|
2014
|
|
|
Artetik beste gai bat ere aipatua izan da:
|
hizkuntza
politikan arlo sozialean euskara gehiago erabiltzea eta bermatzea. Oposizioko kide baten ganik hortan hitz hartze bat izan da bainan erabakia denek aho batez onartu dute.
|
|
|
Euskararen ilabetea Euskal
|
hizkuntzaren
ilabete huntan, Euskararen eguna ginuen abendoaren 3ko asteazkenean, Xabierren bestaren kari. Herriko Etxeak eta Liburutegiak antolaturik marrazki bizidun bat erakutsia izan da bi aldiz, Pierre Espil mediatekako erakusketa gelan:
|
|
|
Bertzalde oraino, abenduaren 13an larunbatarekin Miren Etchecopar ek, Euskaraz Goza taldea animatzen duenak, eginen du" Euskal funtsaren berritasunen" aurkezpena. Eta ilabete huntako animazio berezi hauen bukatzeko, beti euskal
|
hizkuntzaren
ilabete kari, helduden abendoaren 20an aratsaldeko 4etan Hazparneko liburutegian, 5 urtetik goiti duten haurrentzat, irakurketa ikusgarria izanen da, Chimères antzerki taldeko Txomin Heguy eta Sophie Bancon ek eskainirik.
|
|
|
Bartzelonan, ‘Koka Kola eta barea’ antzerkia ikusi ahal izanen dute. Eta Cancunen, euskara eta maia
|
hizkuntzak
loturik, eta" Kutsidazu bidea" euskal filma emanez.
|
|
|
Barkamen eskaera ez da aise jin egia erran, baizik eta barkamen hori egitera duela urtea manatua zuen auzitegiaren erabakiaren ondotik. Forma aldetik ere auzitegiak argiki eskatua zuen bezala, barkamenak bi
|
hizkuntzetan
eginak izan dira, espainolez eta kitxuar hizkuntzan.
|
|
|
Barkamen eskaera ez da aise jin egia erran, baizik eta barkamen hori egitera duela urtea manatua zuen auzitegiaren erabakiaren ondotik. Forma aldetik ere auzitegiak argiki eskatua zuen bezala, barkamenak bi hizkuntzetan eginak izan dira, espainolez eta kitxuar
|
hizkuntzan
.
|
|
|
Euskararen Egunean, Euskal Herriko instituzio desberdinek
|
hizkuntzaren
erabilera sustatzeko deialdia luzatua zuten," euskarak 365 egun, euskarak 365 erronka" lemarekin. Hizkuntzaren erabiltzea eta interneten bidezko promozioa izan dira eguneko aldarri nagusiak,. eus internet gunearen kanpainaren bitartez.
|
|
|
Euskararen Egunean, Euskal Herriko instituzio desberdinek hizkuntzaren erabilera sustatzeko deialdia luzatua zuten," euskarak 365 egun, euskarak 365 erronka" lemarekin.
|
Hizkuntzaren
erabiltzea eta interneten bidezko promozioa izan dira eguneko aldarri nagusiak,. eus internet gunearen kanpainaren bitartez. Euskararen erabilera bultzatzeko hainbat ekimen burutu dira, eta horien artean instituzio desberdinek euskarak kalean duen erabilera indartzeko deia luzatu dute.
|
|
|
Euskal Konfederazioak segurtatu nahi du hautetsien kontseiluak euskara sarraraz dezan kontratu horretan. Mementoan gauzak ongi doaz, Hautetsien Kontseiluak aurkeztua duen lehen dokumentuan argi eta garbi eskatzen da Iparraldea
|
hizkuntz
esperientzia leku aitortua izan dadin, ekarriz Euskararen Erakunde Publikoari euskara hizkuntz bizia bilakatzeko funtsezko ahalbideak, orain baino aise garrantzitsuagoak.
|
|
|
Euskal Konfederazioak segurtatu nahi du hautetsien kontseiluak euskara sarraraz dezan kontratu horretan. Mementoan gauzak ongi doaz, Hautetsien Kontseiluak aurkeztua duen lehen dokumentuan argi eta garbi eskatzen da Iparraldea hizkuntz esperientzia leku aitortua izan dadin, ekarriz Euskararen Erakunde Publikoari euskara
|
hizkuntz
bizia bilakatzeko funtsezko ahalbideak, orain baino aise garrantzitsuagoak.
|
|
|
Kuadro nagusia horrela jarririk, beharrezkoa da esperientzia leku horri hezur eta mami ekartzea. Hain zuzen Baionako kolokioan Euskal Konfederazioak mahai gainean ezarri ditu oinarrizko
|
hizkuntz
irakaspenaren eta helduenaren erronkak: 2050ean Iparraldean herritarren %35a euskaraduna izan dela, nahi bada gure hizkuntza bizirik salbatu.
|
|
|
Hain zuzen Baionako kolokioan Euskal Konfederazioak mahai gainean ezarri ditu oinarrizko hizkuntz irakaspenaren eta helduenaren erronkak: 2050ean Iparraldean herritarren %35a euskaraduna izan dela, nahi bada gure
|
hizkuntza
bizirik salbatu. Porzentaia horri beste bi alderatu dizkio Euskal konfederazioko Peio Jorajuriak:
|
|
|
Porzentaia horri beste bi alderatu dizkio Euskal konfederazioko Peio Jorajuriak: %21, horixe baita 2011ko
|
hizkuntz
inkestak agerian eman duen hiztunen porzentaia gaur egun; eta %26, 2004az geroz indarrean den hizkuntz politikak oraingo urratsean segituz kausituko duen hiztun kopurua 2050ean.
|
|
|
Porzentaia horri beste bi alderatu dizkio Euskal konfederazioko Peio Jorajuriak: %21, horixe baita 2011ko hizkuntz inkestak agerian eman duen hiztunen porzentaia gaur egun; eta %26, 2004az geroz indarrean den
|
hizkuntz
politikak oraingo urratsean segituz kausituko duen hiztun kopurua 2050ean.
|
|
|
Helduen kasuan helburua euskahaldun berrien kopurua %25ean emendatzea izanen da. Kopuru helburuez gain euskalgintzak zehaztu nahi ditu euskaldun berri horiek zein
|
hizkuntz
maila kausitu duten, Unescok aipatu %35 euskaradunak hiztun aktiboak izanik baizik ez baita euskararen salbamendua kausituko.
|
|
|
Amikuzeko ikastolan ere euskararen eguna ospatu dugu. Euskara ikasto laren
|
hizkuntza
izaiteaz gain, oroitu behar gira zein inportantea den ere etxean erabiltzea, familian, baita ere herrian auzoekin, lagunekin. Hola dugu gure hizkuntza biziaraziko, 365 egunez, aurtengo lemak zion bezala.
|
|
|
Euskara ikasto laren hizkuntza izaiteaz gain, oroitu behar gira zein inportantea den ere etxean erabiltzea, familian, baita ere herrian auzoekin, lagunekin. Hola dugu gure
|
hizkuntza
biziaraziko, 365 egunez, aurtengo lemak zion bezala. Donapaleuko ikastolan," euskara ren zuhaitza" egin dugu.
|
|
|
Huna besteak beste zer irakurtzen ahal ginuen: " Euskara jalgi hadi plazara, euskara maitatu, euskara beharrezkoa da, euskara
|
hizkuntza
polita da, euskaraz mintzatu behar dugu, Donapaleun euskaraz bizi nahi dut, euskarak alai ezartzen nau, gure altxorra da, euskara dinosauroa bezain handia da!".
|
|
|
Euskararen Erakunde Pubfikoa eta Hezkunde Nazionalaren laguntzari esker, ikastresna hori urririk zabaldua izanen da ikastetxeetan. Bertzalde, obra horri loturik, Ikas en www.ikas.org webgunean aurkitzen dira fitxa berezi batzuk, eskoletan
|
hizkuntza
, grafismoa eta matematikak ere lantzeko.
|
|
|
Sarituak, hunkiturik, bihotz bihotzetik eskertu ditu sari emaileak eta bereziki bere ibilbidean aurkitu dituen lagun suharrak, batzuk baizik ez aipatzeko, Jean Hiriart Urruti zena, Jean Louis Davant, Txomin Heguy, Pantxoa Etchegoin... " Altxorrik handiena baitugu
|
hizkuntza
/ Biharko haurrek dezatela ere mintza".
|
|
|
Ikasketak euskaraz egiten dituzten ikasleen %25ek ez dute maila nahikoa
|
hizkuntza
hortan, Euskadiko eskola kontseiluak ohartarazi duenez. Laugarren mailako (9 urte) eta bigarren mailako (13 urte) ikasleen ebaluazioak aztertu dituzte.
|
|
|
Eskola kontseiluak euskara plan bat abiatzea aholkatu dio Eusko Jaurlaritzari, ikasle horien maila hobetzeko. Halaber, euskararen erabilera eskasa den lekuetan euskal
|
hizkuntza
sustatzeko baliabideak bideratzeko deia egin du.
|
|
|
Gai hunek euskal kulturaren transmisioa hunkitzen du, kantu zahar eta literaturaren ondotik mitologia jorratu baitute. Ikusgarria hasi aitzin, huna zer errana izan den bi
|
hizkuntzetan
: " Mitologia baita, jendeak izadiaren arrazoin gordeetaz egiten duen interpretazioa.
|
|
|
Buruhausteak doblezka beraz Europan berean alde hortarik ere! Gainera orain Errusiak galdegiten baitu ere Ukraina ekialdean sor dadin errusiar
|
hizkuntza
eta kulturako estatu berri bat.
|
|
|
Agur! Bai, Jainkoak,
|
hizkuntza
guzien asmatzaileak, badaki ama euskarari lehentasuna eman behar dela, bederen gure herrian. Eta guk, gure hizkuntzari esker, egin ditzagun maitale leialak, gizon eta emaztearen loturari esker, haurño maiteak izan diten.
|
|
|
Bai, Jainkoak, hizkuntza guzien asmatzaileak, badaki ama euskarari lehentasuna eman behar dela, bederen gure herrian. Eta guk, gure
|
hizkuntzari esker
, egin ditzagun maitale leialak, gizon eta emaztearen loturari esker, haurño maiteak izan diten. Bai, giren edozoin ofizialek, izanik ere apez edo serora, ez dira baztertu behar baitezpadakoa den Amodio xuxen hortarik.
|
|
|
Kazetetan ikusi dugunez arrakasta pollita ukan dute horien gogoeta eta mintzaldiek, denek aho batez gauza berdintsuak galdatzen dituztela: egiazko Europa zuzen bat, tokian tokiko boterea, tokiko
|
hizkuntzen
sustengua eta garapen egiazkoak. Biziki uzkur bereziki Frantzia mailan Hollanderen gobernuak antolatu nahi duen eskualdeen erreforma, jendetarik eta lekuko nazioetarik biziki urrunegi dela eta denen buru aski molde gabea.
|
|
|
Juanden larunbatean zortzi, agorrilaren 30ean, iragan da Hitza Hats euskal
|
hizkuntzaren inguruan
antolatua den pesta egun haundia. Egun hori izan da ere Hazparne eta Azpeitia elkargoaren eguna.
|
|
|
Eta Europa mailara ere zabalduak ditu hegalak, hamar bat irrati librerekin, haieri bisita eginik eta gisa hortan erreportaiak onturik. Europar irrati horien baimenarekin, zortzi
|
hizkuntza
ezberdine
|
|
|
" Eusko dirua baliatuz hurbileko denda batzutan, aiseago da jakitea erosgailua nundik heldu den, nola egina eta hunen kalitatea zer heinekoa den". Ingurumen, sozial eta
|
hizkuntza
mailetako gogoetetan sartzen dira ere moneta hunen asmatzaileak eta
|
|
|
" Kanpotiar batentzat gure kultura bereganatzeko molde bat da" dio ere.
|
Hizkuntzari buruz
ekintza bide batzu argiratuak izan dira, hala nola juanden agorrilean, Euskararen Erakunde Publikoak (EEP) eta Euskal Moneta elkarteak Eusko sareko saltegien afitxaketak elebiduntzen laguntzeko hitzarmena izenpetu dute.
|
|
|
Ikasketa luzeak buruturik jakitate haundia bildua zuen; zenbait
|
hizkuntza
ezagutzeaz gain, teologian doktore izaiteraino.
|
|
|
Gero Estatuak enpleatuak ezartzen ditu, ez baitezpada herritarren griñetaz axolatzeko, bainan bai zaintzeko lege horiek zoin herritarrek ez dituen betetzen, eta araberan gaztigatzeko. Frantziako
|
hizkuntza
guttituak baizik ez dira lege gerizarik gabe.
|
|
|
Etsenplu bat emaiteko, Konduen Ganberak egin ikerketa baten arabera, sobera prefet bada Frantziako herrialdean; andana bat," hors cadre" delakoak, lanean ari gabe berdin ederki pagatuak omen dira. Alta, gobernuak badaki bertzalde nolako behar orduak litaizkeen osagarri eta hezkuntza zerbitzuen hobetzeko, kalitateko laborantza sustatzeko, natur mozkinen ustiapen bidezkoa bultzatzeko, mendi eskualdeak jendez hustetik beiratzeko,
|
hizkuntza
guttitu guzien salbatzeko eta garatzeko...
|
|
|
Bertze jendaldeak bezala, ez gira itsasaldetik jinak (Amerika ez baitzen oraino atxemana!) bainan hain segurki ekialdetik, Mediterraneo itsaso inguruko erresumak utziz hunki gabe eta beraz ihes eginez horier. Zertako gure hastapeneko jendeak hemen kokatu dira eta nola begiratu dute beren
|
hizkuntza
–Aro ona, ez sobera bero, ez sobera hotz, itsasoa, mendia eta laborantzako lur onak izanez bizitzeko ongi.
|
|
|
Euskal Herriko jende berriak ere ez dira biziki bero gure laguntzeko. Euskaldunek nahi dutea beren izaitea eta
|
hizkuntza
begiratu indarki eta luzaz. Ihardespenak geroak emanen!
|
|
|
Urriaren 25ean, egun handia izanen da Aiherran, larunbatarekin, eta karia hortara berriz izenpetuko den hitzarmenaren testua irakurtu du frantsesez eta euskaraz. Duela 10 urte izenpetua izan zenaren haritik doa, orduko testuari emendio batzuk eginez hala nola, Aiherra eta Antzuolak urratu bidean beste herri batzuk abia daitezen mugazgaineko parekatzeen egitera laguntza ekarriko diela Aiherrako Herriko Etxeak; 2 herriak Euskal Herri berekoak izanez,
|
hizkuntza
berarekin, elkarrekin proiektuak egiten segituko dutela. Aho batez bozkatu dute hitzarmen berria.
|
|
|
zertan diren, nolako asmoak, nekeziak, ametsak dituzten. Denen artean, ikusi behar ginuke ondotik zer egiten ahal dugun gure
|
hizkuntzaren
dinamika azkartzeko gure eremuan. Ondotik, bixkotxatto batekin trago bat edanen dugu.
|
|
|
Jende xumeen aldea hartuz, herriko
|
hizkuntza
, aramearra baliatuz" maite zaitut" xuxurlatzen dauku egun ere Maisuak, gizakiaz maitemindua.
|
|
|
21ean, asteartea (18:15), mintzaldi eztabaida: " Eskualde
|
hizkuntzen
Europako karta", J.Pierre Massias, Frantxua Maitia eta Eneritz Zabaletarekin. 22an, asteazkena (10:30), Rebeka Elizegi Telletxearen" Ordezko lore bat amarentzat" liburuaren irakurketa.
|
|
|
Joanden astean, bi egiturek jakinarazi daukute zertan den hori guzia gaur egun. Urte guzian lan asko egin ondoan, kontratu berriari buruz sei lehentasun ezarri dituzte: lurralde mailako elkartasuna, euskal kultura eta
|
hizkuntzaren
transmisioa, gazteria, ekologia eta energia trantsizioa, gizarte mailan berritzaile den ekonomia emankorra, euro eskualdea. Horietatik abiatuz, proiektu deialdiak egin dira eta irail erditsuan 200 ekintza proposamen bildu.
|
|
|
Mikro haurtzaindegia Euskararen Erakunde Publikoak proposatu labelisazio desmartxan sartua da jadanik: " A" eredu elebidunaren hautua egina izan denez, burasoek hauta dezakete beren haurren harrera osoki euskaraz izan dadin; dispositibo horren baitan, euskara menperatzen ez duen Aurelie Eiheramouno langilea euskara ikasten ari da gogotik, eta kurtsoak segitzen dituen mementuetan, biziki funtsezkoa den Pantxika Muscarditz ek ordezkatzen du; dokumentu administratibo guziak laster bi
|
hizkuntzetan
ezarriak izanen dira; haurrendako liburu musikak ere badira frango euskaraz. Frantxoa Maitia EEP ko presidenta bera etorria zen biltzarrerat bi egituren arteko hitzarmenaren berme izanen den plakaren ekartzerat, eta mikro haurtzaindegian euskararen alde eginak diren indarrak goraipatzerat.
|
|
|
Liburuak, hiru atal dauzka eta baitaratzen ditu itzulpena, azterketa paratestuala eta linguistikoa, eta Ur Apalategiren aitzin-solasa. Sho Hagiok, bestenaz, hitzaldia emanen du urriaren 21ean Tokioko Cervantes Institutuan" Euskal lurra, jendea eta
|
hizkuntza
" izenburupean. Tokioko Euskal Etxeko kide dira Hiromi Yoshida eta Sho Hagio.
|
|
|
Alemanian miliun bat, Frantzian 300 mila, Israelen eta Suedian 50.000 bakotxean, Suitzan 40.000 eta abar. Badute beren
|
hizkuntza
, kurduera, dialektoetan banatua. Mintzatzen dute ere Persiako hizkuntza, turkiera eta arabiera.
|
|
|
Badute beren hizkuntza, kurduera, dialektoetan banatua. Mintzatzen dute ere Persiako
|
hizkuntza
, turkiera eta arabiera. Diasporako kurduek bizi diren herrietako hizkuntzak mintzatzen dituzte ere bigarren hizkuntza gisa.
|
|
|
Mintzatzen dute ere Persiako hizkuntza, turkiera eta arabiera. Diasporako kurduek bizi diren herrietako
|
hizkuntzak
mintzatzen dituzte ere bigarren hizkuntza gisa. Badu orain mende bat Kurduak saiatzen direla beren aberri batua muntatzen.
|
|
|
Mintzatzen dute ere Persiako hizkuntza, turkiera eta arabiera. Diasporako kurduek bizi diren herrietako hizkuntzak mintzatzen dituzte ere bigarren
|
hizkuntza
gisa. Badu orain mende bat Kurduak saiatzen direla beren aberri batua muntatzen.
|
|
|
1989an sortua, Tolosa Uztaritze senidetza azken 20 urteetan arrunt bazterrean gelditu da. Gaurko Herriko Etxeak hunen berpizteko nahia erakutsi du kultura, ekonomia,
|
hizkuntza
, instituzio, heziketa/ erakaskuntza eta turismo mailan trukatzeko tresna interesgarria delakoan. Senidetzaren interesak eta helburuak zehazteko, Uztariztarrer itxaropenak eta beharrak argitzea ezinbestekoa dugu.
|
|
|
Egoitza berrian hasiak ditu aurtengo euskara klaseak, mintzapraktika eta txistu eta gastronomia tailerrak. Eta prestatzen hasia da
|
Hizkuntza
Gutituen 2014ko bilkura, Olerki Eguna eta Liburu Askea ekimena (liburuak uzten ditu, kitorik, hiriko hainbat leku publikotan, jendeak irakurri eta berriz kalean utz ditzan), baita Euskararen Eguna ere. Elkarteko Txotx dantza taldea ere ari da errepika eta emanaldiekin eta Gerorako lehendakari Elba Mocoroak segitzen du Euskara eta Euskal Kultura eskolak ematen Cordobako Unibertsitatean.
|
|
|
Aitzinamendu inportanteak izan dira azken urtetan. Adibidez euskara mailan gure mintzairaren egoera badakigu nolakoa den baina hautetsiak engaiatu dira, Euskararen Erakunde Publikoa sortu da,
|
hizkuntza
politika ari da egituratzen. Urrun gira oraino egin behar litekeen guzitik baina eman dira urratsak.
|
|
|
Har dezagun euskararen problematika.
|
Hizkuntz
politika sailean aitzinatu gira EEP sortzearekin, eta finantzatzearekin. EEP bezalako erakundeak orain artinoko lurralde kontratuen barnean sartzen dira.
|
|
|
EEP bezalako erakundeak orain artinoko lurralde kontratuen barnean sartzen dira. Ez baldin bada kontratu berririk izenpetzen ondoko hilabetetan, edo finantzamenduak zorrozki murriztuak baldin badira, ez baldinbadugu hor beste alternatibarik, hala nola herri elkargo bat, antola lezakeena
|
hizkuntz
politika bat euskararen alorrrean, hori ezean gibelerat joanen gira. Orduan ene ustez alternatiba bakarra hauxe da:
|
|
|
euskararen presentzia.
|
Hizkuntzaren
egoera biziki txarra da Bardozen baina elkarte hau entseatzen da euskarari toki gehiago emaiten: euskarazko webgunea, hizkuntzaren erabiltzea euskal dantzen denboran, komunikazio elebiduna, etab. Euskara ikasteko kurtsoak hasi dira ere elkartearen galtzarrean bardoztarrak ber euskalduntzeko...!
|
|
|
Hizkuntzaren egoera biziki txarra da Bardozen baina elkarte hau entseatzen da euskarari toki gehiago emaiten: euskarazko webgunea,
|
hizkuntzaren
erabiltzea euskal dantzen denboran, komunikazio elebiduna, etab. Euskara ikasteko kurtsoak hasi dira ere elkartearen galtzarrean bardoztarrak ber euskalduntzeko...! Bilkuraren ondotik, elkarteko administratzaileek bulego berri bat bozkaz hautatu dute.
|
|
|
Ez da dudarik gomita zabaldua dela deneri. Gure
|
hizkuntzaz
ere arduratzen den bainan arras nekezian aurkitzen den herriko eskola bizitzen lagundu dezagun, agertuz euskaldun fededun.
|
|
|
Ez da horren gatik uste ukan behar deus ez ditaikela egin joeraren aldatzera saiatzeko. Pantxo Hirigarairen beste kezka da gure nortasunaren zimendua den
|
hizkuntzaren
gainbehera. Eritasun hunek min egiten du, Baxenabarre gehienean bezala funtsean, berriki arte osoki euskaldunak izanak diren hiru herri hauetan.
|
|
|
Bat baigaude Pantxoren deiadarrarekin, gomenda ginezake Xalbador zenaren" Herria eta
|
hizkuntza
" bertsu saila behin eta berriz irakurtzea. Sinestea eta borondate kolektiboa baitezpadakoak dira neurri egokien hartzeko.
|
|
|
Bestalde itzulpenak baziren
|
hizkuntza
frankotan, hemen bistan dena euskaraz eta frantsesez baina nork irakurtzen zituen, eskolatu zenbaitek salbu. Gainera izkirio sainduen endelgatzea ez da beti errex:
|
|
|
Nola Euskal Herri osoak bakezko bideak hartuak dituen, gutarteko hautetsien falta izanen da bakezko bide hau atxikitzen ez bada. Bai, gauden Euskal Herri osoaren maitale, gure herri eta ama
|
hizkuntzaren
zaintzale. Bai, gure Euskal Herriak mendi, oihan eta ibar xoragarriak ditu.
|
|
2015
|
|
|
Denis Boutin, Atherbea ko lehendakariaren kudeantzan, antolakuntza egunez egun lekuan emaiten ari da arazo haundirik gabe, arduratuz hauen beztimenez, osagarriaz, egoera administratibo eta sozialaz, etorkizunaz... Orainokoan, hauen inguruan lan egiten duten Kurutze Gorriko eta bihotzonekoekin gauzak ongi doatzi, herritarrekin haatik ez dute orainokoan harreman haundirik,
|
hizkuntzaren
muga ere hor baita.
|
|
|
Euskararen Eguna, gure
|
hizkuntza
Asian eta Guarani lurrean, eta Durango
|
|
|
Bere txikitasunean, baina Kirmen Uribe bezalako euskal idazle batek (Ondarroa, Bizkaia, 1970) txinatarrez eta japoniarrez itzulia aurkeztuko du Mussche (Susa, 2012) bere eleberria aste huntan berean, lehenik Txinako Beijing-en eta ondotik Japoniako Tokyo eta Kioton (Ai, San Frantses Xabierrek burua jaso eta ikusiko balu). Ez da gauza hain xinplea Mendebaldeko idazle baten obrak bi
|
hizkuntza
hauetara itzultzea, baina iduri du interesatuak direla Uriberen lanetan. Behar da gogoratu idazle euskaldun hunen Bilbao New York Bilbao eleberria ere itzuli zutela duela hiru urte japoniarrera; eta itzuli ere, zuzenean itzuli zuela euskaratik Nami Kaneko japoniar euskaldunak.
|
|
|
baina ber denboran alkartasuna eta sustengua adierazten die munduan egoera txarrean diren beste hizkuntzeri, ahal duen heinean. Eusko Jaurlaritzak siñatu berria du normalizazio biderako bere esperientziarekin laguntzeko hitzarmena Paraguaiko Asuncionen, guarani
|
hizkuntzari
. Guarania hizkuntz ofiziala da Paraguain (mintzatzen dute baita ere Bolivia, Brasil eta Argentinako eskualde batzuetan) eta anitz jendek mintzo du, baina gehienbat hizkuntza soilik mintzatua da eta guti idatzia.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak siñatu berria du normalizazio biderako bere esperientziarekin laguntzeko hitzarmena Paraguaiko Asuncionen, guarani hizkuntzari. Guarania
|
hizkuntz
ofiziala da Paraguain (mintzatzen dute baita ere Bolivia, Brasil eta Argentinako eskualde batzuetan) eta anitz jendek mintzo du, baina gehienbat hizkuntza soilik mintzatua da eta guti idatzia. Hastapenetan dira lengoaia atxikitzeko prozesuan eta ikerketak behar dituzte egin, hortik abiatu eta politikak finkatzeko, lengoaia eguneratu eta geroa eman ahal izateko.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak siñatu berria du normalizazio biderako bere esperientziarekin laguntzeko hitzarmena Paraguaiko Asuncionen, guarani hizkuntzari. Guarania hizkuntz ofiziala da Paraguain (mintzatzen dute baita ere Bolivia, Brasil eta Argentinako eskualde batzuetan) eta anitz jendek mintzo du, baina gehienbat
|
hizkuntza
soilik mintzatua da eta guti idatzia. Hastapenetan dira lengoaia atxikitzeko prozesuan eta ikerketak behar dituzte egin, hortik abiatu eta politikak finkatzeko, lengoaia eguneratu eta geroa eman ahal izateko.
|
|
|
Badu sei urte EEPk eta eskualdeko bi Unibertsitateek Euskara Gaitasun Agiria edo EGA eskaintzen dutela. Hori da Europako
|
Hizkuntzen
Erreferentziazko Markoaren araberako C1 mailako agiria, euskara ongi menperatzen duenaren maila egiaztatzen duena, lehenago Euskaltzaindiak proposatzen zuen" D gaitasun agiria" ordezkatu duena. 2015ean, lehen aldikoz Iparraldean, B1 mailako agiria edo B1EA ere proposatu zioten publikoari, euskara ikasten ari direnek beren oinarrizko maila berma dezaten.
|
|
|
Ofizialtze horren ondorioz, beren lan denboran euskara ikasi nahiko luketen edozoin arloko langileentzat dirulaguntza handiak ardiets litzakete enpresek, ez baita garaipen ttikia euskara eta enpresa munduaren egoerak ikusirik egungo kontestu sozio-ekonomikoan. Esperantza atxik dezagun lorpen horiek hastapen bat baizik ez dutela osatuko euskararen ofizialtze orokorraren prozesuan, eta EEPk partaide ezberdinekin deraman orainarteko
|
hizkuntza
politika garatuz eta azkartuz joanen dela, gizartean funtsez errotuz. K.D.
|
|
|
euskara bihotzean eta ahoan behar ditugu. Euskararen Nazioarteko Eguna ospatu da bainan euskaldunon
|
hizkuntza
egunero erabili behar dela gogorarazteko eguna ere izan da. Urtero bezala, asko ekitaldi antolatu dituzte erakundeek, gizarte eragileek eta mota guzietako talde eta elkarteek.
|
|
|
1951n sortu zen Deixonne legea, egundaino Frantzian bozkatu den herri
|
hizkuntzen
irakaskuntzari buruzko lege bakarra; ondotik sortu zen Ikas (1959an), ama eskolako lehen ikasgela euskarazko irakaskuntza giristinoan 1967an, lehen ikastola 1969an, sail elebiduna irakaskuntza publikoan 1983an eta irakaskuntza elebidunaren ezagutza ofiziala sare giristinoan 1986an. Hamarkadak iragan arau, gorpuztuz joan da euskal irakaskuntza baina baitezpadako irakaskuntzaren buruan ikasle guziak osoki euskaradun bilakatzeko ahala eman gabe.
|
|
|
ikasleek baxoraino eta zikloka erdietsi behar dituzten konpetentziak, jakitateak eta kultura helburuak helburu horietara heltzeko programak, sail orokorrean eta lanbide heziketan ziklo bakoitzaren bukaerako ebaluazio eta zertifikazio moldeak helburuen eta edukien araberako ikastresnak irakasleen oinarrizko formakuntza eta formakuntza jarraikia, irakaskuntza ahal bezain kausitua izateko xedearekin. Kolegioko erreforma berriaren testuek agerian eman dute lege gerizarik gabe, herri
|
hizkuntzen
irakaskuntza desager litekeela denbora guti barne. Frantziako gobernuari galdegiten diogu herri hizkuntzen irakaskuntza segurtatuko duen lege bat lehenbailehen presta, bozkaraz eta aplikaraz dezan heldu den eskola sartzean berean.
|
|
|
Kolegioko erreforma berriaren testuek agerian eman dute lege gerizarik gabe, herri hizkuntzen irakaskuntza desager litekeela denbora guti barne. Frantziako gobernuari galdegiten diogu herri
|
hizkuntzen
irakaskuntza segurtatuko duen lege bat lehenbailehen presta, bozkaraz eta aplikaraz dezan heldu den eskola sartzean berean. Hezkunde nazionalari galdegiten diogu gorago aipatu bost alorretan ari diren herri hizkuntzetako administrazio arduradunak eta eragileak (unibertsitate ordezkariak, sare bakoitzeko irakasle, buraso ordezkariak eta sindikatu ordezkariak) lehenbailehen bil ditzan gibelatuak diren sailen aitzinarazteko, normaltasunera heltzeko helburuarekin.
|
|
|
Frantziako gobernuari galdegiten diogu herri hizkuntzen irakaskuntza segurtatuko duen lege bat lehenbailehen presta, bozkaraz eta aplikaraz dezan heldu den eskola sartzean berean. Hezkunde nazionalari galdegiten diogu gorago aipatu bost alorretan ari diren herri
|
hizkuntzetako
administrazio arduradunak eta eragileak (unibertsitate ordezkariak, sare bakoitzeko irakasle, buraso ordezkariak eta sindikatu ordezkariak) lehenbailehen bil ditzan gibelatuak diren sailen aitzinarazteko, normaltasunera heltzeko helburuarekin.
|
|
|
Euskararen egunakari Euskararen nazioarteko egunakari, Uztaritzeko ikastolako haurrek beren
|
hizkuntzaz
gogoeta bat ereman dute. Bakotxak euskararentzat duen atxikimendua adierazi du.
|
|
|
Herri elkargoak ukanen dituen sei gaitasunen arabera hautatuak dira lantalde horiek: ekonomia, lur antolaketa, garraioak, ingurumena (ura barne), kultura eta
|
hizkuntza
, zerbitzu hurbilak. Beste bi sortu ditugu, bata gobernagarritasunaz, eta bestea fiskalitateaz.
|
|
|
4an, pintxo jate eta erromeria antolatu zuen; 5 eta 6an, sagarnoa egiteko tailerra eta erromeria, Erromako Trastevere Plazan. Programak segitu du abendoaren 14an, bi liburu aurkezturik euskaratik italiar
|
hizkuntzara
itzuliak
|
|
|
Abenduaren 10ean egin duen biltzar nagusian, Euskal Konfederazioak (huntan dira AEK, Aldudarrak Bideo, Berria, Bertsularien Lagunak, Biga Bai, Euskal Haziak, Euskal Irratiak, Ikas, Seaska eta Uda Leku) erabaki du Euskararen Erakunde Publikoko (EEP) aholkularitza batzordetik ateratzea, Lurralde Kontratuaren karietara Estaduak, Lurraldeak eta Departamenduak ez baitute borondate handirik erakusten
|
hizkuntza
politika planttako baten garatzeko. Behin behineko erabakia, egoera hobetuko delako esperantzan.
|
|
|
ETBren hedapen dispositiboa; 2016ko aitzinkonduak eta orientabideak: Lurralde Kontratuaren baitan, bertzeak bertze Euskal Kultur Erakundeari eta Euskararen Erakunde Publikoari sindikatak banatuko dituen diru-laguntzak, euskararen aldeko
|
hizkuntza
politika bereziki indartzeko gisan. Eztabadatu diren gai guzietan, erabaki guziak biltzartiarren gehiengoaren onespenarekin hartu dira.
|
|
|
Mundu bat ibili da, beti bezala, Baionako bestetan, gure ustez ez haatik aipatuak izan diren fantesiazko zenbaki espantagarrien heinekorik, bainan halere mundu bat. Horiek hola, arrakastaren ildotik joan dira bestak, euskarak ere gero eta toki gehiago badaukala, Karrikaldiren antolatzaileeri esker gehien bat, Baiona Ttipiko besta alternatiben antolatzaileek ere toki garrantzitsua eskaintzen zutela gure
|
hizkuntzari
. Nahiz oro har beti eskasa gelditzen den euskararen tokia Lapurdiko hiri nagusiko bestetan.
|
|
|
Hi leial, leial, leial, ama
|
hizkuntzari
!
|
|
|
Angelutik hasi ziren bidaldia Bordelen bururatzeko. Xedea sinplea da, gazte horiek Gaskoiniako kultura eta
|
hizkuntza
biziarazi nahi dituzte, kantuz, dantzaz, bai eta zango makolaren irudia erabiliz. Aurtengo ibilbidea egun hasten da Baionatik eta agorrilaren 24an bururatuko Marmandan (Lot eta Garonan).
|
|
|
Programa goria prestatu dute chancaires horiek zeharkazten dituzten herrietan tokiko kultura eta
|
hizkuntza
berriz pizteko. Baionan hasten dira egun:
|
|
|
Ondoko asteburuan, 22an, larunbatarekin, meza 19:00etan Jatsun ere, grabatua izanen da hau ere, Uztaritzen izateko ordez. Telebixtako meza horiek osoki euskaraz baitira, gure
|
hizkuntzan
otoitz eta kantu egitea maite duena gomitatua da Jatsurat joaitea meza horientzat. Bestalde jakinarazia ere da diozesako eliza guzier galdatua dela ezkilen joitea Andre dena Mari egunean mezen ondotik eguerdi inguruan, ekialdeko girixtinoekin elkartasunean, hok jasaiten dituzten eraso edo jazarkundeen gatik.
|
|
|
Kalifornian," euskaldunen lau lengoaiak" erraten dute euskaldun askok Iparraldeko immigrante askok dakizkiten euskara, frantsesa, gaztelania eta ingelesa aipatzerako. Zuk,
|
hizkuntza
horieri japoniera emendatzen diezu.
|
|
|
Liburu berezia formaren aldetik, bi eskuz idatzia izan baita, eta mamiaren aldetik, fikziozko eleberria eta autore nagusiaren biografia uztarturik agertzen baitira, mirail baten gisa bat bertzeari so. Margolari ezaguna dugu Mikel Dalbret, Tunisian sortua, luzaz Parisen bizia eta 30 urte huntan Euskal Herrian finkatua, euskaldundurik, euskara ikasirik, gure
|
hizkuntza
mintzatzen eta irakurtzen duela artoski. Haatik liburu bat osoki euskaraz idazteko urratsa oraindik zailegia zaio eta itzultzaile gazte baten laguntza du ardietsi, Maialen Hegi Lukurena.
|
|
|
Muga asko ditu Nigeriak, Benin mendealean (773km), Kamerun ekialdean (1690 km), Niger iparraldean (1497km), Txad ipar ekialdean (84 km) eta 850 km itsas-bazterrean (hor da petrola), orotara 4000 km-ko muga. Inglesen azpiko zelarik, 1960an lortu zuen independentzia errepublika federal bezala eta inglesa da gehienik erabiltzen den
|
hizkuntza
, nahiz tokiko hizkuntza anitz baden bizirik daudenak: haoussa, igo eta beste.
|
|
|
Muga asko ditu Nigeriak, Benin mendealean (773km), Kamerun ekialdean (1690 km), Niger iparraldean (1497km), Txad ipar ekialdean (84 km) eta 850 km itsas-bazterrean (hor da petrola), orotara 4000 km-ko muga. Inglesen azpiko zelarik, 1960an lortu zuen independentzia errepublika federal bezala eta inglesa da gehienik erabiltzen den hizkuntza, nahiz tokiko
|
hizkuntza
anitz baden bizirik daudenak: haoussa, igo eta beste.
|
|
|
Euskararen Erakunde Publikoarekin batera sortu funtsari 400.000 euroko ekarpena eginen dio Eusko Jaurlaritzak, Ipar Euskal Herrian euskara sustatzen duten erakundeak laguntzeko. Patxi Baztarrika
|
Hizkuntza
Politikarako sailburuordeak eta Frantxua Maitia Euskararen Erakunde Publikoko presidentak bi erakundeen arteko akordioa siñatu dute, Baionan.
|
|
|
Jon Gudmunssonek liburua idatzi zuen hobenik gabeko inozenten sarraskiaren salatzeko. Geroztik euskal arrantzale eta islandiarren arteko harremanak onak izan ziren; horren froga, pidgin
|
hizkuntza
, euskara, frantsesa eta islandesa nahasten dituena. Reykjaviken eginen duten kongresuan gertakaria gogoan izanen dute.
|
|
|
Diru zama horren osatzeko, Eusko Jaurlaritzak 400.000 euroren ekarpena egin du. Patxi Baztarrika,
|
hizkuntza
politikarako sailburua, eta Jokin Azkue kidea Baionan ziren joanden astean, hitzarmen batez finkatzen zutela ekarpen berri hori. Bere hitzaldian, hiru gertakari gogoratu ditu Patxi Baztarrikak.
|
|
|
Lau ikastetxetako ama eskoletan urratuko du Ikas Bik imertsioa, Arbona, Jatsu, Urdazuri (D. Lohizune) eta Azkainen, bainan beharden baliabiderik gabe. Ohargarri da, haatik, ez dela Ikas Bi hain bero imertsioa handizki zabaltzeko, bi
|
hizkuntzak
, euskara eta frantsesa, ttipi ttipitik erakatsi behar direla baitio. Oro har, Korsikako egoerari, adibidez, konparatzen duelarik Ikas Bik sail elebidunaren garapena, ohargarri zaio hemen berean aspaldiko urtetan ez dela kasik aitzinamendurik, Korsikan aldiz bai, hango Lurralde Kolektibitateak hortara azkarki bultzaturik, hemengo hautetsiak aldiz arrunt ixilik daudelarik.
|
|
|
Gure kazetan irakurri genuen bezala, bide seinale berezi batzuei esker, aktibitate gune hauek lehen tokian emanak dira. Bi
|
hizkuntzetan
gainera...
|
|
|
Lizeo guzietako programa berdinari jarraitzen dute. Berezitasuna da euskaran murgilduak direla, euskara ikaskuntza, komunikazio eta kultura
|
hizkuntza
delarik, beste hizkuntza biziak ere ikasiz. Zer ondoriorekin?
|
|
|
Lizeo guzietako programa berdinari jarraitzen dute. Berezitasuna da euskaran murgilduak direla, euskara ikaskuntza, komunikazio eta kultura hizkuntza delarik, beste
|
hizkuntza
biziak ere ikasiz. Zer ondoriorekin?
|
|
|
Adibidez: ' Adieraz ezazu zein
|
hizkuntza
erabiltzen den gehien erabiltzen duzun irratsaioan, telesaioan, webgunean?" Hamalau urtekoen erantzuna zen euskaraz %4 irratian eta telebistan, %16 webgunean. Jakinez EAEn ikasle guziek euskara ikasten dutela eta hauetan %64 murgiltze ereduan dabiltzala, Etxepare lizeoko emaitzak askoz hobeak dira irratien eta telebisten alorrean bederen, hurrenez hurren euskararen tokia %63 eta %12koa baita hedabide hauetan.
|
|
|
Arabako PPk deklarazio harrigarriak egin ditu lerro lerro aldi bat gehiago:
|
hizkuntza
" hesiak" jartzea edo garbiki erranez, euskararen menperatzea beharrezko baldintza eskatzea administrazioan lan egiteko leporatu die alderdi abertzaleei, Arabarrek enplegu publikorik lor ez dezaten, herrialde horretan" euskaldun gutiago" dagoelako eta, horrela," hemengo postuak Bizkaitik eta Gipuzkoatik etorritakoek eskuratzeko". Javier de Andres Arabako deputatu nagusiak" euskararen kondura bizi diren elkarteak Bilduko eta Batasunako jendearen esku" daudela salatu du.
|
|
|
110 artikulu, astez asteko aktualitatearen arabera ontuak, gertakarieri buruzko behako zorrotzarekin eta bere barneko sendimendu sarkorrenak (eta zenbait aldiz minberak) zabalduz ezagutzen diogun euskara ederrean. Duela zenbait urte, 2000 urtea aitzineko editorialak'' Aupa batasuna!" liburuan zituen agertu eta hau, gisa hortan, haren segida da, Euskal Herriak azken hamarkada hautan politika, kultura eta
|
hizkuntzaren
alorretan bizi izan duen garai neke bezain itxaropentsuaren lekuko paregabe. " Militante" idazlanak, autoreak berak sar hitzan dion bezala.
|
|
|
Berrogei eta hamazazpi urte (u) ro, guti da ohartzeko
|
hizkuntza
dela gure harria
|
|
|
Nahasketa da festibalaren hari nagusia: gizaldiak, musikak,
|
hizkuntzak
... Kulturen nahasketa oro har.
|
|
|
Gisa huntan, ‘Memoria Bizia’, euskaraz, du izena Estatu Batuetan eta Kanadan euskaldunen historia eta istorioak biltzeko aitzinarazten ari diren kanpainak. Nevada Renoko Unibertsitateko John Bilbao katedradun Pedro J. Oiarzabal historialaria zuzendari, ekimen honek Euskal Herritik Ipar Ameriketara joan ziren euskaldun adindunekin mintzatu eta heien istorio, esperientzia eta oroitzapenen berri ardiestea dauka helburu, heiekin elekatuz eta elkarrizketak eginez, heiek hautatu lengoaian (euskara mintzo dutelarik euskaraz, edo heiek hautatzen duten
|
hizkuntzan
). Ekimen honen bultzatzaile dira NABO eta Ipar Ameriketako euskal etxeak, Nevadako Unibertsitatea, Deustuko Unibertsitatea, Etxepare Institutua eta Eusko Jaurlaritza.
|
|
|
Zuk ere laguntzen ahal duzu eta izenik baduzu proposatzeko eta elkarrizketa egiteko, aski duzu idaztea Kate Caminori, Nevadako Unibertsitatean. Euskaraz, inglesez, frantsesez ala gaztelaniaz idazten ahal duzu, lau
|
hizkuntza
horiek mintzatzen baititu arnegitarren alaba den Kate Caminok. Bere maila:
|