2000
|
|
Guztia berdin, zenbait aktoreren erreakzioa ezik: ETAren su etenaren ondorengo aliantza aldaketek, besteak beste, EAJ eta EAren beste erreakzio mota
|
bat
ekarri dute. Bi alderdiek gaitzetsi dute atentatua, ohi legez, baina biek mantentzen dute EHrekiko aliantza eta, batez ere, gatazka honen amaiera irtenbide elkarrizketatu eta negoziatuan dagoela.
|
|
. XII. mende hasieran Ameryc Picaud frantziar erromesak Euskal Herria zeharkatu zuen Santiagorako bidean. Bertan topatutakoa idatziz jaso zuen («Codex calixtinus», 1132) eta pasarte labur
|
bat
ekarri dugu hona: «... nafarrak, berotzen ari diren bitartean, bere sexu organoak erakusten dizkio gizonak andreari eta andreak gizonari.
|
|
Lehengoan nire semeek ikastolan banatutako orri
|
bat
ekarri zidaten. Bertan, Euskal Telebistak Bidasoalderako antolatutako" Barrebus" izeneko ekitaldiaren berri ematen zitzaigun.
|
|
Hori bai, lehen egunean, meza entzutera Finlandiako Enbaxadara hurbildu behar izan zuten... Lehen partida Moskuko Locomotive ren aurka jokatu zuten, 90.000 ikusleren aurrean, hegazkin batetik bota zituzten loreen artean eta beste hegazkin batetik jauzi egin zuen jauskari
|
batek
ekarri zituen baloiez. Dena den, euskal jokalariek ez zuten errukirik erakutsi eta moskutarrak 1 jipoitu zituzten.
|
|
Informazio teknologiak tresnak baino ez dira, eta tresna hauek gure adimenaren arabera erabili ditugu. Horretarako ahalmenik erakusten ez badugu, beste batzuk ateak joka ditugu beste kultura
|
bat
ekartzeko prest
|
|
Jakina, meritu handia du Mindegiarenak, 51 urte edukita, baina nireak zer? Egur pixka
|
bat
ekarri eta jo eta su egurra txikitzen hasi. Itsasoko aizkolaria izateak txapeldunagoa egiten nauela uste dut.
|
|
Bonifaccio hego muturra da; zerua garbi dela, Sardinia ikus daiteken puntua; herri berezi eta polita; estratoetan mailaka mailaka eraikitako arroka zurien itsas-ertza; bere harresi eta kale estu; txoko kuttuna. Honenbestez, ipar hego dexenteko bira egina genuen eta Korsikaren inpresio bozeto
|
bat
ekarriko genuen bueltan. Eki kosta, turistaz gainezka egongo zelakoan (eta gu ondoegi ohituta), hondartza pare batean oin urratsak mareari utzi eta Bastiaraino ia zuzenean igo ginen.
|
|
Metro eta erdi eskasean, hiru gorputzek elkarrekin lo egiten ikasi genuen; gure egin beharrak ia edozein lekutan egiten; euskaldunik, bat bera ere ez genuen ikusi (miraria!) eta herri zoragarri
|
bat
genekarren betirako disko gogorrean, diapo nola halako batzuk ordezkari zituela. Abuztuaren hiruan iritsi ginen Euskal Herrira, beltz beltz eginda eta nola ez, euripean
|
|
Hendaiako ikastolan hasi ginen Ametsen aitarekin bertsoa lantzen, eta lotu ginen. Gero utzi, eta beste kasualitate
|
batek
ekarri ninduen berriz. Ez nintzen hasi bertsolari batek edo bestek erakarririk.
|
|
Orain marketingak egiten du lan asko. Asegarcek pilotari gauza handi
|
bat
ekarri badio, horixe izan da. 92an hasi zenetik demostratu du irudi enpresa bat dela, publizitate handia egiten du...
|
|
Kromosometako anormaltasunean hazkunde txiki
|
bat
ekar dezake, baina gaia sakon aztertzeke dago oraindik.
|
|
Ez dut uste Euskal Departamenduak konponketa
|
bat
ekarriko lukeenik Fran tziako Euskal Herriarentzat. Departamentu batek ez lituzke konponduko gure arazo ekonomikoak, kulturalak eta linguistikoak.
|
|
Langile urritasunak ezbehar larriren
|
bat
ekarriko du egun hauetako batean" zioen Manuel Ramon Ugarte Torcak. 48 urte zituen, bi seme alabaren aita zen eta Bizkaiko Labe Garaiak suntsitu eta ixterakoan sortutako Aceria Compacta de Bizkaia, ACB, enpresan aritzen zen lanean.
|
|
Langile horrek berak, bizitzaren makurkeriak, arazoaren muina agerian utzia zuen lanean hil aurretik: " Langile urritasunak ezbehar larriren
|
bat
ekarriko du egun hauetako batean". Eta, hamar minutu geroago, berak salatutakoaren zoritxarreko biktima gertatu zen.
|
|
IK k Udalbiltza onesten du eta Biltzarra izeneko egitura autonomoa sortu ondoren, bien arteko harremanak ontzat eman ere. Zortzi atalez osaturiko gogoeta politikoan, Euskal Departamenduaren aldeko dinamikak sozietatean kontzientzia aldaketa
|
bat
ekarri duela dio, baina Ipar Euskal Herriko Autonomia Erkidegoa lortzeko erronkari eutsiko diola berretsi du.
|
|
Finean, alderdi berria HB iraganean izan zena izango zen, sektore berriei leku emango zion alderdi bat. Funtsean, HBren eta ezker abertzalearen birmoldaketa
|
bat
ekarri luke. Orain, berriz, bizi dugun klimarekin eszeptikoak gara.
|
|
Interneta da azken asmakizuna. Literaturan beste genero
|
bat
ekarriko ote du (nobela interaktiboa...)?
|
|
Abiadurarengatik ala momentu politikoarengatik izan dadin, horren zentzua ulertzen ez den ber, harremanak ez dira aldatuko. ABren sortzeak antolaketa berri
|
bat
ekarri digu, politikan aritzeko tresna gehiago, jende gehiago, prentsan agertze gehiago, baina ororen buru emaitza berdinak eta tokian tokiko jendearekiko harremanetan aldaketarik ez. Eremu hori dugu lantzekoa bizitza abertzale bat sortu behar baita herrietan, euskararen desagertzearekin euskal nortasuna urtzen ari baitzaigu eta hau ez da biltzar nagusietan boz batzuen bitartez trenkatzen, eguneroko lanarekin baizik.
|
|
Nik bertsolaritza ez al dut hartuko baliabidetzat nik neuk nahi dudana honekin egiteko? Belaunaldi berriak ez zeukan bertsolaritzarekiko hainbesteko zorrik eta beste joera
|
bat
ekarri zuen: bertsolaritzarekin nahi dudana egingo dut eta nahi dudana esango dut, ez naiz moldera egokituko, moldea nik neuk egingo dut.
|
|
Orain gutxi," El Mundo" egunkariak aktualitateko ez zen heriotz zigorraren gaia eraman zuen bere editorialera. Aste bat pasa eta egunkari berak inkesta
|
bat
ekarri zuen jendeak gai horri buruz eskatzen zuena azalduz. Iritzi publikoa manipulatu eta bideratu egiten da.
|
|
Izan ere, trena eta tren geltokiaren inguruan mugituko dira pertsonaiak eta azken batean, honek emango dio bizitasuna Izurkiz herriari. Trenak eta trenbideak haustura
|
bat
dakarte herri honen bizimoduan. Baina, bada ipuinotako pertsonaiengan haustura aipagarria dakarren beste gertaera bat ere:
|
|
hots, errealitatea eta desioa nahastera iristen direnak. Baina, desiratzen dutena egitera doazela patuak ezustekoren
|
bat
ekarriko du beti. Azkenean, ezer ez baita dirudiena izango:
|
|
" Thriller" a ikusiko genuke agian, Julen Azkue erresistentziako editore heroiko eta Zubeldia zentsore kolaborazionista soil egingo bagenitu. Beharbada, bere osoan ez hartzera, drama existentzialistaz edo kostunbrismo modu
|
baten
ekarriaz hitz egingo genuke. (Aizu!
|
|
Munduarenisla oso desberdina ematen du bakoitzak. Eskuinekoa da gehien ezagutzen duguna, ezkerrekoak esperientzia berri
|
bat
dakar gure begietara.
|
|
Sistemen Teoriaren beste zutabeetako baten, Zibernetikaren, bilakaerakbirplanteamendu teoriko orokor
|
bat
ekarriko du. Maruyama, Prigogine eta VonFoerster en ekarpenek (Maruyama, 1973; Prigogine, 1983; Foerster, 1988) Bigarren Zibernetika deitua ekarriko dute.
|
|
Printzipio hau Mekanika Kuantikoarenazterketan jardun zuen fisikariaren izenean, Heisenberg en Ziurgabetasun Printzipioa izenaz da ezagutua, eta Zukav en hitzez esateko, hauxe inplikatzen du: ezin dezakegula zerbait behatu, zerbait hori aldatu gabe. Objektu behatua aldatugabe, naturak bere bidea nola jarraitzen duen behatzen bazterrean (eraginik izangabe) jardun dezakeen behatzaile independenterik ez dago (Zukav, 1991, or. 123). Teorizazio hauen inguruan sortzen den hausnarketak Bateson enganako itzulerabat eta komunikazioaren teorien berriztatze
|
bat
dakar berekin, eta orientaziozientifiko ezberdinetan garatutako jarrera epistemologikoa den Konstruktibismoaren Familia Teoriaren aplikazioa eragiten du. Oinarrizko baieztapenarenarabera, errealitatea ez da existitzen, hura aurkitu nahirik gizabanakoak hurbildukolitzaizkiokeen egia absolutu modura; aitzitik, gutako bakoitzak eraikitzen du beregizarte testuinguruan.
|
|
Batzuek eredu hau Familia Terapiaren eremutik deskalifikatzen badute ere, Eskizofreniaren tratamendurako familia lanaren berrindartze
|
bat
ekarri du benetan, eremu honetan Familia Terapiak hasieran piztu zituen itxaropenen ondoren, berebaliagarritasunari buruzko pesimismo garai batera iritsiak ginenean. Bestalde, psikiatria tradizionalaren eremuan sartu da eredua hasieratik, eta familiarenmailako tratamenduaren hedapena sustatu du.
|
|
Horregatik, Txillardegi euskal soziolinguistikaren brankan ageri zaigu hasieratik beretik.Hizkuntzaren, etnia kulturaren, nazioaren eta erresumaren arteko harremanak dituguhemen gogoeta gai donostiar euskaltzalearen eskutik. Lau osagai hauen arteko barne harremanek osatzen duten sistemaren zirriborro xume
|
bat
dakargu hona, guk egin dugunirakurketak hutsegite larriegirik ez duelakoan.
|
|
kitarrez emaniko aire xahar
|
bat
dakarte, arina, eztia, melismaduna, neurtua, maitezko izpirituaarnasezko intzentsua.
|
|
Gordailu, alferrak? ez dira existitzen, zeren beraiek bankueigalera huts
|
bat
ekarriko bailiekete, bankuak gordatzaileei interesak ordaintzerabeharturik egonen liratekeelarik, inolako interes hartzekodun korrelatiborik jaso gabe.
|
|
Hemen proposatutako ibilbideen artean, batzuk besteak baino luzeagoak dira, baina edozein modutan, ez da inolako material berezirik behar, ez eta prestaketa fisiko apartik ere. Ibilbide bakoitzaren deskribapenak fitxa
|
bat
dakar ibilbidearen datu orokorrak adieraziz. Fitxa horretan emandako denbora, ibilbidea lasai egiteko pentsatuta dago, baina asko alda daiteke eguraldiaren, ibiltariaren abiaduraren eta bestelako gorabeheren arabera; edonola ere, gomendagarria da martxak lasaitasunez burutzea, Karrantzako haranean naturaz eta kulturaz gozatzeko txoko ugari baitaude.
|
|
Bitxia da: eztanda arrotz
|
batek
ekarri ninduen Eirera, eta orain neu nago eztanda baten erdian. Gudaren saltsan sentitzen dut neure burua, oraindik Ipar Irlandatik hain urrun nagoen honetan.
|
|
zuri beltzeko bulegoa utzi eta arrotza izango zen nonbaitera abiatzea, izkinako ilehoriarekin enrollatzea opatuko zion inor aurkituko ez zuen mendi partera, gizakiak bertan trumilka Txema aise irentsiko zuen New York, Bombay edo Mexikora. Oroitzera gonbidatzen zuten hormak botatzea geratzen zitzaion, kaleak apurtu, gomuta izpi
|
bat
ekartzen zioten oheak, hitzak, eskaparateak, katiluak, portuak, datak, hondartzak, prakak, ondoko herriko jaiak, abestiak... eta mundu bat eraikitzeko nahikoa ziren bost hizkiak ere erre. Eider, eta berarekin batera unibertso oso bat erre.
|
|
Eta, orduan, burua galtzeko puntuan nengoela, isildu egin nintzen. Eta ene isiltasunak bertze isiltasun
|
bat
ekarri zuen gibeletik, are isilagoa eta osoagoa, kondenatuen oihu ustezko haiek irentsi zituena. Eta malkoak xukatu, eta neurri tipi batean neure buruaren jabe egiten nintzela, ohartu nintzen ezen, ziega hura ezin ilunagoa zen arren, zerbait ikusten nuela, halaz guztiz ere.
|
|
Eta, kontatu berri dizkizudan bi kontu horiek buruan nituelako edo, hara zer nolakoa izan zen hereneguneko ametsa: lehenbizikotz, Piarres Oihartzabal kapitaina ikusi nuen, gure aitarentzat aldi batez lan egin zuen gizona, baina batik bat osaba Joanikoten lagun mamia izan zena eta jauregirat noizik behin etortzen zena, osabarentzat libururen
|
bat
zekarrela edo bertze zernahi. Eta ene amets hartan ere halatsu zetorren Piarres, gurdi batean kutxa bat zekarrela, jauregirako bidean.
|
|
lehenbizikotz, Piarres Oihartzabal kapitaina ikusi nuen, gure aitarentzat aldi batez lan egin zuen gizona, baina batik bat osaba Joanikoten lagun mamia izan zena eta jauregirat noizik behin etortzen zena, osabarentzat libururen bat zekarrela edo bertze zernahi. Eta ene amets hartan ere halatsu zetorren Piarres, gurdi batean kutxa
|
bat
zekarrela, jauregirako bidean. Eta iritsi zen jauregirat, beheititu zuen kutxa gurditik, ireki eta zabaldu zuen hura osaba Joanikoten eta bion aitzinean, eta erran zigun:
|
|
—Joanes, present eder
|
bat
ekarri diat.
|
|
Ordea, aitaren balizko arrazoinak bazterrerat utzirik, osaba eta aita Bartolomeren arteko disputa haietarik
|
bat
ekarri nahi nizuke orain... disputa hura gerokoa izan bazen ere, osaba eta biok Italiatik itzuli berriak. Eta, hala bada, egun hartan ere katu ehiztaria eta sagu zirikatzailea bezala aritu ziren aita jesuita eta osaba Joanikot:
|
|
—Ez! —ihardetsi zidan hark— Arestian erran dizuedan bezala, Ubarnekoek bakarrik joaiteko erran didate, zeren ene deliberamendu
|
batek
ekarri baitzuen tigrea bertze mundu batetik honat, eta nik ipini behar baitut harakoan, Pagabasoko leizean beheiti...
|
|
Ez al zuen berak ere merezi, merituen arabera ordain ziezaioten, bertze ostiko batekin, lehengusua hain itsuski eta krudelki tratatzeagatik? Eta, nola galdera batek bertze
|
bat
dakarren, hala, bertze anitz galdera egin ditzaket. Zer meritu du aberats jaiotzeak, noble edo aitonen seme?
|
|
Eta osaba harri eta zur geratu zitzaion, eta baietz erran zion, sinesgogor, eta Marcok merkurioa zeukan ontzi
|
bat
ekarri zuen, eta beirazko hodi bat, mutur batean hertsirik zegoena eta bertzean zabalik. Eta bete zuen hodia merkurioz, sartu zuen hodia ontzian muturra zabalik zuen lekutik, eta merkurioa jaitsi egin zen, goian hutsezko burbuila bat uzten zuela.
|
|
Eta, halarik ere, bertze keinu
|
bat
ekarri nahi nizuke honat. Izan ere, jakin nahi al duzu zer keinu egin zuen aita Bartolomek —zeina jauregiratu baitzitzaigun Iruñan aste pare bat egin ondoren, bere arreba hura onerako bidean utzirik—, noiz eta jabetu baitzen ezen osabak txakurrari izen hura ipini ziola?
|
|
—Ama, batzuetan iduritzen zait ezen egun haizetsu
|
batean
ekarri ninduzula mundurat eta haizeak batetik bertzerat eraman izan nauela munduan barrena. Baina, bizimolde horrek nekatzen du eta ahitzen du, eta, hemendik aitzina, egonean egon nahi nuke, soseguan eta bake handian, mundua nehoiz baino neureago eginez, baina mundutik kanpoan banengo bezala...
|
|
Jaun Esteban Etxegoienek, bai, etxegoiendarren leinuko ardi beltzak! Eta harekin batean bertze gutun bat zegoen, mezu edo manu
|
bat
zekarrena, jaun Eusebio Etxegoienena, Estebanen anaietarik batena, alegia! Eta biak larru honetan zetozen, kanabera puska baten barrenean bilduak eta biribilduak.
|
|
Izan ere, goiko leiho tipiak irekitzen zizkigutenean, haizeak usain bereziren
|
bat
ekartzen zigun kanpotik, kiratsaren gorputz junt hura iragaiten zuena, guti batzuetan bazen ere... eta, ai, nola egoiten nintzen oihanetik zetozkidan lurrin eta usain bakan haiei adi, zeren usain haiek bertze toki eta bertze denbora argiagoetarat eramaiten baininduten istant labur batez, burdinen ilunetik ihesi, eta zeren ez bainengoen, neure estatu eta egoitza gaixto hartan, handik edo hemendik ...
|
|
Baina Spiritu Sainduaren itzalak bertze itzal
|
bat
ekarri zuen gibeletik ene adimendurat, eta orduan galdegin nion:
|
|
Eta hausten da soka batzuetan, eta erortzen eta amiltzen gara zuloan beheiti, non herensugeak eta munstroak ditugun aiduru —izua eta bekaitza, herra eta zorigaitza—, ahutzak zabal eta hortzak zorrotz. Baina amets batek bertze amets
|
bat
dakar, eta amesten dugu orduan ezen ametsez bete dezakegula bertzela bete ezin dezakeguna eta hala edireiten diogu zulo bakoitzari bere estalkia... eta, hala eta halatan, baldin badakigu ezen zulo horietarik batean herensuge bat dagoela, amesten dugu ezen aitagure batez uxa dezakegula; baldin lamia badago, kandela piztuz uxa dezakegula; eta baldin Basajauna badago, ur benedikatuaz uxa dezakegula ... Eta gaitz bakoitzari edireiten diogu erremedioa, eta hala egiten dugu aitzina...
|
|
Izan ere, aita handinahi hutsa zen, eta jakin zuenean ezen printze eta bertze noble batzuk, hango eta hemengo gorteetan, baita Nafarroakoan ere sasoin batean, tigreaz6 baliatu izan zirela ehiza egiteko, bururatu zitzaion ezen bera ez zela gutiago eta tigre haietarik
|
bat
ekarri behar zuela Urbiainerat.
|
|
Eta nola oroitu nintzen egun haietan Miguel de Sandovalez, Salamancan ezagutu nuen zure lagun hartaz, zeina ere baitzen Utopiaren defendatzaile sutsu! Eta nola oroitu nituen haren hitzak!, Alfonso de Valdésen testu
|
batetik
ekarriak: " Zer da itsukeria hau?
|
|
Eta egun batean gure aita etorri zitzaion ezin alegerago, eskuan lignum crucis aren erlikia
|
bat
zekarrela eta erraiten ziola:
|
|
Osaba Joanikot eraman zutenean bezala, guardiak ikusi bezain fite zaunka itsuan hasi zen katez loturik zegoen txakurra. Guardiek muturreko
|
bat
zekarten, eta eskatu zidaten ezen ipin niezaiola nik muturrekoa txakurrari. Halakoetan ohi bezala, haien eskea bete eta listuaren garratza irenstekotan egon nintzen berriro, baina, aldi berean, bururatu zitzaidan ezen egiteko hura haiei zegokiela, zeren huraxe izan baitzitekeen txakurraren gurutze bideko lehen urratsa eta lehen egonaldia, eta nik ez nuen txakurraren kalbarioan parte hartu nahi.
|
|
" Hobe, bai, jigant Gargantua banintz...!" Ordea, nola bihur nintekeen ni Gargantua, baldin hain eskastua banuen neure haragizko tresna, pixa egiteko ere ez gai...? Eta nik burutaldi burugabe hura izan nuen, eta guardia burua bere sermoi harekin ari zen... noiz eta atso zahar bat etorri baitzitzaigun ustekabean, beso bakoitzean saski handi
|
bat
zekarrela, non baitzeuden gure beztimendak.
|
|
Hiru lau eguneko kalapita, Ama Etxeko buruaren bitartekotza eta haur egiteko tenorean laguntza eman zioten medikuaren, emaginaren eta erizainen zina behar izan ziren, inork tronpatu nahi ez zuela buruan sartzeko. Bederen, ondorio
|
bat
ekarri zuen ona: behin semea bere egitera makurtuta," Zentroa" eta" Taldea" hartu zituen bere koleraren jomuga.
|
|
Abuztuko astearte horretako arratsean, nire planek ez zuten" Lisboa" helburu. Ari ahala ari izana nintzen erredakzioan, delako Felicitas/ Amagoiaren adierazpenak itxurako erreportaia
|
batera
ekartzen. Jorra lana batez ere:
|
|
—Ez hadila hainbertze poztu. Irratiz zerbait aditu nian, eta enplegatu
|
batek
ekarri zidaan zenbaki atzeratua.
|
|
Begiek apal luzera egin zidaten ihes, azalean" S" handi kiribilduaz markatutako karpetara. Haren barnean, esku artean nituen bezalako orriren batean, SARAGUETA ALDAZ, EDUARDO JESUS zegokeen nonbait idatzia, eta haren azpian ni, nire izate osoa, lerro multzo
|
batera
ekarria, Ttipik berak ateratako argazkia eta guzti. Ez nion erakusteko galdatu, amorratzen egon behar bazuen ere.
|
|
etsipena eta itxaropena ezagututa, amorrazioak —gero eta amorrazio handiagoak, denbora iragan arauz— elikatu zituen nire itxialdiaren azken orduak. Handik pixka
|
batera
ekarri zidaten ogitartekoak —ogi idorra, txorizo garraztuaren estalki— gasolinarena baizik ez zuen egin nire barneko sumendian.
|
|
Litro bat esne —gaingabetua—, ogi egin berria eta lau croissant poltsa
|
batean
nekartzala itzuli nintzen ordu laurden geroago. Mahaia amen batean antolatu nuen, Edurne gure artean zegoenetik etxean genituen erreximenta, gurina eta guzti.
|
|
—Ez nekien autoa luxuzko hotel
|
batera
ekarria nuenik. Inoiz etxerik gabe gelditzen banaiz, ez natzaizue ostatu eske etorriko.
|
|
beti bera eta beti desberdina. Hainbat hipotesi erabili nituen, arrazoibidezkoak, neurrikoak, izen mikatz
|
bat
ekarri zutenak ondorio gisa: konplota.
|
|
Ez litzateke ezinezkoa izango gauzak nola gertatu ziren zehatz mehatz adieraztea, kronologia deitzen den hori eskrupulosoki errespetatuz, saihesbideak ekidinez, oroimenak eskaintzen dizkizun hutsuneak eta babesak alde batera utziz; ez litzateke, ez, batere zaila izango, eta agian horrela jokatu litza  teke, erarik zuhurrenean ez ezik ortodoxoenean ere. ...iraintzearren batik bat, barkatuko zaigu xehetasun kronologikoetan ezen ez oroimenak agintzen dizkigun pasarteetan nahiz gertakarietan, edota istorioaren garapenarekin (eta egiarekin, beraz) zerikusirik izan zezakeen txikikerietan estuegi ibili ez bagara; eta ez, esan bezala, estu ibiltzea bereziki nekosoa gerta zitekeelako, baizik eta estutasun horretatik askatzeak, gure ustetan, bizitasun pixka
|
bat
ekarriko liokeelako aditzera eman nahi den kontakizunari.
|
|
Ironia ezaz ere jabetu zen, eta horrek bai benetan sutu zuela. Horregatik, huts edo bekatu barkaezintzat jotzen zuen zera hura zuzentzearren edo, Donald ahatearen osabak esaten zuen aipu
|
bat
ekarri zuen akordura, guztiz aipu jostaria: " Oro ez da urre.
|
|
Asteburuko atsedenaz gogoberriturik, eta xanpaina onak ajerik ez duela uzten jakina denez, primerako aldartean jaiki zen Brown jauna, txistuka esango genuke, eta leihoko beira leuna bustitzen zuen euriak beste aerolito
|
bat
ekarri zion mihi idorrera: Loak ez du oinazerik.
|
|
Hasteko, kolpe latz haren eraginez, ataxia sendaezin bat, zeinak" erregalo modura ekarri baitzidan gizon egiten nauen zer horri, barkatu, dale fuego eragiteko behar erreprimiezin bat, behar lotsagarri bat". Negar zotinka hasi zen aitorpen gogorraren ondoren, baina Caterpilar andrearen hitzek sosegu apur
|
bat
ekarri zioten: " Badakigu Armando, zure kondenaz salbatzearren, liburu polit bat idatzi zenuela, maitasunaren erroen bila.
|
|
Eta zendu ubelduak erretiratu ahala, hain zen nabarmena harmailetan haiek uzten zuten hutsunea egizu kontu, irakurle, berrehun bat gizaki zein animalia erretiratuak izango zirela aise, gehiago izan ez baziren, non ezuste berri hura nola edo hala konpontzearren, panpinak jarri baitzituzten hildakoen eserlekuetan, txotxongiloak, kartoi harrizko tigreak edo putreak edota salamandrak, igel  tsuzko giza irudiak, pelutxezko hartzak, granitozko edo alabastrozko giza-enborrak, marmol txuriko emakume biluzi estaliak, altzairuzko lehoi inurriak eta mantikorak, zementuzko zikoinak, zurezko neskato abstraktuak eta alanbre herdoilduz egindako mutikote geometrikoak. Ordezkapen hark guztiak jakina, gastu erantsi
|
bat
ekarriko zion programa lehen ere sobera garestiari, esku-langile eta eskultore eta artistei eskaturiko lana ordaindu egin behar zitzaienez, eskuzabal ordaindu ere segur aski. Nola aurre egin gastu ezusteko hari?
|
|
Bozkarioaz mintzatu nuke, atzo (atzo, diot, azkenean ezinezkoa egin zitzaidalako nire eguneroko dosi hau hartzea); hiri barnera sartu ezin bada Bostonekoa gogotik kendu, eta Danek hotelik eder eta garestienetako
|
batera
ekarri gintuelako, hain zuzen ere The Blackstone Hotel era; eta bidaiariok pozaren pozez oihuka hasi ginelako. Dani berari" Gigantosoa da" atera zitzaion," ez nuen uste halako hotel batera aldatuko gintuztenik".
|
|
Orain dela hiru bat urte, egun batez Dabidi etxeko atea zabaldu, eta fardel batekin zetorrela ohartu nintzen. " Hara, eskultura
|
bat
ekarri dizut", esan zidan. Hasieran ez nintzen gehiegi harritu:
|
|
batera ere sartu naiz eta Patxirentzako papera erosi dut. Dabidek eta biok kanpora egin izan dugun bidaia bakoitzetik, orri sorta
|
bat
ekarri izan dugu beti harentzat. Inspirazio iturri gertatzen omen zaio toki desberdinetako paperean idaztea (Patxi.
|
|
Ez nekatu hainbeste burua eta eman poz ttiki hori gorputzari! Agindu iezadan, behinik behin, mutil horren argaz  kiren
|
bat
ekarriko dunala eta, batez ere, ez haizela moja sartuko!
|
|
Kasik ohartu gabe Colorado ibai hegira heldu garenean gure bozkarioa izugarria izan da, eta hantxe, zapatilak erantzi, eta oinak ur hotzetan sarturik, gainerako bidailagunen zain gelditu gara. Heltzen azkenak Laura eta Preterito izan dira, eta, espero genezakeenaren kontrara, Grand Canyoneko historiaz zer edo zer argitu beharrean, uste ez bezalako albiste
|
bat
ekarri dute:
|
|
Tigrea edo katua izan, gaur goizeko bileran bidailagun batek Jordi izena duelakoan nago katuei buruzko pasadizo
|
bat
ekarri du hizpidera, eta zinez harrigarria egin zait: ez oso aspaldi, New Yorkeko amona batek bere katua garbitu eta, hura lehortzearren, mikrouhin labean sartzea bururatu zitzaion, bururatu eta egin; noski, katua kiskali egin zen, eta hain zuzen ere kiskali zelako, amonak enpresa labegilea salatu, eta epaitegietara eraman zuen, izan ere inork ez baitzion ohartarazi arriskutsua izan zitekeela animaliak labean lehortzea.
|
|
Eta txokolatezko donuts ak zabaltzearekin batera, algaraka aitor  tu didate beren asmoan EEBBetan" turismo sexuala" egitea ere sartzen dela," Baina ordaindu gabea, noski, ze dolarra oso garesti dago". Zentzu horretan, ohartarazi didate ez harritzeko gelara gizonen
|
bat
ekartzen badute, ezta Dan bera bada ere, zeren, Estherrek geroxeago argitu didanez, Adelak apustu egin baitio, bidaiak irauten duen hilabetean zehar baietz Danekin oheratu. " Orain Times Square ra joango gara afaltzera eta gero pub en batera.
|
|
Hotza edo hozkailua, sarritan amodioari egokitzen zaion suari kontrajartzen zaizkio, baina niri orain hotzak on egingo lidake: atseginez jantziko nituzke hozkailutik atera berriak diren jeans batzuk (garbiak, leunkariaren usain freskoarekin, ongi ematen dutenak; horrelako sen  tsazio pizgarri
|
bat
ekarriko didan zerbait norbait desio dut bidaia honetan nire bizitzan; bestalde, atseginez edango nuke basokada bat ur hotz (eta ez motxilan atzera eta aurrera daramadan ur epela); atseginez sartuko nintzateke janaria gordetzeko erabiltzen dugun hozkailu horietako batean, eta esnatu ez, harik eta, zenbait hildakorekin egiten den bezala, beren gaixotasunerako oinaze afektiboa, noraezitis sendabide...
|
|
Oreka ezin zailago horretan moldatzen du Arregik bere poesigintza: kultua erreferentziaz baina ez akademiko, inguruaz arduratuagatik kosmopolita, ondare unibertsaleko mitoak eta pertsonaiak bertakotasun
|
batera
ekarririk. Inon diren edertasunen miresle," baina" hark bideratzen du idaztera, badakielako" hiri berrien promesa" ez dela kimera bat, beharrezko utopia baizik.
|
|
Eta eszena horren aurrean, Lizardiren kontenplazioa ukatzen du Arestik, ikusle pasibo izatetik poemaren zati izatera ematen du urrats poetak, enborraren izariak hartzen ditu okerbidearen handia neurtzeko. Pauso horretan, sinbolismotik errealismora dagoen aldea iragaten du euskal poesiak, mende honetan gure poesiak ezagutu dituen iraultzetarik
|
bat
ekarriz.
|
|
Arestik modernotasun
|
bat
ekarri zuen Harri eta Herri obrarekin, bistan da: negarra desagertu egiten da, malkoa txukatzen du, esan liteke poetak debekatu egin nahi duela lantua, kontestaziorako, salaketarako duela poesia.
|
|
Testigantza ez da ordea hotz hotzean egindako analisi edo elkarrizketa sail hutsa, berak han bizi izandakoez erabat baitago liburua bustia (nire aleari ere hogeigarren orrialdetik aurrera hasi nintzen ron usaina hartzen). Venezuelako gaztelera bereziaren ñabardurak azaltzen zaizkigu, idazleari gertatutako pasadizoak (gurasoak agurtu ondoren aita biblia irakurtzen geratzen deneko pasartetik hasi" Aitak hegazkina erori ez dadin egingo du erregu; amak, gainera, Venezuelatik emakume txarren
|
bat
ekar ez dezadan" eta Hugo Chavezekin topo egin asmotan Mr. Beanen larruan sentitzen den pasarteraino).
|
|
Horrek guztiak emaitza erabakigarri
|
bat
ekarri zuen: nazioarteko jardueraren mailak, betetako eginkizunek, antolakuntza egiturak, gauzatutako harremanek, zabaldutako ordezkaritzek (ofizialak zein ofiziosoak), egindako propagandak... euskal nazionalismoak —mugimendu politiko bezala— ordura arte lortutakoa baino garrantzi eta hedadura praktiko handiagoa izan zuten.
|
|
Poesia sozialari bezala poesia existentzialari uko eginez eta sentimentalismoari bezala baikortasunari bizkar emanda, jardun poetikoari berari buruzko jarrera berri
|
bat
zekarren Etiopiak: poeta ez da mintzo lehen pertsonan, sentimenduak gorde edo intelektualizatu egiten ditu inozotasuna ekiditearren; inguruarekiko behakoa urruna du, ez ordea insolidarioa, maite ditu baztertuak eta derrotatuak;" dena esana balego bezalako" zuhurtzia hotzak ez darama isiltasunera, baizik eta egunkarietako, liburuetako eta filmeetako erreferentziak ekartzera ingurua deskribatu eta ulertzeko collagearen teknikaz, gure oroimen kolektiboa aberastu eta osatzeko.
|
|
Horrela, haurrendako liburutegiek haur eta gaztetxoendako liburu gehiago aukeratuko dituzte, eta eremu euskaldunean daudenek euskarazko liburu gehiago. Azken finean, esan dezakegu ereduak aukera
|
bat
dakarrela euskararentzat, baina teknikariek eta arduradunek etekina ateratzen jakitea, edo hala nahi izatea, besterik da.j
|
|
enuntziatu esanahidun eta esanahigabeen artean bereizten zuen sailkapen hertsia eta fidakorregia izatea. Jakina, irekitzeak arrisku
|
bat
zekarren: Zirkuluaren ikusmolde filosofiko zientifikoa beste edozein ikusmoldetatik bereizi ezina, ezta ikusmolde metafisikoetatik ere.
|
|
Vienarrentzat ere, jakina, nozio gakoa zen, baina ez bere zentzu kantiarrean. Horientzat tamalez, lehen aipaturiko Poincareren konbentzionalismoak argudio eszeptiko gogor
|
bat
zekarren geometria espazialaren objektibotasunaren aurka, Schlickek eta besteek aintzakotzat izan zutena, zientzia berriaren ikuspegi orokorra galtzeko prest ez bazeuden behintzat. Poincareren ustez, espazio baten egitura geometrikoa ez zen gauza ez objektiboa ezta determinatua ere.
|
|
Baina magiak nahi
|
bat
dakarkio irudikapenari; nahi bat adierazten du.
|
|
Haizeak oroitzapen
|
bat
dakarkit.
|
|
Plazako ostatuaren parean zegoen autoa, 4L gorri zahar bat. Hernanikoa zela azaldu zigun mutilak, eta izebari josteko makina
|
bat
ekartzera etorria zela handik Goizuetara. Izebaren etxetik irtetean autoa abian jartzerik ez zuela jabetuta, Goizuetara heltzean Hernani aldera auto stop egiten ikusi gintuela gogoratu eta guregana jotzea erabaki omen zuen, herrian ordu hartan ez baitzegoen lagun ziezaiokeen inor.
|
|
Ez zirudien, ordea, etxean beste gelarik zegoenik. Bestalde Lazarok, sukaldetik bi kopa eta botila
|
bat
ekarriz, aulki batean jartzeko gomit egin zion. Elkarren ondoan jarrita, topa legea egin, edan egin zuten.
|
|
" Beste kojin bat hartu du", esan zuen Xanek. " Ondo dago", esan zuen amatxik, esperantza poxi batekin; alabaina, armariora beste joan etorri bat egin zuen aitatxik; koadro txiki
|
bat
zekarren oraingoan; sofan jarri zen, hura besartean zuela begiak itxi zituen; eta, Xanek ez baitzuen ezer esaten: " orain, zer egin du?", galdetu zuen amatxik.
|
|
" Ez, handik ateratzen da": besoarekin beste norabide batera seinalatuz;" hura (Xanek adierazitako hura) hegoaldea da"; etxekoandreak leihoa ixtearekin, Xan fijatu zen gelako zorua nahikoa okertuta zegoela; ohol batzuk oso deterioratuta, kra kra egiten zutela zeuden;" oraintxe esango diot alabari ohea egiteko; nahi izanez gero, silla
|
bat
ekarriko dizugu". " Ez da beharrezkoa", esan zuen Xanek.
|
|
" hori duzu dutxa. Zaude, toaila
|
bat
ekarriko dizut". Xan ate alboan zela, korridorean beharrean ari zen gizon tripatiak:
|
|
Junek kopa
|
bat
ekarri ziolarik, okasioa profitatuz, neska sotilki geldiarazi zuen. " Zaude", xuxurlatu zion," gauza bat galdetu nahi dizut"; Junek, apur bat makurtuz, pixka bat izuturik begiratu zion;" zuk Henri ezagutuko duzu"; Juneren begietan distira bat izan zen; bai, ezaguna zukeen; ez zuen hala ere baiezkorik esan; aurpegia luzatuz, zuhurki, suspizione apur batez begiratu zion;" haren laguna naiz", esan zuen Xanek; Junek ahoa pixka bat ireki zuen; ez zuen hala ere deus esan; oharturik eta osabak eta bi mutilek ez ziotela aditzen:
|
|
Eli!"; Xani begia kinatu zion; Eli etorrita, harekin zerbait jardun zuen; Eli sukaldera zihoala: " la ostia gintuan", esan zuen; luze gabe etorri zen Eli, ertzak kixkorturik zeuzkan aldizkari
|
bat
ekarriz; Lazarok bere hatz larriekin orriak farrasta farrasta pasatu zituen;" hemen duk", esan zuen; foto batean kirolari batzuk ageri ziren: mutil mordoxka bat, batzuk pikotxean, beste batzuk zutik, oro galtza motzetan, oro gris tono bereko kamisetez; alde batean, zutik, neska bat zegoen;" ezagutzen al duk?", galdetu zion Lazarok.
|
|
Artean etxekoandreak leka mordo
|
bat
ekarri zuen mahaira, alaba gaztea eta biak haiei hariak labanarekin kentzen hasita zeuden. June ezti eztia jaiki, fregaderaraino joan, han zeozer egin, gero amaren ondoan jarri zen, lekak zatikatzeari ekinez.
|
2001
|
|
Hauxe zen, beraien ustez," etorkizunaren arian" ez egotearen ondorioa: " Uste oietan kokatzeak, eta loari emateak, esnatze triste
|
bat
ekarriko digu. Gure aurrerabiderako, elburu baikor eta eraginkorrak behar beharrezko ditugu.
|
|
(...) Susmoa daukat oraingoan zikloaren behe aldean gabiltzala eta beharbada sasoi bateko aparrera zati batean ez gara iritsiko. Txapelketa nagusiak goraldi iragankor
|
bat
ekarriko du, baina laster itzuliko da maila berdintsura. Egoera politikoak zerikusi handia daukala uste dut(...).
|
|
Varanasi hildakoz, hil zorian daudenez, gaixotasunez beteta dagoela. Gorpuak sandalo egurrez erre behar dira eta horrek arazo
|
bat
dakar, egur hau urria eta garestia baita. Horrek esan nahi du askotan gorpuak ez direla guztiz erretzen Gangeseko uretara bota baino lehen.
|
|
Bizilagunaren baratzetik lurrin fin askoa bidaltzen dion mizpira japoniarrak bere lana urtero zorrotz kunplitu duen gisa berean. Urruneko itsasaldera iritsitako kamioizaleren
|
batek
ekarritako fruitu berezia ikusi eta dastatu ondoren, aitonak ereindako bere hezurretik sortua omen da, landare gehientsuenak ihartzen ari diren garai berean loratzen den arbola hostozabala.
|
|
Egia da, Beasaingo atentau honek badu plus bat, hau da, informazio zerbitzuetako kideen aurka jotzeaz gainera, ETA Ertzaintzaren kolektibo osoa erasotzera pasa da. Horrek aldaketa
|
bat
dakar: ETAk izua areago zabaldu nahi du, argi eta garbi.
|
|
Aranjuezen ezagutzen du protagonistak Eugenia (2 kap), Poetas de las cuatro lenguas izeneko antologia prestazeko bilera batean (78). Hasieratik adierazten da Eugeniak istorioan izango duen patua, bere izenak, segituan, Eugénie izeneko Landetako jatetxe on
|
bat
baitakarkio burura protagonistari (79). Ongi jaten den jatetxe= Eugenia honek, gainera, melankoliko jartzen du protagonista hasieratik, Donostiako Victoria Eugenia gogorarazten baitio (79).
|
|
Bidaiaren metaforaren aurrean, ispiluan sartzen denak bidaia egiten baitu, eta denok dakigu Izuen gordelekuetan barrena liburuaren gai nagusia bidaia dela, edo, gehiago, liburua bera dela bidaia. Honez gainera, hormak beste metafora
|
bat
dakar berarekin; oroimenaren beste eszenatoki bat: Gartzelako poemak liburua.
|
|
Espazioa aldatzeak, pertsonaz aldatzea esan nahi du. Eta batek bestea dakar eskutik, ezinbestean, patu bakarrak etorkizuna bientzat batera marraztuko balu bezala, udazkenak orri biren heriotza
|
batera
ekarriko balu bezala, irteerarik ez balego bezala.
|