|
2000
|
|
|
Materia bizigabea brik, plastiko, metal eta abarrek osatzen dute. Iruñerriko Mankomunitateak sailkapen planta
|
bat
du Gongoran eta materialak bereizten ditu bertan. Jurramendiko Mankomunitateak, aldiz, «compost» deritzon sistemaren bidez sailkatzen ditu gaiak.
|
|
|
Kontsumoaren erlijioaren zelebrazio egun hauetako patxadan sagardi kontuetan aritua naiz. Oinarritik abiatuta sagardi bat antolatzen ari den lagun
|
bat
nuen kontu kide. Mentu oinak lortzeko sagar basakaren haziak bildu, neguan hare heze artean jaso, udaberrian lur gozoan poliki erein, hurrena mentatzeko aukeratutako barietate egokiaren mentuak bildu eta txertatu eta sagardia osatzeko landaketa egin.
|
|
|
Naski, orduan aiseago zen kantatzea egun baino. Abantaila
|
bat
genuen, nola hitzen hala kantuen aireak guk gihaurek konposatzen genituenez, ba, herrietatik gero galde gehiago egiten ziguten. Kantuak gureak izaite horrek bazuen bere garrantzia.
|
|
|
«Goitik etorritako ekimena izan da. Kultura arloak hutsune
|
bat
zuela nabarituta, zerbait zehatza egiteko ardura eman zidaten»
|
|
|
Baina hemen, gainditu beharreko joera ugari dago oraindik eta ekimen erraldoietarako greba orokor bat hori da eta baztertua luke kontsentsu horretatik ateratzen den edozerk. Greba orokorra gizarte
|
batek
duen protesta erakusle sendoenetakoa da seguruenik, eta aurrera egiteko tresna ere izan daiteke, arrakastatsua den neurrian; gizartearen gehiengoak lan egiteari uzten ez badio, ostera, agitazio politikorako tresna bihurtzen da baina ez da greba orokor bat.
|
|
|
Iparraldeko esperientziari begiratuta, «Herria» aldizkariak 50 urtetik gorako historia dauka eta mailak bereizten dira: editorialak eta antzerakoek maila
|
bat
dute eta gero, barrualdean, herrialdeetako kontuetan nor hil den, jaio, ezkondu..., Zuberoako berriak era batera ikusten dira eta beste eredu batzuk ere bai; baina denean ikusten da halako jarraipen bat.
|
|
|
Orain HABErekin batera plan piloto bat diseinatzen ari gara, «Arrasate Press» ARKOko kazetariak modu pertsonalizatuan trebatzeko. Batetik zuzentzaile
|
bat
dugu eta gero trebatzaile bat, bi hiru urteko epe batean kazetarien maila jasotzeko. Oraindik ez da plana abiatu baina zertzen ari gara.
|
|
|
Afaria eramatera joan zitzaizkionean konorte barik aurkitu zuten funtzionarioek bere zeldan. Buruko odoljarioa txikitatik zeukan zain baten malformazioak eraginda izan zela pronostikatu zioten ospitaleko medikuek; buruan angioma
|
bat
zuela jaiotzez adierazi zioten ere. Minutu bakar batzuk beranduago aurkitu izan balute gaur egun ez zen bizirik egongo.
|
|
|
Nire iritzirako, Ana Torrentek lan arras ona egin du. Senarraren rolean Ernesto Alterio ere oso sinesgarri dago, 70eko hamarkadan eramaten ziren bizar horietako
|
bat
duelako baino, rolean erabat sartu delako. Gora egingo duen aktorea da»
|
|
|
Munduan ezta gauzarik hain eder ez plazentik,/ nola emaztia gizonaren petik, buluzkorririk,/ beso biak zabaldurik, dago errendaturik,/ gizon horrek dagiela hartzaz nahi duyenik». Etxepareren «Emazten fabore» poemako ahapaldi
|
bat
dugu hau. Ez da, ez, hasiera makala euskal literatura erotikoarentzat.
|
|
|
Adibidez, ez dut ipuinik idatzi, askotan eskatu dizkidaten arren. Umeak 9 urte ditu, eta orain ez hainbeste, baina txikitan semeari ipuin piloa kontatzen nion, errepertorio
|
bat
genuen: «ama, kontatu tornilloarena», eta tornilloarena; edo «kontatu txakurtxoarena, edo arrai txiki gorriarena».
|
|
|
Arrazoi du Arnaldo Otegik egoera hau frakaso kolektibo gisa deskribatzean, baina frakaso kolektibo horretan talde edo eremu politiko guztien akatsak ere ez dira berberak: PPk
|
bat
du, Lizarrak beste bat, EAJk berea, HBk ere bai, besteek berdin... eta ETAk ere bai, su eten garaiko aktibo eta guzti ez nolanahiko erantzukizuna gainera.
|
|
|
Kasualitatez izan zuten Tanttakakoek Novecento pianojole honen berri. Kike Diaz de Radaren arreba Mediterranioan zehar bidaiatzen ari zela, argitaletxe txiki
|
bat
duten italiar batzuen laguna egin zen. Haiek izan ziren testua eman ziotenak.
|
|
|
Txango osoan zehar margo hori eta zuriekin adierazitako bidea jarraituko dugu. Landarediak inguratutako bidea, galtzada
|
bat
dugu eta bertako arbelek lurzorua estaltzen dute. Nork igaro ote ditu orduak eta orduak harriak moldatu eta bata bestearen alboan ezartzen?
|
|
|
Sarobek duela sei urte ekin zion bideari, eta sorreratik egin du lan zazpigarren artearen alde. Zinema eskola
|
bat
du eta zinema ekoizpen ugari egin dituzte bertan, bai Sarobek, baita gune hori erabili duten enpresek ere. Esperientzia horretatik abiatuta, ikus entzunezko produktuek gorakada nabarmena izan dutela ikusi dute, eta hazten ari den merkatu horren aurrean, zerbait egin beharra zegoela hauteman zuten.
|
|
|
Egoera latzena Iparraldekoa da, Frantziako Konstituzioak ez du euskararen inolako aitorpenik egiten, eta beraz, hor eskubide guztiak ukatuta daude. Nafarroan zonifikazioarekin egoera berezi
|
bat
dugu, eskualde euskaldun eta mistoan eskubide batzuk onartzen dira, baina ez euskaldunean ez da inolako eskubiderik onartzen. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, Trebiño eta Turtziozeko salbuespenekin, koofizialtasuna dago, alabaina Hegoaldean beti ere euskara gazteleraren menpe dago.
|
|
|
Urte guztiko punta puntako unerik bada, lorealdia denez, hau noiz zabaldu aukeratzen izaten dute lana.Garaiaz gain, nolako lorea garatu da beste buruhaustea. Honetan landare familia edo koadrila bakoitzak moda
|
bat
du hautatua. Fruitua emango duen lore emea ernalduko duen arraren polena nola barreiatu da hautuaren gakoa.
|
|
|
Euskal negozio honen jatorria Jon Elosegiren buruan eta ahaleginetan dago. 29 urteko gaztea da, minusbaliotasun fisiko
|
bat
duena (haurtzaroan meningitisak heldu zion eta zeharo gor utzi zuen); duela sei urte nabigatzen, programatzen eta". com" eremu batzuk euskal hiriburuenak esaterako erregistratzen hasi zen. Familiaren laguntzarekin, eta enplegua sortzen duen enpresari gaztea izateagatik Kutxak aurreraturiko 20 milioi pezetako kreditu biguin baten laguntzarekin, bilatzaile sendo bat, foro zerbitzu zabal bat eta burtsetako kotizazioetan sarrera izateko beste zerbitzu bat hasi zen abian jartzen.
|
|
|
Aita euskalduna zuen eta 1965ean etorri zen bizitzera Euskal Herrira. Soziologia ikasketak egin ditu eta beste mahaingurukideek ez duten ikusmolde
|
bat
badu euskalduntze alfabetatzeaz aritzeko: da eta euskaltegietan ibilia da euskara ikasten; AEKn euskaldundu zen, hain zuzen.
|
|
|
Orain Pokemon izeneko marrazki bizidunak daude modan. Esaterako, umeek txapelketa
|
bat
dute Pokemon" Kultura" n nor dagoen jantzien neurtzeko. " Kultura" deitzen diote, badakite" Crongis" bat zer den eta zer bihurtzen den uretan bustitzen bada.
|
|
|
Aurki euskara hutsezko lehenengo bilatzailea Eibar.org orritik aske da, Eibarko Udalaren laguntzaz, domeinu bat erosi ondoren. Honi esker egunean 1.000 bisitari lortzea espero dute (Eibar.org barruan 300
|
bat
zituen). Domeinu propioa erosteko 100.000 pezeta inguru behar izan dituzte.
|
|
|
Somorrostrora joaten dira gehienak eta Portugaleteko Santa Maria eta Barakaldoko Regato eskoletan ere badira egunero Castrotik datozenak. Portugaleteko Astileku ikastolak azken hiru urtetan autobus
|
bat
du Castrorako bidea egiten duena. Ruper Ormaza zuzendari gerentearen hitzetan," ikusi genuen urtero joaten zela ikasleren bat Castrora bizitzera eta autobusa jarri genuen haiek euskaraz ikasten jarrai zezaten, nahiz eta bidean horrenbeste denbora galdu".
|
|
|
Hala ere, gauza magiko dezente kendu nizkion nobela iradokitzaile uzteko. Errealitatetik hurbil dago, gauza ezinezkorik ez dago; ordea, printza batzuk baditu, giro magiko
|
bat
badu
|
|
|
Screenfridge du izena prototipoak eta Interneten nabigatzeko balio du. Atean beira likidoko ordenagailu
|
bat
du, eta horren bitartez, erosketak egin, errezetak kontsultatu nahiz barruan dauden elikagaiei epea noiz amaitzen zaien ikus dezakegu. Enpresa bera plater hegalari antzeko zurgagailuak ikertzen ari da.
|
|
|
Horiek aurrean dutena zurgatzen dute, beti ere altzarien kontra jo gabe. Hain zuzen ere, aurrean zerbait izanez gero, bere inguruan biratzera behartzen duen radar
|
bat
duelako.
|
|
|
Telefono honek agenda
|
bat
du eta datu ugari eta irudi digitalak eskaintzen ditu.
|
|
|
Gurasoen bultzadak ez du eramango inora, hori alferrik da. Gustura badabil, eta gaitasun minimo
|
bat
badu, berari egingo zaio ilusioa eta bera joango da aurrera. Bertsolaritzarekin gozatzen irakastea, hori da garrantzitsuena".
|
|
|
IBSkoek egoitza iraunkorra izatea dute helburu, orain Guildhall Universityn bulegotxo
|
bat
dute, baina ez da erabat ofiziala. 1999rako finkatutako eginkizuna erdietsi dute, webgune bat sortu baitute (http:// ibs.lgu. ac.uk).
|
|
|
Web orria eta e postaz gain, posta zerrenda
|
bat
dute sarean, non elkartearen ekitaldiak, barne funtzionamenduko gaiak eta beste hainbat gai izaten dituzten hizpide. Elkartearekin harremanetan jarri edo aste kulturalaren inguruko informazio gehiago jaso nahiz gero, www.euskaledge.fsnet.co.uk helbidean topatuko duzue
|
|
|
Bertatik atera da idazle ezagun asko eta asko. Han prestigio
|
bat
dute. Hemengo ikuspegitik, ordea, badirudi kultur etxe batean lau zoro frustratu elkartzen direla tailer literarioetan.
|
|
|
Desagertu baino hiru egun lehenago, ekainaren 8an, izan ziren berarekin azkenekoz eta Alegiko lehengusu batzuk ekainaren 10ean izan ziren berarekin. 11n zita
|
bat
zuen norbaitekin, baina ez da argi zita horretan izan zen ala ez. " Naparraren" heriotzaren bertsioetara heldu gara eta, mingotsa izan arren, mahai gainean geratu da gaia.
|
|
|
Askotan bezala, besteren proposamenaren untzian polizoi sartuta iritsi nintzen bertara. Fundamentu pittin
|
bat
zuten lagunei eskerrak, udaberrian bidaia txartel eta abarrak lotu antza utzi genituen. Ez zegoen atzerako aukerarik; bat, bi eta hiru, Korsikara!
|
|
|
jendea interesatzen da eta kasu egiten du. Orain dela bost urte ez zuen zerbait badauka orain bertsolaritzak Iparraldean, jendeak badaki bizirik dagoela eta indar pixka
|
bat
baduela.
|
|
|
Nik Nicole Fontaine Europako Legebiltzarrean entzuten dut tarteka marteka, biolentzia kondenatzen ez dutenekin elkarlanean ari direnek sinesgarritasun demokratikoa lausotzen dutela, eta nik gogoratzen diot gauzak ez direla hain sinple. Ez diot aurpegiratzen bere alderdikide batek, Didier Borotrak, ABko Jakes Abeberrirekin itun
|
bat
duela; ez dut hemengo alderdi estatalek darabilten manikeismoa erabiltzen. Hau da, udal politikak eta herrien bizitzak ñabardura anitzak eta ugariak dituzte.
|
|
|
Bada, arriskutsuagoa izango da txapeldungai baten kontra jokatzea, ez? Gaur, abantaila txiki
|
bat
badute, txapeldunek, Belokik edo Eugik, Rai edo Olaizolaren kontra jokatu dezaketelako.
|
|
|
Bai, pilotak beti egingo du aurrera. Izan daitezke gorabeherak, pilotari handirik ez dagoelako, momentu hortan falta direlako, baina pilotak gauza
|
bat
du inportantea: autoktonoa da.
|
|
|
Orduan ikusi genuen Erdiko Paleolitoko geruzaren azpian zegoela, Behe Paleolitokoa izan zitekeela. Orain badirudi kidetasun
|
bat
duela Atapuercako zenbait hezurrekin, hain zuzen 300.000 urteko hezurra dela. Guk ez genuen garai hartan eta oraindik ere ez dugu zehaztasun hori lortzeko sistemarik.
|
|
|
Aproposa iritzi zioten itsasoa eta arrantzari lotutako istorioa aukeratzeari; nahiz eta gaur egun ez den herriaren oinarrizko irabazpidea, lekeitiar gehienek marinel
|
bat
dute erraietan. Istorio mordoska bilatu ondoren," Moby Dick" irakurri eta zapla, hura aukeratu zuten.
|
|
|
Beste bi udalerritan, Bermeo eta Sopuertan, EAren alkatetzapean dago egina akordioa, eta Gatikan EAk eta EHk dute ituna. Gipuzkoan EAk beste ordezkaritza maila
|
bat
du, eta EHk ere bai, eta akordioak beste modu batera daude.
|
|
|
Eta, noski, museoa izaki, euskaldunen historia eta Idahon izan duten ibilbidea ezagutu daiteke. Orobat, liburutegia eta opari denda
|
bat
dute martxan eta genealogia ikerketa zentroa eta folklore, argazki eta ahozko historiaren artxiboak eratzen ari dira.
|
|
|
Ber printzipioa dute, aktualitateko gauzak lantzen dituzte, eztabaida eta elkarrizketa eran. Berezitasun
|
bat
dute, musika eremua lantzen ari da. Militantismoaren eta erlijioaren eragina musikan, adibidez".
|
|
|
Ez dut uste Didier Borotrak hiria bereziki euskaldundu duenik. Berak, nik bezala, hiri honek euskal nortasun
|
bat
duela uste du, baina ez bakarra. Badira beste nortasunak ere bai.
|
|
|
AZKEN bi urteetan Jose Luis Zumetak egin dituen lanak horien artean" Gernika" eta zaharragoak diren beste hainbat Donostiako San Martingo azokan izango dira ikusgai urriaren 21era arte. Zumetak neurri handiko margolanekin erakusketa
|
bat
zuen helburu eta aukeran zituen lekuen artean ezohiko azoka hau aukeratu zuen, dirudienez, irizpide estetikoei jarraiki. Donostia Kulturak eta Ateri Kultur Baita Elkarteak antolatu dute erakusketa, Donostiako Udalaren, Kutxaren, San Martingo Azokaren Erabiltzaileen Elkartearen eta EHNE sindikatuaren laguntzaz.
|
|
|
PSko Jean Pierre Chevenementek eta RPRko Charles Pasquak, ezkertiar edo eskuintiar izan, argudio bera darabilte deszentralizazioari eta Europako eraikuntzari buruz. Frantziak deszentralizaziori ekiteko heldutasun test
|
bat
du Korsikako aferan, eta Lionel Jospin test honen giltzarria da.
|
|
|
Otxandio, urteen artean Bizkaiko jaurerrian Diego Lopez de Haro jaunak fundatutako lehen hiribilduetako
|
bat
dugu. Eta baita organoak garrantzia handia izan duen tokia ere.
|
|
|
Ez du esan nahi Batzarren dauden gainontzekoak joera hauen aurkakoa direla, baina sozietatean txertatuta dauden sektore kristauek bere pisua dute. Batzarrek beste sentsibilitate
|
bat
du.
|
|
|
Oso futbolzalea den seme
|
bat
dut. Horregatik edo, bururatu zitzaidan futbitoaren inguruan egindako nobelatxo bat idaztea.
|
|
|
Sexismoaren kontrako mezua, lehiakorkeriaren aurkakoa, beti irabazle izan behar horren aurkakoa... Herri honetaz ere metafora txiki
|
bat
baduela iruditzen zait. Ez dakit haurrak ohartuko diren horretaz, baina liburu guztiak haurrentzat eta ez hain haur direnentzat idazten direnez, behar bada helduak ohartuko dira.
|
|
|
Popularrek alderdi sozialistaren kontura etekina atera zuten eta orain EAJren kontura atera nahi dute. Guk programa
|
bat
dugu herri honentzat. Planteamentu berri baterako aldaketa lasaia sinbolizatu nahi dugu.
|
|
|
Hegoaldean borroka armatuak ekartzen dituen ondorioengatik izigarrizko kritikak jasaiten dituen unean, Iparraldean abertzaletasunaren indartzeko borroka armatuaren baliogarritasuna azpimarratzen du. Baieztapen honek behar luke beste oihartzun
|
bat
ukan, egoera politikoak desberdinak baitira. Erakunde honentzat departamenduaren aldeko desmartxa porrot baten aitzinean dela uler daiteke azterketan; Frantziak ez duela inongo urratsik eman, nahiz eta eskakizun hori eskasa izan.
|
|
|
Sergio Ordoñezekin batera, film labur bati musika jartzeko lanetan dabil, gainera. Synbiun Pandora eta La Bemba Blanch taldeetan egona den Sergiok ere Venas gitarrajolearekin batera proiektu
|
bat
du esku artean. Jabier Muguruzak bere bakarkako bidean jarraituko du.
|
|
|
Garzonen ofentsibaren aurkako balorazio eta erantzuna prestatzerakoan, azken atxilotuen eta 18/ 98 sumario ospetsuaren inguruan atxilotutakoen artean egindako bereizketaren zergatia ez dut inondik inora ulertzen. Argi dago, bakoitzak politikoki duen filiazioa alde batera utzita, Gar zonen jarduera guztiek helburu garbi
|
bat
dutela: ordenu konstituzionala iraultzea helburutzat duten erakunde eta ekimen oro ETA erakunde armatuarekin parekatzea, hain zuzen ere.
|
|
|
ITPren sorrera Europako Eurofighter ehiza hegazkinari loturik dago. Espainiako Estatuak hegazkin horren eraikuntzan esku hartzea erabaki zuenean, hegazkinak eraikitzeko enpresa
|
bat
zuen eskura, Construcciones Aeronauticas, CASA, baina motor aeronautikoak egiteko enpresarik ez zuen. Horretarako sortu zen ITP 1989an, eta horregatik jarraitzen du estatuak bere partaidetza edukitzen Bazanen bidez. Estatuaren enpresa publiko honek eta Senerrek, bakoitzak %50 jarriz, Turbo 2000 enpresa sortu zuten, aldi berean ITPren %53, 2 duelarik.
|
|
|
Erran gabe doa, zenbait idazleren kasuan komunikabideetan azaltzea, irakurlegoa uxatzeko erarik onena ere izan daitekeela... Gero, jakina, Euskal Herrian gazteleraz edo frantsesez funtzionatzen duten komunikabideen zereginaz mintzatu behar genuke, hauek, izatekotan, orotariko gaietarako euskal kuota
|
bat
baitute (gaur liburu baten aurkezpenari buruzko erreportaia, bihar taloaren onurei buruzko artikulua) eta kultura nahiz elkarrizketa" serioen" ataletara apenas irits daitekeen euskal idazle talo artera kondenatua.
|
|
|
Eskuinerantz joko dugu, Marzana, Axpe, Santiago eta Arrazola auzune ederrak bisitatu asmoz. Kilometro
|
batera
dugun bidegurutzearen atzean Marzana etxe multzoa aurkituko dugu, Axperekin batera auzo bakarra osatzen duena. Marzanan aipagarriena San Martin parroki ederra da, atxikirik duen Marzana armarridun kanpandorrearekin.
|
|
|
Ezkerrean eliza (kanpandorre ederrarekin) igaro ostean, eskuinean Iturri eta Larreategi jauregiak ditugu, eta harantzago, eskuinean baita ere, Olazabal jauregi oso ederra. Honen pareko bidegurutzean Elorrioko perletako
|
bat
dugu: 1522an eraiki zen Gurutziaga gurutze gotikoa.
|
|
|
Erran gabe doa, zenbait idazleren kasuan komunikabideetan azaltzea, irakurlegoa uxatzeko erarik onena ere izan daitekeela... Gero, jakina, Euskal Herrian gazteleraz edo frantsesez funtzionatzen duten komunikabideen zereginaz mintzatu behar genuke, hauek izatekotan orotariko gaietarako euskal kuota
|
bat
baitute (gaur liburu baten aurkezpenari buruzko erreportaia, bihar taloaren onurei buruzko artikulua) eta kultura nahiz elkarrizketa" serioen" ataletara apenas irits daitekeen euskal idazle talo artera kondenatua.
|
|
|
Nik galdera
|
bat
dut Amurizarentzat: zuk bukaera errepikatzen baduzu, ziurtasun minimo bat eduki behar duzu errepikatuko den bukaera hori indartsua izango dela poetikoki, hau da, formulazio aldetik...
|
|
|
Gezien jokoarekin" Lau Hiru Bi Bat, zero" jarri nien orduan, kapritxoz. Gustatuko litzaidake lehenengo irakurketa behintzat segidan egitea, lau atal horiek halako hari
|
bat
baitute. Intentzioz behintzat, nik azkeneko atalean daudenak aurrekoa irakurrita zuenarentzat idatzi nituen.
|
|
|
Erdi Aroko azokak eta jarraian autopistak eta hotelak aipatzen dira narrazio berean. Merlin magoak tesi
|
bat
du idatzia" The city as an artifact" izenekoa eta Chicagon 5891 urtean defendatua... Egileak leiendetako, oraingo eta etorkizuneko errealitatea aldi bereko egiten ditu, baina horregatik beragatik pertsonaien askatasuna mugatua da, iraganaldia eta leiendetako gertakariak bezala erremediorik gabeko fatalitatearen menpe baitaude.
|
|
|
Beharbada Narrazioak liburu honexen izenburua da Sarrionandiaren liburuen izenburuen artean sinpleena, beste guztiak interpretazioa behar duten sintagmak izan dira edo azalpena eskatzen duten hitz multzoak, baina kasu honetan, agian, sinpletasunak omenaldi
|
bat
du barnean. Agian Jorge Luis Borgesen ipuinen bilduma baten Narraciones (Cátedra 1980) edizioaren izen bera darama Joseba Sarrionandiaren Narrazioak liburu honek.
|
|
|
Izuen zentzuaren giltzetako bat Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan itzultzen duen poema batean dioenak argitu liezaguke" Zein bizimodu hautatu?"" Enparantzan burruka/ eta arazo zailak daude, etxe barruan ardurak/ Baratzean lan amaiezinak, itsasoetan izuak". (Prosodipo Pelakoaren epigrama baten itzulpena, 33 or.). Hortaz, literatura klasikoan ezaguna den itsasoari buruzko" topos" horietako
|
bat
du bereganatua, ziurrenik, itsasoko izuetatik gordetzeko lekuetan barrena doa bidaiaria. b) 80ko hamarkadako poesia berriaren manifestua
|
|
|
Deiturak berak argi erakusten duen bezala, oinarrian maitasunezko istorio
|
bat
duen eleberriari deritzaio honela.
|
|
|
Honela, honek dituen lotsak gainditzeko igaro beharreko bidea azaltzen digu. Horretarako, putetxeen giroa, Bilboko gau giroa, ETAko kide
|
batekin
duen harremana... aurkeztuko dizkigu. Liburua, bestalde, ukitu sentimentalez josia dago.
|
|
|
honetan, bere emaztea, Laura, asteburuan kurtsilo bat egitera joan dela-eta bakarrik geratzen den senar baten istorioa kontatzen zaigu. Senarra, Markos, bakarrik geratzean, rock musika talde
|
bat
duen bere anaiarekin Vigora kontzertu bat entzutera joatea erabakitzen du. Lauraren irteerak eta giro aldaketak kolokan jarriko dute pertsonaiaren mundu osoa.
|
|
|
Izan ere, I. Mundu Gerrako lubakietako egoera irudikatzen zaigu. Honela, Frantziaren armadara gerratean parte hartzera joan behar izan zuten euskaldunetariko
|
bat
dugu eleberri honen protagonista: Jean Etxegoien.
|
|
|
Hala ere, hiru leku hauek erlazionaturik daude, eta ez gerragatik soilik, baita hirurek pertsonaia komun
|
bat
dutelako ere. Honela, Fidel, protagonista izateaz gain hiru istorioak elkartuko dituen pertsonaia ere izango da.
|
|
|
Apaiz desmitifikatzailea, protestanteen baitan ematen den jarreratik hurbil," fedea galtzeraino heltzen da. Motza den gazte
|
bat
du itxaropen bakarra, Ladix protagonista. Ume sotil hori baliatuz agian berrekar daiteke lehengo posiziotara, eta hala lortzen du" Mujikaren ustez.
|
|
|
Mailuix Legorburuk bere lehen eleberri honetan nekazaritza giroan kokaturiko istorio
|
bat
du kontagai. Honela laburbildu zuen argumentua Jon Casenavek Maiatz aldizkariko iruzkin batean:
|
|
|
Seme alabak eskolatu nahi zituzten gurasoek ordea, ezin ba kexatu, beren haurrak ikasketarik gabe geldituko ziren beldurrez. Jokaera horren lehen lekukoetariko
|
bat
dugu, nik dakidanez behintzat, Nafarroako Galipentzu herriko maisua, 1730 urtean era horretan haurrak zigortzen zituena, Jose Mateo zeritzan galipentzuarrak urte horretako irailaren 14an Orreagako artxiboan utzi zuen lekukotasunak dioenez; Bernardo Estornés Lasak bere liburuetariko batera oso ongi eraman zituen euskarak historian zehar izan dituen gertakariak, Canto y cantares de Euskalerria.... Poemario nacional vasco (1994) delakoan.
|
|
|
Orain arte esandakoa laburbilduz, esan dezagun ezen gure hipotesia honako haudela, alegia, euskal nortasun nazionala prozesu eta mekanismo ezberdinen bitartezeraikitzen ari dela. Alde batetik epe luzeko nortasun etnikoa daukagu, oinarrian osagaikultural eta historiko enpirikoak dituena (hizkuntza, oroimena, kultura, e.a.). Bestealdetik, aurrekoari lotzen edo gaineratzen zaion beste nazio nortasun
|
bat
dugu, zeinaren barnean garrantzi handia duen eremu publikoan, eta beste eremu batzuetan, eraikitzen den irudikatutako komunitateak. Aldi berean, prozesu hauek guztiak kontrako norabidean ere ari dira gertatzen:
|
|
|
Gaur egun, zehatz mehatz, Gure Irratiak asteko goiz guztietan kronika bat eskaintzen du45, Lapurdiko eguraldia (eta ez Ipar Euskal Herrikoa...); eta kirol eta kultur gertakizunakkasetean grabatu eta bidaltzen ditu.Aipatzekoa da, azkenik, Euskadi Irratiak. Radio Euskadik bezala? 1993kourriaren 3tik aurrera Baionan berriemaile
|
bat
duela. Bi korrespondentzia hauez eta ElDiario Vasco eta ETBIeko. Iparraldearen Orena?
|
|
|
Euskara ignoratzen duten egunkarien arteko beste
|
bat
dugu El Periodico de Alavaprobintziazalea. Egunkari gasteiztarrak ez du apenas ezer argitaratzen euskaraz, etaargitaratzen duen apur horrek ez du ia balio estatistikorik.
|
|
|
–Mapa: Edozein aldagaik lurrazalean edo honen zati
|
batean
duen banaketa irudikatzenduen adierazpide grafikoa. Aldagai horiek mota askotakoak izaten dira:
|
|
|
Prozesu honetan, bi alor bereiz ditzakegu: alor subjektiboa, norbanakoaren atxekipen sentimendua kontuan hartuz, eta alor objektibo modura har dezakeguna, norbanakoak egitura politiko juridiko
|
batekin
duen lotura, hots, lotura juridikoa. Hortaz, naziotasuna eta nazionalitatea bereizi beharra dago.
|
|
|
Estatuareneredu hau demokratikotzat hartua izan zen, zeren herri subiranotasunaren printzipioan oinarritu baitzen. Baina, eredu honek jatorrizko arazo
|
bat
zuen: naziotasun ideologia erasokor bihurtzen zenean, besteen (ahulen, eskuarki) naziotasuna errefusatu, baztertu eta diabolizatu egiten zen.
|
|
|
Bestearen adierazle orok, Bestearen hitz orok esanahizko efektu
|
bat
du, hizkilarriz idatzitako Bestearen kokagunea onartu zaion unetik. Hauxe da psikoterapiaeta psikoanalisiaren oinarri komuna.
|
|
|
Friedlaender ek honako teoria azaldu zigun. Indiferentzia Sortzailea, liburuan: , edozein gertakizunek zero puntu
|
batekin
du harremana. Zero puntuhonetatik kontrakoen ezberdintasuna gertatzen da.
|
|
|
Ageriko eszenak esanahizko unitate
|
bat
du, hau da, ageriko eszena orokirudimenezko eszena batera garamatza. Zentzu honetan, eszenak lau dimentsioditu:
|
|
|
Ikus dezagun lehenik zeintzuk diren euskararen eremuan nagusiki erabiltzen direnhaize izenak3 Ezer baino lehen aipatu behar da itaunak eta jaso diren erantzunakbatzuetan ez datozela itxi itxian bat. Sarritan gertatzen ez den arren, herriarenorografiak baldintzatzen du noiz edo noiz haizeen norabidea, eta jazotzen da herribatzuetan ez izatea puntu kardinalei zehatz dagokien haizerik, halako puntukardinalera begira mendi handi
|
bat
duelako edo bestelako arrazoiak bitarte. Arazohauek kontuan izanik, hona hemen lehen lehenik jaso diren izen hedatuenak:
|
|
|
Kulturaren munduan ekonomia parametro hutsetan aritzeak, kalte handiak ekarliezaizkiguke. Giza ekintzetan indize
|
bat
dugu errentagarritasuna. Aro modernotik honadirutan neurtu dena.
|
|
|
Iruditzen zait bizitza, pertsonarena, indibiduala dela, norberarena, bereziadela. Pertsonen multzotan ere batzuek berezitasun
|
bat
dutela sentitzen dute, hizkuntzadela, sentipenak direla, elkarkidetasunean bizi-nahia dutelako azken finean. Lehentasuna ematen diote horrela bizitzeari, munduan dauden beste onuren aurrean.
|
|
|
Hizkuntzak baino nahiago izan dut mintzairak hitza izenburu jarri. Azpimarratunahi dut hizkuntzaren sisteman ideia, kontzeptu, balioen sare
|
bat
dugula, gurehausnarketei bizitzan ibiltzeko ahalmena ematen diena. Mintzairak kultura bateskatzen du gai bati buruz hitz egiteko orduan, hizkuntza horri dagokion kultura, alegia.
|
|
|
Hasiera honetatik bukaeraraino, existentziaren nobela bat izanen da Leturiaren egunkariezkutua. Funtsean hautu existentzialen prozesuaren, erabakimenaren dialektikaren, esposizio
|
bat
duzu Txillardegiren nobela osoa, hori besterik ez baita gure bizitzaere?. Ez gertakaria, ez karakterra, existentzia da protagonista.
|
|
|
Bere desengainu amodiozkoaren ondoren, nahiko zakar etaerdeinuzkoak bihurtu dira Kierkegaard-en testuak emakumeari buruz. Baina hori bestegai
|
bat
genuke.
|
|
|
Sintetizagailuaren funtziorik garrantzitsuena soinuaren seinale akustikoa lortzeandatza. Egiatan, sistema digital
|
bat
dugunez gero, sintesi programak edo softwareakseinale baten laginak baino ez ditu lortuko, geroago lagin horiek audio sistemarabidaliko dira beren jaulkipen akustikorako.
|
|
|
Peirce-k dioenez pragmatismoak ez du bilatzen soilik egia edo errealitatea zehaztea; pragmatismoak hitzen edo proposamenen esangura eta jarduera komunikatiboanolakoa den argitu nahi du. Objektu
|
bati buruz
dugun ideia ez da gauzatzen guregogoetan modu isolatu batean, gure zentzu edo oharmen sistematik at; ideia horiobjektu horrek gure jarduera mentalean eragiten dituen ondorioei lotuta dago, ezinbestez.
|
|
|
–Desirazko itsasoa;/ nahi izate batenmugarik eza. / Izar
|
bat
zaitut zu,/ ludi osoa argitzen duzuna;/ guzi guzia maite ohi duzun/ bihotz sutsu?
|
|
|
eta, beraiek bezero pribatu, enpresaketa familiak?
|
bat
badute ere, gordailu bankuen kalitateari esker da. Beste hitzezesanda, banku billeteek jendartean zirkulatzen dutela egia baldin bada, beraiek ekonomian, injektatuak?
|
|
|
Animaliaren gurariak, eta gizakia animalia ere bada, gazte eroek sarritanazpimarratu dutenez? mundu errealeko izaki
|
bat
du helburu: ura, adibidez.
|
|
|
Aitzitik, gizakiak munduaren funtsa aldatzen du, bere borroka eta lanen ekintzazulatzaileen bitartez; jarduera honek beste nahi baterantz zuzenduriko giza nahiez natural
|
bat
du abiapuntu, mundu enpirikoan ez dagoen zerbait hortaz. Izan ere, JoxeAzurmendi ren hitzetan esateko,, gizonaren historian dena da artifiziala? 11, abiaburuberetik hain zuzen ere.
|
|
|
Gaur egun, teknikari esker ahalgarri da jakitea, irrati emandegi batek une jakin
|
batean
dituen entzuleak zenbat diren; horretarako detektagailu elektroniko sofistikatuak erabiltzen dira. Eta aparatu horien bitartez lortutako kopuruak direla-eta, irratia aztertzen dutenek honako ondorio hau atera dute:
|
|
|
Beraz, albistearen hasiera edo aurkezpena dilatatzeko balio duten abiatzeek xede argi
|
bat
dute: entzuleen arreta erakartzea.
|
|
|
Izena ahoskatzeko oso zaila bada eta pertsonaiak kargu
|
bat
badu, hobe da kargua aipatzea, izena baino.
|
|
|
Aldatzen den bakarra, sistema fonetikorako egokitzapena da. Aditza, izen eta aditzondoak interjekzio modura erabiltzean, hitz horiek errealitate
|
batekin
duten lotura zuzenaz edota indarraz baliatzen da. Lengoaiak audio ikonizitatearen sesgo bat hartzen du, eta, beraz, baita naturalitate kutsua ere; ez ordea, konbentzionaltasunik.
|
|
|
Herriko Etxeek ere beren laguntza ttipia ekartzen daukute: Baxenabarreko 78 herrietarik 40
|
batek
du Irratia laguntzen?. Beraz, aurrekontuko diru sarrerak honako era honetara zeuden (Herria, 1992):
|
|
|
Gutun gehienetan entzuleek beren kexak agertzen dituzte irratilarien lengoaia iraingarri eta kaskarra dela-eta, baita gai eztabaidatsuen tratamenduagatik ere. Suitzako lagunek edo hiritarrek bide demokratiko
|
bat
dute bertako telebista eta irrati federalen aurka joateko. Helvetiar herrian, botere politikoaren menean ez dagoen Epaimahai bat dago, non jendearen protestak entzun eta aztertzen diren.
|
|
|
GUVAC kooperatibak abeltzaintzari lotutako beste enpresa
|
bat
du, pentsuak egiten dituen Ambasaguaskoa hain zuzen. 1968 urtean, Lanzas Agudas, San Este ban eta Ahedoko kooperatiba txikien fusioz sortutako kooperatiba hau, 1972 urtera arte ez zen ofizialki inauguratu.
|
|
|
Aldez aurretik egokia iruditzen zaigu nazionalismoak izan duen garrantzia azpimarratzea. Zalantzarik gabe, beste kontzepzio politiko batzuekin batera, XIX. eta XX. mendeetako kontzepzio nagusienetariko
|
bat
dugu (gaur egun ere, XXI. mendearen atarian gaudelarik, nahiz batzuen ustez guztiz zaharkitua izan, ezin da ukatu indar ikaragarria duenik). Baina ez da forma zehatz bakarra hartzen duen kontzepzioa, eta askotan beste batzuekin gurutzatzen da bide berean, bat egiten du, edota nahasten da; horra hor, adibidez, faxismoak eta nazional-sozialismoak nazionalismoari emandako forma, kolonialismoarekin izan duen zerikusia, marxismoaren nazioa eta nazionalismoa ulertzeko era hain ezberdinak, kontrajarriak askotan?, Estatu liberaletan beteriko zeregina, nazio askapenerako mugimenduetan beterikoa, etab.3 Edozein ikuspegi ideologiko aukeratuta ere, zaila da nazioaz eta nazionalismoaz aritu izan den norbait ez aurkitzea.
|
|
|
Egia esateko, eguzkia irten ondoren kantatzeak ez du batere misteriorik. Horrexegatik diot, hain zuzen ere, gure oilarrak dohainen
|
bat
duela: eguzkiaren lehen printza oraindik azaldu gabe dagoenean abesten duelako.
|