|
2001
|
|
|
Nafarroako hiru
|
hizkuntz
eremuetako EA, Batzarre, Ezker Batua eta EAJko hainbat alkate eta hautetsik beste helegite bat aurkeztuko dute Nafarroako Gai Administratiboetarako auzitegian. Iñaki Agirreazkuenaga EHUko Administrazio Zuzenbideko katedradunak landutako txostenean oinarrituko da helegite hau.
|
|
|
Ikuspegi osoa eta betea. Gero, ikuspegi zabal hori murriztuz joan zenhizkuntzalarien eraginez,
|
hizkuntzaren
eremu osoa gramatika formalaren esparruramugatzeraino.
|
|
|
–
|
Hizkuntza
eremu akademikoan.
|
|
2002
|
|
|
Ardatza behar du Euskal Herriak. Azken hogeita bost urteotako politikagintzak edo herrigintzak ez diote euskaldunon herriari bizkarrezurrik osatu, eta une honetantxe zaila gertatzen zaigu euskaldun hitzari pausalekua eskaintzen politikan,
|
hizkuntzen
eremuan edota, besterik gabe, geografian.
|
|
|
Hizkuntza bakoitzak bere lurraldea behar du, bere berea, besteetatik apartekoa; hala ere, hiztun bakoitzak badaki, jakin,
|
hizkuntza
eremu horretatik kanpoko gizakiekin harremanak garatzeko, agian berea, agian besteena, agian hirugarren hizkuntzaren bat erabili duela. Kontua da, hizkuntza eremu batera heltzen den kanpotarrak jakin lukeela, era berean, berea ez den komunitate linguistikoaren baitara ari dela sartzen, eta horko hiztunekin errespetuzko obligazioak dituela, eta hori sarritan ahazten du hizkuntza maioritarioetako hiztunak?.
|
|
|
Hizkuntza bakoitzak bere lurraldea behar du, bere berea, besteetatik apartekoa; hala ere, hiztun bakoitzak badaki, jakin, hizkuntza eremu horretatik kanpoko gizakiekin harremanak garatzeko, agian berea, agian besteena, agian hirugarren hizkuntzaren bat erabili duela. Kontua da,
|
hizkuntza
eremu batera heltzen den kanpotarrak jakin lukeela, era berean, berea ez den komunitate linguistikoaren baitara ari dela sartzen, eta horko hiztunekin errespetuzko obligazioak dituela, eta hori sarritan ahazten du hizkuntza maioritarioetako hiztunak?.
|
|
|
Nafarroak, bere milioi erdi biztanle dituela, hiru
|
hizkuntz
eremu ezberdin ditu. Nafarroako herritarren hizkuntz eskubideek 1986az geroztik indarrean dagoen legean, hain zuzen ere, dute muga garbia.
|
|
|
Historiak bakoitzari dagokion lekua damaio. Eta azken hogeita bost urte hauetan agerian geratu dira zer nolako zailtasunak dauzkan euskarak auzo
|
hizkuntzen
eremuetan irauteko eta hazteko. Ghettoaren paradigma antzua eta estua pitzatu egin zen 1997ko Euskara ren Unibertsoa jardunaldietan.
|
|
|
Bestetik, aurreko egoerarekiko aurrerapausoa izanik ere, elebitasunaren planteamendu ofizialaren mugak epe ertainera argi dira, ezinezkoa baita gaztelania edo frantsesa bezalako estatus internazionaleko hizkuntzak egoera minorizatuan dagoen euskararekin batera, bata bestearen ondoan egoera orekatuan bizitzea. Euskarak iraungo badu, bere
|
hizkuntza
eremuan hizkuntza nagusi izatera iritsi behar du, baina argi dago era berean euskaldunok euskaraz aparte beste hizkuntzak erabiltzeko gauza izan behar dugula, bestela euskara bera ere arriskuan bailegoke. Lortu nahi duguna, beraz, bi elementu hauek uztartzea da, hots:
|
|
|
Lortu nahi duguna, beraz, bi elementu hauek uztartzea da, hots: alde batetik, euskarak bere
|
hizkuntza
eremuan behar duen garapen osoa lortzeaeta, bestetik, beste hizkuntzen ezagutza eta erabilera beharrezkoak erdiestea. Hori lortzeko era bakarra eleaniztasunaren eskutik dator.
|
|
2003
|
|
|
86ko Euskararen Legea formalki aldatzen saiatu ziren, baina ez zuten parlamentuan gehiengoarenbaiezkorik lortu. Hortaz, Legebiltzarrak ezetz emandakoari, haiek baietz diote, praxian, dekretu, araudi eta ebazpenen bidez.
|
Hizkuntz
eremu mistoan (beraz Iruñean eta honen inguruan, besteak beste) euskara ofiziala ez dela argudiaturik, eskubide linguistikorik ukatu eta praktikan zona hau guztiz des euskalduntzea dute helburu. Hotzean esanda, garbiketa linguistikotik gertu dago jokabide hori.
|
|
2004
|
|
|
Lotura horren argigarri dator, nik uste, Wittgenstein-en gidaritzapean datorkigun ekarpen berria: ezagumenaren mugarriak ere
|
hizkuntzaren
eremuan sustraituak daudela, alegia, eta errealitatearen izaria bera ere ezkutatu egiten zaigula hizkuntzatik haratago abiatu orduko. Horiek horrela, barrenak agintzen digu galdera hau egitea:
|
|
|
Gauza bat da euskaraz irakurtzen jakitea eta beste bat irakurtzea, euskarazko liburuak edo egunkariak erosi eta irakurtzea. Euskaraz hitz egiteko beste euskaldun bat behar duzu, talde euskaldun bat tokatu behar zaizu, eta hori zaila izan ohi da zenbait
|
hizkuntza
eremutan, baina irakurtzeko aski da egunkaria edo aldizkaria erostea; ez duzu beste inoren beharrik?. 648
|
|
|
Halatan, mundua gertakarien osotasuna denez, eta ez gauzen osotasun soila (1.1), hizkuntza mundu ere bada; areago, hizkuntza da mundua mundu egiten duena, gizakia gizaki egiten duen bezalaxe eta horregatixe. Finean, ez gara inoiz
|
hizkuntzaren
eremutik kanpo, ez gara inoiz hizkuntzaren saretik libratzen. " Filosofoa hizkuntzaren sareetan harrapaturik dago" esana zuen Nietzsche filologo zorrotzak.
|
|
2005
|
|
|
Atzo eta gaur, bigarren bagoia, euskararen historiari buruzkoa da.
|
Hizkuntzaren
eremuak mendetan zehar nozitutako atzerakada adierazten duten ohiko mapak ikusi ahal izango ditu bisitariak. Euskararen jatorriaz eta ahaideez dakiguna »edo ez dakiguna» ere ematen da aditzera, hango eta hemengo hizkuntzekin leuzkakeen harremanei buruzko teoriak azalduz.
|
|
|
Ikaslearen jatorrizko hizkuntza euskara ala erdara delako? Edo ikaslearen
|
hizkuntza
eremua erdalduna delako. Ikaslea eremu euskaldunetan edo eremu erdaldunetan kokatu, 38 puntuko aldea dago batzuen eta besteen artean, batez beste.
|
|
|
osasunean. Etiketatzearen
|
hizkuntza
eremuari dagokionez, goragoko instantzia judizialetara ere iritsi behar izan da. Kolazko edariak italieraz Balearretan, Justizia Auzitegi Nagusiak legez kanpokotzat jo zuen italieraz bakarrik etiketatutako koka kolak saltzea.
|
|
|
Bigarrena: zergatik ikusten du Humboldtek beharrezkoa bere antropologia —eta honekin gizakiaren ezagutza eta humanizazioa—
|
hizkuntzaren
eremura ekartzea?
|
|
2006
|
|
|
Katalunian ez ezik, Andorran, Rousillonen, Valentzian, Italiako eremu batean ere berba egiten delako katalanez. Beraz,
|
hizkuntzaren
eremua herriaren eremua bera baino handiagoa izanik,. ct baino egokiagotzat jo zuten. cat domeinuaren alde egitea. Eremu politikoari baino, hizkuntza eta kulturaren alorrari garrantzia emanez.
|
|
|
Ikasle etorkinen
|
hizkuntza
eremuan, Udarregi Ikastolan bizi izaten ari garen esperientziaren gainean eginiko hausnarketaren berri emateko parada eskaini zaigun honetan, bereziki, esparru honetako egunerokotasunean bizi ditugun alderdi baikorrenak azpimarratu nahi nituzke; beste zenbait arrazoiren artean, horiexek izaten ari baitira eguneroko praktika pedagogikoari begirada berri batez so egiteko aukera ahalbidetzen ari zai...
|
|
2007
|
|
|
2006ko neurketan neurtutako udalerriak Nafarroa 1986tik legez zatitzen duten
|
hizkuntza
eremuen arabera multzokatuta: 3 eremu euskaldunean daude (Baztan, Altsasu eta Doneztebe), 8 eremu mistoa delakoan (Iruñea, Barañain, Burlata, Lizarra, Zizur Nagusia, Atarrabia, Berriozar eta Agoitz) eta 2 eremu ez euskalduna delakoan (Tutera eta Tafalla).
|
|
|
Lerro hauen oinarrizko erreferenteak diren ikerlanek irakasten digutenaren arabera, euskararen bilakaerari buruz dauden lurraldeen arteko aldeak bat datoz lekuan lekuko hizkuntza politika eta hizkuntzaplangintza motekin; baita ere euskalgintzak eta, oro har, gizartearen atxikimenduak euskara elikatzeko egin duten ahaleginaren tamainarekin ere. Izan ere, Euskal Herriko hiru lurraldetatik, EAE da interbentziorik sendoena izan duena azken 30 urteotan, eta bertan erabilera beste inon baino gehiago hazi da; Nafarroan, dagoen
|
hizkuntza
eremuen banaketak oztopo handiak jartzen ditu zonalde misto eta erdaldunetan, eta, horren ondorioz, euskararen erabilera zertxobait baino ez da areagotu; Iparraldean euskarak aitorpen ofizialik ez du eta atzerapausoa egon da (ondorioen III.6 eta IV.11 puntuak), nahiz eta azken urteotako herritarren eta instituzioen ahaleginek gainbehera geldiarazi duten.
|
|
2008
|
|
|
Batua ez diren bestelako euskalkiak (normalizazio eta gramatikalizazio gradua ezberdina da) mendebaleko
|
hizkuntz
eremukoak dira edota Bizkian dute egoitza soziala.
|
|
|
Bestelako komunikabide guztiek euskara batua erabiltzen dute, eta esan beharra dago euskalkiak erabiltzen dituzten tokian tokiko komunikabideek, barietate dialektalekin batera, batua ere erabiltzen dutela. Euskalkiak komunikabide inprimatuetan baino gutxiago erabiltzen dira, bestalde. Batua ez diren bestelako euskalkiak (normalizazio eta gramatikalizazio gradua ezberdina da) mendebaleko
|
hizkuntz
eremukoak dira edota Bizkian dute egoitza soziala. Ziberkomunikabideen portzentaje txiki batek publizitatea onartzen du. Dirulaguntzez sostengaturiko unibertsoa da.
|
|
|
Euskarari buruzko Lege murritzaileak (Nafarroa hiru
|
hizkuntza
eremutan bana tzen du) behaztopa anitz paratu dio euskararen garapen normalizatuari. Horri gehitu genioke euskararen arloan euskal eremuko hainbat udalek izan duten axola gabezia eta utzikeria eta, nola ez, Diario> de> Navarran, > aldian aldian, euskara batua ren kontra argitaratzen diren iritzi artikuluak edo egunkari horretako Nafar> gehigarrian Euskaltzaindiaren eta euskara batuaren kontra agertu diren idazkiak.
|
|
|
Hedaduraren arabera, hiru herri administrazio mota dauzkagu Euskal Herrian: orokorra, lurraldekakoa eta tokian tokikoa; eta bakoitzaren jardun esparruak bere
|
hizkuntza
eremu bereziak ditu. Horiek horrela, eta Administrazioaren eginkizunik behinena herritarrei ahalik eta zerbitzurik onena eskaintzea izanik:
|
|
|
Hedaduraren arabera, bi komunikabide mota dauzkagu nagusiki Euskal Herrian: orokorrak eta eskualde edota herri mailakoak; eta, horietako bakoitzaren jardun esparruak bere
|
hizkuntza
eremu bereziak ditu. Hedabidearen arabera, berriz, baditugu ahozkoak, idatzizkoak eta ikus entzunezkoak.
|
|
|
Eskolan erabiltzen diren hizkuntza guztietan landuko da curriculuma, euskara arloan lantzen diren gaitasunak gaztelanian edo ingelesean lantzen direnekin erlazionatuta baitaude. Hizkuntza baten eremuan lantzen den gaitasun komunikatiboa beste
|
hizkuntzaren
eremura transferitzen da (Sagasta, 2002). Izan ere, hizkuntza baten lexikoan edo fonologian egiten diren aurrerapenek eragin garbia dute beste hizkuntzen eremuan.
|
|
|
Hizkuntza baten eremuan lantzen den gaitasun komunikatiboa beste hizkuntzaren eremura transferitzen da (Sagasta, 2002). Izan ere, hizkuntza baten lexikoan edo fonologian egiten diren aurrerapenek eragin garbia dute beste
|
hizkuntzen
eremuan. Hizkuntza batean ikasitako komunikazio trebetasun askok beste hizkuntzetarako balio dute.
|
|
|
Nafarroako administrazioari begira, 1994an eginiko bi dekretuek, eta 2000 urtean onetsitako azkenak, murrizketa handiak ekarri dituzte.
|
Hizkuntza
eremuaren arabera, egoera ezberdina da, baina, hala ere, oro har, administrazioak gaur egun hizkuntza eskubideen garapena murrizten duela esan daiteke. Nafarroako euskaldunak diskriminatzen ditu, izan ere, nafarroako euskaldun batek ez ditu eskubide berak Nafarroako hegoaldean edo iparraldean.
|
|
|
Abenduaren 15ean 22 urte beteko ditu Euskararen Legeak, hain justu, Nafarroa hiru
|
hizkuntza
eremutan bereizten duena, euskararen ofizialtasuna eremu euskaldunera mugatuz. Hiru eremuetako euskaltzaleak bildu ditu, hain zuzen ere, manifestuak.
|
|
|
Horrenbestez, nahiz eta immigrante gehienek Euskal Herriko egoera eta aldarrikapenak neurri batean zein diren jakin, ezinbestekoa da, lehen adierazi dugun etorkizunean osa daitekeen itunaren espazioen baitan, jakintzat ez ematea gure errealitatea ezagutzen dutela. Erabakigarria da gure herrialdea denari buruzko gure ikuspegia ematen saiatzea, baita Euskal Herriak nahitaez jasan behar duen gatazka politikoari buruzkoa ere, kulturaeta
|
hizkuntza
eremuak berebiziko garrantzia duen gatazkari buruzkoa, alegia. Eta, aldi berean, immigrante horien jatorrizko gizarteetan bizi dituzten oztopo eta gatazka politikoak, kulturalak eta linguistikoak zein diren jakiteko eta horiek ulertzeko ahalegina egitea ere ezinbestekoa da; eta, halaber, beren hizkuntzak eta kulturak ezagutzen, errespetatzen, balioesten eta horiek bizikidetzarako gure espazioetan eransten saiatzea.
|
|
|
Esan bezala, pertsonaia guztien nortasuna
|
hizkuntzaren
eremuan dago jokoan, diskurtsoaren eremuan. Honela, ezaugarri linguistikoek definituko dituzte pertsonaiak:
|
|
|
Horretarako, Baionan talde bat biltzea erabaki zen. Ezin ziren
|
hizkuntza
eremu guztiak ekarri, hizkuntza gutxitu asko daudelako; baina geografikoki hurbilenak direnak gomitatuak izan ziren. Hala nola, Bretainiatik, Alsaziatik, Ipar Kataluniatik, Korsikatik, Okzitaniatik baietzak eskuratu ziren.
|
|
2009
|
|
|
Miquel Gros i Llados soziolinguistak Nafarroako udalerrien euskararen egoera aztertzeaz gain, 1986ko Euskararen Legeak ezarritako eremuen banaketa ere aztertu zuen liburuan. Nafarroako Gobernuak hiru
|
hizkuntz
eremuen banaketa nola egin zuen azaltzean, laburki eta orokorki bada ere, hauxe zioen: euskararen ezagutza %10 baino gehiagokoa zuten udalak eremu euskaldunean sartu zituela, %5 baino gehiagokoak eremu mistoan eta %5 baino gutxiagokoak erdaldunean.
|
|
|
Gaur egun, euskarari buruzkoa Foru Legeak (abenduaren 15eko 18/ 1986 zki.dunak alegia) Nafarroa hiru
|
hizkuntza
eremutan zatitzen du: " euskalduna" —" euskal hiztuna" esan nahi ez duena eta eremu
|
|
|
Jakina, era zilegian eztabaida daiteke, euskarari buruzko Foru Legeak proposatzen duen zatiketa
|
hizkuntza
eremuei dagokienez —baita eremu bakoitzean aitortzen dituen hizkuntza eskubideei dagokienean ere— NFBHLOko estatutu aurreikuspenei eta Konstituzioari egokitzen ote zaizkion. Edozein kasutan, kontuan izan behar dena da, etorkizunean, euskarari buruzko Foru Legearen edukia alda daitekeela Parlamentuko gehiengoen arabera.
|
|
|
L k betidanik ezagutu du aita euskara eta euskal kulturaren inguruko lanetan. Aitak euskara maite du eta ez du inoiz ulertu zergatik Nafarroako Legebiltzarrak euskaren koofizialtasuna22 aitortu arren, azkenean Nafarroa hiru
|
hizkuntza
eremutan zatitu zen. Parlamentuak 1980an harturiko erabakia ez betetzeak euskara politizatzeko garai berri bat ireki zuela pentsatzen du aitak23 Orduz geroztik, beti esaten du" Euskara lingua navarrorum izatetik nafar batzuen hizkuntza izatera pasa da; hitz ederrak aparte utzita, batzuen, eta ez guztien, ondare bilakatu da24".
|
|
|
|
Hizkuntza
eremuak ez dira arautu euskararen egoera soziolinguistiko ezberdinak kontutan izateko eta, horren ondorioz, mailaz mailako plangintzak garatzeko. Eremuak harresiak bezala eraiki dira eta eskubideak eremuei aitortu zaizkie; ez pertsonei.
|
|
|
1980ko ebazpena baztertu zenean eta, Nafarroa osoan ofizialtasuna aitortu ordez, lurralde horren zatiketa baimendu zenean, bereizkeriari eman zitzaion bidea. Foru lurralde hau hiru
|
hizkuntza
eremutan zatitu zenean, Nafar herritarrei eskubide ezberdinak aitortu zitzaizkien eta Euskara
|
|
|
1980ko ebazpena baztertu zenean eta, Nafarroa osoan ofizialtasuna aitortu ordez, lurralde horren zatiketa baimendu zenean, bereizkeriari eman zitzaion bidea. Foru lurralde hau hiru
|
hizkuntza
eremutan zatitu zenean, Nafar herritarrei eskubide ezberdinak aitortu zitzaizkien eta Euskara Lingua Navarrorum izatetik Nafar batzuen hizkuntza izatera pasatu zen. Horri loturik ere ulertu behar ditugu euskararen erabilera sustatzeari buruzko jarreren datuak Nafarroako hiru hizkuntza eremuetan (Ikusi irudia).
|
|
|
Foru lurralde hau hiru hizkuntza eremutan zatitu zenean, Nafar herritarrei eskubide ezberdinak aitortu zitzaizkien eta Euskara Lingua Navarrorum izatetik Nafar batzuen hizkuntza izatera pasatu zen. Horri loturik ere ulertu behar ditugu euskararen erabilera sustatzeari buruzko jarreren datuak Nafarroako hiru
|
hizkuntza
eremuetan (Ikusi irudia).
|
|
|
Zonifikazioa bera, borondate politikorik ezarekin bat, legeak agintzen dituen helburuak betetzeko oztopo larriena baita.
|
Hizkuntza
eremuak ez dira arautu euskararen egoera soziolinguistiko ezberdinak kontutan izateko eta, horren ondorioz, mailaz mailako plangintzak garatzeko. Eremuak harresiak bezala eraiki dira eta eskubideak eremuei aitortu zaizkie; ez pertsonei.
|
|
|
31 372/ 00 FD auzitara eraman zuten IUk, EAk, EAJk eta Batzarrek elkarrekin; era berean, batera errefusatu zuten ELA, LAB, STEE EILAS, ESK eta EHNE sindikatuek eta horren kontra ere jo zuten Euskara Kultur Elkargoak; CCOO sindikatuak; Nafarroako herritarrak zatituak dauden hiru
|
hizkuntza
eremuetako 58 udalek (86.000 herritarren ordezkaritza zutenak); hainbat herritarrek, eta abarrek.
|
|
|
33. " Gobernuaren bozeramaileak azpimarratu zuen dekretu berria aurrekoaren (372/ 2000) kopia dela, argitu bazuen ere xedapen gehigarri bat erantsi dela, non zehazten baita eremu mistoan eta eremu ez euskaldunean (Nafarroa, 1985 urteaz geroztik hiru
|
hizkuntza
eremutan banatuta dago) seinalizazio elebiduneko kartelak gaztelania hutsezko kartelekin ordezteko jarduera planak aurrekontuetako diru kopuruaren arabera eramanen direla aurrera". Diario
|
|
|
Eskolak ateak ireki behar dizkio gizartearen globaltasunari, eta kulturen eta hizkuntzen arteko bizikidetzarako prest dauden ikasleak prestatzea dagokio. Euskal Hezkuntza Sistemaren helburu nagusia,
|
hizkuntza
eremuan, komunikazio gaitasun ona lortzea da euskaraz nahiz gaztelaniaz. Horrekin batera, beste helburua ikasleak gutxienez atzerriko beste hizkuntza batean trebatzea da, betiere lehenbiziko hizkuntza errespetatuz, jatorrizko beste hizkuntza batzuk dituzten ikasleen kasuan.
|
|
|
Aleman hizkuntzako lurralde guztietan barrena bildu zituzten ipuinak (Marchën) eredu literariora bihurturik tomo bitan argitaratu zituzten lehenik, 1812 eta 1815ean ipuin guztira, ondoko urteetan argitaraldi osotuagoekin berritzen joan ziren (1819, 1837, 1840, 1843, 1850), 200 ipuineko bilduma osatu arte, umeentzako beste hamar elezaharrekin ere hornitu zutena, 210 ipuin guztira. Grimm anaien herriipuinok, aleman
|
hizkuntzaren
eremuan ez eze, Europa osoan barrena ere uste baino oihartzun zabalagoa jadetsi zuten etengabeko itzulpenen bidez.
|
|
|
Txostenaren arabera, gainera, alde handia dago gazteek ikasten duten
|
hizkuntza
eremuari dagokionez, izan ere, gazteleraz ikasten duten gazteek gogorrago eta argiago gaitzesten dute ETAren indarkeria.
|
|
|
Gainera, testu liburuetan Euskal Herria hitzaren erabilera zuzendu nahi du Hezkuntza Sailak. Euskal Herria kontzeptua kultura eta
|
hizkuntza
eremuetarako erabiliko da. Errealitate politiko administratiboaz aritzean, Euskadi erabili da.
|
|
|
«It is strange, but I had not even the slightest desire to learn English. All I wanted was to make the money and come back to my own country.» Bere hizkuntzari eusteko desirak bere «lurrean» jarraitzeko asmoa iradokitzen du,
|
hizkuntzak
eremu batekin, «lurraldetasun» batekin lotzen baikaitu, Steinerrek eta bestek adierazi bezala. Baina itzultzeko tenorea ez zen inoiz iritsi Dominiquerentzat.
|
|
|
Buxo Rey-ren arabera (1988), emakumeak mutilak baino lehenago lortzen duheldutasuna hizkuntza espresiboan, hizkuntzaren artikulazioan, hizkuntzarenjariakortasunean eta lateralizazioan. Garunaren
|
hizkuntza
eremuko ezkerrekoeskualde premotorra lehenago mielinizatzen da nesketan mutiletan baino. AshleyMontagu (1970) antropologoaren arabera, emakumearen hizkuntzarako gaitasunakhandiagoak dira.
|
|
|
Nola eragiten dio euskararen garapenari Nafarroan hiru
|
hizkuntz
eremu egoteak?
|
|
|
Hala definitu izan du Nafarroako Gobernuko alderdi nagusi UPNk Euskal Herria. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburu Isabel Zelaak iragarri du ez duela adiera hori baztertuko EAEko curriculumetik,, zazpi lurraldek bat egiten duten euskararen eremua eta euskaldunok partekatzen dugun kultura eta
|
hizkuntzaren
eremua, delako.
|
|
|
Zergatik eta zertarako, biak dira, beraz, joko zelaia zedarritzen duten marrak. Joko zelai horretan saihetsezina gertatuko da ingelesa ez beste hizkuntzen arteko lehia, eta bistakoa da lehia horretan arrakasta lortzeko aukera handiagoak izango dituztela hegemonikoak diren
|
hizkuntzek
eremu urrikoek baino. Fishmanek aurreikusitako moduan, ingelesari gaur egun duen hegemoniaren murrizketa eta eremu urriko hizkuntzei estualdiak eragin diezazkiekeen egoera izan liteke hori.
|
|
|
Lurralde espazioak eta
|
hizkuntza
eremuak euskarazko eta katalanezko kantagintzan
|
|
2010
|
|
|
EEen jardunerako eredu izan daitezke mugimendu feminista eta lesbiana, gay, bisexual eta transen LGBT mugimendua. Esate baterako, mugimendu feministari esker ikasi dugu jabetzea= empowerment kontzeptua eta erabat baliagarria zaigu
|
hizkuntzaren
eremuan".
|
|
|
" ‘talde’ terminoak, erabili den aldi oroetan [gutunean], pertsona fisikoren gehiketa erran nahi du Frantziaren kasuan eta ez pertsona horietarik osatu litzatekeen entitate berezi bat". beraz, hitz ezberdinetan erranik, hizkuntza komunitate berezirik ez zen Frantzian, frantsesa salbu. gutunaren helburua zen, Carcassonnen arabera, hizkuntzen babesa eta hiztunei" eskubide preskibaezinak" ematea. testuan zehar, hizkuntza idelogiari eta ez ezagutza zientifikoari lotu zaizkion beste ikusmolde zenbait agertzen ziren. " Eskualdetako" hizuntza erranmoldea eztabaidagarri zela,
|
hizkuntzak
eremu geografiko bati ez baitira zehazki loturik. " Hizkuntza baten egiazko lokalizazioa ezagutzen duen hiztunaren burmina" dela baieztatzen zen. eta eskualde lokalizazio hori arriskutsua zela zinez bereizirik egon behar diren hiru nozioren batasuna aditzera ematen baitzuen, eskualde bat, hizkuntza bat eta herri bat. noski testuak ez zuen zehazten baina hau da frantses estatuak egiten duena Frantziako lurraldearen, frantsesaren eta frantses herriaren batasuna aldarrikatuz. aipatu den bernard Cerquigliniren 1999ko Les langues de France txostenean ere ideologia ofizialaren elementu batzuk agertzen ziren.
|
|
|
Baina aztertu dugun errealitateak garbi erakusten du euskararen gizarte egoera ezin dela irizpide geografiko hutsez azaldu. Hau da, zatikatze geografikoak ez dio hizkuntzaren egoera sozialari erantzuten. gazteen euskararekiko bizipenak
|
hizkuntza
eremu geografikoen arabera baino, ingurune soziolinguistikoen eta harreman sareen arabera azal daitezke. eta sare harremanetan euskaraz gehiagotan egiteko. baina haien adierazpenak irakurrita, ondoko galdera honek asaldatzen nau: non dago hizkuntzaren gozamena?
|
|
|
familia euskaldun ez osoak (guraso bat bakarra euskalduna dutenak, kasu) eta familia euskaldunberrituak (kide euskaldunak azken belaunaldian baizik ez dituztenak). eremu erdaldun (du) etako gazte euskaldun gehienek aurreko familia heterogeneo tipologia bietariko bat izan dute. hori horrela, euskara nekez izan da familiakoen arteko erabilera hizkuntza nagusia, hainbatetan ohikoa izan bada ere. gainera, ingurune erdaldunetan bizi dira eta horrek eraginda, adin berekoen artean erdara izan da komunikaziorako gizarte araua. hala bada, familiak eta auzo edo gizarte ingurune hurbilak (eskola barne) batera jokatzen dute haurren hizkuntza sozializazioan. batera, baina ez indar beraz. haurtzaroaz geroztik ingurunea gailentzen zaio etxekoari, gazteak egiten dituen hautuak direla medio. euskararen erabilera soziala handia denean, ingurune euskaldunaren eragina familia bidezko transmisioaren hutsunea berdintzera iritsi daiteke eta, eskola lagun, haurren euskarazko sozializazioa ahalbidetu. inguru erdaldunetan aldiz, haurren euskararekiko bizipenak eskolari lotuta egon dira eta etxeko erabilerak ―euskarak etxeko harremanetan lekua izan duen kasuetan― ezin izan ohi du haur gaztetxoen adinkideekiko erabilera, erdaraz ezarria, euskarara erakarri. hori gertatu ezean, gazteen ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen arroilak urratzen segituko du. ondorioa garbi dago: eremu erdalduneko hiztunendako eskola ezinbertzekoa da baina ez aski. adinkideen artean euskaraz hasteko eskolak ez ezik eskolaz kanpoko esparru zabalak ere jokatzen du eragingarri. errandakoaren haritik, bada alderdi bat egoera makroaren azalpena kuestionatzen duena. legez ezarritako
|
hizkuntza
eremuak egoteak eremu horien barneko homogeneotasun irudia sortu du, eremuen berezko koherentzia sendotu nahi duen ideologia. baina aztertu dugun errealitateak garbi erakusten du euskararen gizarte egoera ezin dela irizpide geografiko hutsez azaldu. hau da, zatikatze geografikoak ez dio hizkuntzaren egoera sozialari erantzuten. gazteen euskararekiko bizipenak hizkuntza eremu geografikoen arabera ...
|
|
|
familia euskaldun ez osoak (guraso bat bakarra euskalduna dutenak, kasu) eta familia euskaldunberrituak (kide euskaldunak azken belaunaldian baizik ez dituztenak). eremu erdaldun (du) etako gazte euskaldun gehienek aurreko familia heterogeneo tipologia bietariko bat izan dute. hori horrela, euskara nekez izan da familiakoen arteko erabilera hizkuntza nagusia, hainbatetan ohikoa izan bada ere. gainera, ingurune erdaldunetan bizi dira eta horrek eraginda, adin berekoen artean erdara izan da komunikaziorako gizarte araua. hala bada, familiak eta auzo edo gizarte ingurune hurbilak (eskola barne) batera jokatzen dute haurren hizkuntza sozializazioan. batera, baina ez indar beraz. haurtzaroaz geroztik ingurunea gailentzen zaio etxekoari, gazteak egiten dituen hautuak direla medio. euskararen erabilera soziala handia denean, ingurune euskaldunaren eragina familia bidezko transmisioaren hutsunea berdintzera iritsi daiteke eta, eskola lagun, haurren euskarazko sozializazioa ahalbidetu. inguru erdaldunetan aldiz, haurren euskararekiko bizipenak eskolari lotuta egon dira eta etxeko erabilerak ―euskarak etxeko harremanetan lekua izan duen kasuetan― ezin izan ohi du haur gaztetxoen adinkideekiko erabilera, erdaraz ezarria, euskarara erakarri. hori gertatu ezean, gazteen ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen arroilak urratzen segituko du. ondorioa garbi dago: ...tzen duena. legez ezarritako hizkuntza eremuak egoteak eremu horien barneko homogeneotasun irudia sortu du, eremuen berezko koherentzia sendotu nahi duen ideologia. baina aztertu dugun errealitateak garbi erakusten du euskararen gizarte egoera ezin dela irizpide geografiko hutsez azaldu. hau da, zatikatze geografikoak ez dio hizkuntzaren egoera sozialari erantzuten. gazteen euskararekiko bizipenak
|
hizkuntza
eremu geografikoen arabera baino, ingurune soziolinguistikoen eta harreman sareen arabera azal daitezke. adibidez, tafallan, legez eremu ez euskaldunean, euskara (ere) lehen hizkuntza duten gazteak badira. inguru soziolinguistiko hurbilak eta harreman sozialak dira erabakigarriak eta egun nafarroan horiek ez zaizkio ezein zatikatze geografikori egokitzen. hizkuntza legeak zedarritu eremuek hiztun...
|
|
|
...en produktuek herritarren atxikimendua pizten dutela, baita erdal hiztunez osatutako sektore handietan ere. galizieraz lan egiten duten enpresek badakite horrek zenbateko eragina duen beren onuretan; baina oztopatu egiten da enpresak benetan galizieratzea, inertzien, beldurren, erakundeen aldetik jasotzen den laguntza eta informazio urriaren, enpresari jakin batzuen kontrako ideologiaren eta beste
|
hizkuntza
eremuetara zabaltzen diren harremanen ondorioz. portugalen edo katalunian dauden galiziar enpresa askok, ordea, espero izatekoa denez, portugesa edo katalana erabiltzen dute; baina sekula ez dute galiziera erabiltzen galizian bertan.
|
|
|
Hain zuzen ere 1986ko abenduaren 15ean onartu zen Euskararen Legea, eta Nafarroa hiru
|
hizkuntza
eremutan berezita geratu zen: eremu euskalduna, eremu mistoa eta eremu erdalduna.
|
|
|
Bigarrenik, eta aurreko egoerarekiko aurrerapausoa izanik ere, mugak ikusten zizkioten elebitasunaren planteamendu ofizialari,, ezinezkoa baita?, Garagorriren hitzetan,, nazioarteko estatusa duten gaztelania edo frantsesa hizkuntzak, euskararekin elkarren ondoan egoera orekatuan bizitzea. Euskarak, iraungo badu, bere
|
hizkuntza
eremuan hizkuntza nagusi izatera iritsi behar du. Baina, era berean, euskaldunok euskaraz ez ezik beste hizkuntzak erabiltzeko gauza izan behar dugu; bestela, euskara bera ere arriskuan bailegoke.
|
|
|
Gaur egungo eskarmentuaren behin behinekotasun mugatua ikusirik, zilegi da hainbat ondorio begiztatzea: batetik,
|
hizkuntzen
eremuan ez dago atzerapauso apartekorik; batik bat irakaskuntzako hizkuntza ereduetan nabari da, euskarari iragan hurbilean lortutako mugetan eutsiarazi izan baliote bezala, ez urrunago baina ez hurbilago. Eta, bestetik, arazoak saihesteko politika darabilte, euskaldunen inguruneko alderdi askotarikoek osaturiko mundu sentibera eta gizarte aldetik ezinago ahaltsuari dagokionez; halaber, ahalik eta gehien murriztu dute norbere hizkuntza garatu ahal izateko eraginkortasuna, haren sustapena garai hobe baterako utzita.
|
|
|
Nolako aldea dagoen 1979ko erreferendumean Euskal Estatutuarentzat baiezko botoa eskatzeko erabili zituen argudio haietatik gaurko jarrerara! Euskal Herritik hasita nazio gisa [12] definitzen gaituen Gernikako Estatutua, lurraldetasunaz [13] hitz egiten duena, kulturaren eta
|
hizkuntzaren
eremuetan oso argia dena, beren baitan euskara darabilten lurralde eta komunitateak [14] dituzten gainerako Estatuekin hitzarmenak egiteko aukerak ere kontuan hartzen ditu... Halakoak aipatzen dituenean, zein Estatuz ari da Gernikako Estatutua ez bada Frantziaz eta hango Euskal Herriaz?
|
|
|
Ikuspuntu horretatik eta helburu horrekin aukeratu ditugu, hain justu, idazlan honetan jorratutako hizkuntzaren zientziak, eta baita horietako bakoitzean aurkeztutako edukiak ere. Baina
|
hizkuntzaren
eremua ez da hemen agortzen —berori gizakiaren eremua bezain zabala da—, eta, horrexegatik, jakin badakigu ere pedagogiak badituela hizkuntzaren baitan bestelako hainbat eta hainbat interesgune. Espero dezagun, hori bai, hemen azaldutakoa balekoa izan izana.
|
|
|
Euskara eta Iberiera
|
hizkuntza
eremuen hurbiltasunak (auzotasuna, agian) eta beren aurreindoeuropartasunak bide eman zuen mintzo bera edo, bederen, ahaide zirela pentsatzeko (ikus 34). Denbora luzez mantendu zen teoria da, arrazoien artean bi hizkuntzetako hitz batzuk oso antzekoak direlako.
|
|
2011
|
|
|
Hizkuntza kontuetan aurreiritziak asko dira, eta denak ez dira egokiak gurea bezalako egoeran; alegia, gutxitua dagoen hizkuntza bati laguntzeko. Besteen esperientziak eta
|
hizkuntza
eremuko zientziek aurrera egiten duten heinean, gure erabakiak probetxugarriagoak izan daitezke. Esate baterako, orain 40 urte" h" a gora eta" h" a behera, gure artean borrokan genbiltzanean, ez ginen ohartzen zeinen antzua zen eztabaida hura.
|
|
|
Horrela, 1996ean, Carlos Vilches ek eta Jone Cosin ek Euskara Nafarroan zertan den: ikerketa soziolinguistikoa
|
hizkuntz
eremuen arabera. Investigación sociológica sobre el Euskera en Navarra argitaratu zuten (Nafarroako Gobernua, 1996).
|
|
|
ekologiak espezieak eta haien habitata lotzen ditu. hainbat tresna kontzeptual eta eredu sortu ditu ekosistemak aztertzeko. ekosistema bat hainbat elementuren bat egitea da; bat egite horren helburua da funtzionalki integratutako sistema bat mantentzea. hau da, ekosistemak bereizi egiten ditu elementu nagusiak eta gainerako elementuak. Ideia hori
|
hizkuntzen
eremura ekartzen badugu, helburua da hizkuntza ekosistemaren elementu nagusiak zein diren identifikatzea; hau da, hizkuntza batek ezin baditu hizkuntza handi baten elementu guztiak izan, zer elementu dira funtsezkoak hizkuntza hori gordetzeko eta garatzeko?
|
|
|
–Afrikako hizkuntzen mapa bat adibide adierazgarria da muga politikoak eta linguistikoak batera ez etortze horretan. Nazioz gaindiko
|
hizkuntza
eremuz jositako mapa joko genuke begiz, hizkuntza uharte eta etendura gunez josia, non hizkuntza bat hurrengoarekin nahasten den. Hizkuntza muga franko gainjarritako muga politikoen lerroak mozten ditu aldez alde, eta, jakina, haiei dagozkien hiztun herriak ere bai.
|
|
|
–Gutxitan aztertzen da zer eragin duten hizkuntz ereduetan beste zenbait politikak, esate baterako, politika ekonomikoak, sozialak, hezkuntzazkoak, eta lurralde plangintzazkoak. Baina ziur aski izugarri eragin handia dute
|
hizkuntz
eremuan; agian hizkuntz politikek beraiek baino garrantzi handiagoa dute. (?) Hizkuntz politika marko zabal baten barnean formulatzen eta inplementatzen da, marko zabal baten barnean ematen ditu bere emaitzak; eta marko hori sare konplexu bat da, prozesu ekonomiko, sozial eta politikoaz osaturiko sare konplexua?
|
|
|
Bai, badakigu, eta berriro diogu: hizkuntza gehien gehienak komunikazioaren merkatu lehia gordinean ezerezaren pareko bihurtzen ditu
|
hizkuntzen
eremuko merkatuak.
|
|
|
Oraino haur hutsa nintzela duket bildu eta inkontzienteki barneratu berbaren fazinazioa. Sermoien, otoitzen, errientsak moldatu eta esplikatu perpausen, osabaren bertsuen hitz musikalek naute
|
hizkuntzaren
eremuan erein. Azkenik ama aipa dezadan:
|
|
|
Laburbilduz, Bastarrika eta beste askoren axioma bada
|
hizkuntza
eremuak tematika mugatzen duela, hizkuntza txiki eta gutxituen garapena erabat mugatuta egongo da. Hizkuntza txiki horiek oso espazio geografiko txikia eta hiztun komunitate txikia dutelako, eta, beraz, gaien aniztasunaren aldetik mugapenak dituzte.
|
|
2012
|
|
|
Eta hor sortzen da alor honetan aitzindaria den kale neurketaren beharra.
|
Hizkuntzak
eremu publikoetan duen erabilerari buruzko datu kuantitatiboak jasotzeko modu bat da kaleneurketa. Oso garrantzitsua da azpimarratzea eremu publikoetako erabilera aztertzen duela.
|
|
|
azken finean, ikertzaileentzat errazagoa da eremu publikoetara iristea. Baina
|
hizkuntzak
eremu publikoetan duen erabilera aztertzeko ikuspegiak zerikusia du, halaber, hizkuntza suspertzeko mugimenduak aspaldidanik duen helburu batekin: euskara hizkuntza publiko bihurtzearekin erabilera orokorrerako hizkuntza bat, talde etniko batera edo gizarteko arlo jakin batzuetara soilik mugatzen ez dena (Woolard 2008; Gal eta Woolard 2001).
|
|
|
Denborak aurrera egin ahala hizkuntzaren erabilerak eremu publikoetan zer bilakaera duen ikusteko balio digu. Baliteke arrastoak ematea
|
hizkuntza
eremu publikoetan erabiltzearekin lotura handiagoa edo txikiagoa duten testuinguruei eta gizarte taldeei buruz. Adibidez, ikusi ahal izan da haurrak egotea euskara erabiltzearekin lotura zuzena duen faktore bat dela.
|
|
|
Baina zer dela eta hiriburu eta herri txikiagoen arteko desberdintasun hori, leku guztietan jarraitutako hizkuntza politikak berdinak badira? Deitu topiko, deitu aurreiritzi, bizitzako alor askotan apurtu ditugun edo apurtzeko bidean doazen ideia askoren patua oraindik
|
hizkuntzaren
eremura ez dela zabaldu uste dugu. Herri txiki eta ohitura zaharkituei jarraiki bizi direnetan euskara hiri handietan baino errotuagoa dagoenaren usteak, hiriburu aurrerakoi eta modernoen irudia zatartuko duen hizkuntza izatearen beldur denik badago oraindik.
|
|
|
Batean duten ezaupide pragmatiko hori oso zabala izan daiteke,
|
hizkuntzaren
eremua era gaindi dezakeena. Ezagutza horren errainuak ager daitezke afektibitatezko faktore edo alderdietan (esatari norentzakoen hurbiltasuna, begikotasuna), kultur alderdietan (bizibidean eta bereziki, literatur eta kultur ezagutzan, etikan, politikan, eta abar) nahiz gizarte mailako ezaugarrietan (belaunaldi berekoa izan edo ez, gizarte mailan, arraza eta jaioterrian...
|
|
|
bortizkeria sinbolikoa, Pierre Bourdieu k finkatuzuen kontzeptua, hain zuzen. Kontzeptu hori
|
hizkuntzen
eremura ekarrita, esandezakegu euskararen komunitateak ere pairatzen duen bortizkeria dela. Alegia, hizkuntza gutxituaren komunitateak men egiten dio hizkuntza nagusiari bereplanteamenduetan eta mendetasun horrek hizkuntza gutxituko hiztuna hizkuntzanagusiarekin bat egitera, erabiltzera?
|
|
|
Hegoaldean,
|
hizkuntza
eremu bat da Euskadiko Autonomia Erkidegokoa (EAE, hemendik aurrera); beste hiru eremu daude Nafarroako Foru Erkidegoan: euskalduna, mistoa eta erdalduna; bosgarrena Trebiñu Konderrian, alegia Arabako (EAEko) bihotzean dagoen Gaztela eta Leongo Autonomia Erkidegoari dagokionenklabean, eta seigarren eremua Valle de Villaverden (Villaverde Turtzioz1), Bizkaiko lurretan kokatuta dagoen Kantabriako ... Azkenik, Iparraldean beste hizkuntza eremu bat dago, FrantziakoErrepublika osorako den berbera.
|
|
|
Hegoaldean, hizkuntza eremu bat da Euskadiko Autonomia Erkidegokoa (EAE, hemendik aurrera); beste hiru eremu daude Nafarroako Foru Erkidegoan: euskalduna, mistoa eta erdalduna; bosgarrena Trebiñu Konderrian, alegia Arabako (EAEko) bihotzean dagoen Gaztela eta Leongo Autonomia Erkidegoari dagokionenklabean, eta seigarren eremua Valle de Villaverden (Villaverde Turtzioz1), Bizkaiko lurretan kokatuta dagoen Kantabriako Autonomia Erkidegoari dagokionenklabea. Azkenik, Iparraldean beste
|
hizkuntza
eremu bat dago, FrantziakoErrepublika osorako den berbera.
|
|
|
Frantziako Errepublikan kokatua den Iparraldeari ez zaio berariazko izaerajuridikorik onartzen, ez eta berariazko
|
hizkuntza
eremurik ere. Hala ere, aldaketakantzematen dira XX. mendearen azken laurdenean eta euskara nortasun markatzathartzen duen nolabaiteko atxikimendua agertzen da gizartean, hizkuntza horrenbiziraupenaz kezkatzen hasiz.
|
|
|
EAEko hizkuntza politikaren ardura Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailean kokatuadagoen Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren gain gelditzen da. Erakundehorren ardura da, era berean, EAEko erakunde publikoek (foru aldundiek, udalek, EHUk, eta abarrek)
|
hizkuntza
eremuan duten eginkizuna bete dezatela zaintzea.
|
|
|
Bi lege horien helburuak dira Foru Erkidegoko herritarren hizkuntza eskubideendefentsa egitea, euskara biziberritzea eta beraren erabilera areagotuko dutenneurriak finkatzea. Baina, Nafarroa hiru
|
hizkuntza
eremutan banatzearen ondorioz, nafar batzuei ukatzen zaizkie arestian esandako eskubideak, lurraldetasunarenaraberako eskubideak norbanako eskubideen aurretik jarriz (Barandiaran, 2009: 257): a) eremu euskalduna, 56 udalerri, non euskara ofiziala den (EAEko mailabertsuan); b) eremu mistoa, 48 udalerri, non herritar euskaldunei zenbait hizkuntzaeskubide aitortzen zaien; c) eremu ez euskalduna, 168 udalerri, non herritarreiia ez zaie euskararekiko eskubiderik onartzen.
|
|
|
Tartean aipa daitezke: Mikel Aizpuru eta Karmele Zarragaren"
|
Hizkuntzaren
eremuak. Bilboko euskaldunak 1920 urtean" (Bidebarrieta 22, 2011, 115), Bilboko 1920ko egoera demolinguistikoari buruz; edota Eduardo Apodaka, Jaime Anduaga, Jean Joel Ferrand eta Uxoa Anduagaren" Euskararen eginkizun eta leku sozialak:
|
|
2013
|
|
|
Baina Cortesek golkoko kostaldetik mendebalderantz egin zuen aurrera, eta nahuatl
|
hizkuntzaren
eremuetara iritsi zen. Jeronimo de Aguilar itzultzaileak maien hizkuntza menperatzen zuen, baina hura ez zen nahikoa.
|
|
|
|
Hizkuntza
eremu desberdinetako auzoak izanik, hizkuntzaren aldetik banaturik sentitzen ziren herri bereko bi giza-taldeak… nahiz eta gero euskaldunak euskaraz, frantsesez eta biarnesez ere mintzatu elkarren arteko harremanak direla medio…
|
|
|
Bestetan, ikerlariak berak komunitate soziolinguistiko zientifikoari ekarpenen bat egitea ez ezik, euskararen egoera hobetzea ere bilatuko du aldi berean. Gainera,
|
hizkuntza
eremuan diharduten erakundeek —administrazio, enpresa edo euskara elkarteek—, arlo batean eragin aurretik horren ezagutzan sakontzea bilatu ohi dute. Hortaz, zalantzazkoa izan daiteke lanaren suspertzaileek zein egileek xede bietako bat akademikoa ala aplikatuaduten, ala biak uztartzeko asmotan dabiltzan:
|
|
|
Izan ere, erabilera arauen balioa, hiztunek ezagutzen, aplikatzen eta, behar izanez gero, urratzen dituzten eskubideen eta betebeharren pakete gisa ulertuta, eremuen existentzia baino lehenagoko kontzeptu bat da, eta esan genezake soziolinguistikaren funtsa dela: Katalunian egindako ikerketak erakusten duenez, komunitate batek ez du
|
hizkuntza
eremutan banatu beharrik, baina erabilera arauak egotea, nahiz eta komunitatearen zati handi batek haien aurka egin, nahitaezkoa da heterogeneotasun linguistiko egituratua ulertzeko.
|
|
|
Eskualde horretan, gaztelania da hizkuntza nagusia eta, ofizialki, bakarra. Euskarak ez du ofizialtasunik Nafarroako Erriberan, 1985ean, Euskararen Legeak Nafarroa hiru
|
hizkuntza
eremutan banatu zuenetik. Beraz, erriberatarrek ez dute aukerarik ikastetxe publikoetan euskara ikasteko, eta Administrazioan ere ez dute euskara erabiltzeko eskubiderik.
|
|
|
IKABILek era bateko eta besteko
|
hizkuntza
eremu eta gizarte giroko eskola taldeen arteko elkartrukea bultzatzen du. Ikastetxean taldea osatu, Euskal Herriko mapa mahai gainean jarri, dauden aukerak aztertu, eta, azkenik, aukeratutako herrira abiatzen dira gazteak, bertakoekin denboraldi labur bat igarotzeko asmotan.
|
|
|
Beste euskalki bat entzutea eta beste
|
hizkuntza
eremu bat ezagutzea.
|
|
2014
|
|
|
Miren Segurola UEMAko kidea da eta Etxeburuaren sentsazioa elkarbanatzen du: " Adibide praktikoak begien aurrean ikusi ditugu, baina ez dugu asmatu horiei aurre egiten, behar besteko tresnarik ez dagoelako, eta seguru asko hizkuntza politika oso
|
hizkuntzaren
eremura lotuta planteatu izan delako, ez horrenbeste lurralde antolaketak izan zezakeen eraginari lotuta". 22 urteko jardunean, UEMAk hirugarren helburua, alegia, lurralde euskaldunean garapen sozioekonomikoa eta soziokulturala bultzatzea apenas landu duen.
|
|
|
Alejandro Tobar, Hugin e Munin argitaletxeko editorearena.
|
Hizkuntza
eremu guztietan normalizatzea zen asmoa, eta horretarako pentsatu zuen egokia izango zela birjina zen sailetara eramatea, adibidez pornografiara. Curros Enriquezen El Divino Sainete urratu zuen, eta jende asko konbentzitu gintuen ontziratzeko.
|
|
|
–espiritua?
|
hizkuntzaren
eremukoa da, ez biologiarenekoa.
|
|
|
Erkidego bakoitzari dagokionez, erreferentzia gisa honako puntu hauek izanen ditugu: oinarrizko lege arauak, hezkuntza eredu bakoitzaren hizkuntz ezaugarriak, eredu bakoitzaren eskarian izan den bilakaera eta emaitzen ebaluazioa, eta azkenik gogoeta eginen dugu nolako desafio berriak dituen aurrean euskal jendarteak bere hezkuntza sistemaren bidez,
|
hizkuntzen
eremuan.
|
|
|
hitza erabiltzen da). Bosgarren artikuluan ezartzen da Nafarroa hiru
|
hizkuntza
eremutan banatua dagoela:
|
|
|
Beharbada lege horren ezaugarririk nabariena da nafar herritarren hizkuntza eskubideak eratzen eta mugatzen dituela beren jarduneko
|
hizkuntza
eremuaren arabera. Horixe da ezaugarririk bereziena, kontraste handiena egiten duenaEAEko hizkuntza politikaren aldean, azken honetan pertsonak berak baitu eskubidea (Nafarroan, aldiz, lurraldetasun irizpidea aplikatzen da eta eskualdearen arabera pertsonak eskubide desberdinak ditu hizkuntzen alorrean).
|