|
2002
|
|
|
W. Mackey kanadarrak aspaldidanik aurreikusi zuenez, gizatalde
|
berean
bi hizkuntza egokituz gero, eta biok funtzio berberekin, biotako bat erredundante gertatzen da, soberan dago; eta suntsitu egiten da, gizataldeak erabiltzen ez duelako. Bi hizkuntzok biziko badira, plangintzaz edo halabeharrez, funtzio hautaketa egin behar da, eta zeini bere funtzioa esleitu.
|
|
2004
|
|
|
Espazio soziolinguistikoetan berdin. Izan ere, mintzaira batean jariatzen den mezua ezin baita ibili aldi
|
berean
bi hizkuntzetan. Ondo agerikoa.
|
|
|
Jakina da, bestalde, ez teorian ez praxian elebitasun sozialaren kontu hori modu iraunkor batean bideratu ezina dela. Izan ere, gizarte
|
berean
bi hizkuntza funtzio berberak betetzeko erabiltzea proposatzen denean, jakina da zer proposatzen den: bietako bat soberan edo alferrikakoa denez (superflue, deitzen dio W.F.
|
|
2005
|
|
|
Zehazki kontsumitzaileei zuzendutako jakinarazpenak bi hizkuntzatan eman dira, eta baita fakturak, aurrekontuak eta antzeko agiriak ere, kontsumitzaile eta erabiltzaileak
|
berak
bi hizkuntza ofizialetako bat bakarrik erabiltzea aukeratu ezean.
|
|
|
Azaila ko elebiduna ikertu eta gero konturatzen baita, leherkari gorrak eta ozenak bereiz daitezkeela. Berez bi objektu ezberdin dira, aldi
|
berean
bi hizkuntza ezberdinetan daudenak, baina bere ustez esanahi baliokidea dute, biak ontzigile beraren markak direlako: batak latinez PROTEMUS FECIT idatzirik duen bitartean, besteak iberieraz beste horrenbeste izango luke. PO.RRO.TE.N. PO.TE.N.I.N. Ustezko elebidun honetatik, ozenak eta gorrak bereizten hasten da, eta horrela pixkanaka pixkanaka, Gomez Moreno-ren transkripzio fonetikoa baztertzeaz gain, bere signario básico delakoa proposatzen du.
|
|
2007
|
|
|
loan1251 Pentsamendua eta pentsamendua bereizi behar dira, kontzientea eta inkontzientea, eta «Inkontzientziatik Kontzientziara pasatzeko, hizkuntzak, ez bestek, eman dezakeen sinbolismoa behar da», esaten da1252 Are, hizkuntzan
|
bertan
bi hizkuntza maila bereizten dira, konkretuaren hizkuntza, lanabes hutsa, eta abstraktuarena1253 Puntuon zehaztapen meheagoak tratamendua aparte eskatuko luke).
|
|
2008
|
|
|
Hala eta guztiz ere, argudioa ardatz duten bi testu motak baino kopuru aldetik onargarriagoak dira narrazio zein deskribapenak. Kontuan hartu behar dugu, bestalde, testu mota
|
bera
bi hizkuntzetan errepikatzeak hobetu egin dituela bigarren hizkuntzan ekoitzitako testuak.
|
|
|
Miguel Siguánek ‘Bigarren hizkuntzaren eskuratze goiztiarra’ liburuan dioenez, “bigarren hizkuntza bat lehenengoarekin batera ikasteak gaitasun bikoitza sortzen du, bizitzako beste garai batzuetan lortzea oso zaila dena”. Bestalde, aldi
|
berean
bi hizkuntza ikastea ez da hizkuntza bakar baten ikaskuntzaren oso desberdina, “bi hizkuntzatan hitz egiten ikasten duten haurrei buruzko azterketa guztiek adierazten dute ikaskuntza haur elebakarren modu berean eta etapa berdinetan egiten dela”, dio autoreak, “desberdintasun bakarra da haur elebidun batean hizkuntza batean egindako edozein aurrerapenek eragina izan dezakeela beste... Hasieran, hizkuntzak nahasteko joera izan dezakete, baina denborak aurrera egin ahala, arazo hori desagertu egiten da.
|
|
2009
|
|
|
Dena den, aldi
|
berean
bi hizkuntza dauden Erkidegoetan, berezkotasun printzipioak ezin du ofizialtasun bikoitzaren printzipioa ezabatu. Nolabaiteko modulazioak eragin ditzake, baina orokorrean da hizkuntza bakarraren printzipioa aplikatu, bi hizkuntza ofizialetako edozeinetan burututako edozein jarduerak erabateko balio eta eragin juridikoa izango baitu.
|
|
2010
|
|
|
• elebitasun sozialaz eusko Jaurlaritzan gizarte geroz eta elebidunagoa lortzea helburu nagusitzat jotzen da. eta horren aurrean gogoeta hau egiten du: Elebitasun soziala modu iraunkorrean bideratu ezina da... Izan ere, gizarte
|
berean
bi hizkuntza funtzio berberak betetzeko erabiltzea proposatzen denean... indartsuena den hizkuntza nagusitzen da... Eta noski, soberan dagoen hizkuntza ahulena denez, hizkuntza indartsuena nagusitzea onartzen da (modu subliminal batean bada ere).
|
|
2011
|
|
|
Txepetxek dio diglosia kontzeptua funtzio
|
berean
bi hizkuntza aurkitzen direnean sortzen dela. Baina hizkuntzak izan dezakeen maila edo tokia asko aldatzen da bakoitzak okupatzen duen tokiaren arabera.
|
|
|
Bestetik, samierazko eta norvegierazko irakaskuntza ereduan ikasgai bakoitza bi hizkuntzetako batean ikasteko aukera dago. Edo ikasgai
|
bera
bi hizkuntzak nahastuz ere egin daiteke eredu honetan. Hirvonenen arabera, eredu honen baldintzak ez daude oso zehaztuta, eta dirudienez, eskola gehienetan nagusi da norvegierazko irakaskuntza, samierazko irakaskuntza egiten duten eskolak ere egon badauden arren.
|
|
2012
|
|
|
Neurtzaileak zalantzak izan ditzake entzun duenaren aurrean, hiztuna zein hizkuntzatan ari den garbi ez dakielako. Hainbat arrazoirengatik gerta daiteke hori, esate baterako, ondo aditzeko arazoak izan dituelako edo esaldi
|
berean
bi hizkuntza modu oso nahasian erabili direlako. Kasu horietan, elkarrizketa horiek ez jasotzea gomendatzen da, irizpide orokorra ahalik eta datu gehien biltzeko saiakera egitea bada ere.
|
|
|
Pertsuasioarekin eta publizitate elebidun edo eleanitzarekin zerikusia duten ikerketa esanguratsuak egin dira baita ere psikosoziolinguistikaren ikuspegitik. Lunak eta Peracchiok marketing mezuetan kode aldaketak21, hau da, esaldi
|
berean
bi hizkuntza nahasteak, kontsumitzaile elebidunengan izan dezakeen inpaktua aztertu dute. Atera duten ondorioa da hizkuntza gutxituetako esloganak hizkuntza nagusira itzulita pertsuasiboagoak direla hizkuntza nagusiko esloganak hizkuntza gutxitura ekarritakoak baino (Luna eta Peracchio, 2005).
|
|
2015
|
|
|
–(...) Jakina da, bestalde, ez teorian eta ez praxian elebitasun sozialaren kontu hori modu iraunkor batean bideratu ezina dela. Izan ere, gizarte
|
berean
bi hizkuntza funtzio berberak betetzeko erabiltzea proposatzen denean, jakina da zer proposatzen den: bietako bat soberan edo alferrikakoa denez (superflue, deitzen dio W.F.
|
|
|
Baita gehienbat erderaz egin ere, ezen 64 orrialdeko lehen zenbaki hartan
|
bertan
bi hizkuntzatan zetorren editoriala eta Andu Lertxundiren. Foruak eta euskal literatura, pare bat orrialdeko artikulua salbu, gainerako guztia gaztelaniaz baitzetorren.
|
|
|
Liburu elebidunak gero eta presenteago dira apaletan. Liburu
|
berean
bi hizkuntzak. Frantsesa eta euskara.
|
|
2017
|
|
|
Jakina, konpromiso hori betetzeko aldi
|
berean
bi hizkuntza erabili behar dira batzuetan, alegia, prozesu elebiduna izan daiteke. Kasu horretan, konpromisoak doako itzulpen eta interpretazio zerbitzuak eman behar izatea dakar (prozedura kriminalak izatekotan), eta doakoak edo ordaindu beharrekoak (prozedura zibiletan eta administrazio prozeduretan).
|
|
|
Hori dela eta, ezin dugu esan argitaratuta dagoen informazio guztia batu dugunik berrikusketa honetan. Alabaina, mugak muga eta ikusitakoaren arrazoia edozein izanda ere, praktika klinikorako erabilgarria den aurkikuntza nagusia aipatutako bi puntuetan laburbildutakoa da, alegia, gaixo psikotiko elebidunak sintomen adierazpen ezberdina egiteko joera daukala
|
bere
bi hizkuntzetan, eta, beraz, egokiena azterketa psikopatologikoa bi hizkuntzak erabiliz egitea izango litzatekeela.
|
|
|
Endogenoa esaten diogu, Grutmani (2013) jarraikiz, espazio geografiko
|
berean
bi hizkuntza edo gehiagoerabiltzen direlako; kontrara, elebitasun exogenoaz mintza gaitezke idazle migratzaileen kasuan, hain zuzen, historian gehien ikertutako autoitzultzaileak horiek (Gentes, 2015), hala nola, Nabokov, Huston eta Beckett.
|
|
|
Iberian ‘torca’ da honen baliokidea, oso ugaria toponimian. zamarra// txamarra. Izen eta jantzi
|
bera
bi hizkuntzetan. Oso litekeena da hitz hau Aragoi Gaztelako konkistatzaileek eramana izatea, napolieraz eta Italia hegoaldeko beste hizkera batzuetan ere erabiltzen baita.
|
|
|
Frantsesean hiztun osoa da (AB), Alemanan ez (B), aritzen da, baina falta zaio berezko hiztun batek dituen naturaltasuna eta gaitasuna. Paristar hau elebiduna deitzen dena da, baina
|
bere
bi hizkuntzetako ezagutzak ez dira berdinak, inolaz ere: Frantsesean AB/ B Alemanean.
|
|
2021
|
|
|
210 1967an hasiko dira testu
|
bera
bi hizkuntzatan argitaratzen duten artikuluak. Testurik gehien egunkari honetan argitaratu zuenez, erdarak proportzio garrantzitsua izango du bere produkzioan, baina Aránzazun, Zeruko Argian eta Goiz Argin ere testu ugari argitaratuko ditu, eta, horiek guztiak euskaraz izango direnez, gehiago izango da hizkuntza horretan argitaratutakoa. urte luzez hartu zuen dimentsioa:
|
|
2022
|
|
|
euskara maila oso oneko batek baino gehiagok aitortu dit gazteleraz irakurri duela. Duela hogei urte ez ziren ausartuko halako aitorpenik egiten, eta, bestalde, ezinezkoa ere bazen, orduan euskal nobelak ez zirelako, orain bezala, ia aldi
|
berean
bi hizkuntzatan argitaratzen. Horra garapenaren zehar kalteak».
|
|
2023
|
|
|
Montesek salatu du tartean osasun gaiekin lotutako motiborik egon gabe paziente baten historia medikoan sartzea «kode deontologikoaren» aurkakoa dela, eta delitutzat ere hartu behar dela. Kasu honetan, gainera, mezu horien atzean euskararen erabileraren kontrako jarera egotea ere salaketarako motibo dela gogoratu du,
|
berak
bi hizkuntza ofizialetan jarduten duelako lanean, pazienteen beharrak aintzat hartuta beti. Zentzu horretan, uste du «iraingarria» dela mezuak idatzi dituen profesionalaren jarrera, Espainiaren eta gazteleraren kontrako «gorrotoa» egotzi diolako euskara erabiltze hutsarengatik.
|