|
2000
|
|
|
Eta don Venancioren diruari esker nintzen libre, eta Piarres Oihartzabal kapitainak zuèn diruari esker abiatu nintzen, halako batean, Cartegena de Indiastik zetozèn zazpi galeoi haietarik batean, Mundu Berritik Mundu Zaharrerat, nola hamasei
|
bat
urte lehenago egin bainuen Mundu Zaharretik Mundu Berrirat, Antonio eta Joxe lagun nituela, zeren akabatu baitzen ene Indietako aldia, oren gaitz bati eta bertze ehuni itzuri ondoren.
|
|
|
Eta egun batean Utopiaz mintzo ziren liburu haiek haren eskuetarat heldu —Tomas Mororena bereziki eta beregainki—, haiek buru bihotzetan sartu, eta zin egin zion bere buruari ezen lur haren bila abiatuko zela, ahal zezanean. Eta orduan ahal zezakeen, zeren zazpi
|
bat
urte lehenago aita hil baitzitzaion, eta zeren, nik ezagutu nuenean, hil berria baitzuen ama... eta zeren haren asmoa gibelaezina baitzen guztiz.
|
|
|
Orduan, aitzineko hilabete guztietan hainbertze desiratutako istant horretantxe, bere baitara bildu ninduen oroitzapen alu batek. Lau
|
bat
urte lehenago. Mertxe zuen izena.
|
|
2001
|
|
|
Endrike Knörrek eskura zidan Landazuriren testu ezaguna; liburu horrek badu beste edizio bat, Gasteiz, 1976an argitara irten zena. Beragandik jaso dut, gainera, Landazuriren Los compendios históricos de la Ciudad y Villas de la M.N. y M.L. Provincia de Alava, Gasteiz 1798; eta orain  tsu 1976 Hemen ere bada berri labur bat" Nanclares" deritzan zatian, 147 or.. Piarres Adameren aitzindari Donostian saritu eta argitara zuten" pasartea", liburuxka baino bederatziren
|
bat
urte lehenago azaldua, I. Sarasolari eskerrak ezagutu dut.
|
|
|
Gure alderdiko Euskal herrien gehientasuna, sarritan esan denez, gauza aski nabarmena zen XVIII. mendearen lehen urteetan, eta pixkaren bat lehentxeago ere bai, segur aski. Lurraren hedadurak, jendetzaren ugariak, ekonomiak eta bestek honantz makurtzen zuten pisua, eta ez dut uste Utrecht ko erabakiak izan zirenik eragile soil urrutiko arran  tzaren erorikoarekin, bai baitirudi Luis XIV.ak lur joarazi ziola, ehunen
|
bat
urtez lehenago gure aldekoa Felipe II.ak desegin zuen antzera.
|
|
|
Hamar
|
bat
urte lehenago, Afrikako gerrara joateko abisua hartu zuen egunean, segituan hasi zen Rafael maleta prestatzen, Arantzako bere etxean. Amak harritua begiratzen zion semerik finenari.
|
|
2003
|
|
|
Barandatik begira geratu ginen momentu batez, kaioen hegada akrobatikoez arduraturik bera eta olatuen kontaduria egiten ni. Hamar
|
bat
urte lehenago ustez konpartitu izan genituen kontuak ekarri nahi izan zituen gogora Monikak. Dagoeneko ahaztuxeak nituen gelakoen izenak eta gertakariak aipatu zituen luzaz berak.
|
|
|
Bazekiten Sarak beti gauza berriak ekartzen zituela, asko sekula ikusi gabekoak, existitzen zirenik ere ez zekitenak beste asko. Gogoan daukat pare
|
bat
urte lehenago emakumeentzako prakak ekarri zituela. Hura zalaparta sortu zena herrian!
|
|
2004
|
|
|
Etxe inguruan gelditzea erabakitzen dutenek zailago daukate eguraldia asmatzea, iazko udan bero latzak egin zituen gurean, burmuinak lehortzeko modukoak, diotenez. Pare
|
bat
urte lehenago ez zen ia eguzkirik ikusi eta belarri atzetan goroldioa ateratzeko gutxi falta izan omen zen. Hogei urte lehenago, berriz, sekulako uholdeak izan ziren Euskal Herriko hainbat eskualdetan, zaharrek agorrila deitzen dioten hilabetean, gainera.
|
|
2005
|
|
|
Galian galdutako hondasun eta ospea berreskuratzeko aukera paregabea zuen. Gainera, 200
|
bat
urte lehenago 70.000 galiarrek, Alpeak gurutzatu ondoren, Erroma arpilatu zuten. Orduz geroztik Erroman galiarrei zieten beldurrak are handiagoa egingo zuen Julio Zesarren garaipena.
|
|
2006
|
|
|
Ez zen bereziki abenturazalea, baina botanikarako zuen grinak edozein oztopo gaindiarazten zion:
|
bat
urte lehenago, esaterako, Txinara joan zen hango flora aztertzera, urte pare bateko espedizio luzean. Ez zen taldean lan egiteko pertsona ere, eta inuitekin bereziki baldar portatzen zen, berotasunik gabe eta gainetik begiratuz bezala.
|
|
|
Eta ez bakarrik lis loreari zerbitzu handia egindako leinu baten ondokoa zelako. Agertzen ari naizen hau baino hamar
|
bat
urte lehenago, haren lantzak, nahi gabean, heriotza eman zion Frantziako lehenagoko errege Henrike II.ari, torneo batean. Ezbehar bat, dudarik gabe.
|
|
|
Gezurra zioen. Ikusia zuen, bai, halako ale bat, hamar
|
bat
urte lehenago, bere sorterrian. Urdazubiko Salbatore monasterioko bere gelaxkan zeukan abade Bernardo Zabalegik.
|
|
2007
|
|
|
eduki, nahiz eta bera erdaldun huts eta purua izan: ehun
|
bat
urte lehenago trenbidearekin batera etorriak zituen arbaso guztiak, eta familia hartan, beraz, aspaldi eten zen, inoiz izan bazen, jatorrizko lurrarekiko edozein kate eta lotura. Belarri zolia zeukan Roberrek, gainera, guk ez bezala hitz egiten zutenen doinuari erreparatzeko eta barre egiteko; ez zen askotan gertatzen, gure adineko neska mutilek bertako gaztelania moldea egiten baitzuten denek, urrun haietatik iritsi berriak ziren familietakoek izan ezik; baina uda ondorenean, beren, pueblo?
|
|
2008
|
|
|
Doña Martak ere batsu eta orobatsu ikusten zituen bi nexkak. Horregatik. Regina Madrilera iritsi baino sei
|
bat
urte lehenago alde egin zuen doña Martak jauregitik, bere egitekoak eginda gero, jakina: esan nahi baita bi emakumeek ez zutela elkar ezagutzeko paradarik izan?, berdintasun hura adierazteko modurik egokiena zelakoan, halaxe esaten zien, erdi txantxetan, bai, baina baita ezin amoroskiago ere:
|
|
|
Nadiarekin gogoratu nintzen. Lau
|
bat
urte lehenago, leku horretan bertan adiskide baten zain nengoela, estali zizkidan bere bi eskuekin begiak eta miazkatu zidan belarriaren gingila, nik ulertzen ez nuen hizkuntza batean lizunak ziruditen hitzak errepikatzen zizkidan bitartean. Lau urte generamatzan, beraz, elkarrekin eta orduan bezain misteriotsu, orduan bezain maitagarri izaten jarraitzen zuen.
|
|
|
Aitzitik, bilera berean herriordezkariei botoa ukatu zien, Lege Zaharraren alderik zurrunenean oinarrituz. Pare
|
bat
urte lehenago herri ordezkariek Garamendi idazkaria izendatua gertatu zen bozketan parte hartu zuten, inolako arazorik gabe. Foruzaletasun moderno hau liberalismo moderatuarekin bat zetorren arlo ideologikoan, bata zein bestea agintekarguak talde selekto baten esku mantentzearen alde baitzeuden.
|
|
|
Ibarzabalek eta Baskaranek euren buruaren alde bozkatu zutela ikusirik, nork bere buruaren alde bozkatzea onartuta zegoela argitzeaz gain, bi pertsonaien arteko aurkakotasuna islatzen du, biek ere nahiago izan zutelako bigarren botoa Santa Kruzeko markesaren alde ematea, aurkariari baino. Edonola ere, 19ko bozketak Batzar Orokorretatik kanpo utzi zuen Santa Kutzeko markesa, pare
|
bat
urte lehenago Eibarko ordezkaria zela Eibarri Batzar Orokorretan txanda eskubidea onartzea lortu bazuen ere; harako hartan Ibarzabal izan bazuen ondoan, oraingo honetan Ibarzabali Baskaran egokitu zitzaion batzarretarako kide.
|
|
|
tanto por que la poblacion es pequeña y los vecinos tendrian que sugetarse al capricho de tres o cuatro abastecedores que benderian al precio y de la calidad que les acomo941 Gainera, errematearekin jarraitzeko erabakia urriaren 10ean buruturiko auzokideen batzarrak hartu zuen, ez udalak; eta Garamendi batzar horretan izanda ezertxo esan ez eta gero Buruzagi Politikoarengana jo izana aurpegiratu zion udalak. Bukatzeko, udalak pare
|
bat
urte lehenago hartzekodun nagusiekin sinatutako akordioa ekarri zuen gogora, hura betetzeko errematearen sistemarekin jarraitzea ezinbestekoa zela azpimarratuz. Ikusten denez, salmenta librearen sistemak oztopo ugari zituen aurrera egiteko orduan.
|
|
|
Oraingo honetan herri ordezkarien protesta entzun zen, aukeratuak ez zituelako gutxiengo baldintzak betetzen. Agirrek, bere aldetik, Lege Zaharraren alderik zurrunenean oinarritu zen herriordezkariei boto eskubidea ukatzeko, pare
|
bat
urte lehenago Gregorio Atxa idazkariaren bozketan inolako arazorik parte hartu zuten arren. Auzokideen batzarren esku hartzea bultzatuz, Agirre foru udala berpizten saiatu bazen ere, bere ahaleginak alferrikakoak izan ziren, 1848an indarrean jarri zen. Ley de Ayuntamientos?
|
|
|
Doña Martak ere batsu eta orobatsu ikusten zituen bi nexkak. Horregatik –Regina Madrilera iritsi baino sei
|
bat
urte lehenago alde egin zuen doña Martak jauregitik, bere egitekoak eginda gero, jakina: esan nahi baita bi emakumeek ez zutela elkar ezagutzeko paradarik izan–, berdintasun hura adierazteko modurik egokiena zelakoan, halaxe esaten zien, erdi txantxetan, bai, baina baita ezin amoroskiago ere:
|
|
2009
|
|
|
Joxe Lizaso izan zen guretzat, aurrelari garrantzitsu bat. Bertsotan, gu baino 15
|
bat
urte lehenago hasi zen Basarrirekin, Uztapiderekin eta guzti horiekin eta gu geroxeago hasi ginen. Hainbat izen jarri daitezke, guretzako maisua, laguntzailea eta babeslea izan zen.
|
|
|
ezin esan baitzitekeen besterik 1918ko abenduaren hasiera hartan. Egia zen, senar emazteek, hamahiru
|
bat
urte lehenago ezkondu zirenetik, bazituztela beren penak, Reginak izeba Eugeni eta amona Luisa galdu baitzituen denbora horretan, baita Fausti ere, Madrilen adiskide min izan zuèn neskame adoretsua, Regina Madrildik itzuli eta handik hiruzpalau hilabetera hil zena, tetanoak jota, gaizki sendatutako zauri bat gaiztotu izanaren ondorioz; Nazariok, berriz, izeba Ursula galdu zuen urtebete lehenago, 1917ko urriko egun batean, egun deseroso batzuk igaro ondoren, Nazariok ekarritako azken kokazko ardo botila hustu (izebak Nazario zuen alor hartan hornitzaile zintzo) eta irribarrez bezala hil zen?, baita kuttun kuttuntzat zituen beste bi pertsona ere:
|
|
|
Ikusle batzuek, askok?? nekez ezagutuko zuten Amelita Galli Curci sopranoa, bost sei
|
bat
urte lehenago kantatzeari utzi ziòn emakumea, nahiz eta, artean ere, munduan oso ezaguna zen, hainbeste eta hainbeste disko saldu eta saltzen zituen haren ahots jainkozkoak, ia Enrico Carusorenak adina. Chaplin, beraz, Ada txurikatu nahian zebilen, itxura guztien arabera; Adak, haatik, eskua askatu eta burua ezker eskuin mugitu zuen pare bat aldiz, irri herabe bat ezpainetan, lotsazko sentimendua ohorezkoari nagusitu balitzaio bezala; orduan, baina, Domingo tartean sartu. Rebecarekin zegoen, Chaplin eta Adarengandik bizpahiru urratsera?
|
|
|
Ildefonso Esparza, Chaplin beste izenez, Domingo Orberen ondoan zegoen, hiru
|
bat
urte lehenago cenetisten bilera batean elkar ezagutu eta berehala egin ziren lagunak?, hiriburuko ibaiaren alde batean biak ere, beste aldean zeudèn hiriko kuartelei begira, nora erretitatu baitziren errepublikanoen aurka altxatutako tropak, beren atzeranzko bidean.
|
|
|
11 Izan zen pare
|
bat
urte lehenago (1885ean) hiru zenbaki kaleratu zituen beste euskarazko kazeta bat ere: Martin V. Bizkailuzek Kalifornian argitara emaniko Escualdun Gaseta (aurrerago egingo dugu berba berari buruz, 2.3 azpiatalean).
|
|
|
bat, bi, hiru, lau, bost eta sei; eta senar emazteak eta seme alabak, zein baino zein zoriontsuagoak, oro har... ezin esan baitzitekeen besterik 1918ko abenduaren hasiera hartan. Egia zen, senar emazteek, hamahiru
|
bat
urte lehenago ezkondu zirenetik, bazituztela beren penak, Reginak izeba Eugeni eta amona Luisa galdu baitzituen denbora horretan... baita Fausti ere, Madrilen adiskide min izan zuèn neskame adoretsua, Regina Madrildik itzuli eta handik hiruzpalau hilabetera hil zena, tetanoak jota, gaizki sendatutako zauri bat gaiztotu izanaren ondorioz; Nazariok, berriz, izeba Ursula galdu zuen urtebete lehenag... bere anaia Honorato apaiza, tifus batek menderatu eta suntsitu zuena, Honoratok berak senar emazteak ezkondu eta handik lau urtera, 1909ko uda beteko egun sargori batean; eta Mateo Sukunza ingeniari lagun mina, lehen Mundu Gerra hasi ez beste hil zena eta Nazario umezurtz bezala utzi zuena:
|
|
|
Ikusle batzuek –askok? – nekez ezagutuko zuten Amelita Galli Curci sopranoa, bost sei
|
bat
urte lehenago kantatzeari utzi ziòn emakumea, nahiz eta, artean ere, munduan oso ezaguna zen, hainbeste eta hainbeste disko saldu eta saltzen zituen haren ahots jainkozkoak, ia Enrico Carusorenak adina. Chaplin, beraz, Ada txurikatu nahian zebilen, itxura guztien arabera; Adak, haatik, eskua askatu eta burua ezker eskuin mugitu zuen pare bat aldiz, irri herabe bat ezpainetan, lotsazko sentimendua ohorezkoari nagusitu balitzaio bezala; orduan, baina, Domingo tartean sartu –Rebecarekin zegoen, Chaplin eta Adarengandik bizpahiru urratsera– eta honela mintzatu zitzaion:
|
|
|
Ildefonso Esparza, Chaplin beste izenez, Domingo Orberen ondoan zegoen –hiru
|
bat
urte lehenago cenetisten bilera batean elkar ezagutu eta berehala egin ziren lagunak–, hiriburuko ibaiaren alde batean biak ere, beste aldean zeudèn hiriko kuartelei begira, nora erretitatu baitziren errepublikanoen aurka altxatutako tropak, beren atzeranzko bidean.
|
|
|
Hurbildu nintzen. Nik aspaldi irakurritako liburu bat zeukan mirabeak esku artean, eta gogoratu nintzen berrogei
|
bat
urte lehenago neuk ere algara sekulakoak egin nituela liburu harekin.
|
|
2010
|
|
|
Nature aldizkariak eman du Dikika ikerketa proiektuan ari den nazioarteko antropologo taldearen aurkikuntzaren berri. Ikerlanean ondorioztatu dute Lucy ezagunaren espezieak (Australopithecus afarensis) orain arte uste zena baino ia milioi
|
bat
urte lehenago jaten zuela okela eta horretarako harriak erabili ohi zituela.
|
|
|
Ildo beretik, Jurgi Kintanak begien bistan utzi du Nietzsche-ren itzala saio osoan zehar, eta azpimarratu duenez, behingoagatik euskal literaturak aurrea hartu die Euskal Herriko erdal literaturei: Pío Barojak Jaun de Alzate kaleratu baino dozena
|
bat
urte lehenago irudikatu zuen Jean Etxeparek euskal iragan nietzschear mitikoa, guztiz paganoa.
|
|
|
Soneto hori 1980ko udan idatzi nuen, hogei
|
bat
urte lehenago Aljerian, eta bereziki hango Saharan eginiko egonaldi luzea gogoan: hogeita zazpi hilabete Frantziako lur armadaren zerbitzuko.
|
|
|
batetik, bere neurri ia absolutuagatik. Bestetik, badakigulako Gipuzkoan bederen ondotxoz irakasle euskaldun gehiago zegoela Lehen Hezkuntzan, hamar
|
bat
urte lehenago (cf. Aguirre Elustondo 1969 eta GAUR S.C.I.
|
|
|
Lasarteko informazioa da, agian, guztietan landuena, sistematizatuena eta fidagarriena. Lasarteko 13 eta 24 urte arteko gazteen azterketa soziolinguistikoa eginik du Pello Jauregik 2002an (Jauregi 2003), hamar
|
bat
urte lehenago Joxemiel Iraolak leku eta xede multzo berean (Iraola 1994) egindakoaren ildotik. Bere ondorio batzuk argigarriak dira oso eta, besterik frogatzen ez den artean, Lasarteren antzeko kontestu soziolinguistikoetara (ez, inola ere, EAEko hirigune guztietara) jeneralizagarriak direla pentsa liteke lehen hipotesi moduan.
|
|
|
Nire hirugarren ipuin liburua argitaratu zen urtean, 1995ean, Saizarbitoriaren Hamaika pauso ere atera zen, hemeretzi urtean zehar iragarritako eleberria. Hamabi
|
bat
urte lehenago eleberriko protagonistari nire bigarren abizena jarri ziola esan zidan Ramonek. Bitxia da memoria, zein lekutan esan zidan ere ongi oroitzen baitut, Donostiako Peña y Goñi eta Usandizaga kaleen kantoi batean, bere etxetik oso hurbil.
|
|
|
Bai, niri ere prosaiko samar iruditzen zaidan berokontu apainegi horrek, Berdabioren kantarekin lotzen gaitu, eta berokeriak aparte, ez dirudi kontu hutsa zenik. Laster ikusiko duzunez, Berdabioren kontuok baino berrehunen
|
bat
urte lehenago, hala jaso baitzuen Esteban Garibaikoak, bere Compendio Historial sonatuan, Nafarroako lur ondasunei buruz ari zelarik: En el rio Vrumea, y en el de Goyçueta, que pasa por Arranbide, y los montes de Arano se coge muy fino oro, y a vezes en cantidad, especialmente en los meses de Iulio y Agosto, hasta venir los franceses de la ciudad de Bayona a cogerlo.
|
|
|
Horixe diosku Lafittek itxaropentsu giristinoaren ikuspegitik, baina izatez Etxepareren ziliportari ihardetsi dio. Ahor, ba, bien arteko eztabaida pil pilean, herioak Aldudeko medikua hamabost
|
bat
urte lehenago eroan zuen arren.
|
|
|
Hilerriaren ondotik bide bat pasatzen zen, erreka ertzeko zalditegietatik atera eta rantxoko etxeetara joaten zena, muinoan gora. Langile mexikarren etxeak zeuden lehenik; hurrena, osaba Juanena izandakoa, nire egoitza Stonehamera iritsi nintzenetik; azkenean, gailurrean bertan, lorategi batez inguratua, Davidek bere osabarengandik jaso zuena Euskal Herritik Ameriketara aldatzean, hamazazpiren
|
bat
urte lehenago. Mary Annek gailur hartarantz altxa zuen eskua.
|
|
2011
|
|
|
Pare
|
bat
urte lehenago, 18 urterekin, Fiodor Dostoievskiren biografia bat irakurri nuen eta fikzioaren eta bizitzaren arteko loturak erakusten dituen pasarte batek hunkitu ninduen gehienbat. Dostoievskiren bizitza berez da hunkigarria.
|
|
|
Pare
|
bat
urte lehenago, Nadiarekin oporretan Suitzara egin nuen bidaia baten buruan luzaz egona nintzen idazlearen etxe aurreko hesian txirrina joko ez joko. Gantenbein eleberriak proposatzen dituen berrikuntza formal zenbait baliatuz ariketa gisa idatzitako eleberri labur baten itzulpena neraman aldean.
|
|
|
Eta hain zuzen ere horixe zen bere kasua: uhin batek jarri zuela, hogei
|
bat
urte lehenago, atxilotua izateko zorian, eta uhin hark organizaziora eraman zuela; eta uhin batek okertu zuela enpresario baten bahiketa eta horren ondorioz berak bete egin behar izan zuela organizazioak emandako agindua, gizon hura hiltzekoa; eta uhin batek, baita, igorri zuela bere anaia Kropotki beragandik urrun; uhin batek ekarri zizkiola, azkenez, Jon eta Jone hotelera.... Kolpe itsu haien aurrean zer egin zezakeen bere borondateak?
|
|
|
Maria bera irudikatu du ilobak, hirurogeita hamar
|
bat
urte lehenago. Maria hona eta hara, zoritxar malapartatuaren sugeak harrapatuta eta zigortuta.
|
|
|
Horixe diosku Lafittek itxaropentsu giristinoaren ikuspegitik, baina izatez Etxepareren ziliportari ihardetsi dio. Ahor, ba, bien arteko eztabaida fur furian, herioak Aldudeko medikua 15
|
bat
urte lehenago eroan zuen arren.
|
|
|
Azaldu duenez, ez da erraza arrazaren ezaugarriei eustea; denean bezala, jarraipen zorrotza egitea eskatzen duelako. Jose Inaziorentzat garrantzitsua da euskal astoen arraza mantentzea, “hori ere euskaldunon kulturaren zati baita”.Asto dotoreak taldeanDudarik gabe, azken urteetan ez dute lan makala egin GIASEL elkarteko kideek; elkartea sortu baino hiru
|
bat
urte lehenago, Gipuzkoan ez baitzegoen euskal asto bakar bat ere. Goikoetxe baserriaren ingurutik buelta egiten duenak, hantxe ikusiko ditu belarri tente eta begiratu umileko asto dotoreak taldean jarrita.
|
|
|
Mehatxuka hasi behar duk?, erantzun zidan berotuta, eta Neskaren beroak baretu egin ninduen ni. Okerrik gabe ari zen konplitzen hogei
|
bat
urte lehenago buruan iltzatuta geratu zitzaidan beren paperetako esaldi bat: egoeraren kontrola galtzen duenak etsaiari oparitzen dio.
|
|
|
Hamar
|
bat
urte lehenago ere ikusia nuen filma, baina ez nintzen eszena askorekin gogoratzen, eta arreta dezentez ari nintzen ikusten. Nahiko kontzentratuta, eta laster ia konturatu ere egin gabe zu ondoan zeundela.
|
|
|
Gauza bera gertatu zitzaidan zuk gaitzaren abisua eman baino hogei
|
bat
urte lehenago ere. Zuk orduan ere abisuak ematen zenizkidan, zergatik haiz hain tontoa, zergatik ez duk ikusi nahi?, baina nik entzuten ez, eta entzuten nituenean, interpretatu nahi ez.
|
|
2012
|
|
|
Ni, 1958an. Errasti eta Arzuaga hiru
|
bat
urte lehenago. Badiotsut, guk ez genuen euskara estudiatu, behin ere.
|
|
|
n, eta Xanadu rekin esan zuen agur behin betiko, zorte handirik gabe. 1996an hil zen, pare
|
bat
urte lehenago izandako odol kolpeen ondorioz.
|
|
|
Unibertsitatera dei egin eta gaixorik zela esan zien. Pare
|
bat
urte lehenago atzamarra apurtu zuenean izan zen eskolak eman ez zituen aldi bakarra; horregatik sinetsi zuten hain erraz; ez zioten inolako galderarik egin.
|
|
|
Dirudienez hogei
|
bat
urte lehenago sartu zen bailara horretan Txinatik ekarritako fruta landare batzuekin. Mihigaiztoei kasu eginez gero, esan genuke 1870 urtean James Lickek ekarri zuela izurria Kaliforniara.
|
|
|
Ni haien artera iritsi baino hiruren
|
bat
urte lehenago 69, Erregea bere aginterriaren gain zebilela bidaia ofizialean, ezohiko istripu bat gertatu zen, eta ia egin zuen monarkia harenak, behintzat gaur egun eratua dagoen bezala. Lindalino, erresumako bigarren hiria izan zen Erregeak lehendabizi bisitatu zuena bere bidaialdian.
|
|
|
Amezketan denok ezagutzen genuen Albitzuri baserriko Joxemariren istorioa. Hura izan omen zen harria lehenengoz altxatu zuena, 75
|
bat
urte lehenago edo. Eta ordutik bere etxean gordeta izan omen zuen Loidi errekako harritzar hura.
|
|
|
San Sebastian klinika Botika Zaharrera lekualdatzeko Bilboko Udalarekin sinatutako akordioa negozio borobila izan da aseguru pribatuarentzat. 2,3 milioi euro, Artxandan dagoen 25.000 metro karratuko lursail bat eta 117 zuhaitzen landarearen truke Udalak orain arte klinikak okupatu duen lursaila birkalifikatu eta luxuzko 117 etxebizitza eraikitzeko aukera oparitu zion 2009an IMQ enpresa pribatuari.Akordioa 2009ko urtearen bukaeran sinatu zen, higiezinen burbuila lehertu baino pare
|
bat
urte lehenago, EAJ, PP eta Ezker Batuaren babesarekin. Deustuibarra Zorrotzaurrerako Hirigintza Plan bereziaren lehenengo pausoak ziren eta Udal gobernuak edukiz bete nahi zuen, izen handiko enpresei erraztasunak emanez euren egoitzak zonalde berrira lekualdatzeko.Horren baitan, kokatu behar da aipatutako higiezin operazioa.
|
|
|
Johannes Hofer medikuntza ikasle alsaziar batek asmatua da nostalgia hitza, Solferinoko gudua baino berrehun
|
bat
urte lehenago. Hoferrek, gerra eremuetan zebilela erizain, soldadu suitzar dezente ezagutu zuen, eta denek gaitz bera zeukaten:
|
|
|
Bertrand liburu denda, Portugaleko zaharrena, Lisboan dago, Chiado izeneko auzo dotorean. 1755eko lurrikara izugarria baino hogei
|
bat
urte lehenago sortua, hondamendiak guztiz suntsitu zuen. Berriro eraiki zuten, eta gaur arte.
|
|
2013
|
|
|
Wadiabyadarren memoria kolektiboan, kontakizun errealen nahiz ipuin itxura batzuen moldepean, jasoak daude, konparazio batera, leinuen eta xeiken arteko borrokak eta gerraldiak, iraupen laburrekoak anitzetan, baina baita luzeak ere, noizean behin. Urrunera joan gabe, abdallahtarrek behin baino gehiagotan hartu zuten parte borroka haietan, beren leinukoen alde, jakina?, harik eta, berrehun
|
bat
urte lehenago, beren izaera nomadari uko eginda, Wadi Abyad izeneko herria sortzea eta bertan finkatzea erabaki zuten arte. Guztiaz ere, bazirudien, hondar bolada hartan, leinuen arteko egonkortasun sendo bat nagusitu zela muga haren inguruko lurralde osoaz?
|
|
|
Wadiabyadarren memoria kolektiboan, kontakizun errealen nahiz ipuin itxura batzuen moldepean, jasoak daude, konparazio batera, leinuen eta xeiken arteko borrokak eta gerraldiak, iraupen laburrekoak anitzetan, baina baita luzeak ere, noizean behin. Urrunera joan gabe, abdallahtarrek behin baino gehiagotan hartu zuten parte borroka haietan, beren leinukoen alde, jakina?, harik eta, berrehun
|
bat
urte lehenago, beren izaera nomadari uko eginda, Wadi Abyad izeneko herria sortzea eta bertan finkatzea erabaki zuten arte.
|
|
|
estatua ETAren aurka), Miralles eta Arquesen ikerketa liburu ausarta, lagun batek oparitua. Pare
|
bat
urte lehenago entzunda neukan, Bartzelonan taxi batean nindoala, Lasa eta Zabalaren hezurrak agertu zireneko gertakari lazgarri hura. Idazle gisa, gertaera oso dramatikoa iruditzen zitzaidan, Espainiako trantsizioaren oso aurpegi ilun bat agerian uzten zuena.
|
|
|
Zerbitzu militarra hamar
|
bat
urte lehenago egina zuen, bere borondatez hara agerturik. Paueko artxiboan, agiri militarrak irakurriz osatu ahal izan dugu apaiz honen ibilbide militarra.
|
|
|
Euskal Telebistaren sorrerari lotuta dago. Zehatz esatera, ETB sortu baino pare
|
bat
urte lehenago hasi ziren egiten euskarazko bikoizketaren lehen urratsak.
|
|
|
Wadiabyadarren memoria kolektiboan, kontakizun errealen nahiz ipuin itxura batzuen moldepean, jasoak daude, konparazio batera, leinuen eta xeiken arteko borrokak eta gerraldiak, iraupen laburrekoak anitzetan, baina baita luzeak ere, noizean behin. Urrunera joan gabe, abdallahtarrek behin baino gehiagotan hartu zuten parte borroka haietan –beren leinukoen alde, jakina–, harik eta, berrehun
|
bat
urte lehenago, beren izaera nomadari uko eginda, Wadi Abyad izeneko herria sortzea eta bertan finkatzea erabaki zuten arte.
|
|
|
Promozioa lortuta eta Santiagoko ordenako zaldun izendatuta itzuli zen Ameriketara; baina bere postu berria ez zen batere desiragarria. Bere portu babestuagatik eta ontziak eraikitzeko egur ugariagatik hautatua izan zen San Blas hogeiren
|
bat
urte lehenago, Baja Californiako iparraldearen esplorazioei sostengua emateko, baina leku kaskarra zen bizitzeko eta lanerako. Udaro, etengabeko euriak zirela eta, eltxoz bete, eta malaria zabaltzen zen.
|
|
2014
|
|
|
Bere pentsamendu haien segidan, hogeita hamarren
|
bat
urte lehenago gertatutako zerbait etorri zitzaion gogora. Gizon zahar bat amuarrain arrantzan zebilen.
|
|
|
Antzeko bidea egin zuen Eustakio Mendizabal Txikiak hil zuten egunean, hogei
|
bat
urte lehenago. Apur bat harago joan zen Txikia, ikastola atzean utzi zuen, ez gehiegi ere, 100 metro baino askozaz gehiago ez.
|
|
|
Jesukristo sortu baino berrogoi
|
bat
urte lehenago, gorabehera nahasi batzuen ondotik, Erromanoen eragina azkarki emendatu zen Arlesen. Ikaragarriko obrak akulatu ziren denbora guti barne.
|
|
2015
|
|
|
Punkak, besteak beste, do it yourself filosofia ekarri zuen, ia ezagutza musikal eta abarrik gabe musika egiteko aukera, eta hari heltzen zioten talde berriek. Montoiak berak Londresen ezagutu zuen punk musika mugimendu sortu berria pare
|
bat
urte lehenago, eta bide horretatik Euskal Herrian jotzea deliberatu zuen Hertzainak sortuz. Testuan, hala ere, rock&rollaz ziharduen batez ere Montoiak, eta garaian sortutako zenbait euskal talde jartzen zituen eredutzat:
|
|
|
Ez dakigu gizakia noiz hasi zen metodo hori erabiltzen, baina badakigu antzinako egiptoarrek landareak eta animaliak hartzitzen zituztela eta, Kristo baino hirurehun
|
bat
urte lehenago, Harresi Handia eraikitzen ari ziren Txinako laborariek begetal nahasketa hartzitu bat jaten zutela.
|
|
|
Urte hartan idazle ezagun bat aukeratu zuten epaimahaiburu, bere karrerako azken urteetan arrakasta handia lortutakoa, laurogei urte betetzean omenaldi bat egin nahi izan baliote bezala. Kazetari izan zen garaian, berrogei
|
bat
urte lehenago, hura ere zine kritikari izana zen, eta hori aski arrazoi iruditu bide zitzaien zinemaldiaren antolatzaileei.
|
|
|
Fragg besamotza zen. Hogei
|
bat
urte lehenago, eskua galdu zuen Braak hirian izandako matxinada batean. Mihigaiztoek gona konturen bat aipatu zuten, baina Fraggek erran zuen eskua istiluetan galdu zuela.
|
|
|
Aspalditik ezagutzen du Martinek Ramiro. Pasaitarra da eta bere adinekoa, Ternuako kanpaina batean ezagutu zuten elkar, dozena
|
bat
urte lehenago. Eta geroztik beti moldatu dira ongi, hitzeko gizon jator eta leiala da Ramiro, Martinen irudikoz.
|
|
|
Eta orduan kontatu zion nola Joan Perez de Lazarraga edo Perez Lazarragakoa 1550 inguruan jaio zen, pare
|
bat
urte lehenago seguru asko; Larreako jauna zen, jatorria Oñatin zuen aitoren seme familia batekoa; garaiko kroniketan. El Poeta, deitzen zioten, baina oraintsu arte ez zen jakin poesiarik idatzi zuenik, nahiz eta bere leinuaren genealogia bat egin zuen, baita Arabaren historia bat ere, galduta dagoena.
|
|
|
Bezperako nire beldurrak hutsalak izan ziren, ez poliziarekin izandako tiroketak ez ondorengo ihesaldiak ez baitzioten, itxura batean behintzat, inolako zauri edo kalte fisikorik utzi. Argalxeagoa zirudien, hori bai, eta adatsak eta bizarra ere luzeagoak izango zituen, baina bestelakoan, pare
|
bat
urte lehenago baserrira izeba Eugenia bisitatzera igo ginenean oroitzen nuen bezalaxe zegoen lehengusua. Galanta.
|
|
|
–Bai, baina lehenagokoa; liburu hau argitaratu baino 30
|
bat
urte lehenago gertatu zuan Matalazen matxinada. Matalaz ere apaiza zuan, jakingo duk?
|
|
|
Eskubikoek, Estatuari ezin dakiokeela leporatu, frogarik gabe, Estatua bera auzitan jartzen duen gertaerarik. Batzuei eta besteei, alemaniar orori azken finean, dozena
|
bat
urte lehenago Baader eta Meinhoff i gertatutakoa etorri zitzaien berriz ere gogora. Orduan bezala orain, balizko indar beltz baten inguruko zalantzek eta kezkek biderkatu zuten berez izugarria zen Hansen gertaera.
|
|
|
Askoz gehiago ezin zuten egin, 70eko hamarkadaren bukaeran eskas ziren armak Gazako lerroan, Anwarren arabera. 12
|
bat
urte lehenago galdu zuten Sei Eguneko Gerra hartako arma zaharrak ziren eskuratu zezaketen munizio bakarra, gerran, 16.000 hildakoz eta ehunka milaka desplazatuz gain, Zisjordania, Gazako lerroa, Jerusalem ekialdea, Golango gainak eta Sinaiko penintsularen zati baten kontrola galdu zuten arabiarrek?. Metrailadore haiek erosi, desmuntatu eta nekazari itxuran alde batetik bestera pasatzen hasi ziren, helburuan berriro arma muntatzeko.
|
|
|
jaioterrira zihoanean ez zuen gorbatarik eramaten, ezta jakarik ere, bizarra egin gabe, eta kalparrak ere nola hala. Gorroto zituen txandalak, eta pare
|
bat
urte lehenago hamaika txiste zekizkien txandala jantzi eta Insersoko bidaietara eramaten zituzten agureei buruz. Azkenean, baina, igande batean rastrora joan eta txandal praka batzuk erosi zituen, janzteko inolako intentziorik ez zuen arren.
|
|
|
txakurra, beltzez jantzitako andrea, ageriko arrazoirik gabeko zaunkak, larritasuna, herioa urruti ez zebilelako susmoa. Horiexek izan ziren hamabi
|
bat
urte lehenago idatzi zuen kontakizun haren abiapuntu. Hutsetik sortu zituen pertsonaiak, bizitza hartuko baitzuten poliki poliki, eta zeinek bere bidea egingo.
|
|
|
luzea idazteko ideia Frantzisko Soto Salazar inkisidoreagandik sortu zen; honek eman zion hori egiteko aholkua 1562/ 1563 inguruan, lanaren lehen idazketa egina zegoenean, eta gutxienez bigarren idazketa baino pare
|
bat
urte lehenago.
|
|
|
Bi zapata beltzen puntek lerroz lerro egiten zuten kirik arropa dorrearen azpitik. Tomassok eta Adelak hamarren
|
bat
urte lehenago utzia zuten ezkon bizitza, baina, Suerekiko negoziazioan esan bezala," Zaharra bai, Mrs. Marinelli, baina ez nago hila".
|
|
|
Gogoan zuen berrogeita
|
bat
urte lehenago, gurasoen etxeko afari batean William Stremmelek —hura ere ehiztari handia— Safari Club International bat sortzearen ametsa aipatu zuela, oso lantegi nekeza. Baina hurrengo astean hogei mila pertsona biltzekoak ziren Renon.
|
|
|
Hamar
|
bat
urte lehenago, ikasle talde batekin erabili karpeta zen, orduan atondu materialez hornitua, han berean egoki oraindik. Nik salbu nehor gutxik zezakeen erran nondik zetorren, nork eginik, nola.
|
|
|
Gerlaren kontrako apezak bai bazirela. Ez zuten hurbiltzekorik ere irentsia hamar
|
bat
urte lehenago apezpikutegi, seminario eta eskoletaz Frantzia jabetzea, fraile eta serora Frantziatik kanporatzea. Etxart Baigorriko doiena auzitaratua izan zen predikuan erranik Frantziak merezi zuela Jainkoak suntsitzea.
|
|
2016
|
|
|
Gizon zaharra biola jotzaile aparta izana zen berrogeita hamar
|
bat
urte lehenago, eta orduan zituen urteak gorabehera, aski ondo jotzen zuen halako egokieretarako. Emazteak noizik behin pixka bat laguntzen zion bere ahotsarekin, gero gelditu egiten zen, eta berriz ere ekiten zion senarrarekin batera, seme alabak eta bilobak haien aurrean dantzan zebiltzan bitartean.
|
|
|
1955ean, Ekin harremanetan jarri zen EAJrekin. Honela kontatu zuen Jose Antonio Etxebarrieta etakideak, Txabi Etxebarrietaren anaiak, 1964an, hamar
|
bat
urte lehenago alderdi abertzale nagusiarekin harremanetan jartze horri zegokiola:
|
|
|
Ez zuten lanak egiteko Lemoizko eta Mungiako udalen behin betiko lizentziarik. Lanak, gainera, Energia Zuzendaritza Nagusiak eraikitzeko behar zen baimena eman baino pare
|
bat
urte lehenago hasi ziren. Legediak zenbait azterketa zehatz ere eskatzen zituen, baina Administrazioak ez zuen halakorik jaso.
|
|
|
Artundok alabari bidalitako argazkiak ere erakutsi zizkioten, baina Ivanovak Edurne Iriarteren autoa besterik ez zuen ezagutu. Oroitzapen lausoa zuen Alvaro Artundok pare
|
bat
urte lehenago saldu zuela. Asiainek lanak zituen neskamearen erantzunei arreta emateko.
|
|
|
Ez, behintzat, bortizkeria horrekin. Pare
|
bat
urte lehenago, esate baterako, UPNko Juan Luis Sanchez de Muniain azaldu zen parranda giroko argazki batean. Mozorrotuta ageri zen, plastikozko edalontzia eskuan eta hawaiarren lepoko loredunarekin.
|
|
|
Pare
|
bat
urte lehenago ere, ez ahazteko modukoa izan zen Garoñako zentral nuklearrak isuri bat izan zuela kontatzeagatik Hala Bedik hirian sortu zuen zalaparta. Suelta la olla goizeroko magazinean, balizko isuri erradiaktibo baten aurrean sortuko litzatekeen kaosa irudikatu nahi izan zen horrela, aste batzuk lehenago prestatzen hasitako fikziozko irratsaio bereziaren bidez. Garoña inguruan ohikoa baino presentzia polizial handiagoa zegoela ohartarazteko, zuzenean sartzen ziren aurrez adostutako telefono deiek pentsatu baino elur bola handiagoa sortu zuten, ordea.
|
|
|
Eta hain zuzen ere horixe zen bere kasua: uhin batek jarri zuela, hogei
|
bat
urte lehenago, atxilotua izateko zorian, eta uhin hark organizaziora eraman zuela; eta uhin batek okertu zuela enpresario baten bahiketa eta horren ondorioz berak bete egin behar izan zuela organizazioak emandako agindua, gizon hura hiltzekoa; eta uhin batek, baita, igorri zuela bere anaia Kropotki beragandik urrun; uhin batek ekarri zizkiola, azkenez, Jon eta Jone hotelera.... Kolpe itsu haien aurrean zer egin zezakeen bere borondateak?
|
|
2017
|
|
|
Otxaldek Errepublikak laborariei ekarri aitzinamenduak begiesten ditu. Ez dezagula ahantz Barkoxeko Etxahunek() Ofizialeena erraldoi hartan nola azaltzen zuen nekazarien egunerokoa, hogei
|
bat
urte lehenago:
|
|
|
–Gogoratuko zarete orain urte batzuk Sarrionandiak nola Akordatzen izeneko liburuxka bat kaleratu zuen. Berrogeita hamar
|
bat
urte lehenago Joe Brainard izeneko margolari batek idatzi zuen izenburu bereko liburu bat, eta bertan bere bizitza kontatu zuen akorduan zituen oroitzapen laburren bidez?, esan nien nire entzule aspertzen hasiei, eta gogoratu nien formula horrek jarraitzaile asko izan zituela, horietako bat George Perec, bere Je me souviens (Akordatzen naiz) lanean 480 oroitzapen bildu zituena.... Marcelo Mastroianik Io mi ricordo izeneko lan batean bildu zituen bere oroitzapenak, Juan Bonilla idazle espainiarrak ere Je me souviens bat kaleratu zuen.
|
|
|
Jontxuk eskuzabal jokatu bazuen, bere aita Juan Mari ez zen berdin aritu. Buruko odol kolpe bat izan zuen pare
|
bat
urte lehenago, eta geroztik etxean geratu zen, erretiroa hartuta, txaleteko lorategian paseo koxkorrak eginez. Hortaz, bertan topatzen nuen txaletera joaten nintzen bakoitzean.
|
|
|
Juanito Muñagorri Jontxuren aitona izan zen, guk ezagutu ez genuena, ezta Jontxuk ere, bera jaio baino pare
|
bat
urte lehenago hil baitzen. Baina istorio asko zekien aitonari buruz, etxean entzunda.
|
|
|
Sandra ere ulertu ezinik gelditu zitzaidan begira, baina hartua neukan erabakia. Mexikoko barruti federaleko komisaldegi batean amaitzen zen dozena
|
bat
urte lehenago Gasteizko AEK ko ikasgela batean hasitakoa. Hertzainak en. Drogak nahi ditut AEKn?
|
|
|
Ez zegoen erraza ordea! AEKra joan nintzen galdezka aurrena, huraxe izan bainuen aurreko lantoki bakarra hamabi
|
bat
urte lehenago.
|
|
|
Inprentetara gainerako sektoreetara baino pare
|
bat
urte lehenago iritsi zen gainbehera, 2006 urte inguruan. Lan egiten nuen enpresa ixtear zegoen, eta beste batera aldatu nintzen.
|
|
|
Wang Zhuk deskribatutako egun hartan imajinatu zuen Li Huanek, manifestazio batean elkar ezagutu zutenekoa, duela milioi
|
bat
urte lehenago.
|
|
|
La Horie 1810ean atxilotu zuten, sei
|
bat
urte lehenago enperadorearen kontrako errebolta batean parte hartu zuelako Pichegru eta Cadoudalekin batera. 1811ko maiatzean Vincennesko estatu presoekin batera giltzaperatu zuten Minaren ondoan, eta hurrengo urteko udan La Forceko presondegira eraman zuten, Ameriketara erbesteraturik bidaltzekotan.
|