|
2000
|
|
|
Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira. Lehenik, badirudi ETAk sinetsi egiten duela egungo autogobernua alde
|
batera
utziz soberaniara eramango gaituen gehiengo sozial eta politiko konprometitu bat dagoela Euskal Herrian (duela hogei urte batzuk egindako hanka sartzeak zuzentzeko asmoa eta konpromisoa deitzen dio ETAk) eta ondorioz, badirudi baita ere, ETAk barneratu egiten duela kontestu horretan borroka armatuaren beharra gutxitu egiten dela. Alegia, gizarteari uzten diola lekua eta borrokaren protagonismoa politikagintzari dagokiola eta ez jarduera militarrari.
|
|
|
Rosa Diezek edo Nicolas Redondo Terrerosek ez dute deus ikustekorik Maragallekin. Hauteskundeak pasa ostean konfrontazio maila apalduko da eta orain dagoen presio mediatikoa alde
|
batera
utzita, agian, arazoari beste modu batez ekinen diogu. PSOErekin aukera gehixeago izan dezakegu beharbada.
|
|
|
Nazioarteko mailan paleta goman eta frontenisean aritzen dira soilik. Frontenisa alde
|
batera
utziko nuke, nire ikuspegitik jokamolde hau ez delako euskal pilota.
|
|
|
Profesional mundua alde
|
batera
utzita, zein baliabide dituzte gaur egun haurrek eta gaztetxoek pilotan aritzeko?
|
|
|
Ibilgailua utzi ondoren, Artadi auzoko bideari ekingo diogu. Bidea asfaltatua dago, baina landareak ikusteko aukera ezin dugu alde
|
batera
utzi. Errepidean ez da auto asko ibiltzen eta artadia zeharkatzen duenez espezie desberdinak identifikatzeko aukera paregabea dugu.
|
|
|
Eta zurrunbilo honen erdian aldiz, gu, emakumeok, pobrezia eta mixeri gorrian (3 pertsona langabetuetatik 2 emakumeak dira), lan merkatuaren aukerak zabaldu direlaren inguruko hausnarketak geroz eta gehiagotan entzun behar ditugularik, eta horietan bizi ditugun oztopoak, diskriminazioak, sesgoak, mailaketak... alde
|
batera
utziz eta horiek gainditzeko bidean baleude bezala tratatuz, geroz eta gehiago emakumeon pobrezia hazkorra ahantzaraziz eta merkatu beltza emakume eta gazteengan sostengatzen dela ezkutatuz (lan murgilduaren% 70 ia emakumeek egina)
|
|
|
Orotara 270 bulego ditu zabalik Euskadiko Kutxak. Arduradunen esanetan, ez dute albo
|
batera
utzi beste entitate baten sare bat eskuratzea aukera izanez gero, horretarako nahikoa likidezia baitu Arrasateko entitateak. Aukera hau azken aldiko hedapen politikaren osagarri izango litzateke.
|
|
|
Nola? Metodologia ez zuzentzailearekin, taldean lan eginez eta klase magistralak albo
|
batera
utziz.
|
|
|
HORREN inguruan, ezin dugu ahaztu ETA erakundeak publikoki adierazi duela bere praktika armatua alde
|
batera
uzteko prest dagoela Euskal Herriko eskubide politikoak gauzatzeko prozesu demokratikoarekiko konpromiso tinkoa baldin bada. Beraz, borroka armatua elkarlanerako arazo gaindiezina bilakatzen zaien sektore horientzat, badago eskaintza zehatzik, askotan aipatutako su eten berri bat baino eraginkorragoa, hots; ETAren borroka armatua baztertzea Euskal Herri osorako prozesu demokratikoaren truke.
|
|
|
Horrenbestez, 1922ko uztailean hainbat jokalarik, beren garaipenaz zeharo ziur, luxuzko transatlantiko batean itsasoratu eta plazerrezko bidaiari ekin zioten. Disziplina eta erantzukizuna alde
|
batera
utzita, euskaldunek Buenos Airesera iritsi orduko Argentinaren aurka 4 0eko astindua jaso zuten, euskal jatorriko argentinarren aldetik denetarik entzun behar izanez. Hortik aurrera Argentina, Uruguay eta Brasilen garaipen eta porrotak tartekatzen joango ziren, baina orokorrean eskainitako irudia espero zena baino okerragoa izan zen (bi garaipen, berdinketa bat eta bost porrot).
|
|
|
Baina ez dira idazleak literaturan eragiten duten bakarrak. Argitaletxeek zeresanik badute eta, horrela, badirudi narratiba errentagarriaren aldeko apustuak poesia alde
|
batera
uztea ekarri duela. Irakurleek ere pisu handia dute eta egileek hor ikusten dute hutsunea.
|
|
|
Bi aukera egoten dira lana lortzeko garaian: telefonoak jo arte itxaroten egon" eta bestea, telefonoa alde
|
batera
utzi eta zeuk zure lana sortu. Modu honetan gainera, guk erabaki dezakegu zer kontatu, zeinekin eta nola; horrek bultzatu gaitu Dar Dar sortzera".
|
|
|
XIV. mendeko kondaira du oinarri obrak. Santiagoko bidea egin ondotik, Felizia Akitaniako Dukeen alabak bokazioa sentitu eta gorteko bizitza erosoa alde
|
batera
utziz, Amokain Jaurgoan (Eguesibar) hartu zuen babesa. Baina Gilen bere anaia gartsuak aurkitu eta Feliziak bere leinuari zegozkion betekizunei muzin egin ondoren, arreba bihozgabeki hil egin zuen.
|
|
|
Inkontzienteki gertatzen da. Ene nortasunean hozka
|
bat
utzi dut, nolazpait; konfiantza gehiago hartzeko balio izan dit. Alta, enetako, garrantzitsuago da pastoral bat egitea.
|
|
|
Zenbait bere aldeko arrazoiak entzutera bakarrik joan bait zan. Noiz besteen aurka mintzatuko zai arpegira botatzeko", eta ustezko koldarkeriak alde
|
batera
utzita, Mitxelenak" zenbait aldiz auzi esarrea baretu zuan", baina! " onenean illunpea ez zuan gehiegi argitu.
|
|
|
Garzonen ofentsibaren aurkako balorazio eta erantzuna prestatzerakoan, azken atxilotuen eta 18/ 98 sumario ospetsuaren inguruan atxilotutakoen artean egindako bereizketaren zergatia ez dut inondik inora ulertzen. Argi dago, bakoitzak politikoki duen filiazioa alde
|
batera
utzita, Gar zonen jarduera guztiek helburu garbi bat dutela: ordenu konstituzionala iraultzea helburutzat duten erakunde eta ekimen oro ETA erakunde armatuarekin parekatzea, hain zuzen ere.
|
|
|
GUZTI honengatik egiten du min, batzuek komunista edota homosexuala alde
|
batera
utzita, apaiza atxilotzean soilik erreakzionatzeak. Are gehiago, makinaria errepresiboak zeldako lagun bihurtu arren, erreboltari eta intsumiso kontsideratzen diren hainbat, komunistekiko distantziak ezartzen hasteak.
|
|
|
Laiaren helburu nagusia jartzen zaizkigun oztopo akademikoak alde
|
batetara
utzi eta interesgarri zaizkigun gaietan sakontzea izango litzateke, hau da, Euskal Herriari buruzko jakintzetan. Beharrezkoa iruditzen zaigu geroa oraindik eraiki gabe duen herri honetan jendearen jakin nahia asetzea, beste herrialdeetako ikasgaiekin batera gureak ere baliogarri suerta daitezkeelakoan.
|
|
|
Beraz, bada garaia begirune eta askatasun osoz utz diezaguten Euskal Herriaren berezitasunak ikasten, Madriletik inposaturiko hezkuntza eredua eta testu liburuak alde
|
batetara
utziz. Bada garaia geure kabuz ibiltzen hasteko, geure kabuz haziak ereiteko, jaso beharreko uzta jasotzen hasteko.
|
|
|
Ez dut pentsatzen ere desobendientzia zibilaren bidez gauzak berehala konponduko direnik, baina are gutxiago indarkeriaren bitartez. Praktikoak izan behar dugu, zentzu honetan (erabilpen politikoa alde
|
batera
utzi behar baita) nik indarkeriari egiten diodan gaitzespenaren barruan praktikotasuna azken mailan jartzen dudalarik.
|
|
|
Bestalde, 1983kotik 1990eko narrazioetara bilakaera izan deneko hipotesiaren aldeko azaltzen da Azkorbebeitia, jadanik aipatua dugun kronotopo indeterminatuetatik determinatu eta errealagoetarako norabidea, beti ere denboraren urruntasuna mantenduz. Lehenengo bi narrazio liburuetan narrazio maila ezberdinekin jokoan dabilela, ametsa eta irudimen jokoak narrazio askoren zutabe direla ikusten badugu ere, azkenekoan, aldiz, joko hori alde
|
batera
utzia du. Horregatik, bat dator Azkorbebeitia Kirmen Uriberen garapen ikuskerarekin:
|
|
|
Gerardo Markuletaren ustez liburu honetan Sarrionandiak samurtasuna berreskuratzen du, 1987ko Marinel zaharrak liburuko garraztasuna eta mingostasuna alde
|
batera
utzita. Aipaturiko bigarren artikuluan zehaztu egiten du samurtasuneranzko itzuli horren zentzua:
|
|
|
Idazkera jantzi eta zail samar hori bat dator egilearen estiloarekin ere: oso gutxi dira nobelako gertakariak, batere ez elkarrizketak, barne gogoeta eta analisi xehe, zehatz ia obsesibo bat da testua, irakurleak lehenengo orrietan aspertuta alde
|
batera
uzten ez badu azkenerako ahalmen hipnotiko bat ere izan dezakeena. (Jakin 113)
|
|
|
Harremanen inguruko gaiak guztiz alde
|
batera
utzi ez dituen arren, oraingo honetan Montoiak hiri bat hartu du protagonista nagusitzat. Gasteizen kokaturiko hogeita bi ipuin eskaintzen dizkigu ipuin bilduma honetan:
|
|
|
Bidaiak alde
|
batera
utzi eta Montoiaren antzera Gasteiz aldean kokatu ditu Arretxek honako bi ipuin bilduma hauek: Ostegunak (1997) eta Ostiralak (1999).
|
|
|
243). Izan ere, ez baitago Gasteizekin lotura jakinik izan dezakeen egoerarik (tunoenak alde
|
batera
utziz). Egoera horiek edozein hiri unibertsitariotan gerta zitezkeen.
|
|
|
Hala ere, kasu honetan aurkakoa gertatzen da. Izan ere, hasieran narratzaile autodiegetikoa mintzatzen hasten bada ere, liburuaren bigarren zatitik aurrera, narratzaile autodiegetikoa alde
|
batera
utzi eta narratzaile estradiegetikoak hitz egiten digu. Honela, maila narratibo bakarrekoa zela zirudien istorioa bi maila edo hiru maila narratiboetara igarotzen da.
|
|
|
izenburuaren garrantzia ulermenerako; ironiaren erabilera; amaieraren garrantzia: ezustea, zentzugabekeria,...; laburrak direnez, pertsonaiak aurkezteko denbora eta espazio gutxi egoteak hauen aurkezpenak baldintzatzen ditu; deskribapenak alde
|
batera
utzi ohi dira; elkarrizketek garrantzia gutxi dute; egoera sinboliko edo metaforikoa irudikatzeko joera dute; hitz gutxitan gauza asko esan nahi direnez, batik bat konnotazioa gailentzen da.
|
|
|
Denboraren iraganean, jarraikortasuna da nagusi. Haatik, zenbaitetan oroitzapenak alde
|
batean
utzi eta narratzaileak bere orainaldiko egoerari egiten dio erreferentzia, prolepsiak han hemenka tartekatuz. Biografia honi sinesgarritasuna emateko, noski, kronotopo determinatua darabil.
|
|
|
Hala behar luke. Eta, ordua dugu inora ez garamatzan indarkeria kaltegarriak alde
|
batera
utzirik arrazoi bidez aurrera joateko.
|
|
|
Ikasketa, ikastetxehauetan, gogorraizanohizen; halaere, otoitzaetaliturgi bizitza, Konstituzioekagintzen zutenez, ez
|
zirenhorregatikalde
batera uzten. Honelabanatzenzirenegunekoorduetazereginak: goizekootoitza(?, gorespenak) bostetan, etahorrenondorenOrduenLiturgiakolauordutxikiakerrezatzen ziren; geromeza, igandeetan kantatua; larunbatetaneremezakantatuaizanohi zen, handikiro, AndreMariarenohoretan.Bazkariahamaikaketaerdietanizanohi zen.Bezperakarratsaldekoordubietan; jaibatzuetan, kantatuak.Barnekootoitza,
|
|
|
Kontuan hartuko ditugun telebista kanalak, Hego Euskal Herrian eginak alabertan ikus entzun daitezkeenak dira, beraz; Canal Plus en kasua salbu, doan etahargailu arrunt batez baliatuz jaso daitezkeenak. Beraz, telebista orokorrak deiturikoakdira erreferentzia modura hartuko ditugunak, eta alde
|
batera
utziko ditugu satelitezzein kablez jaso daitezkeen beste eskaintzak, tematikoak zein orokorrak.
|
|
|
Hasieran esan dugun modura, anitza bezain koloretsua da irratigintzaren egoeraHego Euskal Herrian. Hala ere, ezin dugu albo
|
batera
utzi Madrildik emisioak igortzendituztenen pisua. Izan ere, nahiz eta hemendik bertotik hainbat programa egin, nagusidira ikuspegi zentralista eta Estatu osorako emisio bakarra dutenak, besteak beste: SERen musika programazioa eta eskaintza konbentzionala, Espainiako Irrati Nazionalaren emanaldi desberdinak eta Onda Cero, Cadena 100 edo Radio Popularrenemanaldiak.
|
|
|
tokiko hamar berriemailek25 erregulartasunez zuten albisteen emankizunetan. Baina ekimen hau alde
|
batera
utzia izan da.
|
|
|
Azpimarragarria da, bestalde, DEIA egunkari abertzalean Nafarroak duen agerpen urria. Egunkari erregionalista edota Euskal Herritik kanpokoenartean, EL PAIS DEL PAIS VASCO egunkarian soilik du presentzia aipagarria, gainerakoetan ia existitzen ez den bitartean (beti ere Nafarroan bertan argitaratzen direnegunkariak alde
|
batera
utzita, jakina). Nolanahi dela, Baskongadetako berripaper erregionalistek eta egunkari madrildarrek Nafarroarekiko duten jarrera, Nafarroako egunkari erregionalistek Euskal Autonomia Erkidegoarekin dutenaren parekoa da, 4 grafikoan ikus dezakegun legez.
|
|
|
Frantziako kasua alde
|
batera
utzi dugu, ikusi dugunez Hegoaldeko prentsak osoarreta gutxi jartzen baitio herrialde horri, euskarazko egunkariak izan ezik. Frantziarekin zerikusia duten artikuluak argitaratzen direnean, ez da ukitzen Euskal Herriarekinduen lotura.
|
|
|
Ikus entzunezkoaren beste ataletanLolafilms eta, bereziki Endemol produkzio etxeak menderatzen ditu, zinean diharduena lehena, eta telebistarako ekoizten duena bigarrena?, baita kanal tematikoakekoizten dituzten Media Park eta Andalucia Digital Multimedia ere. Bestalde, ikuskizunen eskubideen erosketa eta gestiorako Audiovisual Sport en parte hartzen du.Telekomunikazioetan ere, mota guztietako telefonoetan duen nagusitasun posizioaalde
|
batera
utzita, presentzia du Hispasat sisteman, komunikazioetarako sateliteakgestionatzen dituen horretan hain zuzen; eta gainera, kablean demarkazio guztietanjarduteko lizentzia du. Irratigintzan Onda Cero eta Radio Voz kateak bereganatu ditueta prentsan Recoletos taldean ere badu presentzia Pearson talde britainiarraren bidez, El Mundo informazio orokorreko, Marca kiroletako eta Expansion ekonomiako egunkariak argitaratzen dituen Unidad Editorial taldea, hain zuzen ere.
|
|
|
Irratian, berriz, Estatu mailako kateen nagusitasunaren aurrean Euskal Herrikoirratiek ez dute jakin bertakotasunari leku bat egiten, Herri Irratiaren (OM lizentziakDonostia, Gasteiz eta Bilbon eta FMkoak Donostian, Loiolan eta Bilbon) edo NervionGorbea (bi FMko lizentzia Bilbon eta Gasteizen) taldeen salbuespenekin. Aipatutakohoriek alde
|
batera
utzita, ez da gaitasunik egon sare edo programazio bereziturikeratzeko; eta beste guztiak, independenteak zein El Correo ren Telebasconia irrati taldea barne, kanpoko programazioen menpe geratu dira. Horien ondoan, berriro ere, ekimen soziala garatu da, irrati libreen sare zabal batean oinarrituta.
|
|
|
Telebistaren herritartasuna erabakitzeko irizpide gisa, horrek egoitza duentokiarena finkatzen da, emizioa nondik egiten duen alde
|
batera
utzita.
|
|
|
Ikusi dugunez, egunkarietan euskara izan ere ez da ia. Euskaldunon Egunkariarenkasua alde
|
batera
utzita, beste guztiak erdaraz dihardute nagusiki, euskarari leiho txikitxikia zabalduta.
|
|
|
Urrezko orduetako albistegiak kontuan hartuta, iluntzean, Euskal Telebistak Teleberri eta Gaur Egun eskaintzen ditu16 Hizkuntza alde
|
batera
utzita, eguraldiaren tarteaoso da antzekoa bietan: informazio esana antzekoa, informazio erakutsia antzekoa, eguraldi mapa berbera.
|
|
|
El Periodico deAlava. Honen marko geografikoa probintziaren lur eremuarena besterik ez da.Egunkari honek alde
|
batera
uzten ditu bere inguru geografikoko lurraldeak oro, horiek euskal lurraldeak izan zein ez izan. Bestalde, balizko Araba oso batenkasua aurkezten du, gaur egun Burgosko administraziopean dagoen Trebiñoarabar eginez.
|
|
|
Hirugarren honen erreferente grafikoa espainiar Nafarroarena da, bazteruzten dituelarik mendiez bestaldeko lurralde nafarrak oro. Bazterrean uzten du, baita, Euskal Autonomia Erkidegoa bera ere, alde
|
batera
utzita lurralde historikoguztien artean dauden lotura kultural eta linguistikoak.
|
|
|
Horrela azpimarratzen du Isaiah Berlin ekEl fuste torcido de la humanidad artikuluan (Berlin 1992: 227). Zentzu horretan, filosofo politikoek iraultza frantsesean jatorria zuten beste fenomeno politikoeigarrantzi handiagoa eman zieten (liberalismoari, adibidez), nazionalismoaren azterketa bigarren plano
|
batean
utzita. Mendebaldeko pentsalariek, gehienetan nazionalismoaren indarra gutxietsiz, behin eta berriz saiatu dira nazionalismoa hilobiratzen, oraingoz lortu gabe (inongo zentzu epikorik gabe aipatzen dut hau).
|
|
|
Honek beste edozerk baino gehiago salatzen ditu interes faltahorren atzean egon daitezkeen arrazoiak. Bestetik, eta hauxe da Brubaker en aburuz egoera ulertzeko bigarren argudioa, estatua egituraketa territorialtzat jo izan daorain arte, partaidetza albo
|
batera
utzita erabat. Aldiz, estatu modernoa bi alor hauekuztartzean datza:
|
|
|
Baina honek ez gaitu aske uzten. Psikoterapia eta Psikoanalisia, n dagoen auziklinikotik, sugestioaren eta transferentziaren arteko muga edonon ageri baita. Inoizezin daiteke esan, behingoz sugestioa erabat alde
|
batera
utzi denik. Identifikazio efektuek etengabeki tolesten dute eragiketa analitikoa.
|
|
|
konduktismoa, kognitibismoa (Lopiccolo, 1989), sistemen teoria orokorra (Verhulst, 1988), planteamendu humanistak, objektu harremanetan oinarritutako norabide psikodinamikoa duten terapiak (Apfelbaum, 1988) eta abar. Terapia sexualaren oinarriari dagokionez, fokapenen artekodistantziak alde
|
batera
utziz, ondokoak dira puntu komun garrantzizkoenak:
|
|
|
Otsailaren bian Guardia ZibilakDantxarinean atxilotu zuen eta Iruñean kartzelaratu gure ikastetxeko bigarren irakaslebat, Kristiana Etxalus, ETA laguntzen zuelakoan. Egun zenbait lehen, istripu batenondorioz, beribila Elizondoko garaje
|
batean
utzia baitzuen antolatzeko, haren bilajoana zen lagun batekin, eta itzultzean mugan geldiarazi zuten. Lehergai ttiki bataurkitu omen zioten:
|
|
|
Nobela hura. Exkixu? izan zen amaitutakoan, eta nik maitasun berezia diot, bestelako kontsiderazioak alde
|
batera
utzita. Bidenabar esan dezadan nobela hori, beste zenbait arrazoirengatik ere, oso begikoa dudala, liburu horretan beste edozeinetan baino gehiago arriskatu zuelako.
|
|
|
Hizkuntzabakoitzak kulturaren arabera eratzen ditu gizonaren moldeak eta kategoriak. Alabaiñamolde eta kategoria horien bidez mintzo gera; mintzatu ez ezik, naturaleza aztertu erehizkuntzaren hausnarbide horietxen bidez egiten dugu, fenomenu edo lotura hau edohura erreparatuz ala alde
|
batera
utziz. Gure pentsakera osoa, hortaz, hizkuntzarenarragoa horietan urtzen da, eta gero hormatzen edo gogortzen; eta munduko gureezaguera horietxek oiñarri diralarik eraikitzen dugu?
|
|
|
Hitz batean: ingurunekulturalaren baldintzapena aintzat hartu gabe, euskara eta euskaldun izatea gauza berabailitzen, euskaltasunaren izari eskakizunak maila linguistiko gorrira mugatuz, euskalgintzaren ingurune soziokulturala eta nazionala alde
|
batera
uzteko joera makurrazari naiz. Tafallan edo beste edozein bazterretan, ordea, hizkuntza ordezkapena ez dainoiz izan, ezin izan ere, mintzabidearen mailako gizarte gertakari hutsa.
|
|
|
Hizkimizkiena albo
|
batera
utzita, orekaren problematika ere garrantzi handikoa da, bakanka topatzen baititugu informazio gaietan neutraltasuna ageri agerian uzten duten berriak. Euskal Herrian, biolentzia egoera kontutan hartuta, zailagoa omen da gertakizunak irratiz objektibotasunez kontatzea.
|
|
|
Komenigarria da hizketatuaren hitzak ez, zapaltzea?, erantzun eta galderen artean isilunetxo
|
bat
utzi behar dugularik; era honetan, mozketak eta lotzeak edo enpalmeak errazago egingo ditugu.
|
|
|
Aholkuok denak teorikoak izanik eta entzuteko moduko adibiderik idazterik ez dagoenez, baliteke baten batek oker ulertua, hobe beharrez monotoniaren bestealdeko muturrera jo eta gehiegikerietan erortzea. Horrelakoetan, artifizialkeria alde
|
batera
utzita, naturaltasunez egindako artifizialtasunera joko dugu, ahozko hizkuntza eta eredutzat hartutako hizlari esatariak begien bistatik (edo hobeto esanda, belarrien entzumenetik) kendu gabe.
|
|
|
Irrati libreak alde
|
batera
utzita, hauek, albiste agentziak alegia, kanalik garrantzitsuena osatzen dute irrati albisteak uhinez aireratzeko orduan; eta kanal nagusia dela diogu, zeren beronek dauzkan hiru abantailak aintzakotzat hartzekoak baitira:
|
|
|
Orduz geroztik, teorikoki irrati informazioa eta prentsarena desberdinak direla argi geratu arren, irratilariek maizegi jotzen dute kazetetara informazio bila. Alta, honek ez du esan nahi prentsako albisteak irakur ezin daitezkeenik, kopiatzea eta mimetismo hutsa alde
|
batera
utzi behar direla baizik.
|
|
|
negarra, barrea eta abar. Giza lengoaiaren sorrera hotsetan edo keinuetan oinarritzea alde
|
batera
utzita, egia esan, lengoaia artikulatua sortu aurrez, bazen oihuz osaturiko aurrelengoaia bat. Animaliak, basapiztiak uxatzeko edo erakartzeko nahiz beste gizakiekin komunikatzeko kodea zen.
|
|
|
Hala ere, ordurako argi zegoen publizitateak irrati estazioen koste handia ordainduko zuela (I. de Sola Pool, 1992, 95). Bestalde eta garai bertsuan, 1922an hain zuzen ere, ATT telefono elkarte iparramerikarra bitarteko berria negozio modura hasi zen kontsideratzen, argi edukiz ezen beraiek programazioen kontua albo
|
batera
utzi behar zutela, transmititzeari baino ez emanez, carrier soilak, alegia?. Baina, ideiak ez zuen arrakasta handirik izan, zeren New Yorkeko WEAF estazioa sortu zutenean inor ere ez baitzen joan irratsaioak egiteko tarte edo denborak alokatzera.
|
|
|
irratilarien aurkezpen motak, musika mota, jingle edo doinuen maiztasuna, albistegien tankera eta abar. Sarritan, estiloa albo
|
batera
uzten edo ahanzten den gauza da, garrantzi handikoa izan arren. Programazioa finkatzen denean, estiloa ere finkatu ohi da.
|
|
|
Bukatzeko, ezin dugu albo
|
batera
utzi Hannover ko azokan, CeBIT' 98 izenekoan, aurkeztu zen beste aukera berria, jende askori harridura ekarri ziona: Internetekiko lotura energia elektrikoaren sarearen bitartez egitea.
|
|
|
22 Ikus daitekeenez, Estatu nazioaskodunen kasua alde
|
batera
utzi dugu. Gure iritziz,. Estatu nazioaskodun, aren formula hori, hainbat kasutan behintzat (gertukoak adibidez), egoera gatazkatsuak indargabetu nahirik Estatua kolokan jar dezaketen prozesu nazionalak estaltzeko erabilia izan da; guk, hain zuzen, kasu horiek itzaletik atera nahi ditugu geure analisirako.
|
|
|
Adibidez, curriculum nazionalaren barruan duen leku nagusia kontuan harturik, ikus dezagun zein izan daitekeen historiak bete beharreko zeregin ideologikoa38 Breully k esaten duen moduan,, la historia proporciona identidad? 39 Zentzu honetan, historia sinbolikoaz hitz egin genuke, garrantzitsuena, erreala izan denentz alde
|
batera
utzirik, momentuko bere eraginkortasuna baita helburu modura bilatzen dena, iragana eta oraina lotuz,, nazioaren, partaideek, nazioaren historian?
|
|
|
Eta oinarrizko irakaskuntzaren garrantzia da, hain zuzen, guk azpimarratu nahi duguna: gorputza hartuz zihoan eskola dispositiboak oinarrizko irakaskuntzaren orokortzea ekarri zuen, honek ondotik joango ziren erregimenak alde
|
batera
utzita eskola Estatuaren zerbitzura jarriko zuen asmo politikoaren aplikazioa ekarri zuelarik. Estatuak ez zuen baztertu nahi guztiz alderantziz herriaren, zuzendaritza?, eta Guizot ek, zehazki, uste zuen, gai hori garrantzitsuegia zela Estatua ez zen edozeinen eskuetan uzteko, Estatua bera baitzen ordena sozialaren arduraduna.
|
|
|
133 Printzipioen defentsa alde
|
batera
utzita, garbi dago baliabideen urritasunak oinarrizko irakaskuntza eta bigarren irakaskuntza esku pribatuetan konfesionaletan uztea zekarrela, hau guztia unibertsitatearen, nazionalizatzea, hastearen, truke?
|
|
|
Bien mailen arteko loturaren berri goian eman dugunez, eta oso luze joko lukeen legean agertzen ziren hamaika ñabarduraren azterketa alde
|
batera
utzita, bat da, nahiz berria ez izan, guk azpimarratu nahi genukeen ezaugarria: Estatuaren nonahikotasuna218 Hezkuntza egitura orokorraren piramidearen gailurrean gaude eta ardura zuzena eta bakarra Estatuari dagokio; unibertsitate zentrala Madril-en izango zen eta gero bederatzi hiritan distrituko unibertsitateak kokatuko ziren.
|
|
|
1868ko dekretu batek (Decreto ley de 2 de Octubre de 1868) errektorea Gobernuak izendatu behar zuela dio. Dena dela, izendatzeko ardura zeinek zuen alde
|
batera
utzita, errektoreek Gobernuko ordezkari gisa jokatzen zuten; horren froga nabarmena eskaintzen digu 1900go beste dekretu batek (Real decreto de 18 de Mayo de 1900): –El rector de la Universidad es el representante del Gobierno y el jefe nato de todos los establecimientos oficiales de enseñanza que existan dentro de su distrito?
|
|
|
Ez da posible. Ahaztu nahi duzunak, edozer izanda ere, jadanik aztarnaren
|
bat
utzi du zugan. Nahi baduzu ahalegina egin dezakezu; baina laster konturatuko zara ekintza guztietan, leku guztietan, zurekin batera izango duzula ahaztu nahi duzun hori.
|
|
|
Eta Rocío sustengatzen zuen koltxoiaren azpialdeari begira nengoela, ba, momentu horretan albo
|
batera
utzi zaitut, Bitakora laguna, eta orduan bere aurpegia azaldu da ni aurkitzen nintzen beheko literara so eginez. Ile motots beltzek (Guinnessaren edo farolik gabeko gauaren parekoa, horren beltza da Rocíoren ilea) jauzi bat egin dute nigana handik goitik begiratu didanean, eta begi irribarretsuz eraso dit.
|
|
|
Rocío García de Mainueta ez zen gehiago agertu tabernatik. Eta agertu bazen ere Txemak ez zekien, zeren handik gutxira aurkitu baitzuen lana abokatuen bulego txiki hartan, eta duda erdirik gabe tabernari ofizioa albo
|
batera
utzi.
|
|
|
Larregi iruditzen zitzaidan hiru eguneko tartea berarekin egon barik. Heldu naizenetik, eta aireportuko lehen kontaktua alde
|
batera
utzita, telefonoz baino ez dugu hitz egin, eta Txemak ez du merezi niregatik sufritzea.
|
|
|
Hasierako kilometroak ez zetozen bat nik Connemaraz nuen ideiarekin, eta beraz itzali egin nuen walkmana. Baina apurka apurka etxeak desagertzen hasi ziren, lurralde gero eta latzago
|
bati
utziz lekua. Eta orduan bai, orduan ondo itsatsi nituen aurikularrak nire belarrietan.
|
|
|
Gela txikia zen, baina apaina; bere komun eta dutxarekin, behintzat Dublinen aurkitu zuen aterpetxeko logela baino txukunagoa. Zuzenean jo zuen beheko ohera, Eiderrek okupatu zuen hartara, baina motxila handi bat zegoen bertan, nonbait Txema baino pixka bat lehenago iritsitako
|
batek
utzia, berak aukeratutako ohea inork ken ez ziezaion.
|
|
|
Eta, iraganaren ukoak Estebanen ukoa zekarkiola, hala bihurtu behar izan zian jaun Albert Etxegoienek arbaso protestanta etxeko historiaren ardi beltza. Baina iraganaren ahanztea edo haren ezabatzea, edo, are makurrago dena, haren aldatzea eta faltsutzea errazagoa duk, noiz eta ez baitago skribatua; aitzitik, jaun Esteban Etxegoienek gutun
|
bat
utzi zian... Eta, orduan, jaun Albert Etxegoieni gogora zekiokeen ezen hobe zela Henriki karta haren kentzea, badaezpada ere, Henriken sehiren bat erosirik, konparazione, hartarakotz...
|
|
|
—Badirudi ezen zaldiz ihes egin baino lehen, Maddalenek karta labur
|
bat
utzi ziola Joanikoti, non erraiten baitzion ezen haizea bezalakoa zela eta haizearekin egin zuela ihes. Biharamunean haren gibeletik ibili zen Joanikot egun osoan, baina alferrik, eta, etxerat itzultzean, bere gelan sartu, horditu, eta hitz haiek erran eta ber erran zituen gau hartan, buruan bertzerik ez baleuka bezala:
|
|
|
Dubium sapientiae initium.17 Eta haien ondotik, bertze haiek etorri ziren: Horazio, Virgilio, Plauto, Seneka, Zizeron, Tazito, Terentzio, Fedro, Juvenal, Fabio Kintiliano, Petronio, Salustio... zeren han aipatu zenituenak, Erromari lotu autore eta skribatzaile jentil eta pagano haiek baitziren gehienbat, Elizako doktoreak kasik alde
|
baterat
uzten zenituela. Zeren uste baitut ezen Hiponakoaren aipu bakarra egin zenuela:
|
|
|
aita, halarik ere, aldiei eta aldien zaldiei aitzinatzen zitzaiela, ohartu zen ezen mundua aldatzen ari zela eta, urrunerat joan gabe ere, bertan zituztela mudantzak, ondasunen ata aberastasunen inportantzia gero eta handiagoa iragartzen zutenak... eta, are gehiago, zeren uste baitzuen, halaber, ezen, jatorrizko eta etorkiko odol garbitasunik ezean, nola baitzen bere kasua, arbasoak Nafarroako gerla haietan galtzaileetarik izan zirelako, dirua egin eta diruz eros zezakeela faltan zuena, noblezi tituluak ere diruaren esku egon zitezkeenez gero... zeudenez gero. Zeren nobletasun agiria bereganatu ondoren egin baitzezakeen amets, orduan baizik ez, nobleen bi zimoduarekin, zergak eta tributuak ordaintzeari utziz eta lana ere alde
|
baterat
utziz.
|
|
|
Eta osaba harri eta zur geratu zitzaion, eta baietz erran zion, sinesgogor, eta Marcok merkurioa zeukan ontzi bat ekarri zuen, eta beirazko hodi bat, mutur batean hertsirik zegoena eta bertzean zabalik. Eta bete zuen hodia merkurioz, sartu zuen hodia ontzian muturra zabalik zuen lekutik, eta merkurioa jaitsi egin zen, goian hutsezko burbuila
|
bat
uzten zuela.
|
|
|
...n, hatsarrean bederen, honetaz eta hartaz aritu ginen, aitak egin bidaiaz, etxeko tigrearen ihesaldiaz, zeren eta piztiak lehengo urteko uda hondarreko egun batean egin baitzuen ihes oihanerat, eta zeren mila historia entzuten baitziren herritarren ahotan, tigreak Pagabasoko leizea hartu ote zuenetz gordelekutzat, eta handik ateratzen ote zen gauero bere egitekoen egiteko... gai korapilatsuak alde
|
baterat
utzirik, kortesia osoz.
|
|
|
Zeren eta Piarres Oihartzabal kapitainak erran baitzidan: " Liburuz inguratua bizi izan haiz orainokoan, baina, hemendik aitzina, liburuak alde
|
baterat
utzi, eta heure bizitzaren liburua skribatzen hasi huke, ez letraz, baina heure hatsaz eta heure odol kolpeez..." Ordea, Rosa de Osoriok hirurehun bat aleko biblioteka bat zuen —nehoiz ez dut etxe partikular batean hainbertze liburu ikusi, guztiak elkarren ondoan junt, jaun André! —, aitaganik heredatu zuena, eta erraiten zidan ezen liburu haietariko hitz bakoitzak bere hatsa zuel... Eta nola sentitzen nuen arrazoin zuela!
|
|
|
aspaldi nerabilen asmo hori buruan, Axular handiaren antzera" gerotik gerora" utzia, batean honegatik, bertzean hargatik, estakuruz estakuru eta desenkusaz desenkusa: hondar bi urteotan, alabaina, ohikundeak eta usantzak alde
|
baterat
utzi, egiteko gibelaezinari zimendutik eta erroetarik lotu eta, borondateari behingoz leku egiten niola, gogor bezain gotor ekin nion lanari, sukar meneraezin batek hartua bezala, Plinio Zaharraren erranari nerraiola: Nulla dies sine linea, jaun Burugogor eta andere Pazientzia lankide.
|
|
|
—Orri honetan dagoena, berriz, Antonio de León Pinelok bere El Paraíso en el Nuevo Mundo liburuan argitaratu zuen maparen kopia bat duk, nihaurk egina, Donostiako lagun frantziskotar
|
batek
utzi zidan liburuaz baliaturik —eta Indietako mapa bat erakutsi zidan, non erdi aldean Paradisua ikus baitzitekeen, lau ibaiek ureztatua: Amazonasek, Platak, Orinocok eta Magdalenak.
|
|
|
Eta buruzagia oilarrei buruz ari zen, baina nik gogoan nituen bertze hitz haiek, buruzagiak berak lehenago erranak eta adierazten zidatenak ezen esklabo batek bezala egin nuela lan, zeren esklabo gisa salduko baininduten, segurtki eta gertuki, berant baino lehen. ...zen untziko borreroa eta zeina igorri baitzuen La Habanako gobernariarenganat txalupa batean, non baitzeuden untzikideen buruak; eta kontatu zigun, halaber, ezen bertze egun batean Maracaibo bereganatu zuela eta sekulako triskantza egin zuela han ere, gizonak hilez eta haien emazteak bortxatuz; eta kontatu zigun, finean, ezen haren menekoek, usterik azkenean ezen zorte txarreko gizona zela, uharte
|
batean
utzi zutela, non indiar batzuek harrapatu eta jan baitzuten, haren gorputza mila zati egin ondoren, nola ezin izan baitzitekeen bertzela, Jainkoaren justiziaren arauaz.
|
|
|
Eta gidari lanetan zihoazen txalupako hiruzpalau kortsarioek buruzagiaren manua bete, eta ibai ahoko adar
|
batean
utzi gintuzten, bakar bakarrik, ni neure puinal tipiarekin nindoala, eta Antonio eta Joxe nor bere ezpatarekin, zeren eta Alain Coup d’Œil en nahia eta borondatea izan baitzen, halaber, Antoniori eta Joxeri, bakoitzari bere ezpataren itzultzea. Diruaz denaz bezainbatean, berriz, poltsaren erdia kendu zigun kortsario buruak bakoitzari, erraiten zigula:
|
|
|
Izan ere, arestian erran dizut nola egin nion Mi gnoni zorionari buruzko galdegite hura: Mignon bere pieza bakarreko soineko luzea kentzen hasi zenean eta ni ere biluzten hasi nintzenean izan zen, neure arropak aulki
|
batean
uzten nituela, zeina baitzegoen barren leiho bat estaltzen zuèn errezel baten aitzinean, ohearen eta barren leihoko hormaren artean... Zeren baitzirudien ezen etxe hura hainbat gelaz osatua zegoela eta hainbat korridorez, eta batzuen eta bertzeen artean barren leiho haiek zeudela, erridau edo errezel batzuek estaliak... bezeroei jateko, edateko edo bertze edozein zerbitzu eskaini ahal izaiteko diskrezione osoz, Mignonek erran zidanez, eransten zuelarik:
|
|
|
Zeren, egia bada ere han desterruan burua altxatzen ari ginela, baratxegi ari gintuan aitaren asmoetarako eta, behin batean, harako erran hura egotzi zidaan, nehoiz ere ahantzi ezinen dudana: " Amets
|
batek
uzten ez bahau, guztia arriskatu beharra duk ametsaren alde", eta etxeko artadiak bekoz beko genituela, erabaki zian: " Burdina duk hemen etorkizuna, ez lurra!" Eta, etxeko ondasunak bertze molde hartan erabiltzen eta enplegatzen zituela, Laiotzako ola erosi zian.
|
|
|
Eta ipuin hura kontatu zigun, segidan jakinaraziko dizudana, alde batetik polita delako eta bere gatza eta piperra duelako, eta bertzetik segur nagoelako ezen ipuin hark bere eragin ezkutua izan zuela enegan, urte batzuk geroago agerirat eginen zuena, noiz eta nihaur ere bertze erliki kontu batekin nahastu bainintzen. Baina, bertze kontu hori bertze
|
baterako
uzten dizudala, natorren, bada, Pedroren kontakizunerat:
|
|
|
Izan ere, bizi berri baterat jaio nahi nuen eta jaio beharra nuen, zinez, zeren —ene kontzientziaren hertsiak errerik, elkorturik eta idorturik— ez bainengoen jada lehengo gogoan eta sinestean, eta zeren iraganetik hastandu eta iraganarekin hautsi nahi bainuen, amarekin eta geure etxearekin, leinuarekin eta etorkiarekin, aita Bartolomerekin eta eliza katolikoaren harrokeriarekin... baita liburuekin ere, zeren kapitainak, zeinak etxean dozena pare bat liburu baitzituen, itsasoari buruzkoak gehienak, baina baita Montaigneren Entseiuak ere, hala erran baitzidan bere bertze erran haietarik batean: " Liburuz inguratua bizi izan haiz orainokoan, baina, hemendik aitzina, liburuak alde
|
baterat
utzi eta heure bizitzaren liburua skribatzen hasi huke, ez letraz, baina heure hatsaz eta heure odol kolpeez... Zeren eta nik ere irakurri baititut liburu batzuk, eta bazekiat zertaz ari naizen..."
|
|
|
Ai, kontatuko banik nik hiri zer gertatu zitzaigun hire osabari eta bioi behin batean Baionan...! Baina, orain nagoen puntuan, nekez ulertuko huke gure historia, eta, beraz, bertze egun
|
baterako
utzi diagu... —eta, hatza luzaturik, erran zidan—:
|
|
|
Azkenekoan, Unaik bi urte bete berriak zituen. Gure amaren ardurapean arratsalde
|
baterako
utzi eta, haren bila itzulita, etxeko komunean Aitaren, Semearen eta Espiritu Santuaren izenean bataiatua zuela jakin genuen. Ni, egia erran, ez nintzen hainbertze axolatu, baina Kristinak hainbat hilabetetan ez zion solasik eman.
|
|
|
Munduko txisterik libertigarriena aditu balu, ez zuen irri handiagorik eginen. Une hartantxe erabaki nuen, neure buru osasuna zaintze alde, ironiak bertze egun
|
baterako
uztea.
|
|
|
Ximurraren bisaian amorruak tarte
|
bat
utzi zion ez sinetsiari. Aldarte gaiztoa hitz luzeagoetara ekartzeko asmorik bazuen, bat bateko argi bizi eta zuzen batek eragotzi zion.
|
|
|
" 948172381 zenbakira deitu duzu. Ez gaude etxean, baina mezuren
|
bat
utzi nahi baduzu, itxaron..." Hatz kolpe batez isilarazi nuen Ximurraren erantzungailu automatikoko emakume ahots konputerizatua. Abuztuko ortziral horretan arrosario bera aditzen nuen borzgarren edo seigarren aldia zen, eta erran beharrekoak jadanik erranak eta, okerrik ezean, grabatuak ziren nire lagunak entzuteko moduko lekuan.
|
|
|
Eransten ahal nuen goizago jakinen nuela izeba Milagrosen heriotzaren berri, delako eskela gure egunkarian ere argitaratu balitz. Alderdi hori bertze egun
|
baterako
uztea hobetsi nuen. Gainera, zor bat nuen Ttipirekin.
|
|
|
—Gizon batek deitu eta mandatu
|
bat
utzi berri dit zuretako.
|
|
|
Bertze
|
baterako
utzi nuen Kristina erraten ari zitzaidanaren gaineko gogoeta. Trufaz ihardetsi nion, zainen estalki.
|
|
|
Potzolok, forentsearenganaino jo zuen, ni alde
|
batera
utzita. Ordukoz, apeza, isipuari eraginez, hilkutxa ihiztatzen ari zen kemen handiz.
|
|
|
Anak, argi nagusia iraungi eta mahaiaren gaineko lanpara ttipiaz ordezkatu zuen, esku batekin kontzen zidala beti. Gero, bere poltsa bazter
|
batean
utzi eta, gaineko arropa zokora zarta! jaurtirik, oherat erakarri ninduen.
|
|
|
Hurrupada luze batez baso erdia hustu nuen. Potzolok begi gorri
|
bat
utzi zion zerbitzariari, eskupeko.
|
|
|
Igogailuak beheraino eraman ninduen. Autoa kale paralelo
|
batean
utzirik nuen, ataritik labur. Kezkak nire urratsak galgatzen, ordea:
|
|
|
Urteen joanak hondalana egina zion han eta hemen, baina ez oraino aldaketan. Kristinaren geografiako bertze bazter batzuk alde
|
batera
utziz, nire eskuek aldakak xerkatzen zizkioten amodioa egiterakoan. Azkenekoz, banandu baino bi hilabete lehenago.
|