|
2004
|
|
|
Oraindik bere herrian euskara tokian tokiko hizkuntza bizia zen eta XIX.mendean zehar goian aipatu ditugun euskaltzale sutsuen bizilekua. Baina Bilboaldeko merkatal eta industri giroko burgesiaren mordo handi batek, gaztelania
|
zuen
etxeko hizkuntza, etxe bereko neskamearena euskara izan arren. Gaztelaniaz hasi eta hezi zen baina gazte gazterik, bere Abandoko Euskal Herriaren ikuspegi zabalagoa lortu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Nolanahi ere, gazte elebidunen ezaugarrien artean azpimarragarrienak honakoak dira: gehienek gaztelania
|
dute
etxeko hizkuntza, eta elebidunen portzentajea %40 azpitik duten udalerrietan bizi dira gehienak. Hizkuntza errealitate horren argitara, arrazoizkoa dirudi uste izatea eskolak konpentsazio eginkizuna areagotu behar duela, baina aldi berean helburu lorgarriak jartzen asmatu dela.
|
|
2011
|
|
|
Hortik «nortasun arazo bikoitza» izenburua. Katalunian Grup d. Estudi de Llengües Amenaçades ikertaldeak (www.gela.cat) egindako lan bat aipatzen da32, Marokotik etorritako ikasleak ea jatorriz kultura eta hizkuntza marokoardunak ziren, ala, ikertzaileek susmatzen zuten bezala, tamazight hizkuntza egiten zuten33 Inkesta pasatu zitzaien ikasleei, erantzun zezaten nongoak ziren eta zein
|
zuten
etxeko hizkuntza. Ikasle guztiek erantzun zuten marokoarrak edo arabiarrak zirela, eta etxeko hizkuntza arabiera zutela.
|
|
2016
|
|
|
Biztanle gehienak eskualde erdaldunagoetan bizi dira. Gaztelania
|
dute
etxeko hizkuntza. Eskolaren eragina argia da egoera adin taldeka begiratuta:
|
|
2018
|
|
|
Australia herrialde anitza da hizkuntza aldetik. Ingelesa da hizkuntza nazionala, eta biztanleriaren% 80ak
|
du
etxeko hizkuntza. Australiarren% 20 88 kanpoan jaiotakoa da, eta horien erdia ingelesa hitz egiten ez den herrialdeetan.
|
|
|
Gaur egungo gazteen% 80k euskara eskolan ikasi du. Gazte horiek erdara
|
dute
etxeko hizkuntza eta euskaraz baino erraztasun handiagoz moldatzen dira erdaraz. Gazte horiek eskolako ibilbidea bukatu eta laneratzen direnean erabat erdarazkoa den mundu batean murgiltzen dira eta lehendik zorroztu gabe daukaten euskara erabat kamusten zaie.
|
|
|
Edurnek hasiera hasieratik garbi utzi zion Javiri euskaraz nahi zuela elkarren arteko harremana. Javik erdara
|
zuen
etxeko hizkuntza, baita lagunartekoa ere. Eskolan ere den dena erdaraz.
|
|
2019
|
|
|
Aipatzekoa da euskarak presentzia handiagoa
|
duela
etxeko hizkuntzan lehen hizkuntzan baino: zortzi puntu gehiago.
|
|
|
3.3.4 Etxeko hizkuntza hamar ikasletik zortzik euskara
|
dute
etxeko hizkuntza: ez dago ia aldaketarik bi laginen artean.
|
|
|
Aipatzekoa da euskarak presentzia handiagoa
|
duela
etxeko hizkuntzan lehen hizkuntzan baino: zortzi puntu gehiago. hau da, lehen hizkuntza euskara hutsa ez duten batzuk ere etxean nagusiki euskaraz bizi dira.
|
|
|
Dena dela, goragoko informazio iturriek herriari buruzko datu orokorrak dakartzaten arren, Ondarroako nerabeei dagozkien datu zehatzak Jon Fernandezek (2019) egindako lanetik atera ditzakegu. Haren arabera, Ondarroan ikasten duten 16 urteko nerabeen ia hiru laurdenek lehen hizkuntza euskara dute eta etxeko hizkuntzari begiratuta, hamarretik zortzi baino gehixeagok euskara
|
du
etxeko hizkuntza (Fernandez San Martin, 2019). Balio horiek Ondarroaren arnasgune izaera erasan eta bete arteko mugan kokatzen dute.
|
|
2020
|
|
|
Unibertsitatean kanpotik etorritako ikasle asko dauzkat eta denei autobiografia linguistikoa idatzarazten diet. Askok adierazi dute estigmatizatuta sentitu direla haien hizkuntza hitz egiteagatik. Beste askok pena
|
dute
etxeko hizkuntza irakatsi ez diotelako. Gaia landu behar dugu eta azkar gainera, zeren jende hau egonkortzen ari da eta aukera galduko dugu.
|
|
|
Sanginesek uste
|
du
etxeko hizkuntz ohiturak aldatzeko helburu mugatuak eta lorgarriak jarri behar direla, «kirolean bezala». Etxea saiakerak egin eta ereduak finkatzeko espazio egokia dela dio psikologoak.
|