|
2000
|
|
|
|
Bere
amaren aitona Hego Euskal Herrikoa zela zioen beti Tillac ek.
|
|
|
Behin Donostiatik Goierriraino trenez gentozela, bera analista eta ni kazetari paperean, Jugoslavia ohiko gerra, aurrekariak eta historia argiro argitu zidan 45 minututan. Gure amaren etxera iristean jakin nuen eri zen
|
bere
ama bisitatzera etorria izango zena.
|
|
|
Parisen barrena zihoala, ikusten zuen oro bere begi zoliekin lerro azkarrez marrazten zuen. Orduan erabaki zuen Vierge
|
bere
amaren abizenarekin sinatzea, belarri frantsesentzat errazagoa izango zelakoan. 1870eko hamarkadan, aldizkari eta liburu andanen ilustrazioak egin zituen, Notre Dame katedraleko marrazki eder batzuk adibidez.
|
|
|
Hori entzunda,
|
bere
amarekin oroituko da, gerratik ihesean hegazkina hartuarazi zionekoa kukuaren jokamoldearekin lotuz. Halaxe, hemengo amak (Olatz Beobide) benetako amaren gutuna irakurtzen diolarik, lasaituko da neskatxa.
|
|
|
Etxeko txikienei zuzendutako narrazioa da" Bide magikoa", Pello Añorgak idatzi eta Jokin Mitxelenak margotutako ipuina. Neskato bat eta
|
bere
ama hondartzara doaz. Aita, berriz, etxean gelditu da, liburu bat irakurtzeko gogo izugarria duelako.
|
|
|
Sarrionandiaren estiloak euskal literatura klasikoarengan tinkatzen ditu sustraiak eta Jon Miranderen errefinamendu estetikoarekin moldatua dakar, baina beti erabiltzen du adierazbidetzat Sarrionandiaren
|
beraren
ama hizkuntzaren mintzamoldea. Sarrionandiarengana ere heltzen da Verlainez geroztiko agindua:
|
|
|
Kohut ek sendatutzat ematen du pazientea, honek azkenean ametshau egiten duenean: pertsonaia biratzen da,
|
bere
ama da, irribarre egiten du; pazientea sendatuta dago.
|
|
|
Ainsworth en ustez, atxikimendua da haurra eta
|
bere
amaren artean eraikitzenden afektuzko lotura (Ainsworth eta beste, 1978), eta irudi bereziarekin, ama edobere ordezkoarekin, gertutasun eta kontaktua lortzeko desio iraunkorretikeratortzen da.
|
|
|
Zortzi gertaeraz osaturik dago egoera hau. Haurra
|
bere
amarekin, edo besteatxikimendu irudi batekin, ezagutzen ez duten jostailuz betetako gela batean, laborategia?
|
|
|
sartzen da. Hasieran,
|
bere
amarekin dagoenean haurrak duenportaera behatzen da, biak bakarrik eta arrotz baten aurrean?; gero ama joatenda eta haurraren portaera behatzen da, behin bera bakarrik eta hurrengoanarrotzarekin dagoela?.
|
|
|
Aita haurraren konstelazio emozionalean sartzeak, bereziki
|
bere
amarekin duenharremanari dagokionez, eragile katalizatzaile gisa jarduten du. Prozesu horretangertatzen diren emozio matrizeetako bat da.
|
|
|
Aita eta amarekiko sentimenduanbibalenteak sortzen dira, gorrotoa maitasuna, beldurra desira?, eta gatazkakonpontzeko modua, gurasoekin benetan dituen desirak asetzeari uko egin eta berenian introjektatzea da. Beste modu batera esanda,
|
bere
amarengandiko asetasunikez duenean, bere bakardade sentipenetan, haurra, bere buruaz arduratzera eta bereasetzeak bilatzera bultzatua ikusten da, ordura arteko ase iturria eta bestehirugarren horren presentziaz konturatzen delarik.
|
|
|
Kondaira bera kontatzen zion Orozkoko Maria Luisari bere amamak, amamahorrek
|
bere
amari entzunda. Eta ulertzen da lehen kontalari hura, lekuko baino areago, protagonista izan zela, harengana etortzen zela lamina.
|
|
|
«Nik entzunda nire amamari zelan etorten zirean... ?
|
bere
amak kontetaneutsena, eta han ba, bajatuten zirean tximiniatik behera bera egoten zenean beti, baurdaia frijitan, ezta?
|
|
|
Eta ulertzekoa da, estola eta liburua trukagarriak baitira askotan, biok tresna bikainak konjuruak egiteko eta edozein parte txarreko uxatzeko. Bestalde, Eulalik berak kontatu zuen liburu zabalduaren testa nola erabili zuen beste apez batek,
|
bere
ama sorgina zela jakiteko.
|
|
|
–Zer? Zuk ere
|
bere
amaren antzera hasi behar duzu. Suizidioa izan zela uste duzu, ezta?
|
|
|
" Badator, badator..." izan zen mundu berrian umeak aditu zuen lehen gauza. Hilabete batzuk lehenago, arratsaldero entzuten zituen
|
bere
amaren eta auzoko andre berri lapikoen kafetegiko txutxu mutxuak. Adarrak nork nori nola jartzen zizkion ondo ikasi zuen tripen barrutik, baita sardina berria zein garesti eta txiki heldu den aurtengoan, eta etxekoneko Lutxiren barruan ere haurtxo xarmant bat ari zela ernatzen.
|
|
|
" Ai gure Urko polita!", entzuten zuen orduan
|
bere
amaren ahotsa," zu Lutxiren alabarekin ezkonduko zara, ezta?". Ginekologoak esan baitzion jaiotzear dauden izakitxoek ederki jasotzen dituztela kanpoko hotsak eta ariketa ezin hobea dela tripa potoloari hitz egitea, frogatuta omen dagoelako etorkizunean haurraren erreflexu psikosomatikoak gehiago garatzen direla.
|
|
|
Klik txiki bat heldu zitzaion belarrira, eta
|
bere
amarekin lotzen zuen sokatxoaren pisurik ez zuen gehiago nabaritu. Klik txiki bat eta bederatzi hilabetez, bere bizitza oso hartan, amarekin izan zuen lokarria eten zioten.
|
|
|
Eta dena zen zirimola, eta zorabioa, eta kolore zuriak, eta jendea oihuka, eta
|
bere
amaren ahotsa" seguru ikusten nauela, seguru nago!" garrasika, eta esku batek altxatzen zuen ipurdiz gora jartzeko, eta trapu batez garbitu, eta dena eskuak eta argitasuna, denak izaki handi eta iletsuak; ezer ez, finean, bere munduarekin antzekoa zenik.
|
|
|
Eta ez du ezagutu nahi ere, benetako gorrotoa baitio. Munduan maite duen bakarra
|
bere
ama da, CNN kateko aurkezleetako bat. Esan didanez, hainbeste maite duen amarekin harreman estua dauka:
|
|
|
Esan didanez, hainbeste maite duen amarekin harreman estua dauka: telebista pizten du gauero, eta ordubetez
|
bere
amaren aurrean egoten da. Rocíok barre etsi bat eskaini dit.
|
|
|
Rocíok barre etsi bat eskaini dit. " Bizitza normalean ez du hainbeste makilaje erabiltzen", esan dit, eta madarikazio bat bota du ozen, astean behin baino ezin duelako
|
bere
amarekin aurrez aurre egon, eta orduan ere denbora laburrez.
|
|
|
Baina hori arrazoi bat aurkitu nahiaren barruan kokatzen da, eta normala zen, beraz, Maiteren egoera. Eider beste edonoiz hil balitz ere, post mortem analisia berdina izango zen
|
bere
amaren ikuspegitik: " nire alabak zerbait zuen barruan, eta ez zion bizitzen utzi nahi".
|
|
|
Eider ez zegoen etxean. Maiteri,
|
bere
amari, enkargua utzia zion norbaitek deituz gero Irlandako kontsulatura joan zela esateko.
|
|
|
" Ai, Maddalenentzat dituen begiak Emilianirentzat balitu...!"; eta, hasperen baten ondotik boza beheratzen zuela, erran zuen: "
|
Bere
amaren antzera, kozinari ona da Maddalen; baina, gauzak dauden bezala, zerbitzutik egotzi zenuke, edo zure anaiaganik urrundu... Lagun onak dituzu, bertzalde, kozinari onak dituztenak, eta haietarik batekin trukea egin dezakegu".
|
|
|
Beraz, guztiok geunden maiatz hartan etxean, jauregiko nagusiak eta morroi neskameak... baita Elbira ere, zeina baitzen jauregiko neskame baten alaba, jauregian bizi zena,
|
bere
amarekin eta gainerako neskame ezkongabeekin.
|
|
|
Eta bazihoazen Elbira eta
|
bere
ama jauregitik... eta aitak, orduan, Mattini bere betea eman zion, muturreko batez lurrerat egozten zuela.
|
|
|
...ako amaren bertze behako hura oroitzen dut, dolore errabiatu batek errabiatua, noiz eta, kanpoan bazkaltzen ari ginela, osaba Joanikotek ele gozo batzuk eskaini baitzizkion eta begi keinu bat neskameetarik bati, Maddalen zeritzanari, zeinak, denborarekin, leku berezia hartuko baitzuen osabaren bizitzan eta zeinak baitzekizkien buruz mila kopla eta bertso, kozinari ezelenta izaiteaz gain, zeren eta
|
bere
ama zena ere halakoa izan baitzen eta harenganik ikasi baitzituen sukaldearen sekeretu guztiak. Baina, zergatik amaren behako hura:
|
|
|
Ostatuko atea ireki zen tupustean. Horra bortz minutu lehenago Charlyri ireki zion bera, kankailu bat, 1,90 m eta 100 kg bai aise,
|
bere
ama bera hil izanikoaren itxurak zituena. Urrunegi izan ni, haren arrazoiak konprenitzeko, baina konbentzigarriak izan behar; seko isildu zen ate ondoko morroi oihukaria.
|
|
|
Unaik, atetik itzulita,
|
bere
amaren hitzak baieztatu zituen.
|
|
|
Laster batean ezagutu nuen; samin sakon hornidura gabeko batek jakinarazi zidan bakarrik nengoela. Ahal bezala berreskuratu nuen sosegua; itsuari erreparatu nion,
|
bere
amarekin maitagarri horien ipuin bat irakurtzen zuen umeari, eta bikote gazteari; surik antigualenak asebetetzen zituzten haiek, ahalkerik gabe, oihanetako piztien gisa, gordelekuan edota herioaren sastrakan begiak elkar aurkitzeko beldurrik gabe. Neskak esa  ten zion" hartu nire ezpainak, jan nire ezpainak", horrelaxe, panpina batek esaldi txepel bat errepikatuko lukeen moduan, emoziorik gabe, eta mutila, zeina ni baino gazteagoa baitzen eta era berean ederki burusoildua, gogor saiatzen zen maiteñoaren eskakizunak betetzen, jubilatu urrezko txarteldun talde bati zeharka begiratzen zien bitartean; haiek, era berean, zeharka begiratzen zioten mutilari, eta pentsatzen zuten beraiek askoz ere ederkiago beteko zuketela neskatoaren erregua, mutil ezjakin hark baino; ezen, ordurako, mutila beste ezpain batzuk ari baitzen jaten, nahastuta, beste ezpain gozo eta petalo irekien antzeko batzuk.
|
|
|
Ez al da maitasun benetakoagoa maitalearengandik erresuminez baina diskreziorik handienaz urrundu zen emakumearena, nire ama zenarena, alegia? Ez al da maitasun benetakoagoa,
|
bere
amaren sofrimendua kitatzeko, zeren zuk eragin zenizkion ondorenak oso handiak izan baitziren, haren senargai ohia mendekatzera eta porrokatzera datorren neskarena. Eta negarrez leherturik, Amelia Hilton agertu den iluntasun berean desagertu da Adela, eta berehala Esther joan zaio atzetik, denok ez zerurako ez lurrerako geundela.
|
|
|
• 1926 Hutterdorfeko komentuan lan egin zuen, lorazain gisa. Ekainean
|
bere
ama Leopoldineren heriotza. Vienan arreba baten etxea eraikiz lan egin zuen arkitekto gisa Engelmannen laguntzaz.
|
|
|
• 1889 Ludwig Josef Johan Wittgenstein Vienan jaio zen apirilaren 26an, jatorri juduko familia aberats batean.
|
Bere
amak Eliza Katolikoan bataiatu zuen. Zortzi anai arreben artean azkena zen.
|
|
|
Lan egin nuen fabrikako nire baja osaba Juanitok eta
|
bere
amak kobratzen zuten, baina behin bakarrik joan zitzaizkidan Andazarratera bisitan, kilo bat platanorekin.
|
|
|
Etxekoandreak
|
bere
ama zaharrari jaten ematen bukatu zuenean, berak plater txorkona sukaldera zeramala, alaba burlatiak amona jaikiarazi, korridorera ematen zuen atetik hara, salatik ateratzen lagundu zion. " Esan osabari etortzeko", esan zuen etxekoandreak.
|
|
|
Etxekoandreak ez zuen oso kara onik egiten; alde batera, aurpegia zimeldu eta ilundu zitzaion: petraldurik, abereturik, oraintxe
|
bere
ama zaharra bezalaxe zurrunduta zegoen; beste alde batera berriz, Xanekin muturtuta, etsaituta zegoela zirudien: ez zion, hitzez edo begiradaz bederen, jaramon izpirik egiten.
|
|
2001
|
|
|
" Marco Antonio, Hong Kongeko bahiketa" Carlos Varelak zuzendu eta Bilboko Merlin etxeak ekoiztu du.
|
Bere
ama Dragoi Gorria gaizkilearen hatzaparretatik askatu nahi duen Marco Antonio izeneko gaztearen abenturak kontatzen ditu, eta martxoan eskainiko dute Deuston. Marco Antonioren adin berekoa da" Ametsen lapurra" 3D ko marrazki bizidunetako protagonista.
|
|
|
Edipo greko zen, mutiko xelebrea benetan. Bere aita hil ondoren,
|
bere
amaz maite mindurik ibili zen. Etzuan bere ama" ezagutzen" eta enamoraturik zebilen.
|
|
|
Bere aita hil ondoren, bere amaz maite mindurik ibili zen. Etzuan
|
bere
ama" ezagutzen" eta enamoraturik zebilen. Arrats batez, bortizki maitatu eta ezagutu zuen bere ama.
|
|
|
Etzuan bere ama" ezagutzen" eta enamoraturik zebilen. Arrats batez, bortizki maitatu eta ezagutu zuen
|
bere
ama. Ai!
|
|
|
Bere buruaz beste egin beharra izan zuen. Delako Freud, Vienako bizardun harek zioenez, gizon orok luke
|
bere
amarenganako haragizko gutizia, eta hortatik iragan ez den gizonik ez omen da egundaino sortu. Freudez gero," Ediporen Konplejua" sikologo guztiek jaso eta onarturik dute.
|
|
|
Lehergailua jarri zuten tokitik gertu bizi naiz eta zartakoa entzun, jaitsi eta egindako kalteak ikusi ahal izan nituen. Dora,
|
bere
ama, oso pertsona ezaguna eta maitatua da Atarrabian, euskalduna eta katekesia euskaraz eman izan du. Ez zuten sinesten halakorik gerta zitekeenik.
|
|
|
Pertsonaia preso dago amaren sabelean, sabel hori eta hezean, hainbeste higuin eragiten dion sabelean, eta berau bihurtzen zaigu hasieraren eta bukaeraren irudi. Molloy nobelan bezala, pertsonaia
|
bere
amaren bila dabil, ama (irudi negatibokoa hemen ere) beharrezkoa baitzaio berjaiotzeko. Edozein kasutan, Ene Jesus-en, askozaz ere itogarriagoa suertatzen da amaren irudi hori eta pertsonaiak ihes egin nahi du, eten, lotura horretatik.
|
|
|
Ez duela jarri nahi!... Esaiozu
|
bere
ama engainatzeko... Ez, hobeto, esaiozu emazteak bera engaina dezala!
|
|
|
MIREN egoeraz jabetu da, baina ez du ezer esateko astirik. ANTON ateratzen da komunetik; ez du
|
bere
ama ikusten.
|
|
|
Tori... (Bere artean) Antonek eta
|
bere
ama sorginak zerbait dute eskuartean, ezagutzen ez banaute hobe...
|
|
|
Gizon pertsonaien estereotipoak alde batera utziz, oso interesgarria daMurielen pertsonaiaren eraikuntza psikologikoa, jatorria
|
bere
amarengan duena.Jean Daniel mutil lagunaren berririk jaso ez duelarik, abandonaturik sentitzen da, eta bere egoera hori amarenarekin parekatzen du:
|
|
|
Denbora luze baten ondotik, alabaren orroa entzun zen. Berehala,
|
bere
ama etorri zitzaion, ahapeka barnera sartzeko galdeginez.
|
|
|
Pablo izan da ikasgelako lehena.
|
Bere
ama Isabelita munduan denik eta ama zoragarriena dela esan du, eta benetan emakume zoragarria da zuretzat ere, maiz gonbidatzen baitzaitu bere etxera Pablorekin jolas egin dezazun. Bere aita Luisek taxiak gidatzen dituela aipatu du hurrena eta azkenik, bere arreba Dabnek taberna batetan lan egiten duela esan du. lkaskideek beren azalpenak eman dituzten bitartean, zuk zer esango duzun pentsatzen jardun duzu.
|
|
|
Armendarizek apartamentua soilik bere izenean jartzeko asmoa zuela alegia. Hori jakitekotan
|
bere
amak jakingo baitu. Ezta.
|
|
|
Erabaki ahal izan aurretik, haur baten marruek nire arreta erakarri dute ordea. Hor, plazaren erdian dagoen haur txiki bat da,
|
bere
amaren besoetan malkoz urtzen. Gizajoa.
|
|
|
Zaila. Hori da
|
bere
amak behin eta berriz errepikatzen duena behintzat. Gauza zaila dago, zaila, kexatzen da ama bere semea eskuak poltsikoetara sartzen ikusiz, soldaduska txerri hori bukatu arte, Tasio, lana aurkitzea zaila dago.
|
|
|
Zortzi urte ditu neskatxa honek. Orain bi urte ekarri zuten, espetxean bost urte Savithramma
|
bere
amarekin batera igaro ondoren. Amak norbait hil omen zuen eta hamar urte eman ditu giltzapean.
|
|
|
Nik Bilbon pasatuko nituen bakazioak. Goio eta
|
bere
ama baserrira igoko ziren.
|
|
|
‘Gero egongo gara elkarrekin.’ Imanoli gero arte esan eta, Gorria terapian dagoen artean, gosaltzera noa. Eseri naiz eta mahai berean paziente bat dago
|
bere
ama zaharrarekin.
|
|
|
Goio eskolara lehenengoz lau edo bost urterekin joan zelarik, amak eraman zuen. Lar goiz zen arren, ume ugari zegoen eskolako ate handien aurrean, bakoitza bere maletarekin, bere aurpegi garbiarekin, bere ile orraztu eta arraia artezarekin,
|
bere
amarekin, bere haur seriotasunarekin. Eskolako atea ireki zutenean amak Goio barruraino eraman zuen, han egurrezko pupitrean eserita utzi eta musua emanda joan zen.
|
|
|
Abuztuko goiz hartan, Goiok eta
|
bere
amak kanposantura joan behar zuten loreak eramatera. Uda goiza izan arren, lainotsua eta goibela zen eta Goio hotzez artega ibili zen hilobien artetik harik eta beren lekura ailegatu ziren arte.
|
|
|
Ohetik jaiki eta gero, esku ahurretan ura bildu eta aurpegia busti eta gero, amak aulki gainean utzitako arropak jantzi eta gero, amak prestaturiko kafesnea edan eta gero
|
bere
amari begira geratu zen. Eskaileretan behera amarekin batera jaitsi zen, ama nasan sareak jostera eta Goio Ikastetxera.
|
|
|
Erditu berria ote den pentsatuko duzu, odola ikusiko baita elurtzan, eta astun horrek ama nekatuaren itxura izango duelako. Kumetxoa urduria, ezinegona eta ederra izango da,
|
bere
amaren alboan jolasten diren umetxo guztien modukoa.
|
|
|
Maritxuren gizonak esa  ten eban negua eta udabarria, aldi zaharra eta aldi barria, heriotza eta jaiotza eukazalako aldean zala kolore bikoitza. Hori  xe esanez erregalatu eutsala
|
bere
amak, behinik behin, eta, noizean behin, txatal barria inkatu behar izaten jakola, barruko leinua hil ez zedin. Eta horretantxe ziharduen, ba, gure Marik eguerdia ailegatu zanean:
|
|
|
Tipi tapa, etxetik eskolarainoko zazpi kilometroak izendaturiko egun guztietan egin eta, taka!, soineko barria aldean eroazan erropen gainean, eta esku biekin barrenari eusten  ailegatu ei zan etxera, azkenengo domekan, izerdi batean, ule guztiak arpegian behera zituala. Hurrengo egunean,
|
bere
amak, gure amama zanak, gonaren tamainako tolestura hartu behar izan ei eutsan soinekoari, izan bere, gure ama, bizkorra bai, baina benetan bere ttattarra ei zan eta.
|
|
|
Gure neskatoa bere hazi egin zan, ume danak hazten diran moduan.
|
Bere
amak lantzean lantzean tolestura askatu eta soinekoa luzatzen joan behar izan eban alabaren bernak ezkutuan gorde guran.
|
|
|
Herentziaz jasotakoa, nonbait:
|
bere
amak kantuka eutsi ei eutsen erdiminei. Gizona trikitia joten ibili ei zan bien bitartean.
|
|
|
Ilea moztean, lepo luze eta mehe mehea aurkitu du enborretik burura bitarteko zubian, eta larruzko koilare bat oparitu dio lepo luze eta mehe aurkitu berri horri.
|
Bertako
Ama Birjinaren urrezko katea gau mahaitxoaren kutxan gelditu da gordeta.
|
|
|
Lagunek barre egiten diote, neskatxa ez da aldamenean harro harro erakutsi nahi izaten ditugun horietakoa? eta
|
bere
ama ere," Noiz ezkondu behar duk" ka beti ari zaion ama, ez du semea ezkontzeko bidean ikusteak gehiegi alaitzen. Barrenak agintzen diona batetik eta zer esanak bestetik dituela, nora jo?
|
|
|
Dena dela, inguruan izango ditugu aurrerantzean hark piztu zituen itxura xotilak: Udaberri neskatxa, urdinez jantzia, basoak maitea; goizegi garrasika hasi zaion Otalore ezinegona; Uda, mendiaren eguerdia; Negu agurea; Itzal beltxerana, Basoren umea; Jaun Iguzki horaila, lehorteen aita;
|
bere
ama, Gau naroa, ezagutzen ez duen Egun begi urdina; Pago pertxenta gaztea; lurrezko jauregian bizi den Kilker olerkari arlotea; Urretxindor adiskidearen hilkizunetara berandu beldurrez lehiatzen diren txori saldoak, eta hainbeste eta hainbeste. Maitagarri beharrean zen oraindik Lizardi hasi berri hartan:
|
|
|
Nola? Bera umetan
|
bere
amaren jaiotetxera joaten
|
|
|
Baina hasierako kode iraunkorraren eraginez sortuz doazen baldintzetara egokitzea denez onartzen du; eta ez, inola, eragile bakar edo nagusi —koderik gabeko— bailitzan. Zigoto bakoitzak
|
bere
ama zehatzak eskaintzen dizkion baldintza bereizietara (zigoto/ enbrioi/ fetuak berak ere biziki eragindakoetara, jakina) egokitu behar duen bezala, bere kodearen eraginpean. Eta argi dago gure adierak ez duela inolako teleologiarik edo helbururik sartzen ikerketa zientifikoan, eboluzioaren eragile naturala non bila jardun proposatzen baino; gizaki bakoitzaren burutzea bere gizaginkodean ipintzeak inongo teleologiarik eskatzen ez duen bezala.
|
|
|
Gure etxera maiz etortzen zen.
|
Bere
ama eta gure amatxi, lehengusuak. Osaba Gontxalo ikusi zuenean harritu egin zen, eta fusilatu gogo zutela aditu zuenean pixka bat ikaratu ere bai.
|
|
|
Lasterka joan ziren ama eta biak geunden gelara. Errietan ibili ziren, biek nahi zutelako aldi
|
berean
ama besarkatu. Amak ez zuen indarrik, baina irri amultsu bat erakusten zien.
|
|
|
– Bai, Pablo eta hire kontra izandako tiroketan parte hartutakoa duk –zaunkan komisarioak– Bestalde munta txikiko gaizkilea duk, hamar mila duro emanda
|
bere
ama ere zula zula eginda utziko lukeena.
|
|
|
Uneko zirkunstantziak gora-behera, bazuen nolabaiteko antza.
|
Bere
amaren argazkia diru zorroan! Bazitekeen txikitan ama zulo amorratua izatea ere.
|
|
2002
|
|
|
Oraingo honetan, bere anaia txikiaren urtebetetzea jasan du Manolito Laubegik. Eta
|
bere
amaren krudelkeria, galera ikaragarri bat (anaia txiki hori ez du galdu, bada!), aita erromatarrez jantzita ikustearen lotsa, sexuen berdintasunaren alde borrokatzen ikasi beharra... Zer ez zaio gertatuko gure lagunari!
|
|
|
Neska gazte horrek amatasuna aurkeratuko du ororen gainetik, nahiz inguruan dauzkan gizarteko elementu guztiak bere erabakiarekin bat ez datozela jakin.
|
Berak
ama izatea deliberatuko du, ondorioetan asko pentsatu gabe. Berarentzat munduan ez dagoelako ezer umearekin daukan ilusioa emango dionik.
|
|
|
Aizkorri argitaletxeak lehen irakurleak direnei eskaintzen dien Mendi Sorgindua sailean plazaratutako lan honen protagonista, Isabela eta Jenobeba xaguxar txikiak ditugu. Kosta ahala kosta, buruz behera lo egiten ikasi beharrean daude, hala agindu baitie
|
bere
amak. Zoritxarrez, ordea, ahizpa hauek ez dute abildade askorik horrelakorik egiteko.
|
|
|
Iritsi nintzenean, hiru urteko ume bat beti gainean neukan.
|
Bere
amak esaten zidan," bai, sorgin hutsa da, oso mimosa...". Garrantzia kendu nahian umearen onarpenari.
|
|
|
Osaba Joanikotekin Italiara egindako bidaiak, Caravaggio edo Michelangeloren lanen magia, Monteverdik eragindako lilura edo Berniniren obrak oroitaraziko dizkigute. Erritmo narratiboa azkartuz, Joanesen nerabezaroa markatuko duten aita eta anaiaren heriotza, apaiz izateko erabakia, osaba Joanikoten heriotza Inkisizioaren eskuetatik pasa ostean, eta
|
bere
amarekiko erabateko haustura. Hirugarren eta azkena dugu, protagonistaren heldutasuneko urteen narrazioak biltzen dituena.
|
|
|
Bakarrik ekijen euzkotarrak zirala, eta ortik Euzkadi zala euren Aberrija, eta ez bestiak; eta auxe da abertzaletasunaren azijera, ta sustraya. ¿ Zer dago, ba, gausa samur eta atsegiñagorik semiak
|
bere
ama ezagutu ta maitatutia baño?
|
|
|
Horraitio... sorginen artean, sorgina ez zan bat eukan;
|
bere
ama. " Gure ama, gehienetan susmo onekoa da.
|
|
|
Ta bitartian, amandre Eguzkija
|
bere
amagana juan zan ta, gaba ganeratu yakun. Eta bake ederrez asitakua olantxe amaiturik, Mendexa baserritxu atsegin eta euzkaldun uts aretatik alde egin genduan, poz eta alai.
|
|
|
Ximino gazteak bere hezlearen boligrafoa ostu eta liburuan irakurriaren berri emanez
|
bere
ama Ximin andreari idatzi zion, anartean alargunberri zenari.
|
|
|
–Ene andere agurgarriak, esan zien Pertseok, ezezagunekin adeitasun eta kortesia handia erabiltzeko erakutsi baitzion
|
bere
amak?: begia eskuan daukat, eta hortxe gordeko dut arreta handienarekin zuetakoren batek Ninfak non dauden esaten didan arte.
|
|
|
Alde guztietara begiratzen zuten, beren begirada ikaragarri harekin, edozein izaki aurrez aurre gertatuz gero harri bihurtuko zuen begirada izugarri harekin. Pertseok orduan begiratu izan balie, harrizkoa bilakatuko zen; munstro haien atzaparren artean erori izan balitz, berriz, sarraskitu egingo zuten, eta
|
bere
ama gajoak ez zukeen gazte hari beste musu bakar bat ere emateko aukerarik izango. Baina Pertseo arreta handiz ibili zen eta ez zuen behin ere begiratu gorgonak zeuden alderantz.
|
|
|
Medusaren burua zorro sorginduan sartu zuen berriro ere eta
|
bere
ama maitearengana joan zen Pertseo. Uharte hartako gizon gaiztoei beldurrik zertan izan ez zeukala esan zion, ezta Polidektes errege maltzurraren atzaparretatik ihes egin eta tenplu batean gorde beharrik ere.
|
|
|
Lehen aldiz ikusi nuelarik, ttipia zen, beti
|
bere
amaren gonetan gordea. Haren benetako izena Romla zen, baina bere buraso ordeek Ana deitu zuten.
|
|
|
Arratsean, etxera sartu zen deus gertatu ez balitz bezala eta
|
bere
ama topatu zuen:
|
|
|
|
Bere
amak ulertu zuen' johan ez zen" zerbait bazela eta Ana ikustera joan zen:
|
|
|
Etxera gordezka sartu zen eta arrats guzian ez zen atera. Gainera, aste guzian ere ez zen atera;
|
bere
ama goizik lanera joaiten zenez, etxean egoiten zen.
|
|
|
Bere zauri guziak, azkenean, orbaindu ziren eta orduan bai, atera zen bere ganberatik. Egun hartan,
|
bere
ama irri zabal batekin etorri zitzaion:
|
|
|
Artean
|
bere
ama ere bizi zuen, 90 urteko andrea. Amona hari entzutea Mozarten musika entzutea bezala zen.
|
|
|
Izan ere, Alpujarretan egindako egonaldian denbora sobera izan zuen ohartzeko nola Ama Birjinaren presentzia, bere mila manifestaziotan, modus vivendi bat zen, herri andaluzaren idiosinkrasiarekin lotutako zerbait: esan nahi baita andaluz bakoitza
|
bere
Ama Birjinak bizi zuela, nola sinestunak hala ateo bat baino gehiago: Virgen de los Desamparados, Virgen del Rocío, Virgen del Rosario, Virgen de la Macarena..., bakoitza bere kofradiarekin eta bere prozesioekin, ezin konta ahala baitziren lurralde hartan Ama Birjinak zituen deiturak.
|
|
|
Emakume argia baitzen, eta halako ateraldiak izaten baitzituen Sarak. Asko oroitarazten zidan hartan
|
bere
ama, Pantxike. Nahiz eta Sara askoz kultuagoa zen.
|
|
|
Alerik ere ez. Libre bizi nahi baitzuen,
|
bere
ama ez bezala. Edu baino libreago izango zèn beste gizon batekin, beharbada.
|
|
|
Bertan egin ote dute ihes?", galdetu zion bere buruari. Hala ere, ez zion
|
bere
amari deus kontatu, ez baitzuen pasadizo hartaz txutxu mutxuka aritu nahi. Hurrena, berriz, iluntzeko partidua etorri zitzaion gogora
|
|
|
Josu R lotara jarria zen arren, une batez, Manuel ondo babestua zegoela, eta lagun koadrilakoek jada beraren premiarik ez zeukatela gogoetatu zuen. Josu R bere etxekoez gogoratu zen, eta hausnar egin zuen,
|
bere
ama, ziur aski, mila aldiz kontrakoa esanagatik, artean esna egongo zela. Ohetik jaiki, Kandido erdi lokartuari hurbildu, eta honela esan zion:
|
|
|
Nolanahi ere: gaztetatik erlijioari bizkarra erakutsi bazion ere,
|
bere
amak eta bere amonak bezalaxe bete izan ditu nire amak bere emakume papera eta ama lana: heziketa erlijioso batek agindutako diziplina baten barruan.
|
|
|
egun horretan, Eguzkitza sarrera hitzaldia irakurtzen ari zelarik, bete zituen zorioneko bost urte gure Dolly zorioneko ardi zoriontsuak. Bost edo hamaika, batek daki, hor ez zientzialariak bat, kontuan harturik
|
bere
ama edipikoak sei urte zituela gure bildotsa munduratu zenean eta bildots hau bitasunaren misterioaren erakusgarria dela. Dollyk ireki zuen bidea nazioarteko berrietara pasatzeko:
|
|
2003
|
|
|
Urte ezti batzuen ondotik, ordea, paradisua infernu bilakatu zitzaion eta drogen munduan erori zen. Asko kostata hasiko zen tunelaren bukaeran argi izpi bat ikusten, eta oraindik indar gehiago bildu behar izango zuen bere arbasoen herrira itzultzeko eta batik bat han zain zeukan
|
bere
amaren gaitzespenari aurre egin ahal izateko. Gero, maitasuna berriro ezagutu eta gauzak poliki samar joaten hasi zitzaizkionean, beste behin kolpatuko zuen bizitzak, hiesa gaixotasun gogorra ezarri zionean.
|