|
2000
|
|
|
Haatik, erlatibitatearen teoriak ez zien azken hitzik eman Zirkuluko tesiei, batez ere eragina elkarrenganakoa izan zelako eta batak bestearen beharra zuelako. Erlazio honetaz adituek diotenez," ez dago itxaropen posiblerik ez erlatibitatearen teoriaren garapena ezta XX. mendeko positibismoa ere ulertzeko, beren arteko eraginaren deskribapen zehatza emanez ez bada" 15 Horregatik da garrantzitsua Zirkuluko ideiak
|
bere
garaiko zientziarekin nola lotzen ziren ikustea.
|
|
2001
|
|
|
Materiaren ikuspuntu dinamiko honek ez zuen harrera onik lortu hasiera batean, nahiz eta geroago Oersted eta Faraday moduko zientzialarien gain eragin garrantzitsua izan zuen. Kantek
|
bere
garaiko zientziaren aurrerabidea zehazki jarraitu zuen; zahartzaroan, kimika eta elektromagnetismoaren arloen hastapenak lantzen zituzten liburuak irakurri zituen. Zientzia berri hauek bere ikuspuntu dinamista baieztatuko zutela pentsatzen zuen.
|
|
|
gaurko zientziak Newton gainditu duenez, adibidez kausalitatearen ordez lege estatistikoak erabiliz, orduan Kanten teoriak ere ez du balio gaur egun. Baina benetan Kanten asmoa ez zen Newtonen zientzia oinarritzea, baizik eta oro har zientziaren metodoaren oinarriak argitzea, zientzia egin ahal izateko baldintzak azaltzea. Beste kontua da
|
bere
garaiko zientziaren eredua Newtonen mekanika izatea.
|
|
2004
|
|
|
(Kant, Arrazoimen praktikoaren kritika. A288). Kantek
|
bere
garaiko zientzia fisiko matematikoaren, batik bat, newtondarraren, sistemarekin erkatu gura zuen filosofia.
|
|
|
Bestalde, kontuan eduki behar da
|
bere
garaian zientzia aldaketa handia jasaten ari zela, mundu berri batera, mundu ikuskera berri batera, zeraman iraultza bat ematen ari zela eta oinarri falta nabarmena zegoela filosofia zaharrak ez zuelako balio zientzia berriaren aurrerakuntzen arrazoia emateko eta bere ondorioak ateratzeko. Honela, bada, zalantza egia bilatzeko tresna eraginkorra bihurtzeko eta zuzen bereizi ahal izateko zientziaren esparruan sar zitekeenaren eta ezin sar zitekeenaren artean, Descartesek metodo zientifikoaren mugak ezarriko dizkio zalantzari.
|
|
2011
|
|
|
American Orthopaedic Foot & Ankle Societyren azterketa (AOFAS) erakundeak 2005 urtean ezarri zuen oinetan mina zuen medikuarengana joaten ziren pertsonen %41ek onartu zuela kiloak irabazi izana mina sortu aurretik.
|
Bere
garaian zientzia lanaren egileek adierazi zuten bezala, horrek zentzua du, orpoak gorputzaren pisuaren zatirik handiena mantendu behar baitu. 135 kg pisatzen duen pertsona batek 270 kg presio aplikatzen ditu oinean, urrats bakoitzean.
|
|
2016
|
|
|
Elektrizitatea, magnetismoa eta argia elkarrekin nola lotu asmatu nahi zuen.
|
Bere
garaiko zientziaren arazo handiak konpontzea zuen helburu, puzzle bat osatu nahi duen ume baten gisara. Puzzle hura bukatu zuenean Maxwell eta beste zientzialari handien laguntzaz, ezagutza berria eta emankorra utzi zigun oinordekotzan.
|
|
2019
|
|
|
»Horrez gain, ez da ahaztu behar Azkue, Labe Garaiak ezizena ezarri zioten erraldoi nekaezin hura, erraldoia, fisikoki handia zelako baina batez ere langile nekaezina zelako?, beste arlo batzuetan ere lan asko egina izan arren, musikari, idazle, folklore arloko askotariko ondareen biltzaile??, maila eta ospe handiko hizkuntzalaria zela, eta gertutik ezagutzen zuela
|
bere
garaian zientzia horretan Europan egiten zena. Parisko Elkarte Linguistikoko kide zen 1905az geroztik; bi urte eman zituen Tours hirian (Frantzia) Diccionario Vasco Español Francés/ Dictionnaire Basque Espagnol Français hiztegia argitaratzeko lanetan; Hanburgora, Londresa eta Zurichera ere bidaiatu zuen, besteak beste, hizkuntzalaritzako zereginek hartaratuta; Errusiako Zientzia Akademiako kide izendatu zuten 1922an?
|
|
2020
|
|
|
Sobel, Dava (D.L. 2012) Longitudea:
|
bere
garaiko zientzia arazorik handiena ebatzi zuen jenio bakarti baten egiazko istorioa Ehu Press ISBN 978 PMC 864229958
|