|
2000
|
|
|
Edonola ere, liburua doktorego tesi gisa aurkeztu den lan sakonago
|
bati
lotu behar zaiola erran beharra dago. Argitaratu den emaitza, hitz batez, oinarriko ikerketa lana baino era dibulgatiboagoan eman baita:
|
|
|
Hiruretatik, Izaro dugu ezagunena eta gaur egun erabateko irla izaera oraindik mantentzen duena, beste biak, itsasadarraren barruan kokatuak egotearen ondorioz, itsasbeheretan hare hondartzen bidez lehorrarekin lotuak gelditzen baitira. Txatxarramendiren kasuan gainera, Sukarrieta herriarekin zubi
|
baten bidez
lotuta dago eta bere barruan AZTI itsas ikerketarako erakundearen egoitza dago.
|
|
|
Lekeitioko herrian, Lea ibaiaren bokalearen aurrean kokatutako harri irla handi hau, egun, itsasbeheretan agerian gelditzen den hondarrezko tonbolo
|
baten bidez
lotuta dago lehorrarekin. Hondarrezko istmo hau eta Lekeitio herriarekiko hurbiltasuna direla eta, irla honek ez ditu irlen ezaugarri diren isolamendu baldintzak azaltzen eta horregatik, bertan ez dugu aipamen berezia merezi duten animalia edo landarerik.
|
|
|
Donostiako Zinemaldian aurkeztu zuten bere laugarren zenbakia, non, besteak beste, honoko gai hauek aztertuak dauden: euskal irudiaren arkeologia, Euskal Herrian egindako lehen filmaketak; gure herrian, bertako diruarekin, euskal gai
|
bati
lotuta eta zuzendaritzan euskaldun batek parte hartuz egindako lehen fikziozko filma, hots, 1920an egindako" La Capitana Alegria"; Ideal zine aretoa edo zinematografiak Portugaleten XX. mendeko 20ko hamarkadan izandako finkapena; Gernikak jasandako bonbardaketaz zineak gorde dituen oroimenak; Simon Blasco Salas mediku nafarrak zine munduan egindakoak eta beste asko. Honaino aipatutako gaietatik at, Montxo Armendarizen filmen inguruan egindako azterketa bereiz genezake.
|
|
|
Nick Cave edo Javier Corcobado inork ez ditu kantautoretzat hartzen. Pixka
|
bat
lotzen da akustika eta pertsona bakar batekin. Agian gure" neura" da, estilo batera lotzen delako.
|
|
|
Pixka bat lotzen da akustika eta pertsona bakar batekin. Agian gure" neura" da, estilo
|
batera
lotzen delako. Hala ere, ez dut inondik ihes egin edo ezerrekin apurtu nahi izan.
|
|
|
Alegia, lurralde jakin baten eremuan agortu barik munduan zehar sakabanatzen den nazio nortasunaz. Ikuspuntu honen muturrean, kultura eta nortasuna jadanik espazio jakin
|
bati
loturik ez daudela defendatzen dute batzuek. Hauen iritziz, orain arte kultura eta nortasuna (salbuespenak salbuespen) lurraldeari atxikirik egon badira, gaur egungo teknologiari esker askatu egin da erlazio hori, posiblea izanik, adibidez, ia erabat txinar izatea Londresen bizi izanik:
|
|
|
@ dugu istorio honetako protagonista. Bizimodu erabat grisa darama... harik eta arratsaldeko 18:00etan aske izateko baimena jaso eta programa informatiko birtual
|
bati
lotzen den arte: errealitate birtual horretan nahi bezain beste abentura eta emozio bizi ahal ditu.
|
|
|
narratzailea ez da animalia bat, edo narratzaile orojakilea. , narratzaileak lehenengo pertsonan dihardu eta ipuineko pertsonaia
|
batekin
lotu dezakegu: Manex Imirurirekin, agian.
|
|
|
Beraz, berriro ere pertsonaia
|
baten bidez
loturiko bi plano izango genituzke. Eleberri honetan, bestalde," pertsonaiek dute pisu gehiena:
|
|
|
Hiru kokagune hauek txandakatuz eta tartekatuz eskaintzen zaizkigu, aurreko eleberrietan bezala, kasu honetan ere plano ezberdinak pertsonaia
|
baten bidez
lotuz: Fidel.
|
|
|
negua eta uda. Oroi nekazaritzak ekarri zuela lau urtarotan zatitzea, eta euskaraz lehenagoko ikuspegi
|
bati
loturiko izenez datozkigula, udaberria eta udazkena edo udagoiena izenok erakusten digutenez.
|
|
|
programatzaileen ikuspegitik eta audientziako ikus entzuleen kopuruaren eta soslaiaren arabera, ordu guztiak ez dira berdinak; eta, bestetik, programa genero batzuk sarriago errepikatzen dira eta maizago erabiltzen dituzte, desorduetan? betegarri gisa (fikzioa, erreportajeak eta, oro har, denbora jakin
|
bati
lotuta ez daudenak).
|
|
|
Urteko sasoi
|
bati
lotuta aurkitzen den izendapena dugu hau. Egia esan, ez dirahorrelako izen asko bildu, guztira 5 baino ez dira jaso eta.
|
|
|
Negu haize, aldiz, bere izenak dioen bezala, beste sasoi
|
bati
lotuta agertzen da.Behin agertu da iparraldeko haizea izendatzeko.
|
|
|
Erreferentzia astronomikoa duten 56 erantzun bildudira (%7). Gainontzekoak (urteko sasoi
|
bati
lotuak, fenomeno atmosferikoei lotuak etabestelakoak) oso urriak dira.
|
|
|
Giza genomaren kasuankromosomak deitzen dira eta Euskal Herriko kultura propioaren kasuan, eusko kulturgaiak deitzen ditut nik. Genomaren antzaz lagundurik asma ditzakegu euskal gaiak, bakoitza bere hamaika mila datuz osaturik, kromosomak bezalaxe, kate
|
batean
loturik.
|
|
|
Euskara ez badakizu, ez duzu inongolegitimitaterik askapen politikan parte hartzeko. Horrela bada, ezker abertzaleak, PNVren eskema historizista eta tradizionalistekin hautsi ondoren, bere politika besteelementu objektibo
|
batekin
lotzeko arriskua du: –euskararik ez badago, ez dagopolitika abertzalerik?.
|
|
|
Myers Scotton ek11 dioenez, ordea, gizarte orotan komunikazioa bideratzenduten arauek egoera bakoitzari markatu gabeko aldaera
|
bat
lotzen diote. Arau horiapurtzeko modua, eta komunikazioa markatzeko era, ez dagokion aldaera bat erabiltzea da.
|
|
|
Gure inguru geokulturalean gauzatzen diren errepresentazio joeraeta mekanismoak errepikatu egiten dira gurean, ñabardurak ñabardura. Komunikaziosozialean musika bat gizatalde
|
batekin
lotzea, alegia, joera arrunta da Europa osoan, eta egoera normalean komunikazio fenomeno sozial hori ez da eztabaidatzen; gurekasuan, ordea, bai; eta hala bada, horri buruz zerbait esan behar dugu.
|
|
|
Hemengo iruditeria (ezahantz) ile adatsek iradokitzen duten ildoan dabil, eta espiralean edo jirabiraka bezalaalderdi (prisma) askeetatik begiratuta. Irudi honen Z maila, emozio estetikoa, fantasiazko giro
|
bati
lotua. Eskematikoki, bigarren pasarteko elementuak honela egitura daitezke (irudi multzoen submailei dagokienez):
|
|
|
Heriotza erabat onartzeak abiarazten du gizakia jakinduriarenbidetik. Egiak, bestalde, giza adimenaren ahal itzela du oinarri, berez bereizezina dena, gauza errealaren existentzia eta esentzia, bereizi egiten baititu, gauzaren esentzia, ondoren, adiera bilakatua, morfema
|
bati
lotu eta hitza eta mintzoa sortzeko. Egiak ere, hortaz, heriotza du oinarri,, zakur?
|
|
|
Eiderrek ez zion bere bizitza osoan inmentsitateari buruz berba egin, ezta hondartzako lehen aldi hartan ere. Berak zerbait handia eskaini zion, bai, akaso lortzeko konplikatu samarrak ziren opariak; baina horrek ez zuen esan nahi itsaso zabala paketetxo batean sartu eta zinta
|
batez
lotuko zuenik. Ez.
|
|
|
Beste alde batetik, ordea, pozteko balio zioten arrazoi berberek izugarri mintzen zuten Txema, zeren Eider hilda baitzegoen, ederki bota zionez bere neska izandakoaren amak. Eta sentitzen zuen (nahiz eta guztiz onartu ez) alferrik zebilela bidaia hura berreraiki nahian, alferrik zebilela itsasoaren hondoan itsatsitako aingura
|
bati
lotuta. Eta txarragoa zena:
|
|
|
Eta txarragoa zena: aingura
|
bati
lotuta eta aurrerantz igeri egin nahian. Kontraesana zen.
|
|
|
Bigarrenik kontatuko dizut zure bertze gutunetarik batean eman zenidan berria, noiz eta jakinarazi baitzenidan —marrazki eta guzti— penduluaren aurkikuntza, jakintsu holandar baten trabailuei esker, zeinari jaun Christiaan Huygens baitzeritzan, eta zeina Leydengo Unibertsitatean ere egon baitzen aldi batez, bere studioen aitzinatzeko. Eta nola eraman ninduen zure berri hark, jaun An dré, osaba Joanikotenganat!, zeren, bertze nonbait erran dizudan bezala, osabak ere gogoan baitzituen Galileoren teoriak, eta hargatik zuen hormatik dilindan harri bat, cubitum bateko soka
|
bati
lotua zegoena... eta hargatik ere hartzen zuen soka mutur batetik eta ibiltzen zuen harria alde batetik bertzerat, erraiten zuela: " Diiin daaan, diiin daaan...
|
|
|
lehena, jauregiari atxekirik zegoena eta bere zabalean berrogei bat urrats izanen zituena, zelai bat zen, belarra ebakia zuena eta han eta hemen soilune batzuk zituena, hain baitzen oinezkoen oinek zein zaldizkoen zaldiek erabilia eta aurizkia; eta harrizko bideska batzuk zituen —hiru—, jauregiko ateetako aterabide zirenak, baita harrizko bertze bide bat ere, apur bat zabalagoa, jauregiaren aitzinaldeari paraleloki zerraiona, nondik sartzen eta iltkitzen baitziren orgak eta gurdiak, kotxeak eta karrozak, etxerat etorri edo etxetik jalgi behar izaiten zutenean, eta norat biltzen baitziren arestian aipatu bertze bideska guztiak; bigarren lur eremua, berriz, jardina zen: bertan, belardiak, ezpel hesiak eta loretokiak ikus zitezkeen, iduri geometrikoetan bilduak eta simetrikoki banatuak, frantses stilorik ortodoxoenean; eta erdigunean iturri eder hura zegoen, bi plater zituena, behekoa zabalagoa eta handiagoa, eta goikoa tipiagoa, biak ere emakumezko estatua
|
batek
loturik, erdiz erdi, kariatide baten eredurat; eta urzurrusta batek plater tipian goiti egiten zuen, eta gero beheiti, plater tipiaren beraren gainerat, nondik, gainezka egin ondoren, askarat erortzen baitzen, zirkular bat iduri.
|
|
|
baina nola jarri ama neure alde, aita jesuitaganat hurbildu gabe? Eta nola hurbildu aita jesuitaganat, baldin osaba Joanikotek ezin ikusi bazuen, eta baldin, hark bezalaxe, nik ere zientzia eta libertatea banituen, artean, neure estandarte eta bandera, zeren eta osabarekin sekeretu
|
batek
lotzen baininduen, eta odolezko zin batek. Libertateak, ordea, lur mugikorretarik ninderaman, zalantzaz zalantza, eta nik, batzuetan, zalantza egiten nuen zalantzaz, zeren zalantzak nekatzen zaitu, unatzen zaitu eta erdibitzen zaitu.
|
|
|
—Badira tigreak, sare
|
batean
lotu eta zaldiaren gibelaldean eramaiten direnak, ehiza lekuraino, non laxatzen baitira, ehizaren gibeletik egin dezaten... —eta, hatza ezker eskuin higitzen zuela, erantsi zuen—:
|
|
|
Zeren eta zinez miresten baitzuen Antonio Ibarbiak Asisko Frantzisko. Eta ameslari hutsa zen, adinak, ohi ez bezala, are ameslariago egin zuena; guraso modest eta onest batzuen seme bakarra, umetan eta gaztetan frantziskotarrekin ibilia, studioak utzi egin behar izan zituen aitzinago, bere aitak itsasoan izan zuen istripu baten karietarat, zeinak utzi baitzuen bizitza osorako hebaindurik, ezindurik eta erdi bentzuturik, aulki
|
bati
lotua; eta, hala, etxearen ardura bere gain hartzen zuela, Antonio ere, aita bezalaxe, itsas lanetan hasi zen, eta ez-ohiko ohitura bat hartu zuen: bere itsasaldietan libururen bat edo bertze eramaitekoa.
|
|
|
Eta, ideia bat bertze
|
batekin
lotzen eta estekatzen zuela, erran zidan:
|
|
|
Izan ere, nor naiz ni aitaren gaitzesteko emaztekiak atsegin izan zituelako? Zeren ni ere ez bainaiz gutiago izan neure bizitzaren mementu batzuetan, nahiz eta ez naizen nehoiz ibili bertzeen bizitza arautzen, nola ibiltzen baitzen aita jauregian, hipokrisia handiz, eta nahiz eta ni ez naizen bertze emazteki batzuekin ibili haietarik
|
bati
loturik egon izan naizenean. Eta nor naiz ni aitaren jujatzeko eta kondenatzeko, bertzalde, bere mundu hartan eta handikien mundu hartan salbuespena ez zenean?
|
|
|
Nik behin amets egin nian eta amets hura amesgaizto bihurtu zitzaidaan, eta ez diat amets gehiagorik nahi. Zeren eta, zer probetxu da amets
|
bati
lotzeaz, haren betetzea ezinezkoa denean. Eta orain arrai nagok eta neure gogara, eta ez diat gehiago beharrik.
|
|
|
Lehen liburutik memorian iltzaturik geratu zait iduri bat, liburuan marrazturik azaltzen zena eta esperimentu
|
bati
loturik dagoena, zeina osaba eta biok etxerat itzuli eta aste pare bat gabe aitzinatu baikenuen; baina, esplikazioneen errazteko, hemen berean marraztuko dizut buruan geratu zitzaidan iduri hura, adierazten duena nola kanoi batetik desarratzen eta jaurtikitzen den burdinazko bola bat erremediorik gabe geldi geratzen den, mahai baten gainean geldi dagoen pisu eta neurri bereko bertze bola baten ko...
|
|
|
Aitaren egin zuen amak, birao egin izan banu bezala. Gero, boza eta behakoa gogortasun ukitu
|
baten inguruan
lotzen zituela, erran zidan:
|
|
|
zergatik eta zergatik... Eta nik, gertaki bat bertze
|
batekin
lotzen nuela, xehero esplikatu nion guztia, Kattalinek jatekoak ekarri —barazki batzuk eta legatz errea—, eta guk, jatekoarekin batean, bi pitxer arno husten genituela. Eta, bazkaria akabatu ondoren, utzi nion kapitainari osabak enetzat utzi zuen gutuna, eta hark harako komentario hura egin zidan, irakurri bezain fite:
|
|
|
...gien aitzinean nuen ikuskizun lazgarriarekin konparaturik eta, hala, Pedroren iduri haiek berehala egin zuten ahanzturaren erraietarat, joan zitzaizkidan gogotik eta ezabatu memoriatik... harik eta, Maddalen eta biok, osaba Joanikot andetan zeramaten bi morroirekin batean —guztiak ere Ofizio Sainduko guardiek inguraturik—, dorretxerat iritsi ginen arte, non ikusi baikenuen zaldi bat, obo
|
bati
lotua...
|
|
|
Ordea, imajinatzen nuenean neure burua emazteki
|
bati
lotua eta besarkatua, hain erreus eta hain arduratsu jartzen nintzen, non iduritzen baitzitzaidan ezen lurrikara baten atarian nengoela, eta odola zainetarik ateratzerat zihoakidala noiznahi den... eta ezbaiak eta zalantzak zetozkidan, bere sasoinean eta bere puntuan aitzina egiteko gai izanen ote nintzen, eta damutzen eta neure bularra jotzen hasi behar ez ote nuen, baldin ez banintzen hartarako...
|
|
|
Baina, aitzina egin baino lehenago, derradan ezen guztiz ahantzia nengoela ni orduko istripu hartaz eta istripuan galdu behatzaz, harik eta, Amsterdametik itzultzeko puntuan geundela, kapitaina etorri zitzaidan arte, eskuan kutxa tipi bat zuela, lokarri mehe
|
bati
lotua eta lepotik dilindan eramaitekoa, zeinak erlikiontzi bat baitzirudien. Eta erlikiontzi bat zen, zinez!
|
|
|
Unaik hogei minutu geroago deitu zuen, zalapartaren gorenean. Lehen sendaketak egin ondoan, Josu ohatila
|
bati
lotua zeramaten. Anbulantzia atari parean zegoen esperoan.
|
|
|
Telefonoa ene gelako atetik bi hiru metro haratago zegoen, nire ikuspegitik kanpora, beraz. Bertzerik ezinean, lau hilabete horietan Josuren ganberan sar aterean ikusitako aurpegi ugarietariko
|
bati
lotzera saiatu nintzen hitz bakarreko boza: " Umemoko"," Marikixkur"," Idazkari efizientea"," Gizon jalea"," Muttur gorri"," Ixtudiantea"," Maripuxtan"...
|
|
|
Kamera begi aitzinetik kendu gabe diosala egin zidan, libre gelditzen zitzaizkion eskua eta begia erabiliz. Suhiltzaileak ibai zolan zeuden beti, garabiko kablearen muturrari mukulu
|
bat
lotu nahian. Zubi gainetik arropa fardel bat baizik ez zirudien.
|
|
|
Kafeak mahai gainean genituen, baita erretzeko paperen liburuxka ere. Hura ale batez arindu eta porru
|
bat
lotzen hasi zen laguna, zelofanezko poltsa tiki batetik marihuana iharra aterata.
|
|
|
Pairagaitzak izan zaizkit beti beren haurtzaro edo nerabezaro ustez bozkariotsua landa eremua jendeztatzen duten zoko herrietarikoren
|
bati
lotzen diotenak. Horrako putzu horretan larru gorritan bainatzen omen ziren, edo lasterka egiten omen auzo etxeko zerrien ondotik, edo lehen mozkorra harrapatu omen herriko besta betiere alaietan.
|
|
|
Ez neukan beste irtenbiderik. Eta halaxe, hiru mosketariak hitz egiten hasi baino minutu doi bat lehenago, aitorpen mingarria egin nion lagun hondoak joari, besarkada estu
|
batean
lotzen ginela: " Lasai, adiskide.
|
|
|
Berrehun metro. Soka
|
bat
lotua zion aurrealdean, eta autoa sokatik tiraka igoko zuelako ustean nintzela, deiadar egin zidan. Lasterka joan nintzaion.
|
|
|
Nire momentu kritiko hau ere estuki dago telefono
|
bati
lotua baina, nola esango nuke, askoz arruntagoa da. Dabidek egiaz tiro egin baino doi bat lehenago gertatu zen:
|
|
|
Erorikoan lurraren kontra hautsi ez diren adarrak zerurantz luzatzen ditu erruki eske; zuhaitz lagunak dar dar batean daude, lurra nahigabez, haizea zinkuruz, ihes dagite txoriek... Amiltze honen deskribapenaren ondoren, esker gaiztoaren parabola bat garatzen du Lizardik, gizakiaren ezinasearen alegia bat zehazki taxuturiko laukoetan; azkenik badatoz idiak, itzainak kate
|
bat
lotzen dio, zerraren hotsa entzuten da urrunean...
|
|
|
Gerri lodi, zuztar zaintsu, lur
|
bati
lotuak beti, basoko praile bakarti, pago zaar biak beren bakarra aipatzen dute negarti.
|
|
|
Biblinleka dokumentu linealak bezalakoak (ohiko liburu, aldizkari edo egunkari). Ohiko inprimaki bat lineala da, eta egile eta editoreek aurrez erabakitako irakurketa forma
|
batera
lotzen dute irakurlea. Sare komunikazioaren bidez, erabiltzaileak aukera desberdinak ditu eta irakurketa aukera anitzen aurrean dago, ez baitago dokumentu bakar bati lotua, baizik eta dokumentu askoren edukien arteko erlazio era asko ditu hautagai.
|
|
|
Ohiko inprimaki bat lineala da, eta egile eta editoreek aurrez erabakitako irakurketa forma batera lotzen dute irakurlea. Sare komunikazioaren bidez, erabiltzaileak aukera desberdinak ditu eta irakurketa aukera anitzen aurrean dago, ez baitago dokumentu bakar
|
bati
lotua, baizik eta dokumentu askoren edukien arteko erlazio era asko ditu hautagai.
|
|
|
Ordutik hona, atzerritarrak justiziaz eta gizatasunaz hartuak izan dira. Herrien arteko harremanak biderkatu dira eta ulertu bide da, herritar izan eta gizarte partikular
|
bati
lotua dela gizabanakoa. Alabaina, gizabanako berbera, gizaki moduan, gizateriari dagokio.
|
|
|
Ez, beraz, Estatu arrazoi horri, interes orokorraren menpean jartzen baitu horrek den dena. Gure legeen ustetan, senar emazte horiek, hain zuzen ere, ezlegezko tratuetan ibili ondoren ezkondu direnek, betidanik izan dute gogoa ezkontza erazko
|
batez
lotzeko; uste dute ezkontza beti egin dela, gogoz eta desiraz, seme alaben jaiotzetik bertatik eta ekitate fikzio batez, ezkontzari indar atzera eragingarria ematen diote.
|
|
|
Bi biok ere baliabide errazak eman dizkiete baserritar nekazaleei, hain zuzen ere, besoak aberastasun sortzaile dituztenei, euren buruak lurren jabe egiteko. Hori gorabehera, ezin izan ditugu ezkutatu legeria sailkatu eta korapilatsu
|
bati
loturik egon daitezkeen makur handiak. Kontratu horiek halakoa eskatzen dute; horrexegatik, gobernuaren zuhurtziaren pean jarri dugu auzia, hark erabaki dezan ea kontratu mota horiek beste behin ere arautu behar diren.
|
|
|
(...) ulertu bide da, herritar izan eta gizarte partikular
|
bati
lotua dela gizabanakoa. Alabaina, gizabanako berbera, gizaki moduan, gizateriari dagokio.
|
|
|
ideia orokor eta abstraktuak ez dira existitzen. Ideia orokorrak izen orokor
|
bati
loturiko ideia partikularrak dira.
|
|
|
Agian horrexegatik, denbora eta espazioaren gainetik jauzi eginez gogoratzen ditugu hain argi aspaldiko kontuak, gaur goizekoak baino hobeto. Data zehatzak galdu egiten dira, hari finkoren
|
bati
loturik ez badaude; baina gertakarien argazkiak argi eta garbi azaltzen dira burmuinetan, temati, ezabatzeari uko eginez euren egoskorkerian.
|
|
|
" Utzi eraman zaitzaten zuk hartu nahi ez zenituen bideei", zioen Margaren gutunak. Neure baitako oinaze zahar
|
batekin
lotutako bihotz borroka bat iradoki zidaten hitz haiek. Hitz haiei kasu egitera, Tolosatik gertu zegoen herri batera joan behar nuen.
|
|
2001
|
|
|
Liburutegi nazionala eraikin handi
|
batekin
lotzen da askotan. Baina askok liburutegi birtual bat aipatzen dute.
|
|
|
Gauza askotaz, filma desesperantza istorio multzo bat da, aingeru eta gizaki baten arteko maitasun istorio
|
batek
lotzen ditu denak. Horrela kontatuta gauza sinplea dirudi, baina mami askoko istorioa da.
|
|
|
Sastrek esaten duenarekin bat egiten dut, dena den. Nire aburuz antzerkiak gaurkotasun
|
bati
lotuta egon behar du, egoerarekin bat egin eta esanahi bat plazaratzearekin batera. Kontzientzia hartzeko balio behar du antzerkiak eta ez soilik barre arin batzuk eragiteko.
|
|
|
Baina pentsatu nuen ardiak gidatzeko sistema: arrantzako pita ardi
|
bati
lotu, eta pita hura bera nire uhalari lotzea. Horrela, oinez abiatzen naizenean, ardi hori nirekin ekartzen dut, eta beste ardi denek atzetik jarraitzen diote.
|
|
|
Orri bakoitz, marrazki edo dibujo bat duen liburuxka edo ipuia ere gustatuko zaio. Soka
|
bati
lotu, eta eraginerazi diezaiokeen jostailua ere, berdin".
|
|
|
Itsasoa bizitza bada, exilioa ez da ahaztu behar, itsasoak kautibatu ditu marinel zaharrak eta beren joan etorriak fatum larri
|
batek
lotuko ditu. Bizi beharrak bultzatu ditu antiheroiak:
|
|
|
Pertsonaia anonimoa, idazlearen ideologiaren ahotsa, noski, baina ez formalki idazlea. Azken ahots hau, nolabaiteko identifikazio zabal
|
batekin
lotzen da; ideia zabalduak eta onartuak omen direnak aipatu behar dituenean erabiltzen du Sarrionandiak ahots hori. Jar dezagun, luza gabe, adibide bat, argiena, apika," Gudu Olerkia" (IGB, 97) dugu:
|
|
|
Maitemintzeaz hitz egiten dugunean beste pertsona
|
batekin
lotzen dugu beti, baina maitasun era bat besterik ez da hori.
|
|
|
Egokiena, horretarako, gomazko eraztun bat tarteko, metal edo kristalezko estalkia eta txarroa malguki edo klip
|
batekin
lotuak dituen ontzia da.
|
|
|
Zortzietatik bostek bakarrik jardun dezakete Macintosh
|
bati
loturik eta bat ere ez dator Linux programarekin aritzeko.
|
|
|
Une zoriontsu horiek emozio espezifikoren
|
batekin
lotu behar bagenitu, pasioarekin lotuko genituzke.
|
|
|
Azpitrebetasunen lanketa oso pobrea izan da,, behetik gorako? planteamendu zurrun
|
bati
lotua. Ulermena item edo elementu batzuen identifikazioraeta memorizaziora mugatu dugu.
|
|
|
Hara jaitsi nintzen, upela soka batez lotunuen eta txirrikarekin seigarren solairuraino igo nuen. Orduan, sokaren muturbat zutabe
|
bati
loturik utzi nuen, eta gora igo nintzen berriro adreiluak upeleansartzera. Eta adreilu guztiak upelean sartu eta gero, kalera joan nintzen berriro.Soka askatu nuen eta gogor heldu nion, adreiluak astiro astiro jaisteko.
|
|
|
Kalean upel handi bat zegoen. Hara jaitsi nintzen, upela soka
|
batez
lotu nuen etatxirrikarekin seigarren solairuraino igo nuen. Orduan, sokaren mutur bat zutabe batiloturik utzi nuen, eta gora igo nintzen berriro adreiluak upelean sartzera.
|
|
|
Kalean upel handi bat zegoen. Hara jaitsi nintzen, upela soka
|
batez
lotu nuen etatxirrikarekin seigarren solairuraino igo nuen. Orduan, sokaren mutur bat zutabe batiloturik utzi nuen, eta gora igo nintzen berriro adreiluak upelean sartzera.
|
|
|
.......................................................................................... Orduan, sokaren mutur bat zutabe
|
bati
loturik utzi nuen, eta gora igo nintzenberriro.............................................................................................
|
|
|
Bietan drama bat eszenifikatzen da: eszenatokian (ikasgela) aktoreek (irakasleak eta ikasleak) gidoi
|
bati
lotuta (programazioa) argumentu bat jokatu ohidute; batzuetan arrakastaz, besteetan ez.
|
|
|
Baina, banaketa hori ere, neurri handi batean, arbitrarioa izan dela esan dezakegu. Izanere, kasu askotan zail egiten zaigu nozio, funtzio edota adierazpide linguistikojakin bat hizkuntza eskuratzeko prozesuaren atal
|
bati
lotzea.
|
|
|
Ala biak lortzeko? Ikas estilo bakoitza ezal dago helburu jakin
|
batekin
lotuta. Hala balitz, ikas estiloz sailkatutakoestrategia bilduma osatu behar al da, helburu eta ikasle motaren araberaaukeratu ahal izateko?
|
|
|
Egile ezberdinek gertakaria zehaztasun osoz kokatzen duen ipuin gisa definitzen dute kondaira, hain zuzen ere, pertsonaia zehatz eta definituak dituen ipuinmodura. Istorioa herriak eraldatzen du, irudimen herritarraren produktua izanik.Istorio hauek herritar usadioaren oroimena aberasten dute, hauen bidez herriekberen nortasuna definitzen baitute10 Gainera, kontuan eduki behar dugu, pietate toki
|
bati
loturik dagoen kondairak herriaren fantasia areagotzen duela. Herriarenirudimena bere santu ospetsuen istorioetan, erlikietan eta mirarietan berregiten da.Elizaren historia unibertsalaren gertaera garrantzitsuenei soilik lotuta daudenherritar kondairak, berriz, gutxi batzuk baino ez dira11.
|
|
|
Zaldiari bridatik eutsi, eta oin puntetan egin nuen eraikuntzarainoko bidea. Ataria babesten zuen teilatulaburreko hagetako
|
batean
lotu nuen animalia. Ataurreko harrizko zoldak hankekinjoz astindu nituen oinetako lokatzak».
|
|
|
Azkenik, kontrako zeinuko gastuek, bata bestearekiko, netoak izaten segitzen dute, baina gastu horien emaitzak
|
batera
lotzen dira, eta kontrakoen deuseztapena egiaztatzen dute.
|
|
|
Perfume gutxi batzuk bizitza denbora luzeagoa izango dute, baina gehienak beti daude une berezi
|
batekin
lotuta, gehienbat jostun batek bere produktu berriak erakusten dituen une batekin.
|
|
|
Bitxigile ospetsu hauen arteko lehena François Boucheron izan zen 1858an. Haren ondorengoa den Alain Boucheron ek produktu bakar
|
batean
lotu zituen bitxia eta perfumea, oso ikusgarria den eraztun batean hain zuzen. Perfumea Firmenich deituriko usain sortzailearen enpresa ezagunari enkargatu zion, burbuilakor diren notekin (mandarina, laranja mingotsa) eta boluptuoso direnekin nahastuta (sandaloa, bainila).
|
|
|
“Gure aurkikuntza lehen urrats garrantzitsua da gaixotasun hori nola agertzen den ulertzeko” esan du Albert de la Chapellek, Ohioko Unibertsitateko Giza Minbiziaren Genetika Programa zuzentzen duen ikerketan parte hartu duen batek. Hipplasia kartilaginosoaren eragile gisa identifikatutako genea “itzuli gabeko gene” izenaz ezagutzen den familiakoa da, eta mota horretako lehenengoa da, giza gaixotasun
|
batekin
lotzen dena, diote autoreek Cell en. CHH gaixotasuna ez zaie seme alabei transmititzen guraso batek bakarrik sufritzen duenean; garatzeko ernearen bi kopia akastun behar ditu ernaldutako obuluan.
|
|
|
Atzeko aldetik pieza ar bat eta aurreko aldean pieza eme
|
bat
lotu behar dira, oihala bien artean gera dadin.
|
|
|
Zutikako toailazoek abantaila bat dute: gelaren zati
|
bati
lotuta ez daudenez, nahi den guztietan mugitu eta lekuz alda daitezke. Dena den, ez da ohikoa toailazoen tokia aldatzea.
|
|
|
Material hori emokaduretan ere erabiltzen da, arintasunari eta erresistentziari esker. Eremu hezean eman behar da, eta, beraz, pasta berezi
|
batekin
lotzen da. Zuzenean sabaira finkatzen diren sare autoitsaskorrak ere badaude.
|
|
|
Beste lan
|
bati
lotu zitzaion. Etxe eta auto garbitzeari.
|
|
|
Gulbarga hirian harijan batek morroi zegoen etxeko andreari edalontzi bat ebatsi zion. Azpi kastako gizon lotsagabe hura zigortzeko eta beste guztiei eskarmentu emateko, herri erdi erdian zuhaitz
|
bati
lotu, oinazez josi eta bizirik erre zuten goi kastakoek.
|
|
|
‘Meridianoek eta paraleloek sarean harrapatzen dute lurra, apur
|
bat
lotzeko. Hau da, eskapa ez dadin... ’
|
|
|
Baietz erantzungo duzu eta baleak bere burua astinduko du badia beltzaren erdian. Uretara jausi eta uretan behera murgilduko zara harik eta itsasoaren sakon sakonean sare zabal
|
batean
lotuta geratu arte.
|
|
|
Eta guraizeak besteren batek. Torlojo
|
bategaz
lotu eta kirten bana bere ipini eutseen, atzamarrak  bertan sartu eta eraginez, hariak, oihalak, lazuak, txirikordak eta holakoak errazago ebagitzeko.
|
|
|
 Asmoaren bideragarritasunak eraman gintuen, lehen urrats hartan,  Gipuzkoako Aldundiarekin hitz egitera. Egin genituen hasierako bilera haietako batetik irten zen gaztelaniazko irakurleei eskaintzen genien antologia euskaldunen eskuetan ere jartzea, euskal irakurleak liburu bakar bat eskergarria izango zuelakoan, ez Klasikoak sailean dauden Mitxelenaren euskal idazlan guztiak (Meig, aurrerantzean) izeneko hamar liburukien ordezko, hartara heltzeko atariko baino, bere horretan ere batasun lokarri
|
batek
lotua. Eskuetan duzuna da orduko amets liburu bihurtua.
|
|
|
Ez dugu oraindik, eta agian komeni ere ez, neurtzen hasteko behar bezain urrundua iragan berria, hainbeste gauzatan bizirik dirauen aldi joana. Hortaz, axaleko aipamen soil
|
bati
lotuko natzaio, urte horiek, gehiegikeria gabe ene ustez, hondamendi bezala azaltzeko, zaila delarik gure historian zehar antzekoa aurkitzea, inoiz honelakorik izan bada. Baina, herri oso bat ezin suntsitu denez, gorputzez eta izpirituz bizirik geldituok han eta hemen sakabanaturik nolabait jarraitu genuen, zeharo errautsia izan zen herri baten barrenean eta kanpoan, Gasteizko seminariotik" Eusko ikaskuntza" raino dena galarazita zegoelarik34, are paperik hutsalena ere.
|
|
|
Erasooi dagokienez, berriz, nik uste dut intrantsigenteago izan behar genukeela euskara ideologia jakin batekin identifikatu nahi dutenekin. Ho rtik gora zer egin dezakegun ez dakit nik, zenbaiti euskara guztion ondare dela ulertarazteko, hori ulertu baino nahiago baitute, antza, euskara ideologia jakin
|
batekin
lotuta dagoela diotenei sinetsi, eta lasai bizi.
|
|
|
Horregatik, euskara hiritar guztien eta bakoitzaren ondarea eta eskubidea dela eta hizkuntzak eta kulturak bizikide izan daitezkeelakoa behin eta berriz aldarrikatzea beharrezkoa dela uste dut. Oso motibaturik egon gabe, euskararen aldeko jarrera erakutsi duten gizarte sektoreetan pixkanaka euskarak etorkizun urria duela, jarrera nazionalista gatazkatsu
|
batekin
lotzen dela eta abar bezalako ideiak heda daitezke, eta orain arte aldekoa izan den prozesua gelditu eta atzera bihurtzen has liteke. Hori da nire ustez Nafarroan lortu nahi dena.
|
|
|
Ezagutza datu enpirikoaren gaindipena da, eta garbi dago, beraz, datu enpirikoaren gaindipena subjektuaren higikortasunarekin lotua dagoela. Subjektuak beti ere objektuak behatzeko kokagunea aukera dezake, bere ikuspuntua ez dago puntu
|
batera
lotua, baizik eta ikuspuntu egokienak aukera ditzake. Hau da zientziako saiakuntza ororen oinarria.
|
|
|
Emakume ezkondu bat zen. Ezkontza triste
|
batean
loturiko emakume bat. Zein diferenteak bere ametsak eta ahizpa gaztearenak!
|
|
|
Etzinda zegoen ahuntz emeak burua altxatu zuen. Ni beso
|
batekin
lotzen baininduen, bertze eskuarekin alde batera egin zituen amaren hanken artean zeuden bi antxume koxkorrak. Orduan, kontu handiarekin, ahuntzaren magalean pausatu ninduen, titirik beteena ahoaren parean nuela.
|
|
2002
|
|
|
Aurrean dugun Ama Birjinaren haitzak (Rocher de la Vierge), lurmutur honen punta zoragarria osatzen du. Lurrera 1881eko burdinazko zubitxo
|
batek
lotzen du (aurrekoa egurrezkoa zen). Haitz luzean Ama Birjin zuria nabarmentzen da, kondairaren arabera, bizitza salbatu zien bertako itsasgizon batzuek jarria.
|
|
|
Pixka bat harantzago, Sainte Eugenie eliza neogotiko eta ikusgarriaren azpitik igaroz Basta haitzera iritsiko gara. Hau ere, Ama Birjinarena bezala, lurrera zubi
|
batez
lotua dago, baina oraingo honetan zubi hori higatutako itsas harrizkoa da, itxura polita hartuz. Barnealdera goazela, edozein lekutara begiratuz bistak zoragarriak dira:
|