|
2000
|
|
|
Alabaina, hamalau hilabeteko alaba Eibarren utzi behar izan zuten egoera hartan umearentzat bizi baldintza onik ematen ez zelako. Herritxo honetan berak horrenbeste miresten zuen naturarekin gozatu ahal izan zuen
|
bere
osotasunean eta egoera gogorrenetan ere alde ona ikusteko gaitasunaren adierazgarri dira Juan San Martini igorritako eskutitz batetik jasotako berbak: «... hor zehar egurasten irtetzen naizenean, garia agurtu eta agurtu joaten nauk».
|
|
|
Edozein modutan, bada aipatu bako beste ezaugarri bat hauteskunde hauetan, hiru urte eta erdiko epean ez dela besterik izango, legealdiak
|
bere
osotasunean betetzen badira behinik behin. Ez da datu makala.
|
|
|
Nik argi daukat miresten nuela bere joko itzela, baina aldi berean, ordukotz, gizaki arruntzat jotzen nuela eta bizi zuen egoerak ez zuela iraungo betiko. Bestaldetik aipatu behar dugu izar handiek (guk ikusten ez badugu ere) patuaren kolpeak jasaten dituztela, zorte txarra ere izan dezaketela eta bere ospe eta diruarengatik inguruan dauzkaten pertsonaia ustelak etekinak, hobariak ateratzeko edozein gauza egiteko prest daudela, idoloa suntsitu,
|
bere
osotasunean ustiatu arteraino. Nik dakidanez, kokainaren eraginarengatik panpin triste eta histrioniko bat legez kritika hilkorren artean denon ahotan ibili da.
|
|
|
Jakinik estatutismoak zatiketa areagotzen duela eta horrek gatazka egunero elikatzen duela, Euskal Herriak subjetu nazionala osatu behar du beste edozein herrik bezalaxe dagokion garapena lortu ahal izateko. Euskal Herria
|
bere
osotasunean eta bere aniztasun osoz islatzen duen eredu nazionalak soilik ekar dezake behin betiko soluziobidea.
|
|
|
" Batetik, euskal hizkuntza
|
bere
osotasunean, eta bereziki euskara batuari Euskal Herriko Mendebaleko euskarak, bizkaiera izenaz ezagutzen denak, eskain diezaiokeen ondarea ikertzea eta bultzatzea. Bestetik, Mendebaleko euskararen corpusa eta statusa jagon, landu eta bultzatzea".
|
|
|
Eta gakoaren alde bat behintzat hor dago. Hemen gatazka bat badago, hori da nazio bati, Euskal Herriari, bere eskubide kolektibo eta indibidualak onartzen ez zaizkiolako, hemen espainiar edo frantziar sentitzen diren nazionalisten eskubideak bakarrik onartzen dira
|
bere
osotasunean, eta gainera estatuek daukate eskubide horiek bermatzeko edo inposatzeko eskubidea. Beraz, demokrazia eta bakea egon dadin, oinarrian dagoen beharra zera da, nazio eraikuntza modu demokratikoan garatu ahal izatea.
|
|
|
EAJn argi dugu burujabetzaren bidea gizartearekin bat eginda landu behar dela. Euskal gizartea
|
bere
osotasunean eraman behar dugu aurrera, hiru lurraldetakoa bada, bada hiru lurraldeetakoa; Nafarroan Nafarroako gizarteak ados egon behar du; eta berdin Iparraldean. Planteamenduak irabazteko egin behar ditugu, eta horrek abiadura bat onartzea dakar.
|
|
|
Jarraitzen zuen, noski, baina ezin, bada, lana
|
bere
osotasunean hemen jaso. Hala ere, zuzenean euskara batuaren inguruan deus esaten ez zuen arren... uhmmm!
|
|
|
d. Estatutua tresna baliogarria da, baldin
|
bere
osotasunean garatzen bada.
|
|
|
Alde batetik, tematikak zabaltzera egin duela esaten du eta adibidetzat aipatzen du lehengo liburuan heriotzak zentzu ideologikoa bazuen edo omenaldi poesiak egiten bazituen, oraingoan zabalera jotzen duela poetak, heriotza bera, bere heriotzaz eta hil ondokoaz hausnartzen duela. Bestetik, autobiografiatik aldentzen dela aipatzen du Kortazarrek, egileak oraingoan gaiak
|
bere
osotasunean hartu eta lantzen dituela esaten du, ikuspegi zabalagoak hartuz.
|
|
|
Telebistaren kontsumorako joera orokorrak aztertuko ditugu lehenengo; eta, gero, kanal bakoitzak eskuratzen duen audientziaren zatian zentratuko gara. Datu horiekirakurtzean, Euskal Herri penintsularra
|
bere
osotasunean hartu dugu lehenengo; eta, gero, herrialdekako irakurketa egin dugu. Azkenik, liburu honen 4 atalean EuskalTelebistaren albistegien eduki azterketa burutu dugunez, ETBren audientziarenosaketari buruzko zirriborroa egin dugu.
|
|
|
EL MUNDO DEL PAISVASCO eta EL PAIS DEL PAIS VASCO egunkarientzat, ordea, Euskal AutonomiaErkidegoaz gain badira beste euskal errealitate batzuk, komunitate autonomo honekberen albisteen heren bi soilik betetzen baitu. Bestetik, GARA eta EUSKALDUNONEGUNKARIAren edukietan, Euskal Autonomia Erkidegoko albisteek ez dute EuskalHerriari ematen dioten espazioaren erdia ere osatzen, gainerako lurraldeetako errealitateari edota entitate handiagoei (Hegoaldea zein Euskal Herria
|
bere
osotasunean) jartzen dioten arreta handia baita. Azkenik, berriro ere, DEIA bi muturren artean agertzen zaigu, kasu honetan Madrilgo egunkariak baino baskongadozentrismo handiagoanerortzen delarik, gainera.
|
|
|
hemen agertzen da nabarmenen egunkari abertzaleen eta erregionalista edomadrildarren arteko aldea. Bigarren multzoarentzat (hemendik SUD OUEST kanpoanutzirik) Euskal Herria Hegoaldeko lau lurraldeek osatzen dute, kasurik onenean ere.Lurralde penintsularrei emandako espazioa Euskal Herriari emandakoaren %93tikgora baitago guztietan, leku gutxi eginez bai Iparraldeari (ikusi dugun legez) baiEuskal Herria
|
bere
osotasunean hartzen duen ikuspegiari ere. Egunkari abertzaleetan, ordea, Hegoaldeak ez du agortzen Euskal Herriko errealitatea, baina bistan da aldenabarmenak daudela beren artean.
|
|
|
Adibidez, Gasteizko Jaurlaritzak berak hartutakoerabaki baten berri ematen duenean, berri ematea (prentsaurrekoa esaterako) herrialdebatean gertatzen da, baina eragina Euskal Autonomi Erkidego osora heda daiteke.Ezberdintasun hori neurketak egiteko erabili dugun metodologiaren ondorioa da: izanere, gertaerak leku jakin batean gertatzen dira gehienetan (eta horretarako erabili dugunneurketa unitatea herrialdea izan da, Iparraldea
|
bere
osotasunean herrialdetzat hartudugularik). Oso gauza gutxi gertatzen dira, esaterako, Euskal Herri osoan aldi berean (eguraldia, euskararen aldeko kanpaina bat, e.a.). Toki jakinetan gertatu baina eraginaEuskal Herri osoan duten jazoerak, ordea, askoz gehiago dira.
|
|
|
Lehenik hiruerreferentzia eremu nagusi hartuko ditugu (Euskal Herria, Espainia eta Frantzia), biakunitate ezberdin gisa ala lotuta erakusten ote diren ikusteko, eta zein gaitan nagusitzenden erreferentzia eremu bakoitza. Bigarrenik, Euskal Herriaren barnera begiratuta, maila ezberdinak (herrialde bakoitza, Euskal Autonomia Erkidegoa, Hegoaldea etaIparraldea, eta Euskal Herria
|
bere
osotasunean) zein gairen inguruan osatzen direnaztertuko dugu. Horretarako Hegoaldean argitaratzen diren egunkarietako item edo azterketa unitate guztiak (hots albisteak zein iritzi artikuluak) hartuko ditugu kontuan.3
|
|
|
Egunkari guztiak batera hartuta, datu nabarmen batzuk agertzen dira. EuskalHerria
|
bere
osotasunean gai zehatz batzuen inguruan soilik da erreferentzia eremugarrantzitsua: euskara, eguraldia/ trafikoa eta, neurri txikiagoan, politikaren inguruan.Beraz, egunkarientzat Euskal Herria, osotasun bezala ulerturik, ezer baino lehenagoegitate linguistikoa da, bai eta geografikoa eta, neurri apalago batean, egitate politikoaere.
|
|
|
Eguraldiari eta trafikoari buruzko informazioek bi eremu ezberdin sortzendituzte nabarmenki: EUSKALDUNON EGUNKARIAn eta GARAn Euskal Herria da,
|
bere
osotasunean harturik, erreferentzia nagusia. DEIAn oso garrantzitsua daEspainiaren presentzia, eta, hurbilago, Euskal Autonomia Erkidegoa eraikitzen daeremu esanguratsu gisa.
|
|
|
Abertzale eta erregionalisten artean, ordea, bada alderik: harremanhorretan Euskal Herria
|
bere
osotasunean hartzen dute berriro ere lehenek, bigarrenakHegoaldera mugatzen direlarik. Bestalde, politikari buruzko albisteetan, Bizkai, Arabaeta Gipuzkoako egunkariek gehiago azpimarratzen dute Hegoaldea Euskal AutonomiaErkidegoa baino, baina ez dute berdin jokatzen egunkari nafarrek:
|
|
|
Azkenik, euskara agertzen da Euskal Herria
|
bere
osotasunean batzen duenerreferente gisa, baina ez, pentsa zitekeen bezain argi: izan ere, egunkari nafarrekeuskara gaia tratatzen dutenean, Nafarroaz ari dira ia soilki.
|
|
|
Nafarroaren presentzia urria, eta Euskal Autonomia Erkidegoaren lehenespena, Hegoaldearenarekin batera. Euskal Herriak,
|
bere
osotasunean harturik, ordea, ez du erreferentzialtasunik gai honen inguruan.
|
|
|
Baina horiekin batera, badira, halaber, beste mota batzuetako lege eta arauak, ikus entzunezko sektorea
|
bere
osotasunean araupetu edota jarduera honi muga berezituak ezarri nahi dizkiotenak. Anbizio handieneko arauketa, dudarik gabe, Kataluniakoa da, non, besteak beste, kable bidez banatutako ikus entzunezko programazioari etatelebista lokalei hizkuntz kuota zehatzak ezarri zaizkion (programazio europarrarinahitaez eskaini beharreko emisio denboraren laurdena, jatorriz katalanez egindakoprogramekin osatua izatea; bikoiztuta edo azpi-idatzita ematen diren programak, gutxienez, katalanez ere emanak izatea; telebista lokalen kasuan, emakidetan, katalanarenerabilera eta Kataluniako kulturari egindako ekarpenaren balorazioa,...) 55 Halaber, Hizkuntz Politikaren Legeak zenbait hizkuntz eskakizun ezartzen ditu, telebistaz gainirratian ere agintzen dutenak, hala nola Kataluniako erakunde publikoek zuzeneangestionatutako irrati eta telebistek normalean katalanez jardun beharra, edo, orokorrean, Kataluniako eremuko telebistek beren produkzio propioaren erdia katalanez egitea,... Beste maila batean, Ikus entzunezkoen Kataluniako Batzordea (CAC) eratzen duenlegeak ere aipamena merezi du56.
|
|
|
Ikerketarako datu bilketa egin genuenean, Deia egunkari bilbotarrak behekoeguraldi mapak erakusten zituen modu nabarmenean: bat Euskal Herrikoa, EuskalHerria
|
bere
osotasunean erakusten zuena eta, bestea, Espaniakoa, estatuko autonomia erkidego guztiak erakusten zituena (azken horretan, kontuan hartu, Iparraldeak ezzeukan lekurik) 14.
|
|
|
Euskal Herrian zabaltzeko argitalpenean, Madrilgo egunkari honek bere egiten duZazpiak bateko leloaren zentralitate grafiko integratzailea. El Mundok, kontuan hartzen du Euskal Herria
|
bere
osotasunean, eguraldiari buruzko mapa marraztean, Frantziak eta Espainiak administraturiko euskal lurraldeen arteko estatu muga adierazteko marka berezirik gabe.
|
|
|
Hala ere El Mundok ez du Iparraldeko informaziorik eskaintzen; alegia, modugrafikoan hor agertzen da Euskal Herria
|
bere
osotasunean, baina eguraldiari buruzkoinformazio zehatza eskaintzeko orduan, egunkari madrildarrak ahaztu egiten du EuskalHerri kontinentala.
|
|
|
Alegia, tartea hasteko, berriemaileak Penintsula Iberiarra, Afrikako iparraldea etaEuropa erakusten dituen mapa animatua erakusten du, hodeiak zelan igarotzen diren etaerakusteko, batez ere. Argazki sekuentzia honek Euskal Herria bera,
|
bere
osotasunean, kokatzen du Munduan; esatariak Euskal Herriari begira egiten ditu iruzkinak oro.
|
|
|
Akitania
|
bere
osotasunean erakusten duen irudi estatiko baten laguntzarekineskaintzen du FR 3k iragarpen metereologikoa iluntzeko albistegiaren amaieran. Kokapena oinarrizkoa da eta Akitania isolaturik agertzen zaigu Frantziatik.
|
|
|
Mapak Munduari buruz daukagun kontzeptzio abstraktua eta ideala gidatzen du.Mundua
|
bere
osotasunean ikusterik eta ezagutzerik ez dugunez, zerbaitek irudikatubehar dizkigu bizi garen lur eta itsaso eremuak, non garen eta zein leku betetzendugun jakin dezagun; erakusle hori, normalean, mapa da, kartografia.
|
|
|
Besteondoko honekin ere bat dator: hitzek ezin dute bizipena deskribatu, gehieneztranskribatu eta sekula ez
|
bere
osotasunean.
|
|
|
Adi egotea adierazten du, iratzarririk izatea, erne baina ahaleginetan ibili gabe, gertatzen zaigunari arretajarriz. Behartu gabe pertsonak
|
bere
osotasunean egiten duena.7 8
|
|
|
Oro har, irudimenezko eszena atzemanezina eta, beraz, inkontzientea da; etahain zuzen ere,
|
bere
osotasunean kontziente izateko gai ez den zentzuan bakarrikjar daiteke berarekin harremanean, hots, partzialki.
|
|
|
deritzo15),, espiritu gizatiarra? da, gizakia alegia; bestela esanik, gizaki kolektiboa, herria edo Estatua; azkenbatean, gizateria
|
bere
osotasun leku denborazkoan: historia unibertsal osoa.
|
|
|
Nahiz eta bakoitzak berezitasun propioak dituen, ingurune hauek ezin daitezke muga zehatzez banatu. Izan ere, animalia eta landare asko ez daude ingurune bakar batera mugatuta, eta praktikan, harana
|
bere
osotasunean kontsideratu behar da. Era berean, ingurune bakoitzean deskribatutako ekosistemak (pagadia, hariztia, erreka...) ez dira unitate itxiak, beren artean etengabeko harremanetan baitaude.
|
|
|
OSABA Joanikoti buruzko bertze hamaika kontu ditut kontagai: ordea, nola osaba ez baitago
|
bere
osotasunean ulertzerik prezeptore jaun Marcel Dibarso ro rekin izan zituen harremanen berri jakin gabe, hala, uste dut ezen hauxe izan daitekeela don Frantziskoren ondotik izan genuen prezeptorearen presentazionea egiteko mementua, haren iturburutik eta haren erroetarik hasirik.
|
|
|
Noizbait irten ziren, baina, hiru errege magoak, eta Otsotzarmendi jaunak hartu zuen atzera hitza programaren nondik norakoak eta helburuak eta audientzia maila aipatzeko, eta adierazteko, era berean, etortzear zela oraindik interesgarriena, biziena, hunkigarriena, eta jarraitzeko, beraz, bertan kieto, sekula ikusi gabekoak behingoz, eta ezin hobeto gainera, ikusi nahi izanez gero. Eta, hurrena, Maria Morena aipatu zuen teatralitate handiz, eskuin besoa
|
bere
osotasunean luzatuz eta besapeko izerdi orban lotsagarria nabarmen erakutsiz, ene irudikotz, baina ez aurretik han zeuden ikusle ordurako desmadratzen nahiz odolusten hasiei fin portatzeko esateaz ahaztu gabe, isiltasun eta errespetu osoz. Ez zitzaien, nonbait, gaztigu agerikoa gehiegi atsegin izan anfiteatro urrunean zeudenei, eta, erantzun gisa barre karkara lazgarri bat irten zen han goitik, zenduak zut jar  tzeko moduko mamu oihu bat.
|
|
|
Xenda arriskutsu horretatik jarraituz, badirudi ere pertsona sekulan ez dugula
|
bere
osotasunean onartzen. Aldareetara eramaten dugunean bere nortasunaren puska handi eta ederra, akaso, preziatuena, gizaseme alaben gure barneko tirabirak argitan jartzen dituena, hots, moztu, ohostu, ezabatu egiten ohi dugu.
|
|
|
Bizi izan ez duenak ezin irudika lezake zein mailataraino zaizun lagungarri animo emaileen atxikimendua. Ez dago hitzekin esaterik, ez dago ezagutu ez duenari
|
bere
osotasunean adierazteko modurik.
|
|
2001
|
|
|
Nerbioi ibaiaren bi aldeak jorratzen dituen ibilbide honi hasierarik egokiena emateko leku bakar batetik has gaitezke, berari esker izugarriki hazi den Bilbotik, Euskal Herriko populagunerik handienetik alegia. Hori bai, Bilbo
|
bere
osotasunean (zati handia behintzat) ikusi nahi badugu, gure gomendioa" 0 km" a Artxanda mendian izatea da, bertatik hiriko paisaia atsegina izango baituzue.
|
|
|
Literaturarekiko pasioaz eta talentuaz gain euskararen eta euskaldungoarenganako maitasuna izan liteke hirurek batera zeukaten ezaugarri bakarrenetakoa. Desberdinak eta are kontrajarriak ere, baina bakoitzaren munduan sartzen, hura ulertzen eta
|
bere
osotasunean estimatzen saiatu ginen. Baita lortu ere, neurri batean bederen.
|
|
|
GERNIKAKO Estatutua
|
bere
osotasunean betetzea izango da legealdi honetan Ibarretxe lehendakariaren Gobernuaren eskakizun garrantzitsuenetako bat. Espainiako Gobernuarekiko akordioak, ordea, ez dirudi samurra, Espainiako Gobernuaren ustez Estatutuaren interpretazio desberdinak egiten direlako.
|
|
|
\ Eurohiriarekiko saihesbidea eraikitzea
|
bere
osotasunean.
|
|
|
Ez da zilegizkoa. Audientzia Nazionala bera da
|
bere
osotasunean ilegitimoa. Eta ez soilik, giza eskubideen urraketak ahalbidetzen dituelako, tortura babesten duelako, eta euskal hiritarron eskubide eta askatasunaren erasotzaile zuzen eta bortitzenetakoa delako, euskal hiritarroi inposatutako legalitatea aplikatzen zaigulako baizik.
|
|
|
Izuen gordelekuetan barrena liburua zabaltzen duen orori bat batean agertuko zaio liburuaren gunea bidaia baten inguruan moldatzen dela. " Sorterri hautatu" tik" Iragan dira horik oro" raino bidaiak bere bidea egin du, idazleak poemak aurkeztu ditu eta poemategiak
|
bere
osotasuna lortu du. Bukatu da ostera.
|
|
|
Izan ere, autonomiaren lanketa eta garapena, eta hori da artikulu honetan barrena nolabaitaldarrikatu nahi izan dudana? ezin da mugatu, une jakinetan galdeketak, estrategialantzeko ariketa isolatuak eta antzekoak proposatzera; askoz garrantzitsuagoa da, nire ustez behintzat, une oro ikasgelan bultzatzen dugun dinamika eta egiten dugunproposamen didaktikoa
|
bere
osotasunean hartzea; eta horixe da proiektu kurrikularren sorburutik bertatik aztertu eta landu behar dena, gero ikasgelan bere isla izandezan.
|
|
|
Guk, berriz, gabeziak detektatu eta lantzeko sistematizazioa proposatzendugu. Ikasleen komunikazio gaitasunaren gabezi modura ulertuta, komunikazio gaitasuna
|
bere
osotasunean ebaluatu behar da, azpigaitasun guztiak kontuanhartuta: hizkuntz gaitasuna, gaitasun estrategikoa, gaitasun soziolinguistikoa, gaitasun testuala...
|
|
|
Zabaltze horrek handitu egingodu erabat, ikasleek aurkituko duten komunikazio aukeren kopurua. Ikasleak hizkuntza
|
bere
osotasunean ikusten hasiko dira, horren konplexutasunaz ohartuz joangodira, eta era natural baten erosotasunez komunikatzeko oraindik dituzten zailtasunak ageriago ikusiko dituzte. Horren aurrean, sarri askotan etsipena sor dakieke.Ikasi duten guztia ikasita, ezer gutxi dakiten inpresioa izan dezakete.
|
|
|
1039 urtean Gaskoniako apezpikutza osatzen zuten egoitzetan parte hartu zuen. F. Beriac en ustez, Akizekoelizbarrutiaren zatiketa hori euskal bailaren ebangelizatze prozesuaren ondorioaizango litzateke, Akizeko apezpikuak bere gain Mixa eta Ostabaret eko herrialdeaia
|
bere
osotasunean izanez. Bitartean, Baionako egoitza berriak bere botereaLapurdi osotik eta Pirinioetako hegoaldetik ere zabaltzen zuen43.
|
|
|
80 eta 90eko hamarkadetan (aurreko hamarkada esperimentatzaileen ondotik), esparru literario globalizatua bere orokorrean hartuz, narrazio molde tradizionalagoetara itzuli gara, lehenik postmodernismoaren eskutik, ikus U. Ecoren Larrosaren izena intertestualista, zeinen oihartzun euskalduna bailitzateke J. A.Arrietaren Manu militari?, azken aldian generoko literaturak hartu duelarik gaina, nobela beltzak, bereziki?. Abangoardien aroa oroitzapenen kutxan sartu duteaskok, eta modan dagoena, istorio luze eta mamitsuak, munduaren errealitatebortitz eta anitza
|
bere
osotasunean azaldu nahi luketenak, kontatzean datza, alegia XIX. mendeko eleberrigintzara itzultzean.
|
|
|
Definizio estu horrek besarkatzen ote du literatura errealista
|
bere
osotasunean. Zer neurritan sartzen da 90eko hamarkadako euskal eleberrigintza, eta1957az geroztikakoa ere, bidenabar?
|
|
|
Bestalde, Horas extras gogoeta liburuxka, gaztelaniaden hizkuntza ez periferikoan baino ez da argitaratu? periferikotasunetik ateratzeko borroka teorikogisa irakur dezakegu
|
bere
osotasunean.
|
|
|
Gainera, errealitatea islatzeko asmoa zentzugabea da; erlatibismoarengaraipenaz geroztik, zientziaren, arrazoiaren eta ziurtasunaren heriotzaz geroztik, zentzugabea da azalpen arrazionalen eta ezagutza objektiboaren pretentsioa. Egiaanitza da eta norberaren esperientziari lotua beti; eta berdin errealitatea ere: ugariegia eta aldakorregia da,
|
bere
osotasunean hauteman ahal izateko (ik. NENH, 106 eta 200 or.). Ondorioz, idazleak nekez idatzi ahal izango du ingurukoerrealitateaz, osotasun faltaren sentsaziorik izan gabe.
|
|
|
Ingarden ek formulatutako indeterminazio guneen kontzeptuari ari natzaio jarraikitzen.Filosofo poloniar honek obra beti ere, formazio eskematiko? bat dela (eta ez objektu osatu eta bukatubat) azpimarratu zuen, bertako alderdi asko ezinbestean determinatzeke uzten baititu egileak (zehaztugabe pertsonaia baten itxura, argitu gabe zein leku zehatzetan gauden edota nolakoa den, inguruanagertutako gauzak eta objektuak
|
bere
osotasunean deskribatzeke, eta abar). Ondorioz, indeterminazio guneak sortzen dira, irakurleak zehaztu eta gauzatu beharrekoak.
|
|
|
Euskal Herrian emazteek idatziriko literaturari lekua onartzen baldin bazaio, horrek erran nahiko du, literaturaren kontzeptua
|
bere
osotasunean aldaturik kausituko dela; orduan, edozein izanik izkiriatzailea, liburua bere edukiaren balioazjujatuko da, eta emazteena ez bakarrik urrikiz, mespetxuz edo ixilkeriaz tratatuko.Aitaren itxura mitikoaz gerizaturiko sozietate batetik munduaren ikusmoldeenugaritasuna baietsiko duen eremu irekiago bat date orduan euskal kultura: balizkoahalmen literario (hizkuntzen aldetik ere) guztien biltoki eta garatoki.
|
|
|
Hori ulertzeko gogoratu behar da tesi honetan sartzen diren bi ikerketa enpirikoak 1992 eta 1994urteetan diseinatu zirela. Hala ere, lan honetan eraikiko den ereduaren konplexutasuna,
|
bere
osotasunean, hamarkada honetako lanetan eta autoreetanoinarritzen da, neurri handi batean, zeren horien arabera ikuspegi zabalagoada eta erabiltzen dituzten ereduak ere konplexuagoak dira. Bestalde, komeni da guztiak aipatzea, baita kontuan izatea ere, hemengo ikerketenemaitzak hobeto ulertzeko eta aterako diren ondorioen balioa egokiagointerpretatzeko.
|
|
|
1) gizabanakoen ezaugarri indibidualen aldagaiak, ezta psikologikoak direnak ere, eta 2) ikasketa formalarekin lotzendirenak. Bi mota horietako aldagaiak oso garrantzitsuak dira, baita helduen euskalduntze prozesua
|
bere
osotasunean ulertu nahi bada ere. Baina, oraingo eredu hori, partziala bada ere, garrantzitsuena bezala kontsidera daiteke Euskal Herriko hizkuntz ukipenarekin lotzen den edozein gai aztertu eta ulertzeko, lan honetan aztertu nahi den helduen euskalduntze prozesua barne; hori horrela da, eredu horrekondo jasotzen dituelako bi mundu hauek:
|
|
|
Transmisio kanpainako populazioarekin eredu hori bera frogatzen saiatu gara, baina ez da esanguratsua
|
bere
osotasunean; beraz, ez du subjektu horien portaeraazaltzeko balio. Eredua baliagarria da aldagai soziodemografikoen, sarearen etaaldagai psikosozialen arteko erlazioak azaltzeko, baina konstruktu horiek ez duteportaerarekiko erlazio kausalik adierazten.
|
|
|
Herrialde batek,
|
bere
osotasunean harturik, maileguz eskatzen du kanpoan bere inportazioetarako behar duen atzerritar moneta, eta maileguz ematen dio gainerako munduari bere esportazioetan irabazitako atzerritar moneta.
|
|
|
Alor bakoitzeko pieza ugarien artean hautamena egiterakoan, berriz, idaz  kiaren gaurkotasuna izan dugu irizpide, ez guztizkoa baina bai garrantzi  tsua. Edonola ere den, irizpide ezinbestekoa izan da Mitxelena pertsonari eta Mitxelena zientzialariari buruzko halako irudi oso bat lortzea liburua
|
bere
osotasunean hausnartzerakoan.
|
|
|
Eta Platonen elkarrizketen testu nagusiak (idatzizko tradizioa) eta zeharkako iturriak (ahozko tradizioa) kontuan hartuz Platonen filosofia
|
bere
osotasunean azaltzen duen liburu bat: Jose Ramon Arana, Introduccion a Platon (prentsan).
|
|
|
Baina pertsona berak gai berei buruz hitz egiten duten guztiak epaitzen baditu, lonek ere trebetasun hau izan luke, hots, olerkari guztiei buruz azalpenak emateko trebetasuna. Horrela, trebetasun honen bitartez olerkigintzaren artea
|
bere
osotasunean ulertzeko gai izan luke, nahiz eta, ikusiko dugun legez, hau horrela ez den.
|
|
|
Sok. Orduan, edozein teknika
|
bere
osotasunean lortzen den bakoitzean, edozein teknikatan erabili ahal izango da azterketa modu berbera. Gauza hau nola diodan aditu behar duzu, lon. lon.
|
|
|
Arrazoimenak inferentzietan adimenaren ezagutza baldintzatuarentzat bere batasuna osatzen duen zera baldintzatugabea bilatzen du. Baldintzatua ematen bada, baldintza menperatuen ilara osoa ere ematen da, eta ilara
|
bere
osotasunean ikusita baldintzatugabea da. Arrazoimenaren adigai transzendentala baldintzen sintesian ematen den osotasun absolutua litzateke, eta ideia izena hartzen du14 Eta, beraz, Dialektika ideologia dela esan dezakegu, ideia hauen erabilera okerretik sortzen den ilusioa aztertzen baitu.
|
|
|
Hemen kategorien erabilpena legezkoa dela frogatuko da. Gero, ondoren, hurrengo atal batean aztertu da kategoria guztien legezko erabilpen konkretua nola gauzatzen den
|
bere
osotasunean.
|
|
|
Ikusmenaren ahalmena neurtzea ardura handiko arazoa izan daiteke; baino ikusmena neurtzeko ikusi egin behar da, ikusmena behar da. Eta askoz garrantzitsuagoa da ikusmena bera,
|
bere
osotasunean ezagutzea eta ikertzea. Gure simil honetan, gizakia den ikusmena.
|
|
2002
|
|
|
Eta norbaitek lan horiek erosiz gero, aretoak ez du portzentaiarik gordetzen. Dirua
|
bere
osotasunean artistari ematen zaio. Horregatik egiten du lan, hain zuzen, artistaren alde.
|
|
|
EUSKAL HERRIARI
|
bere
osotasunetik eskaini behar zaio ardatza, eta horretarako herrigintza eta politikagintza kontzertatu egin behar dira, nazio mailako eragileen artean. Eragile guzti guztiak kontzertatu, alegia, bat bera ere bazterrean utzi gabe, eta sistema demokratiko integrala adostu, gatazkari konponbidea eman eta elkarbizitza baketsua ekarriko duena.
|
|
|
Edozein eratan, halako lanen aurretik, arruntena laginak (lurra zulatzea) egitea da eta horietatik ateratzen da lehenbiziko informazioa; arkeologian egin daitezkeen aurkikuntzak bezain informazio aberatsa ematen du lurrak berak. Hobeto esanda, aurkikuntzak eta inguratzen duen lurrak
|
bere
osotasunean ematen dute informazioa. Lagin horiek egin ondoren, lurraren geruzak ikusten dira eta geruza horiek aztertuta antzeman daiteke lur horrek izan dezakeen aberastasun arkeologikoa.
|
|
|
Zirskuntantzia honek eragiten duenaz kontziente bagara, aldaketa eragiteko egoeran izango gara. Desobedientzia zibilaren ildotik, tentsio horretan, sistemaren aurka
|
bere
osotasunean ez joatearen ideia ontzat hartzen da, aldaketa partziala eragitera joaten da.
|
|
|
EUSKAL Herriko indar abertzaleek beti hartu izan dute erronkatzat Aberri Egun bateratuak egitearena.
|
Bere
osotasunean behintzat, hurrengoan gauzatu da helburua. Euskal gizartean banaketa egoera bizi da abertzaletasunean eta horren isla Aberri Egunean ere horixe da, banaketarena.
|
|
|
Eguralditik hasita, bai folklorez, izakeraz... desberdinak gara. Baina Euskal Herriak
|
bere
osotasunean dauzka oso ezaugarri ezberdinak eta pluralak. Hor dago gakoa.
|
|
|
Hori unea datorrenean ikusi da, baina guk argi dugu aniztasuna
|
bere
osotasunean babestu behar dela. PP egiten ari den Alderdien Legeak ikuspegi juridikotik ez du heldulekurik eta ekimen politiko hutsa besterik ez da.
|
|
|
Oro har onerako da militantzia profesionalizatzea, pertsona gauza asko delako
|
bere
osotasunean. Eta zorte handia da gauza gehiago egiteko aukerak izatea.
|
|
|
Hari beretik tira eginez, Armentia ikastolak orain arte egin duen bidean euskara eta euskal kultura beti presente egon dira, «horretarako dauden traben gainetik pasatuz eta gure bidea eginez". Antolatzaileen ustez," garbi daukagu ikastola
|
bere
osotasunean eratu behar dugula, hau da, ezartzeko falta zaigun etapa DBH ahal den modu egokienean martxan ipini behar dugula euskal irakaskuntzari gure ekarpena egiteko».
|
|
|
Ez dirudi ebazpenak inor ezustean hartu duenik, eta urtegiaren aurkako tarte juridikoa bere amaierara iritsi dela esan liteke, nahiz eta teorikoki bidea ez den guztiz agortu. Nafarroako agintariek beti izan dute argi urtegia
|
bere
osotasunean beteko zela eta asmatu dute. Beste gai askorekin bezala, legea beraientzat ez dela arazo erakutsi dute, uneren batean legea oztopo bada ere berau aldatzeko inolako arazorik ez dagoelako, orain txarra eta desegokia dena biharko ona eta egokia bihurtuz.
|
|
|
EAJ,
|
bere
osotasunean, prest al da jauzi hori emateko?
|
|
|
Oraindik ez naiz erantzun bat emateko gai ikusten. Filma bukatu berri dut eta filma
|
bere
osotasunean baloratzeko ikuspegi argi bat ez dudala iruditzen zait. Dena den, nire filmarik konplexuena, dibertigarriena eta, dudarik gabe, zirraragarriena izango dela uste dut.
|
|
|
Baina nire akats askoren artean dago gauza bera esatea hemen eta Madrilen, eta oso garbi diot euskal populuak nahi duena osoki errespetatzen ez den bitartean ez dela demokrazia aski sakondurik egongo. Beste batzuek, noski, bestela pentsatzen dute, Espainiako populuaren iritzia hartu behar dela aintzat
|
bere
osotasunean. Eta horretan datza gure gatazka, azken finean.
|
|
|
Orokorrean: arrauna
|
bere
osotasunean erakutsi (herri kirola, talde lana…) eta Herria izendatu.
|
|
|
Alabaina, nabarmena zen Euskal Herriko ekonomia
|
bere
osotasun eta orokortasunean aztertzen zuen lanen gabezia. Euskal Herriko hezkuntza sisteman bertakoekonomia lantzen duen irakasgaien urritasunak ez du orain arte lagundu besteesparruetan ohikoak diren urratsak ematen testuliburugintza jardueran.
|
|
|
Horrek guztiak gailurra jo zuen XX. mendeko 6070eko hamarkadetan, II. Mundu Gerraz gerora, 25 urtez edo, nazioartean gertatutako hazkunde ekonomiko izugarriaren ostean. Aurreko atalean aztertu dugunez, aipaturiko hazkundeak kalte itzelak sorrarazi zizkien lurraldeari berari oro har, zeiningurumenari zehazki; honela, eta orduz geroztik, kontzientzia ekologistarekinbatera, lurraldea modu orekatuan eta
|
bere
osotasunean (hirigintza hutsaz haraindi) ordenatuko lukeen plangintza baten premia gero eta nabariago sumatzen hasi zirenbai gizartea eta bai agintari politikoak.
|
|
|
Praktika, agintariena nahiz gizartearena
|
bere
osotasunean, askoz kamutsagoada, ordea.
|
|
|
Jauzi mental horrekaldaketak dakarzkio eskema psikologikoari, bai botereguneekiko, bai ohiturekikoeta bai elkarbizitzeko pentsamoldeak aldatzeko premia bistaratuz. Aurrerantzean, beraz, korporazio berria
|
bere
osotasunean eta marken politika ere barneratubeharko ditu gizabanako kooperatibistak.
|
|
|
Ekonomia sozialeko bi osagai hauen egoera hain ezberdina izateak agerianuzten du, Euskal Herrian, ekonomia sozialak
|
bere
osotasunean finantza zailtasunei aurre egiteko politika ekonomiko sozial baten premia duela, eta, ildo horretan, hutsune bat dagoela.
|
|
|
Eskuarki, informazioareneta telekomunikazioaren teknologia berriek ekonomia hobari desberdinak ekarridituzte, hala nola informazioa biltzeko ahalmen handiagoa, produkzioaren antolaketa malguagoa, enpresen eta gizartearen artean sare berriak garatzeko aukera, etainformazioa hedatzeko aukeren hobekuntza. Hobari horiek ekonomia
|
bere
osotasunean sakonki eraldatu dute eta, halaber, zerbitzu jardueren hazkunde nabaria ekarridute. Etorkizunean, merkatuetako egituretan eta bertako eskarigile eta saltzaileengan eragingo du horrek guztiak, eta instituzio zein erregulaketa berriak bultzaraziko ditu, eta beste batzuk, aldiz, desagerraraziko ditu.
|
|
|
Dena den, kupoa ez da urtero
|
bere
osotasunean kalkulatzen. Bere sorreratikKontzertuan jasotzen denez, bost urterik behin negoziatu behar da Euskal Administrazioak Estatuari ordaindu behar dion Kupoa ezartzeko metodologia.
|
|
|
1975ean onartutako agirian Euskal Unibertsitatearen berezitasunak zehaztuziren: 1 Herritarra, «Euskal Herriko Unibertsitateak euskal gizartea ukan behar dubere ardaztzat, euskal gizartea
|
bere
osotasunean harturik: osotasun geografiko, politiko administratibo, kultural eta ekonomikoa».
|
|
|
Aurreko taulan derrigorrezko eta hautazko kredituak bereizita ikusi ditugu etajarraian, datorren taulan (6 taula), biak batiita aztertuko ditugu, euskarazko kreditu eskaintza
|
bere
osotasunean zein den ezagutzeko.
|
|
|
Kredituei dagokienez, 520 dira guztira, eta horietatik 220 kreditu eman daitezke euskaraz (gehi hautazko 38 kreditu). Medikuntzan eskaintzen diren irakasgaietatik %32, 58 dira euskaraz eskaintzen direnak.Kontuan hartu behar da ezen ikasketa plan berria
|
bere
osotasunera heldu zela oraindela urte bi, eta, goian aipatu bezala, plangintza berri horrek asko atzeratu zituenEHU/ UPVko euskarako lehen plangintzaren asmoak eta helburuak.
|
|
|
gomendioen zerrenda bat prestatu dugu, elkarrizketa horien haria eramatenlaguntzeko. Luze litzateke gomendioen zerrenda
|
bere
osotasunean hona ekartzea, baina adibide gisa balioko dutelakoan, hona hemen gomendio horietariko batzuk:
|
|
|
Esan bezala, hutsuneek edo gabeziek Euskal Herriari osoari eragiten dioten heinean, konponbideak ere
|
bere
osotasunean hartu behar du Euskal Herria. Iztuetak, ildo beretik, ondoko baieztapen hau egin du:
|
|
|
Euskal Herrian ez baita auzia ohikoa, hauda, zelan uztartu unibertsitatea bezalako gune kultural autonomoa gizartean, edonola lotu kultur sortzailea, kultur arloko kide gisa, gizartearekin. Hemen eta orain, arazoa askoz ere konplikatuagoa da, (euskarazko) kultur arloa, euskal unibertsitatea barne,
|
bere
osotasunean, eratzeke dagoelako, eta gizarte euskaldun normalizaturako baldintzak urrun daudelako. Hori dela eta, kultura eta hizkuntza nagusiaren eta menperatuaren artean lekututa dagoen kultur sortzaile elebidunaren (etakulturbidunaren?) lana nekeza egiten da gurean, sarritan hizkuntza eta kulturarekiko jarrera eta bizipen anbiguoz josia, askotan kontraesanez eta frustrazioz betea.Errealitate horren egiaztapenetik ondorioztatzen da gure gogoetaren tonuaren gazi gozoa ere.
|
|
|
– Testua
|
bere
osotasunean kontuan hartzen da, eta jorratu beharreko esparruaren kontzientzia handiagoa edukitzeko aukera ematen da. Horrek irakurketa zuzenago egiten laguntzen du, testu osoa ezagutzen eta aurreikusten delako.
|
|
|
Mintzamenaz gain, beste trebetasunak eta hizkuntza bera ere lantzen saiatu gara, gaitasun komunikatiboa
|
bere
osotasunean garatuz. Autoikaskuntzaren bidetikenfokatzen dugu, ez da bakarrik momentuko konponketa egiteko, ikasteko modubat da.
|
|
|
Dirudienez,, egokitze? horrek batez ere Baionakomerkatarien legezko eta legez kanpoko merkataritza jarduerak murrizten zituen.Ipar Euskal Herrikoak Hegoaldeko diputazioei igorri zizkieten beren kexak, etagestio askoren ondoren, azkenik 1653ko Conversa
|
bere
osotasunean onartu zen34.
|
|
|
Bilera hartako gorabeherakazalduz, Diputazioari txosten edo memorial bat idatzi zieten, esanez, Lapurdikojarduera nagusiena itsasoz haraindiko arrantza izanik eta Conversaren helburu nagusiak elikagaiak libreki ekartzea eta itsasoz haraindiko arrantza arazorik gabe eginahal izatea zirenez, Lapurdiko biztanle eta ordezkariak prest omen zeudela Conversa murriztu hori sinatzeko, lehenbailehen Ternuara joan ahal izateko. Baina Baionako ordezkariek ez zuten murrizketa hori onartu eta, ondorioz, ez ziren akordiorairitsi Conversa
|
bere
osotasunean onartu arte. Gipuzkoako ordezkariek ziotenBaionako merkatariek itsasoz haraindiko arrantzan ez zutela interes gehiegirik, etaberen jarduera nagusia Frantzian ekoizten ziren ehunak Espainia eta Portugalerasaltzea eta horien ordez Nafarroatik espainiar artilea eramatea zirela (urtean 8.000bat saka eramaten omen zituzten).
|
|
|
Euskal Herria
|
bere
osotasunean hartzea eta historiaren objektu berrietatikabiatzea artikulu honen lehenengo irizpideak izan badira ere, badugu hirugarrenirizpide bat gehitu beharra, batez ere, irakurleari egoeraren ulerkuntza errazteko.Zentzu horretan, eta irizpide gisa, denborari dagokionez, bi momentu edo garaizabal bereizi ditugu: Erdi Aroan eta Aro Berrian gertatutakoaren inguruan jardunduen historiografia, alde batetik, eta azken bi mendeetan jazotakoari buruz aritudena, bestetik.
|
|
|
Gainera,, zientzia, teknika eta gizartea? ikerketa esparruan arriskuaren auziak toki nagusia bereganatu duela jabedun izanik, atal honek helburu apalagoa eta zabalagoa du; azaletik landuko da atal bakoitza, lan osoa
|
bere
osotasunean hartzen duen irakurketaren bidez, modernitatearen sinesmen sistema kontsolidatua ahulduta dagoela frogatu nahi baita.
|
|
|
Artifizialitatea eta, artea? ezaugarritzat dituen gizarte garaikidea
|
bere
osotasunean irakurtzen saiatu behar da. Aurreko paragrafoetan Mardones-ek zuhurki adierazitakoa ez ezik, forma sozialen indibidualizazioa ere ematen da (horrek esan nahi duen guztiarekin:
|
|
|
Zehaztapen hori egin eta lehengora itzuliz,, hizkuntzak? sortzeko inoiz baino bitarteko gehiago dauden honetan, baina era berean, bai gizakiak bai izadiak
|
bere
osotasunean gaur egun bizi duen testuingurua zer nolakoa den ikusita, garai berrira egokituko den pentsamendu berria ezinbestekoa egiten da. Ahalegin horretan, informazioaren erabilera egokiak gaur egun duen garrantziaz jabetzea erabakigarria izan daiteke guztion bizikidetzarako.
|
|
|
Konplexua da erantzuna. Eskuliburu honen ataltxo bat, jakina, ez da nahikoa gaiari
|
bere
osotasunean erantzuteko. Baina, tira, hasteko agian...
|
|
|
Objektibotasun guztiak errealitatearen bertsio batean jaiotzen dira. Beraz, ez dago begi bakarrik, mundua (txikia nahiz handia)
|
bere
osotasunean ulertuko duenik.
|