|
2009
|
|
|
Gure hizkuntza politika horretan oinarritzen da, enpresak zer parametroren baitan funtzionatzen duen eta bere lan ildoak zein helbururen arabera definitzen dituen antzeman eta gu horretara hurbiltzen gara. Oraingoz, enpresa munduan, hizkuntzen kudeaketa aurreratuena
|
hizkuntz
gutxituen normalizazio prozesuekin lotuta dago, baina munduan enpresak gero eta globalagoak diren heinean, inpresioa daukat, hizkuntzen kudeaketa hori enpresen eginkizun inportante bihurtuko dela. Txina edo Alemaniara erostera joanez gero, ingelesez erosi daiteke, baina saltzera doanak hobe du txinera edo alemana jakitea.Gu garatzen ari garen estrategia eta biltzen ari garen jakinduria hori akaso esportagarria izango da.
|
|
2011
|
|
|
hizkuntzen banaketa funtzionalak eta errepresentazionalak menperatze fenomeno bat inplikatzen dute; eta horregatik, haien aburuz, diglosiak bi irtenbide bakarrik izan ditzake: hizkuntza gutxituaren ordezkapena, edo
|
hizkuntza
gutxituaren normalizazioa. Beraien arabera, beraz, diglosiarekin akabatu egin behar da eta normalizazioa lortzeko hizkuntza plangintzazko prozesu bat abiatu behar da. eredu gatazkatsu honetan prestigioak eta hizkuntza irudikapenak leku handia hartzen dute. gizartean banaketa funtzional hierarkizatua gertatzen bada hizkuntzen artean, egoera hori ezin da izan justua.
|
|
|
Aipatzekoa iruditzen zaigu 2011 urteko uNeSCoren batzar orokorrerako proposatu den hizkuntza aniztasunaren eta formazio eleanitzaren inguruan batzar orokor mundiala egitearen aldeko aldarrikapena ere, (uNeSCo, 2011: ...gune bihurtzeko ahalegina. euskararen biziberritze ahaleginekin batera, aspalditik ohartu gara munduko beste hizkuntza gutxituekin solidaritate harremanak indartu beharra, batzuen eta besteen ahaleginak, lorpenak, ekimenak konpartituz helburu onartuagoa, zabalduagoa, eskuragarriagoa egingo denaren esperantzarekin lan egitea askoz aberasgarriagoa da; eta emankorragoa ere bai seguruenik. euskararen/
|
hizkuntza
gutxituen normalizazio eremuetan lortutakoek beste hizkuntza gutxituentzat ere eredugarri izan lukete, bereziki gertuago daudenentzat: komunikabideetan, giza zerbitzuetan, Esan beharrik ez dago, gizakia gai dela bi, hiru eta hizkuntza gehiago komunikatzeko moduan ikasteko, txiki txikitatik ere bai, eta bi, hiru edo gehiago jakiteak ez duela esan nahi bakarra dakienak baino okerrago hitz egingo duenik.
|
|
|
Horiek horrela, garrantzitsua da
|
hizkuntza
gutxituen normalizazio edo indarberritze prozesuetan etorri berrien hizkuntzak ez hartzea oztopotzat, baizik eta hizkuntza aniztasunaren alde egiteko aukeratzat. Noski, bide horretan hezkuntzak ere zeresan handia du, edo batez ere, erronka handi bat dauka esku artean:
|
|
|
hizkuntzen banaketa funtzionalak eta errepresentazionalak menperatze fenomeno bat inplikatzen dute; horregatik, haien aburuz, diglosiak bi irtenbide bakarrik izan ditzake: hizkuntza gutxituaren ordezkapena, edo
|
hizkuntza
gutxituaren normalizazioa. Beraien arabera, beraz, diglosiarekin akabatu egin behar da eta normalizazioa lortzeko hizkuntza plangintzazko prozesu bat abiatu behar da.
|
|
2013
|
|
|
Euskara hizkuntza gutxitua den aldetik, ulergarria da" nagusi diren iritzi, ohitura eta erreferentziak" bere iraupen osasuntsuarekin harremanetan egotea. Alegia, hemengo lanketa soziolinguistikoaren ardatza bertako
|
hizkuntza
gutxituaren normalizazioaren inguruan eraikia izatea. Joera hori antzeko ataka larrian dauden beste hizkuntzen lanketa soziolinguistikoan ere agertzen da. direla aintzat hartuz, ez dugu amore eman gure asmoetan eta bildutako ikerlanak horrela multzokatu ditugu: 6
|
|
|
Euskara hizkuntza gutxitua den aldetik, ulergarria da" nagusi diren iritzi, ohitura eta erreferentziak" bere iraupen osasuntsuarekin harremanetan egotea. Alegia, hemengo lanketa soziolinguistikoaren ardatza bertako
|
hizkuntza
gutxituaren normalizazioaren inguruan eraikia izatea. Joera hori antzeko ataka larrian dauden beste hizkuntzen lanketa soziolinguistikoan ere agertzen da, halaber, Zarragak dioskun bezala:
|
|
2015
|
|
|
Edozelan ere, zelan gauzatzen da
|
hizkuntza
gutxituaren normalizazioari bide emango dion funtzio ordezkatzea. Zelan espazioen berrokupazioa?
|
|
2017
|
|
|
Esan daiteke Espainiako hizkuntzen arteko hierarkizazioa ematen dela, bi ofizialtasunmaila ezarriz. ...rizko eskubide eta askatasunak ulertu behar direla giza eskubideen deklarazio unibertsalaren arabera eta gai horien inguruan espainiako estatuak berretsitako nazioarteko akordioen arabera. bestalde, 14 artikuluan jasotzen da espainiar guztiak berdinak direla legearen aurrean eta ezin dela euren arteko diskriminaziorik onartu. artikulu horretan jasotakoa erabiliko da maiz auzitegietako helegiteetan
|
hizkuntza
gutxituen normalizazioaren aldeko politiken aurka. konstituzioak, 53 artikuluaren lehenengo atalean, botere publikoak lotzen ditu 14 artikuluan jasotako eskubideekin. artikuluaren bigarren atalean, hain zuzen ere, eskubide horiek urratutzat ematen dituen herritarrak epaitegietara jotzeko eskubidea duela jasotzen da. hasiera batean, ohiko epaiteEuskararen Ofizialtasuna Euskal Autonomia...
|
|
|
3.1 Ikerketa galderak oinarri teorikoak aztertuta, badakigu euskal herriko errealitate soziolinguistikoa gero eta konplexuagoa bilakatzen ari dela. euskarari dagokionez, aipatu da egun eaen indarrean dagoen legea 1982.urtekoa dela. horrela, bada, ezagutzaren paradigma azken hamarkadetan landua izan bada ere, erabilerari erreparatzeko beharra sorrarazten da
|
hizkuntza
gutxituaren normalizaziorako. beste hitz batzuetan esanda eta euskararen aholku batzordeak aipatu moduan, kantitatetik kalitatera pasatzeko premia jaio da (eusko Jaurlaritza, 2004).
|
|
2018
|
|
|
Sail horretan, hezkuntzak anitz egin du eta egin dezake oraino. Baina horretaz aparte, komunikabideen lana ere garrantzitsua da
|
hizkuntza
gutxituen normalizaziorako.
|
|
2019
|
|
|
1 ez gara bakarrak hori esaten: " zalantzarik ez dago, azken urteotan
|
hizkuntza
gutxituen normalizazio prozesuetan arnasguneek garrantzi handia hartu dutela." Iturria paul Bilbao eta Josu Labaka, 2018: " arnasguneak politiken erdigunera", Berria II.
|
|
|
Badirudi
|
hizkuntza
gutxituen normalizazioaren aurkako indar batzuk ere ohartu direla datuok izan dezaketen indar aktibatzaileaz. Espainiako El Mundo egunkariak 2019ko uztailaren 18an. Cuando la ingeniería social separatista alcanza al patio?
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, hedabideetako mintzajardunetan oinarritutako azterketek, komunikazio egintzak eta testu generoak hobeto ezagutu eta ezaugarritzeko bide ematen digute. Hauek ondo zehazteak ondorio agerikoak ditu, besteak beste,
|
hizkuntza
gutxituaren normalizazioan (Moriarty, 2011), hezkuntzan, corpus sorkuntzan eta hedabideen produktu berrien garapenean. •
|
|
|
Urteak dira
|
hizkuntza
gutxituen normalizazioa lau zutabe sendoren gainean kokatzen den prozesutzat jotzen dugula sinbolo gisa. Hartara, sartzen ari garen fase berrian ere lau zutabe indartsu ditugu aurrera egingo badugu.
|
|
2021
|
|
|
Motibazio horrek ekarri zuen Euskalgintzaren Kontseiluak ELEN – European Language Equality Network/ Hizkuntza Berdintasunaren Aldeko Europako Sarearen sorreran parte hartzea. Horrela, sortzaile izateaz gain, 2011tik Europako
|
hizkuntza
gutxituen normalizazioaren alde lan egiten duten eragileen bilgune ELEN erakundeko kide aktiboa da Euskalgintzaren Kontseilua.
|
|
|
Ikasketa ofizialak eta arautuak ez diren ikastaro, jardunaldi, biltzar, mintegi edo gisakoetan parte hartu duten herritarrek Sakanako Mankomunitatearen dirulaguntza jasotzeko aukera dute. Beti ere, gaia edozein dela, euskaraz izan badira edo euskararen edota
|
hizkuntza
gutxituen normalizazioarekin edo soziolinguistikarekin zerikusia dutenak. Mank ek matrikula gastuei aurre egiten lagunduko du bakarrik eta, beraz, deialditik kanpo gelditzen dira egoitza eta kilometraje gastuak.
|
|
2023
|
|
|
Horiek adierazle dira estatuak ez duela beregain hartzen
|
hizkuntza
gutxituen normalizazioa. Espainiak autonomia erkidegoen baitan utzi du aztergai izan diren hizkuntzen normalizazioa, nahiz estatuak duen sektore horretako eskumen gehien.
|
|
|
Orokorrean, egindako ibilbideak erakutsi ditu demokratizaziorako zantzuak. Horrek ez du esan nahi aztertutako
|
hizkuntza
gutxituek normalizaziorako behar dituzten baliabide oro aurreikusi denik, baina lau hamarkadetan legediaren garapena, bai autonomia erkidegoetan (2000ko estatutu berrituak adibidez), eta baita Espainiako Estatuan ere (komunikazio lege orokorrak).
|
|
|
Hori horrela izanik, euskara bezalako
|
hizkuntza
gutxituen normalizazio prozesuei erronka handiak planteatzen zaizkie, berezko hizkuntza esparru administratibo eta sozial guztietako hizkuntza normal bihurtzeko bidean, gazteleraren ofizialtasuna mugatu gabe eta gazteleraren egoera juridiko pribilegiatuari oztoporik eragin gabe.
|