|
2000
|
|
|
Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira. Lehenik, badirudi ETAk sinetsi egiten duela egungo autogobernua alde batera utziz soberaniara eramango gaituen gehiengo sozial eta politiko konprometitu
|
bat
dagoela Euskal Herrian (duela hogei urte batzuk egindako hanka sartzeak zuzentzeko asmoa eta konpromisoa deitzen dio ETAk) eta ondorioz, badirudi baita ere, ETAk barneratu egiten duela kontestu horretan borroka armatuaren beharra gutxitu egiten dela. Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari.
|
|
2003
|
|
|
Baldintzak ez dira inondik ere berdinak. Erreferenduma egiterakoan oso kontuan hartu behar da, subjektu ezberdinak egon badaitezke ere, tradizio politiko ezberdinak baitaude, funtsean herri
|
bat
dagoela Euskal Herrian, Ibarretxeren planean bertan esaten den bezala. Nahiz eta une honetan errealitate instituzional ezberdinak izan, hori guztia konjugatu egin behar dugu ariketa hori nola egingo litzatekeen ikusteko.
|
|
2004
|
|
|
Ez da beti horrela izan ordea. Eta lehengo kontuakgo resten hastea zaharkeri zantzu eta gainbeheraren erakusle izaten den arren, akordatzen naiz aspaldi ez dela auzolanerako sentimendu zabaldu
|
bat
zegoela euskal letren baratze koxkorra lantzen genuenon artean (sektarismo gehiago ere bai, egia osoa esan behar bada). Akordatzennaiz, baita ere, horrelakoak idatzi zituela poetak," kritika konplizea" proposatuz:
|
|
2007
|
|
|
Arestian esan bezala, lerro argi
|
bat
dago euskal literatur eta pentsamendu sorlanetan, Berpizkundearen hasierako erromantizismotik Berpizkundearen jitearekinapurtu bide zuen existentzialismora doana. Arrazoiak arrazoi, erromantizismoberantiar batek gidatu du euskarazko kulturgintza.
|
|
2009
|
|
|
Jarraian, mundu horren zenbait txatal: Errepublikari erakutsiriko atxikimenduagatik, Euskal Lurraldea izeneko gune
|
batean
legoke Euskal Herria antolatua, 1815az geroztik; euskaraz hitz egingo lukete jendarmeek lurralde osoan, hizkuntza ofiziala izanik, horretara beharturik baileudeke; Ravelek eta Lizardik opera post erromantiko bat idatzi izango zuketeen elkarrekin; GAL (Grupo Anexionista Liberal) izeneko talde bat legoke; Euskal Lurraldea Frantziarekin edo Espainiarekin batzeko guraria luketen UPN (Union de Patriot... " Irakurtzen duen jendearentzako sorturiko komikia" da Ihes Ederra egileen arabera, irudi eleberria da, Alberdaniak eleberrien atalean sartu izana horren erakusgarri.
|
|
|
Funtsean botere arazo
|
bat
dago euskal hiztun herriaren azpian, agintaritzak bere dimentsio anizkunean heldu nahi ez dion gatazka bat, aitzitik, saihestu eta ezkutatu nahi duena. Euskarazko kultur produktu erakargarriak ekoiztea omen da euskarak irauteko eta suspertzeko estrategiaren zutabe nagusia.
|
|
|
Filipinetako espetxe
|
batean
dagoen euskal jatorriko presoa Espainiako kartzela batera eramango dute, zigorra bete dezan, baina epaiak ezarri dion kalte ordainaren kontua konpontzeke dagoela gogorarazi du.
|
|
|
Europako hauteskundeak ez ezik, alderdiaren berregituraketa eta EAEko hauteskundeen emaitzen ondoren egin beharreko urratsak ere hizpide izan dituzte Hegoaldeko batzarrean. Patxi Zabaleta Aralarreko koordinatzaile nagusiak azpimarratu du EAEko hauteskundeek argi erakutsi dutela euskal gizartearentzat beharrezkoa dela Aralarren antzeko alderdi
|
bat
egotea Euskal Herriaren etorkizun politikoa bermatu ahal izateko.
|
|
2010
|
|
|
dantza taldeak, musika taldeak, euskara irakasten zuten taldeak, elizaren inguruko kristau taldeak, mendi taldeak? Egoste kolektibo
|
bat
zegoen Euskal Herrian, kontzientziatze kolektibo bat. Eta horri esker, une batean, kontzientziaziotik beste salto bat eman zen:
|
|
2013
|
|
|
Hirukote berri
|
bat
dago Euskal Herriko musika panoraman: Kometa.
|
|
2015
|
|
|
Ikusten denez, badu testuak Deborden izpiritu eszeptiko nihilistatik franko, zeinetik La société du spectaclen jada zantzu nabariak aurkitzen ahal ziren. Halako gurutze bide moduko
|
batean
dago euskal kultura, baina bide orok kale itsuetara garamatzaten gurutze bide batean. Alde batetik, aurreko artikuluan argudiatzen zen moduan, euskal kulturaren prekarietatetik irteteko soluzioa ez da kultura ofizial bat sustatzea; baina bestetik, halako kulturarik gabe ezinezkoa da, halaber, kontrakulturarik sortzea.
|
|
|
N errepidea hartuta apur bat gehiago kostatuko zaigu hirira ailegatzea, baina bide malkartsuak bere saria izango du: Legutioko urtegia eta Artea izeneko herri
|
batean
dagoen Euskal Nazionalismoaren Museo Artxibategia ikusi ditugu, besteak beste. Ulertu ezin dudan arrazoiren bat tarteko, grazia handia egiten dizu museo horrek.
|
|
|
–Batasunari buruzko lehenbiziko bilerak Cordeliers karrikan egin ziren. Areto
|
bat
bazegoen Euskal Idazkaritzaren izenean eta han astero biltzen ginen Txillardegi, Madariaga, Eneko Irigarai, Monzon, Solaun (Eusko Jaurlaritzakoa), Hiriart Urruti, Idiart, Lafitte... Urtebete eman genuen lanean, 1963 erditik 1964 erdiraino eta urte hartako abuztuko azken egunetan bilera handi bat izan zen, bi egunekoa, Euskal Idazkaritzan eta Piarres Lafitte babesle genuela.
|
|
|
2.2.2). Bi ezaugarri horiek
|
batera
egotea Euskal Herrian, eta hemen baino ez, esanguratsua da eta koherentzia sistemikoa eskatzen du; koherentzia hori etxe barruan norberak duen tituluak eskaintzen du.
|
|
2016
|
|
|
Badirudi fase postidentitario
|
batean
gaudela euskal abertzaletasunaren politikan. Andoni Olariagak Independentzia Helburu liburuari egin dion sarreran argi uzten duenez, paradigma nazionalista klasikoa (nazioa= subjektu bakar bat, identitate bakar bat) ahitu da.
|
|
2017
|
|
|
Momentu hartan Lekeitioko mutil
|
bat
zegoen Euskal Etxean, euskara klaseak antolatzen zituena; bera izan zen nire lehenengo irakaslea. Hurrengo urtean, Euskara Munduan programan parte hartzen hasi nintzen.
|
|
|
kilometro gutxira zuela. Harrezkero, ehun urtetik gora badira jada, Pradells familiaren adar
|
bat
dago Euskal Herrian.
|
|
2018
|
|
|
Bukatu zen ETA, eta garai berri
|
batean
dago euskal gizartea, baina bada aurrerapausoak ematea galarazten duen zerbait: indarrean den espetxe politika.
|
|
|
Iritsi ginenean, harrera oso beroa egin ziguten; agurra eta guzti dantzatu ziguten. Jende pila
|
bat
zegoen Euskal Etxean gure zain, eta afari eder bat egin genuen guztiok batera. Asko harritu ninduen han zegoen jende pilak eta horien jarrera atsegin eta gertukoak, baita Euskal Etxearen dimentsioek eta instalazioek ere.
|
|
|
Nafarroaren bi aldeetan eskubideak zeuzkan pertsona ospetsu
|
bat
badago euskal idazleen artean: Pedro Agerre Axular.
|
|
|
Gertatzen dena da, herri okupatu guztietan bezala, gizarte berezi
|
bat
dagoela Euskal Herrian. Herri askeetan" herria" eta" gizartea" gauza bera da.
|
|
2019
|
|
|
Ekitaldi pila
|
bat
dago Euskal Jiraren barruan, baina, zalantzarik gabe, larunbat arratsaldeko gurdien jira da garrantzitsuena. Garai bateko ohiturak, bordak, lanbideak, eraikinak... irudikatzen dira gurdietan.
|
|
2020
|
|
|
Pertzentil eta kuartil izenez dira tresna horiek ezagunak. Euskal preso politikoen laurden
|
bat
dago Euskal Herritik 400 kilometro baino gertuagora (hiru laurdenak urrunago, beraz), eta laurden bat 810 kilometro baino urrunago. Presoen erdiak, bi distantzia horien artean.
|
|
2021
|
|
|
Euskal presoen eskubideen alde aritzen den Sare mugimenduaren ustez, «blokeo»
|
bat
dago euskal presoen gradu progresioetan. Azaldu dutenez, hain zuzen, «itxaropentsu» daude gertatzen ari diren hurbiltzeekin eta Euskal Herriratzeekin, baina gradu aldaketekin ez daude konforme, «geldoa» izaten ari baita bidea, eta, beraz, presoen etxeratzean oztopoa:
|
|
|
OLASAGASTI: Nire ustez, mugarri
|
bat
dago euskal zineman. Ni, gainera, Ibaiako zuzendaritza batzordean nengoen garai hartan, eta tokatu zitzaidan Juanba Berasategirekin eta Joxe Portelarekin batera negoziatzea ETBrekin hitzarmen famatua.
|
|
2022
|
|
|
«Botilak zuloa du». Haren hitzetan, «geldialdi»
|
batean
dago Euskal Herria: «Berdintasun, ongizate eta garapen adierazleek erakusten dute gure metabolismo komunitarioa ahuldu dela, eta horrek bidegurutze historiko batean kokatzen gaitu».
|
|
2023
|
|
|
Hitz egiteko eta entzuteko espazio seguru bat izan da, eta, alde horretatik, aurrerapauso handiak eman dira. Gatazka handi
|
bat
zegoen euskal gizartean, eta horri konponbidea emateko giltzarri izan da».
|
|
|
euskaraz lehenik edo gaztelaniaz lehenik». Ildo horretatik, «garbi dagoena da gaztelaniak de facto lehentasuna duen toki pila
|
bat
daudela Euskal Herrian, baina euskara lehentasuna den toki administrazioak gutxi batzuk direla». Hala, euskara nagusi den leku bakan horietan euskarari lehentasuna ezin eman izatea «bidezkoa ez den egoera bat betikotzea» dela adierazi du Zabaletak.
|