|
2000
|
|
|
Bitartean, balea bat zebilela oihukatu du norbaitek. Ziri-miriaren erdian, uretan desagertzen ari zitzaion bizkarra ikusi diot aurrena, baina minutua joan gabe, oso osorik, bi hegatsak zabaldurik popatik ehun
|
bat
metrora gorputza biratuz jauzi egin baitu, betiko urrundu aurretik. Xibarta gaztea zen.
|
|
|
Hala, Ralphek erdi etsita alde eginda, azkenean heldu da hitzaldiaren ordua. Dozenatxo bat gazte geunden Gazte Aretora sartzeko prest, baina barrutik irten den gizon batek esan digu ekitaldia bertan behera geratu dela, eta ez zela ezer larria, baina aretotik berrogeita hamar
|
bat
metrora urruntzeko mesedez.
|
|
|
Errepidea eta autoa oso atzean utzi nituen, eta suposatu nuen udaberrian hura guztia urez beteta egongo zela, baita ni nengoen tokia ere. Herri hartara heltzeko berrehun
|
bat
metro geratzen zitzaizkidan, baina ordurako argi ikus nitzakeen etxe guztietako horma eta leihoak; eta askoz ere urrunago, abuztuko beroak eta ortuen egarriak hurrupatuta, urtegiko lau tantak.
|
|
|
Josurekikoa agitu eta pare bat ordu geroago, gurea izandako etxeko ataritik berrogeita hamar
|
bat
metrora nintzen, auto barnean. Unaik emandako datuen ariora, Ximurra bederatzietan agertuko zen nire emaztearen eske.
|
|
|
Inguruetara so, zerbaitek jo ninduen begietara. Txartela nigandik berrogeita hamar
|
bat
metrora zegoen, pabiloi bateko aitzinaldean. Garbi eta distiratsu ageri zen, herdoilak eta zikinak hain fite jotako hainbertzeren artean.
|
|
|
Ez nuen erantzun. Espaloi berean, guregandik hogei
|
bat
metrora, ostatu bat zegoen, eta hango ateari nintzen ohartzenago, Ximurraren hitzei baino. Pertsiana erdi erorien artetik, argi eskas bat baizik ez zen iragazten ostatutik kanpora, bezeroz hustu gabe ere jadanik itxia zegoelako marka.
|
|
|
Errepide erdiko udaltzainak ez omen zuen prentsa karnetaren berririk. Ika mika motz baten ondoan, nik nahi nuen tokitik berrehun
|
bat
metrora utzi behar izan nuen autoa, hurrengo Plan Partzialak noiz irentsiko, ibai bazterreko alde horretan oraino gelditzen diren baratze bakanetariko baten pareko bazterbide estuan. Oinez itzuli nintzen, koadernoa eta grabagailua besapean hartuta.
|
|
|
Apezaren predikuari kasu handirik egin gabe, aurpegi ezagunen eske egin nuen elizkizunaren parterik luzeena. Ttipi hamar
|
bat
metro haratago aurkitu nuen, banku luzeetariko batean eseria. Aitzineko eguneko traje dotorearen partez, niki gorria eta galtza bakeroak zeramatzan soinean.
|
|
|
Niregandik pare
|
bat
metrora egonda ere, garbi aditzen ahal nuen haren urrin gazi gaztea.
|
|
|
Gauzak, dena dela, ez nituen horretaraino bezain ondutzat jotzen, eta ostatutzarrez etxebizitzaz bezain ongi hornitua zegoen alde hau. Lehenbiziko pub era sartzean, atari bat seinalatu zidan, espaloi berean ehun
|
bat
metro haratago.
|
|
|
Deusez ohartu orduko, paper guztiak sinatuak zituen eta ezin eragotzia guk. Apartamentua erosi bai, baina herrian, familiaren etxetzarra atxiki zuen tokitik berrehun
|
bat
metrora eta, deus falta ez zedin, ahizpa neskazahar batekin erdibana.
|
|
|
Ohartu orduko, Lokaleko arduraduna zen, korbata janzten zuen eta ongi etorri egiten zioten politikoen bulegoetan. Erran gabe doa bertze mahai batera jartzen zela, niretik hamar
|
bat
metrora. Handik aitzina, goiti egin ahalean urruntzen, beti ere urruntzen baizik ez dut ikusi, zenbat eta gorago hainbat eta urrunago eta gizenago.
|
|
|
Ez nuen ulertzen zer egin zezaketen hainbeste denboran. Edurneren eta mutilaren bide paraleloa hartu nuen, baina hamarren
|
bat
metro urrutiago. Ez nuen topo egin nahi.
|
|
|
Bidezidor labur bati jarraituz igotzen ginen haren baserrira. Bostehunen
|
bat
metro. Bi ibaik ebakitzen zioten arima bideari euria egiten zuen bakoitzean, eta ugaria izaten zuen lokatza.
|
|
|
Goizeko abiapuntura heldu baino berrehun
|
bat
metro lehenago, azkenak zetozen Olga eta Laurari itxaroteko gelditu gara. Haiek ere ez dira berandutu eta aparkalekura 15:30ak aldean agertu dira.
|
|
|
Bala batek giza gorputzean zelako txikizioa eragin dezakeen ikusteko, ez dago hori baino froga hoberik. Orain badakigu marka horretako pistola batek, sei
|
bat
metrotik tiro eginez gero, hori bezalako zulo bat sortuko lukeela zure gorputzean (ongi oroitzen naiz" zure" hitza erabili zuela, edo" lizukeela" bestela). Eta harrigarriena zera da:
|
|
|
Andre gizon bikote bat zegoen guregandik 50
|
bat
metrora. Goizeder haien ondotik pasatzean erreparatu nuen haiengan.
|
|
|
Gure bideari jarraitzeko autobidearen bestaldera pasatu behar genuela azaldu nion. Errepideak lur azpitik egiten zuen tarte bat, 25
|
bat
metrokoa, eta gure bidea tunel labur haren goialdetik pasatzen zen.
|
|
2001
|
|
|
Berrehun
|
bat
metrora Bendaña jauregi zurizka topatuko dugu, gotorleku itxura sortzen dion armarridun dorre zilindrikoarekin. Jauregi eder honek Euskal Herriko erakuslekurik bitxi eta ondorioz interesgarrienetakoa gordetzen du:
|
|
|
Horrela, 20
|
bat
metroko garaiera duen eta beste txikiago baten alboan kokatua dagoen haitz handi honek, arroka naturala baino gizakiak sorturiko estatua traketsa ematen du, inoiz amaitu gabeko estatua erraldoi baten hasiera.
|
|
|
Udalarekin harremanetan jarri eta toki hobea eman ziguten. Hogeita hamar
|
bat
metro koadrokoa, pentsa zer zen hori guretzat. Baina iluna, leiho txiki batekin, kaskarra ere.
|
|
|
Baina ñabardura bat egin beharra dago: Kataluniako hiriburuan, OHZ kontzeptuan zerga gehien biltzen duen hiria izanik, maila ertaineko etxebizitza tipiko
|
baten
metro karratuko balio katastrala 73.000 pezeta ingurukoa da eta Iruñean, berriz, (hiri hori ez da nabarmentzen OHZ garestia izateagatik) 110.000 pezetara iristen da.
|
|
|
Laurogei
|
bat
metro karratu ezartzeko bi egun ditu langileak eta beste egun eta erdi da, berriz, lan azalera lehortzen.
|
|
|
Elizaren egitura aztarnategiaren mendebaldean atzeman zen. Aurreko garaietako elementu berrerabiliez eraikitako nabe bakarra zuen elizatxoak, 5 m ko zabaleraz eta luzera ezezagunaz (hamabi
|
bat
metrotakoa zela uste da); sarrera hegoaldetik zuen, arkupedunaz. Burualdea oso bereziada, aurrerromanikoa, Araban dagoen bakarra; ferra arku itxiko oinplanta eta aldarearen harri bakarreko euskarria agertu zen lekuan.
|
|
|
Begiak irekiak nituela pentsa zitekeen, baina belarriekin aurkitu nuen hura. Ehun
|
bat
metro aurrerago egongo zen kale kantoian ikusi nuen nire maitalea izango zena! Ziur nengoen hura zela, begiratu egin baitzidan, eta ni begiradak irakurtzen ikasia nintzen aspalditik.
|
|
|
Bero handia egiten zuen eta horregatik kaskoa ukalondoan zeraman, bihurgune batean kontrola galdu eta lurrera amildu denean. Bost
|
bat
metro egin ditu errepidean arrastaka, moto eta guzti, izkinan aparkaturik zegoen auto baten aurka jo duen arte.
|
|
|
Baina ez zegoen bakarrik: atzerago, lau
|
bat
metrora, espaloian jesarrita, neska zikin bat zegoen, Angeli begira. Edo kamerari begira.
|
|
|
Kontua da Romak eta Marcosek parez pare zeuden etxe altu bi bilatzen zituztela; adibidez zortzi pisukoa bata eta zazpikoa bestea, elkarrengandik hogeita hamar
|
bat
metrora. Eskaileretan leiho handiak zituzten etxeak aukeratzen zituzten.
|
|
|
Bihar estatuan, ordea, gauzak atzekoz aurrera gertatu ziren. Parke batean igel erraldoi
|
batek
metroren bat luze zen sugea jan zuen eta aintziratxora jauzi egin zuen lasai, sabela bete bete eginda.
|
|
|
Beste itsasarte hau, uhartearen, lakuaren modukoa izanen da, beste sumendi krater baten ondorioa. Badiara sarrera, Axelen kalkuluen arabera, hogeiren
|
bat
metrokoa izanen da, sarreran seizazpi metroko sakonera, baina barruan ehun eta hogeikoa.
|
|
|
Mutiko piloa zegoen aurrean, ere ugari. Eraikina harri grisa zen, goizeko eguzkitan jadanik, lau pisu zituen eta oso luzea zen, izango zituen ehunen
|
bat
metro, eta leihoak lerroz lerro, eta eliza gotiko bat oso dotorea alde batean.
|
|
|
Ez da bandera zarpailduaren leizetik ordu erdiko bidea pasatuko eta Axel, batbatean, zeure aurrean desagertzen ikusiko duzu. Beherantz begiratu eta, hiruren
|
bat
metroko zuloan egongo da erorita, begiak zabal zabalik gora begira irribarre erdi beldurti eta erdi alaiarekin.
|
|
|
Etikak ezin badu inola inoiz giza egite
|
bat
metro horrez neurtu eta epaitu; zein da, hortaz, giza egiteen epailea. Gizakia bera, egite hori egin duen gizakia.
|
|
|
Eta hau esanda, guregandik ehun
|
bat
metrotara zegoen noria zaharrerantz zuzendu zuen hatza.
|
|
|
ikusten ez bazuen ere, Rogasek bestearen urratsak kontatzen ahal zituen, egingo zituen mugimenduen mapa osatzen ahal zuen. Berrogeita hamar
|
bat
metro egingo zituen, orduan itzuli egingo zen, baina ez zuen hesia zeharkatuko; telefono bat bilatuko zuen, eta txanda aldaketa eskatuko; gero zain egongo zen, hesiaren aurrean; bitartean ahal bezain ongi ezkutatuko zen. Zakurrak zakurrari haginka.
|
|
|
Neska laguntzaile baten bila hasi zen, begiradaz. Handik hogei
|
bat
metrora eszenari so zegoen gizon oliba koloreko burusoilean tinkatu ziren bere begiak. Bakarrik ez egoteak susperturik, gorputzerantz hurbildu zen.
|
|
|
Han behean zeuden, ezponda batean, niregandik ehun
|
bat
metrora. Arrapaladan jaitsi eta pistolari irmo helduz inguratu nintzen.
|
|
|
Luze gabe ehorzketa lekura iritsi nintzen. Bide nagusitik berrogeita hamarren
|
bat
metrora ari ziren ehorzten, aldi baterako bakarrik izaten diren hilobi merke haietako batean. Ez nintzen gehiegi inguratu.
|
|
2002
|
|
|
Zilarbiziren arrebak gorgonak uharte bateko itsasertzean zeudela esan zuenean, hegan zebilen lekutik zuzen zuzenean mila
|
bat
metro beherago begiratu zuen Pertseok eta uharte koxkorra ikusi zuen.
|
|
|
Hemen lanean aritu zirenek, ziur aski, ez zekiten trikuharri bat zenik; bainaaurkitutako hezurrei esker, bazekiten hilobi bat zela. Hala eta guztiz ere, gogoratubehar da badaudela harlauzaz egindako ganberaren ordez zulogunea duten hilerriak.Errioxako Portillo de los Ladrones en (Viguera) 16
|
bat
metroko diametroko tumulu baten erdian zulogune erdiesferiko bat zegoen, ko diametrokoa eta metro bateko sakonerakoa, eta, katilu, horren barnean hezur errausketaren arrastoakzeuden (Lopez de Calle eta Ilarraza, 1997).
|
|
|
Distantzia publikoa (hamar
|
bat
metrotik gora) dugu azkenik. Distantzia publikoa pertsona publikoek hartzen duten distantzia da, diskurtsoak esatekoa, adibidez.
|
|
|
Hala ere, lehen etxebizitza bilatu edo bizilekuz aldatu nahi duen edozein pertsonak hazkunde hori oso handia dela ohartuko da. Prezio horiekin, etxebizitza berri
|
baten
metro karratuaren batez bestekoa 1.247,47 eurokoa da (hiriburuetan batez bestekoa 1.596,25 eurokoa da eta gainerako hirietan 1.057,41 eurokoa). Kopuru horretatik behera, erabilitako etxebizitzen batez bestekoa dago.
|
|
|
Gainera, ikertzaileek izotz sakoneko egiturak aztertu zituzten radar teknikekin, azken milaka urteetan glaziarrek izan duten bilakaera ondorioztatzeko. Azterketa horiei esker jakin zuten Antartikako mendebaldeko izotz plaka, WAIS izenaz ezagunagoa, 1.300 kilometro egin dituela azken glaziaziotik, eta urtean 130
|
bat
metroko erritmo konstantean egin duela.
|
|
|
Horien guztien artean daude probintziako itsaspeko hondo motak. Urpean hamabost
|
bat
metro egin zituzten. Ocañak azaldu duenez, Cerro Gordo, Mona puntaren eta Velilla badiaren puntak dira gehien aztertu diren alorrak.
|
|
|
Ardo botila arrunt baten diametroa zazpi zentimetro ingurukoa da; beraz, konpartimentu bakoitzaren aldeek gutxienez hamar zentimetro izan behar dituzte. Neurri horiek kontuan hartuz gero, argazkian ikusten den egitura egiteko (hamar botila gordetzeko aukera ematen du), bost
|
bat
metro listoi lirateke (2,5 aurreko parterako eta beste 2,5 atzeko), bai eta bi aldeak lotzen dituzten ardatz zilindrikoak ere. Multzoari irmotasun handiagoa emateko, komeni da listoiak zurezko taula batean finkatzea, oinarri gisa erabiliko dena, eta beste taula batzuk jartzea alboetan.
|
|
|
Bestalde, adituek diotenez, zakurraren kateak, luzaro lotua egon behar bada, gutxienez lau bost
|
bat
metro izan behar ditu. Horrela, askatuago ibiltzeaz gainera, gorotza urrunxeago egiteko era izango du.
|
|
|
Leize zuloak 16
|
bat
metro ditu. Leize zolan begi batzuk distiraka ikusi zituen.
|
|
|
Mendiak arin igotzen zituelako. Alpujarretako mendi haietatik, berriz, etxetik hiruzpalau ordura zegoen mendi bat zuen kuttun, hirurehun
|
bat
metroko amildegi harkaiztsu batek inguratzen zuena eta, behetik begiratuta, gaztelu erraldoi baten itxura zuena. Sarak ez zuen bertigorik, ezta Sergiok ere, eta ertzean esertzea gustatzen zitzaien, elkarri eskua emanda.
|
|
|
Kantoia pasatu bezain laster, beste espaloian, hogei
|
bat
metro aurrerago zegoen komisariara begiratu zuen. Komisariako atari aurrean bi auto ikusi zituen, aparkatuta.
|
|
|
Ez zen artean Abenidara iritsi, gertakari arrunt batek bihotz taupaden erritmoa entzunarazi zionean. Handik berrogei
|
bat
metrora, bera ibiltzen ari zen espaloian aurreraxeago, Stein arma fabrika zaintzeaz arduratzen zen polizia taldea txanda aldaketa egitera zihoan. Gertakaria ohikoa zelarik ere, une batez, ordu arte zaintzen egondako poliziak euren ordezkoak zekartzaten furgoietara hurbiltzearekin batera, fabrikaren atarian pilatutako tresneriaren metal hotsak eta distira nabarrak osoro astindu zuten haren barrunbea.
|
|
|
Paper multzoak pilota baten tankera hartu zuen haren eskuetan. Saskibaloiko jokalariak imitatuz, hiru
|
bat
metrora zeukan paperontzira bota zuen. Ordea, ez zuen haren aho zabalean sartzen asmatu.
|
|
|
Oinez hasi eta ehun
|
bat
metrora, anaia gelditu egin zen pinudiaren ostarte batean.
|
|
|
Beste ehun
|
bat
metro ibili, eta, hotel  baten ondotik, barrurantz hartu nuen, kale aldera. Hilketaren eszenatik pasatzea baino okerragoa izan zen.
|
|
|
Hileta jagoleak, axolagabeki, hil  kutxari tiratzen dio, eta orgatxo gaineraino eramaten du herrestan. Bultza egiten dio pare
|
bat
metro, apartatzen da, eta A.E.L. inizial urre koloreak ikusten ditut hilkutxaren atzeko partean.
|
|
|
Horretan nengoela, bits artean burutzar beltz distira  tsua agertu zitzaidan nigandik pare
|
bat
metrora: itsas lehoi bat!
|
|
|
Zorionez, errepide ilun bakartiak zeharkatzen asperturik eta guztiz etsita nengoenean, Nekanek" begira, hor dago!" egin zuen aldarri. Eta hala zen, gugandik 200
|
bat
metrora Belly Up izeneko aretoa zegoen. Hasieran ikusi ez genuen polizia patruila bateko kide harrituen aurrean maniobra debekatua egin, aparkalekuan autoa utzi eta aretora sartu ginen.
|
|
|
Lucasek autoa abiarazi eta hauts harroaldi baten erdian egin zuen azelerazio burrunba. Joseluk bistan zeukan plazako iturria, eta hamar
|
bat
metro lehenagoko etxeko sotoan ardandegi itxura zeukan biltegira hurreratu zen. Espaloirik gabeko kalera ematen zuen leiho bakarretik begirakunea hartu zuen, eta upaz inguratutako mostradore aurrean ziren gizonen artetik bere adin bereko gazte bi ikusita erabaki zuen barnera egitea.
|
|
|
Malekoian jesarrita ei zeuden, itsas ertzean, Zuzenbide Penaleko testu bat ikasten. Mila
|
bat
metroko distantzian, ipar ekialde orientazioan, arrautza formako objektu geometriko bat begiztatu zuten, berrogei metroko luzera eta hamarreko zabalera zuena, eta" dimentsioen proportziorako, plater batenetik oso urruti zegoen bere forma". Marrazkien arabera, zepelin baten antzeko ontzi helikoidala zen, aurrealdean begi itxurako zerbait erraldoia zuena.
|
|
|
Hegalen moduko batere adarrik gabe, fenomenoaren ezaugarririk bereziena, agian, mugimenduen zakartasuna izan zen". Bostehun
|
bat
metrora zegoela," ziaboga harrigarria" egin zuen eta ziztu bizian desagertu.
|
|
|
Fardela lurrean utzita, beherantz begiratu zuen. Gau estaliko iluntasunari aski babesa eritzi ez, eta sasitza baten gerizpetik begiztatu zuen berrogei
|
bat
metrora zegoen errepidea. Hantxe, miratoki baten hedaguneko espaloian ikusi zuen aita, farola baten argipean motozikletaren kontra apoiatuta.
|
|
|
Arte eta Ofizioetako eskolaren atarian zegoen Santos, Joselu noiz aterako zain. Sei laguneko koadrila baten erdian ikusi zuen, eta semea bere presentziaz konturatu arte itxaron zuen bost
|
bat
metroko distantzian. Istant batzuk besterik ez ziren izan baina aitak semea aurkeztegi batean legez ikustearekin disfrutatu zuen tarte labur hartan.
|
|
2003
|
|
|
" Uste nian dena ordoki zela Pettarra!". Ordoki da bai, ohartu zen bezala, Ühaitzetik berrehun
|
bat
metroko zabaleran eskuin, beste hainbat ezker. Gero zeiharka zetorkio erreka ondo hertsia, aldapa gogorra, basoa, otardia, tontorra, ibar estua...
|
|
|
Zumarreko gainera irtetean ehunen
|
bat
metro aurrera jo eta izen bereko lepora heldu gara (560 m). Pista mordoa elkartzen da hemen; beraz, ea egokia hartzeko gai garen!
|
|
|
Beste hiruren artean erdikotik gora jo dugu, zatika hormigoizko zorua duenetik. Baina ehun
|
bat
metrotara pista utzi eta mendi bizkarrean gora jo dugu pagaditik zuzenean, Bidango gaina baino ehunen bat metro lehenago gainaldera eta basotik kanpora irteteko.
|
|
|
Beste hiruren artean erdikotik gora jo dugu, zatika hormigoizko zorua duenetik. Baina ehun bat metrotara pista utzi eta mendi bizkarrean gora jo dugu pagaditik zuzenean, Bidango gaina baino ehunen
|
bat
metro lehenago gainaldera eta basotik kanpora irteteko.
|
|
|
Lehenengo aldiz historiaurreko arte eskematikoaren adibide bat aurkitu dute Nafarroako iruinarri batean. Aipatu megalitoaren alde
|
batean
metro bateko Brontze Aroko aizkora bat errepresentatzen duen grabatua ageri da, egoera bikainean mantenduta.
|
|
|
Iziartxuren etxetik hogei
|
bat
metro gorago, Jaime Ostos kalean bertan bainan beste aldean, cafeteria bat zegoan, oso toki onean Fernando ta Inasiren etxeko atartea ikusteko. Han leiho ondoko mahai bat hartu eta garagardo caña bat eskatu zuan.
|
|
|
Fernandonetik hirurehun
|
bat
metro, etxe bat egiten ari dira. Langileek txindurriak bezela diardute lanean.
|
|
|
Ozta oztan ibili zan hamar
|
bat
metro, Eeeeee!! Txomin!!
|
|
|
Aurreko dendetako leihoen argiak piztuta dagoz. Ezkerreko aldean hogei edo hogei ta hamar
|
bat
metro kaletik gora, cafeteria baten argiak ikusten dira. Argi urdinezko letrek Cafetería Nápoles diote.
|
|
|
Lagunari jakinarazi behar zion tabernan entzun zuena, oroitzapenak ardoaren lurrunen artean zatika kateatuta baino iristen ez bazitzaizkion ere. Orduan ezin izan zuen zirkinik egin, giharrak alkoholak bahiturik, eta nesken ahotsak oso urrun, pare
|
bat
metrora ozta egon arren, soinuek kotoi eta kristal finek osoturiko hesi sendoa zeharkatu behar balute bezala; baina orain, egun bitan barneratutako pozoi guztia atera behar zuen. Joxek zuen sinistu, agian onartu ere ez.
|
|
|
Bainatzeko tokia 200
|
bat
metro zabal da, ur ertzetik hasita.
|
|
|
Badago azken xehetasun bat: Boroan proiektatuta dago Bizkaiko industrialderik handiena izan zukeena, miloi
|
bat
metro koadroko. Bizkaiko zoru industrialaren erreserba estrategiko nagusia?,. Koroaren harribitxia. Bizkaiko ForuAldundiaren arduradunen esanetan (Lurra, 2001).
|
|
|
Kontua da gaur egun milioi
|
bat
metro koadro horiek hutsik daudela, badaude, hala ere, Amorebieta Etxanon beste poligono txikiago batzuk, zeharobetetzeke daudenak (Lurra, 2001), eta bertan kokatzeko dagoen egitasmo bakarrazentral termikoarena dela, horretarako urbanizazio lanak egin dira.
|
|
|
– bi metro eta erdi bider metro bat eta erdi plastiko garden – 140 zentimetro luzeko aluminiozko lau arku – erratzezko zurezko makila bat – 1 metro x 2,5 metro eta 4 zentimetroko lodierako poliestireno pieza bat. – 25 kilogramoko harea garbituko zaku bat – 10
|
bat
metroko silikona erresistentzia – kaxa isolatzaile bat – termostato bat – Entxufe bat eta konexioa egiteko behar den kable kopurua Germinadore elektrikoa egiteko, urrats hauek egin behar dira: – Erratz makila 5 zentimetroko 11 takotan ebaki.
|
|
|
Elkarrizketarako grabadora prestatzen ari zenean konturatu zen Matias Martinaren ahizpa ere egongelan zegoela. Sofa batean, hiru
|
bat
metrora. Matiasi iruditu zitzaion soinekoko loreak erabat desmadratuta zituela ordurako, eta lore batzuk zituela ukondoetatik zintzilik eta beste batzuk emakumearen aurpegia jaten ari zirela eta sudurretatik sartzen ari zitzaizkiola.
|
|
|
Aurrera begira jarri zen Matias. Hurrengo etxea 20
|
bat
metrora zegoen. Eta 20 metro horietan, pentsioaren atzealdean alegia, partzela bat zeukan Malanda etxeak.
|
|
|
Gizon bati galdetu zion handik berrogei
|
bat
metrora:
|
|
|
Eta langan aurrera eta aurrera egiten zuen, esku bat bestearen atzetik mugituta. Hiru
|
bat
metro falta zitzaizkion langaren amaierara heltzeko. Gizonak ez zuen Matias ikusten, beste aldera begira zegoelako, eta gero eta ozenago ari zen kantatzen, triunfalismoz.
|
|
|
Bestelako ziega batean itxi naute oraingoan. Txikia da, pare
|
bat
metro zabalean, hiru luzean. Pareta osoa axuleiu txikiz betea dago.
|
|
|
Gorpua zaratots handiz jausi zen uretan, gugandik hiru
|
bat
metrora, eta Aristo... edo Newtonek... edo akaso Pitagorasek esan zuen moduan, lau gizonek gorpu bat halako eta halako abiaduran jaurtikiak kanporatzen duen ur kopuru berbera kanporatu zuen geure Hilariok ere, eta horrek hainbestean poztu gintuen. On Belisariok otoitz labur baina hunkigarri bat egin zuen, hilak betiko atsedena eta arimaren salbamena izan zezan.
|
|
|
Han segitzen zuen espektro erronkariak, aurrera ezinik nahi adina denboran edukiko ninduelakoan. Hamabost
|
bat
metrora nengoela, harriak. Baldea ezkutu gisa behin, bi aldiz, hiru...
|
|
2004
|
|
|
Laster, eskuinera jo, trenbide psagunea gurutzatu eta malda leun bati ekin diogu, izan ere, Lehuntze (Lahonce) Aturri inguratzen duten lehen muinoetan kokatzen baita. Bostehunen
|
bat
metrora eliza eta udaletxea dauden plazara heldu gara. Egungo elizaren leku berean, XII. mendeko Premontetar ordenaren abadia egon zen, Ipar Euskal Herriko barrualdea ebanjelizatu asmoz sortutakoa eta apaiz euskaldun askoren eskola izan zena.
|
|
|
Denbora galdu gabe, berriro, ibaiertzeko errepidera jaitsi gara, Broc izeneko uharte parera. Berrehunen
|
bat
metrora, Ardanabi ibaiko urak Aturrikoekin bat egiten duen gunera iritsi gara. Bertan, beste behin ere, errepidea utzi eta Ardanabiko antzinako sirga bidetik jarraitu dugu, ibaiak norabidez aldatu duenean, aurrera jarraitu eta Ahurtiko portura iristeko.
|
|
|
Une horretan, anezka ontzi gehiago izatea garrantzitsuagoa izango da lan egiteko; izan ere, deposituetara sarbidea ematen duten balbuletara konektatuta bi izan daitezke. Gaur egun bi erabiltzen dira aldi berean, baina bat pezioari itsatsita dagoen bitartean, bestea gainazaletik 60
|
bat
metrora deskargatzen ari da. Hala ere, anezka metodoaren bidez, hidrokarburoaren %90 baino ez da aterako, tankeetako hormei eta zirrikituei itsatsita egongo baita hondarra.
|
|
|
Zipren, baliabide hidrikoak oso mugatuak diren tokian, zortzi golf zelai eraikitzen ari dira. Horietako batek bakarrik behar du milioi
|
bat
metro kubiko ur urtean, 12.000 biztanleko hiri bateko ur kontsumoaren baliokidea. Halaber, ura tratatzeko sistemak “pobreak dira”, eta huts egiten ari dira turismoaren eskari gero eta handiagoari aurre egiteko.
|
|
|
Sinatutako hitzarmena Reuseko Zentro Teknologikoa (Tecnoparc) garatzeko lehen urratsa da. Zentro berriak milioi
|
bat
metro koadro eraikigarri izango ditu, 5.000 lanpostu sortuko ditu eta 1.000 milioi euroko inbertsioa ekarriko du; horietatik %85 ekimen pribatutik etorriko da. Zentro berria hiru ardatzetan oinarrituko da:
|
|
|
Gero beste aguadore bat heldu zen, bizkarretik heldu zion Romani, eta hamar
|
bat
metro eraman zuen aurrerantz.
|
|
|
kuku bat, hankan lotuta soka luze bat zeukana. Sokak, sei
|
bat
metro hortxe hortxe, aukera ematen zion lurretik teilaturaino hegaz egiteko eta, nola edo hala, bizitza normal samarra izateko. Kontua da hotz apur bat egiten zuenean, apurtxo bat bazen ere, kukua atarian geratzen zela, edo bestela tximiniaren ondoko teila baten azpian, epelean.
|
|
|
Haren begiradari jarraituta, bi leiho karratu ikusi nituen, hiru
|
bat
metrora gure buruen gainetik. Haiek baino gorago, beste leiho batzuk zeuden, luzeagoak eta argiztatuagoak:
|
|
|
Dianneren sakela telefonoa joka hasi zen. Emakumea pare
|
bat
metro urrundu zen. Keinu urduriak egiten hasi zen, eskuak oso azkar mugituz.
|
|
|
Ez nuen erantzuna aditzera gelditzeko barrurik izan. Pendizaren ertza berrogei
|
bat
metrora zegoela eta, korrika hasi nintzen isatsa galdu beharrean, korrika laukoan, korrika arboletako abarren elurra banatuz; eta ni korrika eta otsoak ere korrika, eta ni arnaska eta otsoak ere arnaska; eta nire arnasaren lurruna haize hotzean galtzen zen, eta otsoen arnas lurruna, berriz, ez zen haize hotzean galtzen, baizik eta aitortuko ez dudan nire gorputzeko toki batean. Gero eta lurrun gehiago sentitzen nuen toki hartan, baina arboladiaren bukaera ere gero eta hurbilago zegoen.
|
|
|
Errota zaharretik ehun
|
bat
metrora zegoen, haranean beheraxeago. Etxe txuria zen, teilatu gorrikoa eta bi bizitza zituena; polita, baina ez palazioa.
|
|
|
Egun batez, arratsa izango zen, behi bat sumatu nuen niregana inguratzen. Aurrena, isil isilik zetorrenez, ez nion diosalik egin; baina hurbildu eta hamar
|
bat
metrora jarri zitzaidanean, bere buru handia ikusita eutsi ezinezko marru bat atera zitzaidan: " La Vache qui Rit!".
|
|
|
Ehun
|
bat
metrora, kale kantoian sartu berri,
|
|
|
Ni hari begira, hura niri begira, pixka batean hola egon gaituk. Tapa tapa, segitu diat jaisten, hogei
|
bat
metroan ibili nauk behera, gero itzuli nauk, ostia! Han akerrik ez zegoan.
|
|
|
" Zortzi hamar
|
bat
metro edo. Gehiago ere bai igual, hemendik berrogeita hamar urtera.
|
|
2005
|
|
|
Mendi lepora itzuli eta Trekurantz igotzen den hesia ikusi dugu berrehun
|
bat
metro eskuinerago. Hesi horretara hurbildu eta berari jarraituz helduko gara Treku gainera.
|
|
|
Ekialdetik mendebaldera luzatzen den harkaitzean daude gazteluaren aztarnak. Oinplanoa, 70
|
bat
metro luze da. Dorre nagusiaz gain, ura biltzeko uraska, harkaitzean hondeatutako hainbat zulo eta beste bi dorre erdi biribil ere baditu, mutur banatan.
|
|
|
Errotaren eskuin aldetik abiatzen den bidean gora jarraitu dugu, erreka zokotik irten eta gainaldean kokatzen den Montalbango dorretxearen bila. Done Jakue bidearekin bat egingo dugu berriro, baina oraingoan aurkako zentzuan burutuko ditugu berrehunen
|
bat
metro, harik eta bidegurutzera iritsi arte. Zutoin adierazleari kasu eginaz, arte itzel baten ondotik igaro eta dorretxepera iritsi gara neke handirik gabe (205 metro).
|