|
2000
|
|
|
Euskal kultura molde bizienean bizi dute zuberotarrek, baina kontzientziarik ez dute edo beren kultura ez dute hainbatean ikusten euskal kulturaren barnean. Anitzek ez dute
|
bere
burua ikusten Euskal Herriaren osoaren barnean. Alta, zuberotarrak euskal kulturaren parte direla ohartzen ari dira.
|
|
|
Azken esperimentu haren txanda ere noizbait heldu zen: ispilu bat ipini nion kaiolaren horma baten kontra,
|
bere
burua ikus zezan eta, esperimentua ondo bazihoan, nortasunaren garapen absolutu bat lor zezan perikito horiak.
|
|
|
—Gauza batzuk aldarazi nizkion —hura beti mintzo— Ispilua, berriz —beira puska eskerga seinalatu zuen—, ez nuen lortu hemendik eramatea. Ximurrak ikaragarri maite du
|
bere
burua ikustea larrutan ari denean.
|
|
|
Euskal Herria Museoan eta Gernika Museoan izan zen baina, haietan ere inori ezer galdetzen ausartu ez zenez, gerrari buruzko zalantza argitu gabe irten behar izan zuen bietatik. Euskal Herria Museoan Imanol Larrinagak sinatutako marrazki batean
|
bere
burua ikusi zuen; gerra garaiko Lauaxeta zen marrazkikoa, komandante jantzian eta betaurrekorik gabe. Arrats beran liburuaren ale bat ere bazen, Lauaxetak 1935ean argitaratutako poema liburuarena, hango beira arasa batean.
|
|
2001
|
|
|
Jendeari beti interesatu izan zaizkio horrelakoak, bertan
|
bere
burua ikusten eta identifikatzen duelako.
|
|
|
Ate erdi irekitik errektorearen boza entzun genuen, Entren. Eta marmol garbia ematen zuen
|
bere
burua ikusi genuen, Siéntense.
|
|
|
Hura ikusirik, azken hamarkadako mozorro guztiak erantzi, eta biluzik gelditu zen bere logelako ispilu aurrean. Eta han ez zuen, ez,
|
bere
bururik ikusi; han iletik behatz puntetarainoko soineko beltz beltza ikusi zuen islaturik. Hurrengo egunean egin zion aitari agur, azken aldiz eta betiko; eta hurrengo egunean bertan jaso zuen telefonoz neska antzerki zalearen deia ere:
|
|
2002
|
|
|
Zazpi urte isilik egon ondoren poetak plazaratu duen idazlan honetan, «bidaia» bat egiten ari dela dirudi, horrela harilkatu ditu behintzat bere poemak: joaten, jin etortzen beti ere zeharbidez; ohartu orduko, bi norabideetako labirintoan osatzen gaixotzen
|
bere
burua ikusteko, Irigarayk berak atarikoan esaten digun bezala. Bidaia horren bukaeran, haatik, bakarrik eta biluzik, barne hustua eta betea, kosmosaren erdian eta hari beha aurkitzen da bidaiaria, askatasun eta eternitate zantzuez osatua bezainbat gaixotua, patuak ezarri dizkion atsekabeengatik, baina loratu daitezkeen zeren ilusio urrinean.
|
|
|
Ikusi ere ez baitzuen egiten besteen miseria:
|
bere
burua ikusten zuen, haize zirimolaren begian. Eta ikusten zuen, halaber, bere nortasunari eusten zioten habeak eta gapirioak ahulegiak zirela urakanari aurre egiteko.
|
|
|
Presoen artean odolzaleren bat balego zigortu bekio honi bakardade erabatekoan utziaz, harik eta bere okerraz jabetu eta besteekin bizitzeko moduan
|
bere
burua ikusten duen arte.
|
|
2003
|
|
|
inguru hark hotza izan behar zuela zirudien, baina berak berotasuna baino ez zuen sumatzen. Goian, sabaian,
|
bere
burua zekusan, eskuek geldiarazita. Une batez egoerarekin ahaztuta, gorputzari begiratu zion:
|
|
|
Aurrean zeukan ispilu handiari begiratu zion lehenbizi.
|
Bere
burua ikusi zuen, ilea guztiz korapilatuta, gau osoan borrokan ibili balitz lez; aurpegia zurbil eta betazpitsu; besoek dardarka eusten zioten... Ez, ez zeukan itxura onik.
|
|
2004
|
|
|
Hiriko etxeetako leihoetatik ateratzen diren argi zuriak ikusten ditu, baina abiadurak ez dio bere begiradari bakar batean geratzen uzten, eta une batez
|
bere
burua ikusi du etxe handi bateko egongelan, Antonio eta bera bakarrik. Ez du auzokoen telebista entzuten, ez du kalean sortu den liskarra entzuten, ez du sofan aurkitzen galtzontzilo hutsetan zigarro beltzak bata bestearen atzetik erretzen dituen gizonik.
|
|
|
Haizeak berriz eraman dizkio oroitzapenak iraganera eta Antonioren bular biluzia lehen aldiz ukitu zuen eguna gogoratu du. Hurrengo gasolindegia 500 metrora dagoela adierazten duen seinaletik igarotzean berriz egin dio irudimenak atzetik aurrera eta
|
bere
burua ikusi du arropa denda batetik irteten, eskuetan hainbat poltsa dituela.
|
|
|
Gero, gau hartan bertan, seguruena bere aurkikuntzarekin aztoratuta oraindik, hiru bider egingo zuen ametsetan, hala kontatuko zigun berak. Lehen ametsean
|
bere
burua ikusi zuen bere eskola izan zen ikastetxeko elizako bidean. Haize bortitz batek jaso zuen airean eta elizako hormaren kontra bota zuen.
|
|
|
Kale hutsetik auto bat iragan zen. Jexus Marik
|
bere
burua ikusi zuen bakarrik, karrika gorrian kafetegi bateko goiko solairu hutsari so, bere baitan zuela lau asteko oroitzapen mingarrietan galdurik.
|
|
|
Zintzilik zeraman gorbata gorria, eskailerak igotzen zituen bitartean. Bat batean
|
bere
burua ikusi zuen ispilu batean bezala: trajez jantzita zegoen.
|
|
2005
|
|
|
Ametsek sudurra apur bat gorrituta ikusi dio. Igogailutik irten aurretik, mugimendu inkontziente batez, bertako ispilu ilunean
|
bere
burua ikusi eta ilea txukundu du Naroak, ezpainak hortz artean estutuz karminak distira handiegia egiten duelakoan, eta berak ere atsekabez erreparatu dio sudur gorrituari. Bonarik ez, behintzat.
|
|
|
Hala ere, Derridak ez zuen
|
bere
burua ikusi hiru multzo horien artean. Jaiotzez magrebta rra eta frantsesa zen aldi berean bere ustez.
|
|
|
Uste zuten record hura Francoren begikoa izanen zela, eta hantxe azalduko zitzaiela pipari bezala tximiniari lehen kea eragiteko. Baina Generalisimoa ez zen Hernanira inoiz ailegatu, hernaniarrak ez ziren gurekin joan hurrengo asteburuan hiriburuko zinema aretoetara trumilka, denok gure auzune berria eta batzuk
|
bere
burua ikusteko Nodo albistegian. Han ageri zen Francisco Franco almirantez, mikro baten aitzinean mintzo, paperik gabe, esatariak esaten zizkigunak esaten:
|
|
2006
|
|
|
Hondartzan ateratakoari begira, irribarrea irten zaio.
|
Bere
burua ikusi du ur ertzean, zazpi edo zortzi urterekin, hareaz egindako hesiaren barruan eserita. Eta, aurrekoan ikusi zuenean bezala, iruditu zaio amak jartzen zion eguzkitako kremaren usaina aditu duela.
|
|
|
Telefonoa eskegi duenean,
|
bere
burua ikusi du goiko aldetik, erredakziora sartutako txori batek ikusiko lukeen bezala. Emakume bat ikusi du erredakzioko mahaiaren aurrean, ukondoak bertan itsatsita eta burua esku artean.
|
|
|
Hondartzan hartutako argazkian
|
bere
burua ikusi duenean, haurra zela itsasertzean igarotako udaldien usaina gogoratu du Nereak. Amak jartzen zion kremaren usaina sentitu du, eta kremaz betetako amaren esku labainkorren igurtzia sorbaldetan.
|
|
|
Halako batean indarrez egin du salto, gorantz, eta sorbaldan hegoak hazi balitzaizkio moduan, lurretik urrun geratu da, zintzilik. Eta, haizearen antzeko indar batek bultzatuta bezala,
|
bere
burua ikusi du ospitaleko leihotik hegan irteten.
|
|
|
Entzun ninduenak, nire arrazoiak sinestera, ondorio bakarra aterako zuen, alegia, Nabarrenkoxe papisten hilobi bilakatzen ari zela eta hartan erabakigarria gertatzen ari zela Joanes Mailu delako baten eskua. Gehienei mukizu ahobero bat iruditu izanen nintzaien, baina batek baino gehiagok
|
bere
burua ikusi izanen zuen nire mirail gaztean.
|
|
|
Tespiako iturria da ispilua Xabierrentzat. Han ez du
|
bere
burua ikusten, besteok ere bere buruaz ikus diezaiokeguna baizik.
|
|
|
Tespiako iturria da ispilua Xabierrentzat. Han ez du bere burua ikusten, besteok ere
|
bere
buruaz ikus diezaiokeguna baizik.
|
|
|
Ezer jan gabe joan da gora Anselmo lan paperak ikusten. Tolosan bonbero plaza bat atera omen da, ez du hartarako
|
bere
burua ikusten, kaldereria batean, garaje batean ere. Daitezkeen lanen gainean informazioa izatea gustatzen zaio, harro dago baduelako besteek baino informazio gehiago, baduelako anbizioa –halako batean, esaten dit ixilka:
|
|
2007
|
|
|
–Prentsa librea herriaren gogoaren [Volksgeist] begi edonon zabaldua da, herri batek bere buruan duen usteona gorputz hartua, lokarri bat hizketaria, horrek baitu gizabanakoa Estatuarekin eta munduarekin lotzen, kultura inkorporatua, zeinek ere dituen gatazka materialak gatazka izpiritualetan itxuraldatzen eta haien ekaiezko eitea idealizatzen(?). Da ispilu bat izpirituala, non ere duen herriak
|
bere
burua ikusten, eta jakinduriaren aurreneko baldintza da norbere buruaren begiratzea. Da Estatuaren izpiritua, edozein egilorretan bana daitekeena, merkeagoa gas materiala baino.
|
|
|
luke senarrari erreziboa erakutsi eta azalpenak eskatzeko ausardia izan, baina, hala egingo duela pentsatzen duen bakoitzean,
|
bere
burua ikusten du kalean, elur gainean ortozik eta etxeko txabusina jantzita. Malko izoztuak aurpegian.
|
|
|
Ikusi, oi, mirariaren mirarizkoa?
|
bere
burua ikusi zuen», dio Novalis en distikoak297 Novalis mehatzetako ingeniaria da, baina. Fichte-ren idealismo filosofikoa idealismo magiko bihurtuz, naturan bi plano bereizten du:
|
|
|
Prentsa librea herriaren izpirituaren [Volksgeist] begi edonon zabalia da, herri baten bere buruan usteona gorputz hartua, lokarri bat hizketaria, horrek baitu gizabanakoa Estatua rekin eta munduarekin lotzen, kultura inkorporatua, zeinek ere dituen gatazka materialak gatazka izpiritualetan itxuraldatzen eta haien ekaiezko eitea idealizatzen(?). Da ispilu bat izpirituala, non ere duen herriak
|
bere
burua ikusten, eta jakinduriaren aurreneko baldintza da norbere buruaren begiratzea. Da Estatuaren izpiritua, edozein egilorretan bana daitekeena, merkeagoa gas materiala baino.
|
|
|
Sanz jauna gustura geldituko zelakoan geunden halako jendearen emana ikusita, baina bai zera, ez da batere fio, urteotan guztiotan eraiki duen eskailera gainetik erori eta berealdiko kaskarrekoa hartzeko arrisku bizitan
|
bere
burua ikusten duelarik. Nafarroa salbatzera etorri zirenengandik animatzeko oihuak entzun zituen arren, hala nola “Navarra es España”, “Solo España es nacion”, “Viva España”, “Viva Navarra”, Todos a una contra Batasuna”, etab. eta hala ere ez da sobera fio, zeren sozialistekin bat egin nahian baitabil, indarrak bildu eta delako eskailera horien gai...
|
|
2008
|
|
|
Horrek zerikusi handia du autokontzeptuarekin: hau da, bakoitzak
|
bere
burua ikusteko moduarekin.
|
|
|
Bi pauso eman zituen eta atzera begiratu zuen.
|
Bere
burua ikusi zuen biluzik, erreka aurrean belauniko. Beste bi pauso eman zituen aurrera, eta beste bi gero, agian gehiago.
|
|
|
Abenduko egun batean izan zen, amets baten ondotik, zeinean Nataliak
|
bere
burua ikusi baitzuen, ohean, ez lotan, esna esna baizik, Gerardoren irudia gogoan, eguzkia jaikitzear. Leihoa zabalik zegoen, eta udaberriko zozoen kanta entzun zuen.
|
|
|
Behin edo behin, askotan?
|
bere
burua ikusten zuen Beñardok Pernandorekin bertsotan: bazekizkien artzain xelebrearen bertso batzuk, osaba izebek irakatsiak, eta, haren ildotik, hura alboan irudikatu eta hark jarritako bertsoei era batean zein bestean erantzuten zien.
|
|
|
Nataliarekin izan zuèn elkarrizketatik oso kezkatuta irten zen markesa anderea. Izan ere,
|
bere
burua ikusi behar zuen alabaren baitan, bera ere halakoa izan baitzen gaztetan, gogoak eta irrika gehiegizko batek hartuta, gehiegizkotasun hura sentimenduen zerura igotzeko baldintza ezinbestekoa balitz bezala. Irudi haren ondoan, berriz, porrotarena:
|
|
|
Osabaren errietak, osabak ahoskatutako hitzen ispiluan,
|
bere
burua ikusi zuen, beharbada, Beñardok, bertsoak harilkatzeko bere dohain hartaz gabeturik, bertsoari ekiteko zorabioaren amildegian mutu, sekula halako infernurik?!, erasan egin zion:
|
|
|
Berrizaletasun horri dagokionez, Arantzazu garrantzitsuena da, dudarik gabe. Euskal Herriko jendeak
|
bere
burua ikusten du Arantzazun. Artista moduan, beste gauza interesgarri asko daude, esaterako, kutxa metafisikoak eta laborategia.
|
|
|
Nataliarekin izan zuèn elkarrizketatik oso kezkatuta irten zen markesa anderea. Izan ere,
|
bere
burua ikusi behar zuen alabaren baitan, bera ere halakoa izan baitzen gaztetan, gogoak eta irrika gehiegizko batek hartuta, gehiegizkotasun hura sentimenduen zerura igotzeko baldintza ezinbestekoa balitz bezala. Irudi haren ondoan, berriz, porrotarena:
|
|
|
Abenduko egun batean izan zen, amets baten ondotik, zeinean Nataliak
|
bere
burua ikusi baitzuen, ohean, ez lotan, esna esna baizik, Gerardoren irudia gogoan, eguzkia jaikitzear. Leihoa zabalik zegoen, eta udaberriko zozoen kanta entzun zuen.
|
|
|
hiru anaiak. Behin edo behin –askotan–
|
bere
burua ikusten zuen Beñardok Pernandorekin bertsotan: bazekizkien artzain xelebrearen bertso batzuk, osaba izebek irakatsiak, eta, haren ildotik, hura alboan irudikatu eta hark jarritako bertsoei era batean zein bestean erantzuten zien.
|
|
|
Osabaren errietak –osabak ahoskatutako hitzen ispiluan,
|
bere
burua ikusi zuen, beharbada, Beñardok, bertsoak harilkatzeko bere dohain hartaz gabeturik, bertsoari ekiteko zorabioaren amildegian mutu, sekula halako infernurik...! – erasan egin zion: hainbesteraino, non bizpahiru hilabeteko boladan zentzura eta neurrira itzuli baitzen.
|
|
|
Bartzelonan ez du sumatu neguaren arrastorik, eta Berlineko negua urrun dagoela iruditzen zaio.
|
Bere
burua ikus dezake lurra ukitzen duen zeru gris bat bizikletaz gurutzatzen, orkatiletaraino heltzen zaion beroki beltza aldean. " Marlene dirudizu", esan zion aitak lehenengoz beroki horrekin ikusi zuenean.
|
|
|
2 Beste autokontzientzia ukatzen du lehenengoak. Ez da autokontzientzia bezala ikusten,
|
bere
burua ikusten du bestean. Bestea niretzat une bat besterik ez da.
|
|
2009
|
|
|
Zazpi aldiz dator izenordea olerkian —" Zeuk legez..." —, nobelagilearen eta poetaren arteko ia erabateko identifikazioa ipiniz.
|
Bere
burua ikusten du ispilaturik Gandiagak Leturia pertsonaia sortu duen Txillardegirengan. Bere buruaren deskripzioa egiten du azken batez Gandiagak olerki honetan:
|
|
|
Jatorra alde guztietatik, burua beti hain biluz erakustea da, hartu zuen heziketako balio eta eskemak birlantzeko enkarnua, bere mundu sinbolikoa egungo arazoetara birregokitzeko saio arrakastatsu eta fingaiztuak, barne konfliktoak, kontraesanak sentimendu espontaneoen eta bere pentsamenduaren artean, bera den euskaldunaren eta fraidearen artean, sentimendu kontrarioen artean. Jatorra testuotan Gandiaga
|
bere
buruaren kontra ikustea da, hitz bat bestearen kontra, poesia bat lehentxeagoko beste baten kontra borrokan, hura ukatzeko, hura osatu edo gainditzeko, formalki bariatzeko, edonola ere testu guztien etengabeko dialogoan. Gandiagaren izkribuek, poesiek beren artean, liburuek beren artean?
|
|
|
Eskegi zuenean, Oskarrek begiak goratu eta
|
bere
burua ikusi zuen hormako ispiluan: hazpegiak erorita zeuzkan eta begi zuloek aurpegia jaten zioten.
|
|
|
Fantasia nagusia.
|
Bere
burua ikusten zuen musika nahi bezain ozen jartzen, telebistan berak nahi zuena ikusten, paretetan graffitiak egiten, komunean sartzen eta bertan ixten, nahi bezainbeste denbora. Azulejuzko aterpe goxoa.
|
|
|
P ARE bat ordu geroago Lisboako 14 tranbia hasperenka doa Sao Jorgeren gaztelura. Kristalean Nora Busturik
|
bere
burua ikusten du: betaurrekoak, poza eta bere mutil lagun banpiroak saman utzi dion haginkada.
|
|
|
Nazario Orbek ongi bai ongi gogora zezakeen amesgaizto haietako bat: herriko elizako kanpandorrean zegoen, bakarrik, kanpaia behar zuèn lekuan hutsune bat ikusi zuenean, ez kanpairik ez ezer; bat batean, baina,
|
bere
burua ikusi zuen kanpai bihurtuta; kanpaiak, ordea, burdinazkoa izan beharrean, haragizkoa zuen mihia, odolki bigun erori higuingarri bat iduri; eta bere larritasunean esnatu, eta halako nazka bat sentitu zuen, hain handia, non zin egin baitzion bere buruari ez zuela bere instrumentu hura dantzatuko ezkondu bitartean, zintzo zintzo beteko zuèn zinean, orain bai, noiz edo noiz apurtzeko zorian eg... Irudi bat gehiago ere etorri zitzaion, ausaz, Nazariori, Mateo Sukunzarekin Parisera egin zuèn bidaian, iruditu ez zitzaion, bada, Eiffelgo dorrea Jainkoaren tronua, halako moldez, non, egin ere, egin baitzion ingeniari lagunari iruzkina:
|
|
|
Munstroa bizi da!?, harik eta, lehen izualdiaren ondotik, erreakzionatu egin zuen arte; izan ere, espazioaren hutsak mintzen zuen Domingo, eta espazioaren beteak Ada? ...ngok amets gozoak izan ohi zituen bitartean amesgaiztoak izaten baitzituen Adak; honek bazuen, gainera, amets ezin itsusiago bat, behin eta berriro etortzen zitzaiona, eta Ada hantxe, jirabiraka dabilen erruletaren zirkulutik ihes egin nahi eta ezin duen jokalari galtzailearen antzera, beldurretik amesgaiztora eta amesgaiztotik beldurrera; amesgaizto labur bezain eraginkor haietan, Adak, izan ere,
|
bere
burua ikusten zuen bat bateko lasterraldian, norbaitengandik ihesi; gero, burua atzera jiratu eta itzal bat ikusten zuen: olagarro baten antzeko itzala zen, beso asko zituena eta atzetik jarraitzen zitzaiona, harik eta beso batekin bizkarra ukitzen zion arte; Ada, jarraian, paralizatuta itzartzen zen, zizpuru bat biriketan eta izerdi hotza sorbaldan, eta orduan Maria Bibianak, ahizpa gaztea besoetan bildurik, galdetzen zion:
|
|
|
Domingo hantxe zegoen, entzuten ari zena sinetsi ezinik: balbula, beraz, langilearen aurpegia baino inportanteagoa zen, itxura batean!; esan nahi baita Domingok
|
bere
burua ikusi zuela une hartan, ausaz, haizegailuak eskua moztuta, oinaze ezin handiagoaren erdian aitaren galdera imajinatzen zuen bitartean: –Zer moduz dago haizegailua, Domingo??; horregatik, beharbada, sutan zegoen Domingo, eta horregatik zuzendu zitzaion, apika, aitari, ez mende dagoenaren antzera baizik eta zerbait exijitzen ari denaren antzera:
|
|
|
hain erabatekoa eta hain erabakigarria izan zen egin berri zuena, non ez baitzen ohartzen egin zuenaz, ez osoki behintzat, ametsen mundutik errealitatearenetik baino hurbilago balego bezala: egin zuenaren balorazio ororen gainetik, halere, askatasun sentimendu neurrigabe bat nagusitu zitzaion; gero, trena hartu eta hirirako bidean jarri zenean ere, antzeko sentipenak bereganatu zuen; orduan, baina, arestian formarik ez zuèn sentimendua forma hartzen hasia balitz bezala,
|
bere
burua ikusi zuen, bat batean, bakarrizketan, ahots isilaz, edo ez hain ahots isilaz, beharbada, aurreko jarlekuan eserita zihoakeèn balizko bidaiari belarri zoli bat entzuteko moduan egon baitzitekeen Domingok esana: –Bukatu dira fabrikako egunak?:
|
|
|
Alice Munrorekin batera Kanadako letretan dirdira berezia egiten duen egile hau, antza denez, poema liburu askoren egilea ere bada; hona tantaka iristen dira liburu horiek. Hamar urte poesia argitaratu gabe egon ondoren, The Door (2007) agertu da, bertan bere narratibako paisaiak berriz agertzen ditu, naturatik asko duen poema bilduma honetan, egun haizetsu eta udazkeneko euriez betetako eszenetan, Atwoodek besteengan eta
|
bere
buruarengan ikusten duen iluntasuna ateratzeko baliatzen baititu; Dutiful izeneko poeman, esaterako, bere erantzukizuna ez diren gauzengatik errudun sentitzeko joeraz hausnarketa egiten du, ironiaz eta zorroztasunez, gaztelaniarako bere itzultzaileak Anne Sexton eta Sylvia Plathenarekin konparatu duen hizkuntza argi eta sendo batean. Emakumearen paperaz, gerraren zentzugabekeriaz eta adinaren pisuaz ere badihardu.
|
|
|
Domingo hantxe zegoen, entzuten ari zena sinetsi ezinik: balbula, beraz, langilearen aurpegia baino inportanteagoa zen, itxura batean!; esan nahi baita Domingok
|
bere
burua ikusi zuela une hartan, ausaz, haizegailuak eskua moztuta, oinaze ezin handiagoaren erdian aitaren galdera imajinatzen zuen bitartean: " Zer moduz dago haizegailua, Domingo?"; horregatik, beharbada, sutan zegoen Domingo, eta horregatik zuzendu zitzaion, apika, aitari, ez mende dagoenaren antzera baizik eta zerbait exijitzen ari denaren antzera:
|
|
|
hain erabatekoa eta hain erabakigarria izan zen egin berri zuena, non ez baitzen ohartzen egin zuenaz, ez osoki behintzat, ametsen mundutik errealitatearenetik baino hurbilago balego bezala: egin zuenaren balorazio ororen gainetik, halere, askatasun sentimendu neurrigabe bat nagusitu zitzaion; gero, trena hartu eta hirirako bidean jarri zenean ere, antzeko sentipenak bereganatu zuen; orduan, baina, arestian formarik ez zuèn sentimendua forma hartzen hasia balitz bezala,
|
bere
burua ikusi zuen, bat batean, bakarrizketan, ahots isilaz, edo ez hain ahots isilaz, beharbada, aurreko jarlekuan eserita zihoakeèn balizko bidaiari belarri zoli bat entzuteko moduan egon baitzitekeen Domingok esana: " Bukatu dira fabrikako egunak":
|
|
|
" Munstroa bizi da! ...ngok amets gozoak izan ohi zituen bitartean amesgaiztoak izaten baitzituen Adak; honek bazuen, gainera, amets ezin itsusiago bat, behin eta berriro etortzen zitzaiona, eta Ada hantxe, jirabiraka dabilen erruletaren zirkulutik ihes egin nahi eta ezin duen jokalari galtzailearen antzera, beldurretik amesgaiztora eta amesgaiztotik beldurrera; amesgaizto labur bezain eraginkor haietan, Adak, izan ere,
|
bere
burua ikusten zuen bat bateko lasterraldian, norbaitengandik ihesi; gero, burua atzera jiratu eta itzal bat ikusten zuen: olagarro baten antzeko itzala zen, beso asko zituena eta atzetik jarraitzen zitzaiona, harik eta beso batekin bizkarra ukitzen zion arte; Ada, jarraian, paralizatuta itzartzen zen, zizpuru bat biriketan eta izerdi hotza sorbaldan, eta orduan Maria Bibianak, ahizpa gaztea besoetan bildurik, galdetzen zion:
|
|
|
Nazario Orbek ongi bai ongi gogora zezakeen amesgaizto haietako bat: herriko elizako kanpandorrean zegoen, bakarrik, kanpaia behar zuèn lekuan hutsune bat ikusi zuenean, ez kanpairik ez ezer; bat batean, baina,
|
bere
burua ikusi zuen kanpai bihurtuta; kanpaiak, ordea, burdinazkoa izan beharrean, haragizkoa zuen mihia, odolki bigun erori higuingarri bat iduri; eta bere larritasunean esnatu, eta halako nazka bat sentitu zuen, hain handia, non zin egin baitzion bere buruari ez zuela bere instrumentu hura dantzatuko ezkondu bitartean, zintzo zintzo beteko zuèn zinean, orain bai, noiz edo noiz apurtzeko zorian eg... Irudi bat gehiago ere etorri zitzaion, ausaz, Nazariori, Mateo Sukunzarekin Parisera egin zuèn bidaian, iruditu ez zitzaion, bada, Eiffelgo dorrea Jainkoaren tronua, halako moldez, non, egin ere, egin baitzion ingeniari lagunari iruzkina:
|
|
|
Bestetik, nagia sartzen zitzaion eszena irudikatze hutsarekin: ez zuen
|
bere
burua ikusten kafetegi batean, demagun, lanari buruz edota honetaz eta hartaz mintzatzen: orain lan kontuak orain eguraldia; orain txutxu mutxuak orain batek daki noren orrazkera zatarra hizpide.
|
|
|
Eta beharbada kultura katalana ez da gauza izan tradizioak finkatzeko, ez eta erreferentzia ereduak sortzeko ere, haietan gero, ispilu batean bezala,
|
bere
burua ikusteko, eta, beraz, norekin lehiatua izateko. Beharbada, gauzatu ezin izan diren eredu horiek beste batzuekin ordezkatu izanak erabat baldintzatu ditu herri honetako herri kulturaren jarraibideak.
|
|
|
Bata besteaz maitemindu eta hara: ahizpa hil zaionean, bere baitan darama maitemina, bihotza praka motxetan bailuen betiko... eta kontsolamendurik iritsiko badu,
|
bere
burua ikusi behar nonbait ispilatuta, ur geldo mantsoetan eta...
|
|
2010
|
|
|
Dagoeneko 600 bat pertsonak ikusi dute. Jendea oso pozik ikusten dugu,
|
bere
burua ikusten duelako gertutik, ezagutzen duten egoera bat.
|
|
|
2008an, Alemaniako Goethe Unibertsitateko zoologoek papertxo bat itsatsi zioten lumetan mika bati, eta ispilu aurrean jarri zuten; mikak,
|
bere
burua ikusita, papera kendu zuen. Ordura arte, ikertzaileek uste zuten ugaztun batzuek bakarrik dutela bere burua ezagutzeko gaitasuna.
|
|
|
Hurrengo egunean berriro amets anitz izan zituen. Horietako batean Jüngerrek
|
bere
burua ikusi zuen atzerrian, hegazti koloredunek animatutako paisaia batean, bide batetik zihoazelarik, basoak eta metro tunelak zeharkatuz. Bularraren kontra estuturik, berokiaren azpian, bi animalia zeramatzan:
|
|
|
Lur hautatuan, berarentzat beren beregi egindakoan erro hauskorrak sartzen ohitu zuten loretxo gaixoa. Horregatik oso gogor egin zitzaion
|
bere
burua ikustea era guztitako loreen artean, askotan batere sustrai samurrik ez zutenen artean, eta guztientzako zen lurrean bizi izateko beharrezko zukua aurkitu beharrez!...
|
|
|
Aitak aginduta, edo aitari kontra egiteko ausardiarik ez eta, zientzietako batxilergoa ikasi zuen Kepak, fisika eta kimikarekin gogotik saiatu behar izan zuen arren. Ez zuen
|
bere
burua ikusten ingeniaritza ikasten, hala ere. Eta, batez ere, ez zuen bere burua ikusten etxepeko aroztegi metaliko hari sekulako loturik.
|
|
|
Ez zuen bere burua ikusten ingeniaritza ikasten, hala ere. Eta, batez ere, ez zuen
|
bere
burua ikusten etxepeko aroztegi metaliko hari sekulako loturik. Jasan zezakeena baino gehiago zeritzon.
|
|
|
Bestearekiko hurbiltasuna aldarrikatzen du, baina baldintza gogorrak ezartzen ditu. Kosmopolitismoak diferentziak ezabatzera jotzen du sarritan, nork
|
bere
burua ikusteko darabiltzan diferentziak, hain zuzen ere. Hauek aintzat hartu nahi ez izateaz gainera, uniformizatzeko ahaleginak ere egin izan ditu.
|
|
|
Halako egoeran, askatasunaren aldeko pausu bakoitza" askatasun zati bat" zen. Hala kentzen du lokarrien zama gainetik jende menperatuak, ukazioen eta hertsaduren ordez, auto gogoetaren eta antolaketaren bidez. Hala proiektatzen da komunitate edo kidego hori,
|
bere
burua ikusi eta erakutsirik, gizartean eta historian. Hala bilakatzen da, aurrera1277 eta atzera1278 pausuekin, kontraesanekin, 1279 irabazirik eta galduz, 1280 bidean okertuz, nekez, demokrazia eta giza askatasuna deitzen den gauza konplikatu eta zail horretaranzko ibilera.
|
|
|
Goiz batean beretik irtenda, txikitutako ispilu bat atzeman du lurrean Nasreddinek. Zati bat hartu eta, bertan
|
bere
burua ikusi du: ez gustukoa duen aurpegi ubel iluna, adinaren arrastoak, aita Abdullah Effendiren irudia.
|
|
|
Oliveirak
|
bere
burua ikusi zuen Pepeluri labana bizkarrean sartzen. Honen kexu abaildua, katu baten eztularen tankerakoa, amaren oihuak, odola alkandora loredunetik behera.
|
|
|
Hotz sentitu zituen ipurmasailak, kasik zakilaren igurtzia bainoago. Oliveirak
|
bere
burua ikusi zuen ispiluan: bera ote zen onetik aterata zegoen mamorroa?
|
|
|
Emakumearen metafora irudikatu zuen Oliveirak:
|
bere
burua ikusi zuen atsoaren lepo zimeletik zintzilik. Ohartu orduko denbora gehiegi eman zuen ezer erantzun gabe, denbora gehiegi.
|
|
2011
|
|
|
Era berean, fresko mantendu nahi nuke. Nire ardura bakarra gizartean gertatzen ari dena pertsonaien bidez adieraztea da, jendeak
|
bere
burua ikus lezakeen istorioak kontatzea... eta, ahal bada, zerbait aldaraztea. Baina rol eta pertsonaia horietako gauza garrantzitsuena ez naiz ni, baizik eta istorioak proposatzen duen bidaia.
|
|
|
Orain sentitzen dut idazle hau bizirik dagoela eta gustura dagoela egin duen lanarekin. Hemendik hiru urtera beste elkarrizketa bat egingo bazenit, agian beste irakurketa bat egingo nuke, eta esango dut ez nagoela gustura egindakoarekin… iruditzen zait orain irakurlearen txanda dela eta nahiko nukeela irakurleak
|
bere
burua ikustea paperezko ispilu honetan.
|
|
|
Pello Urizarrek azpimarratu du EAk behin betiko bake baten alde lan egiten jarraituko duela, guztiontzako bake baten alde; horretan, euskal gizarteak
|
bere
burua ikusiko du islatuta, eta bakean bizitzeko nahiari emango dio erantzuna, behingoz eta betiko Euskadin tenkatu eta mina eragin duten biolentzia guztiak baztertzeko.
|
|
|
aurrena kosta egin zitzaion bere eginkizuna zehaztea, baina azkenean, zorua kojinez betea zeukan gela handi bat aurkitu eta gero, Margaritak kartzelan egiten zuen gauza berbera egin behar zuela erabaki zuen, hots, jendea kontsolatu, baina ez berak asmatutako hitz baldarrekin, baizik eta liburuetan zeudenekin. Hala, ametsak aurrera egin zezan?, gela hura beterik imajinatu zuen;
|
bere
burua ikusi zuen neska eta mutil erien artean eserita eta irakurtzen. Zer irakurtzen, ordea?
|
|
|
Neskamea sarreran bertan zegokeen, aurreko atea airean zabaldu baitzen, eta, txilin nazkagarri hura isildu aurretik, Reggie itxita geratu zen sala hutsean. Arraroa izan arren, hura isildu zenean eta
|
bere
burua ikusi gela handi hartan, iluna, piano itzelaren gainean eguzkitako bat zegoela?, erabat bizkortu zen; areago, kitzikatu. Hango isiltasuna!
|
|
|
James Stewart-en biziberritzearen harira bera ere usnaka hasi zen, zuzenbidearen berri gutxiagorekin, Frantzian bakarrik saltzen dituzten petit suisse natural azukretu gabeak biziberriturik, detektibe sena piztu zitzaion berriro, algarak sortzen zizkiona bere errotonda saioa gogoraraziz, eta
|
bere
burua ikusi zuen lorategitik lorategirako jauzia errepikatzen, eta zorion hasperen bat eginez lorategiko ateari zirrikitua ikusi zionean; beretik zetorren pianoaren hotsaren erritmora dantza dardarati bat hasi zuen barrura sartu aurretik. –Ordenagailua pausan zegoen, eta piztutakoan Nick Drakeren A place to be k kolpatu ninduen bafleetatik pantailan irakurri nuenez; itzali eta bilatu nuen internetez Boswell ahizpen zerbait?, leihoa itxi zuen bere etxetik zetorren musikak molesta ez zezan, bat batean oso leku zaratatsua bihurtu zen apartamentu eremua; hozkailuko ate ertzetik ur tantak erortzen ziren dagoeneko nahiko hedaturik zegoen putzuan.
|
|
|
Benetan izana zen Berlinen? Kamerako argazkiak ordenagailura pasatzen zituenean,
|
bere
burua ikusiko zuen Brandenburgeko atearen aurrean, Reichtageko kupulari begira edo garagardo pitxer erraldoia eskuan. Baina orain film batean ikusi izan balitu bezala gogoratzen zituen irudi haiek guztiak.
|
|
|
Eztabaida taldeetan ere, nerabeen artean nork
|
bere
burua ikus entzule aktibotzat hartzen zuen eta, bereziki, parte hartzea eta elkarreragina ahalbidetzen dituzten teknologia digitalen kontzientzia zuten egiaztatzea genuen helburu. Horretarako, ikus entzunezko mezuak jasotzean eta balioestean, parte hartzen duten emozioak, arrazoibideak eta testuinguruak ikuspuntu kritikotik baloratzeko gaitasunari erreparatu genion gazteen diskurtsoetan.
|
|
|
Audientzia eta errezepzioa. Nork
|
bere
burua ikus entzule aktibotzat hartzea, bereziki, parte hartzea eta elkarreragina ahalbidetzen dituzten teknologia digitalak erabilita; ikus entzunezko mezuak jasotzean eta balioestean parte hartzen duten emozioak, arrazoibideak eta testuinguruak ikuspuntu kritikotik baloratzeko gaitasuna.
|
|
|
Manipulatzeko joera horren sustraia egon liteke haren autoestimu baxuan edo pertsona berezia den ustean. Terapeuta ez da askotan konturatzen mugako nortasuna duenaren manipulazio gaitasunaz, egin ezin diren gauzak egiten
|
bere
burua ikusi bitartean. Konturatu ordurako, praktika terapeutikoan egin ezin diren gauzak egiten ikusten du bere burua.
|
|
|
agure batek
|
bere
burua ikusten du
|
|
2012
|
|
|
Poema on bat egitea «oso zaila» dela azalduz argudiatu zuen Margaritek gaitegia zabaldu izana: «Ezagutzen ez duzun pertsona batek nahi duenari aurrea hartu behar diozu, zuk idatzitakoan
|
bere
burua ikus dezan. Joko ia ezinezko horretan, gai bakarrari buruz idaztea ia ezinezkoa da».
|
|
|
Sekulako dibortzioa dago bakoitzaren sentsazioen eta errealitatearen artean. Praktika bat grabatu eta jendeak
|
bere
burua ikusten duenean, harrituta geratzen da, gehien gehienek uste baino hobeto egiten dute. Nire lana jendearen konfiantza, autoestimua eta sinesmena piztea da, ez jaungoikoak direla pentsa dezaten, euren maila eman dezaten baizik.
|
|
|
Gizaki bakoitzak du ahalmena
|
bere
buruarekin ikusi behar duena ikusteko, konturatu behar duenaz konturatzeko, eta hori ez da transferiblea, berak bakarrik egin dezakeen lan bat baizik.
|
|
|
Margak baso bat ur eskatu dio zerbitzariari, eta, urari tragoa ematen dion bitartean, haren kokospearen mugimenduari begira geratu da Alazne, sorginduta bezala. Gero barraren bestaldeko ispiluan
|
bere
burua ikusi du, Margaren alboan. Poltsaren uhala ikusten du mahukarik gabeko alkandora zuriaren aurrean gurutzatuta:
|
|
|
Herriaren alde, herria erakutsiz eta, batez ere, ongi pasatuz, talde baten aldeko apustua egingo genuen. Eta bakoitzak
|
bere
burua ikusiko zuen bideoan. Bakoitzaren famazko minutu edo segundoak.
|
|
|
Orain?, pentsatu du Herrerak; zer ari zara gogoratzen, ama? Bat batean
|
bere
burua ikusi du egongelaren erdian, zorrotz beltzez jantzita, besaulkiaren kontra, eta parean gurasoak, semea inguratuta baleukate bezala.
|
|
|
Alkoholdun edari bat eman diote neskek, dantza egitera adoretuz.
|
Bere
burua ikusi du ispilu batean islatuta, edaten, neska bikotea bere ondoan dantzan, eta ezezagun egin zaio bere burua, Beri emandako erantzunak itxuraldatu egin balu bezala.
|
|
2013
|
|
|
Bilduk badaki oso gaitza duela hori bera izatea, baina bototan indar klabea da; PSNk nahiko luke, baina akaso beste guztiek ez, eta gainera dagoeneko zenbakiek ez diote aukera hori emango. Geroa Baik sekulako esperantza du alde horretatik, eta
|
bere
burua ikusten du oposizioko zentralitatean PSN eta Bilduren arteko bisagra lanetan. Egia esan, orain arteko hautagai sendoena dute.
|
|
|
Zarauztar bat egunkari horretako webgunean sartu da, eta albiste batean
|
bere
burua ikusi du, albiste bitxi baten argazkian.
|
|
|
...eriak, batez ere kalejiran hasi eta auskalo nola, baina beti Makariok eta biek katetik askatu eta bakarrik dantzan bukatzen zuten momentu haiek?; tren geltoki baten paretik pasatzen zen bakoitzean Makario ikusten zuela bere neba Tiburtzioren pasaportea eskutan eta arropak soinean geltoki bakarra baina izugarrizko distantzia egiteko momentuan; eta neska gazte bat txirrindan ikusten zuen bakoitzean,
|
bere
burua ikusten zuela Faisanen uhartearen parean, Hendaiako erreka izkinan mutil bat agertu zain; itzuli zela behin Euskal Herrira eta ez zela saiatu ere egin Makarioren berri izaten; zimurrak ateratzen hasi zitzaizkionean Venezuelara joan zela azala tenkatzera, baina azkeneko momentuan kirofanoan ez sartzea erabaki zuela, ez nikek nahi egunen batean berriz Makariorekin topatu eta ez ezagutzea zimu... Horiek guztiak ziren Makariori gorde beharrekoen zerrenda.
|
|
|
Eguzkia baino ttikiagoa. Haren aurrean jarri da Versus goizean, kanpoaldetik, eta
|
bere
burua dakusa, edo aurpegi zatitxo bat, zuzen esateko. Versusek bizarra egiten du tarteka, harri txapal zorrotz batekin bizarra kentzen du ahalik eta txukunen, baina inoiz ez txukun.
|
|
|
Flakatzen sentitu da.
|
Bere
burua ikusi du hiritik kanpora. Aterperik gabe.
|
|
|
mutil berria aurreneko postuan ibaiaren ertz lokaztutik korrika, hogeita hamar bat metro atzerago Lopez, are urrunago Vergara eta Leblanc, eta azken azkena, ezinean, Ganuza gizajoa, Gipuzkoako Gazte Krosean beti hirurogeigarrenaren atzetik geratzen zena. Fantasia luzatzea lortzen zuenean, irudi haiek transfiguratu egiten zitzaizkion, eta
|
bere
burua ikusten zuen korrika, Santiago Oroz, Nafarroako txapelduna 1934an eta 35ean, eta Espainiakoa 36an, justu gerra atera baino hilabete batzuk lehenago. Gero, hain zuzen ere, Gerra Zibila.
|
|
2014
|
|
|
Jendartetik bakardadera berriz ere. Bakarrik dagoen une horietan,
|
bere
burua ikusten du zelai handietan jokatzen: «Handia izan behar du Bernabeun, Camp Noun, Anoetan edo San Mamesen jokatzeak».
|