|
2000
|
|
|
1982an, EITBren sorrera legeak bi helburu ezarri zizkion telebistagintzari: euskalkultura eta
|
hizkuntza
sustatzea eta, gainera, herritarrentzako informazio eta integrazio lanabesa izatea. Urte beraren amaieran emititzeari ekin zion lehen kanala, euskarazaritzen zen nagusiki.
|
|
2001
|
|
|
987 milioi pezeta (40 milioi libera) bideratuko ditu Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza politikarako Sailburuordetzak hizkuntza normalizaziorako. Euskal komunikabideei 623 milioi pezeta emango dizkie, 134 milioi pezeta
|
hizkuntza
sustatzen duten erakunde eta taldeei, 100 milioi pezeta Euskara Biziberritzeko Plan Nagusian diharduten toki entitateei eta 131 milioi pezeta euskara planak garatzen dituzten entitate pribatuei.
|
|
2004
|
|
|
Dio Akarregik ez ote den izan egingarri, besterik gabe, hogeita bost urte luze horietan Espainiako estatuakere aurrerapausoak ematea, gaztelaniaz besteko
|
hizkuntzak
sustatu, bultzatu eta plazaratzeko. Ezkutuan bizi zaizkigu gaztelaniaz besteko hizkuntzak, gutxietsiak eta beheratuak, Espainiak duen kultura ondarearen alde esanguratsuak ez balira bezalaxe.
|
|
2006
|
|
|
Frantziaren kasua aztertzerakoan, ohartzen gara 1960 hamarkadaren amaierarik landa hizkuntza politikak bi itxura hartu dituela, batetik, frantsesaren erabilerari loturikoa (1975 eta 1994ko legeak) eta, bestetik, erakunde ezberdinen sorrera. Duela denbora gutxi sortu diren legeek ingelesaren eragin geroz eta handiagoari aurre egin nahi diote, batik bat hiztegigintzan. da, hizkuntza politikaren tresnak baitira zailtasun egoera batean dagoen
|
hizkuntza
sustatu eta aintzinarazteko.
|
|
|
77ko Gidarauaren ondoren, Jatorrizko
|
Hizkuntzak
sustatzearen derrigortasuna tokian tokiko harrera arduradunen gain gelditzen da; hori bai, jatorrizko herrien kooperazio eta laguntzarekin. Gaur egun, Europako Batasunean, ikasketa horien antolakuntza eredu ezberdinez bideratzen da (Europako Batzordea 2001, Europako Parlamentua 1998):
|
|
2008
|
|
|
ingelesa, errusiera, txinera, etab. Live Lirainek idatzizko eta ahozko ariketak edo ikastaroak ditu, eta horiek guztiak erabiltzaileen komunitateak babesten ditu. Live Lirain, gaztelaniara itzulia ere, ingelesa, frantsesa, alemana, mandarin txinera eta hindua bezalako
|
hizkuntzak
sustatzen ditu, besteak beste. Idatzizko eta ahozko ariketak edo ikastaroak ditu, eta horiek guztiak erabiltzaile komunitate baten laguntzarekin egiten dira.
|
|
|
23 Adieraz bedi ea dagokion Estatuak behar bezain esparru juridiko doia ezarri duen eta behar bezain politika egokiak hartu dituen, bere lurraldearen barruan dauden gutxiengoen kultura, ohiturak eta
|
hizkuntzak
sustatu ahal izateko.
|
|
2009
|
|
|
Lege batek bildu behar dituen printzipioak eta arloz arlo xedatu behar dituen puntuak landu zituen, eta EEPko (Euskararen Erakunde Publikoa) presidentearen bitartez ministroari helarazi. Denbora berean lurralde desberdinetako
|
hizkuntzak
sustatzen dituzten herri mugimenduekin elkarlanean hasi zen, plataforma baten inguruan indarrak biltzeko. Ariketa ez zen erraza izan hain desberdinak baitira batzuen zein besteen historia eta egoera.
|
|
|
Euskaltzaindiaren antzeko xedeak ditu: hizkuntzaren normatibizazioa du helburu nagusi, baina
|
hizkuntza
sustatzea eta hizkuntza eskubideak zaintzea ere bere eginkizunen artean du.
|
|
|
Languedoc Rousilloneko ordezkariek nabarmendu dute Frantzian dauden 22 eskualdeen artean berak duela oraingoz nahikunde politiko eta esku hartze handiena agertzen eta gauzatzen herri
|
hizkuntzen
sustatzeko eta garatzeko. Hala, aurtengo aurrekontuetan, 2,6 milioi euroko diru sartzea bozkatu zuen, okzitanieraren eta katalaneraren garapena laguntzeko ekimenen alde.
|
|
|
Kontuan izan hainbat lekutan euskara zerbitzua dela gure
|
hizkuntza
sustatzeko egun dagoen ia bide bakarra, litekeena baita oso, hizkuntza politika suntsitzaile horren ondorioz, euskara zerbitzu batzuk epe laburrean desagertzea, eta haiekin batera teknikarien lanpostuak eta urteetan egindako lan neketsua. Beste toki entitate batzuek euskara zerbitzuei eutsiko diete, baina, diru murrizketen ondorioz, espero liteke horien normalizazio planak ere kaltetuak izatea.
|
|
|
Xiberoa Herri Alkargoa, beraz, Euskaraz bai dinamika obratzeko ahaleginetan ibiliko da. Erabaki hori hartu aurretik, baina, gure
|
hizkuntzaren
sustatze bidean urrats batzuk bere kabuz eginak zeuzkan. 2005 urtean aho batez onartutako Euskararen liburu xurian zehaztutako ardatzak gauzatzearekin bat, ‘Euskara batzordea’ eratu du, horrek 2009 urteko diru sar irteeretan 34.000 euro eskuko zeuzkalarik.
|
|
2010
|
|
|
Paxkal Indok honela esan du: " Gobernuak dio lege gehiagorik ez dela behar tokiko
|
hizkuntzak
sustatzeko, konstituzioak jasotzen duenarekin aski dela, bada konstituzioa aplikatuz eskola pribatu gisa lagundu beharrean ordain ditzatela ikastolak ondarearen izenean, hizkuntzaren alde lanean ari garelako. Nik apustu hori egingo nuke, baina badakit ez dela pasatuko".
|
|
|
Pompeu Fabra Unibertsitateko (UDF) eleaniztasunerako Ekintza Plana()" idatzitako artikuluan. Eleaniztasunerako Ekintza Planaren helburua da unibertsitatean hizkuntza politika bat lantzea laneko hiru
|
hizkuntzak
sustatzeko, eta, ahal den neurrian, laugarren hizkuntza ere sartzeko. Plan honen helburu nagusia esparru eleaniztun bat eraikitzen laguntzea da, hizkuntza eta kultura katalanaren zaintzan eta sustapenean oinarrituta.
|
|
|
Horretarako, Eleaniztasunerako Ekintza Plana (PAM) landu du UPFk, hizkuntzen gaineko Europako gomendioekin bat etorriz. PAMen helburua da gure unibertsitatean hizkuntza politika bat lantzea laneko hiru
|
hizkuntzak
sustatzeko, eta, ahal denean, baita laugarren hizkuntza bat ere.
|
|
|
Horrez gainera, hizkuntza katalana zaindu, sustatu eta bultzatu nahi dugu, bai eta horren atzean dagoen kultura ere, gure gizartearen nortasun ikur delasoziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 95 ko, eta horren arduradun garelako. Unibertsitatearen eginkizun garrantzitsua da, erakunde gisa, eremu urrikoa den eskualde
|
hizkuntza
sustatzea, eta helburu hori lortu nahi du UPFk katalanari dagokionez.
|
|
|
1
|
HIZKUNTZA
SUSTATZETIK HIZKUNTZA KUDEATZERA GLOBALIZAZIO AROAN
|
|
|
Bertan pertsonek rol oso zehatza betetzen dute, lanpostuarekin lotuta eta ekoizpenarekin lotuta, testuinguru globalizatu batean. Beraz, gizartean erabili diren irizpideak eta praktikak
|
hizkuntza
sustatzeko enpresetara eramaten ditugunean gerta daiteke ez funtzionatzea.
|
|
|
Aniztasunean bildurik. dena den, europako batasunaren sorreraren aitzindari europako ekonomi elkartearen hastapenetatik egon den garapenari erreparatuta aniztasun partziala besterik ez dela izan ondoriozta dezakegu. ekonomi elkartetik gaur egungo europako batasunerako prozesuan zazpi itun aurkituko ditugu: ...adituzte ere. hala ere, badira europako batasunak, eta gutxiengoen hizkuntzei dagokienez, abian jarritako hainbat ekimen eta dinamika. horietan gehienetan batasunaren ekarpena ekonomikoa besterik izan ez bada ere. esaterako, europako parlamentuaren ekimenez, 1982an eblul erakunde sortu zen. eblul (european bureau for lessed used languages) gobernuz kanpoko erakunde independentea da eta gutxiengoen
|
hizkuntzak
sustatzen du helburu. aipatu behar dago eblul erakundea 2010ean desagertu dela. horrekin batera, europako batasuneko gutxiengoen talde linguistikoak hobeki ezagutzearren, batzordeak azterketa bat egiteko agindu zuen, euroMoSaiC. azterketa horren bidez, hizkuntzen buruzko informazioa jaso nahi izan zuen, bai eta hizkuntza horiek garatzeko zituzten arazoak ulertu ere. halaber, gutxiengoen hizkuntze...
|
|
|
EBlul (European Bureau for lessed used languages) gobernuz kanpoko erakunde independentea da eta gutxiengoen
|
hizkuntzak
sustatzen du helburu.
|
|
|
...unari. aipatu itunaren helburu nagusia aberastasun kulturala babestea da; hortaz, ikuspegi kulturala du. ondorioz, ezin har daiteke hizkuntza eskubideak babesteko tresnatzat. are gehiago, itunak ez du hizkuntza eskubiderik aitortzen. hala ere, eskubide indibidualak edo kolektiboak ez aitortu arren, estatuei betebeharrak ezartzen dizkie hizkuntza horien erabilera bermatzeko. erregio edo gutxiengoen
|
hizkuntzak
sustatzeko trena da, eta zeharka besterik ezin har genezake gutxiengoen hizkuntzen babeserako mekanismo juridiko gisa.
|
|
|
...edo hizkuntza hau normalizatzeko erabilitako diruak dira gehien aipatzen diren jokabide edo bitartekoak euskararen eztabaidan. nabarmena da baita ere, hizkuntzari eginiko erasoak edo hizkuntzaren inguruko eskaera edo errebindikazioek hartzen duten nagusitasuna euskararen eztabaidan. hizkuntza dela eta batzuen eta besteen eskubideak defenditzeko elkarte edo gizataldeen aipamena ere nabarmentzen da,
|
hizkuntza
sustatzeko erabilitako edo erabili beharreko bitartekoez gain. gure gizarteak hizkuntzaren inguruan izan beharreko giza portaerei dagokionez, elkarbizitza, komunikazioa eta elkarulertzea aipatzen dira gehien. Borondatea eta errespetua ere oso aipatuak dira, akordioaren premiarekin batera. baina badira ezberdintasunak espainiar eremuan ala euskal eremuan argitaratutako prentsaren artean. espainiar prentsak eta bereziki la razon eta abc egunkariek, euskara gehienbat indarkeriarekin lotzen dute, beste edozein jokabide, portaera edo bitartekoren gain. egunkari hauetan gehien aipatutako jokabidea izanik berau. bestalde, el Correo eta el diario Vasco egunkariek, eta indar gehiagorekin lehenak, espainiar prentsaren joera errepikatzen dute euskara indarkeriari lotuaz. orokorrean aipatzen diren bitartekoetan honelako banaketa bat ematen da:
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak hiritarrei zinema euskaraz ikusteko aukera erraztu, zinema euskaraz eskatzen dutenentzat eskaintza nahikoa bermatzeko aukera bultzatu, eta euskara kultura eta gizarte erabilpeneko
|
hizkuntzatzat
sustatzeko asmoz aurkeztu du Zinema Euskaraz programa.Ekimen honen bidez, zinemaren balioak bultzatu eta euskara kulturaren alorreko komunikazio tresnatzat eta aisia eta alorreko normalizazio tresnatzat.
|
|
|
Hizkuntza normalizazioan diharduten erakunde publiko eta pribatuetako ordezkarien harreman organoaren aurrean, euskararen aldeko postura argia erakutsi nahi izan zuen.
|
Hizkuntzak
sustatzeko tresna berriak sortu direla gogorarazi zuen Lopezek, eta tresna horiek planaren barnean sartzearen garrantzia nabarmendu zuen. Garai modernoetara egokitu behar dugu plana, eta euskara sustatzeko bideak berritu.
|
|
2011
|
|
|
Euskal Irrati Telebista erakunde publikoaren eginbehar garrantzitsuenetakobat euskal
|
hizkuntza
sustatzea da. 2008rako EITBk bi telebista kate eta bestehorrenbeste irrati eskaini ditu euskara hutsean, 5/ 1982 Legeko 3 artikuluan4zehazten dena betetzen saiatuz.
|
|
|
Lehendik ere esana dugu etorri berrien hizkuntzak bultzatzeko asmoz hizkuntza horiek eskolatze hizkuntza izatea edota irakasleek ikasle etorri berrien hizkuntzak ikastea praktikan ezinezko diren planteamenduak direla. Baina jakina da, era berean, etxeko
|
hizkuntzak
sustatzea bigarren edo hirugarren hizkuntzak ikasteko aldagai garrantzitsua dela (Barkin, 2002) edo hizkuntzen ikaskuntzan motibazioa funtsezko aldagaia dela (Txepetx, 1987). Eskolak, beraz, ondo asmatu beharra dauka zer egin dezakeen eta zer ez ikasle etorri berrien hizkuntza eta kulturekin.
|
|
|
5.3.2.2 Eskolan etorri berrien jatorrizko
|
hizkuntzak
sustatzeko hainbat proposamen
|
|
|
Egin eskolan etorri berrien
|
hizkuntzak
sustatzeko proposatzen diren ideien inguruko mapa kontzeptual bat.
|
|
|
etorri berrien hizkuntzak ere nola sustatu. Erronka konpartitua dela ere egia da, bertako hizkuntza gutxituak indarberritzea eskolak berak bakarrik lortuko ez duen bezalaxe, etorri berrien
|
hizkuntzak
sustatzeko ere bestelako esparruetan ere eragin baita. Bide horretan, etorri berrien familia eta gertuko harreman sareak giltzarri izan daitezke.
|
|
|
Eskolan etorri berrien jatorrizko
|
hizkuntzak
sustatzeko hainbat proposamen 125
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntz komunitate bakoitzak erabaki behar du zer bide egin nahi duen, baina gaur egungo etengabeko informazio trukaketa giro eta errealitate honetatik kanpo daudenak edo egon nahi dutenak gutxi dira. Bertako
|
hizkuntzak
sustatu eta babesteko lan gehien Europan egin da, eta hor eman izan zaie hedabideei inon baino garrantzi handiagoa. kontzeptu eta ideia berrientzako berezko hizkuntz ereduak eduki beharra. hori ezin du hiztunak egin, ezin dute akademiek egin. Informazio zurrunbiloak exijitzen duen abiaduran, behintzat, ez. horregatik, hedabideak hizkuntza garatzeko gune apartak dira, onerako eta txarrerako, hizkuntzaren finkapenerako zein narriadurarako. hedabideetan egunero bilatu behar direlako soluzio berriak hizkuntz arazo berrien aurrean. hizkuntzaren maisu nagusiak direlako. euskararen kasuan, aspaldian azpimarratu izan da hedabideen garrantzi hori. eta esan ere esan izan da XXI. mendeko euskara komunikabideek finkatuko dutela eta, horregatik, irratian, telebistan, egunkarietan eta Interneten nagusituko den hizkuntza hori izango dela euskal hiztunengan ere nagusituko dena eta, beraz, hori dela etorkizuna. euSKaRaz egiTen Dena Da euSKal pRenTSa hedabideen garrantziaz" aspaldian" jabetu ginela idatzi dugu.
|
|
|
BeRTaKO KOmuniKaBiDeaK SuSTaTuz y hizkuntz komunitate bakoitzak erabaki behar du zer bide egin nahi duen, baina gaur egungo etengabeko informazio trukaketa giro eta errealitate honetatik kanpo daudenak edo egon nahi dutenak gutxi dira. Bertako
|
hizkuntzak
sustatu eta babesteko lan gehien europan egin da, eta hor eman izan zaie hedabideei inon baino garrantzi handiagoa. kasuak askotarikoak dira. katalunian, esaterako, urrats handia egin zen 80ko hamarkadan bertako komunikabideak gaztelania baztertu eta prentsa idatzian zein irrati edo telebistan katalana erabiltzen hasi zirenean. Galesen, ahalegin handia egin dute bertako hedabideak sustatzeko, baina eskozian ingelesezko egunkarietan artikuluak gaelikoz argitaratzera mugatu dira.
|
|
|
populazio baten erreplika dinamikaren oreka ebolutiboki egonkorra da, eta dinamikoki, asintotikoki egonkorra. Hain zuzen ere, baliteke horregatik izatea oztopoak gutxiengoaren
|
hizkuntza
sustatzeko hizkuntza politikek. • Hitz gakoak:
|
|
2013
|
|
|
Ongi laburbiltzen du, hor, Hiriart Urruti eta horiek zuten jarrera. Horregatik, Manex Goihenetxekazpimarratu bezala, euskararen eta euskal kulturaren defentsan ez zegoen
|
hizkuntza
sustatzeko borondatea edo helburua, baizik eta tradizioa eta lehengo bizitza, pentsaera eta gizarte antolaketa babestekoa. Horrek alde txarra zuen euskararentzat edo hizkuntza gutxituentzat, Lachagarenarabera, hizkuntza gutxituetan mintzo zirenak gizarte atzerakoikoak zirelako.
|
|
|
Beste lagin bat herrialde horretako gobernuak garatutako «Txile hazi zurekin» proiektuko bideo batzuek osatzen dute. Barne abestiak eta marrazkiak txikienetan
|
hizkuntza
sustatzeko helburua dutenak. Izenburu batzuk hauek dira:
|
|
2014
|
|
|
Eusko Jaurlaritzakoraindik ez du onartu behin betiko plana arlo honi buruz, baina izapidetzen ari da proiektua eta horretan lurraldeeta hizkuntzaren arteko loturak eta elkarrekintza agerian utzi behar dute herri erakunde guztiek. Lurraldeantolamenduaren artezpideetan gertatzen ez den bezala, Administrazioak hartu behar duen neurri zehatzak jasobehar dira Plan Sektorial horretan, gure
|
hizkuntza
sustatu, kontserbatu eta garatzeko asmoz.
|
|
|
Dagoeneko ohartarazi dugun bezala, 50eko eta 70eko hamarkadetan barrena, abertzaletasun iraultzaileak euskal nazioaren gaineko diskurtsoa birdefinitu zuenean, hizkuntzan oinarritu zuen naziotasuna. Eta horrek, era berean, mugimendu abertzalea eta
|
hizkuntza
sustatzeko mugimendua estu estu lotu zituen. Baina 70eko hamarkadaren erdialdean gizarteeta politika testuinguruan izan ziren aldaketek eragin handia izan zuten euskararen funtzio komunikatiboan, sinbolikoan eta politikoan, eta, ondorioz, baita bi mugimenduen arteko harremanean ere.
|
|
|
Eskola kontseiluak euskara plan bat abiatzea aholkatu dio Eusko Jaurlaritzari, ikasle horien maila hobetzeko. Halaber, euskararen erabilera eskasa den lekuetan euskal
|
hizkuntza
sustatzeko baliabideak bideratzeko deia egin du.
|
|
2015
|
|
|
Notre legeak" eskualdeko
|
hizkuntzen
sustatzea eskumen partekatua dela" finkatzen du. Hots, eskumena herri elkargoek ere har dezaketela.
|
|
|
irakasleek partekatzea ahozko hizkuntzaz eta bere irakaskuntzaz dituzten usteak, partekatzea ikasleek egiten dituzten jarduerak eta prestakuntza hastea irakasleen esperientziatik, abiatzea dakitenetik eta egiten dutenetik. Irakasle guztiek betetzen dute, tutoreek eta tutore ez diren espezialistek ere bai, haiek lantzen dituzten arloetan ahozko
|
hizkuntza
sustatzeko zer egiten duten hausnar dezaten. Irakasleek aitortutako praktikaz hitz egiten ari gara, eta modu horretan ateratzen da irakasleek ahozkoaz duten irudikapenaren lehen argazkia.
|
|
|
Alderdi horretatik ondorioztatu dugu honako aldagaiak kontuan hartuta lagun genezakeela ikastetxean ahozko
|
hizkuntza
sustatzen:
|
|
|
Tokian tokiko alternatibak, erabakigune hurbilagoak sendotze aldera, bistan denez, tokian tokiko kultura eta
|
hizkuntzak
sustatu behar dira. Eta horretarako (eta paradoxikoa dirudien arren), antolamendu, hizkuntza edota dena delako zer txikion iraupena bermatzeko, berauen baitako nola halako konpaktazio zentralizazioa beharrezkoa da oraindik.
|
|
|
du berriki Mentrau Iaith Cymru
|
hizkuntza
sustatzeko elkarteak
|
|
|
Berant gabe, haatik, Migel Jabier lanari lotzen da desesistentziaren Eliseoko Zelaietan dagoen kaosa antolatu eta kudeatu beharrez: zaharrentzako egoitza egokiak batetik, Zelaietako langileen baldintzak bestetik, etxegintza arrazionalizatu nahian, industriaeta kulturbideak sustatuz, zelai era
|
hizkuntza
sustatu eta sendotu guran —zokoratua eta kinka larrian, zeru era, janna era, shamayim era eta halakoen bortxazko zamapean. Alferrik, baina.
|
|
|
Eta azkenik, kritikatu zuen" Euskararen erabilera eta sustapenaren inguruan egon ohi den uzkurtasuna", zeina baitzeukan" begirune falta gisa, hain hizkuntza nobleari, zaharrari eta geureari" eta proposatu zuen Plan baten eraketa
|
Hizkuntzaren
sustatzeko:
|
|
|
Kontinentean parekorik ez da izango ziurrenik: berrogei pertsona teknikari moduan komunitateetan
|
hizkuntza
sustatzera emanak. Egia da ‘teknikari’ komatxoen artean jarri behar dugula, komunitateek proposatutako pertsona hauek oso formazio eta oinarri eskasa baitute kasu askotan.
|
|
|
Baina esperientzia moduan kontuan hartzekoa da: eskualde zabal batean berrogei pertsona bakoitza bere inguruan
|
hizkuntza
sustatzeko ekintzak bultzatzen, horretarako ordainduta.
|
|
2016
|
|
|
Bulegoa ikastetxeetako eskolez arduratzeaz gain, helduen jerseyerako eskolen eta
|
hizkuntza
sustatzearen arduraduna ere bada. Jerseyera era" modernoan eta tradizionalean" sustatzen da, eta azken berrikuntzak birziklatze ontzietako eta zaborra biltzeko kamioietako idazkunak eta bertoko gazta eta sagardoa bezalako produktuen etiketak jerseyeraz idaztea da.
|
|
|
Hala ere, mehatxu handia du hizkuntzak ondoan: Ingelesaren nagusitasuna etengabeko mehatxua da galesaren erabilerarako. Hala erakusten du berriki Mentrau Iaith Cymru
|
hizkuntza
sustatzeko elkarteak argitaratutako The Welsh Language and Social Networks
|
|
|
Saridunak Algortako Juan Bautista Zabala ikastetxeko gurasoen elkartean euskararen erabileraren alde azken hamarkadan egindako lanagatik jaso zuen saria. Bigarrena, Bittor Egurrolarentzat izan zen, bizitza osoa
|
hizkuntza
sustatzera dedikatzeagatik; hirugarrena, Algortako San Nikolas ikastolarentzat, euskarazko heziketan 50 urtetan burututako lanagatik; laugarrena, Nahikari Ayorentzat, udalerriko ikastetxeetan bertsolaritzaren alde egindako lanagatik; bosgarrena, Neguriko Gobela ikastolarentzat, bere 50 urteurrenean; eta seigarrena, Josu Esnaola eta Alfredo Lopez de Gereñu euskaltzaleentzat, euskararen alde egind...
|
|
|
" Kultura eta Hizkuntzak" bilduko dituen eskumena sei puntutan deklinatuko litzateke: arte hezkunde eta hedapena, profesional eta amaturren arteko proiektuaren egituratzea, euskararen garatze eta transmisioa, euskal kulturaren sustapena, mugaz gaineko partaidetzen garapena eta... gaskoi kultura eta
|
hizkuntzaren
sustatzea. Ber denboran, BABko hautetsi batzuk diote gaskoiak euskaldunek klikatuko ditugula...
|
|
2017
|
|
|
Pixkaka pixkaka zenbait erakundetan parte hartzen hasi ginen Glór na nGael
|
hizkuntza
sustatzeko taldean esaterako eta badakizu irlanderaz eta komunitatean eta irlandera sustatzen eta em haurrak izan genituenean bada interesa genuen zera ospakizun guztietan zera bataiatzea edo eskolan hasi zirenean// irlanderako [irlanderako izenak] izenak hautatu genituen// eta irlandera hain zen/ tokia egin genion irlanderari etxe elebiduna zen nolabait badakizu eta parte hartu genuen/ [toki ize...
|
|
|
— zazpigarrenik, Europako Kontseiluaren 1992ko Erregioen edo Gutxiengoen Hizkuntzen Europako Ituna aipatuko dugu. itunaren zazpigarren artikuluaren bigarren atalean honakoa ezartzen da: hizkuntza gutxitua edo eskualdeetako
|
hizkuntza
sustatzeko neurri bereziak hartzea ezin izango da ulertu hizkuntza nagusiaren hiztunen aurkako diskriminazio ekimen bezala, baldin eta hizkuntza gutxituaren eta hizkuntza nagusiaren arteko berdintasuna lortzea badu helburu. hau da, hizkuntza gutxituaren sustapenaren zilegitasuna aldarrikatzen da hizkuntza nagusiarekiko berdintasuna helburu duen neurrian.
|
|
|
Hizkuntza gutxitua edo eskualdeetako
|
hizkuntza
sustatzeko neurri bereziak hartzea ezin izango da ulertu hizkuntza nagusiaren hiztunen aurkako diskriminazioekimen bezala, baldin eta hizkuntza gutxituaren eta hizkuntza nagusiaren arteko berdintasuna lortzea badu helburu. espainiako estatuak 2001eko irailean berretsi zuen ituna.
|
|
|
Hizkuntza gutxitua edo eskualdeetako
|
hizkuntza
sustatzeko neurri bereziak hartzea ezin izango da ulertu hizkuntza nagusiaren hiztunen aurkako diskriminazioekimen bezala, baldin eta hizkuntza gutxituaren eta hizkuntza nagusiaren arteko berdintasuna lortzea badu helburu. espainiako estatuak 1979ko irailean berretsi zuen hitzarmena.
|
|
2018
|
|
|
Eremu pribatuan etxeko hormen artean bizirautera beharturik zegoen hizkuntza plaza publikoaren erdigunean kokatu du, hautetsien gehiengo zabalaren sostenguarekin, gainera. Erabaki honek, Euskal Elkargoari bere lurraldeko
|
hizkuntzak
sustatzeko hizkuntza politika ausarta zehaztu eta egikaritzeko zilegitasuna ematen dio.Gaur hizkuntza politikaren kudeaketa Euskararen Erakunde Publikoaren esku da, prefetaren zaintza zorrotzaren pean. Beirazko sabaia hauste aldera, Euskal Elkargoak lurraldean hizkuntza politika garatzeko eskuduntza osoa eta dagozkion baliabideak eskuratu behar lituzke.
|
|
|
Saridunak Algortako Juan Bautista Zabala ikastetxeko Gurasoen Elkartean euskararen erabileraren alde egindako lanagatik jaso zuen saria. Bigarrena Bittor Egurrolarentzat izan zen, bizitza osoa
|
hizkuntza
sustatzera dedikatzeagatik; hirugarrena, San Nikolas ikastolarentzat, bere 50 urteurrenean euskarazko heziketan burututako lanagatik; laugarrena, Nahikari Ayorentzat, udalerriko ikastetxeetan bertsolaritzaren alde egindako lanagatik; bosgarrena, Neguriko Gobela Ikastolarentzat, bere 50 urteurrenean; seigarrena, Josu Esnaola eta Alfredo Lopez de Gereñu euskaltzaleentzat, euskararen alde egindako ...
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, bi hizkuntza komunitate batera bizi diren egoera guztietan ohikoak baitira hizkuntza aldaketak. Esate baterako, unibertsitatean ikasle askok bere jarrera aldatu eta bertan katalanez egiteko eta
|
hizkuntza
sustatzeko jarrera hartzen du, ingurune erdaldunagoari aurre egiteko asmoz. Eta badira hizkuntzaz mudatzen direnak lanean hasitakoan, bikotea osatzean edo haurrak izatean.
|
|
|
eta, eskaera? handitu egin behar dira, eta horretarako legeria egokitu eta
|
hizkuntza
sustatzeko eta babesteko neurriak hartu dira Euskal Herri osoan. Euskara, ez bakarrik, erakargarri?,, beharrezko?
|
|
|
Gasteizko alkateak, Gorka Urtaranek, Onomastika jardunaldia Arabako hiriburuan antolatu izana nabarmendu du, hain zuzen ere,, garrantzi handia eman zaiolako beti euskal toponimiaren berreskuratzeari?, eta bioaniztasunaren defentsaren baitako lan gisa hartu du euskal
|
hizkuntza
sustatzeko eta suspertzeko ahalegina. Eusko Jaurlaritzaren ordezkari Joseba Lozanok eta Arabako Foru Aldundiko kide Joseba Perez de Herediak administrazioen parte hartze aktiboa azpimarratu dute, berreskurapen lanetan nahiz gizarteratze prozesuan Euskaltzaindiaren eskutik joateko erakutsi duten ardura gogora ekarriz.
|
|
|
Iñigo Aritza ikastolarendako 2.837,28 euro izanen dira, Zelandi eskola publikoarendako 630 euro eta eskola bereko guraso elkartearendako 417,13 euro. Azkenik, euskarazko jarduerak edo
|
hizkuntza
sustatzeko helburu duten eskolaz kanpo eta edozein hezkuntza eredutan egiten diren ekimenetarako deialdian Iñigo Aritza ikastolak 1.433,33 euro jasoko ditu. Guztira, Iñigo Aritza ikastolak 9.815,02 euro jasoko ditu, Sakana Lanbide Heziketa institutuak 4.013,34 euro, Zelandi eskola publikoak eta bere guraso elkarteak 3.849,51 euro eta Sagrado Corazon seminarioak eta ikastetxeak 1.905,85 euro.
|
|
2020
|
|
|
Horrela, iaz zendutako Jon Lopategi, Alan Roy King, Angel Aintziburu eta Txomin Solabarrieta omendu ditu Akademiak Gipuzkoako foru jauregian. Andres Urrutia euskaltzainburuak zendutako euskaltzainek euskara eta euskal kulturarekiko erakutsi zuten konpromisoa nabarmendu du, eta goraipatu du gure
|
hizkuntza
sustatzeko guztiek egin zuten ahalegin eskerga.
|
|
2021
|
|
|
Beraz, esan dezakegu eskualdeko edo eremu urriko hizkuntzak Europar Batasunaren agendatik kanpo daudela. Esan bezala, estatuetako gobernuen esku daude horiekiko ardurak eta, hortaz, Europar Batasunetik ez da inolako ekintza zehatzik bultzatzen euskara bezalako
|
hizkuntzak
sustatzeko. Adibidez, Europako Batzordearen hiru programa aipatuko ditugu:
|
|
|
Esan dezakegu eskualdeko edo eremu urriko hizkuntzak Europar Batasunaren agendatik kanpo daudela. Esan bezala, estatuetako gobernuen esku daude horiekiko ardurak eta, hortaz, Europar Batasunetik ez da inolako ekintza zehatzik bultzatzen euskara bezalako
|
hizkuntzak
sustatzeko.
|
|
|
NPLDk, halaber, kide diren Europa osoko gobernuen, politika eragileen, ikertzaileen eta adituen artean CRSS
|
hizkuntzak
sustatzearen inguruko praktika onenak partekatzea eta trukatzea sustatzen du. Izan ere, azken 30 urteotan, Europako herrialde askotako hizkuntza plangintzan aldaketak izan dira eta estatueta eskualde gobernu askok haien hizkuntzak sustatzeko zerbitzuak edo departamentuak ezarri dituzte, bai etxean, bai Europan.
|
|
|
NPLDk, halaber, kide diren Europa osoko gobernuen, politika eragileen, ikertzaileen eta adituen artean CRSS hizkuntzak sustatzearen inguruko praktika onenak partekatzea eta trukatzea sustatzen du. Izan ere, azken 30 urteotan, Europako herrialde askotako hizkuntza plangintzan aldaketak izan dira eta estatueta eskualde gobernu askok haien
|
hizkuntzak
sustatzeko zerbitzuak edo departamentuak ezarri dituzte, bai etxean, bai Europan. Ondorioz, hizkuntza plangintzako profesionalen multzo berri batek esperientzia berriak ekarri ditu eremu horretara.
|
|
|
NPLDk kide diren Europa osoko gobernuen, politika eragileen, ikertzaileen eta adituen artean CRSS
|
hizkuntzak
sustatzearen inguruko praktika onenak partekatzea eta trukatzea sustatzen du.
|
|
|
Jose Maria Vidal izendatu dute kontseiluko presidente. Helburuetako bat Valentziako kultura eta
|
hizkuntza
sustatzea izango du
|
|
|
Hedabide publiko eta pribatuez arduratuko da kontseilua, eta helburu nagusia adierazpen eta ekoizpen askatasunak bermatzea du. Beste eginkizun batzuk ere baditu erakundeak, hala nola aniztasun politikoa, neutraltasuna eta inpartzialtasuna bultzatzea; baita berdintasuna, errespetua eta tolerantzia bermatzea eta Valentziako kultura eta
|
hizkuntza
sustatzea ere.
|
|
|
Andres Urrutia (euskaltzainburua): “Duen hedadura eta
|
hizkuntza
sustatzeko ahalmena kontuan hartuz, Euskaltzaindiak estrategikotzat hartzen du EITB euskararen normalizazioan”.
|
|
|
EITB estrategikotzat du Euskaltzaindiak, eta hori ere nabarmendu nahi izan du euskaltzainburuak agerraldian: “Duen hedadura eta
|
hizkuntza
sustatzeko ahalmena kontuan hartuz, Euskaltzaindiak estrategikotzat hartzen du EITB euskararen normalizazioan”.
|
|
|
16). Izan ere, Euskal Herrian euskararen izaera koofiziala asko jotaarautzen duten administrazioetako hizkuntza politikek, era batera edo bestera,
|
hizkuntza
sustatu egin dute hainbat eremutan, baina berez ezinbesteko bihurtu gabe (Baztarrika 2019: 139).
|
|
2022
|
|
|
Herritar ekimen hunek Euskal Herria eta auzolana badu oinarri, Nafarroa hegoaldean kokatua da, euskara ofiziala ez den lurraldean eragin nahi baitu. Gehienbat eskualde horretan ekoiztu produktuak dira salgai,
|
hizkuntzaren
sustatzearekin batera, tokiko laborariek ekoiztu elikagaiak dira proposatuak.
|
|
|
Egin den ikerketan Gipuzkoako Tolosan erabilia izan den metodo batetik abiatua da, haurrek eguneroko bizitzan, eskolatik haratago euskaraz bizitzea laguntzen duena.
|
Hizkuntza
sustatzeko egin molde aproposa lortu behar da, horretarako klasetik aparte, eskolako aisialdietan haurren artean euskararen erabilera naturala izan dadin.
|
|
|
● Kultur erakunde batekin
|
hizkuntza
sustatzeko lankidetzan aritzea.
|
|
|
EITB hedabideak dituen ikus entzunezko talde publikoa da Euskadin. Zerbitzu publiko honen helburua da euskal gizartearen eskaerei erantzutea, informazio, dibulgazio eta entretenimenduko ikus entzunezko eskaintza anitz, erakargarri eta kalitatezkoarekin, euskal kultura eta
|
hizkuntza
sustatuz eta egungo ikus entzunezko ekosisteman euskara normalizatzen, erabiltzen eta hedatzen lagunduz.
|
|
|
Ikuspegi batzuetatik zalantza egin liteke batasun hura egokia izan ote zen edo ez. Baina
|
hizkuntza
sustatzearen ikuspegi" nazional" eta pragmatikotik, egundoko operazioa izan zen Arantzazun adosten hasitako hura. Corpusaren gaian haririk eten gabe josten asmatu zuen jakitun multzo hark, belaunaldi hark, prakak eta sotanak elkarren ondoan eserita, komunismo adoleszentea eta tradizionalismo nostalgikoa bi muturretan dantzan zirela.
|
|
2023
|
|
|
Iraitz Lazkano UEMAko lehendakariak irakurri du erakundearen adierazpena. Euskararen kontrako" oldarraldi judizialaren" aitzinean" nahikoa da" errateko tenorea dela azpimarratu ondoan, gure
|
hizkuntza
sustatzeko" urrats erabakigarriak egiteko lege esparru eraberritu bat" eraikitzeko deia egin du. UEMAren arabera, epaiak" erantzun juridiko sendoa" behar du, eta udalen euskalduntzean urratsak ematen segitzeko xedea dutela segurtatu du bozeramaileak.
|
|
|
Bi kateren bereizketak filosofia aldaketa ekarri zuen ETBra, eta sorrerako helburuen banaketa egin zen ETB1 eta ETB2ren artean: euskarazkoari euskal kultura eta
|
hizkuntza
sustatzea zegokion, eta gaztelaniazkoari herritarren informazioa eta parte hartze politikoa.
|
|
|
Bi kateren bereizketak filosofia aldaketa ekarri zuen ETBra, eta sorrerako helburuen banaketa egin zen ETB1 eta ETB2ren artean: euskarazkoari euskal kultura eta
|
hizkuntza
sustatzea zegokion, eta gaztelaniazkoari herritarren informazioa eta parte hartze politikoa (Amezaga 2013, 33). Horrek gizarteko diglosia telebistan islatzeko arriskua ekarri zuen, eta bi kanalen programazioak baldintzatu, Aranberrik dioenez:
|
|
|
2003tik aurrera Euskaltzaindiarekin egindako hitzarmenak (2021ean seigarrenez berritua), gainera, Lexikoaren Behatokiaren esku utzi ditu EITBn sortutako testu eta gidoiak. Euskaltzaindiak estrategikotzat hartzen du EITB euskararen normalizazioan, duen hedadura eta
|
hizkuntza
sustatzeko ahalmena kontuan hartuz (Euskaltzaindia 2021). EITBk arrakastaz hedatutako hitzen adierazgarri koronabirusaren pandemiak ekarritakoak ditugu, esaterako, deseskalatze eta musuko.
|
|
|
10 Hizkuntza gutxitua sustatuko duen hezkuntza sistema egungo errealitatera nola egokitu irudikatzea: partaideen komunitateetako hezkuntza sistemen arteko alderaketatik abiatuta, hezkuntza sistema horiek hobetzeko eta
|
hizkuntza
sustatzen edo mantentzen lagun dezakeen hezkuntza sistema errealista eta gauzagarria irudikatzeko ideiak proposatu ziren.
|
|
|
ALEAkideek ondo dakizuenez, gure kazetaritza senari zor, hamabi hilabetez, 365 egunez eta egunak dituen 24 orduetan guzti horien berri emateko lanak egiten saiatzen gara ALEAn. Nahi ditugun guztiak jaso eta lantzea ezinezko badugu ere, gurean gertatzen direnen berri ematea dugu lehentasuna, gizartea informatzea, lurraldea hobeto ezagutzen laguntzea, komunitatea trinkotzea eta, jakina, lan hori gure
|
hizkuntza
sustatuz egitea.
|
|
|
Are gehiago, euskarak egitarauan duen garrantzia ere azpimarratu du alkateak; hain zuzen," erdigunean" jarri dutela aipatu du. "
|
Hizkuntza
sustatze aldera, eskainiko diren antzerkiak euskarazkoak izango dira eta Biteriko jolasak hezitzaile euskaldunekin egingo dira. Horrez gain, ikuskizun eta jolas oroko inklusioa eta berdintasuna sustatzea ere izanago du helburu, noski".
|
|
|
Lehen edizioaren sariaren irabazlea Laura Lapeyra izan zen, Juan Bautista Zabala ikastetxeko Gurasoen Elkartean euskararen erabileraren alde egindako lanagatik. Bigarrena, Bittor Egurrolarentzat izan zen, bizitza osoa
|
hizkuntza
sustatzera dedikatzeagatik; hirugarrena, San Nikolas ikastolarentzat, bere 50 urteurrenean euskarazko heziketan burututako lanagatik; laugarrena, Nahikari Ayorentzat, udalerriko ikastetxeetan bertsolaritzaren alde egindako lanagatik; bosgarrena, Gobela Ikastolarentzat, bere 50 urteurrenean; seigarrena, Josu Esnaola eta Alfredo Lopez de Gereñu euskaltzaleentzat, euskararen alde egindako lana, eta...
|
|
|
Gutxiagotutako hizkuntzen kasuan, testuinguru eta herri indar etnolinguistikoa gorabehera, zaila da
|
hizkuntza
sustatzea, betebehar gisa planteatzen bada. Izan ere, euskararekin gertatzen den bezala, eremu geolinguistiko horretako biztanleen ehuneko handi batek gutxiagotutako hizkuntza ez dakienean," motibazio terminoetan jorratzea besterik ez da gelditzen" (Zapata 2021:
|