2004
|
|
Eta, hain zuzen, ia ordubete egon nintzen isilik eta lore kanposantuko hiru gurutzeei begira: Genovevaren gizona; haren lagun
|
bat
; haren beste lagun bat. Hiru lagun hilik.
|
|
Eta, hain zuzen, ia ordubete egon nintzen isilik eta lore kanposantuko hiru gurutzeei begira: Genovevaren gizona; haren lagun bat; haren beste lagun
|
bat
. Hiru lagun hilik.
|
|
Niri ere gogoratzen zitzaizkidan paradisu kontu haiek, eta, bai, gauza arraroak ziren. La Vacheri begiratu eta urrezko galdera
|
bat
egitekotan jarri nintzen.
|
|
Ez nuen asmo hura betetzerik izan. Bat
|
batean
, nire gorputz osoan hotzikara sorraraziz, soinu bat iritsi zen kanposantu ttikiraino, eta aldarazi egin zidan galdera:
|
|
Ez nuen asmo hura betetzerik izan. Bat batean, nire gorputz osoan hotzikara sorraraziz, soinu
|
bat
iritsi zen kanposantu ttikiraino, eta aldarazi egin zidan galdera:
|
|
—Zertan ari zara pentsatzen? —esan zidan La Vachek begiak zerurantz altxatzen nituela ikusiz— Ez da inongo txoria, baizik eta Genovevaren diskoetako
|
bat
, piano musika, jakin nahi baduzu. Genovevak, gauero ez, baina askotan entzuten ditu diskoak.
|
|
Nahiz eta ordu hartan, munduan neraman denbora gutxiarekin, diskoak zer ziren jakin ez, poz
|
batean
abiatu nintzen bere atzetik. Esaera zaharrak dioen bezala:
|
|
Zeren, jakina, beti etxe inguruetan geldituz ez bainuen ikusi ere egiten, ez baineukan berarekin traturik. Nik banekien non egongo zen La Vache, Antiaju Berde eta errotako hortzaundiak zaintzen alegia, eta bisita
|
bat
egin behar niola pentsatzen nuen egunero; ordea azkenean Balantzategiko lokatz eztian sartuta gelditzen zitzaizkidan lau hankak. Era berean, gogoratu egiten nuen biok kanposantu ttikian edukitako hizketaldia, eta gerra kontu haiekin jarraitu egin genukeela esaten nion neure buruari, baina batzuetan goizegi eta besteetan beranduegi iruditzen zitzaidan arazo haietaz arduratzeko, eta hurrengo egunerako uzten nuen dena.
|
|
Guztiarekin, nik Balantzategin aurkitzen nuen eztia ez zuten behi makalek bakarrik egiten. Banuen beste arrazoi
|
bat
etxe inguruetan geratzeko, eta hori Genoveva zen, gerran gizona galdutako gure nagusia.
|
|
Gaurko egunetik begiratuta, bizitzak eman didan esperientziarekin, Pauline Bernardetteren kontrako izpiritua zela iruditzen zait. Izanez ere, nire mojatxoak zera ematen du, bihotz
|
baten partez
hamar bihotz ttiki ttiki dituela handik eta hemendik partituak, hamar bihotz ttiki katuen txintxarriak bezalakoak, eta beraietan mugimendu handia dabilela beti, alai edukitzen dituela esate baterako hiru, goibel eta mutu bi, eta beste bat zartatua, eta beste lau haserre eta soinu txarrarekin. Horregatik erantzuten dit erantzuten didan bezala, eguna komentutik kanpora pasatzen duenean:
|
|
Gaurko egunetik begiratuta, bizitzak eman didan esperientziarekin, Pauline Bernardetteren kontrako izpiritua zela iruditzen zait. Izanez ere, nire mojatxoak zera ematen du, bihotz baten partez hamar bihotz ttiki ttiki dituela handik eta hemendik partituak, hamar bihotz ttiki katuen txintxarriak bezalakoak, eta beraietan mugimendu handia dabilela beti, alai edukitzen dituela esate baterako hiru, goibel eta mutu bi, eta beste
|
bat
zartatua, eta beste lau haserre eta soinu txarrarekin. Horregatik erantzuten dit erantzuten didan bezala, eguna komentutik kanpora pasatzen duenean:
|
|
Jinko jaunak barka dezala ene mintzaje manera hau, baina pitokeria duzu! —bukatzen du haserre
|
batean
, kriskras, kriskras.
|
|
Balantzategiko ugazaba andre Genovevak ez zuen bere barruan halako ugaritasunik, baizik eta bihotz bakarra, behiok batzuetan eramaten dugun zintzarri sendo horietako
|
bat
bezalakoa: bihotz bakarra eta hura oso sakonean gordea.
|
|
bihotz bakarra eta hura oso sakonean gordea. Genovevaren zintzarriak ez zuen huskeriagatik soinurik aterako, ez zen lurraren dardar arin
|
batekin
larrituko. Ordea, zerbaitek kolpe gogorren bat ematen bazion, orduan bere zintzarriak soinu latz eta iluna aterako zuen, zintzarria bera pitzatzeko gauza zena.
|
|
Genovevaren zintzarriak ez zuen huskeriagatik soinurik aterako, ez zen lurraren dardar arin batekin larrituko. Ordea, zerbaitek kolpe gogorren
|
bat
ematen bazion, orduan bere zintzarriak soinu latz eta iluna aterako zuen, zintzarria bera pitzatzeko gauza zena. Eta, hain zuzen ere, andre haren bihotzak pitzatua zirudien senarra eta beste bi lagunen fusilamendu hartaz geroz.
|
|
konpainia apur bat egin ziezaion zeukala Genovevak morroi. Hala ematen zuela, diot, eta oso ondo esana dago, zeren morroi zaharrak ustekabe
|
bat
emango baitzigun behi guztioi, baita La Vacheri ere. Etxe hartako arrarotasunetako bat zen Bizkarroker.
|
|
Hala ematen zuela, diot, eta oso ondo esana dago, zeren morroi zaharrak ustekabe bat emango baitzigun behi guztioi, baita La Vacheri ere. Etxe hartako arrarotasunetako
|
bat
zen Bizkarroker. Bestea zen txakur eza, Balantzategin ez zegoela txakurrik.
|
|
Andre sendo, Genovevari ez genion ahuldade unerik ikusten, ezta basoko kanposantu ttikira erretiratu eta hiru gurutzeen aurrean belaunikatzen zenean ere, eta hain zen justua bere hizketa edo keinuei buruz, non horietako bakar
|
batek
sekulako garrantzia hartzen zuen guretzat. Bere agur batek poza ematen zigun egun osorako; bizkarrean txapaka eginez gero, berriz, saltoka hasteko gogoa.
|
|
Andre sendo, Genovevari ez genion ahuldade unerik ikusten, ezta basoko kanposantu ttikira erretiratu eta hiru gurutzeen aurrean belaunikatzen zenean ere, eta hain zen justua bere hizketa edo keinuei buruz, non horietako bakar batek sekulako garrantzia hartzen zuen guretzat. Bere agur
|
batek
poza ematen zigun egun osorako; bizkarrean txapaka eginez gero, berriz, saltoka hasteko gogoa. Eta gertatu zen andre sendo eta justu hark bere ondora deitu ninduela behin, esanez:
|
|
Gero eta nagiago, gero eta gozoago, La Vache nire laguna ia erabat joan zitzaidan burutik. Bera oso gutxitan azaltzen zen ukuilutik, Genovevak disko
|
bat
jartzen zuenean eta holako aldi berezietan, eta gurekin hitzik gurutzatu gabe betetzen zuen aldi hura. Altxa bere buru handia, eta mespretxuz begira egoten zitzaigun:
|
|
Hasiera
|
batean
, mindu egiten nintzen bere portaera harengatik, zeren, orduan neukan euli buruarekin, mespretxua egiten zidala iruditzen baitzitzaidan, lagun txar txarra zela. Baina, jakina, gauzak zeharo kontrako aldera ziren.
|
|
Apurka apurka, ahaztuz nindoan guztiaz. Antiaju Berde eta errotako teilatuan ikusitako bi hortzaundi haiek aspaldi
|
bateko
pertsonaiak iruditzen zitzaizkidan, edo noizbaiteko amets gaizto batean azaldu bezala desagertutakoak; gerra kontuak, bukatua zegoen ala ez, Bizkarroker bezalako zaharren kontuak; inguruetako mendi batean erorita zegoen abioia edo kanposantu ttikiko gurutzeak, esanahi gabeko gauzak. Gaurko egunetik begiratuta, zera ikusten dut garbi, bizitzaren martxak modu hartan segitzera, galdu egingo nuela, erabat eta betikoz, La Vacheren adiskidetasuna, hasierako egunean bion artean sortutako konfiantza eta elkar ulertze hura.
|
|
Apurka apurka, ahaztuz nindoan guztiaz. Antiaju Berde eta errotako teilatuan ikusitako bi hortzaundi haiek aspaldi bateko pertsonaiak iruditzen zitzaizkidan, edo noizbaiteko amets gaizto
|
batean
azaldu bezala desagertutakoak; gerra kontuak, bukatua zegoen ala ez, Bizkarroker bezalako zaharren kontuak; inguruetako mendi batean erorita zegoen abioia edo kanposantu ttikiko gurutzeak, esanahi gabeko gauzak. Gaurko egunetik begiratuta, zera ikusten dut garbi, bizitzaren martxak modu hartan segitzera, galdu egingo nuela, erabat eta betikoz, La Vacheren adiskidetasuna, hasierako egunean bion artean sortutako konfiantza eta elkar ulertze hura.
|
|
Apurka apurka, ahaztuz nindoan guztiaz. Antiaju Berde eta errotako teilatuan ikusitako bi hortzaundi haiek aspaldi bateko pertsonaiak iruditzen zitzaizkidan, edo noizbaiteko amets gaizto batean azaldu bezala desagertutakoak; gerra kontuak, bukatua zegoen ala ez, Bizkarroker bezalako zaharren kontuak; inguruetako mendi
|
batean
erorita zegoen abioia edo kanposantu ttikiko gurutzeak, esanahi gabeko gauzak. Gaurko egunetik begiratuta, zera ikusten dut garbi, bizitzaren martxak modu hartan segitzera, galdu egingo nuela, erabat eta betikoz, La Vacheren adiskidetasuna, hasierako egunean bion artean sortutako konfiantza eta elkar ulertze hura.
|
|
Udazkena zen bankete hartara aurreneko aldiz hots egin zidatenean. Basoan nengoen beste behiekin bertako orbel bigunaren gainean etzanda, eta bat
|
batean
Genoveva eta Bizkarroker azaldu zitzaizkigun txistuka eta oihu eginez:
|
|
Altxa denok! —zioen Bizkarrokerrek gu arba
|
batekin
zirikatuz.
|
|
Egun hartan, Pauline Bernardettek komentuan sekula egiterik ez dagoen gauza
|
bat
egin zuen, ateak zabaldu eta gure lorategian sartzen utzi kanpoko jendeari. Sei neska mutil ziren, motxila eta botadunak, komentuaren arkupetan azaldu eta beren mendi denda zabaltzeko baimena eskatu zutenak.
|
|
—Emaiguzu denda zuen lorategian jartzeko baimena, Soeur, ikara ematen digu hor kanpoko zelai
|
batean
jartzeak. Hemengo murru hauen babesean seguruago sentituko gara —esan zioten Pauline Bernardetteri.
|
|
Komentuko lorategia izugarri handia da, eta zitadela
|
bat
iduri du jira guztian dituen murruak direla-eta. Bertan denetarik dago, eta ez belarra eta lorea bakarrik.
|
|
Inguru guztian mendia besterik ez dago, eta beldur gara. Neskak
|
batez
ere oso beldur dira. Ezin al gaituzu atetilaren batetik sartu?
|
|
Neskak batez ere oso beldur dira. Ezin al gaituzu atetilaren
|
batetik
sartu?
|
|
—Serora
|
batek
komentuko erregelak obeditu behar dituzu, baina karitatea mundu huntako gauza ororen aintzinian duzu, Pauline Bernardette —esan zion bere buruari. Handik gutxira, komentuaren atzeko aldeko atetila ireki zien neska mutilei.
|
|
Ama superieurek egin dudana jakiten badu, larriki pagaturen deitzut. Hilabeteko penitentzia ezarriren deitazu bederen —esan zien Pauline Bernardettek lorategiko belaze polit
|
bateraino
eraman eta gero. Gazteek baietz egin zuten buruaz, eta denda antolatzen hasi ziren.
|
|
—Esan dizuet egundoko gerezi jatea egingo genuela gaur —hots egin zuen Rubiok halako
|
batean
, beraien azpi asmoak agerian jarriz— Eta lekua. Zer iruditzen zaizue lekua?
|
|
Algara eta garrasiak gailurrean zeudenean, eskuan makila zekarren errainu
|
batek
zeharkatu zuen belazea. Pauline Bernardette zen.
|
|
Bere lagunak buruz motzak bezala, bera zikina zen, simaurra. Altxa zen denda ondotik eta, aurpegiko zain guztiak larrituz, irain lizun zerrenda
|
bat
bota zion mojari. Pauline Bernardetteren txintxarriak mututu egiten ziren kolpetik.
|
|
Pauline Bernardette hala tratatzea ezin zen ametitu. Ezin nion lagun hari huts egin behin
|
batez
, euli buruarekin nenbilen garaian, La Vacheri huts egin nion bezala.
|
|
Laster bukatu ziren Rubioren irainak, eta baita bere harrotasunak ere. Txabolatik ateratzen ikusi ninduenean, moja ttikiak puskatutako botila haietako
|
bat
hartu eta gizontxo portatu nahi izan zuen, erakutsi bere lagunei noraino zen ausart. Amenazu egin zidan botila puska harekin.
|
|
—Txistu egingo dut —erantzun zion Genovevak. Eta abistu luze eta fin
|
bat
egin zuen. Oso trebea zen andre hura abistu egiten, diskoetan entzundako piezak ere jotzen zituen aldian behin.
|
|
Inbitazioa onartu eta barrura sartu zen La Vache, eta haren atzetik abiatu ginen beste sei beltzok; guretzat baitzen egun hartako banketea, ez gorrienzat. Baldin eta Bidanik edo beste gorriren
|
batek
sartzekoa egiten bazuen, Bizkarrokerrek makilazo bat ematen zion beste alde batera bidaliaz.
|
|
Inbitazioa onartu eta barrura sartu zen La Vache, eta haren atzetik abiatu ginen beste sei beltzok; guretzat baitzen egun hartako banketea, ez gorrienzat. Baldin eta Bidanik edo beste gorriren batek sartzekoa egiten bazuen, Bizkarrokerrek makilazo
|
bat
ematen zion beste alde batera bidaliaz.
|
|
Inbitazioa onartu eta barrura sartu zen La Vache, eta haren atzetik abiatu ginen beste sei beltzok; guretzat baitzen egun hartako banketea, ez gorrienzat. Baldin eta Bidanik edo beste gorriren batek sartzekoa egiten bazuen, Bizkarrokerrek makilazo bat ematen zion beste alde
|
batera
bidaliaz.
|
|
—Lagun on ona —entzun nuen orduan, jadanik ukuiluko atean nengoela— Zergatik ibili presati eta gogotsu banketera sartzeko orduan? Zergatik ez geratu une
|
batez
udazkeneko aire fina hartuz. Eta, bide batez, zergatik ez ikusi Balantzategiko nagusi horiek behi gorriekin egiten dutena?
|
|
Zergatik ez geratu une batez udazkeneko aire fina hartuz? Eta, bide
|
batez
, zergatik ez ikusi Balantzategiko nagusi horiek behi gorriekin egiten dutena. Nire iritzirako, beharrezkoa da datu bilketa bat.
|
|
Eta, bide batez, zergatik ez ikusi Balantzategiko nagusi horiek behi gorriekin egiten dutena? Nire iritzirako, beharrezkoa da datu bilketa
|
bat
. Bestela, sekula ezin izango dira argitu etxe honetako arrarotasunak.
|
|
Beraz, leku hartan ixten zituzten ukuiluan gelditu ezin zirenak. Alde
|
batera
, harrigarria ere iruditzen zitzaidan, zeren normalki ez baitziguten belaze borobilera pasatzen uzten, ezta belarra oso hazia zegoenean ere.
|
|
Gaurko egunetik begiratuta, bizitzak ematen duen esperientziarekin, ez nuke banketetzat hartuko egun hartan Balantzategin egin genuen jatea. Azken
|
batean
, pentsua besterik ez zen, aldian behin Chevrolet kamioi batek zakutan ekartzen zuena. Baina, jakina, ordu hartan guk behiok ia ez genuen jaki kanpotarrik ezagutzen, eta pentsua gauza berria iruditzen zitzaigun.
|
|
Gaurko egunetik begiratuta, bizitzak ematen duen esperientziarekin, ez nuke banketetzat hartuko egun hartan Balantzategin egin genuen jatea. Azken batean, pentsua besterik ez zen, aldian behin Chevrolet kamioi
|
batek
zakutan ekartzen zuena. Baina, jakina, ordu hartan guk behiok ia ez genuen jaki kanpotarrik ezagutzen, eta pentsua gauza berria iruditzen zitzaigun.
|
|
Baina, jakina, ordu hartan guk behiok ia ez genuen jaki kanpotarrik ezagutzen, eta pentsua gauza berria iruditzen zitzaigun. Lau gurpilen gainean ibiltzen zen Chevrolet hura bezain berria, bide
|
batez
esanda, zeren motorrak ere arraroak baitziren gure haranean. La Vachek aipatzen zuen abioi erori harena, eta kitto, beste motor arrastorik ez inguruetan.
|
|
Balantzategin dagoen belar fin, goxo eta elikagarriarekin, zer dela-eta kamioi etan ekarri behar den elikagai hori? Zenbat kostatzen ote da pentsu zaku
|
bat
–Litxarreria iruditzen zait.
|
|
Eta gainera, ez da jateko modu osasungarria. Ahal dela gauza naturala jan behar da, zeren osterantzean hondatu egin baitaiteke gure estomagoetako
|
bat
. Eta benetan esaten dizut, bere estomagoetako bat hondatzen duen behiak bere bizitzaren zati bat ere hondatzen du.
|
|
Ahal dela gauza naturala jan behar da, zeren osterantzean hondatu egin baitaiteke gure estomagoetako bat. Eta benetan esaten dizut, bere estomagoetako
|
bat
hondatzen duen behiak bere bizitzaren zati bat ere hondatzen du. Naturala, lagun, ahal dela gauza naturala jan behar da.
|
|
Ahal dela gauza naturala jan behar da, zeren osterantzean hondatu egin baitaiteke gure estomagoetako bat. Eta benetan esaten dizut, bere estomagoetako bat hondatzen duen behiak bere bizitzaren zati
|
bat
ere hondatzen du. Naturala, lagun, ahal dela gauza naturala jan behar da.
|
|
Nabari zen, hori bai, eta beste arrazoiengatik bazen ere, nire Setatsua bezain urduri zegoela, zeren diskoen arteko isiluneak desohizko zaratatxoez narrasten baitziren maiz: fuertegi itxitako ate
|
baten
kolpearekin edo lurrera eroritako antoxina baten kinketakoekin. Gainera, Bizkarrokerrek Balantzategin jarraitzen zuen, bizikleta hartu eta bere herrira joan gabe, eta ganbaran ari zen lanean, zarata ateraz bera ere.
|
|
Nabari zen, hori bai, eta beste arrazoiengatik bazen ere, nire Setatsua bezain urduri zegoela, zeren diskoen arteko isiluneak desohizko zaratatxoez narrasten baitziren maiz: fuertegi itxitako ate baten kolpearekin edo lurrera eroritako antoxina
|
baten
kinketakoekin. Gainera, Bizkarrokerrek Balantzategin jarraitzen zuen, bizikleta hartu eta bere herrira joan gabe, eta ganbaran ari zen lanean, zarata ateraz bera ere.
|
|
Lehor. Udazken polita daukagu —erantzun zuen gizonetako
|
batek
.
|
|
Baina hasi egin dugu, bai —atera zen lehengo gizona, eta beste batzuek barre ttikiak egin zituzten. Sei
|
bat
izango ziren denetara, baina ezin nor edo nolakoak ziren jakin. Ukuiluko saiateraz kanpora, iluna besterik ez zen ikusten; izarren bat, denez ere.
|
|
Sei bat izango ziren denetara, baina ezin nor edo nolakoak ziren jakin. Ukuiluko saiateraz kanpora, iluna besterik ez zen ikusten; izarren
|
bat
, denez ere. Eta La Vache qui Ritek ere ezin zuen ezer handirik ikusi, nahiz bera ukuilu ateko zirrikitu batetik saiatu.
|
|
Ukuiluko saiateraz kanpora, iluna besterik ez zen ikusten; izarren bat, denez ere. Eta La Vache qui Ritek ere ezin zuen ezer handirik ikusi, nahiz bera ukuilu ateko zirrikitu
|
batetik
saiatu. Belarriz jakindakoarekin konformatu beharra zegoen.
|
|
Zer kargatzen zuten? Bada,
|
batek
zalditik erortzean egin zuen hotsagatik, zakuak, zaku bete beteak. Zerez beteak?
|
|
La Vachek ere adi entzuten zuen salatik zetorrena, baina hala eta guztiz ere, nahiz bera eta biok izan ukuiluan esna geunden behi bakarrak, nahiz nik berarekin hitz egiteko gogo izugarria eduki, ez nintzen beragana joatera ausartu. Haserretuta egongo zela pentsatzen nuen, ez zidala behin ere barkatuko bera alde
|
batera
utzi eta behi makalekin ibili izana.
|
|
Balantzategiko sekretu
|
batez
jabetzen naiz.
|
|
Benetako behi izan nahi nuen nik ere, ahalik eta gehiena bereizi makaldadetik, berriro elkartu La Vache behin
|
bateko
lagunarekin; baina behi makalen taldetik berarenganaino zegoen ibilera ez zen xamurra, baizik eta desertuan egin beharrekoa. Eta desertu hark, nire kasuan, izena zuen:
|
|
Ez Pobrezia, Gaixotasun edo Kartzela, nola deitzen diren asko eta askoren desertuak, baizik eta Bakardade. Zentzu
|
batean
, nirea Pauline Bernardetteren kontrakoa ere bazen, moja ttikiaren desertua, antza, Ezkontza baitzen.
|
|
Nik ez nizun gazte haiekilan izan nahi, nik bortuan nahi nizun ene behiekilan. Egun
|
batez
, erran zitadazun aitak: " Polinañi, ikusten dizut zonbat sofritzen duzun hainbeste galairekin.
|
|
Piarres egun oroz jiten zeitadazun etxerat. " Polinañi", erraiten zitadazun," ezkontzen garelarik, azienda eta lurrak sal, eta Pariserat joanen gituzu errestorant
|
baten
ezartzera". Egiatan erraiten deitzut, Mo, hori behatu neion lehen egunean heda heda erori nintzela destrenputurik.
|
|
Zuregatik izan ez balitz, orain ez nindukezun komentuan egonen. Egun
|
batetan
, pagatu deitzut egin mertxedea.
|
|
Pauline Bernardetteren desertua, beraz, Ezkontza deitzen zen, eta azken
|
batean
ez zitzaion hain zeharkagaitza suertatu: aski izan zuen nire gainera erori eta, ondorenean, komentura sartzearekin.
|
|
Ordea nireak, Bakardadek, hondar gehiagokoa zirudien, bihurriagoa eta luzeagoa. Alde
|
batetik
, erabakita nengoen ukuiluko behi makalekin inolako tratabiderik ez izatera; ez nien diosalik ukatuko, noski, baina bai gainerako guztia. Alferrik emango zidaten hizpidea, alferrik eskainiko belar goxorik edo etzateko toki onik.
|
|
Laguntasuna hausten denean Pauline Bernardettek geranioen adar hautsiekin bezala jokatu behar da: laguntasun hori lur berri
|
batean
jarriz eta itxoinez, pazientzia hartuz harik eta itsasten den arte.
|
|
Ikerketari ekin nion bakarrik gelditu eta aurreneko egunetan, eta nahiko alaitasunez gainera. Zeren hori baitu Bakardade izeneko desertuak, hasiera
|
batean
ez duela ematen gogor, baizik eta gozo, lasaigarri, arnasa emaile. Abioi eroriaren bila haranean gora eta behera nenbilela, sekula ez bezala sentitu nintzen, eta eskerrak ematen nituen ukuilua eta behi makalak begi aurretik kenduak nituelako.
|
|
Abioi eroriaren bila haranean gora eta behera nenbilela, sekula ez bezala sentitu nintzen, eta eskerrak ematen nituen ukuilua eta behi makalak begi aurretik kenduak nituelako. Udazkenaren erdi aldera harkaitz batzuetara iritsi eta abioia ikusi nuenean, berriz, oso ideia ona iruditu zitzaidan haren hego hautsi
|
baten ondoan
etzatea, gerrari buruz pentsatzen, han eroritako pilotoarengan pentsatzen, edozein gauzatan pentsatzen. Ez neukan presarik ezertarako.
|
|
Niri erantzuna ematen saiatu beharrean, La Vache zutik jarri zen kolpetik. Urduri mugitzen zituen lau hankak, eta larriki begiratzen zuen aurreko puntu
|
batera
. Segitu egin nion begiratuari:
|
|
Nekatuegia nengoen eztabaidan hasteko eta, bestalde, ez nuen lehen egunean bertan haserre
|
bat
eduki nahi. Beraz, isildu egin nintzen.
|
|
Mendi mendian zeregin gutxi izaten da. Ukuiluko behi
|
batek
esango lukeen bezala, han ez dago ezer, han ezinezkoa da entretenitzea, leku aspergarria da. Eta, zergatik ez, beharbada egia da ukuiluko behiek mendi mendiari buruz esaten dutena.
|
|
Eta, zergatik ez, beharbada egia da ukuiluko behiek mendi mendiari buruz esaten dutena. Gauza gutxi dago goialdeetan, eta bertan bizitzea zotz
|
batekin
sua egitea bezalakoxe lana da. Ukuiluko behiek, eta areago granja edo herri handietan bizi direnek, mila gauza desberdin dauzkate egiteko eta ikusteko:
|
|
Ukuiluko behiek, eta areago granja edo herri handietan bizi direnek, mila gauza desberdin dauzkate egiteko eta ikusteko:
|
batean
, kamioi berrian eramango dituzte; bestean, musika ezezaguna jarriko diete; hurrengoan, pentsu bitxiren bat emango die ugazabak. Eta beti bisitak, eta beti behi berriak, toki eta nazio guztietakoak, eta abar eta abar.
|
|
Ukuiluko behiek, eta areago granja edo herri handietan bizi direnek, mila gauza desberdin dauzkate egiteko eta ikusteko: batean, kamioi berrian eramango dituzte; bestean, musika ezezaguna jarriko diete; hurrengoan, pentsu bitxiren
|
bat
emango die ugazabak. Eta beti bisitak, eta beti behi berriak, toki eta nazio guztietakoak, eta abar eta abar.
|
|
Eta beti bisitak, eta beti behi berriak, toki eta nazio guztietakoak, eta abar eta abar. Hitz
|
batean
esateko, zotzak ez ezik egur puskak eta enborrak dauzkate ukuiluko behiek bizitzaren sua pizteko. Baina, hauxe da galdera, su hori zotzekin egindako ttikia baino hobea izaten al da beti?
|
|
Gauzak hola, komentu ingurutara elkhi eta bide bazterreko adar eta ezpal biltzen aritu ninduzun, eia egur mozkin haiekin negua iragan artino arranjatzen ginen. Hala, su egin behar zen azken egunetarik
|
batetan
, ezpal beltz eta ttipiño bat ikusi nizun lurrean, lehenago ere errerik zirudiena, eta hartuko dizut ez dizut hartuko egon ninduzun denbora batez. Azkenean, saskirat eman nizun eta errefektuarrera eraman.
|
|
Gauzak hola, komentu ingurutara elkhi eta bide bazterreko adar eta ezpal biltzen aritu ninduzun, eia egur mozkin haiekin negua iragan artino arranjatzen ginen. Hala, su egin behar zen azken egunetarik batetan, ezpal beltz eta ttipiño
|
bat
ikusi nizun lurrean, lehenago ere errerik zirudiena, eta hartuko dizut ez dizut hartuko egon ninduzun denbora batez. Azkenean, saskirat eman nizun eta errefektuarrera eraman.
|
|
Gauzak hola, komentu ingurutara elkhi eta bide bazterreko adar eta ezpal biltzen aritu ninduzun, eia egur mozkin haiekin negua iragan artino arranjatzen ginen. Hala, su egin behar zen azken egunetarik batetan, ezpal beltz eta ttipiño bat ikusi nizun lurrean, lehenago ere errerik zirudiena, eta hartuko dizut ez dizut hartuko egon ninduzun denbora
|
batez
. Azkenean, saskirat eman nizun eta errefektuarrera eraman.
|
|
Bada, sutara bota niala ezpal itsusi eta ezdeus hura, eta uste gabe koloriñotako karrak sortu zirela hartatik. Erraiteko, mihi
|
batek
blu argia zizun, elizattoan dugun Andre Dena Mariaren mantuak duen kolorekoa. Beste mihi batek berde nakaratua; ondokoa, urre idurikoa.
|
|
Erraiteko, mihi batek blu argia zizun, elizattoan dugun Andre Dena Mariaren mantuak duen kolorekoa. Beste mihi
|
batek
berde nakaratua; ondokoa, urre idurikoa. Eta bazituzun mihi gehiago ere, thai gabe elkarrekin nahastekatzen zirenak.
|
|
Egia handia da Pauline Bernardettek egun hartan adierazi zidana, neronek ikusi nuen garbi asko mendi mendian pasatako bolada hartan. Hasiera
|
batean
, luze egiten zitzaidan denbora, eta ahal izan guztietan freskura zeukan txoko bat aurkitu eta bertan gelditzen nintzen lotan. Ez neukan noski hara joateko damurik, zeren Balantzategi eta abarretan sufritutakoak ez baitzitzaizkidan burutik joaten.
|
|
Egia handia da Pauline Bernardettek egun hartan adierazi zidana, neronek ikusi nuen garbi asko mendi mendian pasatako bolada hartan. Hasiera batean, luze egiten zitzaidan denbora, eta ahal izan guztietan freskura zeukan txoko
|
bat
aurkitu eta bertan gelditzen nintzen lotan. Ez neukan noski hara joateko damurik, zeren Balantzategi eta abarretan sufritutakoak ez baitzitzaizkidan burutik joaten.
|
|
Baina, aukeran, pobrea aurkitzen nuen neure erresuma berria: ez erreka
|
bat
, ez artasororik, ez belar edo landare desberdineko baratzerik. La Vachegatik ez izatera, ez dakit zer pasako zen lehen hilabete haietan.
|
|
Eta su ttiki hark, zotzarenak Bernardette bezala, harrapatu egin ninduen. Hartan, eta traba
|
bat
kolpetik desegin izan balitz bezala, Denboraren Gurpila gozo gozo jiratzen hasi zen: eta udazkenari negua jarraitu zitzaion, eta neguari udaberria, eta udaberriari, berriro ere, uda.
|
|
Mendiko boladari buruz halaxe pasatzen zait, zoriontsu izan nintzela eta laino
|
batean
bezala gelditu zaidala buruan. Gogoratzen dut, hori bai, gehientsuenetan ibili egiten ginela, alde batera eta bestera.
|
|
Mendiko boladari buruz halaxe pasatzen zait, zoriontsu izan nintzela eta laino batean bezala gelditu zaidala buruan. Gogoratzen dut, hori bai, gehientsuenetan ibili egiten ginela, alde
|
batera
eta bestera.
|
|
—Zergatik ez dugu baso handi hori zeharkatzen? —esaten zuen biotako
|
batek
, eta hurrengo mementoan bagindoazen, bagindoazen biok martxa politean baso hartarantz, bagindoazen trostan. Horixe, trostan ez genuen zaldiek bezain dotore egiten, baina bai munduko beste edozein behik baino hobeto.
|
|
Baina, kontuz, geldi nadin, noan egia guztia esatera. Ez dezadan nire barruko Setatsuak bezain zuri hitz egin; azkenaldi honetan maizegi egiten dudan gauza, bide
|
batez
aitortuta. La Vache eta biok zoriontsu izan ginela eman dut aditzera, eta baieztapena zuzendu egin beharra daukat; zuzendu, ez aldatu.
|
|
Ondo nekien nik La Vacheri gertatzen zitzaiona. Bere barruan borroka handi
|
bat
zeukan, basurdetasunaren eta behitasunaren artekoa, eta borroka hori mindu egiten zen gure bost auzoak aurrean jartzen zitzaizkionero. Bere Ahotsak, garai batean" jo, sartu adarra, alde egin baso itxira" esaten zionak," utzi lagun zaharra eta hartu berriak, pasa basurdeen aldera" esaten zion orain.
|
|
Bere barruan borroka handi bat zeukan, basurdetasunaren eta behitasunaren artekoa, eta borroka hori mindu egiten zen gure bost auzoak aurrean jartzen zitzaizkionero. Bere Ahotsak, garai
|
batean
" jo, sartu adarra, alde egin baso itxira" esaten zionak," utzi lagun zaharra eta hartu berriak, pasa basurdeen aldera" esaten zion orain. Ordea bere buruak ezetz esaten zion, bera behia zela eta behi segi behar zuela.
|
|
Gure mendiko bigarren urtean sartu ginenerako, ia eguneroko kontua izaten zen bere petralkeria. Mementoren
|
batean
, goizean ez bazen arratsaldean eta arratsaldean ez bazen gauean, muturra jarri eta zapuztu egiten zen nirekin.
|
|
Jakina, horrek ezin zuen iraun. Azken
|
batean
, ez zen zuzena, ez zen justiziakoa, desberdintasun handia zegoen kontu hartan, zeren berak pagatzen ez zuen prezioa pagatu beharra baineukan laguntasunagatik. Nik ez nion ezer eskatzen laguna izateagatik, bakarrik horixe bera, laguna izatea; berak, berriz, laguna izatea eta umiltasun gehiegizkoa eskatzen zidan.
|
|
Gu bion arteko harremana bi txandatan hautsi zen, edo —beste modu
|
batera
esanda— harremanak bi tiratu behar izan zituen eteteko. Lehenengoa, Balantzategin hartu zuen; bigarren eta azkenekoa, elurte batean, kobazulo baten bila genbiltzala.
|
|
Gu bion arteko harremana bi txandatan hautsi zen, edo —beste modu batera esanda— harremanak bi tiratu behar izan zituen eteteko. Lehenengoa, Balantzategin hartu zuen; bigarren eta azkenekoa, elurte
|
batean
, kobazulo baten bila genbiltzala. Hainbeste denboran elkarrekin ibilitakoak betiko bereiziko ginen.
|
|
Gu bion arteko harremana bi txandatan hautsi zen, edo —beste modu batera esanda— harremanak bi tiratu behar izan zituen eteteko. Lehenengoa, Balantzategin hartu zuen; bigarren eta azkenekoa, elurte batean, kobazulo
|
baten
bila genbiltzala. Hainbeste denboran elkarrekin ibilitakoak betiko bereiziko ginen.
|
|
—Leku on
|
batean
, hori seguru. Nahi luke, hemen egin dituzten lapurreta guztiak egin eta gero.
|