2006
|
|
Etika sozial horren maxima moralek izaera aszetiko nabarmena dute, hedonismotik eta utilitarismotik oso urrun: jarduera profesionala betetzea agintzen dute,
|
bere
horretan helburu bilakatuz, modu metodiko, sistematiko eta diziplinatuan. Denboraren nozio zorrotza dago hondoan eta pasioen autokontrol zorrotzagoa:
|
|
Ikuspegi utilitarista batetik ezin da arrazionalki justifikatu lortutakoaren gozamena sistematikoki debekatzen duen jardunbide ekonomikoa. Posizio aszetiko batetik orientazio ekonomikoa
|
bere
horretan helburutzat hartzen da, berez balioa duen zerbait gisa, hortik ondorioztatzen baita salbazio pertsonala; baina, ekintza hori irrazionala izango da ondasun utilitarioak lortzeko bitarteko gisa erabiltzen bada. Utilitarismoak, ostera, ekintzen berezko balorazio morala baztertzen du; ekintzok euren baliagarritasun(, utilitate?) eta emaitzen arabera balioetsiko ditu.
|
|
Etika horrek etengabe dirua irabaztera zuzenduko du indibiduoa, aldi berean, edozein gozamen kontu handiz zainduz; hau da, ikuspegi hedonistatik erabat aldenduta dugun maxima morala (profesioa
|
bere
horretan helburu). Agindu moral horiek ez betetzeak ekinbide ekonomikoaren porrota ekar lezake (aginduok merkatuarekiko funtzionalak diren portaerak sustatzen dituztelako); baina, agindu moral hori ez betetzeak ondorio garrantzitsuagoak ditu moral horren barruko biztanlearentzat:
|
|
Aldi berean, kapitalismo arrazionalak munduaren lilura galtzea sustatzen du; hau da, lehen, bitartekoa? zena (etekinaren bilatze arrazionala profesio espezializatua praktikatuz),?
|
bere
horretan helburu, bihurtuko du.
|
|
Lehen kapitalistarentzat bitartekoa zena (arrakasta) helburu erlijiosoa lortze aldera (Jainkoak aukeratua zelako ziurtagiria), gaur
|
bere
horretan helburu bihurtu da. Arrazionaltasun formala eta materiala uztartzen zituen ekintza moldea izatetik, helburuei egokitutako arrazionaltasun itsua bilakatu da.
|
|
bitarteko eraginkorra eta zehatza izan da erabat teknikoak diren arazoak konpontzeko orduan, gizakion askatasunaren eta zoriontasunaren mesedetan. Baina,
|
bere
horretan helburu izaten amaitu du: indibiduoa menpean hartzen duen, makina?
|
|
43 Kant-i jarraituz gero, moralitateak zentzua dauka soilik gauzek berezko balioa baldin badute, baliokide batez ordezkatzen ez ditugunean,
|
bere
horretan helburu baitira, ez beharrizanen satisfakziorako bitarteko. Halakoxeak dira, azken batean, preziorik ez baina duintasuna ezaugarri duten gauzak.
|
|
berezi baten aurrean. Gizaki ondradu eta sinesgarriaren ideala dago oinarrian eta, batez ere, kapitala haztea indibiduoaren obligazioa delako ideia dugu aurrean (kapitala bizkortzea
|
bere
horretan helburu). Beste garai batzuetan kapitalismoa izan da, bai, baina ez kapitalismo modernoaren etika berezia.
|
|
Aberastea
|
bere
horretan helburu bilakatu izanak,, profesio, bihurtu izanak, argi dago historiako garai luzeetako sentimendu etikoaren kontra jo duela19 Kapitalismoak aberastearen legitimazioa ekarri du; hasieran erlijioak legitimatu zuen eta orain erlijio barik legitimatua dugu.
|
|
horrek isolamendua eta norbera ezer ez sentitzea ekarri zuen, konfiantza eta indarra ekarri beharrean. Esfortzu konpultsibo hori ez zen aurrera eramangotean lana eguneroko ogia lortzeko bitartekoa zen bitartean, Erreforma garaian
|
bere
horretan helburu bilakatuko zen. Gizakia lan egitera bultzatua izango zen ez (soilik) kanpo presioek eraginda, baizik eta barne joera konpultsibo batek eraginda (psikismoan integratutako joera).
|
|
Weber-en irudiz, administrazio burokratikoa ezartzen den tokietan bere boterea gaindiezina da, gertakari saihestezina baita gizarte modernoaren konplexutasuna taxuz administratu nahi baldin bada. Eta arazoak konpontzeko eta bizitza soziala egoki administratzeko tresna gisa sortu zena,
|
bere
horretan helburu bilaka daiteke. Lagundu beharrean, geure bizitzak eta proiektuak askatasunez gidatzeko aukerak itoko lituzkeen errealitate bihur daiteke.
|
|
Aszetismoak munduaren ukazioa du ipar, eta paradoxikoa badirudi ere, horren bidez berau eraldatzeko joera agertu du. Errealitatearen dominazio aszetiko erradikal hori profesioaren eremuan gauzatu da bereziki, profesioa bihurtu baitu
|
bere
horretan helburu. Modu horretan eguneroko lanari zentzu moral sakona erantsi zaio, akreditazio etikorako espazio bilakatu da, eta indibiduoaren bizitzari zentzua eman dio.
|
|
Eta pertsonalitate egitura berria dakar. Beronen bidez indibiduoaren bulkadak, beharrak eta interesak modu sistematikoan orientatuko dira eginbehar profesionala betetzera; zentzu hornitzailea eta
|
bere
horretan helburu izango den eginbehar profesionala betetzera, hain zuzen.
|
2007
|
|
Fairbairnek esan zigun, Freud maisuari kontra eginez, libidoak ez duela plazerra bilatzen, ezpada objektua bera: besteekin konexioa
|
bere
horretan helburu da. Konexio mingarria baino mingarriagoa dela konexiorik eza, zelanbait.
|
2009
|
|
Fairbairn ek esan zigun, Freud maisuari kontra eginez, libidoak ez duela plazera bilatzen, ezpada objektua bera: besteekin konexioa
|
bere
horretan helburu da. Bestela esanda, konexio mingarria baino mingarriagoa dela konexiorik eza.
|
2011
|
|
Auzi honetan, Fishmanek iritziz, zenbaitek pentsatuko du lehen mailara iristea ez dela
|
bere
horretan helburu bat, baizik eta bitarteko bat, hizkuntza txikiaren aldeko saioetan etengabe murgiltzeko arrazoia. Batzuek eta besteek hizkuntza indarberritzearen lehen maila honen inguruan izan ditzaketen eztabaida eta auziak onuragarriak izan daitezke hizkuntza txikiarentzat, Fishmanen ustez.
|