|
2000
|
|
|
Jai nagusitan, printzearen jaiotzan, erregearen bisitan, zen protokolozko dantza nagusia. Koldo Lizarraldek aspaldian zuen buruan ideia hori, eta urteak eman ditu
|
bere
lana borobiltzen. Europa, Euskal Herria eta Elgoibarko datuak biltzen ditu.
|
|
|
Beti elebiziz eta keinu malguz.
|
Bere
lana hobeto saltzeko trebezia falta zuela esatea beraz, ez da nahikoa aitzaki Tillac horrela ahazteko. Berriki, «Irudi Ehizatzailea» izenpean liburu fina egin du Claude Dendaletche kanbotarrak, Elkarlaneanek argitaratua.
|
|
|
Arras originala baitzen enkuadreak lantzerakoan.
|
Bere
lanetan, gizakia bere bizigiroan edo kultur gertakari baten aurrean nabarmentzeko, «ikuspegiaren sakongunea» erabiltzen zuen; hau da, pertsonak angelu batetik lehenbiziko mailan, erdigunean edo urrutira ageri zirela. Zubiaurre anaien antzera nolabait»
|
|
|
Oraindik ikusteke dago zer gertatuko den. Gaia nahiko geldi dago eta hasieran jarritako epeak ez dira betetzen ari,
|
beraz
lanak atzeratuta doaz. Oraindik ez dakigu zenbat diru egongo den, gure ingurune babestuak kontserbatzeko.
|
|
|
Halaxe, jendea euskara ikastera animatu dadin, bigarren urtez segidan, Bizkaia eta Gipuzkoako udal euskaltegiek (r) udal euskaltegiaren txokoa» zabaldu dute Joseina Etxeberriaren arratsaldeko saioan, urtarrila eta otsaila bitartean, hain zuzen. Bertara, udal euskaltegiekin nolabaiteko lotura duten edo izan duten pertsona ezagunak gonbidatzen dira astero, euskararen, euskaltegiaren eta
|
bere
lanaren inguruko solasaldi gozo bat izatera. Esaterako, Lasarteko udal euskaltegian aritu Martin Berasategi sukaldariak, plateren osagarriak hartu zituen hizpide euskararekin alderatzeko.
|
|
|
eskaini zuen Iruñeko Gaiarre antzokian. (r) The time machine» disko berriaz gain,
|
bere
lanaren inguruko beste hainbat gai ere izan dugu hizpide elkarrizketa honetan.
|
|
|
Horregatik, potentzial hau bideratu beharra dago proiektu baten bidez", iritzi dio Enrique de Santiagok. Horri jarraiki, Euskal Herriko artista eta teknikari asko dago atzerrian lanean; hein batean berreskuratu nahi dira, eta
|
bere
lanaren zati bat hemen egiteko aukera eskura jarri nahi zaie. Sarobeko zuzendariak bere iritzia eman digu honen inguruan:
|
|
|
Urbion, Larralde, Celaya, Garray, Garagueta, Chabarri, Aranzana, Ormaza, Erice edo Iruecha, adibidez. Aipatzen dituen beste toponimo askoren jatorri euskalduna ordea, ez da hain nabaria.Esan bezala,
|
bere
lana gai honi buruz beste idazle batzuek idatzitakoa biltzea izan da. Hala nola, Antonio Gomez Chico, erromatarren aurreko idatziak aztertu zituen Juan Bautista Erro y Azpiroz historialari andoaindarra, Juan de Perochegui, Nicolas Rabal, Benito Gaya Nuño, Rafael Garcia de Diego, Juan Bautista Merino Urrutia, Sebastian Febrel, Francisco Garcia Berlanga, Gervasio Martinez de Lera...
|
|
|
Hala ere, ikerketa bat egin litzateke gehiago jakiteko, gizon bakar batek ezin baitio hainbeste enkarguri aurre egin. Urrabietaren goreslea den Jorge Oteizak dioenez," nahiz eta Vierge sinatu, jende mordoa zeukan
|
berarentzat
lanean". Urrabieta kezkatua zegoen bere marrazkiek imprentan jartzean kalitatea galtzen zutelako.
|
|
|
|
Bere
lan goretsiena 1882an plazaratu zuen, Quevedoren" El Buscon" erako ilustrazioak, hain zuzen ere. Orduan jakin zen zer gertatu zitzaion sei hilabete lehenago:
|
|
|
Kanpora zabaltze horretan, bai behintzat. Idazle batek
|
bere
lana kanpora atera nahi badu, bere aldetik mugitu behar du eta, egia esan, batzuk ari dira arrakasta lortzen. Bernardo Atxagak ireki zuen bidea helduentzako literaturan, eta esaterako, Anjel Lertxundi ere ari da zabaltzen bide hori.
|
|
|
Ekimen honek zerikusi zuzena du Europako Batasunean oro har antzeko zentroekin izan duten esperientziarekin. Horrela, Europako hainbat zentro,
|
bere
lana egiteko garaian," komertzial" gisa aritzen da eta portuan sartu beharrik gabe konpontzen dituzte untziak. Badira beste esperientzia batzuk konponketak untzia itsasoan dabilen bitartean edo zamak jaso edo hustu bitartean egiten dituztenak.
|
|
|
Egia da, erakunde batek bere informazio sistema eratzen duenean bere" know how" zaindu nahi duela, baina ordura arte garatu ezin zituen hainbat produktu garatzeko posibilitatea zabaltzen zaiola ere bai. Hau ekonomiaren edozein alorretan gertatzen ari bada ere, euskal kulturan tentsio bereziak eragin ditzake, gure erakundeek, gutxi edo gehiago,
|
bere
laneko eremua izan baitute. Nire ustez, bata bestearen laneko eremutan sartzea gero eta normalagoa izango da eta horren aurrean gerta daitekeena ondoan azaltzen diren hiru bideetakoren batetik joango da:
|
|
|
Erreferenteak askotan galdu egiten dira bidean. Sarrionandia gustatzen bazait,
|
bere
lan bat irakurtzen ari naizenean ez naiz konturatzen Pessoaren eragina duenez. Sarriren poema batek motibatu ninduela esan dezaket.
|
|
|
Saritutakoak ematen dira soilik ezagutzera eta jende askorentzat frustrazio arrazoia ere izan daiteke. Ezkutuan seguruenik egongo dira
|
bere
lana txarra dela pentsatzen duten idazleak, inoiz lehiaketa bat irabazterik lortu ez dutelako. Eta irabazteko orduan faktore asko daude, askotan kalitateari lotuta ez daudenak.
|
|
|
Zaila gertatzen al zaio idazle berriari argitaletxe normal batean
|
bere
lana argitaratzea?
|
|
|
Ehun liburu baino gehiago idatzi zituen Margaret Oliphant idazle eskoziarrak. Garai hartako gizartearen arazo ugari jorratu zituen
|
bere
lanetan. Hala nola, emakumeen eskubideak, zoritxarreko ezkontza, gurasoen eta seme alaben arteko arazoak eta gizarte viktoriarreko hipokrisiaren kritika.
|
|
|
Bere zinemaren izaeraren inguruan sortu eztabaida non pausatzen den ere finkatu nahi da. Alegia, zinema nola ulertzen duen eta
|
bere
lanak sortzeko ikus entzunezkoen tresnak nola erabiltzen dituen jorratuko da. Horrez gain, egitura formalen logika arakatu, eta istorio bat kontatzeko eta ikusleeengan zirrara pizteko erabiltzen duen narrazio moldeetara gerturatuko dira, oinarrizko duen bere tresnari bereziki erreparatuz, muntaia, alegia, ariketa praktikoak barne.
|
|
|
La Navek taxutu duena hala ere, ez da antzezlan hertsia, herriko aktore, musikari eta artisten ekarpenaren emaitza baizik. Izan ere, talde artistiko irekia dugu La Nave,
|
bere
lanetan dramaturgia, performancea, margoa, eskultura eta musika nahasten dituena. Ikuskizun handiak taularatu arren, gizarte gaiak lantzen dituzte, herri antzerkiaren gazi gozoen iturritik edanez, ihauterietatik, batik bat.
|
|
|
Pastoralgile berritzailea dugu Pier Paul. Tradizio zaleak inarrosi egiten dira
|
bere
lanak ikustean, nahiz eta betiko pastoralen arima eta mamia mantentzen duten. " Atzokoak atzokoak dira; nire iduriko, gauza berri anitz sartzen ahal dira pastoral batean, ikuskizunaren mesederako badira, prefosta.
|
|
|
Baina, erran bezala, Iruñeaz kezkatu dena ez da egile bakarra izan, anitz baizik. Eta hemen dugu, bertze adibide erranguratsuren gisa, Gabriel Biurrun jauna, harridura sorrarazten duen idazle oparoa eta duela hagitz guti
|
bere
lana berriz ere argitaratu ahal izaiteko hemengoak nola konpondu diren ezagutzeko zortea eta beta azken hogeita hamar urteetan bertze mundutik izan duena.
|
|
|
|
Bere
lanean, foruen denborako espainiar erregeordeaz trufatu egiten da, katu alfer bihurtuz. Honela, katuaren heriotza dela medio," Pobre Virrey, que los Larranchiquis te sean leves" idatzi zuen.
|
|
|
Estatuko zinea ezagutzen dut gehien, izan ere, Espainiako Akademiaren kidea naiz. Ekoiztetxe bakoitzak
|
bere
lanak bidaltzen ditu Akademiara, honek Goya sariak eman behar dituenean, eta aurkezten diren filmak ikusten ditut, guztiak. Ez naiz inoiz joaten zinera, seme alabekin ezinezkoa da.
|
|
|
Federazioa ere beharrezkoa da, baina
|
bere
lanak egiteko.
|
|
|
Hemendik aurrera, egunero saioaren bi edizio ezberdin izango ditugu, bakoitzak
|
bere
lan talde, aurkezle eta izaera propioa erakutsiz, baina beti ere" Bertatik Bertara" ren filosofiari jarraikiz. Horrenbestez, gaueko" Gaur Egun" aren ostekoan Andoni Aizpuruk aurkezle eta zuzendari lanetan jarraitzen badu ere, eguerdikoan Nerea Iriarte kazetaria arituko da aurkezpen lanetan.
|
|
|
Hemendik aurrera, egunero saioaren bi edizio ezberdin izango ditugu, bakoitzak
|
bere
lan talde, aurkezle eta izaera propioa erakutsiz, baina beti ere" Bertatik Bertara" ren filosofiari jarraikiz. Horrenbestez, gaueko" Gaur Egun" aren ostekoan Andoni Aizpuruk aurkezle eta zuzendari lanetan jarraitzen badu ere, eguerdikoan Nerea Iriarte kazetaria arituko da aurkezpen lanetan.
|
|
|
Urteak iraun duen ikerketa luze eta sakon baten ondoren, 2000 urtearen haseran ikusi zuen inprimaturik bere idazlana Antxon Agirre Sorondok, eta harekin batera,
|
bere
lanaren sostengu izandako getariarrek, herriko Udalak eta Gipuzkoako Kutxak. Ia bere ondare dokumental osoa galtzea egokitu zitzaion Getariari, historian zehar jasan behar izan dituen zoritxarreko gora-beheretan zeuzkan artxibategi gehienek kiskalita bukatu zutelako.
|
|
|
Hori bai, EAJ berriro ere berreraketa estatutarioaren eta iraganeko aliantzen bersortze estrategian sartzen bada eta zoritxarrez, ditugun datuen arabera, kanpoko eta barneko presioei amore emanez, EAJ bide horretaruntz doa, Ezker Aber tzaleak esparru soberanista osoa esparru abertzale eta progresista osoa eratu eta konfrontazio demokratikorako prozesu nazional bat zabaltzeko gai izan behar du. Parametro horietan kokatu nahi du LABek
|
bere
lana
|
|
|
Zein egitura du une honetan Gipuzkoako Foru Aldundiko Euskara Zuzendaritzak? Zenbat lagun ari zarete
|
bertan
lanean?
|
|
|
Neuk gehienbat jendearen erantzuna zuzenekoetan sentitu dut. Diskoak saltzea oso ondo dago, baina batek erosten badu eta hamar lagunei grabatzen badie,
|
bere
lana ere egin du. Niretzat" horrenbeste disko saldu duzu..." hori nahiko birtuala da.
|
|
|
HONEKIN lotuta, idazlea ere gero eta kontzienteago da promozioak bere liburuaren salmentan duen eraginaz, eta elkarrizketa nahiz aurkezpenak gogoko ez dituenak ere,
|
bere
lanaren beste zati bat jotzen du liburua promozionatzea. Gure etengabe gainezkatzen dituzten produktuen artean" ni naiz, hemen nago!" esateko egin daitekeen gutxiena da.
|
|
|
HONEKIN lotuta, idazlea ere gero eta kontzienteago da promozioak bere liburuaren salmentan duen eraginaz, eta elkarrizketa nahiz aurkezpenak gogoko ez dituenak ere,
|
bere
lanaren beste zati bat jotzen du liburua promozionatzea. Gure etengabe gainezkatzen dituzten produktuen artean" ni naiz, hemen nago!" esateko egin daitekeen gutxiena da.
|
|
|
Baiña euskaldunontzat pertsona asko izan ditezke nor ez diranak. Nor bere buruaren jabe izateari, nor bere eginkizunak betetzeari, emandako itza ez jateari, nor
|
bere
lanetik bizitzeari, nor bere bizibidea moldatzeari, aldakorra ez izateari, nor bere iritziak eta jokabideak eukitzeari... nor izatea deitzen dio euskaldunak. Nor ez danari, gixona, gixaxoa, utsa, ezereza... deitzen dio.
|
|
|
Sekulako finala egin zuen baina: nahiko sari bazen horraino heltzea eta, lehenengoz finalean daudenek gutxitan daukaten patxadaz,
|
bere
lana bikain egin zuen Arkaitzek. Ondo merezitako laugarren postua eskuratu zuen, Unai Iturriagarengandik hiru puntu eta erdira soilik.
|
|
|
bederatzi puntutan oso ondo ibili zen, eta argi utzi zuen txapela garesti egongo zela edonorentzat ere. Aurrerantzean ere
|
bere
lana eginda poto bat tartean, kartzelako lana ondo hasi zuen, baina gaiari bederatzi puntukoan erantzun gura eta handi xamar gelditu zitzaion neurria. Hala eta guztiz 800 puntu eta erdi izan zituen, Igor Elortzaren 817en aldean.
|
|
|
Sarrionandia bere liburuetan jasotzen dituen autoreen pertsonaien eta gaien bidez mintzatzen da, ez da joko erudito alfer bat metaliteratura hori, bere narrazioei sakontasuna, oihartzun eta iradokizunak eransteko polifonia baten erabilera baino. Haren liburuak irakurtzen dituztenek egin ditzaketen irakurketa maila infinito horietako batzuetan, beste literatur obra horien obraren oihartzunek, mezuaren aldetik nahiz estetikaren aldetik konplexutasun eta matizazio gehiago sumarazteko eta iragartzeko aukera eskaintzen diote autoreari
|
bere
lanak moldatzerakoan.
|
|
|
J. Sarrionandiak metaliteratura aukeratu zuen bide bezala.
|
Bere
lan horrek munduari buruzko ikuspegi kezkatua agertzen zuen poeta erakutsi zigun. Borroka armatuari buruzko poemak irakurrita ere, beti nabaritu zitzaion urrunketa nabaria, berehalakotasunetik urrunketa, bihozpena edo ironiaren bidez lortzen zuena.
|
|
|
hizkera. Izan ere, aho hizkeratik urrun dagoen idazmoldea erabili du
|
bere
lana osatzeko. Hona hemen Mendiguren Elizegik eginiko azalpena:
|
|
|
Estiloari dagokionez,
|
bere gainerako
lanetan bezala, honetan ere ironia darabil.
|
|
|
Arretxek
|
bere aurreko
lanetan ezkutuan, zeharka bakarrik, agertu zigun bere umorea nabarmenki azaltzen da hemen. Eta umore honek, teorian ostegunetan dagoen giroarekin nahastuta, errejistro zuzena ematen du:
|
|
|
|
Bere gainerako
lanak aintzat hartuz gero, bere narrazioetan behin eta berriro errepikatzen diren elementuak ikus ditzakegu eleberri honetan ere: itsasoa, uhartea, arrantzaleak, portua,...
|
|
|
|
Bere
lanik aipatuenak honako hauek ditugu: Comentario resolutorio de usuras (Lizarra, 1565), Manual de confesores y penitentes (Salamanca, 1556) eta De Redilibus eclesiasticis...
|
|
|
Baina hemen ahantzi ezinezkoa zaigu Axular handia hainbeste goraipatzen zuen Joannes Etxeberri() Sarako mediku hura. Julio Urkixok bildu zituen
|
bere
lanak, sarrera eta oharrez osaturik argitaratzeko (ikus Obras vascongadas del Doctor Labortano Joannes D. Etcheberri, 1712 Paris, 1907), norengan aurki genitzakeen giza eskubideen alderako iritziak. Esate baterako, Lapurdiko Biltzarrari idatzi zion gomendiozko gutun hartan zioen:
|
|
|
ONUren agiri hura eratu eta gehien bultzatu zutenetakoa, aita Proventzakoa eta ama Euskal Herrikoa zituen René Cassin baionar jurista ospetsua izan zen,
|
bere
lanen eskergarri 1968an Bake Nobel saria jaso zuena.
|
|
|
Pedagogiaren aurka doazen ohiturok bikain salatu zituen Dulantziko seme zen Paulo Mendibilek ere, Londresen argitaratu zuen No me olvides (1829) liburuxkan. Justo Garate zenak eman zizkigun horren berriak
|
bere
lan batean. Ikus,. El anillo escolar en la proscripción del euskera?, Bol. de la Real Sociedad Vascongada de los Amigos del País aldizkariaren XXVIII, 1972, 174 orrialdean, liburuxka hartan zioenaren zatirik garrantzitsuenak zuzen jasoaz.
|
|
|
Batetik, hizkuntz aniztasunak Europako Batasunaren barnean berez dakarren ondare aberastasunaz europarrak jabearaztea eta, bestetik, hizkuntzen ikasketak bizitza osoan bultzatzea. Horrez gainera, hizkuntzen ikas irakaskuntzari buruzko informazio guztiak bildu eta zabalkundez eskaintzea izango omen da
|
bere
lana.
|
|
|
Beraz, har dezagun
|
bere
lan nagusia, Compendio Historial de las Chronicas y universal Historia de los Reynos de España (Anberes, 1571). Lan horren bigarren liburukian (T.
|
|
|
bere ekarpena egingo du euskarazko apostolutzaren arloan, euskal prosa aberatsa, ezpal eta hari ederrekoa erabiliz, bestalde. Gainera Bartolome, gero ikusiko dugunez, aipaturiko gehienak baino originalagoa da
|
bere
lanean, haien lanak, kasurik gehienetan, gaztelaniazko edo frantsesezko lanen itzulpenak edo moldaketak baitira; benetako predikari eta hizlariak, ordea, bere beretik ematen daki eta horrek askoz ere handiagoa eskatzen du?
|
|
|
Gainera, Hego Euskal Herrira mugatuko garenez, emisio esparru desberdinekokanalak aurki daitezke aldi
|
berean
lanean: Estatu espainiar osorako ari direnak (TVE1, TVE2, Canal Plus, Antena eta Tele), Euskal Herri osoa kontuan hartzen dutenak (ETB1 eta ETB2) eta, azkenik, telebista lokalak deiturikoak, beren seinalearen igorpena herri, hiri zein eskualde batera mugatzen dutenak (Tele Donosti, Canal Bizkaia edoTele bezalakoak).
|
|
|
Gaiari Inaki Soto filosofo gazteak eman dio sarrera.
|
Bere
lanean EuskalHerrian, nazionalisten, eta, konstituzionalisten?
|
|
|
Hain zuzen,, globalizazioa? deitzendugun horren jatorri historiko eta ekonomikoak arakatu ditu
|
bere
lanean. Horrela,, laugarren globalizazioa?
|
|
|
Hirugarren Munduari begira, bigarren globalizazioaren helburu nagusia lurralde horietan ekonomia monetario kapitalistaren ernamuina gauzatzea izan zen.Horretarako, hasieran lan bortxatua erabiliz; baina progresiboki moldakortasun prozesua ezagutu genuen, eta bukaeran garaiko frantsesek esandakoa gogorapenera dakarkigu: beltz batek,
|
bere
lan indarra libreki soldataren truke saltzen duenean, Estatuari zergak ordaintzen dizkionean eta kontsumitzaile amorratua bihurtzendenean, kolonialismoaren garaipena dugu, eta zuriaren egitasmo zibilizatzaileakirabazi du.
|
|
|
kapitalista ere eraldatzen ari da. Orain arte, langileriak
|
bere
lan indarra saltzen zuen soldataren truke; egoera berri honetan, soldataren truke, langileriak bere lan indarra eta baita enpresarekiko atxikimendua ere saldu beharditu. Horrela, egoera berri honetan, zenbait elementu politiko eta ideologiko txertatzen dira lan kontratuaren egituran.
|
|
|
kapitalista ere eraldatzen ari da. Orain arte, langileriak bere lan indarra saltzen zuen soldataren truke; egoera berri honetan, soldataren truke, langileriak
|
bere
lan indarra eta baita enpresarekiko atxikimendua ere saldu beharditu. Horrela, egoera berri honetan, zenbait elementu politiko eta ideologiko txertatzen dira lan kontratuaren egituran.
|
|
|
1931an bere lehen alaba jaio zen,
|
bere
lan terapeutikoa O. Fenichel en gainbegiradapean egiten ari zen artean.
|
|
|
1936an Txekian lehenengo Herriarteko Psikoanalisi Kongresua burutu zen.Perls ek aho agresibitateari buruzko lana aurkeztu zuen. Aho erresistentziak, izenburupean. Antza denez, Freud-ek ez zuen
|
bere
lanari buruz ezer esan, etahonegatik Perls atsekabeturik geratu zen. Orain ikusita, berriz, eskertzekoa danolanahi ere, psikoanalisi ortodoxotik urrundu izana.
|
|
|
|
Bere
lan guztietan prozesuen garrantzia azaldu nahiz, organismo etaingurugiroaren arteko harremana azpimarratu zuen. Smuts en ideia hau, K. Lewinen Kanpo Teorian eta Von Bertanfly ren sistemen teoria orokorrean aurki dezakegu.
|
|
|
|
Bere
lana garatu zeneko une historikoari zegokion sexualitatearen ikuskeramurrizteaz gain (garaiko aurreiritziz kutsatuta zegoena), Krafft Ebing ek Sexupsikopatia. Azterketa kliniko forense bat (1886) izenburuko bere lan nagusiaargitaratu zuen.
|
|
|
Bere lana garatu zeneko une historikoari zegokion sexualitatearen ikuskeramurrizteaz gain (garaiko aurreiritziz kutsatuta zegoena), Krafft Ebing ek Sexupsikopatia. Azterketa kliniko forense bat (1886) izenburuko
|
bere
lan nagusiaargitaratu zuen. Bertan ordura arte sexu perbertsioen sailkapen landuena proposatuzuen.
|
|
|
Krafft Ebing ek sexu patologiari buruzko azterlana medikuntza alorrean sartuzuen modu ofizialean. Hala ere,
|
bere
lanak duen aspektu negatiboena gizasexualitatearen ikuskera ezkorrera xedarritzea eta sexu normalkuntza biktoriarrarenkontzeptua akritikoki barneratzea da: –Gizon gazte, normal?
|
|
|
Behatzen zuen guztiaazaltzen saiatzen zen.
|
Bere
lan nagusia 1896 eta 1928 urteen bitartean argitaratuzen, Sexuaren psikologiaren ikasketak izenpean. Ellis ek sexualitatearen ikuspegiiluna gainditzea lortu eta sexualitate modernoaren funtsezko premisetako batdefendatu zuen:
|
|
|
Hizkuntzalaritzari egin dion ekarria, ez dakit oraingo ikasleokdakizuen, baina ez baldin badakizue, irakasleen errua da. Hor daude
|
bere
lan idatziak; gustuko izanen ditugu edo ez; guttik erakuts lezake parekorik.
|
|
|
|
Bere
lanetan, iritzi sortzaile handia izan da kontsentsuaren aurkako jarrerahorretan, eta horregatik, oker, zebilelako ustea zabaldu da sarritan, gehiengoinstalatuaren ustez, oker?
|
|
|
Beraz, datuak iturri primarioetatik edo beste autore batzuek albiste fokua edo foco de la noticia deitutakotik ateratzen baditugu, bitartekaririk gabe atera ere, berriemailea aserik eta pozik geratzen da egindako lanaz. Hala ere, informazio iturrien menpe larregi egon ez arren eta geure lanarekin konforme gertatu arren, dena alferrikoa izan daiteke, irratilariak
|
bere
lana etikoki eta profesionalki bete ezean.
|
|
|
Mariano Cebrián irakasleak, ostera, sakon aztertu du zarataren funtzioa, irratian eduki ohi duena, eta maisukiro aztertu ditu zaratak dituen aukerak eta posibilitateak. Nik hemen
|
bere
lanetik (Cebrián, 1983) ateratako ideak azalduko ditut, maisu honek inork baino hobeto esplikatu baitu zaratak informazioan daukan eragina.
|
|
|
Marconik fase esperimentaletik harantzago eraman zuen harigabeko transmisioa.
|
Bere
lanak Italiako gobernuaren interesen barruan sartzen ez zirenez, Bretainia Handira aldatu zen. 1897 urtean, ekainaren 20an zehazki, Wireless Telegraph and Signal Company Limited elkartea sortu zuen, irratiak gero handia ukanen zuelakoan.
|
|
|
Karrantzako harriak azaleratu orduko, higadura
|
bere
lana egiten hasi zen, astiro astiro, Tertziario eta Kuaternarioan zehar gaur egun ezagun dugun harana itxuratuz. Euri urak garai batean arrezife izandakoa disolbatu eta karsta eratu zuen.
|
|
|
Hala ere ez ginen bakarrik egon, Duncanen etorreratik hamar bat minutura taldeko beste bat batu zitzaigulako, Ralph. Baina berba gutxi egin zuen, eta bazirudien
|
bere
lana gehiago zela gure arteko hizketaldia kontrolatzea. Lehendik ere, mutil hauek ikusi nituen unetik, ez nituen oso gogoko izan; eta, zer esanik ez, Ralph haren portaera gorrotagarria egin zitzaidan.
|
|
|
Koadrilakoak. Kasualitatez udaleku
|
berean
lan egitea egokitu zitzaigun koadrilako bi. Noski, ez genuen serio hartzen txantxa inozo hura, baina nik ez dakit hainbeste errepikatzearekin Jabik erdi sinetsi ote zuen.
|
|
|
Whiskya eskatu nion, baita bertze kankarro bat ere, niretako. Isilik gelditu ginen zerbitzariak, beti bezain astiki,
|
bere
lana egin bitartean. Tarte horretan, atea ireki zen aldiro, begiek sarrerara egin zioten eskapo.
|
|
|
—Bere marrazkiak erakutsi behar dizkiala ere erran zidak —gezur are handiagoa. Ez nuen anaia asmatzen
|
bere
lanak ilobari erakusteko egokieran— Batzuk polit politak dituk.
|
|
|
—Zorte txar pittin bat ere izan diagu: garbitzaileak
|
bere
lana bukatzear zuen hilotza aurkitzean, eta taxuz aritzen diren bakarrenetarik dugu, nonbait, zilarra bezain distiratsu utzi baitzuen dena. Salbuespen bakarra, Urtxipiaren beraren bulegoa duk, baina hango marka bakarrak, agerikoak bederen, hildakoarenak eta ez bertze inorenak dituk.
|
|
|
Biharamunean, asteburuko ahaleginak eskerra izaten zuen: unaduraren bortxaz, deusek ez zidan loa arintzen, deusek ez ernatzen, iratzargailuak
|
bere
lan zakarra egin artean. Mendebalde honetan, astelehena egun gorrotagarria ohi da lan egin beharraren kondena biblikoa pairatzen duten biztanle hilkor gehienentzat.
|
|
|
Asots ozen batek gaztigatu zigun xigorgailuak burutua zuela
|
bere
lana. Kasu handiz, ez erretzeko, ogi ihartu berrietariko bat ertzetatik hartu eta gurina hedatu nuen gainean.
|
|
|
Komisaldegitik nirea izandako etxera ez zen luze. Laurak eta hogei ziren eta, tartean ustekaberik izan ezean, Kristinak etxean behar zuen oraino, Udako ordutegiaren ariora bortzak arte ez baitzituen ateak irekiko
|
bere
laneko arropa dendak. Erran gabe doa ez nintzela hara agertzeko amorratzen:
|
|
|
Bertze martini bat eskatu zion Antoniori eta hari begira gelditu zen, Musu tristek, beti bezain geldo,
|
bere
lana egin bitartean. Eskutik kendu zion, kasik, zerbitzariari, eta aho beteka edan.
|
|
|
Tokia, merkatu plaza, gure laguna
|
bere
lan indarra bertan saltzen hasi ondoxean. Erakustuna, frutadenda ondoko arrandegiko jabearen iloba, Charly baino lau bortz urte zaharragoa.
|
|
|
Aurrera dezadan orain aste hartan ere hu  tsik egin gabe joan zela egunero egunero bulegora; hiru aste egin zituen, beraz, bulegora joanez eta bere diseinuak eginez, itxuraldaketa prozesua hasi eta gero. Eta hutsik egin gabe joan zela esan dugu, eta
|
bere
lana txukun bete zuela ere bai, azken baieztatze hau guztiz egia ez den arren. Eta ez da guztiz egia ezta guztiz gezurra ere, Brown jaunak, nozitu zituen barne aldaketen ondorioz, batik bat, ez baitzuen azkenerako gauza bat ondo egiten, ez baitzekien nola erabiltzen zen ordenagailua, zer zen marrazki bat, zertarako balio zuen arkatz batek.
|
|
|
Baina alferrik. Egun ere,
|
bere
lan eta dirubide garrantzisua gorabehera, ziur naiz, gosaritan, eta bazkaritan, eta afaritan, zopa nahiz esnea nahiz mamia hartzerakoan, sssuup! egiten jarraituko duela.
|
|
|
bere hanka sartzeagatik, Karmelo niri segika bidaltzeagatik, azken aldian erakutsi izan zidan arreta eskasagatik, ez duelako ni behar bezala estimatzen jakin... Horren ondoren, maitalea guztiz ahantzi, eta beraren bihotza niretzat beste inorentzat ez duela esan ere, esan dit, baina gero tar tar tar jarraitzen ari zela, zeren isildu ere ez baita egin, iruditu zait denerako zuela zuribidea, eta hori batez ere
|
beraren
lanaren gogorrean, bere lanaren zailtasunean eta estresean zetzala. Hala ere, gero berriro hasi da barkamen eske.
|
|
|
bere hanka sartzeagatik, Karmelo niri segika bidaltzeagatik, azken aldian erakutsi izan zidan arreta eskasagatik, ez duelako ni behar bezala estimatzen jakin... Horren ondoren, maitalea guztiz ahantzi, eta beraren bihotza niretzat beste inorentzat ez duela esan ere, esan dit, baina gero tar tar tar jarraitzen ari zela, zeren isildu ere ez baita egin, iruditu zait denerako zuela zuribidea, eta hori batez ere beraren lanaren gogorrean,
|
bere
lanaren zailtasunean eta estresean zetzala. Hala ere, gero berriro hasi da barkamen eske.
|
|
|
Are gehiago: biak ere beste postu batera bidali zituen
|
bere
lanerako arriskugarri...
|
|
|
gurean inor ez da beste inor baino gehiago. Gure presidentea ez da supergizon perfektua, baina kargu horretara zer edo zergatik heldu da eta, bizi dugun egoera sozio-politikoari gainbegiratuz gero, ezin esango dugu
|
bere
lana gaizki egin duenik. Soil soilik esan dezakegu, beraren jokamoldea kasu bakar batean izan dela desegokia, zeren, besteak beste Amelia Hilton bekadunarekin, ezin argiago utzi baitu bere prestutasuna, baina bere hutsa onartu du eta baita barkamena eskatu ere, nola emazteari hala herriari.
|
|
|
Aurreko urteetako zurrumurrua oihu bihurtzen ari da: planifikazio sistematikoa behar da
|
bertako
lanak kanpoan ezagutuak izan daitezen.
|
|
|
Chillida leku izen xume bezain itsusia jarri dioten museo horrek, Donostiako Errekaldetik Galarretara doan errepidean dagoen museo horrek, balio bat badu gainerakoen gainetik: Chillida oraindik bizirik dago, eta ez da bera desagertu arte itxaron behar izan,
|
bere
lana guztion esku uzteko, berak Bachen musika adina maite duen baserri horretan. Baina balio positibo horrekin batera, kezkatu egin nau Chillidaren museoa zabaltzeak sortu duen oihartzun mediatiko ikaragarrian, bere obraren inguruko debate handirik ikusi ez izanak.
|
|
|
Liburutegi digitala ikerketa eta irakaskuntza mundurako laguntza izan daiteke ikasketa planen informazioa zabaltzeko (programak, egin beharreko lanak, berriak...), irakaskuntza materiala erabili ahal izateko (artikuluak, datu baseak, multimedia materiala...), ikerketarako (proiektuak, aurrerakuntzak), Interneten eskura dagoen materiala kontsultatzeko loturak jarriz. Modu honetan liburutegi digitalaren eguneratzea geldiezina izango da eta bertan ikasleak
|
bere
lanak eta ikasketak egin ahal izateko lukeen guztia eskura izango luke.
|
|
|
Emakumeari buruzko ikuspegiak, kasu gehienetan gizonezkoek emanak. Gustavo de Maeztuk berak,
|
bere
lanean —bere bizitza sentimentalean sartzea ere, dudarik gabe, interesgarria gerta daiteke; baita bizi eta hiltzeko Lizarra zergatik aukeratu zuen jakitea ere— emakumeari emandako tratamendua berezia izan da. Ez bereziki maitagarria gertatu zaiolako emakumearen figura artistikoa; ez kontrakoarengatik ere.
|
|
|
49 Jakina, hau guztia
|
bere
lanetan ikus daiteke, Der Raum etik hasita (1922), 1970ean mexikar filosofoekin izandako eztabaidak arte. Euskaraz, espainolez edo frantsesez ez dago oraindik libururik Carnapen lan eta bizitza osoa aintzat hartzen duenik.
|
|
|
Baina auzia ez da hain erraza. Gutxienez, badaude aipagarriak diren bi ezaugarri berri
|
bere
lanean:
|
|
|
Bauhausekin jarri zen harremanetan Dessau hirian, baita Gerd Arntz diseinatzaile ospetsuarekin ere, kolaboratzaile gisa fitxatuko baitzuen. Soviet Batasuna berehala interesatu zen bere metodoan —Metodo vienarra deiturikoa— eta
|
bertan
lan egiteko kontratatu zuten. Moskun bizi zela hain zuzen, naziek estatu kolpea eman zuten 1934an eta Dollfuss faxista hil zuten.
|
|
|
Schlicken karrera beti filosofiaren eskutik garatu zen: ez zuen beste inolako ikasgairik irakatsi eta
|
bere
lan kurrikulum guztia gai honi buruzko konferentzia eta idazkietan bukatzen zen. Vienako gizarte kulturalki elitistan ongi barneratua, goi mailako musikariekin zuen tratua, burgesia finaren bileretan izaten zen eta hipika praktikaren bikaintasunen laguna zen.
|
|
|
Ezagutzari buruzko joera sinbolizistak Wittgensteinen Tractatus ean arreta gehiago jartzera eraman zuen Schlick. Lan hau 1922an Hans Hahnek emandako mintegi baten ondorioz ezagutu zuen, eta hortik aurrera
|
bere
lan guztiek Wittgensteinen eragin nabaria zamatu zuten. Batez ere, hiru tesi hartu zituen44:
|
|
|
Esan zuen Freuden ikerlana" ikerketa estetikoa" zela. Esan zuen gai honi buruzko Freuden liburua oso liburu ona zela hutsegite filosofikoak aurkitzeko, eta gauza bera esan litekeela
|
bere
lanei buruz orokorrean, kasu askotan galde daitekeelako esaten duena zein neurritan den" hipotesi" bat eta zein neurritan den gertakari bat irudikatzeko modu on bat —auzi honi buruz esan zuen Freud bera ere maiz ez dagoela ziur— Esan zuen, adibidez, Freudek nahaste bat sortu zuela zeure barrearen zergatia jakitearen eta barrea eragiten dizun arrazoia jakitearen artean, hark es... Azken puntu hau ere azaldu zuen hauxe esanez:
|
|
|
Hori dela eta, ez da erraza pentsamendu austriarrean Cacciariren eskutik barneratzea. XX. mendeko kultura eta filosofia menperatzen ez dituenarentzat zaila da
|
bere
lana irakurtzea. Baina oztopo guztiak pasatuz gero, probetxu handikoa izango da.
|
|
|
2001ean, berrogeita hamar urte betetzen dira Ludwig Wittgenstein() hil zenetik. Eta zer ikasi dugu
|
bere
lan eta bizitzatik. Egia esan oso gutxi, saiakeretan maiz aipatzen dugun egileetako bat izan arren.
|
|
|
Horrela ikusten zuen vienarrak
|
bere
lana. Ez zegoen desberdintasunik logika eta etikaren artean.
|
|
|
Urrezko abarra, Bilbo, 1995, 2 liburuki. Edizio honen euskaratzailea Iñaki Iñurrieta da eta
|
bere
lana aparta izan da. Guk bere lanari jarraitu diogu, batzuetan aldaketa gutxi batzuk sartu arren.
|
|
|
Edizio honen euskaratzailea Iñaki Iñurrieta da eta bere lana aparta izan da. Guk
|
bere
lanari jarraitu diogu, batzuetan aldaketa gutxi batzuk sartu arren.
|
|
|
Ordu horretan kazetari gutxi izan ohi zen erredakzioan, eta neu ere kasualitatez suertatu nintzen han.
|
Bere
lan guztietan etsipenetik abiatzen zen abangoardiako artista plastiko multidiziplinar bati egindako elkarrizketa transkribatu behar nuen egun hartan, eta goi mailako solasaldi hark emango zizkidan buruhausteen beldur joan nintzen horren goiz lanera, aurrez aurre izan nuenean ez bainion piperrik ere ulertu gizon distiratsu hari.
|
|
|
Erredakziora itzuli eta
|
bere
lan guztietan etsipenetik abiatzen zen artista plastiko arranditsuaren esaldi labirintikoak transkribatzeari berrekin nion. Itzuli ere egin behar nituen, erdalduna baitzen euskal artearen printze gaindiezin hura.
|