|
2002
|
|
|
X. AIZPURUA. Bilakaera moteltzea kezkagarria dela esatea gauza bat da, eta ni horrekin ados egon naiteke, baina horrek ez
|
du
zerikusirik hizkuntzaren desagerpenarekin ezta arriskuan dagoela esatearekin ere. Gaurko egoeran hiztunak nabarmen gehitu ezean eta dakitenek etengabeko erabilera egin ezean, erabilera ez da asko haziko.
|
|
2007
|
|
|
Biak ditugu beharrezko pentsamendua egosteko eta azaltzeko. Biek ala biek
|
dute
zerikusia hizkuntzarekin; hala ere, biak dira arte desberdinak. Batak ez du bestea ordezkatzen, are gutxiago gure lanbidean.
|
|
2008
|
|
|
– Familiaren estatus sozioekonomikoak ere
|
badu
zerikusia hizkuntza eta adimena garatzean (Bradley eta Cladwel, 1984).
|
|
|
Ikusten denez, soziolinguistikaren sorrerak ez
|
du
zerikusirik hizkuntza gutxituen berreskurapenarekin, eta soziolinguistikaren esparrua hobeto ezagutzea eta kontuan hartzea garrantzitsua da. Izan ere, ikuspegi zabala eta globala izanik askoz eraginkorragoa izango da hizkuntza gutxituak berreskuratzeko lanean diharduen pertsona, egoera soziolinguistikoaren ezaugarriak hobeto ezagutuko dituelako eta eragiteko ahalmena eta bide egokienak identifikatuko dituelako.
|
|
2009
|
|
|
Bistan da diglosia aurreragarri eta egonkor baten eskutik hizkuntzei funtzioak mugatzen badizkiegu, euskararen arnasa gune bat izango litzatekeela derrigorrezko hezkuntza, hots, euskara gaztelania baino proportzio altuagoan normaltasunez erabiltzen den gune bat izango litzatekeela, jadanik gaur egun den moduan, eta horrek ez
|
du
zerikusirik hizkuntza bat bestea baino garrantzitsuagotzat jotzearekin edo hizkuntza bat bestearen gainetik jartzearekin. Hizkuntza guztiak dira duintasunez eta balio afektiboei dagokienez berdinak, eta balio bera aitortu behar zaie.
|
|
2010
|
|
|
Cesar Vallejo k Trilce liburuan egin zuen legez, badirudi erreferentzia pertsonaletatik abiatzen dela sarritan, baina irakurleari erreferentziok ezkutatzen zaizkionez ezinezkoa suertatzen da berehalakoan poema hitzez hitz eta arazki jarraitzea. Estankonaren balizko kriptikotasunak, hala, ez
|
du
zerikusirik hizkuntzaren erabilera aldrebesarekin edo baliabide abangoardistekin. Unibertso pertsonal horren agerpen eta desagerpenean, adierazte eta ezkutatzean, datza haren poesiaren konplexutasuna.
|
|
2013
|
|
|
Irakurritakoak ere bai, noiz edo noiz. Baina amestu ditzakezun arrastorik arraroenek ere ez
|
dute
zerikusirik hizkuntza gaitasunak, abilidadeak edo jakinduria neurtzeko azterketekin. Utzi nahiko zenukeen arrastoak ez du loturarik selektibitatea gainditzearen pozarekin edo gainditu gabe geratzearen frustrazioarekin.
|
|
2019
|
|
|
Zorionez, ideiak ez zuen arrakasta handirik izan, eztabaida honek ez
|
baitu
zerikusirik hizkuntzen arteko distantzia linguistikoarekin. Izan ere, horrelako mezu bat onartu eta barneratzeko bi baldintza behar baitira:
|
|
|
Hizkuntzari berari begira ere, ez da huskeria euskaraz neska, eztarri, espaloi egotea, baina ez nesga, ezdarri, esbaloi. Erregulartasun horrek
|
badu
zerikusia hizkuntzaren muinarekin, barreneko erritmo antolaketarekin. Besteak beste, euskarak silaba egitura zaintzen du (Jauregi 2008a) eta, besteak beste, silaben hasierak indartzen ditu (Oñederra 2020).
|
|
2021
|
|
|
Garziak dioenez (2014a: 44), hizkuntza batean galdegaiaren kokagune kanonikoak
|
badu
zerikusia hizkuntza horren tipologiarekin. Euskara bezalako ‘buru azken’ hizkuntzetan, ohikoa izango da galdegaia aditzaren ezkerrean ematea; hor kokatuko da informazio gune nagusia (hala ere, ikusi dugu euskaraz ordena kanonikoa zein den aztertzean, testu generoak, perpausaren luze laburra eta abar hartu behar direla kontuan; bereziki perpaus osagarriak aditz gobernatzailearen ondoren ematen dira (§ 41.3c, § 41.3f)).
|
|
|
Badira, azkenik, hizkuntza erdi konfigurazionalak, osagaien hurrenkera jakin bat izan arren, osagai horiek lekuz aldatzeko aukera batzuk ere badituztenak; halakoak dira, inguruko hizkuntzen artean, katalana eta gaztelania, esaterako. Honetan ere
|
badu
zerikusia hizkuntza jakin baten tipologiak: kasu markak dituzten hizkuntzek, esaterako, askatasun handiagoa dute osagaiak mugitzeko, morfologiak argi erakusten baitu zein den osagai bakoitzaren funtzioa.
|
|
2022
|
|
|
Informazioa hautatzeko orduan, bilaketa denbora eta erosotasuna faktore erabakigarri bihurtu dira. Horretan,
|
badute
zerikusia hizkuntza algoritmoa eta bilatzailearen muga teknikoak ere (bilatzaileek, oro har, Google ere tartean, euskaraz lexemak identifikatzeko duten ezintasuna). Datu eskuragarritasunean eta Driveko dokumentuen lankidetzan, erosotasuna, lastertasuna eta dinamikotasuna nabarmendu behar dira.
|
|
2023
|
|
|
Guk dakigula, inkesta soziolinguistikoak ez dira errealitate soziolinguistikoaren ispilu fidagarriak. Besteak beste, elkarrizketatuaren erantzunak askotan ez
|
duelako
zerikusirik hizkuntza minorizatuaren zinezko egoera soziolinguistikoarekin.
|