|
2000
|
|
|
tokia atzean irekia den arren, gutxienez estalpean gabiltza. Berogailu mordo
|
bat
piztuta daude sabaian, bidaiariok izotz ez gaitezen. Beste zenbait, denak gazteak ez, kanpin dendak altxatzen hasi dira.
|
|
|
Hau da, Nafarroako kasuan, inor gutxi geratu zen batasun hartatik kanpo. HBren eta Batzarreren arteko hurbilketaz gain, beste jendeekiko hurbiltze moduko bat eman zen, erakargarritasun
|
bat
piztu zen. Hori izan liteke HBren inguruan gauza daitekeen batasun handiena, esparru tradizionaletik harantzago doana.
|
|
|
Azken hilabetean argi ikusi zuen urdanga bat zela, hitz gogorregia ez erabiltzeagatik, eta orain ez zuen beste modu batean pentsatuko. Gainera, Txemak onar zezakeen (kostata, minduta edo nahi den bezala, baina onar zezakeen) Eiderrek ez maitatzea, baina amorru berri
|
bat
piztu zitzaion konturatzean lagun bezala ere ezin izan ziola bere arazoen berri eman. Dena azaltzeko adorea hartu (moduren batean edo bestean amaitu zen euren harremana, lehenago edo beranduago), egindakoa onartu eta mesedez laguntza eskatu.
|
|
|
Eta, osabak latinezko hitz haiek erranez gero, armairu baten gainerat hurbildu zen, non baitzituen harri biribil batzuk, berak errekan bilduak, eta biribilena hautatu eta mahai gainean utzi zuen, mapamundiaren ondoan. Gero, kandela
|
bat
piztu, eta hura ere mahai gainean paratu zuen, segidan leihoen estaltzeko, oihal beltz batzuk errezeltzat harturik.
|
|
|
Eta ez landareen artean gerlarik eta borrokarik ez dagoelako, zeren eta haiek ere berdintsu eta orobatsu baitabiltza, nor gehiago, hatsarrean batik bat, errotzeko behar duten lur puskaren bereganatzeko; ordea, borroka haiek ez dira hain nabarmenak eta odola ez da nehoiz ere isurtzen, eta, gainerat, noiz eta landare edo zuhaitzen bat bere lur puskan errotzen den eta fintkatzen, bakean uzten ditu aldamenekoak. Horregatik ote nago, jaun André, mundu begetalaren kanon estetikoetarik gero eta hurbilago, halako suertez, non, bertze erlijione batekoa banintz eta arimen transmigrazionean sinetsiko banu, zuhaitz
|
baten baitan
piztu nahi bainuke bertze munduan, eta ez tigre baten baitan. Izan ere, ba ote zuhaitzarena baino bizi beteagorik, frankoagorik eta liberalagorik?
|
|
|
" Datorren hilean noak, Joanikot!" Eta, hatsa bereganatzen zuela, esplikazioneak eman zizkidaan: " Badakik ezen gure etxean, zorionez, aitak manatu, bai, baina amak deliberatzen duela, eta ama beti izan diat alde, eskuko marketan eta taro teko kartetan izar
|
bat
pizten ikusi zuenetik Italiako zeruan..." Eta Pedroren hitzak eta Pedroren erabakia haize bildu bat bezala sartu zitzaizkidaan, ustekabean, bihotzean, halako tailuz, non zainetako su tipia su handi bihurtu, eta suak arras hartu baininduen. Eta hegaldatu egin nahi nian, bai, zinez hegaldatu nahi nian nik ere, mementu hartan, berdin zitzaidaan jada norat.
|
|
|
Eta anaiaren bertze hitz haiek bertze su
|
bat
piztu zidaten. Eta, nola suak ez duen sua iraungitzen, baina bizkortzen eta biziagotzen, hala sentitu nintzen, ondorez, bi aldiz suturik.
|
|
|
Izan ere, gertatua gertatu ondoren, osaba Joanikotekin egon nahi nuen, laguntza eske... zeren, neure buruari erraiten nion arren ezen lasai egon behar nuela, ez bainengoen lasai... kontzientzian har
|
bat
piztu balitzait bezala, horzkaka eta ausikika ari zitzaidana eta erraiten zidana ezen neure burua engainatzen ari nintzela, zeren estali nahi bainuen anaiaren aurkako mendekua eginbehar eta obligazino moral iduriko baten desenkusarekin... Eta, neure engainamenduaren baliatzeko, behar nuen, guztiz ere, osabaren hitza, hitz hark erran ziezadan ezen zuzen jokatu nuela; eta behar nuen haren boza, harraren mututzeko eta isilarazteko; eta behar nuen, finean, haren aprobazionea, eta, beraz, haren iritzia ene aldekoa izaitea, edo, aldekoa ez bazen ere, nik neure alde ipintzea eta makurraraztea, nola pisuak balantza.
|
|
|
Baina, hura aditu bezain fite, tristeturik bezala geratu zuan hire ama, erraiten zidala: " Ordea, Indiak urrunegi daude ni harat joaiteko... eta hura ez da eneganat etorriko nehork erraiten ez badio, zeren zinez bainago harekin izan nuen jokabideaz damu, eta harekin mintzatu nahi bainuke, hil aitzin..." Haatik, bat batean argi
|
bat
piztu balitzaio bezala, erantsi zian: " Halarik ere, gutun bat skriba diezaioket Villagrandeko dukeari, zergatik ez?, zeren haren eskua, bai, luzea baita, eta zeren dukea zorretan baitago etxegoiendarren leinuarekin"; eta, handik aitzina, hire amak kontatu zidaan nola prometatu zion dukeak zuen aitari ezen markes titulua emanen ziola eta Urbiaingo herria markeserri izendatuko zuela, hire aitak kanoi eta fusilen tratua bete ondoren, baina ezin izan zuela bere hitza bete, zeren, dukea azken urratsa emaiteko puntuan zenean, ahakartu baitzen aldi batez, bertze kontu batzuengatik, erregeren balidoarekin, zeinak ukatu baitzizkion, hartaraz gero, zor zizkion fabore, garazia eta abantail guztiak, aitaren markes titulua tartean.
|
|
|
Eta eskuan nuen sugeari beha paratu zen... Eta, suge hilak liluratu balu bezala, hari beha segitu zuen denbora luzez, harik eta osabaren begiek bi inar erakutsi zizkidaten arte, malizi puntu
|
batek
piztuak eta argituak.
|
|
|
Eta kanoi hura buru buruan sartu zitzaion eta, nola aita baitzen, izaitez, aseezina, hala gogoratu zitzaion ez ote zen luzeegia kanoien tratuan sinaturikako lau urteko epe hura, zeren ehungarrenaren ondotik baitzetorren ehundabatgarrena... harik eta berant baino lehen argi
|
bat
piztu zitzaion arte, aterabidean jarri zuena: Patientia vincit omnia, baina gure aita ez zen pazientzia handiko gizona, eta, handik astebete eskasera, errege egunean, erran zuen:
|
|
|
ohartun nintzen zerbait gorde behar banu bezala jokatzen ari nintzela, ondikotz, deus gordetzekorik ez nuelarik. Zigarro
|
bat
piztu nuen.
|
|
|
Poltsan arakaturik, tabakoa atera eta, eskaini gabe, zigarro
|
bat
piztu zuen. Inoiz ez dut maite izan ene andrearen gustuko marka, gorri eta apur bat mentolatua.
|
|
|
Hurrengo lerroaldeari ekiteko kemen osagarria behar eta bertze zigarro
|
bat
piztu nuen. Borzgarrena edo seigarrena erredakziora itzuli eta mahaira jarrita nengoenez geroztik, kontua galdua nuen.
|
|
|
Bi egun lehenago Ttipiren bulegokoak nola hartu zituen kontuan hartuta, goganbehartuta nengoen, berriak entzunda, orduan bezain sinesgaitz agertuko ez ote zen Potzolo. Zigarro
|
bat
piztu eta aitzineko egunean Zabalguneko merkatu inguruan egindako nire azken azterraldiak berritu nizkion, Josefinarekiko solasaldi laburrak emandakoa gehituta. Kamionetarena hondarreko utzi nuen:
|
|
|
Hiriko enpresari ohikoa, lerdoa edo gaizki plazatua izan ezean, agintarien itzalpean biren jabe oheratu eta hogei dauzkatela atzarri diren horietarik. Ozta ozta ihardetsi zion nire agurrari eta nik, mendekuz, zigarro
|
bat
piztu nuen, erretzaile ohia izan eta keak traba eginen zion esperantzan. Morroi izerditsua Ttipirenera zer nolako aferak ekar zezakeen imajinatzen jostatu nintzen, nikotinak neure buru hanpatuari ausiki egiten zion bizkitartean.
|
|
|
Neure patrikaren goiti beheitiez ere axolagabe izanik —horra Kristinaren bertze arrangura bat—, are axolagabeagoa gertatu naiz beti esparru handiagoko diru aferetarako. Aldizkaria bere lekura itzuli eta gainerakoak haren jendaki zirela frogatu ondotik bertze zigarro
|
bat
piztu nuen. Eguneko laugarrena.
|
|
|
Leihotik, ikusmira auzo etxeek mukurutzen zuten; porlanezko bloketzarrak eguerdiko eguzki begitara zimeltzen. Bortz minutu pasatzen utzi nuen zigarro
|
bat
piztu aitzin. Gelan hautsontzi bakarra zen, aspaldi honetako moda ergelari jarraikiz ezkontzetan banatzen diren horietarik:
|
|
|
Zigarro
|
bat
piztu nuen eta tabakoa mahai gainean utzi. Ximurraren ihardukitzea espero nuen, baina ez zen horrelakorik etorri.
|
|
|
Atariko eskailerak jautsi eta espaloian gelditu nintzen, bekoz beko ateari. Zigarro
|
bat
piztu nuen. Erdia baino gehiago errea neukala hasi ziren ateratzen elizkizuneko gainerako partaideak.
|
|
|
Honi ausik eta horri hurrup hastandu nuen, bederen, hitzordua hitzartu izanaz bereganatu gogo ninduen damuaren itzala. Mahai gaina ogi apur tikienez ere xahutu arte ez genion batak bertzeari zehar so egin, eta orduan ere, laster
|
batean
pizturiko zigarroen kearen gibelean kukutu genituen geure pentsamenduak. Bokarta olioaren arrasto mehe bat distiratzen zen haren ezpainpean eta, aho itxitik, asots apal batzuek haren mihiaren borrokaren berri ematen zuten haginen arteko zirrituetan pausaturiko urdaiazpiko hondarren baten aurka.
|
|
|
Ez nuen horren gezur biribila ezeztatzeko lanik hartu. Sofa luzean ahalik eta erosoen egokitu eta gure arteko mahai gainetik kaskarrena iduritu zitzaidan hautsontzia hurbildu nuen, zigarro
|
bat
piztu aitzin. Ene parean, Potzoloren itxura dutxatu berria berrikuntza zen niretako.
|
|
|
Denbora puska batean Potzoloren aho betea bilakatu zen nire ikusmira. Bertze zigarro
|
bat
piztu nuen hark azpila galletaz husten zuen bitartean.
|
|
|
Arropa multzoa urkaberatua, Edurne harraskako katilu eta plater bakanak garbitzen hasia zen. Hark aholkatu bezala, aulki batean jarri nintzen, bertze zigarro
|
bat
piztuta.
|
|
|
behar baino hogei minutu lehenago. Hotzak kizkurtua, zigarro
|
bat
piztu eta tipi tapa abiatu nintzen sarrera nagusira.
|
|
|
Ikuskizunaren galera barkagarri egiten zuen beso horiexetara tinkaturiko kokots punttadunaren nahiz goraxeagoko begi berdeen hurbiltasunak. Galdera erantzun gabe, zigarro
|
bat
piztu nuen. Nire egoeran, urdail birikei dinamita jaurtitzea adina zen, baina eskuak lanpetzeko manera ere bai.
|
|
|
So beltzean, zigarro
|
bat
piztu nuen. Pipatzeko gogoa izateaz gain, banekien traba eginen ziola.
|
|
|
—Osaba Josuk hiretako goraintziak eman zizkidak —gezurra erran nuen bertze zigarro
|
bat
piztu behar ez izateko.
|
|
|
Kankarro bat bete ginebra edateko gogoa ernatzen ari zitzaidan. Horren ordez, zigarro
|
bat
piztu nuen.
|
|
|
Zigarro
|
bat
piztu eta osorik pipatu arte pauso bat ere ez nuen egin, ez alde batera ez bertzera. Nire mugimendu bakarra, Potzolok arratsalde hasieran emandako paperak jakako poltsikoan zirauela frogatzeko izan zen.
|
|
|
Eskuin eskua izarapeko bide ezagunean pulunpatu zen, baina ez zuen helmuga jo. Ondoko logelan bat
|
batean
piztutako mugimenduak geldiarazi zuen.
|
|
|
Tabako berreskuratutik zigarro
|
bat
piztu nuen, neure irrika bizia agerian ez jartzeko ahaleginetan. Gero, kartera hartu eta barneko sosa zenbatu nuen modu nabarmenean.
|
|
|
Zigarro
|
bat
piztu nuen itxoinaldia arintzearren. Erdia ere erre gaberik, Kristina berriz ere interfonoaren bertzaldetik.
|
|
|
—Hasiera baizik ez duk. Bertze inork ez dik honen berri emanen —deklaratu nuen, zigarro
|
bat
piztearekin.
|
|
|
Ene baitan, barne alarma guztiak
|
batera
piztu ziren: " erne!
|
|
|
—Hik errana eta nik atzo argitaratua," polizi iturriei" egotziz —zigarro
|
bat
piztua nuen eta handik xurga xurga ari nintzen, mundua ezin erre eta hura erre behar.
|
|
|
Izugarriko ahaleginean iduri, irribarre erdi
|
bat
piztu zitzaion nonbaitetik.
|
|
|
—Rosario non zen galdegin eta harat bidali nuen —seinalatu zuen aparkalekuko beheko oinetara joateko arrapala— Berehala damutu nintzen, ustez eta liskarren
|
bat
piztuko zela atsoarekin. Baina oker nengoen.
|
|
|
Zigarro
|
bat
pizteak eta garagardo hurrupada batek lagundu ninduten toki horretan azkena izan gineneko liburuak akordura ekartzera. Ugaldean agertutako atsoaren haritik, satanismoaz eskolatu nahirik erosi nituen, baina, sekta nekrofiloez jakingarriren bat ikasteko ez ezik, deus guti erabilirik nituen, erreportajeak apaindu beharrez hainbat irudi ebasteko izan ez bazen.
|
|
|
Denak beren lekuetan zeuden, eserita, gertaturikoa haien arazoa ez balitz bezala, burukoikeria bete betean. Zigarro
|
bat
piztu nuen eta itsu batek esan zuen: " Zer gertatzen da?, zer gertatzen da?".
|
|
|
Eseri egin nintzen; hegazkin batek zeru ubela zulatu zuen, eta ikuskizun hark uharte huts baten erdian abandonatuta dagoen naufragoaren modura sentiarazi ninduen, zergatik esaten asmatuko ez banu ere. Beste zigarro
|
bat
piztu nuen, eta une hartantxe itsuak ahots lakarrez errepikatu zuen: " Zer gertatzen da?, zer gertatzen da?".
|
|
|
Gorrotoak begiak itsutzen zizkidan. Berriro, Debekatuta erretzea zioen kartelaren azpian jarri, eta zigarro
|
bat
piztu nuen metro erdiko sugarrez. Itsuak, munduko ostia txar guztiarekin, esan zuen orduan:
|
|
|
Gaua genuen konplize, udaz  kena begirale. Nik zigarro
|
bat
piztu nuen goizaldera, eta pentsakor gelditu nintzen sabaira begira. Itsas lamia lokartu berria zen.
|
|
|
Hormako mandalari so lasaitu nintzen apur bat. Zigarro
|
bat
piztu nuen. Bat batean, ukabilkada mingarri bat sentitu nuen urdailean:
|
|
|
Zuzendariari begiratu zion maisuak. Zigarro
|
bat
pizteko baimena eskatu, eta pospolo bat eskuetan zuelarik:
|
|
|
otoitza kantuan. Apezteko gogoa eta euskaltzale izateko gogoa, biak
|
batean
piztu zitzaizkion, eta bere obra ere binomio etenezin horri zor zaio, fedea eta euskaltasuna bat ditu ezin banatuzko karrean. Iratzederrek esan ohi, Etxanizen modura, berak ez duela literatura egiten, bihotzean dituenak erran besterik ez.
|
|
|
Hotz zegoen baina garbi ikusten ziren izarrak zeruan, edo inguratzen gintuzten pagoek agerian uzten zizkiguten zeru tarteetan bederen. sartu aurretik, su txiki
|
bat
piztu eta haren ondoan eserita zerbait jan, zahatotik edan eta Goizederrek prestatutako porro batzuk erre genituen. Oso haxix ona zen.
|
|
|
Lauaxeta zenik ez sinetsi arren, ezinegon
|
bat
piztu zuen nire baitan gizon arraro haren bisitak. Inori ezer esan gabe, dena neure barrurako gordeta, betaurrekodun misteriotsu hari buruzko mila burutazio izan nituen ondorengo egunetan.
|
|
|
Lazaro zigarro
|
bat
pizteko gelditu zen. Gero segitu zuen.
|
|
|
Haren atzean, haztamuka sartu zen Xan; mahai batekin topo eginda, han gelditu zen, Lazarok mahaiaren gainean zegoen argi txiki, motel
|
bat
piztu zuen arte. Tetxo oso bajuarekiko gela zabal bat zen, errektangulu formakoa:
|
|
|
" Etxean egina", esan zuen Lazarok harroki; norbait hura jaiki, bata bat erdi jantzita;" gabon, emazte", esan zuen Lazarok, halakoxe umorez; emakumeak zerbait esan zuen; apika hizkuntza atzerriko batean, Xanek ez baitzuen ulertu; eta Lazarok, hain zuzen ere: ...ra joaki, baso bat ur edan, fregaderaren kontra apoiatuta, besoak antxumaturik so gelditu zitzaien;" Xan, Luzi; Luzi, Xan", esan zuen Lazarok; jaiki zen apur bat Xan, Luziri eskua luzatu zion; Luzik laxoki estutu zion; ez zegokeen bestalde emakumea txit umore onean; bistan da, ez ziren orduak; mazelezur handia, ile rubioak nahastuta, begiak ondo ireki ezin zituela zegoen; Lazarok zigarro
|
bat
piztu zuen eta: " Henriren laguna da", esan zuen.
|
|
|
Bi mutilek ere beste atitude bat hartu zuten: biak ere serioago, Lupok zigarro
|
bat
piztu zuen, Belek berriz, bere irria moderatuz, gizon portatzen ahalegindu zen; ez zuen hura, hala ere, bere berezko modua; ez zegoen oso eroso. Bederen bederen, giroan tentsio punta bat zegoen.
|
|
|
Pieza iluna oso, hala ere mahai luze batzuk suma zitezkeen, zenbait makina, egur handi batzuk. Gari mahai haietako baten ondoan, lurrean jarri eta, zigarro
|
bat
piztu zuen. Xanek berriz, apenas jartzea egin zuen eta, piezara tipo batzuk sartu zirela aditu zuen.
|
|
|
" Hori ba", esan zuen Bonifaziok; bere perspikaziaz harro, irribarre egin zuen, hortz zuri zuriak erakutsiz; Xani begira, esku bateko hatzekin bibotexkak lixatzen zituela, pentsakor gelditu zen; haren kopetan zimur batzuk agertu ziren; sudurretatik hats aldi bat botaz, interpretatzen gaitza zena: " nik hi... lehendik ezagutzen haut, ezta?", galdetu zion; Xanek lepoa apur bat luzatu, sorbaldak apur bat kixkurtu zituen;" hi ez al hintzen hemen aritu... denbora batean?", galdetu zion; Xanek ezezkoa egin zuen; Bonifazio purutxo
|
bat
piztuz entretenitu zen; haren eskuan eraztun batek diz diz egin zuen; Xani Raissa gogoratu zitzaion; ez ote zuen hura zela ta Bonifaziok hara eraman; inondik inora jakin ote zuen, bere etxean izan zela?; ez zen probablea; eta, Bonifazio hori jakin gabe zegoela, Xan lasaiago zegoen: nahiz hura enpresako buruzagietarik izan, eta nahiz bera orain, era batera, haren menekoa zen, haren emaztea... nolabait, une batez, berea izan zuen;" eta", esan zuen Bonifaziok," hire lehenbiziko egunaz zer balantze egiten duk?".
|
|
|
Dudagabe inpresio handi bat hartu zuten biek. Lupo, ohean jarrita, zigarro
|
bat
piztu, begi gorrituak zabal zabal eginda zegoen. Haatik, ez zutenez misterio hura argitzen:
|
|
|
Inork ez zekian. Goian batzuek jakingo zitean... guk ez behintzat"; ilunki gogoratzen zituen Xanek gertakizun haiek; Garik beste zigarro
|
bat
piztu zuen;" hura izan eta handik egun gutxira Henrirekin eztabaida izan nian. Berak esaten zian, egurra ematen segitu behar zela, eta aldi berean gure aldera indarrak bildu.
|
|
|
Henri". Zigarro
|
bat
piztu zuen. Xanek arretaz begiratu zuen.
|
|
|
Elik bere jarrera berkonponitu zuen: atzera zangoak bilduta, atzera zigarro
|
bat
piztu, Xani eskaini ziolarik, honek, ez epelegia, ez, agian, sendikorregia ematearren, eta halaz ere eztiki: " Orain ez", errefusatu zuen.
|
|
|
Komunetik kamiseta eta galtza garbi, lasa samarrekin, etxeko zapatillak jantzita irten zenean, salan, aulki batean jarrita, zain zeukan emakumea. " Sutondoan zabaldu dizkizut arropak", esan zuen;" berehala lehortuko dira; jarri, jarri; tori"; kafe antosin bat eskuratu zion; Xan sofan jarri zelarik, emakumeak lanpara
|
bat
piztu zuen; giro gozoa zegoen; leiho zabalaz hara berriz, euria txurrustaka ari zuen; emakumeak diskretuki begiratu zion;" uste dut", esan zuen," ez zintudala inoiz ikusi". " Probableena da".
|
|
2001
|
|
|
42 kilometro luzeran, 2 eguneko lana, abuztuan, ura bost gradutan eta haizearen eraginez ia itsasoan bezalako olatuak. Ezinegona bizidun
|
batek
piztu zieten bi anaiei eta beraiekin joan zen taldeari: munstroak.
|
|
|
ANTON eta TOMAS bakar bakarrik geratzen dira. TOMASek zigarro
|
bat
pizten du.
|
|
|
TOMASek zigarro
|
bat
pizten du. JOXEPAk leihotik begiratu eta begia kinatzen dio LEIREri.
|
|
|
TOMAS eta MIREN eserita daude mahai berean. TOMASek zigarro
|
bat
pizten du.
|
|
|
Baina Oiher non ote zegoen? buruan argi
|
bat
piztu zitzaidan. Nire anaiak beti telefono mugikor bat zuen soinean eta zenbakiaz oroitu orduko, deitu nuen.
|
|
|
Martini bat eskatu eta zigarro
|
bat
piztuta, barraren ezkinan eseri da hurrengo bezeroa etorri zain. Berehala gerturatu zaio lerdea dariola gizon burusoil txiki bat, hartu duen lehen lana eskua eserlekutik at den ipurmasailean jartzea izan delarik.
|
|
|
Burusoilak gerrikoa lotu eta ordaindu ondoren etxerako bidea hartu du barran zigarro kubatar
|
bat
piztu ostean. Egindakoarengatik esker ona adierazteko edo plazerraren azken adibide?
|
|
|
Axkueren etxe aurrera atxilotua eta espetxeratua izan gabe iritsi denean, hala ere, pixka bat lasaitu da Tasio. Itxaropenerako argi txiki
|
bat
piztu zaio. Seguruena Armendarizen amak, eroetxera eramana izan aurretik, ez du kargurik aurkeztu, pentsatu nahi izan du, eta ertzainek ez dute ezer nire aurka.
|
|
|
Baina hobe horretan ez pentsatzea. Eta hasperen luze batez, beste zigarro
|
bat
piztu du. Hirugarrena denbora gutxian.
|
|
|
Arrillagak beste zigarro
|
bat
piztu du bitartean. Eskuak poltsikoetan sartu ditu.
|
|
|
‘Ilunetan afaldu dugu, edo argi indarra itzuli arte itxaron, ’ diot, frijitzen ari naizen arrautza ikusteko pospolo
|
bat
pizturik.
|
|
|
Imanolek malboro zigarro
|
bat
piztu eta eman dio Jairori. ‘Orain, aipatu hamabost hiri izen, ’ esan dit Imanolek:
|
|
|
Bunker barruan zerbeza eta gaseosa botila hutsak zeuden. Han topatu genuen kandela zati
|
bat
piztu eta lauron erdian jarri genuen.
|
|
|
J (zigarro
|
bat
piztuz; leihatila bat pixka bat irekiz): Zer, orduan, Vaclav?
|
|
|
Kokoteraino. (Zigarro
|
bat
pizten du).
|
|
|
Beraz, Eusko Jaurlaritzaren Kultura sailburu berriari buruz ezer gutxi esan daiteke momentuz, nahiz eta iragan zapal eta oparoko emakumea izan. Eta kulturarekin batera, berea duen bigarren betebeharrean ere, hizkuntz politikari dagokionean ere, zer egingo ote duen jakitea ez da erraza, baina niri behintzat, nondik datorren ikusita, itxaropen apur
|
bat
piztu zait. Hala ere —zilegi bekit transgresio koxkor hau— ezin dut burutik kendu, Euskaltzaindiaren eraginez, edo akademiaren erabakiak gizarteratzeaz arduratzen direnen eraginez, nire burua askotan eta askotan analfabeto gisa ikusten dudala euskaraz, ez dakidala ziur zuzen idazten dudan, ez ditudala ulertzen hainbat eta hainbat erabaki, eta iruditzen zaidala, gainera, ez naizela honetan bakarra.
|
|
|
Lucky
|
bat
piztu eta mantso bota nuen kea, hausnarrean.
|
|
2002
|
|
|
Inoiz ez al du zure etxeko telefonoak jo justu komun ontzian esertzera zindoazen mementoan? Denbora luzez geltokian zain egon ostean zigarro
|
bat
piztea erabaki duzun unean ez al da autobusa orduantxe iritsi. Zenbat aldiz bota du sekulako erauntsia preseski autoa garbitzea erabaki duzun egunean?
|
|
|
Orain denari trantsizio esaten zaio, ez dakit egokia den. Egia da, Lizarra Garaziko Akordioak herria ukitu zuela, jendeak aurrera egiteko modua ikusi zuen, esperantza
|
bat
piztu zitzaion. Ordea, aukera hura bat batean zapuztean erantzule zuzena ETA izan zelarik jendea eta herria lekuz kanpo geratu zen, eskema hautsi zen, nolabait.
|
|
|
Arazo hori konponduta, EAEk lortzen badu berriro erakargarri izatea... Hemen irudi hori baitzeukaten alboko herrialdeek, bizimodu hobea, aurrerapena, euskaltasunak halako faszinazio
|
bat
pizten zuen gainera. Baina azken urteotan hori galdu egin da.
|
|
|
Egia esan behar bada, gaiztoa zen erregea, oso gaiztoa, eta ez zituen batere maite bi arrotzak, eta haienganako asmo zitalak zituen. Aspalditik, Pertseo mutikotzen hasi zenetik, ari zitzaien Polidektes zitalkerietan, eta haren buruan ideia maltzur
|
bat
piztu zen: gaztetxoa laster baino lehen eginkizun arriskutsu batera bidaltzea.
|
|
|
Teknika honen bidez, pintura espatula garbi eta lehorrean igurzten da, akaberaren distira zeta antzekoa lortu arte. Lana ondo egin den jakiteko trikimailu bat da pizgailu bat paretatik metro
|
batera
piztea. Sugarra argi islatzen bada, distira maila nahikoa da eta lana amaitutzat eman daiteke.
|
|
|
Uste hori okerra da, baina egia da lanpara mota hori itzali eta pizteak balio bizitza murrizten duela. Artikulu honetan hodi fluoreszente
|
bat
piztean sortzen den kontsumoa, haren bizitza erabilgarriaren hedadura eta alferrikako gastuak saihesteko mugimendu sentsoreak jartzea komeni den zehazten da.
|
|
|
Kontsumoa hodi fluoreszente
|
bat
piztean Irudia: Douglas Stewart Gure herrialdean oso errotuta dagoen uste batek dioenez, zenbait minutuz hodi fluoreszentez argiztatutako gela bat utzi behar denean, komeni da argiak piztuta uztea, argia ematen hasteko behar den energia gehiago kontsumitzen baita konektatuta daudenean baino.
|
|
|
Iragazki zikinen eta hauts metaketa aseen eraginez, motorrak gainkargatuta lan egiten du eta haren erabilgarritasuna murrizten da. Haizagailua baduzu, kalibratu bi aparatuetako
|
bat
piztu behar duzunean, eta ez erabili inoiz aldi berean. Udan, eguzki izpiak ez dira zuzenean leihoen gainera erortzen Olanak, teilatu hegal inklinatuak, pertsianak edo errezelak erabiltzen ditu, aluminiozko estaldurarekin, beirak polarizatuta edo film plastikoekin.
|
|
|
Bat batean argia egin zen iluntasunean. Imanoli ezusteko bonbillatxo
|
bat
piztu zitzaion buruan. Oraindik ere dena salba zezakeela ohartu zen.
|
|
|
Osasun beteko neska ederra baitzen Ane, eta Sara, aldiz, emakume eder hautsi bat. Eta haren hauskortasunak erakartzen ninduen haren edertasunak bezainbat, maitasunarekin batera erruki sentimendu
|
bat
piztu balitzait bezala, maitasuna are garbiagoa eta egiazkoagoa egiten zuena, sentimendu berri guztiz berezi bihurtu arteraino. Hasteko, ezin nuen Arrietaren Abuztuaren 15eko bazkalondoa irakurri.
|
|
|
Liburua itxi, eta gaumahaiaren gainean utzi nuen. Erretzen ari nintzen zigarroa bukatu, eta beste
|
bat
piztu nuen. Beste bat, eta beste bat.
|
|
|
Horregatik sentitzen nintzen maiteminduta. Eta maiteminak, bat batean, bizigogo handi
|
bat
piztu zidan, azken urteetan izan ez nuena. Eta bizigogo hura kutsatu behar nion Sarari, zeren, neure lana medikuntza zenez gero, Sara izan baitzitekeen ene artelana, guztiz osatzen banuen, errehabilitazio programako lagun psikiatraren laguntzarekin, jakina.
|
|
|
Alferrik. Berriro eseri nintzen ohean, oheburuaren kontra, beste zigarro
|
bat
pizteko. Harik eta neure buruari esan nion arte:
|
|
|
Baina, eskubiderik ez zegoen arren, isilik gelditu behar izan zuen, eta horrek bere onetik ateratzen zuen. Esan nahi baita Arantxa ez zegoela, ez, etsitzeko, zeren, doña Remediosek María Aránzzzazzzu deitzen zion bakoitzean, halako ezinegona eta halako asaldura
|
bat
pizten zitzaizkiola nabaritzen baitzuen, bere baitaren baitan. Ezin ohitu inola ere izen hartara!
|
|
|
Gero, hirurok etxean sartu, eta izeba errosarioa errezatzen hasi zen. Eta etxean genuen Ama Birjina txit garbiaren irudiari kandelatxo
|
bat
piztu zion.
|
|
|
Agian, Manuelengan berarengan islatzen zen hobekien lagunarteko giro laxoa. Pozik ageri zen, pitin
|
bat
piztuta beharbada, baina aldi berean bere buruaren jabe, beti bezala. Josu R k ez zuen gogoratzen inoiz mozkortuta ikusi izan zuenik.
|
|
|
Zer, gaur goizean jaio garelakoan, ala? Beste zigarro
|
bat
pizten du; ikasketa buruari begiratzen dio: Egunen batean, hor konturatuko gara gezurrak irentsi egin gaituela.
|
|
|
Galarazita genuen institutu barruan erretzea. Zigarro
|
bat
piztu nuen.
|
|
|
Aire aldatu berriak, arrain gazituaren usaina. Zigarro
|
bat
piztu nuen. Dikeko eskailera gorolditsuetan behera jaitsi, eta eskua sartu nuen uretan.
|
|
|
Inor ez; klaseetako hotsak urrutian. Beste zigarro
|
bat
piztekotan nengoela, aitaren autoa ikusi nuen aparkalekura iristen. Autoaren argiei eraginez agurtu ninduen.
|
|
|
Markesina azpian hartu nuen aterpe. Zigarro
|
bat
piztu eta gozamenez sentitu nuen lehendabiziko kealdiaren dasta garratza. Denbora dezente egin nuen geltokian, institutura zihoazen ikasleei begira.
|
|
|
Arriskurik ez. Taberna  pareko balkoipean babesturik, zigarro
|
bat
piztu  nuen. Gogo betez irentsi nuen lehendabiziko kealdia.
|
|
2003
|
|
|
Horregatik, kezkaz irakurri dugu Kirmen Uribek oraintsu «Putz» aldizkarian egin dioten elkarrizketa mamitsuan esandako zenbait kontu: " Duela gutxi, Eslovenian nengoela, galdetzen nien hangoei zelan zen posible halako gerra
|
bat
piztu izana hain zibilizatua ematen zuen toki batean. Eurekin hizketan nengoela ikarak hartu ninduen, hemengo egoerarekin lotura asko ikusten nituelako" dio idazle ondarrutarrak, Madril aldeko hedabideak gerra estrategi batean daudela gehituz, eta gerra estrategian arerioari gizaki izaera kentzen zaiola nabarmenduz.
|
|
|
hemen aipaturiko hiru sistemek abantaila bat dute: alarma
|
bat
piztu dela atzematen dutenean, urteko 365 egunetan, 24 orduz funtzionatzen duelarik, zentralera dei egiten dute eta honek, bere aldetik, jazotakoaren berri Poliziari jakinarazten dio.
|