|
2001
|
|
|
Harrituta utzi nau euskaldun naturala esan didanean,
|
bere
burua euskaldun artifizialtzat balu bezala. Natural horrek ume salbaiak ekarri dizkit gogora, basoan hizkuntzarik eta kulturarik gabe haziak, Aveyrongo hura bezala, eta pentsatu dut naturari kontrastea kulturak egiten diola.
|
|
2002
|
|
|
Euskal Herrian bizi diren hiritarrak espainiar edo frantziar nortasun agiriak edukitzeko beharrean daude. Egoera honek, Euskal Herriaren hiritargoaren zati bati
|
bere
burua euskalduntzat izateko duten eskubidea zapaldu egiten dio. Bere burua euskalduntzat izanik espainiar edo frantziar nortasuna izatera behartuta baitaude.
|
|
|
Egoera honek, Euskal Herriaren hiritargoaren zati bati bere burua euskalduntzat izateko duten eskubidea zapaldu egiten dio.
|
Bere
burua euskalduntzat izanik espainiar edo frantziar nortasuna izatera behartuta baitaude.
|
|
2003
|
|
|
Euskaldunek euskarari lotzen diote kultura, nortasuna eta poetika. Baina, Euskal Herrian,
|
bere
burua euskalduntzat duen jende asko da euskaraz ez dakiena. Zein hizkuntzatan hitz egingo dugu gai horri buruz?
|
|
|
zenbateraino da inportante armenieraz jakitea? Badakit AEBetako euskaldun askok ez duela euskaraz batere hitz egiten, ezta gaztelaniaz ere, ingelesez hitz egiten dute baina, hala ere,
|
bere
burua euskalduntzat baldin badaukate komunitateak onartu egiten ditu. Jakina, beti esaten da:
|
|
|
Bestetik, Leizarragak. Heuscaldunac berce natione gucien artean ezgarela hain basa? esatean
|
bere
burua euskaldun gisa agertu eta euskaldungoak egokitze kultural bat egin beharra (idazkerara heltzea) eskatzen zegoen, atzean ez geratzeko. Leizarragak kontzientzia bide zuen, maila idatzira igaro ezean, herri bat ahozko tradizioekin eta usadioekin soilik, ez zela gainerako nazio modernoen mailan geratzen, baizik azpirago, basati mailan.
|
|
2004
|
|
|
Ezagutzaren diskurtsoa euskaldun pasiboen diskurtsoa da. Euskara dakite eta jakite hutsa nahikoa da
|
bere
burua euskalduntzat jotzeko. Euskara darabiltenen iharduna ez oztopatzeko ikasi behar dela gure hizkuntza diote euskaldun hauek.
|
|
|
Ez dakit orduan zertara datozen Baroja idazlea euskal unibertsoan sartzeko ahalegin hauek: . Zestoako egonaldi laburrean,
|
bere
burua euskaldun sentitzen hasi omen zen. Gogoko izan zuen beti Euskalerria, bere lurra eta jendea.
|
|
|
Hauek izango dira. orduan, lerro hauetan oinarriz.ko irizpideak: alde batetik. pcntsamcnduaren historian
|
bere
burua euskalduntzat hartu nahi izan duen cgilc bakoitzarenmunta izango dugu kontuan. eta bestetik, kulturarcn bilakaerak markatz.cn ditucn czaugarricn arabcra kokatuko ditugu.
|
|
2005
|
|
|
Eskualduna aipatu dugunez gero, esan dezagun bi hitzez zer zen eta norentzat egina, aski ezaguna bada ere: Louis Etxeberrik Berdolyren Le Réveil Basque kazeta gorriari buru egiteko 1887an sortutako astekari elebidu na, Baionan aterea,
|
bere
burua euskalduntzat eta euskaldunentzat egina zeu kana, familia, erlijio katoliko eta jabego pribatuaren aldekoa, aita familiakoa ren, apaizaren eta gobernuaren larderia nahi zuena, kazeta borrokari eta ihar dukitzailea. Bereziki laborarientzat sortua, lanbide eta langile mota guzietako giristinoei buruz ireki zen, bonetdun ala xapeldun, bai eta euskaltzaleei ere.
|
|
|
3.2 Ezin onetsiz
|
bere
burua euskaldun eta euskaldun irakurleentzat egina zen kazeta batek, berri igortzaile euskaldunik guti zela edo frantsesez igor tzen zituztela-eta, euskal herrietako berriak frantsesez ematea eta urruneko albisteak, aldiz, euskaraz, Hiriart Urrutik erabaki zuen euskaldunei beren arteko berri eta gorabeherak euskaraz eman behar zitzaizkiela (E 237, 1891, Mintza gaiten eskuaraz, Eskualduna sinatu... Ariaren bortxaz, berriketari sare bat osatu eta Eskual Herria izeneko saila eraiki zuen, Lapurdi, Baxenabarre eta Zuberoa azpisailetan banatua, eta horietako bakoitzean herriz herrika.
|
|
2007
|
|
|
Alde batetik, estatutu publikoaz pribatu zuen euskara: ezagupenik eta publikotasunik ukatu zion; bestetik, etxera eta lagunartekoramugatuta zegoelarik atxikimendu pribatu (subjektibo) handia lortu omen zuen euskarak. Baina, atxikimendu horri hitz eta esanahia eman zion diskurtsoak, diskurtsopolitikoa eta nazionalista izanik, atxikimendu afektiboaz gain atxikimendupolitikoa eragin zion
|
bere
burua euskalduntzat hartzen zuenari.
|
|
|
nazionorbanakoa identitate duin eta osoa irudikatzeko diskurtso modernoa dugu, norbera hutsaren bertsio objektibatua. Eta euskaldunei objektibitate horren falta agerrarazten dien diskurtsoa dagoelako,
|
bere
burua euskalduntzat duen subjektuarentzatoso nabaria da bere kultur eta hizkuntz identitatea80.
|
|
2008
|
|
|
Ez gara gu hasiko, noski, indar politiko abertzaleen euskalduntasuna neurtzen, ez da hori gure eginkizun nagusia. Halaz ere, horien artean
|
bere
burua euskalduntzat daukan bat hartuko dugu, herri jakin bateko hizkuntza praxia behatzeko eta kritikatzeko. Zeregin hori ez da gure eginkizuna izango, Jakoba Errekondoren lekukotasunak baitira ondorengook.
|
|
2009
|
|
|
Erantzuna nortasun kolektiboan bilatu behar da. Eta hain zuzen nortasunaz galde egiten delarik, gehiengo handi batek
|
bere
burua euskalduntzat dauka: euskara dakitenek eta herrian sortuak direnek, bai eta ere elebidun hartzaileek eta hiritar askok, erdaldun batzuk ere.
|
|
|
Erantzuna nortasun kolektiboan bilatu behar da. Eta hain zuzen nortasunaz galde egiten delarik, gehiengo handi batek
|
bere
burua euskalduntzat dauka: euskara dakitenek eta herrian sortuak direnek, bai eta ere elebidun hartzaileek eta hiritar askok, erdaldun batzuk ere.
|
|
|
|
Bere
burua euskaldun eta fraide sentitzeko modu ohikoa ez baita. Baina batere ulertu da hori dena bere garaian?
|
|
|
Europari egin diezaiokegun ekarpenik garrantzitsuenetarikoa dira gure hizkuntza eta kultura eramatea. Horregatik uste dut berebiziko garrantzia duela
|
bere
burua euskalduntzat duten ordezkariak Europan egoteak. Euskadik Europaren eraikuntzan parte hartzea nahi dut, bere nortasuna galdu gabe.
|
|
|
Harrituta utzi nau euskaldun naturala esan didanean,
|
bere
burua euskaldun artifizialtzat balu bezala. Natural horrek ume salbaiak ekarri dizkit gogora, basoan hizkuntzarik eta kulturarik gabe haziak, Aveyrongo hura bezala, eta pentsatu dut naturari kontrastea kulturak egiten diola.
|
|
2010
|
|
|
Oker ulertzen ez badu testua, euskaldunak
|
bere
burua euskalduntzat hartzeko eskubidea du. Eta euskalduna izateari utzi eta beste herritartasun batera aldatzekoa, beste edozein herritartasunekoak euskaldun izateko eskubidea duen bezala.
|
|
2011
|
|
|
Norberak erabakitzen du zer hizkuntza mintzatu(= zer komunitatekoa izan); erabaki sentimentala baina, batez ere, arrazoitua lukeena. 3) Beraz,
|
bere
burua euskalduntzat duenak euskaraz hitz egiten du, hala erabaki duelako. 4) Hizkuntza batek eduki dezakeen babesik onena ez da ofizialtasuna, erabilera baizik.
|
|
2012
|
|
|
Unamunok
|
bere
burua euskaldun eta espainola deklaratzeko enkarnu amorratuaukan du bere bizi guztian, eta azken egunetako istiluan ere Millan Astrayrekin berehaserrearen arrazoietako bat euskaldunen defentsa izan da. «Vasco por los cuatrocostados», aitortu du bere burua Bilboko Lore Jokoetan (1901); «vasco por treintay dos costados» (1931, «Don Quijote y Bolivar»); «vasco por todos setenta y ochocostados, de casta, de nacimiento, de educacion y sobre todo de voluntad y afecto» (1911, «El imperialismo catalan»).
|
|
2013
|
|
|
Ikerketan parte hartu duten pertsonetatik inork ez du
|
bere
burua euskaldun zahartzat hartzen. Eta hori esateko hamaika arrazoi ematen dituzte.
|
|
|
Elkarrizketa honetan parte hartzen dutenak ZU C 25 urteko emakumea, ZU A 43 urteko gizona eta ZU B Estatu Espainiarreko beste lurralde batetik etorri eta euskara 20 urte zituela ikasi duen 51 urteko gizona dira. ZUC k dio bera ez dela euskaldun zaharra, baina ez du
|
bere
burura euskaldun berritzat hartzen; bera euskalduna da, euskal hiztuna bere soiltasunean. Ostera, denek onartzen dute ZU A eta ZU B direla helduaroan ikasi dutelako euskaraz hitz egiten.
|
|
|
Bertan BI C euskara heldu aroan ikasi duen 49 urteko gizona da.
|
Bere
burua euskaldun bezala definitzen du, batez ere, euskaldun zaharrek hala hautematen dutelako. Zergatik?
|
|
|
Azken aipuak erakusten du Gazte Do C k zer nolako zalantzak dituen
|
bere
burua euskaldun modura definitzeko. Horretarako hainbat arrazoi ematen ditu.
|
|
|
Zein dira eragile gakoak euskaraz egiten duen pertsona batek
|
bere
burua euskaldun, benetako euskaldun modura hautemateko. Behinbehinean, eta ikerketaren azken emaitzek baieztatuko dutenaren esperoan honako erantzunak proposatuko ditugu datu mota bi erabilita:
|
|
|
Bizimodua hainbat hizkuntzatan eginagatik, nire bizitzako hizkuntza nagusia euskara da. Bada, hala eta guztiz ere, gaur da eguna, 2013ko udaberrian,
|
bere
burua euskaldun zahar gisa definitzen duen norbaitek ez duela galduko nire euskara zuzentzeko aukerarik. Gero eta gutxiago dira, baina oraindik gogoan dut?
|
|
2014
|
|
|
Pariseko Euskaldun baten semea ez da oporretara heldu zaikun turista xoila:
|
bere
burua euskaldun dauka.
|
|
2015
|
|
|
Horrela, euskaldun gisa definitzeko joera dute gorengo legitimotasun maila atxiki ohi zaien euskaldun zaharrengandik gertu sentitzen diren euskal hiztun berriak; besteak beste, euskarazko gaitasun eta jariotasun handia dutelako, sarri euskalkian mintzo direlako, euskaraz bizi eta pentsatzen dutelako, eta euskararekiko atxikimendu sendoa dutelako. Ostera, euskaldun berri moduan definitzeko joera handiagoa dute zerbait faltan nabaritzen duten euskal hiztunak, legitimotasunik sentitzen ez dutenak euren gaitasuna mugatua dela uste dutelako, egunerokoan euskara gutxi darabiltelako, etab. Areago, bada
|
bere
burua euskalduntzat jotzen ez duen euskal hiztun berririk ere; euskaraz hitz egiten jakitea eta euskalduna izatea gauza bera ez direla iritzita, euskara jakiteak ez dakarrelako nahita nahiez euskalduna izatea, sentitzea.
|
|
|
Horrek ez gaitu espainol edo argentinar egiten. Adibide horrekin ulertu zuen frantsesa jakiteak ez dakarrela berekin frantses sentitzea.Ulertu nahi zuen, ordea,
|
bere
burua euskaldun baizik sentitzen ez duenak zergatik ukatzen duen frantses (ere) izatea. Zergatik?
|
|
|
bertsotan, kantuan, Nafarroa Oinezen, Zanpantzarren konpasean, Ligiko pasturalean, Iganderoko naturbidean, Leitzako umeen aisialdian, edo haurrik ergelena ere lotsatuko luketen beste mila festa umilagarritan.
|
Bere
burua euskalduntzat daukanarentzat umilagarri, noski".
|
|
|
A Basq Kitchen du izena eta itsasoaren aitzin aitzinean da, bospasei metro baizik ez uretarik. Turismo eta bisitari frango biltzen dituen lekua da Redondo Beach eta hor erdian kokatu du izenaren bi alboetan lauburu gorriak ezarririk
|
bere
burua euskaldun aldarrikatzen duen jatetxea. Sukaldari ezagutua da Beñat Ibarra, mundu osoan ibilia, ondarreko urte luzetan Estatu Batuetan finkatua.
|
|
2016
|
|
|
Euskarazko kristau taldeak dira klabea. Giro horretan sortu zen proiektuaren ikur izango zen Kili kili izeneko pertsonaia, eta agerikoak dira giro horren arrastoak 1966an pertsonaiak
|
bere
burua euskalduna, bilbotarra eta jainkozalea zela esanez egin zuen lehen aurkezpenean: " Bilbotara naz.
|
|
|
Hiztun horien identitateari buruzko ikerketa bat egin dute Deustuko Unibertsitatean, eta euskaldun berri kontzeptua ere agertu da. Hizkuntza gabeziak dituenak hartzen du
|
bere
burua euskaldun berritzat. Hortaz, esan genezake karga negatibo argia duela; ez direla eroso sentitzen, alegia.Uste dut badela garaia euskaldun berria kontzeptua alboratzeko.
|
|
|
Publikoak ez du hain xuxen dena beti ulertzen antzerkian. Bada ainitz gauza hor, bada euskararen maila galdu duela biziki, baina horrengatik jendeak
|
bere
burua euskaldun daukala, orduan jendea aroaz mintzo da euskaraz, eta gainerateko guzia egiten du frantsesez, eta joaten da antzerkira, nahi luke ulertu, pretenditzen du euskaraz bada ulertu behar duela, problema da bi orenez ez garela aroaz mintzatzen ahal, orduan ez du ulertzen, ez du segitzen. Gainera Euskaraz emaiten ditugu frantsesez bizi diren egoera batzuk, oraino guttiago ulertzen, jendeak biltzen du kaskoaren gainerat ez dela euskalduna, mezu hori subliminala da.
|
|
|
2 Zentsuan
|
bere
burua euskaldun eta ia euskaldun aitortzen duten% 58,48 herritarretatik berriz:
|
|
|
– % 45ek esaten du (h.d.
|
bere
burua euskaldun edo ia euskaldun aitortzen duten% 58,48 herritarren 3/ 4ak?% 77k?) euskara ongi ulertzen duela(% 29) edo nahikoa ongi(% 16); aldiz,
|
|
|
– Herritarren% 13 inguru ausartzen da bere burua ia euskalduntzat aitortzen (h.d.
|
bere
burua euskaldun eta ia euskaldun aitortzen duten% 58,48 herritarren laurden eskasa?% 23?), aldi berean aitortuz ez duela euskara ez ongi, ez nahikoa ongi ulertzen, baizik eta zertxobait. Eta ez da erraza jakiten zenbat izan litekeen ulertzen duen zertxobait hori aldi berean bere burua ia euskalduntzat aitortzen duenean, zehazki, ia euskaldun alfabetatu, alfabetatu gabe edo pasibo?.
|
|
|
– % 58,48k aitortzen duen
|
bere
burua euskaldun edo ia euskaldun, eta
|
|
|
–
|
Bere
burua euskaldun edo ia euskalduntzat ematen dutenak% 58,48,
|
|
2017
|
|
|
Euskararen kasuan, Ortega eta besteren (2013) ikerketan, ikertutako hiztun batek berak ere ez du
|
bere
burua euskaldun zahartzat jo, honetarako arrazoitzat ama hizkuntza izanik, beste era batera esanda, ez dutelako euskara etxetik ikasi. Beraz, euskararen kasuan behintzat, hiztunek euren burua hiztun zahartzat ez jotzeko lehen eragilearen aurrean egongo ginateke.
|
|
|
Nekeza da, bestetik, estatu hegemonikoek herri txikiagoengan eragindako kultur alienazioa amaitu beharreko zapalketatzat ez hartzea, nazioen arteko berdintasunari begira ez baita onargarria herritar batzuek beren nazionalitatea munduan barna harro erakus dezaketen bitartean, beste batzuk identitatea galtzerainoko asimilazioprozesu batera bultzatzea. Hau da, arrazoizkoa litzateke bai Sabinari argindarhorniketa bermatzea, bai azkaindar pilotazaleak
|
bere
burua euskalduntzat hartzea. Beste kontu bat da, ordea, bidegabekeria horien aurrean arrazoimenak diagnosi eta konponbide bakarrak ezartzen ote dituen, Metxak hain modu oldartsu eta haserrekorrean sinetsarazi nahi digun bezala.
|
|
|
Horrela, esaterako, hau da, eta kito, hori turkiar alemaniarra, eta kito, eta beste hura, frantses euskalduna, eta kito. Izua hemen en, baina, Kepa
|
bere
burua euskaldun hustzat hartzetik zerbait dela esatera pasa da, zehatzezintasun hori onartuz, alegia. Eta, edonola ere, ikuspegi postmodernistak dioena ez da halako identitate elkarketetan parte hartutako osagaiak modu erabakiezinean nahasturik daudela bakarrik.
|
|
|
Hizkuntza, sozializazioaren kondizio gisa, kulturaren zentzua ezaugarritzeko gai ez bada, alferrikako kontuak dira hauek guztiak. Hizkuntzaren funtzioa komunikazio tresna mekaniko hutsera mugatzen dizutenean, aurreko pasartean ikusi dugun bezala, euskararik gabeko kulturak
|
bere
burua euskalduntzat aldarrikatzen dizu392.
|
|
|
zer da euskalduna izatea? Albo batera utzirik hemengoa bai, baina
|
bere
burua euskalduntzat edo baskotzat eduki nahi ez duen jendea, zeini esan geniezaioke euskalduna edo baskoa. Bestela esan, zein zentzu dauka norbaitek bere burua euskalduntzat edo baskotzat edukitzeak?
|
|
|
Albo batera utzirik hemengoa bai, baina bere burua euskalduntzat edo baskotzat eduki nahi ez duen jendea, zeini esan geniezaioke euskalduna edo baskoa? Bestela esan, zein zentzu dauka norbaitek
|
bere
burua euskalduntzat edo baskotzat edukitzeak. Euskalduna euskaraz dakiena bakarrik eta dakien oro da (Pragako filologoa, adibidez), edo bere biziera egunerokoan erabiltzen duena (zenbat?)...?
|
|
|
Etor. " Zestuan, Baroja
|
bere
burua euskaldun sentitzen hasi zen. Berak geroagoko izkribuetan esplikatzen digu nola han, isilik eta gorderik, bere barruan aurkitzen ziren euskal sentimendu eta berezitasunak esnatzen hasi zitzaizkion".
|
|
2018
|
|
|
Nahiaren kasuan,
|
bere
burua euskaldun gisa definitzen du, huts hutsean. Kontziente da, ordea, hiztun berri izateak bere legitimitatea justifikatu behar izateko posizioan kokatzen duela.
|
|
|
Aitorrek bere aldetik,
|
bere
burua euskaldun zahar gisa definitzen du. Ez ordea kategoria bera auzitan jarri gabe.
|
|
|
Aitorrek bere aldetik,
|
bere
burua euskaldun zahar gisa definitzen du. Ez ordea kategoria bera auzitan jarri gabe.
|
|
|
Barrura begira bertso munduak ere badu
|
bere
burua euskaldun zaharren mundutzat, eta hizkuntzaren gune sinbolikoaren muin muinean kokatzen du bere burua. Bertsolari gisa legitimitatea nahi duenari, beraz, euskaldun zahar passinga eskatzen dio kanonak.
|
|
|
Izan ere, euskararen erabilerarako, erabilera espontaneorako, nolabaiteko hizkuntza identitatea definitua izatea betebeharreko baldintzatzat jotzen da, baita euskaldun" legitimotzat" hartzeko euren burua ere. Ikerketa horretan, legitimotasuna aztertzeko, honela formulatzen da galdera" Zein dira eragile gakoak euskaraz egiten duen pertsona batek
|
bere
burua euskaldun, benetako euskaldun modura hautemateko?"
|
|
2021
|
|
|
Horrek aberasgarri egiten du gure herria. Askotan hitz egiteko joera dugu literaturak eta arteak, oro har, irudikatu duten Euskal Herriaz (Garoa eta Kresala horretaz), baina Euskal Herri horretan ere badago jende asko ez duena
|
bere
burua euskalduntzat jotzen, edo partzialki... Oso anitza da.
|
|
2022
|
|
|
Iciarren aburuz,"' gu geurekin eta geuretzat' gabiltzan sentsazioa dugu askotan. Hortik urrunago nahi genuen, eta Gasteizen
|
bere
burua euskaldun ikusten duen hori, aktibatuta ez dagoena, euskara sentitzen ez duena, erakarri". Diotenez, euskaldun guztiak ez dira, nahitaez, euskaltzale, baina hala izanik ere, tokia dute delako familia argazkian.
|