|
2000
|
|
|
Zentzu honetan, existitu, gizakia bakarrik egiten da. Bereexistentzia zauri
|
bat
bezala sentitzen duen eta bizitzen duen abere bakarra. Harri batekegiten duena da, izan, ez existitu; edo, hobeto esanda, ezer ez du egiten, egin, eta horiizatea da, existitzea barik.
|
|
|
Sosegu hark, ordea, bertze ezinegon bat eta bertze urduritasun bat aurkitu zuen hurrengo kale kantoian, zeren, neure egitekoa eginez gero, ohoin
|
bat
bezala sentitu bainintzen, zure etxeko hurkotasuna hain modu zakarrean hausteagatik. Eta bi bozak berriro itzarri, eta nehoiz ere baino hitzontziago eta kalakariago aritu zitzaizkidan, eta, halatan, gau hartan lorik ezin egin nuela, neure gorputza martirizatzeari ekin nion, nehoiz ere baino beroago eta sutsuago.
|
|
|
Ordea, urduritasun hark gehiago zuen alegrantziatik kezkatik baino, zinez bainengoen bozkarioz gainezka, neure lehen itsasaldi haren aitzinean! Eta, noiz eta biharamuneko goiz eguzkitsuan haizeak untziaren belak hantu eta hanpatu, eta portutik jalgi baikinen, Kolon tipi
|
bat
bezala sentitu nintzen, mundu berri baten konkistatzerat zihoana, untziak ur urreztatuen artean aitzina egiten zuela.
|
|
|
—Napolitarrari eman dizkiot bi errealak bart gauean, eta... —eta, filosofo tipiari, gutitan bezala, upela hustua baino hutsago geratu zitzaion burua, bat batean... eta haur
|
bat
bezala sentitu nintzen, babesik eta gerizarik gabe.
|
|
|
Izan ere, gutitan ikusten nuen nik anaia beldur, eta orduan, zinez, beldur zen, ez dakit zeinen beldurrago, aitaren edo zigorraren, zeren ez baitakit zeini behatzenago zion, aitari edo zigorrari. Fortunak, eta neure azpikeriak batez ere, anaiaren gainetik jarri ninduten behingoz, eta arrano
|
bat
bezala sentitu nintzen txepetxaren aitzinean, nehoiz baino gogarago, lorios eta biktorios.
|
|
|
Ezten kolpe
|
bat
bezala sentitu nuen belarrondoko hura. Eta, segidan," Zergatik...?", galdetu nahi izan nion.
|
|
|
—Gutitan liluratu izan nau gizon batek nola erotu eta liluratu baininduen aita Bartolomek, halako moldez, non ergel
|
bat
bezala sentitzen bainintzen haren aitzinean, borondaterik gabeko jostailu bat haren eskuetan... zeren aita Bartolome gizon sendoa baitzen eta nik haren sendotasuna behar bainuen, neure hutsaren estaltzeko; gizon sutsua zen eta nik haren sua behar nuen neure zalantzen erretzeko eta deusezteko. Eta aita Bartolome jauregirat etorri eta, handik gutirat, osaba Joanikotekin Italiarako bidaiatik itzuliz gero, apez izaiteko erabakia hartu zenuen zuk, Joanes, eta orduan are itsuago sinetsi nuen, zu jaio ondoren izan nuen ametseko hitz ustez profetikoetan, zeren Jain koak zinez nahi baitzintuen berarentzat... eta sinetsi nuen, halaber, ezen Jainkoak probidentzialki jarri zizula aita Bartolome, zeure xedearen erdiesteko izan zenezakeen gidaririk argiena.
|
|
|
Halaxe erran nion, bai, eta esplikazionea ere eman dizut, baina badakit ezen nik eman esplikazionea motza eta laburra geratzen dela. ...ertzetik, ene kezkaren gainetik zegoena mementu hartan, zeren bidaia oso hartan osabaren erranetarat egon bainintzen, sekula erabaki bat hartu gabe, eta zeren hura baitzen, hain zuzen ere, ene lehen deliberamendua, adierazten zidana ezen gizon egiten ari nintzela, zinez... eta zeren noiznahi den etortzen baitzitzaidan bururat osabaren iduri hura, hark Bolognan ukabila jaso zuenekoa eta nik mehatxu
|
bat
bezala sentitu nuena, nik irri egin niolako, lohitan blai ikusi nuenean; izan ere, hargatik atera ote zitzaizkidan hitz haiek, zeren lege naturala baitzen mendekuari mendekuarekin ihardetsi nahi izaitea. Edo, ez al zen arrazoin printzipalena izanen ezen maisu ezin hobea nuela osaba, eta harenganik eta haren injeniotik gero eta gehiago ikasten ari nintzela, zeren eta nik osabari eman ihardespena, osabak berak egina izan baitzitekeen bertze zirkunstantzia batzuetan?
|
|
|
Egun hartan, bada, eguzki jaiki berria distiratsu baino distiratsuago zegoen, eta ez gutiago itsas gaina, zeinak baitzirudien eguzkiak sutan ipinia. Eta neure oina Itsasoko Amaren gainean jarri, zeren eta halaxe baitzeritzan Piarres Oihartzabal kapitainaren untziari, eta, tupustean, haur jaioberri
|
bat
bezala sentitu nintzen, gorputza dar dar eta zangoak ere dar dar, hain bainengoen neure baitaren baitarekin bat eginik eta, aldi berean, neure baitarik kanpoan... eta haur jaioberri batek bezala egin nuen nigar ere, ez penaz eta nostalgiaz, zeren eta ez bainuen neure iraganaz zertaz penaturik, baina alegrantziaren alegrantziaz eta bozkarioaren bozkarioaz, iraganeko huts hautsetarik etorkizuna ika...
|
|
|
Politikaren inguruko kezkak ere ahaztu zituen, eta harridura etengabearen zorabioan murgiltzen utzi zion bere buruari. Ume
|
bat
bezala sentitu zen. Edo LSD pilula haluzinagarri bat hartu izan balu bezala.
|
|
2001
|
|
|
Oso gogorra da bizkartzaina eramatearena, kolpe ikaragarria hartu dut honekin eta oraindik ez dut ondo gainditu, batez ere eremu politikoan sozialista naizelako, baina eremu pertsonalean anarkista. Txoria kaiola
|
batean
bezala senti tzen zara. Lehengo egunean irakurri nuen «La Razon»en nire lagun Patxi Zabaletak zioena, agian epe motz edo ertainera su eten berriaren aukeraz hitz egiten zuen.
|
|
|
Ur irakinetan jarritako karramarro
|
bat
bezala sentitzen zara eta zeure buruari zin egiten diozu ez zarela berriro museo handi batera sartuko. Zaindaria etorriko da komunetik orduan eta eskatuko dizu kentzeko mesedez eskua Napoleonen sudurretik eta zuk barkatzeko esango diozu eta azalduko diozu ondoezik zaudela eta ez dakizula non zauden ere.
|
|
2002
|
|
|
Indartsua. Handitu egiten zara oholtza gainean, jainkotu egiten zara, jainko txiki
|
bat
bezala sentitzen zara, oso inportantea. Han transfiguratu bezala egiten zara, liturgia oso berezi bat ofiziatzen ari bazina bezala.
|
|
|
Baina gertatu aurretik ere banekien nik Sararekin eta Sararengan zerbait diferentea aurkituko nuela. Bibrazio
|
bat
bezala sentitzen bainuen airean, ordu arte behin bakarrik sentitu nuena, Anerekin. Baina hura ez zen guztiz berdina izan.
|
|
|
–Askotan kortxo puska
|
bat
bezala sentitzen naiz, itsasoko ekaitz guztien menpe. Eta, hala ere, okerrago egon izan naiz.
|
|
|
Ehun kilo inguru izango zituen. Deblauki, arrain txiki
|
bat
bezala sentitu nintzen, kabuxa bat besterik ez, balearen aurrean. Lehen ezustekoaren ondotik, gaizki begiratu zidan.
|
|
|
Baina Sara ez zen besteen miseriaz ohartzen. Edo aire leun
|
bat
bezala sentitzen zuen, gehienik ere. Ikusi ere ez baitzuen egiten besteen miseria:
|
|
|
Baita orduan ere. Halako suertez, non, bat batean, haur txiki
|
bat
bezala sentitu baitzen, izu ikarak harturik. Eta esatekotan ere egon zen Karmeleri:
|
|
|
–Barkatu hain gaizki portatzen banaiz, baina askotan haur abandonatu
|
bat
bezala sentitzen naiz, beldurrak josia eta bakardadeak iltzatua.
|
|
2003
|
|
|
Oskarrek ez zekien zer esan. Telebistako lehiaketa horietako
|
batean
bezala sentitzen zen, galdera zaila egin eta mutu geratzen den lehiakidea zirudien. Ezjakina.
|
|
2004
|
|
|
Arazoa da zuzendariek zure baitan egon daitekeen erreflexio guztia anulatzen dutela beraiek agindutakoa egitearren. Orduan pedalei eragiteko bakarrik balio duen makina
|
bat
bezala sentitzen zara, animalia bat bezala. Niri ez zait gustatzen hori, baina horrelako zerbait gertatzen zaizunean pentsatu behar duzu:
|
|
|
" Bai ongi! Pauma
|
bat
bezala sentitzen naiz...!"; probatu nuen bigarrena, ipini zidaten isatsa, kendu zidaten, eta jakin ez zergatik, baina isatsa errotik moztutako sugandila bat bezala sentitu nintzen, eta orduantxe erabaki nuen: " Behin ezkondu behar eta sugandila baten antzera?
|
|
|
" Bai ongi! Pauma bat bezala sentitzen naiz...!"; probatu nuen bigarrena, ipini zidaten isatsa, kendu zidaten, eta jakin ez zergatik, baina isatsa errotik moztutako sugandila
|
bat
bezala sentitu nintzen, eta orduantxe erabaki nuen: " Behin ezkondu behar eta sugandila baten antzera?
|
|
|
" Gudari
|
bat
bezala sentitu ginen" esanen zion Mariari, hainbat urteren buruan berriz ere topo egin ondoren elkar ezagutu zuten eguna gogoratzean;" Ni behintzat bai".
|
|
|
Paranoia kontrolatu beharra zuela agindu zion bere buruari, hitzak ozen ahoskatuz indar gehiago lortzeko. Beharrik ez zuen Harakinek ireki!, bestela ergel
|
bat
bezala sentituko zen. Zerbaitek adakera eman zidak eta zerbait gertatzear dagoela abisatzera etorri nauk goizeko ordu bietan, leihoan harri hotsak eginez.
|
|
2005
|
|
|
Azkenean, ordea, tunelaren ahotik osorik ateratzea lortu du. Bedeinkapen
|
bat
bezala sentitu ditu kanpoko argia eta aire freskoa. Freskoa, tunelekoarekin konparatuz gero, jakina.
|
|
|
Burua makurtu zuen Linok, bere animaliatxo kuttunari begirada eutsi ezinik, triste, ahalkeak jota. Traidore
|
bat
bezala sentitzen zen. Nondik begiratzen zen, hunkigarria ere izan zitekeen estanpa.
|
|
|
Bostekoa luzatu nuen, zor nion hala ere. Intxaur
|
bat
bezala sentitu nintzen tinkatu zidanean, lau milia txatxu haiek bakarrik egiteko gai izanen ez banintz moduan. Tanpez, besoari tira eta uretara egin zuen berak ere.
|
|
2006
|
|
|
Bagenekien hori guzia gelditzen ahal genuela eta nerabe arrunt batzuk bezala maitatu, baina ez genekien nola eta segundo bakoitza zailagoa zen. Ene baitan ene joaitea salbamen
|
bat
bezala sentitzen nuen, baina baita ere zatiketa bat bezala. Bere eskua ene matelatik hurbildu zuen.
|
|
2008
|
|
|
Nazariok ez zion tutik ere ulertu; Nazario, beraz, inurri
|
bat
bezala sentitu zen, elefantearen aurrean, begiratu ere, halaxe begiratu zion don Hipolitori, behetik gora, maisuak esaldi hura bota zionean:
|
|
|
–Bals hura dantzatu nuenean, egia esango dizuet: luma
|
bat
bezala sentitu nintzen, haizerik eztienaren magalean; gero, gauza jakina da: haize eztiak auskalo zer zeruren promesa egin zion lumari, eta lumak baietz erantzun zion haize eztiari?.
|
|
|
Eta Reginak ahaleginak egiten zituen itzala burutik uxatzeko, baina ezin itzal hura burutik kendu? aitaren mespretxu hura orban
|
bat
bezala sentitzen baitzuen, nola egin zion, izan ere, aitak irain hura, baldin eta berak (Reginak) onena opa bazion hari, halako eran, non errege irudikatzen baitzuen ispiluaren bestaldean noiznahi, koroa eta guzti??, edo petrolio mantxa bat bezala, odolean zehar sakabanatu eta odola zikintzen ziona, baita izen ona ere, ondorioz. Berak ez zuen hartan errurik, zer kulpa izan zezakeen berak, bada, baldin eta neska jaio bazen, halabeharrez, eta baldin eta aitaren abizena, inoiz ezkondu eta seme alabak izatekotan, ezin erakutsiko bazion gizarteari, aitak berak nahi zuen moduan:
|
|
|
Eta berriro kendu zuen eskua, tximistak hartua bezala, baina irri itxurako bat ere egin zuen jarraian. Handik aurrera, ekaitzaren ondoko barealdia bereganatzen zuela, bere buruaz ziur eta bere buruaren jabe, beste irri bat egin zuen, beste bat eta beste bat, eta, haur bihurri
|
bat
bezala sentitzen zela, berriro jo zuen soinua, berriro eta berriro, tuuu, tuuu eta tuuuuuuu!
|
|
|
Ulertzen dut zer esan nahi duzun eta urtaro guztietako eguraldi mota izan dugu gaur,(()) baina orain eguzkiak indarrez jotzen du, tomate bat kristalezko kaxa
|
batean
bezala sentitzen naiz.
|
|
|
Baina bila nabilen etxea ez da batere ohikoa. Ondare itxi
|
batean
bezala sentitzen naiz, arkitektura parke historiko batean banengo bezala. / Erraz ikusten da zergatik pizten duen etxe honek horrelako ikusmina.
|
|
|
Ez nago gaizki. Zineko izar
|
bat
bezala sentitzen naiz.
|
|
|
Baina, zerengandik babestu nahi nuen nik? Haurretan jada, denek bezala, gure izatea ezerez txiki
|
bat
bezala sentitu ohi dugu, gauza, zirrara, mugazko biribilki ezkor bat bezala zertzen zaiguna, haren erdian, gure bihotzean heriotzaren beldurra, ukapen goren bezala, sumatzen dugularik.
|
|
|
J.M.: Ni itsas hondoan bizi eta noiz edo noiz ur azalera atera behar den balea zuri
|
bat
bezala sentitzen naiz askotan, bakarrik. Idazlearen medio arruntena bakardadea da.
|
|
|
" Bals hura dantzatu nuenean, egia esango dizuet: luma
|
bat
bezala sentitu nintzen, haizerik eztienaren magalean; gero, gauza jakina da: haize eztiak auskalo zer zeruren promesa egin zion lumari, eta lumak baietz erantzun zion haize eztiari".
|
|
|
Nazariok ez zion tutik ere ulertu; Nazario, beraz, inurri
|
bat
bezala sentitu zen, elefantearen aurrean... begiratu ere, halaxe begiratu zion don Hipolitori, behetik gora, maisuak esaldi hura bota zionean: esan nahi baita, zegoèn lekuan zegoelako –beheko punturik behekoenean, hantxe kikilduta– Nazario hutsaren pareko sentitu zela une hartan –probabilitate guztiak zituen behinik behin–, bere burua lotsagarri ere ikusterainoko jarreran.
|
|
|
Eta berriro kendu zuen eskua, tximistak hartua bezala, baina irri itxurako bat ere egin zuen jarraian. Handik aurrera, ekaitzaren ondoko barealdia bereganatzen zuela, bere buruaz ziur eta bere buruaren jabe, beste irri bat egin zuen, beste bat eta beste bat, eta, haur bihurri
|
bat
bezala sentitzen zela, berriro jo zuen soinua, berriro eta berriro, tuuu, tuuu eta tuuuuuuu!
|
|
|
" Ez dinat ikusi ere egin nahi nire apellidua gordetzeko gai izango ez dena...!". Eta Reginak ahaleginak egiten zituen itzala burutik uxatzeko, baina ezin itzal hura burutik kendu... aitaren mespretxu hura orban
|
bat
bezala sentitzen baitzuen –nola egin zion, izan ere, aitak irain hura, baldin eta berak (Reginak) onena opa bazion hari, halako eran, non errege irudikatzen baitzuen ispiluaren bestaldean noiznahi, koroa eta guzti? –, edo petrolio mantxa bat bezala, odolean zehar sakabanatu eta odola zikintzen ziona, baita izen ona ere, ondorioz. Berak ez zuen hartan errurik –zer kulpa izan zezakeen berak, bada, baldin eta neska jaio bazen, halabeharrez, eta baldin eta aitaren abizena, inoiz ezkondu eta seme alabak izatekotan, ezin erakutsiko bazion gizarteari, aitak berak nahi zuen moduan:
|
|
|
–Bere gelan egon naiteke, noski, baina gonbidatu
|
bat
bezala sentitzen naiz beti.
|
|
|
Ez zekien nora eramango zuen horrek guztiak, baina beldurra galtzen hasia zen. Burusoilak lehen egunean egindako burbuiletako
|
bat
bezala sentitzen zen bera ere, airearen apetara dantzan, aske. Eta apurtu behar badu, ba horrela dira gauzak.
|
|
|
Zergatik uste du min emango liokeela? Negar egin nahi du munstro
|
bat
bezala sentitzen delako. Bere lagunak munstro bat dela pentsatzen al du?
|
|
|
Tomas ez. Azkeneko arnasaldian ere minbizia duela jabetzen ez den gaixo
|
baten aurrean
bezala sentitzen zen Rosa. Halako egoera batean, zer gutxiago hil hurren den bati bihotz beratasuna erakustea baino?
|
|
2009
|
|
|
Etxetik atera, eta eguzkia dizdizari. Laido
|
bat
bezala sentitzen duzu Naturaren axolagabetasun hori zure minarentzako. Beste egun batzuetan eguzki dirdaitsu berak pozez bete izan zaitu.
|
|
|
–Nahikotxo bai... erresumin
|
bat
bezala sentitzen dut...
|
|
|
–eta, isilune labur baten ondotik arnasa barru barrutik hartzen zuela, segitu zuen?: Atzo, berriz, zuhaitzeko zozoa ikusi nuenean, beste amets
|
batean
bezala sentitu nintzen bat batean, hura kantatzen hasi zen arte, hala iruditu zitzaidan behintzat, zozoak denboran atzeraka eragin balit bezala, ez dakit nola esan? –gero, begiak don Julio zegoèn norabidean zuzentzen zituela, gehitu zuen?.
|
|
|
Ordubete lehenago zeruan egon zen Domingo, eta ordubete geroago infernuan; ordubete lehenago airea baino arinago sentitu zen, eta ordubete geroago, zelaiari buelta bat eta beste bat ematen ari zitzaion bitartean, beruna baino astunago, oin bakoitzari kate ezin pisutsuagoak lotuta balitu bezala; eta, batez ere, har
|
bat
bezala sentitzen zen, behin eta berriro zapaldua, ihesbiderik gabe, sarjentu kabroiaren aurka madarikatzen eta madarikatzen, putakumea eta putakumea; oinek markatzen zutèn erritmo neketsuan, imajinatzen zuen, imajinatu beharra zuen, zeinen ederra izango zen, gauzak beste era batean joan izan balira:
|
|
|
Nazario sinetsi ezinik zegoen, bistan da, bere alaba polit eta kuttun hura hain gezur handiak esateko gai ote zen, bada??, baina etxeko jaunak etxekoandrearen begirada zuen gainean, zama pisutsu
|
bat
bezala sentitu eta emaztearen aldera lerratzera behartzen zuena:
|
|
|
...bere buruaren aurkako gorrotozko sentimendu zikin garbian; ondoren, berriz, haragi puska itsusi hura titi muturretatik eseki zitzaionean. Reginak ezetz eta ezetz esaten zion buruaz bere buruari, estu eta larri?, haurrak eta haurraren itsustasunak bortxatua sentitu zen; hark, gainera, gaizki egindako haurrak?, ongi baino hobeto hartzen zion esnea, zoritxarrez, edo ongi lapurtzen zion, hobeki, lapur
|
bat
bezala sentitu baitzuen une batez, sufrimenduak eta ukoak bat egin zuten behinik behin Reginaren betartean?, hain egiten zitzaion besoetan zuèn, zer, hura bere haragian arrotz, eta hain bere lurrean atzerritar.
|
|
|
garbia, inondik ere, garbiegia ere bai, agian? horregatik ematen baitzituen ematekoak, eta horregatik hartzen hartzekoak; Reginak, batzuetan, ume galdu
|
bat
bezala sentitu behar zuen bere seme hura, are gehiago haren jaioteguneko pasadizo hura oroitzen zuenean, txoriak leihotik sartu ondoren hormaren kontra jo zuenekoa, bertan seko geldituz, kointzidentzia hura, amari amatasun eta babes sentimenduen areagotzea ekarri behar zizkiona, premonitorioa eta adur txarrekoa zitekeelakoan; horregatik, Domingorekin noiznahi ama ama sentitzen zelako, bi aldiz am... Domingok. Gabinok?
|
|
|
Batzuetan, haatik, Ernestinak bezalaxe? edo Reginak berak hasieran bezalaxe?. Haur hau eman didazu, Jauna, eta onartzen dut, baina orain emadazu indarra aspaldi irabazi nuèn lekuari eusteko eta egoerari aurre egiteko??, Jainkoaren seinaletzat hartu nahi izaten zuen Nazariok haur madarikatu haren etorrera; gizonak, baina, irain
|
bat
bezala sentitzen zuen, haragiaren muinean sentitu ere, bere urguilua ere halakoa zelako, beharbada; urguilurik eta harrotasunik gabe gizon bat ez zen ezer, izan ere, urguiluak bultzatu baitzuen Nazario, besteak beste, bere fabrika hura ezerezetik eraikitzera, eta fabrika baitzen bere nortasunaren ezaugarri nagusia, bere nitasunarena.
|
|
|
Eta orduan, jaioterriko elizak gordetzen zuèn Ama Birjinaren diptiko hura gogoratu zitzaion, ausaz, lehen ataltzat Ama Birjina Doloretako bat zuena, semearen gurutziltzaketari lotua, eta bigarren ataltzat aintzazko bat, piztuerari lotua: ...a, hitza intziri mingarri bihurtu baitzen, bai, noizbait, baina baita irri pozgarri ere beste noizbait, intzirien erdian eta intzirien ondoan are irriago bihurtzen zena, kontraste hutsez; horregatik, bere itsusian, ezin ederrago ikusi zuen izeba Ernestinak haurra, munduko haurrik ederrena ere iruditu zitzaion, agian, haurraren gero eta amago sentitzen zen heinean?, eta horregatik, halaber, mugarri
|
bat
bezala sentitu zuen une hura, esperantzarik gabeko bakarrizketa batekin hasi zenak elkarrizketarik esperantzatsuenaren fruitu oparoa jaso balu bezala.
|
|
|
Taldeburuak, jakina, mutur sartze
|
bat
bezala sentitu zuen buruordearen oihua, agindua ematea berari. Teofilo Mariari, zegokiolakoan; ez zegoen arau hura inon idatzia?
|
|
|
hantxe baitzirauen, esate baterako, Domingok, negar intziriak eginez: negar intziri haiek, aitari belarrian gero eta min handiagoa egiten ziotenak, eta bat batean errespetu falta ikaragarri
|
bat
bezala sentitu zituenak, halako moduan, non honela mintzatu baitzitzaion semeari bizpahiru segundo geroago, egoera jasangaitza egin zitzaionean:
|
|
|
bukatu dira disimuluak, bukatu da sarjentu putakumearen antzeko jarrerak zuritzen ibili beharra, bukatu da bulegoko arrainontzia, non arrain bat bezala bizi izan bainintzen, kontuen eta fakturen ur oxigenorik gabean itota?; Domingok, ordea, lanak eta zailtasunak zituen esaldiaren bigarren zatiari lotutako zerrenda osatzeko orduan: zer mundu berriz ari zen, bada?; hasteko, hutsune
|
baten aurrean
bezala sentitu baitzen, lehen bizpahiru segundoetan bederen, bertigo ezezagun batek hartuta, mundu hartan pentsatzen zuèn lehen aldia ez zen arren, bai, aldiz, mundu hartan barrena ematen zuèn lehen pausoa, mundu berriaren lehen harritzat ere har zitekeena; guztiaz ere, lehen harri hark gehiago zirudien airezkoa harrizkoa baino, lehen pauso hura ere halakoa izan zelako, seguru asko:
|
|
|
Domingok eta Teofilo Mariak izeba Ernestinari zuzendutako begiradetan garbi islatzen zen bakoitzaren aldartea: Domingok pozik zirudien, Teofilo Mariak desgorara; Domingok, beraz, izebaren interbentzioa olatu
|
bat
bezala sentitu behar zuen, aurrera egiteko aprobetxatu behar zuena, Teofilo Mariari aurrea hartuz, adibidez:
|
|
|
Domingok hotz jarraitu behar zuen, bazekien, baina bero bero zegoen, itxura guztien arabera; Teofilo Mariaren azken zirikada, gainera, banderilla
|
bat
bezala sentitu zuen, aurrerakako lasterraldia eragin ziona, buruaren arrazoiak alde batera utzita: hura ez baitzen, seguru ezetz?
|
|
|
–Oilaskoak jan ditugu, eta orain oilandak falta: ni Lucienne eta Jeanetterekin joango naiz, eta hi Brigitterekin, batekin aski izango duk-eta, hasteko?, Domingok kolpe bortitz bat nabaritu zuen bihotzean, zer besterik nabari zezakeen, bada!?, hura ahotik ihesi atera balitzaio bezala, bat batean haur jaioberri babesgabe
|
bat
bezala sentitzen zela, biluzik, artean biluzik ez zegoen arren; eta gero ere, Brigittek gelara eraman zuenean, kandela bat eskuan, gela txiki merke bat zen, apaingarririk gabekoa, hormetako karea altxatua eta arropa zintzilikatzeko lau kako zituena, hormetako batean sartuak?, antzeko zerbait gertatu zitzaion, ausaz; izan ere, Briggitek kandela lurrean utzi eta blusa kentzeari ekin zionean, Doming... Domingoren begiratzeko modua, baina, ez zen begiratzeko modu aktibo bat, ez zituen begiak hara eta hona mugitzen, hona eta hara?, pasiboa baizik, bere begien eta begiek ikusten zutèn, ikusten ez zutèn??
|
|
|
(?) Damaso ere, zeinak, Maria Bibianaren antzera, belarri zuloak ez ezik, begiak ere itxita eduki baitzituen abioia pistan martxan jarri zenean, mirari
|
baten aurrean
bezala sentitu zen, begiak ireki bezain laster zerura begiratu eta monoplaza hegan ikusi zuenean; gero, ordea, oharturik ezen guztiek, fenomeno fisiko bat baizik ez zena definitzeko, hitz bera erabiltzen zutela?, miraria??, gauzak bere lekuan jartzeko beharra sentitu zuen, halako moldez, non, Adak esan zuenean enegarren aldiz, loro batek bezala: mirari bat izan da eta mirari bat izan da?
|
|
|
Domingorena zenean, inorena izatekotan?; eta zer zen, bestalde, Txarok aditzera eman ziòn asmoa, naturaren kontrako asmoa baizik, Jainkoak paradisuan gizona eta emakumea egin zituenez?; baina Adak geldi jarraitzen zuen? baina eta hura ez zen geldi egoteko ordua!; bortxaketa
|
bat
bezala sentitu zuèn Txaroren esku mugimendu haren aurrean ez al zuen, bada, behar bezala erreakzionatuko, bere uko eta arbuio erabatekoarekin?; bai edo bai??
|
|
|
Neska bihar arratsaldean dator, eta ziur ordurako Carmen leihotik begira egongo dela. Jakingo du dagoeneko norbait ekarri behar didatela etxera, eta imajinatzen dut irribarreak kili kilia egingo ziola ahoan, garaipen
|
bat
bezala sentituko zuela, neska onartzea errendizioa delako. Ezezagun bat etxean, kanpotarra, konfiantzazko inor laguntzeko prest izango ez banu bezala.
|
|
|
GARI. Tonto zapo
|
bat
bezala sentitzen nintzelako.
|
|
|
Teniente eta koronel tropa bat gidatu duen komandante
|
bat
bezala sentitu naiz lanean, Barkok ezin ditu irudi militarrak baztertu Kubako taldea goratzean. Amigok azalpena eten du, eta Barko aukeratu izanaren bigarren arrazoia eman du.
|
|
|
–eta, isilune labur baten ondotik arnasa barru barrutik hartzen zuela, segitu zuen–: Atzo, berriz, zuhaitzeko zozoa ikusi nuenean, beste amets
|
batean
bezala sentitu nintzen bat batean, hura kantatzen hasi zen arte, hala iruditu zitzaidan behintzat, zozoak denboran atzeraka eragin balit bezala, ez dakit nola esan... –gero, begiak don Julio zegoèn norabidean zuzentzen zituela, gehitu zuen– Baina erotzen hasia naiz, beharbada, eta ez didazu sinesten...
|
|
|
Domingok hotz jarraitu behar zuen, bazekien, baina bero bero zegoen, itxura guztien arabera; Teofilo Mariaren azken zirikada, gainera, banderilla
|
bat
bezala sentitu zuen, aurrerakako lasterraldia eragin ziona, buruaren arrazoiak alde batera utzita: hura ez baitzen –seguru ezetz– neurriz ibiltzeko garaia, baizik eta duintasun gutxieneko bati eustekoa, zeina ezin etor baitzitekeen egiaren eskutik baizik:
|
|
|
Batzuetan, haatik, Ernestinak bezalaxe... edo Reginak berak hasieran bezalaxe –" Haur hau eman didazu, Jauna, eta onartzen dut, baina orain emadazu indarra aspaldi irabazi nuèn lekuari eusteko eta egoerari aurre egiteko" –, Jainkoaren seinaletzat hartu nahi izaten zuen Nazariok haur madarikatu haren etorrera; gizonak, baina, irain
|
bat
bezala sentitzen zuen, haragiaren muinean sentitu ere, bere urguilua ere halakoa zelako, beharbada; urguilurik eta harrotasunik gabe gizon bat ez zen ezer, izan ere, urguiluak bultzatu baitzuen Nazario, besteak beste, bere fabrika hura ezerezetik eraikitzera, eta fabrika baitzen bere nortasunaren ezaugarri nagusia, bere nitasunarena.
|
|
|
Taldeburuak, jakina, mutur sartze
|
bat
bezala sentitu zuen buruordearen oihua, agindua ematea berari –Teofilo Mariari– zegokiolakoan; ez zegoen arau hura inon idatzia... beharrik ere ez, mundura atzetik zetorrenari ezarririk baitzetozkion, besterik gabe, aurrekoen lehentasuna eta itzala, eta Damasok ez baitzuen Teofilo Mariaren itzala baizik ikusi sortzetik beretik; batzuetan, baina, itzal hura astuna egiten zitzaion Damasor... hain astuna, non horrelako erreakzioak izaten baitzituen gutxi batzuetan, berunezko itzalaren zama bizkar gainetik astindu nahian edo.
|
|
|
Nazariok jaso zuen, ongi jaso ere, bere koinataren abisua, beste baldintza batzuetan errespetuz hartuko zuena; hura ez zen, baina, seguru ezetz, berak besteak errespetatzeko ordua, besteek bera baizik, sentimentalismo merke guztien gainetik... hantxe baitzirauen, esate baterako, Domingok, negar intziriak eginez: negar intziri haiek, aitari belarrian gero eta min handiagoa egiten ziotenak, eta bat batean errespetu falta ikaragarri
|
bat
bezala sentitu zituenak, halako moduan, non honela mintzatu baitzitzaion semeari bizpahiru segundo geroago, egoera jasangaitza egin zitzaionean:
|
|
|
Eta orduan, jaioterriko elizak gordetzen zuèn Ama Birjinaren diptiko hura gogoratu zitzaion, ausaz, lehen ataltzat Ama Birjina Doloretako bat zuena, semearen gurutziltzaketari lotua, eta bigarren ataltzat aintzazko bat, piztuerari lotua: ...ntziri mingarri bihurtu baitzen, bai, noizbait, baina baita irri pozgarri ere beste noizbait, intzirien erdian eta intzirien ondoan are irriago bihurtzen zena, kontraste hutsez; horregatik, bere itsusian, ezin ederrago ikusi zuen izeba Ernestinak haurra –munduko haurrik ederrena ere iruditu zitzaion, agian, haurraren gero eta amago sentitzen zen heinean–, eta horregatik, halaber, mugarri
|
bat
bezala sentitu zuen une hura, esperantzarik gabeko bakarrizketa batekin hasi zenak elkarrizketarik esperantzatsuenaren fruitu oparoa jaso balu bezala.
|
|
|
Orduan, baina, Txaroren eta Adaren eskuen artean, supituki, mila voltioko potentzial aldea sortu balitz bezala, bat bateko dardarak hartu zuen Ada; esan nahi baita Adak ez zituela jada Txaroren eskuak eskuetan sentitzen; are gehiago: ..., etorri eta joan, zirkuitulaburraren eraginez; zer esku sartze eta zer mutur sartze zen hura, baina, bera –Ada– Domingorena zenean, inorena izatekotan?; eta zer zen, bestalde, Txarok aditzera eman ziòn asmoa, naturaren kontrako asmoa baizik, Jainkoak paradisuan gizona eta emakumea egin zituenez?; baina Adak geldi jarraitzen zuen... baina eta hura ez zen geldi egoteko ordua!; bortxaketa
|
bat
bezala sentitu zuèn Txaroren esku mugimendu haren aurrean ez al zuen, bada, behar bezala erreakzionatuko, bere uko eta arbuio erabatekoarekin?; bai edo bai...?
|
|
|
Domingok eta Teofilo Mariak izeba Ernestinari zuzendutako begiradetan garbi islatzen zen bakoitzaren aldartea: Domingok pozik zirudien, Teofilo Mariak desgorara; Domingok, beraz, izebaren interbentzioa olatu
|
bat
bezala sentitu behar zuen, aurrera egiteko aprobetxatu behar zuena, Teofilo Mariari aurrea hartuz, adibidez:
|
|
|
Nazario sinetsi ezinik zegoen, bistan da –bere alaba polit eta kuttun hura hain gezur handiak esateko gai ote zen, bada? –, baina etxeko jaunak etxekoandrearen begirada zuen gainean, zama pisutsu
|
bat
bezala sentitu eta emaztearen aldera lerratzera behartzen zuena:
|
|
|
bukatu dira disimuluak, bukatu da sarjentu putakumearen antzeko jarrerak zuritzen ibili beharra, bukatu da bulegoko arrainontzia, non arrain bat bezala bizi izan bainintzen, kontuen eta fakturen ur oxigenorik gabean itota...; Domingok, ordea, lanak eta zailtasunak zituen esaldiaren bigarren zatiari lotutako zerrenda osatzeko orduan: zer mundu berriz ari zen, bada?; hasteko, hutsune
|
baten aurrean
bezala sentitu baitzen, lehen bizpahiru segundoetan bederen, bertigo ezezagun batek hartuta, mundu hartan pentsatzen zuèn lehen aldia ez zen arren... bai, aldiz, mundu hartan barrena ematen zuèn lehen pausoa, mundu berriaren lehen harritzat ere har zitekeena; guztiaz ere, lehen harri hark gehiago zirudien airezkoa harrizkoa baino, lehen pauso hura ere halakoa izan zelako, seguru asko:... ez lurretik lurrera emandako pauso sendo eta irmoa, airetik airera emandakoa baizik, nora ezean bezala, mundu zaharra eta berria amildegi batek bereizten baitzituen, antza, eta lehen pauso hura amildegiko hutsaren gainean eman baitzuen, itxura batean:
|
|
|
Ordubete lehenago zeruan egon zen Domingo, eta ordubete geroago infernuan; ordubete lehenago airea baino arinago sentitu zen, eta ordubete geroago, zelaiari buelta bat eta beste bat ematen ari zitzaion bitartean, beruna baino astunago, oin bakoitzari kate ezin pisutsuagoak lotuta balitu bezala; eta, batez ere, har
|
bat
bezala sentitzen zen, behin eta berriro zapaldua, ihesbiderik gabe, sarjentu kabroiaren aurka madarikatzen eta madarikatzen, putakumea eta putakumea; oinek markatzen zutèn erritmo neketsuan, imajinatzen zuen –imajinatu beharra zuen– zeinen ederra izango zen, gauzak beste era batean joan izan balira: sarjentuak zelaiari bost buelta emateko zigorra jarri zionean, berak," Bai, sarjentu" apalgarri hura erantzun beharrean, beste zerbait erantzuteko aukera izan balu, zera, adibidez:
|
|
|
" Oilaskoak jan ditugu, eta orain oilandak falta: ni Lucienne eta Jeanetterekin joango naiz, eta hi Brigitterekin, batekin aski izango duk-eta, hasteko", Domingok kolpe bortitz bat nabaritu zuen bihotzean –zer besterik nabari zezakeen, bada! –, hura ahotik ihesi atera balitzaio bezala, bat batean haur jaioberri babesgabe
|
bat
bezala sentitzen zela, biluzik, artean biluzik ez zegoen arren; eta gero ere, Brigittek gelara eraman zuenean, kandela bat eskuan –gela txiki merke bat zen, apaingarririk gabekoa, hormetako karea altxatua eta arropa zintzilikatzeko lau kako zituena, hormetako batean sartuak–, antzeko zerbait gertatu zitzaion, ausaz; izan ere, Briggitek kandela lurrean utzi eta blusa kentzeari ekin zione... Domingoren begiratzeko modua, baina, ez zen begiratzeko modu aktibo bat –ez zituen begiak hara eta hona mugitzen, hona eta hara–, pasiboa baizik, bere begien eta begiek ikusten zutèn –ikusten ez zutèn? – ikuskariaren artean pentsamendu bat tartekatu balitzaio bezala, memento hartan bizitzea zegokiona zinez bizitzea eragozten ziona eta blokeatzen:
|
|
|
etxeko poza zen –beti mugimenduan eta beti planak egiten–, baina baita etxeko negar malkoa ere, guztiak mareatzen zituena, bai etxean bai ikastetxean, ez baitziren bakanak gurasoei handik ere igortzen zizkietèn oharrak, tinta gorriz idatziak, portaera txarragatik; Domingo, beraz, ume problematikoa zen, bera zegoèn tokian ezkutatzen baitzen haize zurrunbiloa; ume bihurria zen arren, baina, bihurgunerik gabekoa zen: garbia, inondik ere, garbiegia ere bai, agian... horregatik ematen baitzituen ematekoak, eta horregatik hartzen hartzekoak; Reginak, batzuetan, ume galdu
|
bat
bezala sentitu behar zuen bere seme hura, are gehiago haren jaioteguneko pasadizo hura oroitzen zuenean, txoriak leihotik sartu ondoren hormaren kontra jo zuenekoa, bertan seko geldituz, kointzidentzia hura, amari amatasun eta babes sentimenduen areagotzea ekarri behar zizkiona, premonitorioa eta adur txarrekoa zitekeelakoan; horregatik, Domingorekin noiznahi ama ama sentitzen zelako –bi ald...
|
|
|
(•) Damaso ere, zeinak, Maria Bibianaren antzera, belarri zuloak ez ezik, begiak ere itxita eduki baitzituen abioia pistan martxan jarri zenean, mirari
|
baten aurrean
bezala sentitu zen, begiak ireki bezain laster zerura begiratu eta monoplaza hegan ikusi zuenean; gero, ordea, oharturik ezen guztiek, fenomeno fisiko bat baizik ez zena definitzeko, hitz bera erabiltzen zutela –" miraria" –, gauzak bere lekuan jartzeko beharra sentitu zuen, halako moldez, non, Adak esan zuenean enegarren aldiz, loro batek bezala:... mirari bat izan da eta mirari bat izan da...
|
|
|
...o gorrotozko sentimendu zikin garbian; ondoren, berriz, haragi puska itsusi hura titi muturretatik eseki zitzaionean –Reginak ezetz eta ezetz esaten zion buruaz bere buruari, estu eta larri–, haurrak eta haurraren itsustasunak bortxatua sentitu zen; hark, gainera –gaizki egindako haurrak–, ongi baino hobeto hartzen zion esnea, zoritxarrez, edo ongi lapurtzen zion, hobeki, lapur
|
bat
bezala sentitu baitzuen une batez –sufrimenduak eta ukoak bat egin zuten behinik behin Reginaren betartean–, hain egiten zitzaion besoetan zuèn" zer" hura bere haragian arrotz, eta hain bere lurrean atzerritar. Ataka estu hartan, nola gertatu zitzaizkion don Zoiloren hitzak –" antzeko beste kasu bat izan nuen, eta hura ez zen hiru egunetik pasatu" – bere sufrimenduaren eta minezko minaren aringarri!
|
|
|
Xabierren hitzak entzun ahala, hodei
|
baten gainean
bezala sentitzen hasi zen Sara," non nago, nora eraman gaitzake honek guztiak, zer egiten dugu hemen" eta berandutzen ari zitzaiela iradoki nahi izan zion Anandari, joan beharra zeukatela, baina, hain txunditua ikusten zuen mutila, ezen ez baitzen ausartu ezer aipatzera; gainera, Lidia alboan eseri berria zitzaion, eta eskutik heltzen zion, adiskide min baten antzera....
|
|
2010
|
|
|
Besteak beste, Mission: Impossible II eta Face/ Off filmen egile denak esan zuen amets
|
batean
bezala sentitzen dela saria jasotzeagatik.
|
|
|
Halaber, perkusioa jotzen du flamenko estiloan. Bere iritziz, programako probetan mendoitz edo amildegi
|
batean
bezala sentitu daiteke. Ez dio beldurrik esfortzu fisikoari, bere eguneroko lana oso fisikoa baita.
|
|
|
Musikaz gain, ikusizko elementuek ere barneratzen laguntzen dute: pasabidean 0ak eta 1ak dira elementu gakoak, hau da, mundu digitalaren ikurrak, eta, lehen aretoan, ordenagailu
|
baten barruan
bezala senti daiteke bisitaria. Hain juxtu, eremu horretan azaltzen da nola funtzionatzen duten ordenagailuek eta Internet sareak.
|
|
|
esan zion don Anizetok aitari, niri begira, irri urduri hala moduzko bati eusten nion bitartean: ...dekua!; hantxe bukatuko zitzaizkien aitari, amari eta aita kalonjeari harrokeriak, ni habetik zintzilik ikustean!; hantxe bukatuko zitzaizkien hitzak, eta hantxe bukatuko itxurakeria guztiak!; burutik erauzi ninduten, eta nik ere burutik erauziko nituen guztiak, neure buruaz beste eginez!; zoritxarrekoa nintzen, bai, baina primeran oroitzen dut nola, ideia hura sartu zitzaidanean, haize askatzaile
|
bat
bezala sentitu nuen; sutan nengoen, baina hotz nengoen aldi berean, erabakiaren atzeraezintasunak edo lasaituta; gero, abagunea bilatu, zuk eta Domingok auzoko jaietara zindoaztela esan zenuten, eta Maria Bibiana eta Ada honen langelara?, eta hura baliatu nuen, giltza eskuratzeko eta trastelekurantz abiatzeko?
|
|
|
eta sekulako ezustekoarekin aurkitu nintzen; hasteko, kanpoko atea itxi ahala ahots bat iritsi zitzaidan, ezaguna eta ezezaguna egin zitzaidana aldi berean, doinua entzun orduko jakin nuen. Haurtxo txikia? izeneko sehaska kanta interpretatzen ari zela?, harik eta lauzpabost segundoren buruan ezinezkoa zirudienaz jabetu nintzen arte, entzuten nuèn hura amaren ahotsa ez zen, bada!; nola izan zitekeen hura, baina?; ezindu
|
bat
bezala sentitzen nintzen, baina aurrera ere egin nahi nuen, jakin minak bultzatuta; gero, egongelara iritsi eta ama panpina batekin ikusi nuenean. Adak umetan izan zituèn panpinetako bat zen?, bihotzak sekulako jauzia egin zidan; izebak ez zidan ezer esan, edo guztia esan zidan, beharbada, bere begiratu txundituarekin;. Zer gertatu da??
|
|
|
Niri, egia esan, alemana gehiago interesatzen zait, filosoforik handienak Alemanian baitaude oraintxe bertan. Meyer jaunaz mintzatu izan natzaizu, eta dexente aurreratu dut haren gidaritzapean??; alemana ez nekien arren, nik ez nuen zalantzan jartzen kontuan hartzeko moduko hizkuntza zela, bikaina eta jasoa, baina zuk hura esan zenidanean, irain
|
bat
bezala sentitu nuen; euzkotar batek alemana euskara baino lehenago ikasi??; ez zitzaidan buruan sartzen!; horregatik, beharbada, euskararen gaiaz hasi ginenean, ohi baino sutsuago ekin nion, hizkuntza endarekin eta abendarekin nahasten nituela, odolarekin eta aberriarekin; hizketan sutsu ari nintzen, bai, baina, mihiak aldarrikatutako arrazoien gainetik, sua bera bihurtu zitzaidan arrazoi guztien... ulertu ere, nekez uler bainezakeen inor desados izan nezakeenik, hainbesteraino distortsionatzen zidan suzko begiradak errealitatearen zentzua; zu, beraz, konbentzituta behar zintudan, suak sututa ere bai, agian?
|
|
|
eta birjina zen arren, eskua sutan jarriko nuke!?, ez zen ez emakume neurotikoa ez histerikoa, izebaren eredu psikologikoa ez baitzen sexuari buruzko Freuden eskema deterministetan sartzen, nik uste, nahiz eta Freuden doktrina ezin hobeto aplika dakiekeen apaiz eta moja desorekatu askori; aldiz, etxeko itsasontzi ekaitzak maiz astinduan, bera zen gure ipar-izarra eta bera zen gure oreka: ez oreka hotz bat, ezta suzkoa ere, are gutxiago harrizkoa, bera bezalakoa baizik, bazèn eta ez zèn oreka bat, nik haize leun
|
bat
bezala sentitzen nuena, zuk, ez dakit, Gabino.
|
|
|
–Hil nahiago nuke, etxean sartu baino, baina??; amak, beraz, porrotaren tonetako zama sentitu behar zuen bizkar gainean, gilletteak ezerezean utzi baitzion, beste gauza askoren artean, Romanak Domingori buruz iragarria, semea etxera damututa itzuliko zela, aitarekin berraskiditzeko; ama apainzalea zen, lumarik ederrenez janzten den hegaztiaren parekoa, soinekoetan eta sonbreiruan ere igartzen zitzaion hori: une hartan, baina, lumatutako hegazti
|
batek
bezala sentitu behar zuen, defentsarik eta zeresanik gabe; azkenean, kanpoko txirrina jo eta neskameetako bat etorri zen;. Ongi etorri, etxekoandre, esan zion neskameak alaikiro; gero, amaren konplimenduzko esker onari itxaron ere gabe, galdetu zion:
|
|
|
Hasi zen galdetzen pieza bakoitza nola agertu zen, nork aurkitu zuen. Epaiketa
|
batean
bezala sentitu nintzen, arraro, baina are arraroago egin zitzaidan Gilen jarrera. Agertu eta bi hilabetera hasi galdetzen ea zerbait faltsua den?
|
|
|
Laino
|
batean
bezala sentitzen da iheslaria eztabaidaren erdian, baina lantzean behin iristen zaio esaldi solteren bat edo beste oilategi nahasi hartatik. Adibidez:
|
|
|
Han hasi nintzen ni errege
|
bat
bezala sentitzen. Dena zen gozoa une hartan.
|
|
|
aiurri onekoa zen, munduko pazientzia guztia zuena... eta birjina zen arren —eskua sutan jarriko nuke! —, ez zen ez emakume neurotikoa ez histerikoa, izebaren eredu psikologikoa ez baitzen sexuari buruzko Freuden eskema deterministetan sartzen, nik uste, nahiz eta Freuden doktrina ezin hobeto aplika dakiekeen apaiz eta moja desorekatu askori; aldiz, etxeko itsasontzi ekaitzak maiz astinduan, bera zen gure ipar-izarra eta bera zen gure oreka: ez oreka hotz bat, ezta suzkoa ere, are gutxiago harrizkoa, bera bezalakoa baizik, bazèn eta ez zèn oreka bat, nik haize leun
|
bat
bezala sentitzen nuena... zuk, ez dakit, Gabino. Eta, hala ere, haren jarrera orain hobeto ulertzen dudan arren —bizitza honetako bidaia joan etorrikoa da—, nerabezaroan eduki nuen bolada bat, zeinean izebak neure onetik ateratzen baininduen.
|
|
|
Niri, egia esan, alemana gehiago interesatzen zait, filosoforik handienak Alemanian baitaude oraintxe bertan. Meyer jaunaz mintzatu izan natzaizu, eta dexente aurreratu dut haren gidaritzapean..."; alemana ez nekien arren, nik ez nuen zalantzan jartzen kontuan hartzeko moduko hizkuntza zela, bikaina eta jasoa, baina zuk hura esan zenidanean, irain
|
bat
bezala sentitu nuen; euzkotar batek alemana euskara baino lehenago ikasi...?; ez zitzaidan buruan sartzen!; horregatik, beharbada, euskararen gaiaz hasi ginenean, ohi baino sutsuago ekin nion, hizkuntza endarekin eta abendarekin nahasten nituela, odolarekin eta aberriarekin; hizketan sutsu ari nintzen, bai, baina, mihiak aldarrikatutako arrazoien gainetik, sua bera bihurtu zitzaidan arrazoi guzti... " Euskara haritzaren mintzoa da, Gernikatik euzko abendaren askatasun asmoak lau haizeetara zabaltzen dituena" —, edo nire aldeko keinutxo bat gutxienez... orduantxe, hain zuzen ere, perrailkada bat ur erori zitzaidan burutik behera:
|
|
|
azpitik suizidioaren itzala nuelako, beharbada, plano estetiko hutsean bazen ere, nik nuèn amodio erromantikoaren irudiaren eraginez, Zapiain estimatuak hala esaten dit bederen, eta bera da —ez ni— kontu hauetan espezialista; irudi hura, baina, ez zen bakarra ez estatikoa, irudi iturri bat baizik... soka biribildu baten irudia etorri baitzitzaidan orduantxe —ganbarako trastelekuan zegoèn soka bera zen, Helenarekin batera ikusi nuena—, baita begi bistan zegoèn eta trastelekua zeharkatzen zuèn habearen irudia ere, ondotik; urduri nengoen, baina mendeku goseak hotz mantentzen ninduen;" Gabinok hartu du onerako bidea, eta horrek merezi du beste benedictine bat, don Nazario" esan zion don Anizetok aitari, niri begira, irri urduri hala moduzko bati eusten nion bitartean: ...dekua!; hantxe bukatuko zitzaizkien aitari, amari eta aita kalonjeari harrokeriak, ni habetik zintzilik ikustean!; hantxe bukatuko zitzaizkien hitzak, eta hantxe bukatuko itxurakeria guztiak!; burutik erauzi ninduten, eta nik ere burutik erauziko nituen guztiak, neure buruaz beste eginez!; zoritxarrekoa nintzen, bai, baina primeran oroitzen dut nola, ideia hura sartu zitzaidanean, haize askatzaile
|
bat
bezala sentitu nuen; sutan nengoen, baina hotz nengoen aldi berean, erabakiaren atzeraezintasunak edo lasaituta; gero, abagunea bilatu —zuk eta Domingok auzoko jaietara zindoaztela esan zenuten, eta Maria Bibiana eta Ada honen langelara—, eta hura baliatu nuen, giltza eskuratzeko eta trastelekurantz abiatzeko...
|
|
|
" Hil nahiago nuke, etxean sartu baino, baina..."; amak, beraz, porrotaren tonetako zama sentitu behar zuen bizkar gainean, gilletteak ezerezean utzi baitzion, beste gauza askoren artean, Romanak Domingori buruz iragarria, semea etxera damututa itzuliko zela, aitarekin berraskiditzeko; ama apainzalea zen, lumarik ederrenez janzten den hegaztiaren parekoa, soinekoetan eta sonbreiruan ere igartzen zitzaion hori: une hartan, baina, lumatutako hegazti
|
batek
bezala sentitu behar zuen, defentsarik eta zeresanik gabe; azkenean, kanpoko txirrina jo eta neskameetako bat etorri zen;" Ongi etorri, etxekoandre" esan zion neskameak alaikiro; gero, amaren konplimenduzko esker onari itxaron ere gabe, galdetu zion: " Egia al da Romanari Kristoren zauriak egin zaizkiola eta Ama Birjinak arrosario bat eman diola opari?";" Arduratu maletez lehendabizi" erantzun zion amak, lehor antzean.
|
|
|
...; hasteko, kanpoko atea itxi ahala ahots bat iritsi zitzaidan, ezaguna eta ezezaguna egin zitzaidana aldi berean —doinua entzun orduko jakin nuen" Haurtxo txikia" izeneko sehaska kanta interpretatzen ari zela—, harik eta lauzpabost segundoren buruan ezinezkoa zirudienaz jabetu nintzen arte, entzuten nuèn hura amaren ahotsa ez zen, bada!; nola izan zitekeen hura, baina?; ezindu
|
bat
bezala sentitzen nintzen, baina aurrera ere egin nahi nuen, jakin minak bultzatuta; gero, egongelara iritsi eta ama panpina batekin ikusi nuenean —Adak umetan izan zituèn panpinetako bat zen—, bihotzak sekulako jauzia egin zidan; izebak ez zidan ezer esan... edo guztia esan zidan, beharbada, bere begiratu txundituarekin;" Zer gertatu da?" galdetu nion isilkiro;" Hara:... hitz egin duzue, eta haurra esnatu da" esan zuen amak; ama, baina, euskaraz ari zitzaidan, inoiz ez bezala!; esna nengoen ala ametsetan orduan ere?; ametsetan behar nuen, zinez!;" Barkatu, Regina.
|
|
2011
|
|
|
Letra larriz idatzi duzu zure izena historian. Izar
|
bat
bezala sentitzen al zara. Ez, ez. Pertsona normala naiz.
|
|
|
Eta, izerdia eta zikina gainetik kenduta, azala aldatutako suge
|
bat
bezala sentitzen ziren, urak biziberriturik: zenbat bider erraten zuen Leonek hura, barru barrutik erran ere?!
|