|
2000
|
|
|
Hitzarmen honetatik at, Bilbo, bilketa bere kabuz egiten duena, eta Ezkerraldea daude. Honela, biztanleriaren bi herenek edukiontziak
|
dituzte
etxetik gertu. 99 udalek sinatu duten lankidetza hitzarmenaren arabera, Foru Aldundiak hartu du bere gain Bizkaian 1.300 edukiontzitik gora ezartzeak esan nahi duen gastua.
|
|
|
Kanta paperak ere izaten ziren
|
zuen
etxean...
|
|
|
500 metrotara dagoen errotonda batean ezker zuzen egin ostean, 200 metrora aurkituko dugun beste bat zuzen pasa dezakegu; horrela eginez gero, bizpahiru kilometro igo ostean Udala auzora iritsiko gara, Udalaitz mendi zorrotzaren magalean
|
dugun
etxe multzo polita.
|
|
|
Euskarazko albisteek oso eragin hipotetiko txikia
|
dute
etxetik kanpo. Euskarazargitaratutako albisterik gehienak Euskal Herria edo Frantzia dute erreferente.Erreferente nagusi Espainia dutenak, gaztelaniaz ematen dira.
|
|
|
Liburu hark eduki zuen efektua, umetan gurasoek erosi zizkiguten. Forjadoresdel Mundo Contemporaneo? izeneko liburuekin (bilduma osoa
|
genuen
etxean, lauliburuki) izandakoarekin bakarrik konpara dezaket, non. Vidas Ejemplares, titulupean300 pertsonaiaren balentriak eta aurkikuntzak deskubritu genituen.
|
|
|
Gero bazkaltzera eraman nahi ninduela aitortu zidan, harrerak bere pisuan jarraipena izan zezan, gaua luzatzeko asmoz. Baina ezetz esan nion, eskerrik asko baina ez, oso nekatuta nengoela eta nahiago
|
nuela
etxera joan eta atseden hartzea.
|
|
|
Zeren, Joanes apez izaitekotan, zinezko apez izaitea nahi nuke, Jainkoak zinez eta minez deitua... Halarik ere, berori
|
dugu
etxeko jauna, ene espos Martin, eta berorrek du hondar hitza...
|
|
|
Ilunabarraren azken argian, aitaren bisaia eta haren betartea oroitzen dut, zeren eta, nola aitak maite
|
baitzuen
etxeko primu eta herederoa bere burua bezainbat, hala, tigrearena entzun bezain fite, zeruraino zabaldu zitzaizkion begiak, kezkaren, izuaren eta ikararen menerat.
|
|
|
...n, denborarekin, dantzen eragoztea eta debekatzea, aldi batez, baita emaztekiek buru oihal haien eramaitea ere, zeinak, aita Bartolomeren erranetan, beren forma haiekin —harroak eta luze bezain biribilak— ez baitzitezkeen izan haragikeriarako eta lizunkeriarako tentagarriak baizen; eta, nola uste baitzuen ezen emaztekiak dortokaren etsenplutik ikasi behar zuela, eta hargatik geratu behar
|
zuela
etxean, edo bere mantelinaren azpian gorde behar zuela burua elizarakoan, dortokak bere maskorraren azpian bezala, hala debekatu zien haiei, halaber, Ama Birjinaren ohorez egiten zen hainbat eta hainbat prozesionetan —hala nola Asuntzio koan—, apezaren parean joaitea, nor bere kandelarekin; eta ekarri zuen, finean, elizarat —zeinak baitzuen, don Frantziskoren denboran, plaza publik...
|
|
|
—Zu
|
zaitugu
etxeko jauna, Martin —ihardetsi zion amak—, eta zuhaurk erabaki behar duzu hori, baina ene iritzia jakin nahi baduzu, hauxe duzu: zure anaia, erlijioneaz denaz bezainbatean, leizearen ertzean dabil eta leizerat eginen du azkenean... eta Maddalenekin dabilen bezala ibiltzea, bertzalde, irain hutsa da etxegoiendar guztiontzat, zeren goia behearekin nahasten denean, badakizu...!
|
|
|
—eta, erranaz damutu balitz bezala, gaineratu zuen—: Baina zer nabilkizu ni hemen hau eta hura eskaintzen, zuhaur
|
zaitugunean
etxeko jauna?
|
|
|
Edo, beharbada, bai. Izan ere, ez dut deus ere ekarri, baina, nola ibiliaren ibiliaz ikasi baitut ezen gizonaren deuseza dela gizonaren aberastasunik handiena, hala, neure deusez horretan bizi nahi
|
nuke
etxeko elizattoan, amaren eta haren zerbitzariaren ondoan, mundutik bereizirik, Jainkoari beha...
|
|
|
Zeren eta Piarres Oihartzabal kapitainak erran baitzidan: " Liburuz inguratua bizi izan haiz orainokoan, baina, hemendik aitzina, liburuak alde baterat utzi, eta heure bizitzaren liburua skribatzen hasi huke, ez letraz, baina heure hatsaz eta heure odol kolpeez..." Ordea, Rosa de Osoriok hirurehun bat aleko biblioteka bat zuen —nehoiz ez
|
dut
etxe partikular batean hainbertze liburu ikusi, guztiak elkarren ondoan junt, jaun André! —, aitaganik heredatu zuena, eta erraiten zidan ezen liburu haietariko hitz bakoitzak bere hatsa zuela eta berak ere hitz haien hatsetik hats hartzen zuela eta hargatik ez zela bizitzatik kanpoan sentitzen, baina bizitzan sartuago eta murgilduago, zeren, bizitzak bere liburua zuen bezala, liburuak ere ... Eta nola sentitzen nuen arrazoin zuela!
|
|
|
Gogoan ditiat oraino haren hondar hitzak: " Biltzar guztian aditu dut —erran ziean— piztien beldur zaretela, zeren Urbiain basoz josia baitago, eta basoetako itzaletarik mehatxatzen zaituztete
|
zuen
etxe aitzinean... Ordea, nola olak zura beharrezkoa izanen lukeen gau eta egun, zeren, herensuge zintzur luzeen idurirat, olak ere ez baitu bere gosea nehoiz asetzen, hala, probetxua eta onura, baldin ene asmoak onartuko bazenituzte, bi aldetarik iritsiko litzaizueke:
|
|
|
Haren izena jakin gabea nintzen beti, eta zuzenean jo nuen gerrira. Banekien aita ez
|
zuela
etxean izanen, baina haren mugikorraren zenbakia bai eman ziezadakeen, bezperan eskatzea ahantzi baitzitzaidan. Ezezko biribila.
|
|
|
Hura gabe larrialdi zerbitzuetara bidean izanen nintzatekeen. Josuk eta biok aspirinak baizik ez
|
genituen
etxean horrelako egoerei buru emateko. Bizi modernorako prestatuak gu.
|
|
|
Kristinaren aginduak —gonbidapenez mozorrotzen ere ez zen nekatu! —, nahi gabean, hondar egunetako ene ezbaietariko bat argitu zidan: nire andreak bere horretan utzia behar
|
zuen
etxeko zerraila zaharra. Bertze ondoriorik ez zen ateratzen ahal, etxeak hutsik egon behar bazuen —ortziralean ateratzekoa zela erran zidan; arratsaldeko lanaldia bukatutakoan, zehatz mehatz— eta nik harainoko sarbidea izan.
|
|
|
Gezurra zioen, alu halakoak. Neure burua ispiluaren juzkura emana
|
nuen
etxetik atera aitzin, eta handi samartua nuen.
|
|
|
Deereren behementziaz nahikoa nazkaturik, Otsotzarmendi jaunak hartu nahi izan zuen hitza, itaunketari ukitu gizakorrago bat eman nahian, baina Deerek ez zuen men egiteko inolako intentziorik. " Jakin behar du jendeak, jakin behar
|
du
etxeko teleikusle errespetagarriak, gizaseme dohakabe itxurako hau, gizaseme onanista zikin hau zer den, zer izan den, gizarteak berriz inoiz halakorik pairatu beharrik izan ez dezan". Airean utzi zuen esaldia, eta Deerek ezpainak busti zituen ur tragoxka batez.
|
|
|
|
Badugu
etxe bat erosita.
|
|
|
Ez nuen hasieran ezertxo ere asmatzen, baina berdin zitzaidan. " Hauxe
|
dut
etxean nire nirea den gauza bakarra". Migel sukalde ertzean zegoen, eta gorrotoz begiratzen zion Edurneri.
|
|
|
Entzun.
|
Zuen
etxeetan ez naute begiko...
|
|
|
|
Zuen
etxeetan ez naute begiko, baina lagun onak izango gara beti, ez. Lehena ez da sekulan ahanzten eta...
|
|
|
galdetu nion, lasaitasun une batean. Hamarretan joan behar
|
dut
etxera.
|
|
|
Zu ezagutzen zaitudan honetan, beste egoera batean ezagutu ez izana damu dut, baina beldur naiz beranduegi ez ote den. Imajinatzen duzu,
|
zuen
etxean edo Montpellier-en, afari goxo baten inguruan. Baina egoera aldrebestu egin zaizue, eta zaigu, eta ezegiteko bat baino gehiago egitera behartuta sentitu naiz...
|
|
|
Horixe da harrera gelan giltza eskatzerakoan luzatu didaten mezua. Ni gelara lur joa itzuli naiz, eta haserre samar ere bai Teresa ez
|
dudalako
etxean topatu, baina ezin dut ukatu Rubenen proposamenak on egin didala, on egin didanez. Eta ezin dut ukatu poztu egin naizela telefonoa hartu, eta ordu erdi barru irteteko geratu garenean.
|
|
|
Xanek aurrean ezaguna zuen bide bat, ezagunak
|
zituen
etxe batzuk ikusi zituen. Hala ere, etxe haiek beren tokian ez zirela, lekuz aldatu zituztela zirudien.
|
|
|
" O la la!", esklamatu zuen; Xan, ura goian behean xurrupitan, zurrun eta zozotuta zegoen;" utzi hortxe", esan zion emakumeak;" nora zoaz?; sartu, sartu, pixka bat lehortuko zara"; azentu arraroa zuen, frantsesa zen agian. Xanek ez
|
zuen
etxea busti nahi, emakumeak ordea, insistitu egin zuen. Komunera lagundu zion, besoan zauri bat zuela ikusi zion.
|
|
|
Poltsikoak hutsik zituen-eta, ez zuen hura atzemateko interes partikularrik; hala ere, hura zen ohitura. Eta, edari iragarki txiki bat
|
zuen
etxe aurre batean gelditu zenez, painuelodun emakume batek: " Ostatua han da", esan zuen," elizaren ondoan"; eta, Xan harantza zihoala, emakumeak lagundu zion:
|
|
2001
|
|
|
Eta guk zer eskaintzen dizuegu?:
|
Zuen
etxe txikitik handira gauza batzuk pasatzen laguntzea". Arazoa da ez dutela etxe txikitik atera nahi, kanpoan hotza egiten duelako.
|
|
|
Zuen etxe txikitik handira gauza batzuk pasatzen laguntzea". Arazoa da ez
|
dutela
etxe txikitik atera nahi, kanpoan hotza egiten duelako. Hotza egiten du, bi estatuek etxea eraikitzeko oztopoak jartzen dituztelako, eta ez gure malgutasun ezagatik, guk erabateko malgutasunaz jokatu dugu eta.
|
|
|
Bilbon orekatuago daude bi prezioak: 306.000 pezeta balio
|
du
etxe berriaren metro koadroak eta 341.000 pezeta etxe erabiliarenak. Aipagarria da etxebizitza erabilien prezioak %29 egin duela gora.
|
|
|
Izenburu bitxi samarra irudituko zitzaizuen bati baino gehiagori, gure artean ortodontziak duen arrakasta ikusita (nork ez
|
du
etxean edo inguruan hortz haginak konpontzeko aparatuarekin dabilen ume bat?) eta baita ere kontuan hartuz Osakidetzak gaur egun oinarrizko hortz osasuna bere gain hartzen duela, eta beraz, ortodontzia ez bezala, dentistarengana joatea doako kontua dela.
|
|
|
Bonba zeraman paketea zelakoan, kuarteletik erabilitako kondoi sorta bidali zidaten. Bidali zizkidaten heriotz mehatxu anonimoekin karpeta bete bat
|
banuen
etxean, baina geroago bota egin nuen, ez delako ona hainbeste zabor pilatzea. Triple A k atentatu batzuk egin zizkidan, jarri zidaten bonba autotik mirariz libratu nintzen...
|
|
|
zuloak partxez estali behar direlako, eta pixkanaka ura sartzen zaielako. Baina bestela iraun, guk
|
badugu
etxean 25 urte dituen taula bat.
|
|
|
Euskal sendiak, or, emen eta an, ez du berdin jokatu bere etxea jasotzerakoan. Euskal familiak, bere kezka eta egonlekutzat milla eratara jaso ditu aterpetzat artu
|
dituan
etxeak. Alderdi bakoitzean, bertako giro, eguraldia, diru mailla, gizarte aidea, eta politika begiratzekoak izaten dira, bertako etxeak, ala naiz onela egiteko(...) (XII)
|
|
|
" Ezen eta gizakumea, pospolua lez, baliozko ezer gutxi gabe, akabatzen duk, bere kantuak soilik
|
dituk
etxe aldera dortoka zaharren antzera itzultzen" (P, 124)
|
|
|
Baina poliza horiek ez
|
dute
etxeko edukia (altzariak, etab.) bermatzen.
|
|
|
|
Zuen
etxeko berokuntza sistema kolektiboa bada, eta bero handiegia sentitzen baduzu, ez ireki leihoak; itxi berogailuen giltzak.
|
|
|
Etxerako tarifak D1 (berogailu galdara indibidualik ez
|
duten
etxeetarako), eta D2 (eta gasezko galdara bidezko berogailu indibiduala duten etxeetarako) dira eta D3, berriz, kontsumo handietarako, bizilagun elkarte bateko berogailuentzat, adibidez.
|
|
|
Etxerako tarifak D1 (berogailu galdara indibidualik ez duten etxeetarako), eta D2 (eta gasezko galdara bidezko berogailu indibiduala
|
duten
etxeetarako) dira eta D3, berriz, kontsumo handietarako, bizilagun elkarte bateko berogailuentzat, adibidez.
|
|
|
Espainiako estatuan lanean ari direnen %2, 8k baino ez
|
du
etxetik lan egiten, baina Europan %6ra iristen da modalitate hori eta gora egingo duela ikusten da argi eta garbi: langile tradizionalen %60k baino gehiagok telelanaren aldeko interesa azaltzen du etorkizun hurbilerako.
|
|
|
(TOMASi) Zuk, aita, arima saldu diozu deabruari, baina espero
|
dut
etxe hau lehengoa izatea hemendik aurrera.
|
|
|
(Ordularia begiratuz eta moztuz) Itzela, bai... Agustin barkatu, agurtu beharra dugu, Matilde zain
|
dut
etxean...
|
|
|
(Aitzakia txotxoloak jarriz) Nahiago
|
dut
etxean afaldu, zerbait arina...
|
|
|
(Ironiaz) Irigoiendarren hipermerkatuak
|
badu
etxez etxeko zerbitzua.
|
|
|
Nik
|
baditut
etxean arrautza freskoak. (Zenbatzen) Orain dela bi aste erosi nituen...
|
|
|
1 Zenbat telebista
|
dituzue
etxean?
|
|
|
Lehenengo galderan, zenbat telebista
|
dituzue
etxean?, nire hipotesiakonfirmatu egin da, eta nola konfirmatu ere!
|
|
|
Etxeen batezbesteko tamaina 55 m2 koa zen, eta, ziur asko, familia bakar batekokupatuko
|
zuen
etxe bakoitza. Oro har, etxe gehienetan bi espazio bereizten ziren: batetik, sarrerakoa, dintelduna eta egurrezkoa?
|
|
|
Baina bada besterik: zein irizpide baliatu zuenChamisso k Etxahun forma xuberotarra Etcheon bihurturik, ia euskaldun gehienokerabiltzen
|
ditugun
etxe eta on formak baliatzeko?
|
|
|
Produktu hori pasteurizatu egin da (beroaren bidez tratatua), eta, beraz, arrisku mikroorganismoak ezabatzen dira. Hala ere, kontsumitzaile gehienek uste
|
dute
etxeko maionesa kalitate hobekoa dela, nahiz eta gure herrialdean elikadura infekziorako arrisku handienetako bat izan. Arau orokor gisa, arrautza merkaturatze prozesuan behar bezala tratatzen bada, kutikula ahalik eta denbora luzeenean mantentzea lortuko da.
|
|
|
Gainera, kristalezko adreilu horiek apaindurazko motiboak ere lagun ditzakete, ura barne, hala nola iturriak edo igerilekuak. Lorategiaren berrantolaketa Lorategia
|
duen
etxe bat erosteak aire libreaz gozatzeko leku atsegina emango du. Baina, esperientziarik ezagatik edo aurreko jabeek landatutako landare, zuhaixka eta/ edo zuhaitzik badelako, gerta daiteke tamaina handitzean argitasuna kentzea etxeko geletan, edo landare batzuk haztean beste batzuk garatzea trabatzea.
|
|
|
Pantxok gatuak maite zituen, bereziki gatu beltzak. Abere horiek etxeko jaunak iduri zuten, ez
|
zuen
etxeko nagusiak manatzen; animalia horiek nahi zutelarik jan, denak gizonaren inguruan miauka ari ziren; nahi zirelarik kanpora joan gatu batek borta erakusten zuen. Gizona bere gatuen esklabo bilakatua zen.
|
|
|
Horma koloretsuak
|
zituen
etxeak, pistatxoaren berdeak eta txiklearen arrosak elkarri eraso egiten zioten, borroka hartan nor gailenduko, nork energia gehiago kutsatuko. Plastikozko puf erraldoi batek ipuinetako nanoaren tronoa irudikatzen zuen eta egurrezko bitxiloreak hazten ziren nonahi, belar artifizialez estalitako lurrean sustraituak baleude bezala.
|
|
|
Gaur, ordea, ez
|
dute
etxean geratzeko aitzakiarik topatu aspaldiko partez eta paletan aritu dira bederatzi eta erdiak arte. Zein baino zein kaxkarrago.
|
|
|
Kontua da Romak eta Marcosek parez pare zeuden etxe altu bi bilatzen zituztela; adibidez zortzi pisukoa bata eta zazpikoa bestea, elkarrengandik hogeita hamar bat metrora. Eskaileretan leiho handiak
|
zituzten
etxeak aukeratzen zituzten. Orduan, Roma etxe batera sartzen zen eta Marcos bestera.
|
|
|
Oso haserretu zen Mohammad eta 200 rupia sakelan
|
zituela
etxetik alde egin zuen, Indiara etortzekotan.
|
|
|
‘Nik ez
|
dut
etxerik... ’
|
|
|
Goio bakarrik bizi da, ia hamalau urte darama erbesteratuta eta paper faltsuekin, Escondido izeneko ibai zabalak itsasoratzean sortzen dituen irletako batean, ohol hormak eta uralitazko teilatua
|
dituen
etxe umelean. Edozein lizundu, gaixotu edo ustelduko da hemen, eta denborarekin ia derrigorrez lizundu, gaixotu eta ustelduko gara denok, baina izoztu, ez dago inor izozteko moduko hotzik tropiko sargoriotan.
|
|
|
Badakizu gau luzearekin Lapur Handiak galdutako guztia bildu eta Gauza Galduen Herrialdera eramaten duela. Iluntzean elurtzan zehar ibili eta ibili, baina ez
|
duzu
etxera biderik aurkituko, eta gau luzeak harrapatuko zaitu.
|
|
|
‘Nik ere ez
|
dut
etxera itzuli nahi, ’ esanen dizu Ednak astiro, ezpainen dardara bozaren soinuarekin apur apurka loturik.
|
|
|
Ez dago estu, baina. Unerik latzenetan ere ez
|
du
etxean ogi zatirik, oilo egosirik edo falta izan. Izan ere, familia onekoa omen zen bere aita zena, eta amak senide baserritar ugari omen dauka.
|
|
|
alderik zabalena, zinta metrikoa lasai harturik, baina bizkarrean behera erortzen  utzi gabe. Bi bihotz sartzeko lain leku kalkulatu, bakoitzak bere lekua behar
|
duenean
etxean bertan topatzeko aukera izan dezan, inora alde egin beharrik gabe.
|
|
|
horiek guztiek dute auzi honetan zer esana eta, batez ere, zeri erantzuna. Euskal kulturaren dimentsio eta bokazio unibertsalak begiramen eta babes unibertsalak jaso behar
|
ditu
etxean, inguruan eta hizkuntzen plazan. Horretarako, ordea, konplexurik gabe eta handikeriazko menturarik gabe jokatu beharra eta jokoa banatu beharra (administrazioa, unibertsitatea, erakundeak, hiztunak...) azpimarratzen zituen Mitxelenak.
|
|
|
Baina euskara eta euskal kultura ez dira uharte, irautekotan Europan eta Europarekin iraungo dute. Etxe barnean egindakoak ezin
|
du
etxean soilik gelditu: " denontzat sortzen dugu edo ez dugu inorentzat sortzen", dio Mitxelenak, bere euskalduntasunaren talaia Europara begira baitzegoen.
|
|
|
egunen batean gobernatu guztiek gobernatzaile guztien kontra sortuko dutenarekin, alegia. Hori esanik, diodan gainera, uste zuzenez nahiz okerrez, etxeko arropa zikina nahiago
|
dudala
etxean garbitu, etxetik kanpokoen aurrean baino. Hots, gure hizkuntzaz, erdaldunen  aurrean mintzatzen naizenean (euskaldunek ere irakur dezaketelarik,  noski), ez ditudala aipatzen ere izan ditzakeen ahuleriak eta gaitzak.
|
|
|
Hobe genuke (agian gehiegi goraipatzen dugun) Oñatiko Unibertsitatea ahazmenaren osinean murgildurik utzi. Horretarako eta bestetarako, izan ez bagenu bezalatsu moldatu ziren gauzak; okerrago, heldu bada,
|
genuen
etxe teilape ederreko barrunbe kaxkarra lagungarri izan baitzen, zerbait genuelakoan, behar genuenaren gose egarria uxatzeko. Eta euskal literaturaren mesederako deus onik jaio bazen han, ongi ezkutaturik dago.
|
|
|
Gaztaroko urteak, be rriz, harat honat eman zituen Zavalak, apaiz ikasketak egiten Jesuitekin. Lehenago ere esan dut ez dela gure gizona jendaurrera azaltzeko zalea, baina, hala ere, non edo han irakurria
|
nuen
etxekoei beste inori ezer esan gabe alde egin eta sartu zela Zavala jesuitetan. Kontu hori aipatu diodanean, ez digu horretaz deus ere esan nahi izan:
|
|
|
Hots, bestelako kontuak aipatuko nituzke erdaraz ari banintz, baina lerroon irakurlea euskaraduna ez ezikJaki nekoir akurle dela jakinik, ez dut gogorik kanpoko etsaiaren gaiztakeria salatuz autokonplazentziazko jarduna osatzeko. Aurreko galderan azaldu dudanaren ildotik, uste
|
dut
etxe barruan ere (euskararen barruan ere, alegia), badugula zer zaindu eta zer zuzendua aski. Alde horretatik, azken aspaldiko erasooi ikusten diedan arriskurik handiena zera da:
|
|
|
–Egia erran, ez
|
dut
etxerik. Duela bost urte kanporatu ninduten, periferikoaren aldameneko ibai hegi ireki hartan zentro komertzial erraldoiaren eraikitzeko.
|
|
|
Joanesen amarentzat trapu zakar bat nindunan, ez denat erraten! Espero
|
zuten
etxeko segidarako semea ez nienan ematen haiek nahi zuten bezain laster. Bazekin zer den ohorea?
|
|
|
Eskolak ez
|
zuen
etxekoen martirizatzeko eskubiderik, ez, ez eta ez: haurrei bezala, dakigunaz aritzea eska diezagutela argiki, ez gutxiago.
|
|
|
Lurreko egurrak gogotik milikatu zituen animalia zitalak. Patxiren negarra bakarrik falta
|
genuen
etxean! Katua harrapatu izatera, ez zen lukainkarik falta izanen biharamunean.
|
|
|
– Getxon
|
badut
etxe bat. Bertan seguru egongo zara.
|
|
|
laguntza behar
|
zutela
etxea gobernatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Kabalak, kautereen buruak, herriko trapu zikin guztiak bistaratu ditu, eta bat baino gehiago lotsagorritu da, jendearen algara artean. Eszena bakoitzaren ostean txorrotxak irteten dira, buruan kattagorria, kopla kantari; zorrotz asko ematen dituzte aholkuak, gazteek hobe
|
dutela
etxean gelditu, kalean hoztuz gero, sendatzen sei, zazpi, eta batzuetan bederatzi hilabete behar izaten baitira! Alboan zenuen laguna frontoi erdian ikusiko duzu laster, kautereek hanketatik tiraka arrastan eramanda.
|
|
|
Hori da, batez ere, tituluaren mezua. Nik ttikitatik aditua
|
dut
etxean, eta ez Madrilen: «Bi sosen pupua eta lauen trapua».
|
|
|
Honela, jesuitak ez ziren inoiz Baionan sartu eta Gasteizen sartu ezinik ibili ziren. Frantziskotarrek Arantzazun eta Zarautzen
|
bazuten
etxea, baina Donostiara ezin sarturik egon ziren XVI. mendean.
|
|
|
Garai batean, 40 lagun zituzten komentu eta monastegietan, egun, 4, 5 eta 6 erlijioso edo erlijiosa bizi dira. Eta hala ere, guztira, 811 dira egun Euskal Herrian erlijiosoek
|
dituzten
etxeak. Izan ere, lehen handiak ziren komunitateak txikiak dira orain, eta horietako asko, pisuetan bizi dira, garai bateko eraikin handiak alde batera utzita.
|
|
|
Hori beste nonbaiten landu behar da eta hor ere ez dugu behar bezala asmatu. Guztiok gehiago eta hobeto saiatu beharra
|
dugu
etxetik kanpoko gertuko komunitatearen euskarazko auzogintzan eta zerbitzugintzan.
|
|
|
Ez
|
nuen
etxera itzultzeko gogorik. Gogoa jada hasieratik estalita genuen, bagenekielako ez ginela joango.
|
|
|
Nola bizi
|
dute
etxekoek zure bizimodua?
|
|
|
Aspalditik arabofonoak nagusi diren hiri marokoarretatik eta Europa (batik bat Frantzia) eta Amerikako diasporetatik datorkio orain laguntza berria amazigh populuari. Beren sorterria garatzen lagundu nahi
|
dute
etxetik urruti joan direnek, baina beren laguntza modu eraginkor eta demokratikoan kudeatu dadin ere nahi dute. Eta hor jokatzen du paper zentrala amazigh asoziazionismoak.
|
|
|
Bainugela bakarraren ordez, bi edo gehiago
|
dituzten
etxeetan, obrak bainu guztietan batera egiteko aukera aztertu beharra dago: materialen kostua bikoiztu arren, gremioen eskulana merkeago gertatuko da segurutik.
|
|
|
Pertseok berak ere, horretarako denbora apur bat hartu eta egin beharrekoan pentsatu zuenean, ondo ulertu zuen hori. Askoz errazagoa zen edozein bazterretan harrizko estatua bihurtuta geratzea ezen ez gorgonaren burua lortu eta, ohoretsu eta ospetsu, abentura hartatik hezurrak osorik
|
zituela
etxera itzultzea.
|
|
|
Turista beti itzultzen da beka amaitutakoan bere etxera, edo behintzat oheratzean beti
|
du
etxea gogoan, etxea baduelako. Turistak bere borondatez bidaiatzen du, bere borondatez itzultzen da.84 Dogmatismoa ez da nortasuna, diferentzia, nazioa.
|
|
|
Higiezinen agentziaren batek bere esku ez dauden etxe dotore eta eskuragarriak iragar ditzake. Eroslea hurbiltzen denean, gura
|
lukeen
etxe hori salduta dagoela esan eta ordezkoren bat aurkezten diote. Ezkontza agentzietan sarritan aurkezten dira berez existitzen ez diren pertsonaiak; eta, etxeen kasuaren antzera, ordezkoekin egin behar aurrera.
|
|
|
Etxebizitza batek segurtasun gailuak baditu ere, gerta daitezkeen istripuetatik salbu dago. PRIEren txostenak dioenez, gailu horiek
|
dituzten
etxe ikuskatuen %13, 5ek “ohiz kanpoko berotzeak” dituzte babesetan, eta %10ek babes elementuak dituzte, behar bezala funtzionatzen ez dutenak. Gainera, baliteke instalazio zaharra denbora igaro ahala etxean instalatzen diren gailu elektriko berrien eskaerari erantzuteko prestatuta ez egotea.
|
|
|
1,15 kW, 2,30 kW, 3,45 kW, 4,60 kW, 5,750 kW, 6,90 kW, 8,05 kW edo 9,20 kW. Oro har, batez besteko kontsumoa
|
duen
etxe batek 5,75 kW-eko potentzia behar du. Kontsumo txikiko bat ondo bizi daiteke 3,45 kW-eko kontratuarekin; kontsumo handiko batek, berriz, 9,20 kW edo gehiago ditu.
|
|
|
Akutuak eta kronikoak dira, sei aste baino gehiagoz luzatzen direnak. Askok jarrera txarra
|
dute
etxean edo lantokian, esertzean edo makurtzean. «Hortik, prebentzioaren garrantzia».
|
|
|
Britainia Handiko Warwick Unibertsitateak azterlan bat egin du. Bertan, etxeko animaliak
|
dituzten
etxeetan sistema inmunologiko indartsuagoa eta eskola gutxiago falta dela erakusten da. Azterketa hau egin zuen aditu taldeak (June MCnicholas doktorea buru zela) 138 haurren listua aztertu zuen, eta konturatu zen etxeko animaliekin kontaktuan zeudenek sistema immunologiko sendoagoa zutela eta, beraz, infekzioak hartzeko arrisku gutxiago zutela.
|
|
|
Ezkontide alarguna bizi den bitartean, hildakoak
|
zuen
etxean bizi daiteke, baina ezin du besterendu jabe soilen baimenik gabe, hau da, seme alaben baimenik gabe.
|
|
|
2003an, bost urtez beherakada jasan ondoren, erabiltzaile askok telefono finkoaren ordainagiria jasoko dute, hain zuzen, dei gutxi egiten dutenek eta ordainagirian abonu kuota (%8, 2)" pisatzen" dutenek. Gainerako deiak %2 baino gehiago jaitsiko dira, eta Piqué ministroak gogorarazi zuen errenta baxuenak eta kontsumo txikienak (gehienak pentsiodunak)
|
dituzten
etxeek abonu soziala aukeratu dezaketela, hileko kuotari %95eko deskontua aplikatzen diona. Ministroak aurreratu zuen, halaber, Telefónicari proposatu zaiola ADSL txikizkariaren hileko abonu kuotaren %10eko beherapena, “automatikoki handizkako eskaintzara eramango dena”, hau da, operadore nagusiak bere lehiakideei eskaintzen diena.
|
|
|
Baliabide gutxien
|
dituzten
etxeetako txikiek egiten dute lan gehien
|
|
|
Gainera, fruta eta barazkien kontsumoa handitu egiten da adinean aurrera egin ahala, eta 50 urtetik gorako espainiarrek Espainian saltzen diren fruta eta barazki freskoen erdia baino gehiago kontsumitzen dute. Era berean, guraso bakarreko etxeetan fruta eta barazki gehiago kontsumitzen dira hainbat kidetan baino, eta, bitxia bada ere, haurrik gabeko familiek gehiago kontsumitzen dituzte produktu horiek haur txikiak
|
dituzten
etxeek baino. Joera hori zertxobait hobetu da haurrak 6 urtetik gorakoak direnean.
|
|
|
Kontu gortinak, baliabide praktiko eta apaingarria Hegoaldeko herrietan oso ohikoa da eltxo gortinak
|
dituzten
etxe eta dendetako sarrera ateak babestea. Horien funtzio nagusia euli, eltxo eta gainerako intsektu hegalarien barrura sartzea saihestea da.
|
|
|
Oraindik goiz
|
duk
etxera joateko. Zertarako ibili arineketan, bizi guztia aurrean izanda?
|
|
|
Estatu Batuetan aberatsek zakurrei 30 dolarreko xerrak ematen dizkiete. Zakurrok, jakina, milioi asko balio
|
duten
etxeetan bizi dira, Ferrarietan eta yateetan ibiltzen dira, eta 500 dolar baino gehiago balio duten ontzi zilarreztatuetan jaten dute.
|
|
|
Bazter batean zapuzturik zegoen pointer handi bat jaso zuten Legasako El Rio ostatuan. Lehenagotik
|
bazuten
etxean otso zakurra. Egunez barruti batean ixten zituzten bi zakurrok.
|