|
2000
|
|
|
Eta ez ote da, ondorez, mezurik bizkorrena eta eraginkorrena keinua, zeren hitz bakar batez —keinuaren hitz bakarraz— guztia signifika baitezake, erabili gabe, hartarakotz, bertzela erabili ohi ditugun hitzak eta eleak, zeinek, aldi berean, bertze mila hitzen beharra izan ohi baitute usu, haien argitzeko eta esplikatzeko? Baina, baldin oraintxe erran badizut ezen keinuak ez
|
duela
hitzen beharrik, zer nabilkizu ni orain hemen keinuei buruz hitz eta pitz, jaun André?
|
|
2008
|
|
|
Berehala nabaritzen zitzaion, ordea, ez zela ikasia. Hamalau urterekin utzi zuen eskola, eta jario handiko hizketa modua baldin bazuen ere, sarritan esaldiak bukatu gabe uzten zituen, edo esan nahi zuena esantzat ematen zuen, edo ez
|
zituen
hitzak behar bezala ahoskatzen eta hainbat hitzen silabak nahasten zituen. Hala ere, zehaztasuna bilatzen zuen, ez zitzaion ez zenik esatea gustatzen, ezta lagunarteko txantxa giroan ere.
|
|
2009
|
|
|
Eztarritik nola pasatzen diren sentitzen dut askotan. Ez
|
dut
hitzen beharrik, denbora pasetako gurutzegramak betetzeko ez bada edo orain gutxira arte ahizpari gutuna idazteko. Orain horretarako ere ez.
|
|
2010
|
|
|
Orduan geratu da benetan hitzik gabe. Ez
|
dut
hitzik behar izan aita ez zela onik atera ulertu ahal izateko. Orduan, nik besarkatu dut estu estu.
|
|
2012
|
|
|
Tripako mina nik. Ez
|
genuen
hitzen beharrik bestearen gorabeheren berri izateko. Harik eta semea handitu zen arte; orduan, eten egin zen komunikazioa.
|
|
2013
|
|
|
estatubatuarrak batzuetan, israeldarrak bertze batzuetan, berdin zaidak; aise uzten ditiagu, bai, etsaiak geure hitzetarik landara, dialogoa inoiz baino beharrezkoagoa denean. Eskua luzaturik
|
duten
hitzak behar ditiagu, ez arma bihurtuak, hori gizakion erabateko porrota bailitzateke.
|
|
|
estatubatuarrak batzuetan, israeldarrak bertze batzuetan, berdin zaidak; aise uzten ditiagu, bai, etsaiak geure hitzetarik landara, dialogoa inoiz baino beharrezkoagoa denean. Eskua luzaturik
|
duten
hitzak behar ditiagu, ez arma bihurtuak... hori gizakion erabateko porrota bailitzateke. Hoa, bada, AEBetara, begiak eta burua ere zabalik, haiengandik zer ikasirik ere izanen duk-eta, ez bakarrik alde teknikotik, guztian ere bai!
|
|
2015
|
|
|
Justin lehorrean urruntzen ari den itsasontziari begira, ondoren aingura altxatzen eta behean bi irudi, bata lehorrekoa eta bestea itsasokoa; bakoitzaren baitan beste bi irudi lagun biena elkarri begira, osorik bata, aurpegiarena bestea. Irakurleak ez
|
du
hitzik behar, irudiak berak irudikatzen baitu bi lagunen buruetan dabilena.
|
|
|
Konfiantza mantua lagun, emakumeak ez
|
du
hitzen beharrik orain, isiltasunak ez baitu ezinegonik piztu bere baitan, maiz ohi duenez. Zein urrun ikusten duen duela hain gutxiko egoera hura:
|
|
|
Orain ez
|
du
hitzen beharrik, baina, analogiaz edo, beste galdera bat sortu zaio:
|
|
2017
|
|
|
Ikertzaileek onartu dute oraindik ez dakitela zergatik ez duten berdin eragiten, baina aurreratu dute litekeena dela hitzen esanahiaren prozesamendua desberdina izatea batean eta bestean. Izan ere, musikak ez
|
du
hitzaren beharrik eragina sortzeko. Poesiak, ordea, hitza behar du; doinu soilak ez du poemak eragiten duen erantzuna sortzeko gaitasunik.
|
|
2019
|
|
|
Samurtasuna eta ikara darizkie haien begiei. Ez
|
dute
hitzen beharrik. Musu arina ezpainetan, eta zertxobait banatzen dira, ez gehiegi, bakoitzak bere pistola txamarratik ateratzeko lain, eta ondoren, mugimendu azkar eta neurtuekin, tiro egiteko prestatzen dituzte.
|
|
|
Ondoren Maria Sara doktorea engainatu zuen mugimendu bat egin zuen, irudi zuen altxatzera zihoala, baina ez, indarra hartzeko modu bat baizik ez zen, esatea erabaki zuen esaldiaren erdian ez gelditzeko, eta honek esan nahi du, gutxi gorabehera, une horiek, eta uneak beti dira asko, segundoak gutxi izanik ere, biek oreka kulunkarian bizi izan zituztela, zuzentzailea arduradunaren mugimendua, bere borondatearen kontra, jarraitzera behartuta, arduradunak bere bulkadaren norabidea aldatuz, konturatu zenean gizonaren asmoaren nolakoaz okertu zela. Zineak jakin luke, antzerkiak berak baino hobeki, keinu dantza fin hauen berri ematen, keinuok zatitu eta berriz osatu ditzakeelarik, hurrenez hurren, baina komunikazioari buruzko esperientziak frogatu du irudikatzeko modu ustez ugari horiek ez
|
dutela
hitzaren beharra gutxiagotzea ekarri, edozein hitzen beharra, hitzek gorputzaren ekintzez eta gorputzen arteko eraginez gutxi esaten dakiten arren, gorputzean dagoen borondateaz edo gorputza den borondateaz, beste izenik ezean sena deitzen dugun horretaz eta emozioen kimikaz horren gutxi esaten dakiten arren, horretaz guztiaz eta gainerakoaz ere gutxi esaten dakiten bezala, baina gainerakoaz ez g... Baina gu hemen zineaz edo antzerkiaz, are bizitzaz, ari ez garenez, esan behar duguna esateko denbora luzeago eralgi behar dugu, batez ere konturatu egiten garelako lehen, bigarren eta are hirugarren saioaren ondoren, gaietako zati oso txiki bat baizik ez zatekeela azaldurik geldituko, hala eta guztiz ere interpretazioen oso menpe, eta, komunikazio ahalegin laudagarria egin eta gero, hau guztia esanik, itzul gaitezen hasierara, nahasturik jada, fokuratzeplanoa hurbiltzeko edo urruntzeko zorian, trebeziarik gabe, interesgunearen ertzak belatzeko arriskuarekin, interesgunea bera, nolabait esateko, identifikagaitz bihurtzeraino.
|
|
2021
|
|
|
Jakina, Laurak ez
|
du
hitzen beharrik honaino etorritakoaren zergatiaz galdetzeko.
|
|
2023
|
|
|
Hain lotura estua dugu, ezen askotan ez
|
baitut
hitzen beharrik aginduak emateko. Gauzak beren kabuz egiten dituzte.
|
|
|
ez
|
du
hitzaren beharrik;
|
|
|
bata heltzen ez den tokia besteak betetzen du. Ezpataren argudioek ez
|
dute
hitzik behar, eta hura daukana arrazoiaren jabe da, ezpatak egia oso eta bakarraren jaun bilakatzen baitu. Ezpatak mirariak egiten ditu:
|