|
2000
|
|
|
hor dago Ertzaintza, gure diruak ere neurri batean guk gobernatzen ditugu eta horrela abantaila asko eta asko ditugu. Garai
|
batean
zeinek pentsatuko zuen Gasteizen lehendakari bat ere izango genuenik!
|
|
|
Hemen larrosa asko etorri da, asko. Garai
|
batean
zeinek esango zuen udaletxetik ikurrina zintzilik ikusiko genuenik! 59ko Ordiziko txapelketaren ondorenean Agirre, Azpillaga, Ugarte eta ni Donibane Lohizunera eraman gintuzten bertsotan egitera eta han ikusi genuen lehenbiziko aldiz ikurriña udaletxetik zintzilik.
|
|
|
Horretarako Donostiako Udalak 1.700 milioi pezeta erabiliko ditu.
|
Batean
zein bestean berritze lanak legegintzaldi honen barruan hasteko asmoa dago. Victoria Eugenia antzokiaren lanek 1.424 milioi balioko dute.
|
|
|
Kontraesanak nabarmenak dira
|
batean
zein bestean. Adibidez, kontraesankorra da su etena haustea EAJk eta EAk eraikuntza nazionalarekiko konpromiso mailan behera egin dutenaren argudioarekin.
|
|
|
Bestela uniformetasun monolitiko batera goaz gero eta gehiago, azkenean ez dakizularik zer ezberdintasun ideologiko eta praktiko dagoen bi partiduren artean. Begira bestela zer gertatzen ari den Estatu Batuetan aspalditik, azkenean bi partidu besterik ez daudela aukeran eta, azken finean, bertako askok eta askok diotenez, berdin dela
|
bat
zein bestea aukeratzea. Eta orain Espainian gertatu dena ikusita, badirudi bi partidu horietatik bat besterik ez dela bizirik geratu, bestearen porrotaren ostean.
|
|
|
On Joxe Mielek kanpora joan behar izan zuenean jaso zituzten Seminariotik. Oso interesgarriak dira, hor ikusten delako alde
|
batetik
zein asmo, zein gogo eta metodo erabiltzen zituen bere gaztaroan. Diru gutxiago zeukan, baina hala ere hor sartzen zuen bere diru hori.
|
|
|
Berez haxixak marihuanaren THC portzentaje beretsua edo handiagoa izan ohi du. Beraz, sendagai gisa erabiltzeko
|
bata
zein bestea litzateke egokia, hala erabakiz gero. Egun Euskal Herrira iristen den kalitate gutxiko haxixak, ordea, gomendagarriago egiten du marihuana sendagai gisa.
|
|
|
Harreman arloa, Ikerketa arloa eta Ekintza arloa. Egun 220 bazkide baino gehiago dira, eta gehienak dihardute,
|
batera
zein bestera, taldearen egitasmoetan laguntzen
|
|
|
Ikastaroen artean banakakoak eta taldekoak eskainiko dira.
|
Batean
zein bestean maila ezberdinak daude, baxuenetatik hasi eta altuenetaraino, tartean gitarra elektrikoa ere jorratu daitekeelarik. Lehiaketari dagokionez bi maila izango dira:
|
|
|
Dena segidan irakurrita," Bi" zati hori momentu batzutan oso ezkorra aurkitu dut. Izan ere, Ezaren apologia egiten duzu zuk, baina heldu da momentu
|
bat
zeinetan esperantza non jarriko ote zenuen kezka sortu zaidan. Deskribatzen duzun" eternitatearen amaigabe" hori ez al da nahiko latza ere?
|
|
|
Oraindik Aralargo ikuskizunak txundituta gaituela, Nafarroako Sakana zeharkatuz Gipuzkoarantz zuzenduko gara, bertako Goiherri aldea hobexeago ezagutu asmoz. Tartean, bai nafar zein gipuzkoar zonaldeak mendean hartu edota zaintzen dituzten bi menditzarrekin egingo dugu topo,
|
bata
zein bestea ezin ikusgarriago agertzen zaizkigula: Sakanaldeko Beriain" itsasontzia" eta Goiherriko Txindoki lerden bezain beldurgarria.Tartean, noski, hainbat herri interesgarri.
|
|
|
EUSKARAREN erabilpenari dagokionean ere maila akademikoan nahiko murritza dela esan dezakegu oraindik. Euskara alde
|
batetik
zein bestetik egurtzen ari diren une hauetan, unibertsitateak apustu sendoa burutu lukeela iruditzen zaigu arlo honetan, azken finean goi mailako ikasketak euskaraz aurrera eramateko gaur egun dugun tresna bakarrenetarikoa baita. Euskarak duen garrantzia izanik, jakintza gisa bederen, EHUk bere gain hartu luke Euskara sendo mantentzeko ardura, beste zenbait elkarte edo erakundek hartzen duten gisara.
|
|
|
Bi plano zeharo ezberdin eraiki dituenez, irakurleen artean
|
bataren
zein bestearen aldeko iritziak izan dira. Luis Mari Mujikaren iritziz, Zarauzko komentuaren inguruko pasarteak Jakakoak baino" natural, malgu eta originalago emanak" daude.
|
|
|
Garai ezberdinetan kokatuta ezezik era diferentetan kontatuta ere badauden arren, lotura estua dute elkarren artean bi kontaketa horiek: lehendabizikoan Txomin eta bigarrenean Eneko bere semea,
|
batean
zein bestean gizonezko protagonista nagusia aberriaren aldeko nolabaiteko borrokan hilko da; eta lehenengoan zein bigarrenean bataren maitale eta bestearen ama den Axunek oinazearen zaporerik mingotsena dastatuko du, ezintasun eta etsipenez. (...)
|
|
|
Ahalegin horietan,
|
batetik
zein bestetik garrantzi handia dute hedabideek, etahorixe da liburu honek erakutsi nahiko lukeena. Eragina zenbatekoa den neurtzea zailaden arren, ezin dugu ukatu nortasunen eraikuntzan eta birsorkuntzan hedabideen lanaoso kontuan hartzekoa denik.
|
|
|
1997ko udazkenean Sud Ouestek eskuratu ahal izan zuen%16rekin, Eskualdeko Eguneroko Prentsaren zatia %50era heltzen da Les editions dela Semainen. Lotura edo uztartze komertzial hauek, prentsa elkarteetako finantza partaidetzaren bitartez bereziki, Eskualdeko Eguneroko Prentsaren pragmatismoa islatzendute mugaren alde
|
batean
zein bestean, eta mugetan eraikitzen ari den euro eskualdeetako hedabideen ekonomia, edo Europakoa, aurre irudikatzen dute agian.
|
|
|
Atera dezakegun lehen ondorioa, beraz, honako hau da: lurraldearen ikuspegitik begiratuta, Euskal Herriaren irudi beraosatzen dute egunkari biek, herrialde eta herrialdez gaineko egitate bakoitzari antzekopisua emanez
|
batak
zein besteak. Horrekin batera, arreta bera ematen diete Euskal Herritik kanpo gertatutakoei, bai Espainia eta Frantzian bai mundu zabalean gertatutakoeidagokienez.
|
|
|
Izan ere, kanal bietanEuskal Herriko herrialde eta egitate handiagoen agerpena oso desorekatua baita.Lehenik, nabarmena da Iparraldeari jarritako arreta eskasa: %1era ere ez da iristen, kanal
|
batean
zein bestean, Lapurdi, Nafarroa Beherean zein Zuberoan gertatutakoalbisteen kopurua. Argitu beharra dago, bestalde, aurkitu ditugun kasu apur hauenartean bat ere ez dagoela Iparraldean gertatu eta bertan soilik eragina duenik.
|
|
|
Kable bidezko zerbitzuen eragiketa ere emakida edo baimen prozeduraberezi baten menpe dago. Sarea ezarriko den eremu inguruko udaletxeak edoudaletxe multzoak egin behar dio CSAri proiektuaren eta eragilearen proposamena, eta honek, baldintza teknikoak, programatikoak zein finantzieroakegokiak direla ziurtatu eta gero, baimena luzatuko dio proposatutako sozietateari21 Kable sistemaren eragiketa, sozietate batek, elkarte
|
batek
zein agintepublikoak berak egin dezakete.
|
|
|
Baina ez zen ingeniaritza lana berarengana hurbilarazi ninduena, euskarari buruzko lana baizik. Orduan hasibainintzen Larresoro Txillardegi,
|
bata
zein bestea, erreferentziatzat hartzen, eta behineta berriro irakurri nituen berak idatzitako artikulu gozatsuak. Eta, zer esanik ez, liburuak.
|
|
|
Bere tesian, hiztunentzat OPak kategoria bereizi eta batuak direla dio egile honek. Honen aburuz, elebidunek bi hizkuntzetariko baten ekarpena hautatzen dute funtzio hori betetzeko, hizkuntza
|
batean
zein bestean mintzo direlarik. Datu hau oso esanguratsua gertadaiteke, izan ere, gurean hizkuntzen ukipen egoera oso indartsua da eta aztergai dugungiza taldean, gazteen artean alegia, kultur eta hizkuntz erreferentzia indartsuenakukipen egoeran sortuak dira.
|
|
|
Santamaría irakasleak komentatzen digunez, kazeta generoaren kontzeptua 60 urteen hastapenean hasi zen aipatzen, helburu didaktiko batek bultzatuta. Hasieran, prentsa izkiriatuak marka utzi zien informazio generoei, gehienetan mimetismo hutsa erabiltzen zelarik informazio generoak komunikabide
|
batean
zein bestean tratatzeko orduan. Haatik, denboraren poderioz, eta adierazpidea aztertu ahala, sistematizazio hobea burutu da, irratigintzan erabiltzen diren generoak aztertzea egin beharreko jarduera bihurtu delarik.
|
|
|
Beraz, irrati estazio
|
batez
zein irrati kate batez transmititu nahi denaren antolamendua eta aurreikuspena da programazioa. Planifikazioa ez zaio zertan atxiki programazioan agertzen diren eduki eta programen emanaldi hertsi edo zorrotzari.
|
|
|
Estatu Nazioari aurre egiteko indar politiko nabarmena duen giltza dugu hizkuntza, identitate kontrajarriak azalaraz baititzake, azkenean nazio
|
bat
zein bestea bereizteko bidea eskain dezaketenak. Beraz, nahiz eta bakarrik kultur nortasunaren elementu ideologiko hutsaren moduan izan, hizkuntza nazioaren funtsezko ezaugarria izango da nazionalismo hauentzat59 Ondorioz, eta lehen esandakoaren ildo beretik pentsa daitekeenez, hezkuntza sistemarekiko ezinbesteko erreferentzia puntua izango da hizkuntza, inondik inora gutxiets ezin daitekeena.
|
|
|
Larunbatetan, berriz, mutilen taldea atari batean jesartzen zen beti, supermerkatuan erositako litronen babesean. Neskek atari bat harago pasatzen zuten arratsa, eta gure mutikoak beti aukeratzen zuen txoko
|
bat
zeinetatik neskak ere ikus baitzitzakeen. Halakoren batean altxatu egiten zen eta ozen egiten zuen berba, eta barregarriak izan nahi zuten komentarioak jaurtitzen zituen lau haizetara.
|
|
|
Ez ote dugu aski, arrazoin horren frogatzeko, Nafarroako erregina Margaritaren Heptameron eta Axularren Gero elkarren ondoan ipintzea eta konparatzea, ikusteko zein denborak ziren batarenak eta zein bertzearenak? Bai, badakit oso liburu diferentak direla, konparaezinak eta juntaezinak alde batetik, jeneroetarik hasi eta prosaren azken gorabeheretaraino; baina, bertzetik, zalantzarik ba ote dago,
|
batari
zein bertzeari darion spirituaz denaz bezainbatean, ezen Gero k ez duen zabaltasuna eta irekitasuna duela Heptameron ek, gizarte libreago eta permisiboago baten aieru eta seinale.... Eta ez al zaizu iduritzen, ildo beretik, ezen mosen Bernat Etxepa reri ere neke eta gaitz gertatuko zitzaiola egun hainbat poemaren skribatzea, nola skribatu baitzituen bere denboran?
|
|
|
Zeren eta, zalantza ororen gainetik, Kristoren Pasionean baitzuen bere sineste osoa, halako moldez, non, bere gurutze hari beha, erraiten baitzidan: " Nik ez zekiat salbatuko garen, baina Kris toren Pasioneak salbatuko gaitik", eta sineste hark eta konfiantza hark emaiten zioten bertze anitz jendek izaiten ez zuten libertatea, bide
|
bati
zein bertzeri ekiteko erabiltzen zuena. Eta, bide haietan barrena, protestantismoaren inportantziaz baino areago, zientziarenaz aritzen zitzaidan behin eta berriro.
|
|
|
Baina, liluraturik banengoen ere, hats har nezakeen oraino, uretan dagoen arrainak bezala. Zeren, eskola akabatuz gero etxerat nindoala —San Martín del Mercado ko Plazako ikasleen egoitza hartarat, non ediren bainituen enea bezalako egoeran zeudèn hainbat eta hainbat estudiante, apezteko edo ordenatzeko asmotan haiek ere, ordena
|
batean
zein bertzean, zeren, jesuitak Salamancan eraikitzen ari ziren edifizio bikain famatua, non baitzuten kolejioa, ez baitzen enetako tokia, han irakasten ziren gaiak, trivium a eta quadrivium a, Iruñako kolejioan ikasi nituenez gero—, sareetarik libratu nahian lehorrerat jauzi egiten duen arraina bezala, hatsik gabe geratu bainintzen ni ere bat batean. Izan ere, nik uste nuen ezen jakintasunak —zinezko eta minezkoak— gorputz sendo eta gotor bat zuela eta, aldi berean, airosa, Burgosko katedralaren antzekoa.
|
|
|
—Aita, berorrek badaki ezen behin baino gehiagotan joan behar izan dudala, berorrek hala manaturik, hango eta hemengo itsas portuetarat —Pasaiarat, Donibane Lohizunerat eta Baionarat—, hainbat kargamenduren begiratzeko eta haien bideratzeko, untzi
|
batean
zein bertzean, orain Ingalaterrarat, orain Flandriarat, gure oletako produktuen kanporatzeko asmoz... Eta jakin beza ezen itsas portuen mugimenduak finantzen jin joanei buruzko bertze ikusmolde bat eman didala, hagitzez ere zabalagoa, zeren eta itsas portuak baitira, hain zuzen, munduan dauden tratuen eta negozioen bidegurutze...
|
|
|
Halarik ere, nola anitzetan ez baitatoz bat desiraren bidea eta konplimenduarena, ezin segura dezaket bizirik zaudetenetz edo hilik; ordea, kasu
|
batean
zein bertzean, zerbait erran nahi nizueke, eta ea zer asmatzen dudan.
|
|
|
Konbertsazioneak, batzuetan, guztion artekoak izaiten ziren, baina bertze batzuetan ez, eta orduan multzo tipitan elkartzen ginen: ...i aldeetarat ipintzen zirela, xakean aritzeko... nahiz eta apeza, bere prezeptore lanak utzi zituenetik, gero eta gutiago etortzen zen, eta osaba Joanikotek edo nihaurk bete behar izaiten genuen orduan jaun apezak utzi lekua; bazter batean, berriz, ama egoiten zen, adatsa maiz sare edo mantelina batez bildua, alboan bere ohorezko dama eta laguntzaile leiala zuela, Hipolita, biak ere solasean, mota
|
bateko
zein bertzeko beztimendak eta oihalak brodatzen zituzten bitartean, titarea hatzean sarturik; eta, finean, jaun Marcel, osaba Joanikot eta hirurok bertze multzo baterat biltzen ginen, egongelako bertze bazter baterat, norat jaun Marcelek bere lauta ekartzen baitzuen usu, zeren eta, bertze nonbait erran dizudan bezala, gure prezeptoreak lauta jotzen ere baitzekien eta ongi jotzen gainerat; eta bat...
|
|
|
Eta, andaluzak erran bezala, etxeko edozein katuri emaiten genion tratua emaiten geniola, gurekin lasai eta gozo egoiten zen hura, jauregiko gela
|
bateko
zein bertzeko alfonbren gainean, etxeko jendearen eta bertako bizilagunen lagun. Eta egia zen arren txakurrek urduri jartzen zutela, egia zen, halaber, ezen etxe barrenean genituenen konpainia —zeren eta aitak eta osaba Joanikotek nork bere txakurrarekin ibiltzeko ohitura baitzuten— ontzat hartzen ikasi zuela, desgogara izan bazen ere eta haiekin nehoiz nahastu izan ez bazen ere, zuek hor eta ni hemen.
|
|
|
izan zitekeen nire balentria ustezko harengatik, balentria hark agerian ipintzen zuelako ezen Ama Birjinaren seme ezin onest eta leialagoa nintzela, zeren, haren eginak eta ekinak jarraibide harturik, aurizki, zanpatu eta oinkatu bainuen sugea; edo izan zitekeen anitzez ere sinesgarriagoa den bertze arrazoin bategatik, zeina den erdi zorabiaturik utzi nuela haren emaztea, nahaste borraste hartan... Zeren bizitzak erakutsi baitit ezen ezkonlaguna estu eta larri ikustea dela —eta, ahal izanik, hankaz gora— senar emazte gogaituen nahia eta gutizia, zeren
|
batak
zein bertzeak horrela emaiten baitie ihesbidea eta itzurbidea elkarren aurka pilatu eta luzaroan ezkutatu gaitzerizko eta ezinikusiei, eta zeren gogait gaixtoari ere, bidenabar, erremedioa edireiten dioten. Baina, esplikazione merke horietarik haratago, ikus nola irudikatzen dudan gaur gure senar emazteen arteko eszena labur hura:
|
|
|
Zeren, elizak egin ohi zituèn autofede handiusteko haietan ez bezala, zeinetan inkisidoreak eta autoritate zibilak entseiatzen baitziren, ikusgarritasunaren ikusgarritasunaz, mota
|
bateko
zein bertzeko hereseen biltzerat, zenbatenaz gehiago, hainbatenaz nahiago, autofede hartan, aldiz —denborak bertze batzuk zirelako, benturaz—, osaba Joanikot genuen kulpant bakarra. Ordea, baldin eskarmentua bazen autofede haien xede nagusia, zalantzarik ez dut ezen Urbiaingoak ere osoki eta konplituki egin zuela bere xede hartarako bidea, zeren ez ahanzteko moduko ikuskizuna izan baikenuen geure inguru honetan ere, heresea bakarra zen arren.
|
|
|
Izan ere, dorretxerat itzuli nintzen, mota
|
bateko
zein bertzeko berrien esperantzan, badaezpada ere: alferrik, zeren utzi bezala ediren bainuen etxea.
|
|
|
Ederki aldatu haiz, bada, azken bolada honetan...!" Eta nik ihardesten nien, neure haragi flakoan gero eta sendoago: " Bai... baina ez didazue ukatuko ezen, be hin begiak hertsiz gero, berdin dela neskatxa
|
batekin
zein bertze batekin. Eta hargatik hartu diat, haietarik nornahirekin nagoela ere, begiak hersteko ohitura, Mignone kin egoiteko..."
|
|
|
Jauzi arrunt bat izan zen, gainerakoen antzekoa. Baina airean zegoenean, kalatxori edo aztore baten antzera hegan, galdu egin zen bat batean geure begien bistatik, desa  gertu, itzuri; deskuidoz edo propio, ez dago jakiterik, baina, era
|
batera
zein bestera, aienatu, ostendu egin zen. Sekula betiko.
|
|
|
" Nire estasi bakarra onanismoa da". Eta keinu egin zidan ezker begiaz, keinu berezi bat, keinu
|
bat
zeinaren bidez eta gauzak bere onetik gehiegitxo ateratzen saiatu gabe adierazi nahi baitzidan ederki ezagutzen zuela nire iragana, alegia nire iragan onanista, eta ez ibiltzeko orain larritasunekin eta are gutxiago oraindik hura ezkutatu nahian; eta bekainak okertzeko modu ezohiko harengatik eta gero, ukabila itxi eta eskuari eman zizkion astindu azkar eta, batik bat, bortitzengatik, iruditu zit... bat, neure iragana ezkutatu nahi izateagatik; bi, bizimodu hura utzi izanagatik.
|
|
|
Nik, inortxori ere esplikazioak emateko gogorik izan ez, eta, irriño bat egiteko indarrak nolabait bildurik, ezezkoa egin diot buruaz (hain zuzen ere bakarrik, isilik eta ilunpetan egon nahi nuen): ezin dut eraman bulegoan edo kalean aurpegi txarra duzula esaten dizutenen zurikeria, lagundu baino gehiago zein makal zauden nabarmendu nahian dabiltzala dirudielako; ezin dut eraman katedral
|
batean
zein bakarrik zauden esatera datorrenaren eskuzabaltasuna, onberatasuna, ez dakit zer hori, halakoek norbera gehiago hondoratzea nahi luketela dirudielako. Ez dakit nola esan...
|
|
|
Zaramaga taldeak Bakea, elkarrizketa eta bare tz earen al de izenaz atera zuen manifestua, eta egun beretsuetan 140 idazlek beste bat atera zuten, Isiltasuna ez da aterpe izenpean. Egia bada ere dozena bat idazlek
|
batean
zein bestean jarri zutela beren izena, ez dago enoratzerik bi manifestuen mezu politikoa guztiz alderantzikoa zela. Zalantzarik ez dut guzti guztien desira sakonena Euskal Herria bakean bizi ahal izatea dela, baina begi bistakoa dabakea hitzaren atzean gauza ezberdinak ulertzen direla idazleen artean.
|
|
|
Zer egin dezaket udako arratsalde gorri batean eguzkiak nere leihoari beldurra badio eta zu ez bazaude? ...zeko nola jakingo dut arbolak bizirik ote dauden soinurik egiten ez badute sirenen hotsa itzaltzeko. gauza ez badira nork esango dit zer gertatzen zaidan lehenengo malkoa oraindik sortu ez denean zeinen eskuak astinduko ditu betazaletan ezkutatu diren kanpaiak non babestuko naiz zure besoak urruti badaude nondik sortuko da elektrizidadea udak baimenik ematen ez badu hiru kanpai ergel eta laugarren
|
bat
zeinen arnasak berpiztuko ditu adarrak ni ere uda bihurtu naizenean zer egin dezaket udako usainak sortzen duen izerdi motelak bereganatzen
|
|
|
Hark esaten zian Lizardi baino poeta hobea zela Lauaxeta, baina bizkaitarra izateagatik zegoela Lizardi baino ahaztuago eta gutxietsiago. Niri, dena dela, berdin zitzaidaan
|
bata
zein bestea. Ez zaidak sekula gustatu poesia.
|
|
2001
|
|
|
Baina, energia alternatiboa dela gizarte osoari sinestaraztea nekeza izango da. Haize errotak jarrita energia ez berriztagarriak eta kutsakorrak alboratuko dira ala
|
bata
zein besteak erabiliko dira. Zer egin erroten kontra jotzen duten hegaztiekin?
|
|
|
Bai
|
batak
zein besteak, dena den, argi uzten dute tratamendu guztiak medikuen gainbegiratuaz egiten direla, eta helburua ez dela inolaz ere medikuntza orokorra ordezkatzea, laguntzea baizik: " Hemen ez dugu inor engainatzen dio Ana Valeronek hau ez da Lourdes-eko ura eta guk ez dugu miraririk egiten, badaude osatu ezin ditugun gaixotasunak, baina oinazea arin dezakegu, eta hori ez da gutxi; jendea horren kontziente da, eta sinesgaitz datorrelako edo joaterakoan oso pozik uzten gaitu".
|
|
|
Beraz, ezker jatorra ezin da nahastu nazio arazoekin. Kasu
|
batean
zein bestean horrelako jarrerak kaltegarriak dira, ezkerrak konpondu egin behar ditu arazoak, arazo ekologikoak eta bestelakoak. Baita nazio arazoa ere.
|
|
|
Trayecto. Galeria
|
bat
zeinak bere probetxurako baliatzen baituen artearen gune serio eta gaur gaurko bakarra izatearen abantaila, eta ezkongabe izatearen onurak jasotzen ditu erakundeen dirulaguntza gehienak bere eginez, ez da kekatzen merkatua sortzeaz (zertarako. Horrela primeran baldin badoakie...), eta mesfidantzaz ikusten ditu etxekoak ez diren ekimen pribatuak.
|
|
|
Ismael Manterola ere ez da oso baikor ageri eta zalantzan jartzen du proiektu
|
batek
zein besteak ezer aportatuko ote dioten arte garaikideari.
|
|
|
Bai prozesu
|
batean
zein bestean Santurtzik kanpoko jende mordoa hartu behar izan zuen, eta herriko arrantza bizimodua erabat aldatu zen. Era berean, mende honen hasieran Bilboko eta Madrilgo burgesiaren artean modan jarri zen, bertako itsasbainuak aprobetxatzearren etxe ederrak eraikitzen hasi zirelarik.
|
|
|
Horrela jaso tzen dute nazioarteko oinarrizko itunek; giza eskubideen eta herrien eskubideen inguruko itunak, elkar ulertzea eta elkarren errespetuaren oinarri direnak, nahiz eta estatu moderno askok ez dituzten berretsi. Ez da Estatu espainiar zein frantsesaren kasua;
|
batak
zein besteak sinatu dituzte gizabanakoen eskubideak zein eskubide kolektiboekiko errespetua, oinarrizko eskaera baita nazioarteko komunitatearen aurrean homologazio demokratikoa lortu ahal izateko. Gizabanakoenak zein kolektiboak diren eskubide demokratikoak eskubideak dira «per se», ez dira bozketapean irabazten ala galtzen, ez dira gehiengo zein gutxiengoen arabera bermatzen ala baztertzen.
|
|
|
Komunitate horrek Euskal Herriko lurraldeetan du kokaleku eta erabaki tzeko eskubidea du gutxiengo gehiengo joko guztien gainetik. Gauza bat baita euskal herri edo komunitate horri dagozkion berezko eskubideak, eta beste
|
bat
zein elkarbizitza eredu emanen lioketen Euskal Herriko biztanleek euren buruari eskubide guztiak bermatuta egon daitezen. Logikoki, behar beharrezkoa da prozesu horretan kanpo injerentziek ez baldintzatzea euskal herritarren erabakiak, horrela eskubide guztiak eraginkorrak zein gauzagarriak izan daitezen.
|
|
|
Ganboarekin ziren bitartean, oinaztarren artean zeuden, Butroe, Lazkao edo Loiolako jaunak. Abendaño, Artazubiaga, Jaolaza, Olazabal, Olaso... luzeegi joko luke bando
|
bateko
zein besteko Ahaide Nagusiak hemen aipatzeak. Batetik bestera mugitutakoak ere bazirela kontuan izanda, zerk banatzen zituen hain gogorki oinaztar eta ganboarrak?
|
|
|
Lehenbizikoa motzagoa eta lauagoa bada ere, bidea ez da oso erraza eta agian zenbait lekutan intuizioaren laguntza ere duzue. Dena den,
|
batean
zein bestean, monolito garaiak dituzue bistapean, eta ondorioz, galtzea nahikoa zaila gertatuko zaizue.
|
|
|
Ibilbide
|
bata
zein bestea hartu, azkenean haizpitarte horren erdian ahalik eta gehien aurreratzea gomendatzen dizuegu, nahiz eta bidea gero eta zailagoa bihurtu, goialdetik monolitoen beste ikuspegi harrigarri bat hartuko duzuelako. Azkenik, kontuan hartu bi ibilbide hauek paseo arruntak baino gehiago egun erdiko txangoak direla, beraz komeni da oinetako egokiak (bidezidorrak ez dira errazegiak), janaria eta edaria eramatea.
|
|
|
Bada Bernardo Atxagak idatzitako haur ipuin
|
bat
zeinetan kontatzen den nola txitoak joaten diren zinemara eta han pantailako izakia, errealitatera gorpuzten den eta txitoen aurrean jarri eta hitz egiten dien:
|
|
|
|
Batean
zein bestean, ordaindutako kopuruak oso osorik kentzen dira.
|
|
|
Bi dastatze proba egin zirelarik,
|
bateko
zein besteko emaitzak desberdinak baina denetan onak izan ziren.
|
|
|
Prezioa eurotan ezarrita erosiko du bezeroak txartela, txanpon
|
bat
zein bestea erabiliz ordaindu ahal izango duen arren.
|
|
|
Baina,
|
batean
zein bestean eginda daudela, txekeak dirutan bihurtzeko arazorik ez da izango, martxoaren 1etik aurrera denak eurotan kobratuko baitira, egin ziren datan egin zirela ere.
|
|
|
Mota
|
bateko
zein besteko elkartea izaki, jostailuen bilketari hasiera emateko, jostailu beliko, sexista, baztertzaile eta zaharrak alboratzen dira.
|
|
|
Motorrentzako 12 olio mineral (lau gasolinazko motorrentzat, lau dieselezkoentzat eta beste laurak era
|
bateko
zein beste erakoentzat) aztertu dira oraingoan; horien prezioak 1.195 pezetatik 2.995 pezetara doaz.
|
|
|
Nolanahi ere, mutur
|
batean
zein bestean zer gertatzen den inork ezin diezazuke bermatu.
|
|
|
Zer loria handiago carpe diem ahal den luzeena bizitzeabaino? Zer axola heriotzaren ondorengo loriak eta iraganeko iturrietan egarriaasetzeak,
|
bata
zein bestea momentuko atseginaren etsai porrokatuak direnean?
|
|
|
Izan ere, kasu bietan amerikar banku sistemaren IOU delakoa erabilia da nazioarteko ordainketaren medio modura. Zorraren ezagutza soil
|
bat
zeina betetzeko ez baita inoiz eskatua izanen ematen da baliabide errealerako trukean. Erositako aktiboak ondasunak, zerbitzuak edo bonuak izatea, horrek ez dio axolarik.
|
|
|
“Zoritxarrez —gaineratu du—, ez da lehenengo aldia bisoi amerikarrak askatuak izan direla edo landetxe horietatik ihes egin dutela”; oso ugariak dira, eta dozenaka mila bisoi amerikar egoera txarrean daude, ekologisten arabera; gainera, “oso sistema mingarriak eta onartezinak erabiltzen dira haien heriotza eragiteko”. Espezie ez autoktonoa denez, bisoi amerikarrak ez du etsai naturalik, eta ez da harraparien ohiko dietan sartzen, gaineratu zuen Ecologistas en Acción ek, eta, gainera, ugaltzeko gaitasun handia duen espezie bat da, eta harrapari sena handia du, anfibioak, arrainak edo ugaztunak
|
bata
zein bestea elika ditzakeena, eta, beraz, inguruko espezie autoktonoen zati bat suntsi dezake. Elkarteak gogorarazi du baserri horien debekua aldarrikatzen duela, baita “arrazoi etikoengatik, espezie exotikoak natur ingurunean sartzeak eragiten duen ingurumen eraginagatik” ere.
|
|
|
Eta bukatzeko, ez al duzu uste botere
|
batek
zein besteak metodorik mesprezagarriena erabiliko luketela, era baketsuan zalantzak planteiatzen dituztenen aurka. Batzuetan heriotza, besteetan kartzela?
|
|
|
– ...ezberdinetara tiratzen duten arren, biek bortizkeria eta zalaparta gaitzesgarri berbera erabiltzen dutela bere xedea lortzeko; konturatzen gara, haien begietara so eginez, ez dutela amore emateko itxurarik, ez direla inolaz ere, inon eta inori barkamena eskatzeko prest egongo, ez dago haien bihotzetan hutsunea eta gorrotoa besterik eta hala jarraitzen dute, amorru biziz borrokan; konturatzen gara
|
batak
zein besteak ez dituela bere okerrak onartzen, eta bakoitzak bere egia aldarrikatzen duela egia absoluto erreal bakartzat, autismo izugarria erakutsiz. Konturatzen gara, azken batean, kanpokaldetik ezberdinak agertzen zaizkigun bitartean, bi zaldiak arraza berekoak direla.
|
|
|
Eta jakin ezazu herri hori, gurdi hori, aurrera jo ezinik dabilela, bi zaldi erotuen erruz argitu zuen Berasak. Baina hau gutxi balitz, zaldi bakoitzak soilik bere garaipenean pentsatzeaz gain, zaldi
|
baten
zein bestearen alde agertzen ez diren hiritarrei ez diete tarteko beste zaldi bat proposatzen uzten. Zaldi zuriak esaten die:
|
|
|
Huts egin ezineko errutina bihurtu da beretzat jarraipenaren nondik norakoak koadernoan jasotzea. Arantxak unibertsitatean klaserik ez duen egunetan arratsaldez, gaur bezala, edo bestela gauez, taberna honetara etorri eta
|
batetik
zein bestetik jakin ahal izan duen guztia idazten du.
|
|
|
Zigarroa piztu zuen eta, zelten kea gura beste eginez, aire hutsuneak betez egon zen itsasoko uhinei begira, ardi bildotsen moduan larru zuriz bazkatzen zirela zelai ilunean. Paperak emanda zeuden ordurako eta umeak euskaldunarena ala guardia zibilarena eginez sartzen ziren bizitzara, eta ume bereziki nahastu batzuk
|
batarena
zein bestearena eginez aldizka, eta jolasa ez zen harrezkero egundo geldituko. Mutikoek orduan ez zekiten oraindik tiroak gero benetakoak izango zirela, eta erorketak esanezineko moduko krudelak, eta kartzelaldiak ikaragarri luzeak eta garratzak, eta hiltzen dena bizi osorako hiltzen dela.
|
|
|
Ubide luze bat da ibilbidea; ubide luze
|
bat
zeinari, lau puntu kardinaletatik, arteria gehiago biltzen baitzaizkio, ezin konta ahala zain, ezin konta ahala hatz.
|
|
|
Halako batean, bere oinen azpian lauza bat sentitzen du; lauza
|
bat
zeina baita uharte birjin bat, zuria, gauza orotatik bakartua; lauza bat zeinak oinei bertan eusten baitie sekulako indarrez, trebezia izugarriz; lauza bat zeinak, poliki poliki, gupidarik gabe, bere baitara xurgatzen baitu gorputz triste zamatsua, gezurrezko (ametsezko) ihes baterako ate guztiak itxirik... dagoeneko, inon aterik balego.
|
|
|
Halako batean, bere oinen azpian lauza bat sentitzen du; lauza bat zeina baita uharte birjin bat, zuria, gauza orotatik bakartua; lauza
|
bat
zeinak oinei bertan eusten baitie sekulako indarrez, trebezia izugarriz; lauza bat zeinak, poliki poliki, gupidarik gabe, bere baitara xurgatzen baitu gorputz triste zamatsua, gezurrezko (ametsezko) ihes baterako ate guztiak itxirik... dagoeneko, inon aterik balego.
|
|
|
Halako batean, bere oinen azpian lauza bat sentitzen du; lauza bat zeina baita uharte birjin bat, zuria, gauza orotatik bakartua; lauza bat zeinak oinei bertan eusten baitie sekulako indarrez, trebezia izugarriz; lauza
|
bat
zeinak, poliki poliki, gupidarik gabe, bere baitara xurgatzen baitu gorputz triste zamatsua, gezurrezko (ametsezko) ihes baterako ate guztiak itxirik... dagoeneko, inon aterik balego.
|
|
|
istorioan aurrera joan ahala, beraiengandik oso gertu dauden garaietara iritsi gara; eta, jakina, nahiago izan dute ez jarraitu. Baina, noski,
|
bataren
zein bestearen etxeetan entzundakoekin neuk nahi dudan moduko istorio soinekoak josteko baimena eman didate. Baldintza  bakarra:
|
|
|
Arthur Schnitzler idazle austriarrak zioen moduan, elebidunak aukerakoa du hizkuntza
|
baten
zein bestearen erabilera; aitzitik elebakarrak, ez baitu berean hitz egin beharraz gainera, besteak berera ekartzea beste aukerarik, eta halakoetan elebidunarena, aukera baino, derrigorrezko jokabidea gertatzen da. Halatan, begi bistakoak dira egoera batetik zein bestetik datozen ondorio psikologikoak, komunikatzaileak, administratiboak, politikoak, elkarbizitza justiziazko batekin zerikusia dutenak guztiak ere?, eta nago errealitate horri behar bezalako zentzuz ez begiratzeak kalte asko dakarkiola gure arteko komunikatu ezinari.
|
|
|
Arthur Schnitzler idazle austriarrak zioen moduan, elebidunak aukerakoa du hizkuntza baten zein bestearen erabilera; aitzitik elebakarrak, ez baitu berean hitz egin beharraz gainera, besteak berera ekartzea beste aukerarik, eta halakoetan elebidunarena, aukera baino, derrigorrezko jokabidea gertatzen da. Halatan, begi bistakoak dira egoera
|
batetik
zein bestetik datozen ondorio psikologikoak, komunikatzaileak, administratiboak, politikoak, elkarbizitza justiziazko batekin zerikusia dutenak guztiak ere?, eta nago errealitate horri behar bezalako zentzuz ez begiratzeak kalte asko dakarkiola gure arteko komunikatu ezinari.
|
|
|
Aspaldiko gauzak dira horiek, damurik. Oraindik ere badira ba  tzuk
|
batean
zein bestean, bi sailetan, maisukiro jokatzen dutenak; gehienek, ordea, nahiago (eta erosoago, noski) dute nor bere bidetik ibiltzea. Nolanahi ere den, nahiz eta hizkuntzalaririk sonatuenetako frankok erabat arbuiatua badauka ere filologia, ez dugu horrenbestez esan, ezta esango ere, andre linguistikaren mirabe umila baizik ez dela filologia.
|
|
|
Espainia eta Frantzia, eta besterik uste duenak barkatuko ahal dit pentsatzen dudana ezkutuan ez edukitzea, ez dira hitz soilak eta guretzat arrotzak. Bi aginte eremuren izenak dira eta, honek hurbilagotik ukitzen gaitu orain, bi kultur eremurenak; eta gu, damurik, erdibiturik gabiltza zein
|
batean
zein bestean. Eta egoera bikoitz honen aztarrenak edozein sailetan nabari dira.
|
|
|
a) ezkerraren aldetik haiek bertokotzeko errazpide guztiak eskaintzea —" Euskal Herrian lan egiten duen guztia euskal herritarra da" —, Europa zabalean atzerrikoei bertoko naziotasuna eskuratzeko beste inon onartuko ez litzatekeenes kuzabaltasunarekin (adibidez, Espainia Frantzietan aspaldidanik lanean ari direnei, hizkuntza ofiziala ongi jakinarren ere, ez zaie" espainiar frantsestasuna" besterik gabe ematen, azken urteotan atzerritartasun legeek behin etabe rriro erakusten digutenez), edota b) gure eskuinak praktikatua, arazotik ihes egin, bera garbi planteatu gabe, denborari denbora emanez, nolabaiteko laissez faire, laissez passer hura gogoan, jatorrizko etorkin zaharren bigarreneta hirugarren belaunaldiak berez bertokotuko zirelako esperantza isilaz. Kasu
|
batean
zein bestean, ez zaie inoiz barkamen argirik eskatu iragan denboretan haiekin izandako jokabide desegokiagatik, ez eta behialako arrazismo horren kritikarik egin ere, guk geure bularra jotzeko darabilgun harria etsaiak gure kontra duela jaurtikiahantziz. (Eta inork uste balu arazo hori jada modatik pasea dela, on luke gogoratzea ez zaigula falta trapu zikin horiek aldizka, eta behin eta berriro, aurpegiratzen saiatzen zaigunik, Adolfo Careagaren hitzaurre mamitsuarekin jadanik bigarren edizioan doan Paginas de Sabino Aranalibu ruan, adibidez, behiala Manuel de Eguileor abertzale" sutsu" hark atera zigun De su alma y de su pluma deitoragarri haren isla.
|
|
|
PCa izango da etxeetan terminal multimediarik erabiliena baina TV digitalak laster hartuko dio aurrea. Salneurriak erdiratu egingo dira eta era
|
batez
zein bestez eduki guztiak zeharo merkatuko.
|
|
|
Hizkuntzak berak gatazka horretatik at geratu behar luke. Alde
|
batek
zein besteak hizkuntza politizatzearen ondorioa dugu gatazka hori. Gogorra izanik ere, guztiz edo nagusiki hizkuntza mailako eztabaida edo kritika balitz, ez litzateke hain zaila izango jarrerak hurbiltzea.
|
|
|
Horixe erearbuiaga rria, ez baitago bi horiek estekatzerik. Bata bestearekiko lokarriak itsu itsuan eta osterantzekorik gabe plazaratu nahi dituen horri —mutur
|
batekoa
zein bestekoa izan—, hortaz, guztizko gaitzespena, euskara ez baita indarkeria, elkarrekikotasunaren seinalea baino.
|
|
|
oraindik ere nor bagara, nor izaten jarraitu nahi dugulako, eta jarraitu behar dugulako. Baina egoera, alde
|
batera
zein bestera begiratu, kezkagarria da.
|
|
|
Sentimenaren eta adimenaren arteko bitartekaritza eskematismoaren bidez argitzen da. Bertan, aniztasun
|
bati
zein kategoria dagokion eta nola egokitu ahal zaion zehazten da. Bitartekaritza funtzio hori bete ahal izateko eskemak bai begiespenarekin eta baita kategoriarekin ere lotura bat izan behar du:
|
|
|
Mendeko ardien bilakaera bera bizi izan dugu: bakardadearen edo desohorearen beldurrak kateztaturik, saldoan goaz lanera, supermerkatuetara, bilkuretara, alde
|
bateko
zein besteko pentsamendu bakunetik kanpoko gogoeta propiorik ez daukagu, eta beti, dena birindika aurtikitzeko jaidurak menperatzen ditugu. Fedeak, lehiak edo etxeratzean gauaren minean irensten dugun gasna zatiak lobotomiaren ondorioak eztitzen dizkigu.
|
|
|
Dagoena da milurte askotako zibilizazioa, asmatu den onena, izan litekeenen artean onena, eta inoiz bukatzen ez den gerra; eta
|
bata
zein bestearen kudeatzaileak. Ministro bat, esaterako, kudeatzaile hauen zerbitzuko funtzionario bat baizik ez da, azken finean.
|
|
2002
|
|
|
ESTAKURU edo aitzakia ugari aipa daitezke, badakit, alde
|
batetik
zein bestetik, beharrezko akordio eta adostasun hauetarako, baina ez da gaurkoa oztopo hauek baldintza ala ondorio direneko eztabaida antzu horri bide emateko unea. Gaur zera ikusi behar dugu:
|
|
|
Maiatzaren 13ko hauteskundeetan eman ziren emaitzekin egoera soziala apur bat gozatu zen. Bazirudien etapa berri bat zabalduko zela, baina, berriz ere, mutur
|
batekoen
zein bestekoen betiko erasoek politika berezko duen bidetik joatea oztopatzen dute zeharo. Hau da, aldian aldian, argia piztu eta itzaltzen da, erasoaldiek hor jarraitzen dute, ez, agian, iazko maiatzaren aurretik bezala, baina PPk planteatu duen Alderdi Politikoen Legeak orduko eszenatokira eramango gaitu.
|
|
|
Oraingoan ere Donostiako bizimodua aztertzen du, baina Gerra Karlista berri batean, 1872tik 1876ra bitarterainokoan. Fermin Muñoz Echabegurenentzat hiria izaki biziduna da, herritarrak bezalaxe, bertako bisitariak nahiz hiriaren inguruan alde
|
batera
zein bestera ihesi doazenak, eta egileari gertakizun horiek interesatzen zaizkio, baina beti oso gogoan hartuz historia honi bizitza ematen dioten pertsonen sentipenak eta sufrimenduak.
|
|
|
Ikuspegi historizistarekin ni nahiko kritikoa izan naiz beti. Historiarekin kontuz jokatu behar dugu, hemen kristo guztiak egiten ditu eta mitoak,
|
batera
zein bestera. Gure eskubide historikoak ez dira mesprexatzekoak, beren jarraipena inportantea izan da.
|
|
|
Gertakarien kronologia behin eta berriro etete horregatik, M. Raymondek eta L. Fraissek M. Prousten narratibaz esan zutenaren ildotik, Saizarbitoriaren nobela ere analepsi handi gisa defini daiteke. Narratzaileak C. Simonen ahotan jartzen dituen baieztapenek(" oroimena plater hautsi bat da") gogorarazten digute iraganera" itzultzea" belaunaldi
|
baten
zein norberaren oroimenean sakontzeko aitzakia dela. Baina eleberri honen kasuan, oroimenaren mekanismoa martxan jartzen duten osagai sinbolikoak (Daniel Zabalegiren zapatak, erloju suitzarra...) ez dira dastamen, usaimen edo ukimenezko sentsazioetan zimendatzen, ezta objektuen itxura formalean ere (100 metron bezala), baizik hitzetan bertan," gorputz eroale" moduan asoziazio benetan harrigarriak sortzen dituzten hitzetan.
|
|
|
Kimatzeko garaian hostoiraunkorrera ez dago alde handirik,
|
batean
zein bestean, negu partean inausiko dugu landarea.
|
|
|
Sexu
|
bateko
zein besteko pertsonen helduaroan eta 60 urteen bitartean agertzen diren aldaketa fisiologikoek, aurrerantzean gizakiak egin beharreko elikabide moldea baldintzatzen dute.
|
|
|
Kontuan izanik sakelako telefonoaren erabiltzaileek
|
batera
zein bestera berdin deitzen dutela, hiru aukeren batez besteko kostua kalkulatu da.
|
|
|
Egoera
|
batean
zein bestean, profilaktikoek 39 N-ko indarra (newton) jasan behar dute eta hasierako egoeran duten tamaina bider zazpiraino (%700) luzatuak izateko gai izango dira, hausturarik gertatzeke.
|
|
|
Espainiako lehen Parke Nazionalak Ordesa eta Covadonga 1918 urtean izendatu ziren, baina
|
batera
zein besterako bisitak zortzigarren hamarkadan mugatu ziren.
|
|
|
Bat baino gehiago probatu eta
|
bata
zein bestea baliatzea komeni izaten da, bakoitzak bere eginkizun egokiena bete dezan.
|
|
|
Honela, aldaketak bultzatzen dituen zergatia
|
bata
zein bestea izan, erregai kontsumoa gutxitu, basoak errespetatu eta nazioartean garapen jasangarriari buruzko politika bat jarraitzeak balioko ez duten arren beroketa ekiditeko beste gauza batzuen artean kutsadura arindu eta petroleoarenganako menpekotasuna gutxitzeko balioko dute.
|
|
|
Alderdi
|
bateko
zein bestekoak agortzeko asmorik gabe, honela labur daiteke, gutxi asko:
|
|
|
Ondo baliaturik, telefonoa eta posta elektronikoaren artean dago, erdibidean, sistema
|
baten
zein bestearen alderdi hoberenak eskainiz: telefonoa bera baino azkarragoa da eta solaskidea ez du behartzen zeukana bertan behera uztera.
|