|
2002
|
|
|
euskararen etorkizuna gure (euskal hiztunen komunitate eta euskalgintzaren) eskuetan dago, eta zuzen jokatuz gero badago itxaropenerako lekua: "(...) Unescok gogorarazten du hizkuntza bat salba daitekeela
|
hizkuntza
politika egoki baten bidez." (Euskaldunon Egunkaria,). Nola, baina?
|
|
|
Hizkuntz politika eraginkorraren baldintzak
|
Hizkuntz
politika egoki baterako zer behar den jakiteko, Ba rtzelonara joko dugu, joan den apirilean Linguapax institutuak antolatutako Hizkuntz Politikei buruzko Mundu ko I. Kongresura, hain zuzen.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntzen artekoa ez da ordezkapen mekanikoa, bizitza soziokulturalaren ezpaleko kontraesan guztiak bere altzoan ditu bide horrek. Eta ezer lortzekotan, orain arteko nahikunde hutsetik haratagoko eskumenik du alor honetako
|
hizkuntza
politika egokiak. Quebec, horren lekuko.
|
|
2005
|
|
|
Nire ustez,
|
hizkuntz
politika egoki eta ausarta abian jartzearekin soilik ez da nahikoa. Dozenaka urte asko irauteko balio dezake horrek, oraingoa baino askoz egoera hobean jartzeko ere bai, baina ez normalizazio osoa lortzeko.
|
|
2007
|
|
|
Esaten zaigunez, EAEn, zenbat eta gazteago orduan eta euskaldunago. Errealitate hori frogatzeko adin taldeen kopurua jarri zaigu bata bestearen ondoan, Erkidego Autonomikoko
|
hizkuntza
politika egokiaren adierazle. Haatik, ez zaigu fitsikzehazten gazte euskaldun horien euskaltasuna zertan den.
|
|
|
Hauteskundeen atarian udaletan
|
hizkuntza
politika egokia garatzea eskatu dute
|
|
|
EHNE, ELA, ESK, HIRU, LAB eta EILAS. Udal hauteskundeen testuinguruan euskalgintzak azaldutako kezkari erantzun nahi diogu idazki honen bidez, udaletan ere
|
hizkuntza
politika egokia garatu behar dela azpimarratu nahi dugu. Hori dela eta, udalerrietako hizkuntza politika egokirako irizpideak azalduko ditugu.
|
|
|
Udal hauteskundeen testuinguruan euskalgintzak azaldutako kezkari erantzun nahi diogu idazki honen bidez, udaletan ere hizkuntza politika egokia garatu behar dela azpimarratu nahi dugu. Hori dela eta, udalerrietako
|
hizkuntza
politika egokirako irizpideak azalduko ditugu. Argazkian, Portugaleteko Udalak Euskararen Eguna debekatu ostean, EHEk egindako elkarretaratzea.
|
|
2008
|
|
|
Ofizialtasuna da egiazko aldaketa, horrek ekarriko duelako hizkuntza eskubideen aitortza eta ondoren lege mailako mekanismo egokia sortzea. Horrela lor daiteke soilik
|
hizkuntza
politika egokia abian jartzea».
|
|
|
Dokumentu horrek gaur egungo hizkuntza politika indartu eta garatzeko hamar neurri proposatzen ditu: ...rriak guztiz euskalduntzeko; hizkuntza politikarako lehendakariordetza sortzea; Administrazioa eta lan mundua euskalduntzea; euskara, gaztelania bezala, berezko, lehentasunezko eta beharrezko hizkuntza dela aitortzea; helduen euskalduntzea, hedabideei euskararen erabilera sustatuko duten kuotak ezartzea eta euskararen aurrekontuak gainditzea; Unibertsitatea nahiz Lanbide Heziketa euskalduntzea eta
|
hizkuntza
politika egokia ezartzea.
|
|
2009
|
|
|
Egindakoa begi bistakoa da eta lortutako emaitzak ukaezinak dira. Atzerapausorik izan ez denean, kanpoko erakundeek Euskal Herriko udalen artean
|
hizkuntza
politikarik egokiena Azpeitian egiten ari garela aitortu digutenean, zertara dator esatea" ez dugu atzerapausorik onartuko". Horrelako baieztapenek helburu bakarra daukate:
|
|
|
Hutsune horiek agerian geratuko dira. Udaletako arduradunek
|
hizkuntza
politika egokiak gauzatzeko hutsune horiek gainditzea beharrezkoa izango da.
|
|
|
Orain sinatu den hitzarmenaren helburua herrietan
|
hizkuntza
politika egokia gauzatzea da. Helburu hori komuna da bai Kontseiluarentzat eta baita hitzarmena sinatu duten udalentzat ere.
|
|
2010
|
|
|
Elebitasunaz ari garenean subjektua pertsona da, eta bestean, berriz, gizartea. Bereizketa hori elementala da
|
hizkuntza
politika egoki bat diseinatu nahi bada.9
|
|
|
dela xedea eta soluzioa? Hezkuntza/
|
hizkuntza
politika egoki bat eratzea dela kontua eta, hori egiteaz bat, euskarak berez bere jasoko duela burua gizarte bizitza osoan. Benetan jarraitzen al dugu uste izaten munduko dokumentazio soziolinguistiko osoa deskuidatua dagoela eta, dokumentazio horrek besterik esan arren, eskola dela benetan gizarte berrikuntzaren motore, luze zabaleko mintzajardunari dagokionez?
|
|
2011
|
|
|
Kongresuan ezinezkoa da. Senatuan baldintza jakin eta konkretuetan egin daiteke, lurralde ganbera den aitzakian azken legegintzaldi horretan egin den urrats txikia.Euskal Herriaren independentzia da gure helburua eta hori gertatzen denean izango dugu ardura
|
hizkuntza
politika egokiak bideratuz estatusaren ikuspegitik ere euskara noranahikoa izan dadin. Bien bitartean, Estatu honen kide garen bitartean eleaniztasunaren eta kulturaniztasunaren gaia agenda politikoan jarri behar dugula iruditzen zait.
|
|
|
Aitzitik, arazoa da giza eskubideen baliabideak ez diola inolako erantzunik ematen nazio minorizatuen aferari. Izan ere, esate baterako, adierazpen askatasunaren bideak ez digu esaten zein den
|
hizkuntza
politika egokia eta zuzena. (?) Auzi hauen zerizan guztia Estatuaren esku baitago, estatuko gehiengoaren mendeko.
|
|
|
Esku artean kudeatu ditugun datuak aintzat hartuz,
|
hizkuntza
politika egokiak egiteko kasu gehienetan lau urte galdu ditugula esan dezakegu, herritarren eskubideak beste lau urtez urratu direla, euskaraz bizi nahiari beste lau urtez oztopoak jarri zaizkiola.
|
|
|
Helburu horri begira
|
hizkuntza
politika egokiak garatzea ezinbestekoa da, herri gogoz bakarrik ez baita euskara normalizatuko. Horrela, Kontseiluak Udalen hizkuntza politiken neurketa du abiaburu, politika horietan aldaketa positiboak lortzeko dinamika bat sortzeko helburuarekin.
|
|
|
Bi urteetan (2006 eta 2010) egindako neurketaren alderaketa eginez gero, egia da hainbat neurritan aldaketak izan direla; hortaz, herri batzuk aurrera egiten ari dira,
|
hizkuntza
politika egokiek euskaraz bizitzeko eskaintzen dituzten aukerez gozatzen dute herritar batzuek. Aurrerapauso horiek, ordea, ez dira inondik nahikoa, egoera orokorrean argi txiki bat dira.
|
|
|
Euskararen normalizaziora eramango gaituen
|
hizkuntza
politika egokia definitzen saiatuko gara, hizkuntza komunitatea zatitzen duen edozein Administraziotan aplikatzeko modukoa baina, logikoa den bezala, hizkuntza komunitate osoan aplikatu litzatekeena.
|
|
2012
|
|
|
Azkenik, esandako guztia kontuan hartuta, Barakaldon euskara normalizatzea zaila izango bada ere,
|
hizkuntza
politika egoki bat garatuz, harreman sare euskaldun gehiago sortuz, euskarari dagokion prestigioa emanez, euskal erreferenteak sortuz etab. aurrerapauso asko eman litezkeela pentsatzen dut. Lan asko dago egiteko, baina hau guztia aurrera eraman ahal izateko ezinbestekoa da instituzioen eta euskalgintzaren arteko elkarlana sustatzea. l
|
|
2013
|
|
|
Bakoitza, bere arlotik, eta nahiko genukeen hizkuntza politikaz ariko zaizkigu. Euskalgintzako talde hauek, beren eguneroko lanarekin euskararen indartzean eta sendotzean ikaragarrizko ekarpena egiten dute, eta ongi dakite
|
hizkuntza
politika egokiak beren lanaren uzta emankorragoa izan dadin zenbateraino lagun dezakeen.
|
|
2014
|
|
|
Arnasguneen pilaketa eta batuketa hutsak irauten lagunduko luke. Arnasguneak elkarri josiz gero, euskararen ekosistema egokituko balitz (besteak beste,
|
hizkuntza
politika egoki batekin, euskararentzako marko juridiko egoki batekin, baliabide ekonomiko eta teknikoekin...) eta euskararekiko atxikimenduak kotoiaren froga gaindituko balu, iraupen hutsetik bizi osasuntsura aiseago iritsiko litzateke euskaldunon hiztun herria.
|
|
2015
|
|
|
Jaurlaritzatik be bai, baina batez be Aldunditik. Nik uste dot Bizkaiko
|
hizkuntza
politika egokiagoa dala. Entzulegoa ez da nagusienetarikoa, baina entzuten da; nahikoa entzuten da gaur Bizkaia Irratia dagoan konpetentzia guztiagaz.
|
|
|
Dena dela, hori ez da nahikoa izanen, eta beraz, gaurdanik esan behar dugu botila behar bezala betetzeko baldintzak bermatu behar dituela balizko aldaketak. Eta, noski, baldintza horiek
|
hizkuntza
politika egoki baten bidez etorriko dira.Apirilaren 25ean Anaitasunan botila betetzeko ekitaldia antolatu dugu. 2010eko maiatzean antolatutako eta Nafarroan euskararen alde inoiz egin den manifestazio jendetsu hartan bezalaxe, oraingoan ere, botila beteko duten herritarrak bilduko gara.
|
|
|
Erabateko adostasuna azaldu nahi nuke. Gaur egungo hizkuntza politikaren azterketak egiten direnean, nolabait ateratzen den ondorioa
|
hizkuntza
politika egokia egiten ari garelada, eta gero eta euskaldun gehiago garela, baina, euskaldunok zarete euskara erabiltzen ez duzuenok, eta pisu hori euskaldunongan erortzen da.
|
|
|
Ipar Euskal Herriak berariazko egitura instituzionala behar duela eta euskarari legezko aitortza eman behat zaiola. Hots, euskarak bizirik jarraituko badu,
|
hizkuntza
politika egokia behar du. Egun berean antzeko aldarriak izan ziren, halaber, Frantziako beste zenbait lurraldetan:
|
|
|
" Jarrera horrek berresten digu bai eskuineko bai ezkerreko parlamentariek lurralde hizkuntzetako hiztunak zer mespretxuarekin tratatzen dituzten eta lurralde hizkuntzak nola erabiltzen dituzten beren interes politikoentzat bakarrik, Senatuan nahiz Asanbladan bilduak direlarik. Joan den asteko solasaldiak, aitzineko guziek bezala, beren politikerietan aritzen ikusteko parada eman digu berriz ere"(...)" Euskal Konfederazioak berriz deitzen ditu parlamentari guziak beren alderdikeriak bazterrean utz ditzaten eta elkarrekin lan egin dezaten,
|
hizkuntza
politika egokiak ahalbidetuko dituzten hizkuntz lege ausarta eta eraginkorra landu eta bozka dezaten. Anartean, eta koadro juridiko egoki hori finkatu ondoren, hizkuntza politiken ardura lurraldeen esku utzi behar da".
|
|
2017
|
|
|
Azken hamarkadatako bide beretik jarraituko dugu ala elkarlanean bestelako bideak urratuko ditugu? Desiratzen gaude instituzioek
|
hizkuntza
politika egokiak aurrera eramateko. Txalotuko genituzke.
|
|
|
Horren adibide gisa, 2013ko irailaren 11ko Europako Parlamentuko Ebazpena jarri genuen mahai gainean, hain zuzen ere, EBko hizkuntzaaniztasunari eta arriskuan daude Europako hizkuntzei buruzkoa. Aurrera begira horrelako ekimenak abian jartzekotan, Protokoloa
|
hizkuntza
politika egokiak burutzeko tresna gisa aurkezteko eskaera egin zitzaien, eta halaxe egingo dutela adierazi zaigu. Kontuan hartu behar dugu aipatu Ebazpena Parlamentuaren %92ko babesa izan zuela, eta beraz, Protokoloan agertzen diren neurriak aipatu Ebazpenak jasotzen dituen eskaerak aurrera eramateko bide praktiko gisa balia daitezkeela ondorioztatu dugu.
|
|
|
1 Lehenik eta behin,
|
hizkuntza
politika egokiak inbertsioak egitea eskatzen du. Eta ez da uste izan behar euskarak kostu bat gehiago suposatzen due nik, baizik eta ondoko belaunaldiei begira egiten den inbertsio bat dela, he rriaren kohesioa bermatzeko beharrezkoa dena.
|
|
2022
|
|
|
Helduen euskalduntze alfabetatzea «estrategikoa» da Kontseiluarentzat, eta, agirian jaso duenez, horrek izan behar du datozen hamarkadetan «herria euskalduntzeko prozesuaren ardatza». Horrek ekarriko luke, haren arabera, «herritar guztiek euskaraz jakitea, euskararen erabilera nabarmen areagotzea, euskaltzaletasuna eta euskal kulturaren ezagutza hedatzea eta handitzea, euskal kultur produktuen kontsumoa haztea, euskarazko irakaskuntza Euskal Herri osoan nagusitzea, euskararen aurkako jarrerak neutralizatzea eta
|
hizkuntza
politika egokiak egitea erraztea».
|
|
|
Hori guztia esaten ari zaigu
|
hizkuntz
politika egokiak diseinatzeko ezinbestekoa dela sexu genero sistemaren aldagaiari erreparatzea, hizkuntz hautuak nola baldintzatzen dituen ikertzea. Gure hizkuntz ideologian egungo sexu genero sistemak nolako zama duen behatzea.
|
|
2023
|
|
|
Euskalgintza, administrazio publikoa, sindikatuak, enpresa pribatuak, hezkuntza eragileak... kezkatuta daude euskarak eremu honetan duen presentziarekin, eta, horren ondorioz, gero eta gehiago aipatzen da arlo sozioekonomikoa euskararen biziberritzean. Horren erakusle dugu 2022ko maiatzean izan berri den Udaltopeko gaia" Eskolak bakarrik ezin badu... Zer eta nola egin behar dugu udalerrian hobeto 16 urte bitartekoentzat
|
hizkuntza
politika egokia antolatzeko?".
|
|
|
«Marraztutako bidetik jarraitzeko asmoa erakutsi du sailburuak», BERRIAko kazetarien arabera. Inkestaren emaitzek Eusko Jaurlaritzaren
|
hizkuntza
politika egokia dela berresten dute, beraz. Inkestaren bidez lortu den emaitzak eta aldez aurretik pentsatua zegoen diskurtso teorikoak bat egiten dute.
|
|
|
Multinazionalen
|
hizkuntza
politika egokirako hainbat gako lanarekin Txillardegi Hausnartu Soziolinguistika Sariaren garaile izan da Eneko Barberena Mondragon (Arrasate, 1983) idazlea. Soziolinguistika Klusterrak eta Euskal Herriko Unibertsitateak antolatutako sarien banaketa ekitaldia abenduaren 14an izango da, Donostian.
|