|
2002
|
|
|
arotzak eta etxegileak» idazlana ahalegin horri esker plazaratzera heldu den laugarren liburua da. Argazki ederrez horniturik eskaintzen zaigu Anaje Narbaizaren lanaren emaitza, zuraren langintzarekin lotuta gure aurrekoek erabili izan ohi
|
zituzten
euskal hitz eta esapideen bilketa, zurgintzaren beherakadarekin batera jada galtzear genuen altxor preziatua. Juan Martin Elexpuru eta beste askoren laguntza izan omen du egileak, Bergara inguruan belaunaldiz belaunaldi metatzen joan den ezagutza ondare ikaragarria jasotzeko orduan.
|
|
|
Gauza bat baita euskara batuaren eredua irekia izatea, ahalik eta aberatsena egitea euskalkietako aberastasun eta desberdintasunak ereduaren barnean sartuz, eta beste zerbait, aski diferentea eta aski kaltegarria, nahaste hori zentzugabekeria bihurtzea. Ez da zalantzarik hango eta hemengo euskal mintzoek eskaintzen dizkiguten baliabideak gureganatu behar ditugula, eta euskara batua deitzen dugun hori ongi hornitu behar
|
dugula
euskal hitzak, euskalki batekoak nahiz bestekoak izan, baztertu gabe. Hori hala da, baina horrekin batera bistan da aberastasun hori kudeatzen eta gobernatzen jakin behar dugula, sukaldean janariarekin egiten dugun gisa:
|
|
2005
|
|
|
Euskara errotik baitzekien eta orobat euskaraz pentsatzen, gure hizkun tzak bere baitarik daukan indarra (E 352) baliatuz aski
|
zuen
euskal hitzekin edo hark berak atzizki bidez sortuekin eta euskallokuzio edo adierazpidee kin. Ez zen egungo kazetari eta idazle anitz bezain maileguzale ez hitz berezi edo teknikozale.
|
|
|
Bere metodoak, lingüística referencial delakoa, jada frogatu dugunez, ez du baliorik, hitzak arbitrarioki banatzen dituelako, aldez aurretik jakinik zatikiek ezinbestekoa
|
dutela
euskal hitzen antza edukitzea; bere oinarria toponimia da eta emaitzen falsadore bakarrak artzainak. Toponimia bakarrik erabiltzea hizkuntza baten ikerkuntzarako arazo bat da.
|
|
2008
|
|
|
Bien bitartean, zein da euskal langileriaren hitz nazionala? Hitz horrek zer
|
du
euskal hitzetik. Euskaraz mintzo ote da gure langileriaren ahotsa?
|
|
2009
|
|
|
Ardura falta galanta deritzot herenegun nahi gabe hartu nuen datu horri. Aitzitik, Euskal delakoa zerbaitek justifikatu behar luke, nahiz eta gauden garaietan batek daki zer etorkizun
|
duen
euskal hitza duen edozerk.
|
|
2010
|
|
|
Hala, Martin Guilbeauk euskaldunak Asiatik Europara immigratzerakoan Afrikatik etorri zirela pentsatzen zuen. Eta Tunisian aurkitu uste
|
zituen
euskal hitzak: Hamarat ‘ama harat’, Maizila ‘maiz ilha’, Ouyhama ‘ur uri ama’, Rekaisia ‘erre erreka haize aisia’, Soukarras ‘su karra’.730
|
|
2012
|
|
|
euskarak ez du mundua" ordezten" (are gutxiago, eraikitzen, artikulatzen edota eratzen), euskarak, askoz jota, munduko gauzei" izendatzaile zurrunak" jartzeko balio du. ez dute esanahirik, nonbait, baina hau edo beste seinalatzen dizute: Iker, Dornaku, Aiora edo Doltza izenen gisan, Osakidetza, Ertzaintza, Construcciones Etxeandia Eraiki edo Panader� a Okinder kasuetan bezala... euskararen lana denotatzea da; konnotazioa, esanahitik" kodera" lerratu da, euskara edo euskal zera baino ez
|
dute
euskal hitzek konnotatzen. erdaraz egiten dugula, neutro, zibil, zabal, aberats eta unibertsal egiten dugunez, munduaz aritzen gara lasai asko. Gardena da mintzaira boteretsu hura.
|
|
|
Jasoak
|
ditu
euskal hitzen formak. Hor dugu Orotariko Euskal Hiztegia
|
|
2018
|
|
|
Hau da, badira adituak uste
|
dutenak
euskal hitz ordenaren auzia oraindik (arrunt) ebatzi gabea dela. Pentsamolde horretako batzuek ez dute etsitzen gaur egun arte jorratua eta ustez finkatua den jakintza mukuruarekin, arranguratuak dira zenbapait ere orain artean ibiliriko bide ezagunenen mehartasunarekin, eta beraz, bertzeak bertze, hitzen hurrenkeraren afera ikusten dute auzi landu beharra oraindik, ez behintzat behin betiko ebatzia eta hetsia.
|
|
2019
|
|
|
Mitxelenak AEren inbentarioan beren beregi ezarri zuen/ h/ fonema, herskari, txistukari eta ozenentzat zirriborratu sistemaren barrenean bortitz/ ahul oposaketatik kanpora gelditu C bakarra. Bestalde, lau jatorri etimologiko lehenagoko segmenturen bat jarraitzen dutenak, ez hiato hausle edo" halabeharrez" sortuakezarri
|
zituen
euskal hitz gehienetan historikoki lekukotutako hasperenen berri emanaz: 1) hitz hasierako herskari bortitzak(* Th> h); 2)* nahulak; 3) lat. errom. f; 4) AE* h.30
|