|
2000
|
|
|
Franco bizirik baitzegoen. Hau hobeto ulertzearren berak idatzitako beste liburu
|
bat
irakurtzea ezinbestekoa da: «Operacion Carlomagno.
|
|
|
Bertzenaz horrelako lan
|
bat
irakurtzerik ez baitago
|
|
|
Gaur egun literaturak oihartzun gehiago dauka mamia baino. Azkenean literatur zaleak eta igande arratsalde batean gustuen liburu
|
bat
irakurtzen igaroko dutenak beste inorekin kalera joan gabe, edo mendira joan gabe, gutxi gara, sekta bat zentzu batean. Gutxi gara eta gainera gure zaletasuna guztiz zaharkitua da, aurreko mendeko zaletasun baten atzetik gabiltza, baina jendearen bizitzan lehen, sortu arte, literaturak zeukan gaur ez duen garrantzia.
|
|
|
Idazteko gasolina da irakurtzea. Liburu on
|
bat
irakurtzen dudan bakoitzean ideia bat ateratzen dut
|
|
|
Erreferenteak askotan galdu egiten dira bidean. Sarrionandia gustatzen bazait, bere lan
|
bat
irakurtzen ari naizenean ez naiz konturatzen Pessoaren eragina duenez. Sarriren poema batek motibatu ninduela esan dezaket.
|
|
|
Berriozarko taldea esaterako. Tarteka talde bat elkartu, liburu
|
bat
irakurri, egilearekin bildu... eta horrelakoak egiten dituzte. Getxon ere bada beste bat.
|
|
|
Eta gero irakurleengandik ezusteko asko jasotzen duzu. Laugarreneko bizilaguna datorkizu zure lan
|
bat
irakurri duela esanez eta lehenago ez zenuen imajinatu ere egingo laugarrenekoak hori irakurriko zuenik. Horrela askoz politagoa da, libreagoa.
|
|
|
Euskal idazleak oso gutxi irakurtzen ditu beste euskal idazleen liburuak. Nik, irratia dela eta, astero liburu
|
bat
irakurri dut azkenaldian. Eta idazle batekin liburu hontaz edo beste idazle hartaz hitz egiten hasi eta ikusten duzu ez duela irakurri.
|
|
|
Irakurle errenazentistak dauzkagu: kirolariak, Athletic zaleak, militanteak," Egunkaria"," Gara" eta" Deia" ren erosleak... eta gainera, urtean behin, poesia liburu
|
bat
irakurtzen dute. Hori pribilegio bat da.
|
|
|
Orduan nahitaez bestelako gauzak egiten dituzu: futbolean aritu, kalean jolastu edo etxera iritsi orduko liburu
|
bat
irakurri. Salgari (Oesteko istorioak)," Los cinco" Blytonen horiek...
|
|
|
Geroxeago hasi nintzen Dostoievski eta liburu serioagoak irakurtzen. Tarte
|
batean
irakurtzeari utzi nion, eta Bilbora joan nintzenean ikastera berriro hartu nuen haria. Orduan hasi nintzen idazteko lehen saioak egiten.
|
|
|
Bestetik literatura: euskal literatura dezente irakurtzen dut eta bestela garai
|
batean
irakurri eta gustatu zitzaidana, berriro hartu eta beste irakurketa bat egitea, aztertzea ere gustatzen zait. Horretan Borges bat, edo Sciascia bat, Calvino bat...
|
|
|
Neskato bat eta bere ama hondartzara doaz. Aita, berriz, etxean gelditu da, liburu
|
bat
irakurtzeko gogo izugarria duelako. Eguraldi bikaina egiten duela eta hondartzan ere irakur dezakeela ohartu arte, ordea.
|
|
|
Bai eta ez. Ukaezina da, ia dena bezala, sedukzio kontua dela hau ere, eta irakurle baten arreta erakar dezakeela zutabe batek, leiho horrek eraman dezakeela irakurlea zure etxera sartu eta zure liburu
|
bat
irakurtzera. Kontrakoa egiten duenik ere bada ordea:
|
|
|
Bai eta ez. Ukaezina da, ia dena bezala, sedukzio kontua dela hau ere, eta irakurle baten arreta erakar dezakeela zutabe batek, leiho horrek eraman dezakeela irakurlea zure etxera sartu eta zure liburu
|
bat
irakurtzera. Kontrakoa egiten duenik ere bada ordea:
|
|
|
Baina mutila ez dago bakarrik, neska du itxoiten, bidaiak noiz amaituko." (Egunkaria III) Baina, istorioan aurrera egin ahala, ordura arteko narrazioaren zenbait ezaugarri hankaz gora utziko dituen beste pertsonaia batekin topo egingo dugu: egunkari
|
bat
irakurtzen ari den pertsonaia baten bidez, plano ezberdinak txertatu ahal izango ditu. Are gehiago, teknika honen bidez eustea lortuko du.
|
|
|
: Definitorio Probintzialak Frai Bartolomeren idazki
|
bat
irakurtzen du (BAS, Esk. 194, 166.or.).
|
|
|
: Definitorio Probintzialak Frai Bartolomeren idazki
|
bat
irakurtzen du (BAS, Esk. 194, 167.or.).
|
|
|
Gaur egunean, komentarista iruzkinaren egilea bera da, bere testua irakurriko duena. Beste garai batekoa da artikulugile edo informatzaile ospetsuak idazten zuenekoa, gero, hizlari
|
batek
irakurria izan zedin.
|
|
|
Erretransmisio denbora salgai jarri zuten eta New Yorkeko Hawthorne Court enpresak 100 dolar ordaindu zituen hamar minutu erabili ahal izateko Queens auzoko etxebizitzen salmenta iragarriz. Iragarkia enpresako ordezkari
|
batek
irakurri zuen eta irakasleen sermoien antzerakoa izan zen entzuna New Yorken (Keith, 1992, 14). Publizitate iragarleak eta irrati estazioen jabeak elkarri begiratzen hasiak ziren.
|
|
|
–Hizkuntza alfabetiko
|
batez
irakurtzen eta idazten dakiten pertsonek idazten den bezala mintzatzen dela uste ohi dute, hots, hizkera sortzen duen aparatuak hitzezko soinu indibidualak eta aldagaitzak sortzen dituela, idazmakinak letrak banan banan eta aldaketarik gabe inprimatzen dituen bezalaxe. Pertsona horien hizkuntza ingelesa bada, jakingo dute bai, ebakeraren eta ortografiaren arteko egokitzapena ez dela inola ere bikaina.
|
|
|
Pantailara so eginda" Duncan" idatzi zuen eta esperantzaz itxaron zuen ordenagailuak baiezkoa ala ezezkoa emango zion. Esperantzaz edo desesperantzaz, zeren ordenagailuak ezezkoa ematen bazion, ez zuen lortuko artxiboa irekitzea, eta ondorioz Eiderren sentimenduak ezagutzea (eta, akaso, Txemari buruzko aipu berriren
|
bat
irakurtzea: ordura arteko guztia errore bat izan zela konturatu eta maite zuela aitortzea adibidez).
|
|
|
Homo fit sapiens bis non, sed saepe legendo.20 Eta, hartaz ari zinela, bertze komentario hura egin zenigun: " Liburu bat bi aldiz irakurtzen duenak bi liburu irakurtzen ditu", zeren ez baitzen berdin liburu
|
bat
irakurtzea bazkal aitzinean edo bazkal ondoren, eri egonik edo osasuntsu... eta zeren eguraldiak ere bere eragina izan baitzezakeen, halako moldez, non orzkarbiak, bertzerik gabe, arrai eta alegera jar baikintzakeen, eta lainoak triste, oraingo arraitasunak eta geroko tristeziak, bakoitzak bere oinatzak eta aztarnak utz ziezazkiokeelarik irakurleari, bere irakurbidean. Eta, noiz eta ideia hura aditu bainizun, atsegin izan nuen, baina etxerako bidean, haatik, galdegite bat etorri zitzaidan:
|
|
|
Nire ahotik aditutako arranguren uzta —eta arrangura frankoren partaide eginik nituen adiskideak hogei urtetan—, horra bere jakinduria guztia. Charly egunkari
|
bat
irakurtzen baino zailagoa zen poesia liburu bat zerrizain baten eskuetan imajinatzea.
|
|
|
Kaf  kak ongi pasatu zuen guregatik!". Esan nahian bezala Kafkaren testuak umore klabe
|
batetik
irakurri eta ulertu behar zirela, neurri handi batean...
|
|
|
Jendeak lehor sentizen du ahoa. Isilik dago entzuleria, ikaraturik, eta Molinero poetak, abagunea aprobetxatuz, beste haiku
|
bat
irakurri du: " Mintzatu eta/ aldi berean/ hormak".
|
|
|
Laster batean ezagutu nuen; samin sakon hornidura gabeko batek jakinarazi zidan bakarrik nengoela. Ahal bezala berreskuratu nuen sosegua; itsuari erreparatu nion, bere amarekin maitagarri horien ipuin
|
bat
irakurtzen zuen umeari, eta bikote gazteari; surik antigualenak asebetetzen zituzten haiek, ahalkerik gabe, oihanetako piztien gisa, gordelekuan edota herioaren sastrakan begiak elkar aurkitzeko beldurrik gabe. Neskak esa  ten zion" hartu nire ezpainak, jan nire ezpainak", horrelaxe, panpina batek esaldi txepel bat errepikatuko lukeen moduan, emoziorik gabe, eta mutila, zeina ni baino gazteagoa baitzen eta era berean ederki burusoildua, gogor saiatzen zen maiteñoaren eskakizunak betetzen, jubilatu urrezko txarteldun talde bati zeharka begiratzen zien bitartean; haiek, era berean, zeharka begiratzen zioten mutilari, eta pentsatzen zuten beraiek askoz ere ederkiago beteko zuketela neskatoaren erregua, mutil ezjakin hark baino; ezen, ordurako, mutila beste ezpain batzuk ari baitzen jaten, nahastuta, beste ezpain gozo eta petalo irekien antzeko batzuk.
|
|
|
Inork ezin dezake esan zenbat urte dituen, ez baitaki noiz hilko den. Poeta handi
|
bati
irakurri berria nion esaldia behin eta berriz errepikatuz nindoan, stadiumera iritsi nintzenean. Kanpoaldetik entzuten ziren orroek (eta atea zabalik egon izanak) sarrerazi ninduten; estreinako aldiz sartu ere, egia esa  tera, ezen ni ez bainaiz sekula aparteko kirolzalea izan.
|
|
|
Emakume modernoentzako aldizkari horietako
|
batean
irakurria dudalakoan nago: Madrilen, gau batez Frank Sinatra taberna zulo batera jaitsi, eta han ibili zen, whiskyrik whisky, harik eta bazter bateko ilunpean zegoen piano bati antzeman zion arte.
|
|
|
Beharbada kontua da ez dudala onartu gura, atzo, ez nintzela berarekin berba egiten ausartu ere egin eta errudun sentsazioa geratu zitzaidala. Horregatik, berri gutxi eman ahal dizut, ezpada bikote bananduei buruzko artikulu
|
bat
irakurtzen eta koaderno batean idazten jardun zuela, ez zuela ezer jan eta komunera ez zela behin ere joan, azafatari tapaki bat eskatu ziola, eta gehiago ezer gutxi. Gaurko kontuez, ostera, esango dizut goizean tourné touristique moduko bat egin ostean, Rakelek ospa egin duela, aspaldiko lagun batekin geratua zela esanez.
|
|
|
Antzeko hainbat kasutan bezala, euriaren Afrikako errege
|
batena
irakurtzen dut, euri garaia heltzen denean euria eragiteko eskatzen diotena11 Baina horrek esan nahi du ez dutela uste euria eragin ahal duenik, izan ere, bestela, urteko sasoirik lehorrenetan, lurra" a parched and arid desert" [basamortu idor eta elkor bat] denean, egingo lukete. Baina suposatzen bada, hasiera batean, jendeak euriaren erregearen ofizioa ergelkeria hutsez sortu izan zuela, orduan garbiago agertzen da martxoan euriak hasi izanaren esperientzia lehenagotik izan zutela eta urteko gainerako sasoietan euriaren erregea jardutera behartuko luketela.
|
|
|
Zientzia kulturaren sinonimoa dela eta gainerakoa basakeria eta atzerapen hutsa delakoan daudenak ideologia honen seme alabak dira. Haien artean, Darwin eta Frazer (eta batzuetan Freud, psikoanalisia erabateko zientzia bilakatzen denean, amets eta hizkuntzaren fisika bat bailitzan) kokatzen ditu Wittgensteinek, dudarik gabe hauen eboluzionismo positibistagatik (ikus liburu honetan euskaratutako Wittgensteinen aldiko oharrak; filosofian darwinismoari beste kritika
|
bat
irakurtzeko, ikus Tractatus Logico Philosophicus 4.1122).
|
|
|
Sukaldaritza liburu
|
bat
irakurriz egin nuen gose greba hura, pentsa! Liburua irakurriz hartzen ninduen loak, eta hantxe zabalik geratzen zen liburua.
|
|
|
50etik 60 urtera bitartekoak ziren biak, itxura batean behintzat. Belardian eserita zeuden, andrea jertse bat josten, gizona egunkari edo aldizkari
|
bat
irakurtzen. Irratiarekin, janarien otartxoarekin, termoarekin eta beste traste batzuekin batera, kanario bat zuten ondoan, kaiola barruan sartuta.
|
|
2001
|
|
|
Arestiren literatur obra libreago bat aurkitu du Angelek. Biografia berriak haren bizitzari betirako indarra emango diola eta bere obra perspektiba berri
|
batekin
irakurriko dela espero du.
|
|
|
Kritikariek arrazoi izan dezakete, nik ez dut horretan dudarik. Baina kritika
|
bat
irakurrita, nik ez dut ikasi gaizki egiten dudana ondo egiten. Jaso dudan kritikarik mingarriena, izan da:
|
|
|
Horrek kezkatu egiten nau. Niri ere gertatzen zait askotan, hasi liburu
|
bat
irakurtzen eta ez ulertzea. Eta pentsatzen dut" norentzat egin du hau?", zeren ez dut uste ni irakurle arrunt arrunta naizenik.
|
|
|
Baina, beharbada nagusienetakoa hitza izango da. Jakina da antzezlan asko eskenatoki batean baino liburu
|
batean
irakurrita ezagutu izan dugula. Honek ekarri du literaturaren barruan aztertzea antzerkia.
|
|
|
Nobel Saria jaso duelako inor ez da norbait, bere gizatasun maila da Nobel Sarira iritsi daitekeena. Nobela
|
bat
irakurri eta asko gustatzen bazait, egiten dudan lehen gauza da autorearen biografia bilatzea. Bere bizitza lotsagarria iruditzen bazait, ez dut bere lanik gehiago irakurriko, pertsona hori ez baitzait dagoeneko interesatzen.
|
|
|
Barregarria denik ere izan da, eta ez gutxi. Hona, esaterako, kazetaritza moldeak berritu izanaz harrotzen den paper
|
batean
irakurritakoa, gaztelaniaz emana, nire itzulpenak zalantzako biderik eman ez dezan. Afganistandik Pakistanera doan bide bazterreko giroa deskribitzen ari da:
|
|
|
gure zorioneko euskara, alegia. Alde batetik baino gehiagotik da oztopo gainera(...), nola hemendik kanpo ia inork ez dakien eta beste inongo hizkuntzaren antzik ez duen, kanpoko argitaletxeek ezin dute euskarazko lan
|
bat
irakurri eta epaitu, interesatzen zaien edo ez jakiteko».
|
|
|
Beste gauza batzuk egin daitezke ametsaren bidez, edo bakardadean... baina politika ez. Graham Greene en liburu
|
bat
irakurri berri dut," Factor humano", eta bere ikuspegiarekin bat nator. Politikan, errealitatea non dagoen jakin behar da lehendabizi, zeren eta idealista bati gizartearen lema emanez gero, sekulako txikizioak egin ditzake.
|
|
|
Zer gertatzen da? Herritar gehienek halako gertaerei buruzko informazioa ikusentzutekoen bidez jarraitzen dutela; gutxiengo
|
batek
irakurtzen ditu nazioarteko orrialdetako iritzi artikuluak, eta Interneten edo beste leku berezi batzuetan informazioa bilatzea oso gutxiengoen kontua da. Populazioaren gehiengoak, nik ikuspegi futboleroa deitzen dudan horretatik hartzen du bata edo bestearen aldeko posizioa:
|
|
|
Zenbakien arabera, euskaraz nobela
|
bat
irakur dezaketenen kopurua 750.000 hiztunetara hurbiltzen den honetan, euskal mundura hurbiltzen doazen irakurtalde potentzialak ugarituz doaz. 1993an euskaltegietan 52.000ren bat ikasle bagenituen, euskal herriprentsak 300.000 irakurle zituela jakin genuen, edo 1991n eguneroko prentsak 44.000 irakurle zituela, edo eta 94 ikasturte honetarako OHOko ikasleen %62a eredu euskaldunetan matrikulatua dagoela.
|
|
|
Egungo aurreuste arruntenak irauliz, kontaketaren ezintasuna antzeztu nahi izan digu Saizarbitoriak. Ikuspuntuz aldatu behar da horrelako nobela
|
bat
irakurtzeko, istorioen ezintasun horrek mende hasieratik Arte mailan egindako aldakuntzen oihartzunik ematen baitigute.
|
|
|
Gure unibertsitateko ikasleek liburuarekin eta literaturarekin dituzten harremanak ez baitira hain pasiozkoak gaur egun. Irakurketa indizeen gainbeherari, kultura ulertzeko eta bizitzeko modu berriak jarraitu dio. Gazte gutxi animatuko duzu gaur egun liburu
|
bat
irakurtzera" ezinbesteko" testua dela baieztatuz, edo obra moderno kanoniko baten aurrean daudela esanez. Are gehiago, lan bati" klasiko" adjetiboa jarriz gero, zureak egin du, Chesterton, Twain eta bestek iradoki bezala, liburu klasikoak, definizioz, ez baitira irakurtzen.
|
|
|
Bukatzeko, esan dezagun, euskal literaturaren irakurleek eta bereziki nobelazaleek, Hamaika pauso rekin aukera ederra dutela nobela
|
bat
irakurriz berriro gozatzeko. Eta oraingoan ere, Saizarbitoriaren eskutik.
|
|
|
Askoren iritziz, egilearen nobelarik trinko eta erakargarriena den honek, irakurle bat baino gehiago harritu du bertan inongo istoriorik ez zaiola kontatzen ikusi duenean. Ikuspuntuz aldatu behar da horrelako nobela
|
bat
irakurtzean, istorioen ezintasun horrek mende hasieratik Arte mailan egindako aldakuntzez oihartzunik ematen baitigute.
|
|
|
Ikuspuntua aldatu behar da horrelako nobela
|
bat
irakurtzean, nobelak esplizituki eskaintzen digunaz gain, esateke dagoenaz jabetzen lagunduko digun ikuspuntua erabiliz17 Beraz, ondoren datozen ohar hauek nobela honen edukia osatzen duten zenbait elementu eta sinboloren azalpena proposatzearekin batera, bertan, euskal nobela" fragmentarioena" den honetan, irakurleari eskaintzen zaizkion hutsune horiek betetzeko abiapuntu izan nahiko l...
|
|
|
Poema honen ondoan bere alderantzizko" ispilua" agertzen da, hain zuzen ere, Da Vinci ren idatziekin gertatzen zaigun eran, ispilu
|
baten bidez
irakurri beharreko dena. Da Vinci ren ohitura horrek bere jeinua adierazten digu, bere nagusitasuna, bere berezitasuna, arrunten gainetik jarrita dagoenaren mundua da.
|
|
|
Bada gizon eskergi bat misterioa argituaz izkiriatzen ari dena, Baina bere testuak, eskuin ezker eginak, Irakurleek (ispilu
|
baten bidez
irakurri beharrean) Lengoaia misteriotsuren bat delakotan uzten dituzte" (Marinel zaharrak, 45)
|
|
|
Txikienei gauero ipuin
|
bat
irakurtzea eguneroko irakurketa ohitura bihurtuko da, denborarekin.
|
|
|
Nabigazioa zeharkakoa da beti: informazio
|
bat
irakurtzen ari zaren bitartean, bertan aztertzen den gai horri buruzko bestelako informazioen berri ere izan dezazun erraztasunak ematen zaizkizu: azterketa edo analisiak, albisteak, erreportajeak, artikulu bereziak, internautari interesgarri gerta dakizkiokeen gaiak jorratzen dituzten consumaseguridad.com az bestelako orrietarako lotuneak, etab.
|
|
|
Ikusi, Joxepa. Aldizkari naturista
|
batean
irakurri dut. Oso ona omen da bistarako.
|
|
|
MIREN sutan dago, bere logelako bidea hartzen du, alkandora kenduz. LEIREk ez du lortzen lerro bakar
|
bat
irakurtzea.
|
|
|
IMANOL telefonoz ari da, egongela zeharkatzen du alderik alde. JOXEPA besaulkian eserita dago, patata frijituak jaten, zapping egiten du liburu
|
bat
irakurtzen duen bitartean.
|
|
|
LEIRE oinetako azkazalak ari da margotzen (algodoitxoak ditu hatzen artean), aldizkari
|
bat
irakurtzen duela. Izozki tarrina bat dago mahaian.
|
|
|
c) Euskaltegian bertan klasetik kanpo egoteko gunea sortzea, gure baliabideekaukera hau eskainiz gero (gela txiki
|
bat
irakurtzeko, kafea hartzeko...). Hemenaitortu behar dizuet, nire aspaldiko ametsa dela, gure euskaltegian gauzatzekoa, baina orain arte beteezina.
|
|
|
Askoren iritziz, egilearen nobelarik trinko eta erakargarriena den honekirakurle bat baino gehiago harritu du, bertan inongo istoriorik kontatzen ez zaiolaikusi duenean. Ikuspuntuz aldatu behar da horrelako nobela
|
bat
irakurtzean, istorioen ezintasun horrek mende hasieratik Artean egindako aldakuntzen oihartzunaematen baitigute.
|
|
|
Ikerketa hori klasiko bat da, ikertzeko metodologia berria (matched guise technique) plazaratu zuelako. Matched guise techniquehorretan, elebiduna den gizabanako batek testu
|
bat
irakurtzen du ukipen egoerandauden bi hizkuntzatan, eta ikerketa horretan parte hartzen duten gizabanakoek irakurlearen nortasuna diferentzial semantiko batekin ebaluatu behar dute. Gizabanakoek pentsatzen dute testua irakurtzen duena bi pertsona ezberdin direla, eta, egindako ebaluaketa erabiliz, hizkuntzekiko jarrerak inferi daitezke.
|
|
|
Praktikak ziurtasuna ekartzen du. Erdi irekita geratu den klaseko ate ondoan paratu eta tabloian ohar
|
bat
irakurtzen ariko balitz bezala zeharka begiratzeko adibidez. Edota kafetegiko barran Arantxagandik distantzia gutxira pintxoak jateko.
|
|
|
Bueno, Tasio, galdetu dio Mirenek bere orpoen gainean poliki kulunkatuz, eta nobela horren zatiren
|
bat
irakurtzerik ba al dago. Irribarre egin dio.
|
|
|
Artikulu
|
bat
irakurri dut egunkarian gaur, trepanazioari buruz. Lehendik ere banekien zer zen trepanazioa, eta poztu nau halako termino bat ezagutzeak.
|
|
|
Ahmedabad en, adibidez, liburu
|
bat
irakurriz pasieran ateratzen nintzenean, ondoko auzotik igarotzen nintzen. Hango haurrak lagun nituen eta, espaloian lerro lerro kokoriko jarri eta kaka egiten ari zirenean, maitasun handiz agurtzen ninduten.
|
|
|
Manuren liburuko legeetan aholku burutsu
|
bat
irakur liteke: " Etxe barruan eta zaintzaile zintzoek inguraturik bazaude ere, ez pentsa gero seguru zaudenik".
|
|
|
‘Irakurleari errealitate inpresioa emango dion liburua idatzi nahi dut, burua liburutik altxatu eta errealitatea begiratzean liburu
|
bat
irakurtzen ari delako inpresioa izan dezala... ’
|
|
|
Batzuetan, latina ezik, santuren baten bizitza irakurri behar genuen. Liburua ikasleren bati ematen zion eta, bakoitzak pasarte
|
bat
irakurri behar zuen eta ikaslez ikasle pasatzen zen liburua. Liburuaren 67 orrialdean, eta denok genekien hori, ehun pezetako billetea uzten zuen, billetearen ertza liburu bazterrean igartzen zela.
|
|
|
Ikastetxetik etxera Zubietatik hurbil pasatu behar zelako aitzakia zuen, baina etxetik kalera iluntzean ere irten eta Zubietarantz joaten zen, eta Arianeren apartamentuaren balkoipetik pasatzen zen deitzen ausartu gabe. Ariane liburu
|
bat
irakurtzen edo musika entzuten egongo zen han barruan, eta Goio edonon eseriko zen urrunetik etxe hari begira, un étrange pays dans notre pays lui même, bere erromantzearen isiltasunean.
|
|
|
‘Hurrengo
|
batean
irakurriko dugu, ’ esan nion konplizitatearekin.
|
|
|
Joseph Conraden Heart of Darkness liburuko pasarte
|
bat
irakurriko du:
|
|
|
Eta, oso bbk, gutunaren beste zati
|
bat
irakurriko dut, usoaren beste hegala zabalduz bezala:
|
|
|
9 Euskaraz laburpen serio
|
bat
irakur daiteke: Herrien Ekintza Globala:
|
|
|
bere filosofiaren ardatz garrantzitsuenak ahoz azaltzen zituela eta ardatz filosofiko horiek idatziz inoiz azalduko ez zituela erabaki zuela: " Ez da izan, eta ez da inoiz izango gai horiei buruzko nire lan idatzirik" 6 Platonek filosofia adierazteko bide gisa idazkerari susmo txarra hartzen zion, bere ustetan ikasleari informazio hutsa emateagatik ez zelako ikaslearen arima eraldatzeko gai; ez baitu azalpen anitzetarako lekua uzten, izan ere, liburu
|
bat
irakurtzerakoan irakurleak pasarte bat ulertzen ez badu, berrirakurtzerakoan aurretik idatzirikoa berriz irakurri egiten baitu, inolako aldakuntzarik aurkitu gabe; eta idazleak bere irakurlegoa aukeratzeko ahalmenik ez duenez politikoki arriskutsua ere bada. Platonek hobesten zuen ahozko irakaspenak, ordea, ez du eragozpen hauetako bat ere sufritzen.
|
|
|
Herria ko zutabeak, Joanesen trakako gizonen biografientzat, beti aski zabalak zirela gogoratzen nintzen eta enterramendu eguneko gertakariekin jarraituko zuen artikulua txukundu nuen:" Ehortzi genuen –arraiki ote? – eta zeremoniara Eskual Herriko sei kantoietarik jende saldo handia bildu zen. Dawson, Joanesen semeatxiak apezak hautatu Charles Peguyren olerki
|
bat
irakurri zuen, hunkigarria zinez eta dolorezko momentu hauetan esperantza ekarlea; bizkitartean, denek konprenitzeko gisan, apezak frantses ederrenean eskaini zuen predikuan hilaz laudorioak baizik ez zituen eman..." Tanpez isildu nintzen. Lekuz kanpoko zarata batek ildo sasi literariotik iradoki ninduen:
|
|
|
Geldotasunaren zama Lukatxukaien meneko abandonatuz autoan sartu eta Eguberriko apaindura elektrikoak dilindan zeuzkan herria zeharkatu nuen, astiro. Laborantzako tresnak eta onkailuak saltzen zituen denda baten paretan axuriaren samurtasuna goraipatzen zuen iragarki
|
bat
irakurri nuen: pastoralisme, transhumance, véritable qualité, agneau de lait, élevé sous la mère...
|
|
|
Londresen jaioa naiz, esplikatu zuen Berlusgoñik, arbasoak errusiarrak zituen Parisko aristokrata judutar baten seme nagusia; txikitatik eduki dut letra inprimaturako joera oso errotua; familiatik datorkit. Aitak erakutsi zidan irakurtzen; bost urte nituenerako Ovidio irakurria nuen, latinezko jatorrizkoan; etxeko hizkuntzak errusiera eta ingelesa baziren ere, Firenzetik propio etorritako inude batek ematen zizkidan italierazko eskolak, eta ikastetxe frantses batean ikasten nuen; buruz oso betea ez zen osaba
|
batek
irakurtzen zizkidan Bibliaren pasarterik adierazgarrienak polonieraz; sei urte nituenean buruz nekizkien Dostoievskiren nobela gehienak, errusierazko bertsioan edo galegozko itzulpenean; zortzi urte nituenean nire familiak Berlinera joan behar izan zuen, aitaren lan arazoak zirela medio, eta han, ezinbestean, alemanarekin familiarizatu nintzen; baina nire egiazko pasioa serbokroaziera zen, nire l... Hori Tuaregekin bizitzera joan baino lehen izan zen; islandieraz eta moldavoz defenditzen naiz, Reyjavikeko azentu markatuegia dudala leporatzen didaten arren.
|
|
2002
|
|
|
Eta, hala ere, bat batean, bideseinaleak irakurtzeko ere gogorik ez zuen bizilagunak Noah Gordonen ia 1.000 orrialdeko liburu
|
bat
irakurri duela aitortzen digu. Nobela historikoen milioika kopia saldu eta irakurtzen dira gero eta gutxiago irakurtzen den mundu honetan.
|
|
|
Irakurketa horietako batzuk beroan egin ziren eta nire aburuz, gehiegizkoak ere izan ziren. Hori bai, inork ere ez zuen esan Euskal Herria Belodromoan bildu zen hura zenik, gutunen
|
batean
irakurri dudan moduan. Euskal Herriaren hedaduraren berri badakigu zerbait bertsolariok eta gure automobilek.
|
|
|
(...) Euskaraz irakurtzen dugun gehienok ez gara irakurle arruntak. Hau da, oheratzean irakurtzen duen jendea edo hamaka
|
batean
irakurtzen duen jendea falta zaigu. Beharbada hori gertatzen da gaztelaniaz irakurtzeko baino askoz gehiagotan behar dugulako hiztegia.
|
|
|
Horren erakusle dira, oraindik ere gorderik diren idazki batzuk. Horietako
|
batean
irakur daitekeenez," galdekatutako hainbat lekukok gazteleraz hitz egiten ez dakitenez, itzultzaileen parte hartzea beharrezkoa izan da". Urteak pasa ahala, ordea, euskarak leku gutxiago izan du gune honetan, ia desagertzeraino.
|
|
|
Literaturari zentzua ikusten badiot, gure niari hitz egiten diolako da. (...) Askotan liburu
|
bat
irakurri eta ondo pasatzen dugu, besteetan liburu bat irakurri eta barrua ukitzen digu. Literaturak zeregin handia du heziketa munduan, baina ez irakasle askok uste duten bezala, hizkuntza ikasi edo zerbait adierazteko.
|
|
|
Literaturari zentzua ikusten badiot, gure niari hitz egiten diolako da. (...) Askotan liburu bat irakurri eta ondo pasatzen dugu, besteetan liburu
|
bat
irakurri eta barrua ukitzen digu. Literaturak zeregin handia du heziketa munduan, baina ez irakasle askok uste duten bezala, hizkuntza ikasi edo zerbait adierazteko.
|
|
|
Datu honek ez digu soslaia osatzeko balio, baina bai egoera islatzeko. Beste datu
|
bat
irakurtzen duten horiek gero eta gauza zehatzagoetara jotzen dutela da, ez da noraezeko irakurlea edo esploratzailea. Bakoitzak berea bilatzen du eta gainera oso definitua.
|
|
|
Saizarbitoriak, ostera, arrazoi mundutarragoak eman zituen Arestiren poesia miresteko: " Lehendabiziko aldiz gure lige kontestatarioari euskal poesia zati
|
bat
irakur ahal izan genion, Prévert, Otero, Apollinaire, André Breton eta Celayaren artean".
|
|
|
Beñola guk idatzi itza, orain erderazko idazkai
|
baten
irakurri dogu. ¡ Gu bai... euzkeltzale" iñuzentiak"!
|
|
|
" Wuhu goterkiko txadon txiki
|
bat
irakurri dogu argazki ostian. SOEITON deritxo erriyari.
|
|
|
Arratsaldeko bostetan edo izango da. Dana dala, izparringi onen beste orri alde
|
baten
irakurriko dozu zer dan edo ze eztan.
|
|
|
Ximino gazteak ba zituen lehendanik ere gizonarekiko zalantzak, harako Darwin-en idatziren
|
bat
irakurri zuenez gero.
|
|
|
Horrek nola eragingo du ikaslearen gaitasunaren garapenean? Berdin balio du, adibidez, irakurmen gaitasunagaratzeko albiste
|
bat
irakurri eta ikaskideekin komentatzeak edota albistehorren inguruan azalpen formal bat egiteak?
|
|
|
Puntu honetan gaian sartzeko lantxoak proposatzen dizkiogu: hiztegia begiratu, testutxo
|
bat
irakurri, istoriotxo bat prestatu, berriak entzun, hausnarketa egin, etaabar. Iraupen desberdina du, baina guztietan lan honen helburu nagusia gaia aldezaurretik ezagutzea izaten da prestaketa bideratzeko eta ondorengo lana erraztekoasmoz.
|
|
|
kontzeptua. Beharrezkoa da gizarte garaikidea modu egoki
|
batean
irakurtzeko betaurrekoak ez ezik, hitz berriak ere asmatzea, edo behintzat lehengoei zentzu berria ematea. Izan ere, XVII. mendeaz geroztik,, izadiari?
|
|
|
ETA Donostiako SER irratian sartu zen urrian komunikatu
|
bat
irakurtzeko.
|
|
|
89). 1946ko abenduaren 21ean lehenengo emanaldi ofiziala eskaini zuen euskal emisorak, eta hasiera ekitaldi horretan gaztelaniazko diskurtso
|
bat
irakurri zuten esatariek, ongi etorri moduan. Emanaldietan gaztelania erabiltzen zen arren, euskarazko saioak eta abestiak eskaintzen zituen emisorak, bere helburuetako bat euskal kultura eta euskara bultzatzea baitzen.
|
|
|
1937ko apirilaren 26an, herri bizkaitarra bonbardatu eta hiritar asko erail zituzten hegazkin alemanek. Francoren aldeko irratietatik12 bonbardaketa euskaldunek euskaldunen aurka buruturiko erasotzat aurkezten zuten bitartean, Radio Emisora Bilbaína zelakotik lehendakariaren ohar
|
bat
irakurri zuten. Egun batzuk beranduago, maiatzaren 4an, bonbardaketari buruzko irratsaio berezia eskaini zuen emisora bilbotarrak, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak antolatua, eta gaztelaniaz, frantsesez eta ingelesez egina.
|
|
|
objektu batzuek adierazi bakarrera garamatzatenean. Esate baterako, teatro lan batean, egoera lasaia adierazteko, etxean ikusten dugu protagonista, lanpara
|
baten azpian
irakurtzen, larruzko besaulkian eserita, txakurra oinetan duela sutondoan...; britainiartasun biktorianoa adierazteko, mantsio koloniala, jantzi zuri freskoak, bibotedun gizona, saloian itsasontzien erreprodukzioak, zaldien koadroak, te kikara...
|
|
|
Pneumatiko
|
bat
irakurtzea
|
|
|
Aurreko astean aurrekaririk gabeko gertaera bat gertatu zen Johannesburg en (Hegoafrika) egiten ari den Lurraren Goi bileran. Greenpeace talde ekologistak eta Garapen Jasangarrirako Enpresen Munduko Kontseiluak jakinarazpen bateratu
|
bat
irakurri zuten, eta Goi bileran parte hartzen duten gobernu guztiei eskatu zieten klima aldaketaren aurka borrokatzeko lege esparru komuna zehazteko. Komunikatuak, asteazken arratsaldean irakurriak, honako hau zioen:
|
|
|
Batzuetan, nahikoa da argi leuna izatea, eta beste batzuetan, argi zorrotada ona justifikatuta dago. Liburu
|
bat
irakurtzea, telebista ikustea edo ordenagailuarekin lan egitea intentsitate desberdineko zereginak dira. Efektu hori lortzeko egokiena argi erreguladore bat instalatzea da, une bakoitzean behar den intentsitatea hartzeko.
|
|
|
Ni bizi naizen tokian, Deustuko Unibertsitatean, egunero 11 kazeta jasotzen ditugu. Horietako
|
batean
irakurri nuenez, zauritutakoaren semeak hauxe aitortu zuen: " Zakurrak begitan hartuta zeukan gure aita, lehenago aitak gogor egin ziolako".
|
|
|
Tabakoaren aurkako pilula bat edo beste ere hartzen hasi nintzen. Arratsaldeetan, berriz, etxean egoten nintzenean, medikuntza kontuak ikasten edo nobelaren
|
bat
irakurtzen, txiklea mastekatzen nuen, etengabe. Sara, berriz, bere oposizioekin zebilen.
|