|
2000
|
|
|
Euskaldunak, espainolak, frantsesak. Horra hor hiru nortasun ezberdin, batzuen iritziz hirurakkontrajarriak, beste batzuen ikuspegitik, ordea, bata beste bietan integragarria (euskalduna eta espainola, edo euskalduna eta frantsesa, aldi
|
berean
). Gatazka horretanetengabeak dira nortasun horien eraikuntza eta desegituraketa prozesuak, nortasunakez baitira betiko emanak, eta gizarteko prozesuen barnean kokatzen baitira.
|
|
|
Izan ere, behin eta berriz ikusten ari gara nolako esfortzuak egiten diren estatu espainol etafrantsesetik, esaterako, beren nortasun nazionala finkatzeko, eta horrekin batera euskalnortasuna desagerrarazteko. Era
|
berean
ez dira txikiagoak Euskal Herritik nortasunpropioari eusteko eta, neurri berean, ezarri nahi zaizkigunak desegiteko egiten direnahaleginak.
|
|
|
Izan ere, behin eta berriz ikusten ari gara nolako esfortzuak egiten diren estatu espainol etafrantsesetik, esaterako, beren nortasun nazionala finkatzeko, eta horrekin batera euskalnortasuna desagerrarazteko. Era berean ez dira txikiagoak Euskal Herritik nortasunpropioari eusteko eta, neurri
|
berean
, ezarri nahi zaizkigunak desegiteko egiten direnahaleginak.
|
|
|
Alabaina, gizarteko praktikahorien presentzia enpirikoa ez da nahikoa, berez ezberdintasunaren, eta, beraz, taldearen existentziaren? autopertzepzioa gara dadin eta ondorio sozialak izan ditzan.Nortasun guztien eraikuntzan bezalaxe (taldekoak izan zein banakoak izan), ezinbestekoa da nortasunaren subjektuak
|
bere
izatearen pertzepzioa edukitzea. –Ni neu naiz, esaten dudanean, honela neure buruari nortasuna aitortuz, neure osotasunaren(, batnaiz?) eta denboran zeharreko neure jarraikortasunaren(, atzokoa naiz, eta bihar erehalakoa izango naiz?) pertzepzioan oinarritzen naiz1 Pertzepzio hori gabe, neureosotasun fisikoak zein denboran zehar bat bera iraun izanak ez dute, berez eta eramekanikoan, nire nortasuna sortzen.
|
|
|
autopertzepzioa gara dadin eta ondorio sozialak izan ditzan.Nortasun guztien eraikuntzan bezalaxe (taldekoak izan zein banakoak izan), ezinbestekoa da nortasunaren subjektuak bere izatearen pertzepzioa edukitzea. . Ni neu naiz, esaten dudanean, honela neure buruari nortasuna aitortuz, neure osotasunaren(, batnaiz?) eta denboran zeharreko neure jarraikortasunaren(, atzokoa naiz, eta bihar erehalakoa izango naiz?) pertzepzioan oinarritzen naiz1 Pertzepzio hori gabe, neureosotasun fisikoak zein denboran zehar bat
|
bera
iraun izanak ez dute, berez eta eramekanikoan, nire nortasuna sortzen. Berdin gertatzen da talde nortasunekin:
|
|
|
izendatzen duena, epe luzeak baldintzatua da, eta historian zehar taldebatek gizaldiz gizaldi transmititzen diren gizarteko praktiken multzoa sortzen dueneanosatzen da. Gizarteko praktiken multzo honek bestelako taldeengandik bereizten du, eta oinarri horren gainean hautematen du taldeak
|
bere
burua talde gisa. Horrela, jarraitzen du autoreak Devereux aipatuz, izaera etnikoa, bi datu motek osatzen dute: taldearen jokaera, zuzenean beha daitekeen neurrian, eta taldeko kideek beren ezaugarriei buruz egiten dituzten auto orokortzeak? 3 Beraz, ezberdintasun enpirikoarenexistentziari taldeak bere buruaz duen pertzepzioa gehitzen zaiola esan dezakegu, ondorio gisa.
|
|
|
Gizarteko praktiken multzo honek bestelako taldeengandik bereizten du, eta oinarri horren gainean hautematen du taldeak bere burua talde gisa. Horrela, jarraitzen du autoreak Devereux aipatuz, izaera etnikoa, bi datu motek osatzen dute: taldearen jokaera, zuzenean beha daitekeen neurrian, eta taldeko kideek beren ezaugarriei buruz egiten dituzten auto orokortzeak? 3 Beraz, ezberdintasun enpirikoarenexistentziari taldeak
|
bere
buruaz duen pertzepzioa gehitzen zaiola esan dezakegu, ondorio gisa.
|
|
|
Besteen aurrez aurre, berenortasun propioa eraikitzen hasten da orduan. Helburu horretarako,
|
bere
izaeraetnikoko zenbait praktika erabiltzen ditu, horrela praktika horiek taldearen nortasun ikur izaera eskuratzen dutelarik. Zentzu honetan, nortasun etnikoa hautapen etasailkapen modu bat da, zeinaren bitartez taldeak bere nortasunaren ezaugarriakdefinitzen baititu.
|
|
|
Helburu horretarako, bere izaeraetnikoko zenbait praktika erabiltzen ditu, horrela praktika horiek taldearen nortasun ikur izaera eskuratzen dutelarik. Zentzu honetan, nortasun etnikoa hautapen etasailkapen modu bat da, zeinaren bitartez taldeak
|
bere
nortasunaren ezaugarriakdefinitzen baititu. Osagai batzuk bere nortasuna islatzeko ikur gisa hautatuz, etaneurri berean beste batzuk baztertuz?, taldeak bere nortasun Gestalt edo nortasuntankera definitzen du; hots, taldearen mugak eta izaera zehazten ditu.
|
|
|
Zentzu honetan, nortasun etnikoa hautapen etasailkapen modu bat da, zeinaren bitartez taldeak bere nortasunaren ezaugarriakdefinitzen baititu. Osagai batzuk
|
bere
nortasuna islatzeko ikur gisa hautatuz, etaneurri berean beste batzuk baztertuz?, taldeak bere nortasun Gestalt edo nortasuntankera definitzen du; hots, taldearen mugak eta izaera zehazten ditu. Behin taldeaknortasun etnikoa eskuratuta, mugimendu nazional bihur daiteke, baldin eta sortzendituen Komunitateari (Gemeinschaft) eta Gizarteari (Gessellschaft) estatuak bereKomunitate propioa (eginkizun kulturalak) kontrajartzen badie, bidea irekiz, horrelabere Gizarte propioa (eginkizun politiko eta ekonomikoak) ere eraikitzeko.
|
|
|
Zentzu honetan, nortasun etnikoa hautapen etasailkapen modu bat da, zeinaren bitartez taldeak bere nortasunaren ezaugarriakdefinitzen baititu. Osagai batzuk bere nortasuna islatzeko ikur gisa hautatuz, etaneurri
|
berean
beste batzuk baztertuz?, taldeak bere nortasun Gestalt edo nortasuntankera definitzen du; hots, taldearen mugak eta izaera zehazten ditu. Behin taldeaknortasun etnikoa eskuratuta, mugimendu nazional bihur daiteke, baldin eta sortzendituen Komunitateari (Gemeinschaft) eta Gizarteari (Gessellschaft) estatuak bereKomunitate propioa (eginkizun kulturalak) kontrajartzen badie, bidea irekiz, horrelabere Gizarte propioa (eginkizun politiko eta ekonomikoak) ere eraikitzeko.
|
|
|
Zentzu honetan, nortasun etnikoa hautapen etasailkapen modu bat da, zeinaren bitartez taldeak bere nortasunaren ezaugarriakdefinitzen baititu. Osagai batzuk bere nortasuna islatzeko ikur gisa hautatuz, etaneurri berean beste batzuk baztertuz?, taldeak
|
bere
nortasun Gestalt edo nortasuntankera definitzen du; hots, taldearen mugak eta izaera zehazten ditu. Behin taldeaknortasun etnikoa eskuratuta, mugimendu nazional bihur daiteke, baldin eta sortzendituen Komunitateari (Gemeinschaft) eta Gizarteari (Gessellschaft) estatuak bereKomunitate propioa (eginkizun kulturalak) kontrajartzen badie, bidea irekiz, horrelabere Gizarte propioa (eginkizun politiko eta ekonomikoak) ere eraikitzeko.
|
|
|
Alde batetik, nazio estatuen ezarpenetik eratortzen dirennazio nortasunen kasua dugu: nahiz eta askotan talde etniko bat beste batzuen gaineanaltxatu eta
|
bere
kultura eta definizio propioak ezartzen dituen, ezagutzen ditugunestatu nazio gehienak etnia anitzekoak izateak hauxe erakusten digu: estatu nazioak ezdira, besterik gabe, nortasun etniko nagusitu baten garapen politikoaren emaitza.
|
|
|
estatu nazioak ezdira, besterik gabe, nortasun etniko nagusitu baten garapen politikoaren emaitza. Etniabat nagusi izanik ere,
|
bere
naziotasuna ez du oinarritzen ezaugarri kultural edohistoriko enpirikoetan soilik, eta horrek esplikatzen du oraindik ere beste etniabatzuetako ezaugarriek irautea, nazio nortasun berdin edo ezberdinarekin. Beste aldebatetik, gurean bezala nazio eskakizunak mugimendu etniko batetik datozenean ere, nazio nortasunaren eraikuntza osagai etnikoan soilik oinarritzen ez dela erakustendiguten zenbait gertaera ditugu:
|
|
|
mugimendu nazionalaren nolabaiteko klase izaerak, edo beste mugimendu sozial batzuekiko loturak, esaterako, taldearen kohesioa ezaugarri etnikoetan soilik oinarritzen ez dela ikusarazten digute. Era
|
berean
, populazioetorkinaren presentzia nabarmena edo kulturaren globalizaziorako joerak aurkitzenditugu, eta horiek zaildu egiten dute, modu argi batean, nagusiki oinarri etnikoa izangolukeen nazio nortasunaren eraikuntza. Honengatik guztiagatik, talde nazional batekokide izatearen pertzepzioa ezaugarri kultural komunen presentzia bezain garrantzitsuaedo agian are garrantzitsuagoa izan liteke nazio nortasunaren eraikuntzan.
|
|
|
harreman zuzenetan oinarritutakotaldea bata, eta halako harreman zuzenetan oinarritu gabe bitartekotutako harremanetan oinarritzen den taldea, bestea: hauxe litzateke irudikatutako komunitatea.Garrantzitsua da esatea, bestalde, oinarri ezberdina izan arren, bi talde mota horiektalde nortasun
|
bera
eduki dezaketela.
|
|
|
Hain zuzen ere,
|
bere
nortasuna bitartekotutako harremanetan oinarritzen duenkomunitatearen existentziak are nabarmenago bihurtzen du estatuaren eta eremupublikoaren garrantzia, harreman horien bitartekari gisa hain zuzen. Eta hemenagertzen da, era berean, hedabideekiko interesa, bitartekotza honi loturik hain zuzen.Hedabideen bitartez komunitateko kideak elkarrekiko harremanetan jartzen baitira, etabata bestearekin koordinatzen, modu zuzenean ez bada ere.
|
|
|
Hain zuzen ere, bere nortasuna bitartekotutako harremanetan oinarritzen duenkomunitatearen existentziak are nabarmenago bihurtzen du estatuaren eta eremupublikoaren garrantzia, harreman horien bitartekari gisa hain zuzen. Eta hemenagertzen da, era
|
berean
, hedabideekiko interesa, bitartekotza honi loturik hain zuzen.Hedabideen bitartez komunitateko kideak elkarrekiko harremanetan jartzen baitira, etabata bestearekin koordinatzen, modu zuzenean ez bada ere.
|
|
|
Eremu publikoa ulertzeko modu honek, aldi
|
berean
, hizkuntzak nazio nortasunean duen garrantzia azaltzeko bidea ematen digu. Edozein talde etnikorenkasuan lehen mailako osagai kulturaltzat jo ohi da hizkuntza.
|
|
|
Edozein talde etnikorenkasuan lehen mailako osagai kulturaltzat jo ohi da hizkuntza. Batetik taldeari bereburua aintzat hartzea ahalbidetzen dion kultur sistemaren gunearen erdian kokatzendelako6 7 Bestetik, taldeak
|
bere
auto definizioa islatzeko erabiltzen duen ikurgarrantzitsuenetakoa delako, besteek taldea identifikatzeko erabiltzen duten osagainagusienetakoa izatearekin batera.
|
|
|
Gure iritziz, hedabideen jarduera eskema honetan kokatzeak, alde batetik, talde nortasunak eraikiak direla azpimarratzea ahalbidetzen digu (subjektuek berenarteko harremanetan eraikiak), aldi
|
berean
aldez aurretiko osagai estrukturalenpresentzia ahaztu gabe.
|
|
|
Egituraketa politiko administratibo bereizgarririk ez duen Ipar EuskalHerrian, euskal nortasunak esangura etnikoa du gehienbat, bereziki hizkuntza etajatorriari lotua. Euskal Autonomia Erkidegoan, bertan
|
bere
burua Euskadi edo PaisVasco izendatzen duen egitura politiko administratiboa dagoelarik, euskal nortasuneanaskoz pisu handiagoa bide du politikaren eta, oro har, eremu publikoaren bitartekotzak.Antzeko zerbait aurki dezakegu Nafarroa Garaian ere: egitura politiko administratibopropioa, kasu honetan euskaltasunetik at edo are euskaltasunaren aurka eraikitzendena, horrek, itxura denez?
|
|
|
Honaino iritsita, hain oinarri ezberdinetatik eraikitzen diren nortasunak berdinakote diren galde geniezaioke geure buruari. Esan nahi baita, banakoen mailan zein gizartearen mailan inplikazio
|
bera
ote dute hizkuntza, jatorri edo historiagatik euskaldunsentitzeak edo atxikimendu politiko edo are administratibo hutsagatik euskal herritar (euskal hiritar litzateke, agian, hemen termino egokiena, demokrazia liberalarenzentzuan) sentitzeak. Hitzek beraiek (euskaraz ari garela bederen:
|
|
|
Liburu honetako atalak, bakoitzean arlo bat landuz, helburu horri begira eginda daude.Gehienbat azterketa deskriptiboa burutu dugu, Euskal Herriak
|
bere
eremu publikopropiotik eta bere komunikazio esparru propiotik zein urrun gauden azpimarratzekoasmoz, eta horren zergati eta ondorioen inguruko gogoeta piztu nahian.
|
|
|
Liburu honetako atalak, bakoitzean arlo bat landuz, helburu horri begira eginda daude.Gehienbat azterketa deskriptiboa burutu dugu, Euskal Herriak bere eremu publikopropiotik eta
|
bere
komunikazio esparru propiotik zein urrun gauden azpimarratzekoasmoz, eta horren zergati eta ondorioen inguruko gogoeta piztu nahian.
|
|
|
Laugarren atalean Euskal Herriak
|
bertako
prentsa idatzian eta telebistan duenagerpena aztertu dute Josu Amezagak eta Edorta Aranak. Euskal Herrian irakurtzendiren egunkarien eta hemen dugun telebista, handi?
|
|
|
EL MUNDO DEL PAIS VASCO, ELPAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST. Azken hauen kasuan azterketarako erabili ditugun unitateak, ez dira artikulu guztiak izan, Euskal Herriarekin nolabaiteko lotura zutenak soilik baizik (batzuk, kanpokoedizio osoan argitaratu arren, Euskal Herriko berri ematen dutelako, eta beste batzuk, Euskal Herriarekinzerikusirik eduki ez arren,
|
bertako
edizioan sartzen direlako). Horrek esplikatzen du egunkari horiekazterketaren zati batzuetatik kanpo geratu behar izatea.
|
|
|
Beraz, euskalkasuan, hiru eremu publiko ezberdin bereiz ditzakegu gutxienez: bi hegemonikoak, bakoitza lurralde batean eta hizkuntza batean (espainola eta frantsesa); eta besteagutxiengotua, zeina euskaraz garatzen baita, eta
|
bere
ahalmena lurralde osoa hartzeaizan litekeelarik. Bigarren eremu publiko honek oztopo handiak aurkitzen ditu beregarapenean.
|
|
|
Alde batetik epe luzeko nortasun etnikoa daukagu, oinarrian osagaikultural eta historiko enpirikoak dituena (hizkuntza, oroimena, kultura, e.a.). Bestealdetik, aurrekoari lotzen edo gaineratzen zaion beste nazio nortasun bat dugu, zeinaren barnean garrantzi handia duen eremu publikoan, eta beste eremu batzuetan, eraikitzen den irudikatutako komunitateak. Aldi
|
berean
, prozesu hauek guztiak kontrako norabidean ere ari dira gertatzen: hots, euskal nortasunaren deuseztatzea berealderdi etnikoan eta nazionalean, bai beste nortasun batzuen eraikuntzaren helburuekin (espainola edo frantsesa), bai globalizazio ekonomiko, politiko zein kulturalaren ondorioz.
|
|
|
Ikustea besterik ez dago nola EL CORREOk Arabanirakurtzen dutenen baitan %63, 5 eskuratzen duen; eta antzeko kopuruak lortzen dituBizkaian (%60, 8). Aldiz, Gipuzkoan eta Nafarroan dituen irakurleak oso gutxi dira.Modu
|
berean
, EL DIARIO VASCOk gipuzkoar irakurleen %68, 2ko zatia bereganatzendu, gainontzeko herrialdeetan bakar batzuk besterik ez dituelarik. Nafarroan ere, DIARIO DE NAVARRAren kasua oso antzekoa da.
|
|
|
Zalantzarik gabe, ildo editoriala, edukia eta irakurleen presentzia Euskal Herri osora9 zabalduta duen GARAk, esaterako, Araban du audientziabaxuena (%4, 7) eta Gipuzkoan altuena (%10, 8). Modu
|
berean
, EUSKALDUNONEGUNKARIA, euskara hutsez jakina denez, Gipuzkoan du merkatu zatirik altuena (%3, 6) eta Nafarroan apalena (%1, 0). Aipatu dugun modura, DEIAren irakurleak Hego Euskal Herriko lau herrialdeetan aurki badaitezke ere, Bizkaian du merkatu zatirikhandiena (%8, 9), eta Nafarroan %0, 4 besterik ez du eskuratzen.
|
|
|
Egunkarien audientziari dagokionez, bada beste multzo aipagarri bat, Madrilenargitaratu eta hemen zabaldu egiten direnena, edo, EL MUNDO DEL PAIS VASCOeta EL PAIS DEL PAIS VASCOren kasuan, hainbat orrialde gehigarri dituztenena.Hauen artean, irakurle kopuruari dagokionez, lehen mailan MARCA kirol egunkaria (%6, 5) dago. Kiroletan erabat zentraturik dagoen argitalpen honek, EL MUNDOrekin (%4, 8) eta EL PAISekin (%3, 0) gertatzen den bezala, nahiko orekatua du
|
bere
bezerialau herrial deetan. AS, ABC eta gainontzeko espainiar egunkarien presentzia osomugatua denez, ez dugu beraien audientziari buruzko zehaztasun gehiagorik eskainiko.
|
|
|
Telebistaren kontsumorako joera orokorrak aztertuko ditugu lehenengo; eta, gero, kanal bakoitzak eskuratzen duen audientziaren zatian zentratuko gara. Datu horiekirakurtzean, Euskal Herri penintsularra
|
bere
osotasunean hartu dugu lehenengo; eta, gero, herrialdekako irakurketa egin dugu. Azkenik, liburu honen 4 atalean EuskalTelebistaren albistegien eduki azterketa burutu dugunez, ETBren audientziarenosaketari buruzko zirriborroa egin dugu.
|
|
|
Gainera, Hego Euskal Herrira mugatuko garenez, emisio esparru desberdinekokanalak aurki daitezke aldi
|
berean
lanean: Estatu espainiar osorako ari direnak (TVE1, TVE2, Canal Plus, Antena eta Tele), Euskal Herri osoa kontuan hartzen dutenak (ETB1 eta ETB2) eta, azkenik, telebista lokalak deiturikoak, beren seinalearen igorpena herri, hiri zein eskualde batera mugatzen dutenak (Tele Donosti, Canal Bizkaia edoTele bezalakoak).
|
|
|
Taula
|
berean
ikus daitekeenez, hiru kanal multzo antola daitezke audientziarenarabera: lehenean, nagusitasuna dutenak daude, hots, TVE1, Tele, ETB2 eta, neurriapalagoan, Antena; gero, kopuru aldetik bigarren mailakoak direnak (TVE2 etaETB1) eta, azkenik, ordu gehienetan kodifikatuta dagoen Canal Plus eta, berez emisio esparrua mugatua dutelako, jende gutxiagorengan heltzen direnak:
|
|
|
EITBren barruan dauden emandegien nagusitasuna agerian uzten duen herrialdebakarra da Gipuzkoa. Gainera, bertan gehiago dira euskaraz aritzen direnen presentziaeta, oro har, baxuagoa,
|
bere
nagusitasunean, Madrildik emisioek lortzen duten jendearen arreta. Hona hemen audientzia datu nagusienak.
|
|
|
Ikerketa honetan batetik Hego Euskal Herrian ikus daitezkeen estatu mailakobost kateak, publikoak eta pribatuak, eta bestetik Euskal Herria
|
bera
emisio esparrumodura dutenak (ETB1 eta ETB2) eta lokalak (zazpi guztira) ere hartu ditugu kontuan.
|
|
|
EL DIARIO VASCO, aurrekoa bezala Correo enpresak argitaratua, Gipuzkoan, alde nabarmenaz, gehien saltzen den egunkaria da, (OJD): 95.060 ale egunero.Donostian argitaratu eta herrialde horretan du
|
bere
erosleria.
|
|
|
DIARIO DE NAVARRAk, orain arte aipatu ditugun bi kazeten antzera, herrialdebakarrean zentratzen du
|
bere
bezeria. 63.803 ale kaleratuz egunero (OJD), ForuKomunitateko indartsuena da, gainera, alde ederra atereaz besteei.
|
|
|
DIARIO DE NOTICIAS da, salmenta aldetik, Nafarroako bigarren egunkaria, eta12.780 ale inguruan dabil
|
beraren
marka. EL DIARIO DE NAVARRAn gertatzen denbezala, gutxi dira Foru Komunitatetik kanpo dituen bezeroak.
|
|
|
Antzekoa da,
|
bere
mugak herrialde bakarrean dituelako, EL PERIODICO DEALAVA, Gasteizen inprimatzen den kazeta. Egunero 7.000 bat ale saltzen ditu.
|
|
|
Zenbaki horietan ikus daitekeenez, enpresa
|
berekoak
(hedabideen egituraenpresarialari buruzko informazio gehiago 3 kapituluan dator) diren EL CORREO etaEL DIARIO VASCO dira egunkaririk irakurrienak eta, kopuruz, atzerago dator ELDIARIO DE NAVARRA iruñearra. Lehen hiru horiek, gehi, irakurle kopuru aldetikaskoz apalagoak diren EL DIARIO DE NOTICIASek eta EL PERIODICO DEALAVAk badute beren arteko erlaziorik, audientziaren banaketari dagokionez, hainzuzen ere.
|
|
|
Zenbaki horietan ikus daitekeenez, enpresa berekoak (hedabideen egituraenpresarialari buruzko informazio gehiago 3 kapituluan dator) diren EL CORREO etaEL DIARIO VASCO dira egunkaririk irakurrienak eta, kopuruz, atzerago dator ELDIARIO DE NAVARRA iruñearra. Lehen hiru horiek, gehi, irakurle kopuru aldetikaskoz apalagoak diren EL DIARIO DE NOTICIASek eta EL PERIODICO DEALAVAk badute
|
beren arteko
erlaziorik, audientziaren banaketari dagokionez, hainzuzen ere. Bakoitzak bere mailan, baina guztien kasua da, oso indartsuak diraprobintzia bakarrean edo bitan, baina garrantzia galtzen dute Hego Euskal Herrimailan kalkuluak eginez.
|
|
|
Lehen hiru horiek, gehi, irakurle kopuru aldetikaskoz apalagoak diren EL DIARIO DE NOTICIASek eta EL PERIODICO DEALAVAk badute beren arteko erlaziorik, audientziaren banaketari dagokionez, hainzuzen ere. Bakoitzak
|
bere
mailan, baina guztien kasua da, oso indartsuak diraprobintzia bakarrean edo bitan, baina garrantzia galtzen dute Hego Euskal Herrimailan kalkuluak eginez. Ikustea besterik ez dago nola EL CORREOk Arabanirakurtzen dutenen baitan %63, 5 eskuratzen duen; eta antzeko kopuruak lortzen dituBizkaian (%60, 8).
|
|
|
Sud Ouest egunkaria, 1944ko abuztuaren 29an sortu zen beste egunkari ugarirekinbatera, askatzearen jai euforiaz. Bezperan, La petite Girondek, 1872ko apirilaren 7ansortua,
|
bere
azken alea zabaldu zuen. Orduan, iragana erabat ahaztu behar izan zen, batez ere Bigarren Mundu Gerraren garaian martxan jarraitu zuten egunkariak alboratuz.Garai hartan Sud Ouest bi aldeetatik idatzitako zatar paperezko orri bakarraz osaturikzegoen, eta beraren banaketak (76.500 ale) ez zuen Bordeleko hiri aglomerazioa gainditzen.
|
|
|
Bezperan, La petite Girondek, 1872ko apirilaren 7ansortua, bere azken alea zabaldu zuen. Orduan, iragana erabat ahaztu behar izan zen, batez ere Bigarren Mundu Gerraren garaian martxan jarraitu zuten egunkariak alboratuz.Garai hartan Sud Ouest bi aldeetatik idatzitako zatar paperezko orri bakarraz osaturikzegoen, eta
|
beraren
banaketak (76.500 ale) ez zuen Bordeleko hiri aglomerazioa gainditzen. Mende erdi bat geroago, Sud Ouest lehen planoko hedabide bilakatu da.
|
|
|
Ohar gaitezen Sud Ouestek ez duela departamentuko argitalpenik sortu, honelaPirinio Atlantikoetako departamenduko dikotomia kulturala (euskalduna, biarnesa) kontuan hartuz. Ez du
|
bere
banaketa lurraldearen banaketa politiko administratiboarenarabera egin; horrela egin ordez, gaur egun abertzaleek ez eze Euskal departamenduaren alde dauden lagun guztiek ere azaleratu duten errealitate historiko kulturalabereganatu du.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian egiten den egunkari honen inprimaketa 40.000 alekoa da; hots, 100 etxetatik 36 baino gehiagotan irakurtzen da, beraz, argitalpen hau Ipar Euskal Herriko zabalduena bilakatuz. Sud Ouestek aspaldi lortu dubere ezarpena Ipar Euskal Herrian, onartua izaten eta bertako pentsamolde eta berezitasun kulturalei egokitzen jakin duelako, honela,
|
bere
ezarpena lortzearekin batera, estatu frantseseko gaurkotasuna ekarriz. Emaitza hau are interesgarriagoa da, komuntasun sentimenduak, bereziki eskualdeko errealitate kultural biziei dagokienean?, askotan, hedapen eremu zabaleko egunkari diseinatzaileei arazoak sortzen dizkiela, aintzat harturik16 Jakina, zeren zeintzuk dira egunero Sud Ouest irakurtzen duten euskaldun, bordeles eta biarnesek dituzten arlo komunak?
|
|
|
Hala ere, Frantzian Sud Ouesten irakurlegoaren gehiengoaren adina 40 eta 60urte bitartekoa da, PQReko (Presse Quotidienne Regionale, Eskualdeko EgunerokoPrentsa alegia) egunkari gehienen antzera. Irakurlegoa zaharkituz doa hamabost urtehauetan gutxienez18 Alabaina, egunkariaren erredakzioak ez du ez artikuluenaurkezpena, ez eta
|
bere
edukia aldatu. Sud Ouesten zuzendaritzak bere jarduerakdibertsifikatzeko hautua egin du, elkarte berriak sortuz nahiz jadanik existitzen direnhedabideen elkarteetako parteak erosi edota berrerosiz.
|
|
|
Irakurlegoa zaharkituz doa hamabost urtehauetan gutxienez18 Alabaina, egunkariaren erredakzioak ez du ez artikuluenaurkezpena, ez eta bere edukia aldatu. Sud Ouesten zuzendaritzak
|
bere
jarduerakdibertsifikatzeko hautua egin du, elkarte berriak sortuz nahiz jadanik existitzen direnhedabideen elkarteetako parteak erosi edota berrerosiz. Kudeaketa honek metatze prozesu ugari ekarri ditu.
|
|
|
Kudeaketa honek metatze prozesu ugari ekarri ditu. Tradizionalena metatze bertikaleko prozesua izan da, hauda, maila guztien bateraketa, hots, ekoizpenetik banaketarako mailen berrelkarpenatalde
|
berean
. Honela, bere publizitatearen kontrolguneez hitz egin gabe, Sud Ouest SAtaldeak bere banaketa elkartea sortu du S2Drekin batera.
|
|
|
Tradizionalena metatze bertikaleko prozesua izan da, hauda, maila guztien bateraketa, hots, ekoizpenetik banaketarako mailen berrelkarpenatalde berean. Honela,
|
bere
publizitatearen kontrolguneez hitz egin gabe, Sud Ouest SAtaldeak bere banaketa elkartea sortu du S2Drekin batera. Metatze horizontalekoprozesua gero eta arruntagoa da.
|
|
|
Tradizionalena metatze bertikaleko prozesua izan da, hauda, maila guztien bateraketa, hots, ekoizpenetik banaketarako mailen berrelkarpenatalde berean. Honela, bere publizitatearen kontrolguneez hitz egin gabe, Sud Ouest SAtaldeak
|
bere
banaketa elkartea sortu du S2Drekin batera. Metatze horizontalekoprozesua gero eta arruntagoa da.
|
|
|
Azkenhonek ikus entzunezko ekoizpen elkarte bat sortu du (Atlantel Image) eta TF1, M6, LCIentzat lan egiten du, eskualdeko korrespondentziak ziurtatuz edota La Cinquieme, Arte, Voyages... bezalakoentzat magazinak eginez.
|
Bere
hedapen eremuan daudenestatu mailako irrati sareetan ere aurki dezakegu (Europe 2 eta Skyrock, AtlantelRadioren bitartez). Bere jardueraren eremua Internet eta telematikara ere zabaltzen da.
|
|
|
Bere hedapen eremuan daudenestatu mailako irrati sareetan ere aurki dezakegu (Europe 2 eta Skyrock, AtlantelRadioren bitartez).
|
Bere
jardueraren eremua Internet eta telematikara ere zabaltzen da.
|
|
|
1989 eta 1990 urteen bitarteanhamar. Sud Ouest El Diario Vasco'? txosten proposatu zituzten, mugaz gaindi edotaeuropar dimentsioan gai
|
berari buruz
aldi berean argitaratzearen printzipioan oinarritzen duen formula. Geroago, Akitania Euskadi euro eskualdea garatzeko rol bultzatzailea joka zezaketela ziur izanda, eta nahikoa erakarpen indar bazutela jakinda, Correo eta Sud Ouest taldeek. Forum Atlantique?
|
|
|
1989 eta 1990 urteen bitarteanhamar. Sud Ouest El Diario Vasco'? txosten proposatu zituzten, mugaz gaindi edotaeuropar dimentsioan gai berari buruz aldi
|
berean
argitaratzearen printzipioan oinarritzen duen formula. Geroago, Akitania Euskadi euro eskualdea garatzeko rol bultzatzailea joka zezaketela ziur izanda, eta nahikoa erakarpen indar bazutela jakinda, Correo eta Sud Ouest taldeek. Forum Atlantique?
|
|
|
Azken hamarkada osoan ikusi ahalizan dugu estatuko lurralde osoan asteko prentsaren garapen fenomeno hau enpresaertainen itxurapean (10 eta 49 langile bitartekoak). Tokiko Asteroko Prentsaren (Presse Hebdomadaire Locale) arrakastak laster batean erakarri zituen EskualdekoEguneroko Prentsaren (Presse Quotidienne Regionale) gutiziak, lehia guztiakdesagerrarazteaz eta
|
bere
jarduera sektoreak dibertsifikatzeaz arrangura zirelako, irakurleriaren pilaketa eta higadurari hobeto aurre egiteko.
|
|
|
|
Bere
sorreran, 1993an, La Semaine du Pays Basquek batez beste 3.500 eta 4.000ale saltzen zituen Ipar Euskal Herri osoan. 1997an, salmentak 7.967 aletara emendatuziren.
|
|
|
Frantziar estatuarentzat garrantzitsua zen era
|
berean
, tokiko irratiei askatasunosoa ez ematea, bere menpetik ihes egin eta bere aginpidea iharduki baitzezaketen.Honela, 1980an, Frantziar gobernuak deszentralizaturiko irratiren hiru esperientziapilotu burutzeko agindu zion Radio Franceri. 1981ean gobernu sozialista berriak bideaeman zion Radio Franceren deszentralizazio prozesuaren zabalkuntzari.
|
|
|
Frantziar estatuarentzat garrantzitsua zen era berean, tokiko irratiei askatasunosoa ez ematea,
|
bere
menpetik ihes egin eta bere aginpidea iharduki baitzezaketen.Honela, 1980an, Frantziar gobernuak deszentralizaturiko irratiren hiru esperientziapilotu burutzeko agindu zion Radio Franceri. 1981ean gobernu sozialista berriak bideaeman zion Radio Franceren deszentralizazio prozesuaren zabalkuntzari.
|
|
|
Frantziar estatuarentzat garrantzitsua zen era berean, tokiko irratiei askatasunosoa ez ematea, bere menpetik ihes egin eta
|
bere
aginpidea iharduki baitzezaketen.Honela, 1980an, Frantziar gobernuak deszentralizaturiko irratiren hiru esperientziapilotu burutzeko agindu zion Radio Franceri. 1981ean gobernu sozialista berriak bideaeman zion Radio Franceren deszentralizazio prozesuaren zabalkuntzari.
|
|
|
Pirinio Atlantikoetan, 1984an bi buruko (euskalduna biarnesa) estazio bat sortuzen Radio France Pays Basque Pau Bearnekin, bi kokaleku izan dituena (Baiona etaPaue), eta lehen urteaz geroztik,
|
bertan
Ipar Euskal Herriak eta Biarnok zeinek bereegitarau bereiziak izanez.
|
|
|
lurraldearen ikusmira historiko kulturalera igaro da,, bertan eraiki eta politikoki onetsia, toleratua, kontrolatua eta sustatua? 23 den instituzio aniztasunaren irudira, gaur egun Ipar Euskal Herrian dagoen irudira hain zuzen. Estatuaren edo Kontseilu Orokorraren administrazio zerbitzuek deszentralizazio aski sistematikoa burutzen dute, Pauetik Baionara; era
|
berean
, elkartesozio ekonomiko ia guztiek dute antena bat gutxienez Baionan; azkenean, elkarteekberek bi ataletan banatzen dituzte beren departamendu egiturak, bata biarnesa, besteaeuskalduna. Honelako konfigurazioak azpi departamenduko kidetasun sentimenduadakar, Pirinio Atlantikoetako haustura areagotzen duena, bere eragozpen praktikoakmurrizten dituen aldi berean24 Bilakaera honek izate politiko, ekonomiko eta sozialbereziki euskaldunaren oinarriak bota ditu, aurrekaririk ez duena 1790etik, bi asanblada aholku emaile bereziak sortzeaz gain, Ipar Euskal Herrian, estatu frantseseanparekorik ez dutenak:
|
|
|
Estatuaren edo Kontseilu Orokorraren administrazio zerbitzuek deszentralizazio aski sistematikoa burutzen dute, Pauetik Baionara; era berean, elkartesozio ekonomiko ia guztiek dute antena bat gutxienez Baionan; azkenean, elkarteekberek bi ataletan banatzen dituzte beren departamendu egiturak, bata biarnesa, besteaeuskalduna. Honelako konfigurazioak azpi departamenduko kidetasun sentimenduadakar, Pirinio Atlantikoetako haustura areagotzen duena,
|
bere
eragozpen praktikoakmurrizten dituen aldi berean24 Bilakaera honek izate politiko, ekonomiko eta sozialbereziki euskaldunaren oinarriak bota ditu, aurrekaririk ez duena 1790etik, bi asanblada aholku emaile bereziak sortzeaz gain, Ipar Euskal Herrian, estatu frantseseanparekorik ez dutenak: Hautetsien Kontseilua eta Euskal Herriaren Garapen Kontseilua, 1994an sortuak.
|
|
|
1985ean, Radio France Pays Basquek
|
bere
lehen galdeketa egin zuen. Orduanbaturiko entzule kopuruaren emaitza %3, 2koa izan zen.
|
|
|
1990ean, Tours-en, egunero zazpi minutuko albistegia zuen bertako lehen estazioasortu zenetik27, France 5k, 1992tik aurrera bizkorki emendatu zuen
|
bere
deszentralizazio politika, estatuaren mugetan tokiko estazio ugari sortuz, bereziki Tourangelleinguruko telebista eredua erabilita. Mugetako tokiko albistegi batzuek badute, halaber, mugaz gaindiko eta euro eskualdeko bokazioa:
|
|
|
Iragarle berriak erakartzeaz gain, France 3 Euskal Herrik, gainerako emanaldi lokalek bezala, estatu mailako kate publikoetan parte hartzen du, 19:00: 00 ordutegiaren gorako arrakastan. France 3k, beste hedabideen antzera, bertako estazio berri horiei esker,
|
bere
interes ekonomikoak zerbitzatzen ditu lehendabizi. Bertako eta mugaz gaindiko gune horiek eskuratzea, lotura berrien ezarketa etasare berrien sortzearen bidez ez baitio ekimen filantropikoari erantzuten.
|
|
|
Hala ere, euskararen proportzioa txikiegia iruditzen zaie euskaldunei, aspalditikeuskararen zabaltze handiagoa eskatzen baitiote France 3ri28 SIVUk (SyndicatIntercommunal a Vocation Unique, hots, Bokazio Bakarreko Herriarteko Sindikatua), euskal kulturaren defentsariak, sentimendu
|
bera
du. Lehen urtean, 100.000 libera emanzizkion France 3 Euskal Herriri (France 3rekin hitzartutako aurrekontuaz gain, etaBiarritz Angelu Baiona barrutiaren 600.000 liberez gain), egunero minutu eta erdizeuskaraz mintzatzeko baldintzapean.
|
|
|
Lehen urtean, 100.000 libera emanzizkion France 3 Euskal Herriri (France 3rekin hitzartutako aurrekontuaz gain, etaBiarritz Angelu Baiona barrutiaren 600.000 liberez gain), egunero minutu eta erdizeuskaraz mintzatzeko baldintzapean. Baina ez zen hala izan eta SIVUk
|
bere
laguntzakendu eta Euskal Telebistari, edo zehatzago esanda,. Iparraldearen Orenaren, albistegiko taldeari dirulaguntza emateko asmoa izan zuen, egunero zazpi minutuko euskarazko bertako saioa bultzatzeko, 1992an sortu eta lau pertsonak bakarrik antolatzendutena29 Diogun France 3 Euskal Herriko eta. Iparraldearen Orena?
|
|
|
Baina ez zen hala izan eta SIVUk bere laguntzakendu eta Euskal Telebistari, edo zehatzago esanda,. Iparraldearen Orenaren? albistegiko taldeari dirulaguntza emateko asmoa izan zuen, egunero zazpi minutuko euskarazko
|
bertako
saioa bultzatzeko, 1992an sortu eta lau pertsonak bakarrik antolatzendutena29 Diogun France 3 Euskal Herriko eta. Iparraldearen Orena, emanaldikotaldeek harreman onak mantentzen dituztela eta batzuetan irudiak zein informazioatrukatzen dituztela elkarrekin.
|
|
|
Lapurdi Irratiarenberezitasun nagusi bat osoki elebiduna izatea da: ?
|
Bertan
elebitasuna erabat euskarazeta frantsesez diren emankizunak, ia iraupen berekoak, txandakatu eta elkarbizitzeada.? 32 Berezitasun hau da agian, oraindik ere benetan zaila da Frantzian emankizunelebidunen bitartez entzuleria fidel bihurtzea?, igorpen zailtasunekin batera LapurdiIrratiaren entzuleriaren higadura azaltzen duena, 1994ko %0, 8ko entzuleriatik 1998ko%0, 2ra joanez.
|
|
|
Lapurdi Irratiarenberezitasun nagusi bat osoki elebiduna izatea da: . Bertan elebitasuna erabat euskarazeta frantsesez diren emankizunak, ia iraupen
|
berekoak
, txandakatu eta elkarbizitzeada.? 32 Berezitasun hau da agian, oraindik ere benetan zaila da Frantzian emankizunelebidunen bitartez entzuleria fidel bihurtzea?, igorpen zailtasunekin batera LapurdiIrratiaren entzuleriaren higadura azaltzen duena, 1994ko %0, 8ko entzuleriatik 1998ko%0, 2ra joanez.
|
|
|
Zeren eta garai hartan, Estatuarenirrati telebistaren monopolioa kolokan jartzen hasi ziren irrati libre eta piratak,, frantses ikus entzunezko sistemaren lehen elementu aztoratzaileak? 33 Zehaztearren, Radio Adour Navarrek, Radio Popular de Loyolaren (Donostia) igorlearen antena orduak alokatzen zituen, COPEren (Espainiar eliza) sare indartsuaren kate begiadenarenak hain zuzen. Radio Adour Navarreren hizkuntza aukerek
|
bere
egokitze gaitasuna eta handinahia erakusten dute. Lehen bi hilabeteetan emankizunak gaztelaniaz eta frantsesez aurkeztuak izan ziren, garai hartan zuhurtasunez egin behar baitzenbilakaera.
|
|
|
(24 Art.) 36 Ildo honetan, Euskal Herriko Hautetsien Kontseiluakaurkeztu eta udalen arteko Departamenduko Lankidetza Batzordeak 1996ko ekainaren3an azterturiko kandidaturaren ondorioz,. Euskal Herria? izeneko pays delako batsortua izan zen 1997ko urtarrilaren hondarrean.Estazio bakoitzak
|
bere
hedapenaren eta kazetaritza lanaren eremuan atzera egiteko arriskuaren beldurra izan zitekeen, hots, isolamendu esklerotikoaren arriskuarena.Irulegiko Irratia da honelako joera gutxien islatzen duena, hiru irratien arteko harremanak beti dinamizatu baititu, eta bereziki Pirinioetako hegoaldeko irratiei (XorroxinIrratia, Euskal Herri Irratia...) zabaldu izan baitzaie, eta Frantzia osoko eskualdeet... Hala eta guztiz ere, irrati bakoitzak bere herrialdearen nortasuna eta, batez ere, nortasun linguistikoagordetzera jotzen du.Estazio bakoitzaren identitateak atzera egiteko arriskua, nolabait konpondua izanda, azken urteotan Iparraldeko (Ipar Euskal Herria) hiru irratien artean martxan jarri denprogramazio komun garrantzitsuarekin, EAEko edota Nafarroako irratiekiko informazioeta emankizunen trukaketa sare ugarirekin, eta 1997ko ekainaren 10ean zailtasunezsortu zen. Euskal irratiak elkartearekin.
|
|
|
izeneko pays delako batsortua izan zen 1997ko urtarrilaren hondarrean.Estazio bakoitzak bere hedapenaren eta kazetaritza lanaren eremuan atzera egiteko arriskuaren beldurra izan zitekeen, hots, isolamendu esklerotikoaren arriskuarena.Irulegiko Irratia da honelako joera gutxien islatzen duena, hiru irratien arteko harremanak beti dinamizatu baititu, eta bereziki Pirinioetako hegoaldeko irratiei (XorroxinIrratia, Euskal Herri Irratia...) zabaldu izan baitzaie, eta Frantzia osoko eskualdeetakohizkuntzen irratien arteko harremanak sortzen asko lagundu baitu. Hala eta guztiz ere, irrati bakoitzak
|
bere
herrialdearen nortasuna eta, batez ere, nortasun linguistikoagordetzera jotzen du.Estazio bakoitzaren identitateak atzera egiteko arriskua, nolabait konpondua izanda, azken urteotan Iparraldeko (Ipar Euskal Herria) hiru irratien artean martxan jarri denprogramazio komun garrantzitsuarekin, EAEko edota Nafarroako irratiekiko informazioeta emankizunen trukaketa sare ugarirekin, eta 1997ko ekainaren... Egitura federatzaile honek hiru irratienkoordinazio politikoa du.
|
|
|
Egitura federatzaile honek hiru irratienkoordinazio politikoa du.
|
Bere
helburuak honako hauek dira: interes orokorreko etagertuko irratsaio pluralista eta profesionalen (programazio komuna) eraketa; kalitatearen (entzumen eta ekoizpenaren erosotasuna) hobekuntza; giza eta teknika ahalbideenkalitatearen arrazionalizazioa (batez ere, hiru irratiak, numeris?
|
|
|
Xiberoko Botza da hiru irratihauen artean gutxien entzuten dena, %0, 2ko entzuleria tasarekin soilik.
|
Bere
aldegogorarazi behar da, Zuberoa biztanle gutxien duen Euskal Herri osoko herrialdeadela. Mediametrieren galdeketaren desabantaila gisa aipatu behar da, hiru euskalirratien hedapen eremua baino askoz ere zabalagoa dena kontuan hartzen duela, etaRadio France Pays Basquek galdeketaren agintzaileak, Ipar Euskal Herri osora zabaltzen duela entzute eremuaren azalera.
|
|
|
Irrati hauen ehunekoak askoz ere hobeak izangolirakete galdeketa honen emaitzak, herrialdeka egingo balira. Hiru euskal irratiek SIADECOri eskaturiko inkesta baten arabera, Irulegiko Irratiak bereganatze tasa handiadu Ipar Euskal Herrian (21.000 entzule) eta batez ere Behe Nafarroan,
|
bere
entzuleria eremurik handiena duena, %92ko euskaldunekin; hau da, 17.500 pertsonak,, ezagutzen dutela irrati hau, eta entzuleriaren %71 leiala da. Gure Irratiak, entzute eremu nagusia Lapurdin du (48.000 euskal hiztun baino gehiagorekin), eta24.000 entzule ditu Ipar Euskal Herrian, hauetarik 22.000 Lapurdin; hau %44, 4 da.Xiberoko Botzak, aldiz, 9.000 entzule ditu bakarrik; hau da, euskal hiztunen %1240 41.Azken inkesta honen arazoa da, euskal entzuleak bakarrik hartzen dituela kontuan; baina jada zehaztu dugun bezala, Irulegiko Irratiak eta Xiberoko Botzak badituztezenbait emankizun, inkesta, elkarrizketa... frantsesez.
|
|
|
Gure Irratiak, entzute eremu nagusia Lapurdin du (48.000 euskal hiztun baino gehiagorekin), eta24.000 entzule ditu Ipar Euskal Herrian, hauetarik 22.000 Lapurdin; hau %44, 4 da.Xiberoko Botzak, aldiz, 9.000 entzule ditu bakarrik; hau da, euskal hiztunen %1240 41.Azken inkesta honen arazoa da, euskal entzuleak bakarrik hartzen dituela kontuan; baina jada zehaztu dugun bezala, Irulegiko Irratiak eta Xiberoko Botzak badituztezenbait emankizun, inkesta, elkarrizketa... frantsesez. Gainera, musika emankizunbatzuk, batez ere euskal rockarenak, euskaldunak ez diren gazteek ere entzuten dituzte.Euskal irrati soziatiboen iraunkortasuna eta indarra, emankizunen ekoizpen kostuamurriztea lortzen duen
|
beren arteko
lankidetza estuaz gain, dituzten elkartasun etasostengu sareetatik datoz: entzuleria, Euskal Kultur eta Kirol Elkarteak, Euskal Kultura Institutua, Euskal Presoen aldeko Sostengu Elkartea42, mugaz gaindiko hedabideak... Batez ere,, entzuleriaren diru-laguntza erregular eta harrigarriak dira finantzamenduiturri nagusi eta berezienak?.
|
|
|
Edozelan ere, etakonparazio gisa, hona hemen Sofres AMk 1999rako, EAEn, kaleratutako audientzia kopuruak: TVE1 22, 5TVE2 8, 2TELE 5 23, 3ANTENA 3 20, 3CANAL+ 2, 0ETB1 5, 4ETB2 15, 6Bestelakoak 2, 8Lur Otxoantezana Petuya k euskaratua.La Semaine du Pays Basque eta Sud Ouest lehenik eta behin ezberdintzen dituena, bataren asterokoagerpena da, horrela ezin baita izan, eskualdeko egunkariarentzat benetako lehia. Batak momentuanbildutako gertaerez hitz egiten du, besteak, aldiz, ezin izaten ditu gaurkotasunaren, puntu beroak, gertatzen diren unean aipatu, baina urruntze ikuspuntua eta beharrezko denbora izaten ditu
|
bere
esanakhobeto garatu eta oinarritzeko. Hala ere, La Semaine du Pays Basqueren estiloa, bere homologoa den LaSemaine du Rousillonena bezala, Frantziako Kataluniar Herrian?
|
|
|
Batak momentuanbildutako gertaerez hitz egiten du, besteak, aldiz, ezin izaten ditu gaurkotasunaren, puntu beroak, gertatzen diren unean aipatu, baina urruntze ikuspuntua eta beharrezko denbora izaten ditu bere esanakhobeto garatu eta oinarritzeko. Hala ere, La Semaine du Pays Basqueren estiloa?
|
bere
homologoa den LaSemaine du Rousillonena bezala, Frantziako Kataluniar Herrian, are polemiko eta kritikoagoa da (gehiengoaren iritzia errespetatuz) eta leku handiagoa uzten die, tribuna libreei?, herritar irakurleei etagaurkotasuna egiten dutenei.
|
|
|
departamentuaren gaian ere konpromisoahartu du eta proiektua sustatu, eta maila politikoan erreakzionarazi eta mugiarazi zuen galdeketa antolatuzuen. Ikerketa honek (1997ko maiatza) erakusten zuen ikerturiko pertsonen artean %64 honelakodepartamendu baten alde zegoela, hauen arteko ia %72 18 urte bitartekoak izanik.141944an, berriemaile batek
|
bere
artikuluak Bordelera bidaltzen zituen. 60ko hamarkadatik aurrera, Christian Bomboudiac ek, orduko euskal itsasertzeko Sud Ouesten berriemaile bakarrak, kazetari etairagarkilari funtzioak bete zituen, gaur egungo Baionako argitalpenaren hastapena eginez, bertakobizitzari buruzko orrialde batzuen bitartez.
|
|
|
argitalpenerako kronika bat idazteaz arduratu zen. 1996ko irailaz geroztik, Donostiakozuzendaritzak Ipar Euskal Herriari buruzko informazioa jaso zezakeen irakurleria zabaltzea erabaki zuen.Ordutik aurrera,
|
bere
kolaboratzaile honek egunkariaren atal orokorretan idatzi zuen, eta Baionako bestekazetari batek hartu zuen bere gain. Irun frontiere, argitalpenaren kronika.21Tokiko irratietako zuzendariak (ordukoak), Jean Pierre FARKASek dio batzuetan RadioFranceren deszentralizazioa porrot bat dela, batez ere benetako bultzada girondinoaren eta ohiturajakobino sendoaren arteko kontraesanetik sortzen diren etengabeko tentsioengatik.
|
|
|
argitalpenerako kronika bat idazteaz arduratu zen. 1996ko irailaz geroztik, Donostiakozuzendaritzak Ipar Euskal Herriari buruzko informazioa jaso zezakeen irakurleria zabaltzea erabaki zuen.Ordutik aurrera, bere kolaboratzaile honek egunkariaren atal orokorretan idatzi zuen, eta Baionako bestekazetari batek hartu zuen
|
bere gain
–Irun frontiere, argitalpenaren kronika.21Tokiko irratietako zuzendariak (ordukoak), Jean Pierre FARKASek dio batzuetan RadioFranceren deszentralizazioa porrot bat dela, batez ere benetako bultzada girondinoaren eta ohiturajakobino sendoaren arteko kontraesanetik sortzen diren etengabeko tentsioengatik.
|
|
|
Mediatrie/ Radio France galdeketa, 97/ 98 sasoiko sailkapenean.27Zehaztearren, France 3ren tokiko lehen eguneroko emanaldia estatuko lurraldean, Biarritzenesperimentatua izan zen kable sarean 1984an, kablearen deszentralizazio politika publikoaren barrukoesperimentupean. ...tegia.281995eko maiatzaren 19ko Le Monde Radio televisionek ere adierazi zuen ikus entzuleekazaldutako etsipena, France 3 Euskal Herriren emankizunetan euskarari ematen zitzaion lekua txikiegiazela baitzeritzoten.29SIADECOren inkesta soziolinguistikoak zenbakirik aurreratzen ez bazuen ere, 1991an, biztanleriaren %80k bi kate autonomikoak jasotzen ez zituen bitartean, Donostiako galdeketa institutu
|
berak
, 1996an, 42.000tan kalkulatzen zuen Ipar Euskal Herrian ETB1 gutxi gorabeherako erregulartasunezikusten zuten euskaldunen kopurua. (Iturria:
|
|
|
Ipar Euskal Herrian berriemailerik ez zuenez, GureIrratiari. Baionako euskal irrati soziatiboari?
|
bere
zerbitzuak galdetu zizkion.Korrespondentzia honek Gure Irratiari aukera eman zion finantza mailako laguntzaizateko euskal irrati publiko baten partez, ofizialak ez ziren lan batzuen ordainetan.1988an, bi irratien arteko lankidetza hitzarmena izenpetu zen, Gure Irratiaren zerbitzuak ofizialtzeko. Euskadi Irratiak Gure Irratiari egindako pausuaren berezitasunmodura, diogun ezen 1992tik aurrera, beraien arteko erlazio eta finantza mailakolaguntza mantendua izan zela.
|
|
|
Bi korrespondentzia hauez eta ElDiario Vasco eta ETBIeko. Iparraldearen Orena? albistegiaz gain, 1992tik,
|
bere
jaiotzeurtetik, Egunkariak erredakzio bulegoa sortu zuen Baionan. Eta bere argitalpenarendebekura arte, Eginek bazuen Baionan delegazio bat, logikoa irudi duena, egunkarihau Herri Batasuna partidu independentziazaletik garatu zela jakinda.
|
|
|
albistegiaz gain, 1992tik, bere jaiotzeurtetik, Egunkariak erredakzio bulegoa sortu zuen Baionan. Eta
|
bere
argitalpenarendebekura arte, Eginek bazuen Baionan delegazio bat, logikoa irudi duena, egunkarihau Herri Batasuna partidu independentziazaletik garatu zela jakinda. Ikus daitekeenezEAEko hedabide hauek guztiek jadanik nahikoa ugaria den hedabideen paisaiabetetzen dute Frantziar estatuko eskualde berezi honetan.DIAZ, Bernardo:
|
|
|
ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak hartu ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak. Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo
|
berean
kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko. Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik hartutakoak dira.Kopuru hauek kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere hartu dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara.
|
|
|
ETBlen berton ekoitzitako produktuak heren bi baino gehiago diren bitartean, ETB2n Euskal Herrian osorik ekoitzitako programek heren bat baino zertxobaitgehiago osatzen dute. Gainerakoetan, erdia baino apur bat gehiago kanpoan ekoitzitako programak dira, eta %11 kanpoko eta
|
bertako
ekoizpenaren nahasketa.
|
|
|
Mamen Peiro ren sailkapenean, eta emisio esparruari dagokionez, Estatu osora zabaltzen direntelebista kanalak eta kanal autonomikoak hartu dira kontuan. Tipologia
|
bera
Baskongadetara aplikatuz, nagusitasuna helburu (Tele, ETB2, TVE eta Antena) dutenez gain, ETB1 eta TVE koka ditzakegu, bigarren kanal, gisara, eta hortik aurrera telebista lokalak.
|
|
|
% 7). Izan ere, Euskal Herriaosotasun gisa hartzen ez dutenez,
|
bere
zati batzuk bakarrik islatzen dira egunkari ez abertzaleetan. Izaera probintzialari ala jarrera ideologikoari leporatu behar eta diogujokaera hau?
|
|
|
2 Bestetik,
|
bere
erreferentzia eremua modu erabakigarrian zehazten duena egunkariaren hedadura izango balitz, logikoa litzateke izaera probintziala duten hedabideek lehentasuna probintziari edo tamaina txikiagoko mailei ematea. Hala gertatzen da Hego Euskal Herriko egunkari probintzialekin.
|
|
|
Horrela, aurretik ikusi dugunez, egunkarinafarrentzat Nafarroa da erreferentzia eremu nagusia, hortik Espainiara jauzi eginez; kanpoan geratzen dira, beraz, Hegoaldeko zein Iparraldeko lurraldeak. Era
|
berean
, SUD OUESTentzat esangura gutxi dute Hegoaldeko lurraldeek (agertzen direnean. Euskal Herriarekin zerikusia duten albisteen %7?, hala ere, Euskal Herri osoarierreferentzia eginez eta euskara zein politika gaien inguruan agertzen dira). Ezberdintasun ideologikoei gagozkielarik, gogora dezagun EUSKALDUNON EGUNKARIAketa GARAk bakarrik eskaintzen diotela nolabaiteko arreta Iparraldeari, Hegoaldekoprentsaren aldetik.
|
|
|
3 Hirugarrenik DEIAren kasua dugu: esan dugun legez, ia egunkari probintzial gisaaritzen da
|
bere
eguneroko jardueran. Baina bere ideologia nazionalista nabarmengeratzen da, Euskal Herri osoarekin zerikusia duten albiste ugari argitaratzenbaititu.
|
|
|
esan dugun legez, ia egunkari probintzial gisaaritzen da bere eguneroko jardueran. Baina
|
bere
ideologia nazionalista nabarmengeratzen da, Euskal Herri osoarekin zerikusia duten albiste ugari argitaratzenbaititu.
|
|
|
Horrela, ikus dezakegunez, SUD OUEST egunkariak euskal errealitateaz argitaratzen dituen albiste ia guztiak (%93, 3) Ipar Euskal Herriarekin soilik dute zerikusia, eta ez Hegoaldearekin. Era
|
berean
, oro har Euskal Herriaz ari direnean, Hegoaldekoegunkariek ia ahaztuta dauzkate Iparraldeko herrialdeak. Hala ere, alde nabarmenakdaude beren artean.
|
|
|
Era berean, oro har Euskal Herriaz ari direnean, Hegoaldekoegunkariek ia ahaztuta dauzkate Iparraldeko herrialdeak. Hala ere, alde nabarmenakdaude
|
beren artean
. Horrela, EUSKALDUNON EGUNKARIAk, bere albisteen %7, 2dedikatzen dizkio Iparraldeko errealitateari, Euskal Herriko populazioaren barneanipartarrek duten pisutik oso hurbil (euskal herritarren %9 bizi baita Iparraldeko herrialdeetan).
|
|
|
Hala ere, alde nabarmenakdaude beren artean. Horrela, EUSKALDUNON EGUNKARIAk,
|
bere
albisteen %7, 2dedikatzen dizkio Iparraldeko errealitateari, Euskal Herriko populazioaren barneanipartarrek duten pisutik oso hurbil (euskal herritarren %9 bizi baita Iparraldeko herrialdeetan). GARAk, Baionan delegazioa eduki arren, oso informazio gutxi eskaintzen die, ordea, Iparraldeko biztanleei beren inguru hurbilaz:
|