|
2000
|
|
|
643). Bakoitzakzuen Espainiaren ikusmoldea (gutxi asko, berariazkoa), eta bakoitzak aldarrikazezakeen
|
bere
hizkuntz politika.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntza aniztasunaren krisi global honetan, biltzarrak Europaren gainean itxaropenak eta eszeptizismoa agertu ditu: Pasqual Maragall president ak katalanaren ofizialtasuna Europan hizkuntza gutxitu guztientzat onuragarria izanen zela adierazi zuen »ezin ukatu haien ttipitasunean ere handinahiak izaten badakitela» eta Miquel Siguanek Europako Batasunari
|
bere
hizkuntza politika zein den argi eta garbi zehatz dezala eskatu zion »ezin ukatu katalanaren ofizialtasun europarraren alde, politikari eta intelektual katalanen artean dagoen sintonia ona». Baina Joshua Fishman, aurtengo Linguapax sarietako bat eskuratzean, ezkor eta etsita agertu zitzaigun" mundua gero eta okerrago dago, eta Europan berean, Europaren Batasunaren aldetik, hizkuntza aniztasuna galtzeko arazoaren aintzatespen errealik ere ez dago" esatean.
|
|
|
Egia esan, ez da sinestekoa auzi honetan ditugun uste ustelen metaketa. Izan ere, mundu guztiak aitortuko dizu, batetik, hizkuntzaren izaera, ezer izatekotan, soziala dela oroz gain, eta mundu horren zati handi batek aldi
|
berean
hizkuntzen politika bideak pertsona mailako irizpideetan oinarritu behar direla pentsatuko du, bestetik.
|
|
2005
|
|
|
Datozen hilabeteetan, Bide Eginez medio, arlo hauek ikuspegi estrategikotik definituko ditugu. Eta estrategia hau malgua izango da, ez delako gauza
|
bera
hizkuntza politika Aian edo Oreretan. Eta irekia izango da, herri eraikuntzan ari diren guztien ekarpenak jaso eta bildu nahi ditugulako.
|
|
2008
|
|
|
23). Duela gutxi ere Euskararen Erakunde Publikoak (EEP), sortu berri den egitura publikoak, triptiko hori bere printzipio orokorretan erabili du, oinarri teoriko gisa6 Euskararen irakaskuntza eta lehen ikaskuntza EEP ren lehentasunetan sartzen dira,
|
bere
hizkuntza politika proiektuaren lema" Hiztun osoak helburu, haur eta gazteak lehentasun" dela jakinez.
|
|
|
Euskararen irakaskuntza eta lehen ikaskuntza EEP ren lehentasunetan sartzen dira,
|
bere
hizkuntza politika proiektuaren lema" Hiztun osoak helburu, haur eta gazteak lehentasun" dela jakinez.
|
|
|
Esan dugun dena kontuan hartuz, egitura publiko berri hori eta
|
bere
hizkuntza politika proiektua urrats beharrezko eta garrantzitsuak direla agertzen zaigu, baina aldi berean nahikoak ez direla oraino" hizkuntzaren aldaketaren alderantzikatzeko" (ikus I.3). Ikusiz zein den frantsesaren eta euskararen arteko desoreka Ipar Euskal Herrian, badirudi hizkuntza politika proiektua ez dadila behar bezain eraginkorra izango euskararen egoera zinez aldatzeko.
|
|
|
Esan dugun dena kontuan hartuz, egitura publiko berri hori eta
|
bere
hizkuntza politika proiektua urrats beharrezko eta garrantzitsuak direla agertzen zaigu, baina aldi berean nahikoak ez direla oraino" hizkuntzaren aldaketaren alderantzikatzeko". go trukatuak dira, elkarrenganatzen dituzte, hizkuntza plangintzaren alor desberdinetan.
|
|
|
Errealismoaren itzal beltzari ederki igarri zion Ibiñagabeitiak giro abertzaleen habietan, errealismoak errealitatea dagoen dagoenean berritzeko besterik balio ez duenean. Gauzak aldatu beharrean, errealitatearen egoera nork
|
bere
hizkuntza politika zilegitzeko baliatu. Horra, damurik, aspaldi aspalditik datorkigun jokamoldearen makurra.
|
|
2009
|
|
|
Zilegitasun hori kontuan hartuta, Mendigurenek eskaria egin dio Eusko Jaurlaritzari:
|
Bere
hizkuntza politikaren iparra markatuko duen Euskara 21 hausnarketaren ondorioak euskalgintzarekin kontrastatu eta adostu ditzala.
|
|
2010
|
|
|
2004ko uztailaren 9an estatuak, akitaniako eskualdeak, pirinio atlantikoetako departamenduak, herrien sindikatak eta hautetsien kontseiluak hizkuntza politikarako egitura publiko berri bat sortu dute, euskararen erakunde publikoa (eep, Office Public de la Langue Basque). hitzarmen bereziaren ondotik eta lehen aldikoz egitura publiko batek euskararen aldeko politika bere gain hartzen zuen. Sei urte iragan dira, 2006ko abenduan eepk
|
bere
Hizkuntza politika proiektua aurkeztu du, egitura azkartu da (3.056.000 euroko aurrekontua 2010ean, 12 langile laster), alor asko jorratu ditu. horietarik nagusiena euskararen eskola irakaskuntza izan da, parekotasun eredu elebidunean eta murgiltze ereduan haurren kopurua azkarki emendatu da, bereziki lehen hezkuntzan. euskara teknikarien sare bat sortu du herri elkargo eta hiri batzuetan, soldat... euskararen transmisioan eragiteaz gain, eepk hizkuntzaren erabilpena sustatu duela eta ez gazteengan bakarrik.
|
|
|
Aurkezten dugun ikerketak euskarari interesatzen zaion irakurle arruntaz gain aginteak ere nahi lituzke argitu, era batez, euskararen aldeko hizkuntzapolitika erabakitzen dutenak bereziki. Ohar gaiten adibidez Euskararen Erakunde Publikoak etorkinen euskalduntzea ez duela landu
|
bere
hizkuntza politika proiektuan.
|
|
2011
|
|
|
Irakaskuntzan helduenean eta eskoletan pauso asko eman dira, baina iruditzen zait eta beharbada gehiago da ustea datuak baino azken hamar urte hauetan edo moteldu direla euskararen aldeko aurreratze horiek. Irakaskuntzan Gobernuak oso ongi asmatu du
|
bere
hizkuntza politika egiten, hau da, euskararen kontrako hizkuntza politika egiten, ingelesa jarri du tarteko. Horren bidez eredua moteldu da.
|
|
2012
|
|
|
Pariseko Legebiltzarrean finkatzen dituzte legeak eta EEPk eraman behar du
|
bere
hizkuntza politika Frantzian indarrean dagoen legediaren arabera, eta badakigu ez dela abantzu fitsik lurralde hizkuntzen alde frantses legedian. Lurralde hizkuntzak ez dira ofizialak.
|
|
2014
|
|
|
Bigarren maila batean, Euskal Herria hiru erkidego politiko administratibo desberdinetan banatua dago, eta horietako bakoitzean bertako agintaritzek politika desberdinak ezartzen dituzte beren lurraldeetako hizkuntzentzat, betiere estatu bakoitzak ezartzen duen lege marko orokorraren barrenean. Hau da, estatu beraren barrenean ere, maila apalagoko erakundeek, bakoitzak
|
bere
hizkuntza politika ezartzen du, lege markoak hartarako bidea uzten dion neurrian. Adibidez, Espainiako estatuaren barrenean, EAEn eta NFKn politika desberdinak aplikatzen dira, eta horrek ere eraginen du egoera soziolinguistikoan eta hezkuntzazkoan, eta haien bilakaeran ere bai.
|
|
2015
|
|
|
Bistakoa da UPNk ez duela
|
bere
hizkuntza politikan atzera egiteko inolako asmorik, legearen erreforma hau ez baita haiek proposatutakoa izan. Herritarrek urtetan egindako lan eskergaren ondorioa izan da, ez agintarien borondatez sortutako araua.
|
|
|
Argi dago, hizkuntz sozializazio prozesu honetan familiak
|
bere
hizkuntz politika garatu duela, honek hizkuntz ideologia, praktika eta kudeaketa kontuan hartzen dituela. zer egiten du familiak hizkuntzarekin. Zer erabilera mota dauka?
|
|
|
alde batetik, hizkuntzan garatu beharreko sozializazioa (alegia, hizkuntza irakastea); bestaldetik, hizkuntzaren bitartez gauzatu beharreko sozializazioa (ume eta gazteei gizarte rolak, arauak, harremanak, eta abar helaraztea). Eta argi dago, hizkuntz sozializazio prozesu honetan familiak
|
bere
hizkuntz politika garatu duela, honek hizkuntz ideologia, praktika eta kudeaketa kontuan hartzen dituela. Are gehiago, hizkuntzarekiko ardura hartzen ez badu ere, hor hizkuntz politika baten" eredua" legoke.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiaren hizkuntza kudeaketaren ebaluazio soziala. legealdiaren ezaugarri izan den herritarren sustatzeko politikari jarraituz, Aldundiak ahalbidetu nahi izan du herritarrek parte hartzea
|
bere
hizkuntza politikan, erakundeak eskaintzen dituen zerbitzuen hizkuntza kudeaketaren ebaluatzaile bilakatuz. Hizkuntza auditoretza egiteko eredu berri bat da Gipuzkoako Foru Aldundiak antolatu duen ebaluazio soziala, eta gizarte auditoretzaren eta kalitate auditoretzaren osagaiak biltzen ditu.
|
|
|
Ikerketak bi helburu orokor izan ditu. Lehenengo helburu orokorra EAEko alderdi politikoekproposagai dituzten hizkuntza politika ekimenak eta alderdiek hizkuntzen gainean dituztensinesmen, ideia, balio eta jarrerak aztertzea izan da; eta
|
bertatik
hizkuntza politika eta hizkuntzaideologia ereduak identifikatzea, b etiere alderdi politikoen arteko ikuspegi konparatiboa aintzathartuta. Era berean, alderdi politikoen hizkuntza politikaren eta hizkuntza ideologiaren arteanjarraipenik dagoen ere aztertu nahi izan da.
|
|
|
Legeak xehetasunez arautzen ditu bere mekanismo eta eginbeharrak. Horren barruan, hizkuntza komunitate bakoitzak bere zuzendaritza edukiko du, hizkuntza bakoitzak
|
bere
hizkuntza politika gara dezan. Eta kontseilu bat eratuko da, komunitate linguistikoek beren erara aukeratutako ordezkariekin, funtzio osagarriak betetzeko.
|
|
2017
|
|
|
106. Europan ez dago estatu bakar bat ere bere kultura politika propioa,
|
bere
hizkuntza politika propioa, eta elementu sinbolikoen kudeaketa propioa egiten ez duenik?. Joan Francesc Mira,. Soberanía, cultura, economia?, > http:// nabarralde, com/ eu/ eztabaida/
|
|
|
Arrazoiak beste nonbait idoro behar dira. Esaterako, estaturik gabeko hizkuntza handi bat amildegiaren ertzean egon liteke, kurduak lekuko, eta, bien bitartean, nazio politiko burujabe txiki batek
|
bere
hizkuntza politika modu jorian kudeatu287.
|
|
|
hartara, hizkuntza biziberritzeko ahaleginean legearen agindua hezurmamitzeko baldintza politiko eta zilegitasun sozialik egon ezean, lege babesaren ustezko eragin indarra engainagarria dela diosku247 Aginte publikoak hezkuntza sistemari helburu batzuk esleitu badizkio, helburu horiek bete egin behar dira. Eta betetzen ez badira, bistan da EAEko botere autonomikoak Euskal Herriaren lurralde zati hau bederen euskalduntze bidean jartzeko helburuari muzin egin diola eta, ondorioz, euskararen transmisio akademiko formalera mugatu duela
|
bere
hizkuntza politika. Legeak eskolaldiaren amaieran ikasleek euskaraz, ezagutza praktikoa?
|
|
|
EEPko kide diren erakundeek eta Frantziako Estatuak bakoitzak
|
bere
hizkuntza politika estrategia berezia zehazten du, bere eskumen esparruan gauzatzeko. Estrategia berezi hauek elkarren artean adosturiko estrategia orokorrarekin bat egiten dute, eta nahi izanez gero, EEPren laguntza ukan dezakete beren proiektuak bideratzeko.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian, Frantses Errepublikaren 1995eko dekretu baten bidez onura publikoko establezimendu gisa aitortua da Euskaltzaindia. Bere 2006ko abenduaren 21eko bilkuran, Euskararen Erakunde Publikoaren Administrazio Kontseiluak hori zehaztu zuen
|
bere
Hizkuntza politika proiektuan: «Euskaltzaindiak, hizkuntzaren kalitatea zaindu eta hizkuntza arauak jarri behar dituen erakundeak, funtsezko eragina ukan du hizkuntzari eman behar zaion egokipenean, eta ildo horretatik jarraitzen du.
|
|
|
2 Sánchez Carrión «Txepetx»en «motibazioa/ ezagutza/ erabilera» triptiko horrek («Un> idioma> se> aprende> por> tres> factores> básicos> que> son> la> motivación (Eusk.> motibapena), > la> percepción> (Eusk.> > ezagu tza), > y> el> exercicio> o> uso> (Eusk.> > erabilpena)», in Un> futuro> para> nuestro> pasado: 35) arrakasta handia lortu zuen Euskal Herrian eta oraino ere erabilia da hizkuntza plangintzan (Euskararen Erakunde Publi koak adibidez
|
bere
hizkuntza politika proiektuan), ekintza ezberdin batzuetan. Halere jakin behar da «Txepetx» norbanakoaren hizkuntza jabetzeari eta hizkuntza ikasteari aplikatzen zitzaiela, nahiz ama hizkuntzarenari (lehen hizkuntza), nahiz bigarren hizkuntzarenari.
|
|
|
Jakina, Larrunalde ez da egiazko herria. Baina
|
bere
hizkuntza politika erreala
|
|
|
Halere aitortu behar da monarkia zaharrak
|
bere
hizkuntza politika mugatu zuela, frantsesa akta ofizialetan soilik inposatuz; irakaskuntzan ordea ez, adibidez. Frantsesari lehentasun orokor bat emanez, horren aldean beste hizkuntzak onartzen ziren erresumako hizkuntza bezala.
|
|
2018
|
|
|
Mahai inguruan Ipar Euskal Herria ordezkatu Mathieu Bergéki esan zuen nerabezaro betean daudela
|
berean
hizkuntza politika eta, horrenbestez, euskararen erabileraren sustapen publikoa, nerabezaroak berezkoak dituen gorabehera guztiekin. Aurreneko urratsetan da Nafarroan hizkuntza politika, oinez ikasten, Nafarroako Gobernuko Euskarabidea Euskararen Nafar Institutuko zuzendari kudeatzaile Mikel Arregiren hitzetan.
|
|
2021
|
|
|
Euskarazko komunikabideen kasuan erabiltzaile potentzialen unibertsoa euskaldunek osatzen dutenez, unibertso hori erdal hedabideena baino askoz txikiagoa da eta ondorioz, euskal hedabideek nekez lortuko dute haien erabiltzaileengandik erdal hedabideek lor dezaketen adinako diru sarrerarik. Eta noski, Iruñeko udala UPNren eskuetan egon denean,
|
bere
hizkuntza politika ez da inoiz zuzendu euskal hiztun kopurua handitzera. Aitzitik, maiz hiztunek euskaraz bizitzeko duten eskubidea eragoztera zuzendu dute haien politika eta horrek zuzen zuzenean eragiten die euskal komunikabideei.
|
|
|
Euskararen Legeak udal bakoitzak
|
bere
hizkuntza politika egitea ahalbidetu duela adierazi du Arrutik, udal guztientzako minimo batzuk eginaraziz, baina gehitu du kasu askotan gauza bat dela Legeak ahalbidetzen duena eta beste bat egiten dena. Hots, lidergo politikoa aktibatzeko premia dugula esan du Arrutik.
|
|
2022
|
|
|
Azken urteetan eta bereziki jaz, borroka azkartuz eta antolatuz joan da, gure aldarrikapena euskal jendartearena dela frogatu dugu: gaur egun Euskal Herriaren gehiengo batek argi du frantses gobernuak
|
bere
hizkuntza politika diskriminatzailea aldatu behar duela, euskaraz ikasten duten ikasleen azterketak euskaraz antolatuz eta zuzenduz.
|
|
|
Azterketak euskaraz egiteko eskubidea eta murgiltze eredua orokortzeko estrategia bati buruzko adostasunak eraikitzea beharrezkotzat jo dute. EH Baik
|
bere
hizkuntza politika definitu eta instituzio guzietan iniziatibak martxan jartzea ere nahi dute.
|
|
2023
|
|
|
Badakite; haien esku obratzea. Hirigune elkargoak
|
bere
hizkuntza politika bozkatu eta obratu behar du ondoko urteetan.
|
|
|
Dakusagunez, botere autonomikoak
|
bere
hizkuntza politika berresteko eta zuritzeko darabilen aldez aurretikako diskurtsoak ez du arraildurarik. Izatekotan, hobetu daitezkeen ahulguneak daude botere autonomikoaren glotopolitikan.
|
|
|
Agenteak euskaldunak badira, publizitatea bi hizkuntzetan eramaten badugu, zerbitzuek haur bati bermatzen badiote euskaraz bizitzea haurtzaindegian, aisialdietan... baditugu manerak horretan aitzinatzeko. Ene anbizio nagusia da Elkargoak indar dezan
|
bere
hizkuntza politika. Erakuts dezagun, eta ez bakarrik eleetan, EEPren berritzearekin batera guk ere anbizio maila igotzen dugula.
|