkadan Alemanian Constanza ko Unibertsitatearen inguruan sortutako Harreraren Estetikaren(" Rezeptionsästhetik") ildotik, irakurleak
|
duen
garrantzi hau gogoratzea ezinbestekoa dugu. Bestalde, nahiko inozoa litzateke, eta gaur egun erabat baztergarria, literatur testu baten berezitasuna(" literaturtasuna" hitzaz izendatua izan dena) idazketa modu zehatz batean dagoela defendatzea, bere garaian norabide inmanenteko kritikak defendatu zuen bezala.
|
|
|
Eta irudiak," flash" ak, begiradak aipatu ditugunez, hementxe kokatu nahi genuke 100 metro n fokalizazio edo ikuspuntuaren arazoak
|
duen
garrantzia. Esan daiteke, nobela honetan erabilitako teknika guztien gainetik, fokalizazioarena dela, ezpairik gabe, narrazioestrategia nagusia.
|
|
|
Mundua zatikatua bada, zatian detaile txiki guztiek
|
dute
garrantzia.
|
|
|
bizirik irauteko moduetako bat da. Baina laponiarrendako orein hazkuntzak
|
du
garrantzi kultural eta ekonimikorik handiena. Azken urteotan baso soilketa eta aintzinako lurren galera handiak izan badira ere, laponiarrendako oraindik ere oreinak oinarrizko baliabide dira.
|
|
|
Orain artekoan, jostailua berria izateak
|
duen
garrantzia azpimarratu dugu baina erakunde batzuek (kultur edo auzo lagunen elkarte txikiak, etab.) egoera hobe edo okerragoan dauden jostailu erabili eta ahantzitakoak birziklatzea sustatzen dute, edukiontzia edo ganbara baino helmuga hoberik eskaintzeko.
|
|
|
Guztiok ohartzen gara ingurukoekin ditugun harremanetan eta geure buruarekiko harremenean kanpoko itxurak
|
duen
garrantziaz.
|
|
|
Normalizazio linguistikoari dagokionez, kurrikuluak irakaskuntzan ahozkoerregistro bereziak lantzeak eta euskara ikasleen hizkera artifiziala leuntzeaketa girotzeak
|
duten
garrantzia azpimarratzen du. Honen inguruan, bi esparruaipatzen dira:
|
|
|
Edonola ere, berriro azpimarratu nahi nuke, guztionesku baitago, arestian esandako zerbait: ikasleak euskaltegira dakartzan beharrakasetzeak eta hori kalitatezko irakaskuntzarekin lortzeak
|
duten
garrantzi izugarria.
|
|
|
Bloke hauen bidez hizkeraformalaren eta informalaren ezaugarriak ezagutu, kontrastatu eta aplikatzeko aukera izango dute, hizkuntza beren inguruan topa ditzaketen egoeretan nola egokituko luketen hausnartuz. Lehenengo blokearen kasuan, diskurtsoen naturaltasuna eta arintasuna azpimarratzen zaie, eta bigarrenean, zehaztasuna eta hizkuntz formek
|
duten
garrantzia.
|
|
|
(Leihatilaz leihatila): bideo pasarteko lexikoari eta hizkuntz baliabide jakinei begiratzen zaie, hizkera formaleanedukia bideratzeko formak
|
duen
garrantzia ulertarazteko eta baliabidedesberdinek betetzen duten funtzioa ulertzeko.
|
|
|
6 Azaldu barik geratu ziren adierazpideez mintzatu ginen guztion artean, eta baldintza sozialek hizkuntzaren erabileran
|
duten
garrantziaz mintzatuta amaitugenuen saioa.
|
|
|
– Testuaren ulermena errazteko aurreikuspenak baliatzeak
|
duen
garrantzia nabarmendu behar dute ikasleek.
|
|
|
– Ulermena errazteko aurreikuspenak egiteak
|
duen
garrantziaz ohartubehar dute ikasleek.
|
|
|
gustura egonda, duen gaitasunarekin konformatzea gerta daiteke, eta dituen hutsuneak gainditzeko adorea gal dezake. Oso garrantzitsua da, beraz, komunikazioan hizkuntzaren zuzentasunak eta egokitasunakbeharko
|
duten
garrantziaz ikasleak ohartaraztea, eta falta duten azkeneko jauziariekiteko motibatzea. Horrez gain, euskara normaltasunez erabiltzeko daudenaukerez ere ohartarazi ditugu ikasleak.
|
|
|
Beste kondaira batzuenarabera, mirariak egiten ez uzteagatik, Marte jainkoaren zerbitzariek hil zuten.Bestalde, XVII. mendeko Rouen go kondairaren arabera, Itun Berria zabaltzekoJaun Done Leoi hegoaldera pasatu zen. Horrela, bere kultuak Baztanen, Malerrekan, Bortzirietan eta Gipuzkoako ekialdean
|
duen
garrantzia azalduko litzateke42.
|
|
|
Azterketarako beste ildo bat, amaren irudia hausnartzea izan daiteke.Adibidez, Anttonengan amak
|
duen
garrantzia. Une batez, Arestiren bertsoa aldatuzdioen bezala:
|
|
|
Narratzaile eta prosista modura Sarrionandiak
|
duen
garrantzia bere lanen harrera zabalak bermatua da. Ezaguna denez, Narrazioak lanak, esaterako, sekulakoarrakasta izan zuen, urteetan zehar izandako salmenta handiak eta berrargitalpenugariek erakusten dutenez.
|
|
|
Hala: ...io intrinseko (barneko nahia) etaestrinsekoa (kanpoko beharra); 2) bestetik, motibazio mota gehiago bereizten dira; 3) bestalde, 2H batekiko motibazioa aldakorra izan daiteke, testuinguruaren arabera; 4) gizarteko egoeraren ondoan, orain gizabanako bakoitzaren testuinguruarigarrantzi handiagoa ematen zaio; 5) berriz ere gizabanakoaren nortasunaren aldagaiak eta irakaskuntza ikaskuntzaren aldagaiak
|
duten
garrantzia azpimarratzen da.
|
|
|
gizabanakoa, gizabanakoen artekoa, posiziozkoa eta ideologikoa (Doise, 1982). Bigarren mailakatze mota horrek baditu zenbait abantaila, adibidez, mailaideologikoak eta posiziozkoak
|
duten
garrantzia ulertzeko, biak oinarritzen direlako: a) artekotasunean, edo harremanetan, eta horrek suposatzen duen erlatibotasunean, eta b) artekotasuna, gehienetan asimetrikoa denez, boterearen, estatusaren etatamainaren arabera esplikatuko den ustean (Leyens eta Bourhis, 1996; Bourhis, Gagnon eta Moise, 1996). Hau guztia interesgarria izango da euskararen erabileraaztertzeko.
|
|
|
Lege aldetik ere, Hego Euskal Herrian, Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) 1982an onartutako. Euskararen Erabileraren Normalizaziorako Oinarrizko Legean?, zuzenean erabilerari buruz mintzatzen den bitartean, Nafarroako Autonomi Erkidegoan (NAE) 1984an onartutako. Euskararen ForuLegean?, gehienbat euskararen ezagutzari buruz mintzatzen da; Ipar Euskal Herrian, ez dago euskararen aldeko legerik. EAEn, normalizazio prozesua aurreratutabadago ere, eztabaida soziala oraindik ere bizirik dago; plangintzak egiterakoan, ezagutza maila azpimarratzen da gehienetan, hizkuntz eskakizun batzuk lortzeajartzen da helburu, euskararen erabilerak behar
|
duen
garrantzia kontuan hartugabe. Azken helburua euskararen ezagutza izango balitz bezala jokatzen da; zeresanik ez beste lurraldeetan, egoera are larriagoa baita.
|
|
|
Izan ere, giltza moneta gisa, dolarrak berari legalki loturik zegoen urrearen balio bera zeukala uste zen. Dolarra ia inongo kosturik gabe banku sistema amerikarrak jaulkia zelako gertakaria ez
|
zuten
garrantzi handiko gai modura hartu, ekonomialari eskeptiko batzuek Triffin, Rueffizan ezik; eta internazionalki diru amerikarra bere muga nazionalen barruan bezain ona izanen zela uste izan zuten.
|
|
|
Usainak
|
duen
garrantzia ukaezina da. Presente egoteko eremu berriak irabazi ditu gainera, gaur egungo produktu kosmetiko gehienak usaindunak baitira.
|
|
|
Gizaki eta ugaztunetan ager daitezkeen feromonen izaera eta kopurua aztertzeke dago oraindik. Hala ere, feromonek primateen ugaltasunean
|
duten
garrantzia erabakikorra dela pentsarazten dute hainbat laborategi saiok. Adibidez:
|
|
|
Juglandazeoen familiakoa da eta 20 metroko altueraraino irits daiteke. Intxaurrak
|
du
garrantzi handiena mundu osoan. Habitata:
|
|
|
Elementu ugariena potasioa da, ondoren kloroa, sufrea, kaltzioa, fosforoa edo magnesioa, besteak beste. Eztiak azukre finduetan ez dauden zenbait bitamina eta mineral baditu ere, kopuru horiek hain txikiak direnez, ez
|
dute
garrantzirik eguneroko beharretarako. Kolorea eta zaporea adinaren eta nektarraren iturriaren araberakoak dira.
|
|
|
Haien erregulazio juridikoak, markek ez bezala, zuzenbide publikoko arauetan parte hartzen du, eta ez dira zuzenbide pribatuaren mende soilik gelditzen. Horrek areagotu egiten du bere tutoretzak gizartean edo taldean
|
duen
garrantzia, batez ere kontsumitzaileen eta erabiltzaileen interesak babestea, lehenik eta behin, eta merkatura bideratzen diren produktuen eskaintzetan beharrezko argitasuna izatea. Gehien homologatzen ahal diren zeinuei buruzko ohar espezifikoak dituzte:
|
|
|
Hala ere, gehiegizko pisua handia denean, neurri bereziak hartu behar dira eta Nutrizio eta Dietetikako espezialista batengana jo, neurri egokienak ezartzerakoan aholku eman diezagun. Edozein kasutan, jarrera zentzuzkoena da, pixkanaka, eta jarrera positiboarekin (jarrera egokia goraipatuz edo seme alaben aurrerapenak handituz, errieta eta haserrerik gabe…), txikienek gurasoengandik ikasten dutela (imitazio bidezko ikaskuntza) elikadura egokiak
|
duen
garrantzia, eta zentzuz ematen dietela gutizia bat edo beste, baina hori bai, ohitura bihurtzen utzi gabe.
|
|
|
Halakoetan, izotzaren kontrako likidoak erabiltzea komeni da. Berogailuaren funtzionamendu egokia bermatzeko izotz kontrakoek
|
duten
garrantzia aztertzen du artikulu honek, likidoa nola sartu azaltzen du eta atal berezi bat eskaintzen die etxeko beste berokuntza sistema batzuei.
|
|
|
Hauek, gainera, kola intxaurraren estraktutik datorren kafeina gehitzen dute, substantzia kitzikagarri hori eta azido fosforikoa dituen fruitu tropikala. Azken horrek kaltzioarekin hauspeatzen du mineral horren xurgapena murriztuz, eta, beraz, ez da gomendatzen gehiegi kontsumitzea, batez ere gazte eta nerabeengan, kaltzioak hezur garapen egokian
|
duen
garrantzia dela eta. Esteka interesgarriak:revista.consumer.es:Gorputza ondo hidratatuta eduki eta freskatu
|
|
|
Dializazio prozesuan mintz ez selektiboa erabiltzen da, eta, beraz, sisteman dagoen edozein toxiko mintz horretatik irits daiteke pertsonarengana”, erantsi zuen. Manzanerak nabarmendu zuen kontuan hartu behar dela urak prozesuan
|
duen
garrantzia, oso handia baita. Mintza ez da selektiboa odola arazteko, eta elementu toxikoetako bat ere gerta daiteke.
|