|
2005
|
|
|
Bertzaldetik, Nafarroako euskaldunen hizkuntza eskubideen murrizketa instituzionalak 2000 urtetik Nafarroako bertako eta Euskal Herri osoko erakunde ezberdinen gaitzespenak eta zuzentzeko gomendioak bildu ditu (Nafarroako Arartekoa, Euskaltzaindia, Oinarriak, Kontseilua, Behatokia, EHE, Euskara Kultur Elkargoa...), bai eta nazioartekoenak ere (Gutxiengo Hizkuntzen Europako Bulegoa). Azkenekoa Espainiak Eskualde Mailako edo Gutxiengoen
|
Hizkuntzen
Europako Karta nola betetzen ari den aztertzen duen balorazio txostena da eta kritiken ildo beretik segitzen du. Kontuan hartu beharra dagoena da balorazio txostena nork egin duen:
|
|
2006
|
|
|
• Lehen aldia da, bi Estatuen eta hiru Administrazioen eraginpean bizi arren, Erregio edo Gutxiengoen
|
Hizkuntzen
Europako Kartan adierazitakoaren ildotik (14 artikulua), mugaz gaindiko curriculum planteamendua egiten dela, derrigorrezko eskolaldirako guztiontzako oinarrizkoa eta komuna izango dena proposatuz.
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntza Eskubideen Behatokia: Erregio edo Gutxiengoen
|
Hizkuntzen
Europako Karta, http://www.behatokia.org/default.cfm, atala= legeria (azken kontsulta: ).
|
|
2014
|
|
|
21ean, asteartea (18:15), mintzaldi eztabaida: " Eskualde
|
hizkuntzen
Europako karta", J.Pierre Massias, Frantxua Maitia eta Eneritz Zabaletarekin. 22an, asteazkena (10:30), Rebeka Elizegi Telletxearen" Ordezko lore bat amarentzat" liburuaren irakurketa.
|
|
2017
|
|
|
Gizartearen gehiengoa aspaldi jabetu zen euskara Nafarroako berezko hizkuntza bat dela, bai eta hizkuntza minorizatu bat ere, historian zehar neurri hertsatzaileak pairatu dituena zenbait alditan, halako moduan non murriztu egin baita bere erabilera; hori dela-eta, babestu eta sustatu egin behar da, nafar guztion ondarea den aldetik. Hala ageri da jasota arestian aipatutako foru legean, eta baita Erregio edo Gutxiengoen
|
Hizkuntzen
Europako Kartan ere, zeina Espainiak 1992an sinatu eta 2001ean berretsi baitzuen. Lege horrek argi eta garbi ezartzen du neurri bereziak hartu beharra dagoela erregioen edo gutxiengoen hizkuntzen mesedetan, hiztun horien eta gainerako herritarren arteko berdintasuna sustatzera bideratuak eta hiztun horien egoera aintzat hartuko dituztenak, bai eta Europako Kontseiluko Ministroen Batzordeak emandako gomendioak eta Adituen Batzordeak 2005ean, 2008an, 2012an eta 2016 egindako txostenak ere.
|
|
2018
|
|
|
Ciudadanos honetan Konstituzioaren eta doktrina konstituzionalaren kontra ari da! Bestalde,
|
Hizkuntzen
Europako Kartaren 10 artikuluaren kontra ari da, eta Europako Kontseiluak Espainiako gobernuari lau aldiz egin dizkion eskarien kontra, non esaten dion zehazteko bere administrazio periferikoetan zein lanpostutan bermatu behar duen dena delako hizkuntzaren ezagutza. Europako Karta ez da desideratum politiko bat, nazioarteko ituna baizik, lege indarra du, espainiar estatua behartua da hori betetzera.
|
|
|
Akademiak jarrera aldaketa eskatu dio Espainiako estatuari, Eskualdeetako edo Gutxiengoen
|
Hizkuntzen
Europako Karta izenpetu zuenean hartutako konpromisoak bete ditzala eskatuta. Plangintza linguistikoak eta hizkuntza politikak modu bateratuan egiteko eskatu dio Espainiako gobernuari Akademiak eta, era berean, elkarlanean sakontzeko eta hitzarmen zehatzak bideratzeko konpromisoa azaldu du. Andres Urrutia euskaltzainburuak parte hartu du Bilbon egin den Estatuko Administrazio Orokorreko Hizkuntza... Estatuko Lurralde Politika eta Funtzio Publikoaren Ministerioak gonbidatuta joan da Urrutia gaurko batzarrera.
|
|
|
...ean hasi zenetik 39 urte bete direlarik, autonomia estatutuak lehen aldiz aitortu zuen euskararen ofizialtasuna, Agirre lehendakariak buru zuen Eusko Jaurlaritzak II. Errepublikaren barruko aldi labur batean egindako aldarrikapena aintzat hartu barik?; Euskararen Erabilera Arautzeko Lege Organikoa Euskadin aldarrikatu zenetik 36 urte bete direlarik; eta Espainiako Erresumak Erregio edo Gutxiengoen
|
Hizkuntzen
Europako Karta berretsi zuenetik 16 urte bete direlarik, euskaltzainburuak gogorarazi du, oraindik ere estatuko erakundeek bide luzea egin behar dutela, hizkuntza gutxituen defentsan.
|
|
|
hizkuntza gutxituen defentsan. Euskaltzaindiaren iritziz, 1978 konstituzioaren manuak eta Eskualdeetako edo Gutxiengoen
|
Hizkuntzen
Europako Kartan jasotako nazioarteko konpromisoak (Espainiak aspaldi berretsi zituenak), hizkuntza propioak dituzten komunitateen esku geratu dira, Estatuaren beraren ardura alboratuta. Gaurko kontseiluan, Urrutiak azpimaratu du katalana, okzitaniera, galegoa edo euskara bezalako hizkuntzen erabilera eta ezagutza bultzatu eta sustatzeko orduan, Espainiako estatuak notario edo begirale papera hartu duela.
|
|
|
Eskualdeetako edo Gutxiengoen Hizkuntzen Europako KartaEuropako Kontseiluak Estrasburgon. Frantzia? sinatu zuen Eskualdeetako edo Gutxiengoen
|
Hizkuntzen
Europako Karta, 1992ko azaroaren 5ean. Hizkuntza gutxituak, ofizialak izan ala ez?
|
|
|
Nazioarteko adituen artean, besteak beste, ondokoek parte hartuko dute: ...Aturriko Herrialdeetako Unibertsitateko irakaslea; Jeroen Darquennes (University of Namur. Belgika); Cor van der Meer (Frisieraren Akademia), Elena Chiocchetti (Institute for Applied Linguistics), Jean Guy Talamoni (Korsikako Parlamentuko presidentea), Henrique Monteagudo (Galizieraren Errege Akademia), Joan Argenter (Institut d. Estudis Catalans), edo Sixto Molina (Eskualdeetako edo Eremu Urriko
|
Hizkuntzen
Europako Kartaren idazkari eragilea).
|
|
2019
|
|
|
150), Nafarroako Gobernuak horien aurka zeharka edo zuzenean izandako jokabideei aurre eginez; gainera, Nafarroa Oinezen ekitaldiaren aurretik Euskaltzaindiko zuzendaritzak eta Nafarroako euskaltzainek urte horretako ikastola antolatzaileari bisita ofiziala egiten diete; 2015eko azaroan, Ipar Euskal Herriko kolegioen erreformei buruzko adierazpena kaleratu zuen Euskaltzaindiak, erreforma horrek ekar zitzakeen kalteez arranguratuta. Hurrengo urteko maiatzean, berriz, Nafarroan ETBren emisioa eteteko Espainiak emandako agindua berrikusteko eskatu zion Mariano Rajoy Espainiako presidenteari; 2018ko abenduan, Euskaltzaindiak Eskualdeetako edo Gutxiengoen
|
Hizkuntzen
Europako Karta izenpetu zuenean hartutako konpromisoak betetzeko eskatu zion Espainiako Gobernuari, eta plangintza linguistikoak eta hizkuntza politikak modu bateratuan egiteko?
|
|
|
: Euskaltzaindiak Eskualdeetako edo Gutxiengoen
|
Hizkuntzen
Europako Karta izenpetu zuenean hartutako konpromisoak betetzeko eskatu zion Espainiako Gobernuari.
|