|
2000
|
|
|
Dena dela, lantzen gabiltzan beste batzukere ez ditugu baztertu: TILT eredua (Taylor, 1998) eta osagai prosodikoen kuantifikazio bektorialak darabiltzan beste eredu
|
bat
ere bai (Mohler, 1998).
|
|
|
hitz haiek barren barrendik atera zitzaizkidala. Eta beldur puntu bat sentitu nuen, eta libertate sentimendu izugarri
|
bat
ere bai, beldurrarekin batean...
|
|
|
Eta leizearen ertzean gurutze bat zegoen. Eta harri guti batzuk ikusi nituen, bai leizearen inguruan, eta bai leizeko koskan ere, harlanduren
|
bat
ere bai tartean, eta hark ere guztiz harritu ninduen.
|
|
|
ikasi nuen, konparazione, ezen desirak mugitzen duela mundua, baina ikasi nuen, halaber, ezen ez dela desiratzen dena lehenago konplitzeagatik bizitzaz gehiago gozatzen; eta ikasi nuen, finean, ezen gauzarik tipienetan gorde daitekeela bizitzaren handia, zeren zaldun handi batek noiznahi den huts egin baitziezazuke, baina bide bazterreko lorerik tipienak nekez. Eta, hala, doña Lidiarekin urtebete egin ondoren, jalgi nintzen handik, biziberriturik bezala... eta pena pixka
|
batekin
ere bai, zeren jende guti estimatu izan baitut bizitzan eta ezertan eduki, nola eduki izan bainuen andere jakintsu hura, eta zeren, ospitaletik kanporat nindoalarik, utzi beharra bainuen adiskide hura..."
|
|
|
Izan ere, komunionea egin nahi ez nuelako, aitak zartako ikaragarri hura eman zidan eta kondenatuen gelan giltzapetu. Eta, gela ilun hartan beldurrak airean nengoela, nor etorriko... eta osaba Joanikot!, ene aingeru begiralea balitz bezala, bere adostasuna eta bere babesa eta geriza eskaintzen zizkidala... eta sekeretu
|
bat
ere bai, berea ez ezik enea ere izan zitekeena, eta enea zena jadaneko... zeren eta osaba Joanikot protestant baitzen, jaun Esteban Etxegoien etxeko ardi beltza bezalaxe, osabak berak jakinarazi zidanez, bere historiaren eta arbaso zahar harenaren berri emaiten zidala! Eta, erran ere, halaxe erran zidan osabak, eskua bere eskuz hertsatzen zidala:
|
|
|
, ohiko kamisetaren partez, blusa zuri baporetsua zekarren soinean; haren azpian, ikusi makusika ari zitzaidan, orban likits, titi zorro beltz baten zeruertz lainotua. Ikusgarria zen, baina dezepzio tiki
|
bat
ere bai niretako: paparra begitik kentzen zidan, azken aldi horretako ene fantasia guztietan nire eskuek aparteko ibilaldia egiten zutelarik, alderdi orain estali horretatik abiatuta, haren eguneroko kamiseta tirantedunen baten barneko errai menditsuetara.
|
|
|
—Ezin kexa. Suhiltzaileetan buru egiten zuenari hitz batzuk, udaltzain sarjentu
|
bati
ere bai, eta hilotza aurkitu duenari ez, etxera itzuli baita, baina bai haren ilobari. Ez duk gauza bera, baina berdin berdin balio dik betegarritako.
|
|
|
—Horixe, Charly. Eta bertze gizonezko
|
batek
ere bai, ez baitzuen izenik utzi.
|
|
|
Exekuta dezatela! Asesina dezatela!", oihukatu zuen herriak behin eta birritan, behin eta birritan, eta hirugarren aldi
|
batez
ere bai.
|
|
|
Jendea adi adi zegoen, pipitarik jan gabe, ez zen ezer entzuten ahal plato desestalian. Ana Morenak banan banan erantzun zituen galdera bihurriak, delektazio apur
|
batez
ere bai esango nuke. Zuzen, ordea:
|
|
|
Orduak joan ziren, orduak eta orduak, eta azken ordu
|
bat
ere bai. Patio gotikoan jendeak bere hartan zirauen itxura batean, gure aitorpenak entzuteko irrikaz.
|
|
|
Futxo eta errefutxo! Rakelek arrazoia zuen eta nik, orain, beldur apur
|
bat
ere bai. Aintzira gaziaren ondoko kanpinetik, arratsaldeko bostak direnean.
|
|
|
Indartsu zegoela zirudien arren, egun batetik bestera hil zen. Beasaindar
|
bat
ere bai, Mata abizena zuena; neumotorax tratamendua egin zioten, baina hobekuntzarik eragin ez zionez, plastia ebakuntza egin behar; ebakuntzaren ondoren bisitan joan nintzaion, animatua ikusi nuen goiko gelan; hurrengo goizean hil zen. Arruabarrena zeritzan bat ere bazen, marrazten artista zena; Merced egunean jaia antolatu zuten mojek, eta batzuk mozorrotuta ibili ginen marrazkilariari adorea ematen, baina ez dakit zer atarramentu izan zuen.
|
|
|
Mundu bat ikusi nuen han, ikusterik uste ez nuen jendea. Paisanozko txakur pila
|
bat
ere bai, bide batez; liskar batzuk sortu zituzten txakurrek elizkizunaren ondoren, korrikaldiak izan ziren. Jende heldua ikusi nuen hiletetan, gerran ibilitakoak izango ziren asko.
|
|
|
Oroz gain, Xani haren janzkerak eman zion atentzioa: mahonezko galtzak, baiki, txaketa beltz zabal
|
bat
ere bai, ordea. Agian hiriko moda zen.
|
|
|
Bere begi kuriosoez Xani begira zegoela, Xanek moflete potoloan atximurka txiki bat egin, eskutxoa heldu zion; bide batez eta zenbait segundoz, bere umetxoari ama harrotasunez begiratzen zion emakume argalari soinekoa, bularren aldean, pixka bat ukituz. Ez zen detaile hartaz agian emakume argala ohartu, alabaina pasiloaz bestaldetik emakume sendoa berari, edo haurrari, bederen eszenari begira zegoen; txeraz, baiki, errezelo pixka
|
batekin
ere bai, menturaz, ordea. Xanek eskua erretiratu, kanpora begiratu zuen.
|
|
2001
|
|
|
" Ikasten" aztertzen konturatu ginen. Oso harro gaude disko horrekin, baina egia da erritmo denak pisutsuak direla eta guk badaukagu punki ukitu
|
bat
ere bai, eta horregatik, abiadura pixka bat sartu behar genuen. Jada bosgarren aldian oso erraz entzuten da diskoa.
|
|
|
Mugimendu islamistak nazioarte mailako komunitate islamiarra eratzeko saioan ari dira, eta hori, neurri batean, elkarren artean koordinatzen diren taldeen artean eratzen ari da. Ez dakit zein eratako lotura mailarekin, baina antolakunde bat egon badago, eta oinarrizko estrategia
|
bat
ere bai.
|
|
|
MIREN eta TOMAS sukaldean daude. TOMAS, zutik, kafea prestatzen ari da (kafetera aurrean du, azukreontzia ondoan, kikara
|
bat
ere bai ikusgarri). Kafea bota du kikarara eta goilara txikiaz eragiten ari zaio bereari.
|
|
|
Giuseppe mutil koskorra zela, On Pietro Baistrocchi herriko Bikarioak oinarrizko gai batzuk sartu zizkion buruan, eta bihotzean: irakurtzen irakatsi zion, latinezko gauza batzuk eta musika pixka
|
bat
ere bai, Parrokiako organista baitzen. Hamar urte egin zituenean, gurasoek sorlekutik gertu zegoen Bussetoko institutuan matrikulatu zuten.
|
|
|
Baina ez dago ia inor bere ondoan. Dantzan ari den koadrila handi bat, baina arreta txikiena jarri ez diona, eta bikote
|
bat
ere bai pixka bat harantzago, elkarri muxuka. Lotsagabe begira geratu zaie.
|
|
|
Erosi berri duen blok koadrikulatu bat eta errenta aitorpena egiteko inprimaki sorta dauzka bertan gordeta. Goialdean hizki larriz GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA – DIPUTACIÓN FORAL DE GIPUZKOA idatzita daukan orri
|
bat
ere bai, Tasiok berak atzo etxeko ordenagailuan egindakoa.
|
|
|
Hiru bostak bitartean eta beste hainbeste bostetatik seietara. Eta zazpietan UBIn dabilen neska
|
bat
ere bai, baina astearte eta ostegunetan soilik.
|
|
|
Pilar, Ana. Lehengusuren
|
bat
ere bai, negar txikiagotan. Nik ez nuen egin, ordea.
|
|
|
Behin estazioan, hiru neska dotore ikusi zituen Marcosek segidan eta laugarren
|
bat
ere bai; baina atzazalak luzeegi zeuzkan laugarrenak.
|
|
|
Tika deitzen diote. Maiztxo sudur hegalean kolorezko orratz mutur borobil
|
bat
ere bai. Orain Euskal Herriko zenbait neskatxak bezala.
|
|
|
Ontzi ugari dago moilan, turistak karelean erakusten dituen kruzero handi dotore
|
bat
ere bai, hirulau txiki zahar kalamastraren alboan.
|
|
|
Noizean behin zuhaitz enborrak ikusten dira, eta dortoka maskorren
|
bat
ere bai. Erriberako arboletan ahate txantxoak eguzkitan lehortzen dira, eta han goian, bidexkatik, bi ume txiki doaz kolore urdin eta zuriko uniformearekin eskolara, berandu eta presarik gabe.
|
|
|
Ez dut uste guztira ehun bertso gorde direnik (eta bertso esatean lerro esan nahi dut) edo gehienez berrehun, eta horiek ere zatika eta bakanka heldu zaizkigu. Teatroaz beste horrenbeste esan behar; orain badakigu, Oihenarti eskerrak, hamaseigarren mendean pastoralak eta bestelakoak bazirela Baxenabarren ere, ez Zuberoan bakarrik, eta Oihenartek berak ematen digu horien egile baten edo besteren izena eta obra
|
batena
ere bai, Artzain gorria; baina izena baizik ez dakigu zoritxarrez eta artzain hori nor zenik ere ez.
|
|
|
Baina arazo osoa Del Burgorengan pertsonalizatzea gehiegizkoa da: Nafarroako antieuskaldunak herrialde osoko erakunde eta giza-sareetan barreiaturik daude; komunikabide indartsuenak euren esku dituzte; hezkuntzasistemaren zati handi
|
bat
ere bai, eta poliki poliki, asmoak ezkutatu gabe, inolako konplexurik gabe, demokraziareneta zuzenbide estatuaren arrazoietan makurturik jo eta su egitea erabaki dute. Eta arrazoia bakarra da:
|
|
|
Halaxe egiten baitzuen urduritzen zelarik. Behi bat bagenuen, mando
|
bat
ere bai, zerriak, konejuak, oiloak, bai eta ahuntzak batzuetan ere. Arrautzak biltzen hasi zen eta oilo aldrebes xamarren bat bazuela iruditu zitzaion.
|
|
|
Seko maiteminduta dagoen norbaiten sentimendu amultsuak biziki ageri ziren. Sinadura
|
bat
ere bai: Peter.
|
|
2002
|
|
|
Herri mailan hainbat ahalegin ari dira egiten zentzu horretan, baina ez leku guztietan. Agian Gipuzkoan bai, Bizkaiko alde
|
batean
ere bai, baina Araban ez. Araban herri mailako ekimenari esker ez bada ez dago ia ezer.
|
|
|
Agitz agudo jantzi ditugu jertseak. Aurrez aurre Goldaratz, Latasa zokoan, autobideko tuneletatik hurbil, Urritzako etxeren
|
bat
ere bai, urrunago, Larraungo hiru herri, Basaburukoak bost. Etxaleku, Oskotz eta Zarranz oso ongi ageri dira.
|
|
|
Hasiberri baten filma. Teknikoki soinu asko falta zaio, soinu banda egoki
|
bat
ere bai eta plano asko pertsonaietatik gertuago egotea. Era berean, film honetan dena da hain espontaneoa interesgarria ere iruditzen zaidala.
|
|
|
50eko hamarkadaz geroztik, munduan 50 eta 100 milioi OHE kasuz hitz egiten da; kontuak aterata, horrek esan nahi luke ordu erdiro plater hegalariren bat ikusten dela munduko lekuren batean. Fenomeno erreala balitz, fisikoa, torlojuren bat hartu ahal izango genukeen honezkero, edo zalantzatik haratagoko ebidentziaren
|
bat
ere bai! Eta horixe da falta dena:
|
|
|
Hilobi askotan (Olaberta, Aranzadi, Chabola de la Hechicera, Askorrigana, Artekosaro, Erbillerri, hemen estalaktita zati
|
bat
ere bai?; Fuente Morena etaPeña Guerra II (Errioxa), Los Zumacales eta El Miradero (Valladolid)... edo PadreAreso ehorzketa haitzuloan. Biguezal?) aipatzen den erritualetako bat, hilotzakkoloregai gorriz ihinztatzekoa da, honetarako eskuarki okrea erabili zelarik. Bestebatzuetan, berriz, zinabrioa erabili zen okrearen ordez, adibidez, Neolito AroanÇatal Huyuk hiriskan (Turkia) egindako ehorzketetan; eta Penintsulan, G. Delibes ek (1995) dioenez, La Velilla n (gutxienez 150 km-ra lortuko zuten, Riaño inguruan, Leonen), Chan de Armada n (Galizia) eta Siret ek Penintsulako hego ekialdeanindusitako hilobi argariko batzuetan.
|
|
|
Tiomersala aspalditik erabiltzen da txertoetan, baina duela bi urte arte ez da izan AEBetako eta Britainia Handiko zenbait mediku eta ikertzailek sindrome autistak edo gaixo horien antzeko portaerak dituzten haurren mundu osoko hazkundearekin zerikusia izan duenik. Autismoak, 1970 urtea baino lehen, kasu bat zuen 2.000 biztanleko, eta, AEBko Hezkuntza Bereziko Departamentuaren eta Madrilgo Unibertsitate Autonomoaren azken ikerketen arabera, 666 pertsonatik batean agertu da patologia gisa, eta 333 kasutik
|
batean
ere bai, biztanleria arloen arabera. Albert Enayati Medikuntzaren Teknologiako ikertzaile zientifikoak eta Boyd Haley Kentuckyko Unibertsitateko Kimika Saileko zuzendariak, besteak beste, txertoen merkurioaren eta sintoma autisten arteko harreman zuzenaren berri eman dute; besteak beste, komunikatzeko ezintasunetik hasi eta disfasiraino (hizkuntza nahasteak), hiperaktibitatera, kontzentrazio baxura edo arazo gastrointestinaletaraino.
|
|
|
Espezialisten arabera, ariketa fisikoa funtsezkoa da tentsioa kontrolatzeko. Eta beste eragozpen
|
bat
ere bai: ez zaie ariketa fisiko aerobikorik egiten, patologia horretarako egokiena dena.
|
|
|
Erabiltzaileak marka baten tailer bat aurki dezake, eta, horretarako, probintzia, herria, ibilgailuaren marka, posta kodea eta, jakinez gero, tailerraren izena eskatzen dituen formulario bat bete behar du. Lokalizatu ondoren, aurkitutako tailerraren edo tailerren datu guztiak eskaintzen ditu web guneak, eta kokapen mapa
|
bat
ere bai, haraino iristeko eta kokapen zehatza jakiteko. Marka anitzeko tailer bat bilatzeko, aurreko datuez gain, espezialitatea zehaztu behar da:
|
|
2003
|
|
|
Eskolaratzea aurreratzen doa. Aita batek Lehen Hezkuntzako bigarren mailan utzi behar izan bazuen eskola, gaur bere semea eskolara bidaliko du Lehen Hezkuntza behintzat egin dezan eta Bigarren Hezkuntzako zati
|
bat
ere bai. Baina seme honek, aita denean, bere ondorengoari jada ikasketa luzeagotarako bultzada emango dio.
|
|
|
Halako kontratu bat egiten du hiritarrak; adibidez, lanera oinez joango zarela hitz ematen duzu. Lekuko bat daukazu hori kontrolatzeko eta hitza betetzen baduzu telebistan elkarrizketaren bat ere egingo dizute eta opariren
|
bat
ere bai. Konpromisoa betetzen ez baduzu, deposituan jarritako dirua galtzen duzu.
|
|
|
Itzulpenaz sarri mintzo da bere saio lanetan. Elaberri honi ezarri dion sarrera idatzietariko
|
baten
ere bai. Baina gai honezaz duen gogoeta eta erakuspenik zabalenetarikoa LibNeg saio bilduman dakarrena da," La literatura vasca durante el periodo negro.
|
|
|
Hizkuntza ikastaroarekin batera, literatura eta historia ikastaroak ere izan ziren. Eta linguistika mintegi
|
bat
ere bai, Rudolph de Rijk irakasleak zuzendurik, eta Mitxelenak ere irakasle gonbidatu gisa parte hartzen zuela. ri holandarra ere. Lagun handi egin ziren eta ordurik aurrera Oskillaso bihurtu zen haren euskara testuen zuzentzaile eta aholkulari, Iruñeko etxera bisita ugariak egiten zizkiola.
|
|
|
Aipatu den bezala, praxiaren emaitza, normalean, ez da ehunetik ehunean egintzaren asmoa, testuinguruak, arauak eta baliabide mugatuak dituelako eta asimetrikoa den botere dialektika
|
bat
ere bai; gainera, batzuetan, praxi errealak nahigabeko ondorioak produzitzen ditu. Baina, praxiaren emaitza ez da ehunetik ehuneanegituren determinazioen emaitza.
|
|
|
Lehenengo eta behin esan behar da, mugimendu antineoliberala dela, mugimendu berria eta ezaugarri berriekin. Beste indar oreka bat sortu da, eta eragile sozial berri
|
bat
ere bai, kultura politika berri baten barruan. Gizarte mugimenduhau, alde batetik, oso mugimendu plurala da, askotarikoa, ideologikoki ere bai, etabeste eredu politiko bat eraikitzen ari gara.
|
|
|
Miguel Ángel Martínez doktoreak, Epidemiologia Unitateko zuzendariak, adierazi zuen arriskurik larriena bakardadean jatea dela, eta, beraz, honako hau adierazi zuen: “zorrotz aplikatzen denean, kausazkoak izan daitezkeen arrisku faktoreak identifikatzen ditu epidemiologiak, eta ikusten dugu oso lotuta daudela familia ingurunearekin, eta mezu argi
|
bat
ere bai: neskek ez dutela bakarrik jaten”.
|
|
|
Hona hemen adibide batzuk: errenta aitorpenaren zitazioa, erreklamazioak aurkeztea, “on line” enkanteetan parte hartzea, trafiko isun bat edo lan bizitzaren txostena kontsultatzea, eta BAME barruko mediku egoiliarraren azterketa
|
bat
ere bai erantzunak eta puntuazioa; beste izapide eta transakzio askorekin batera, denbora eta, jakina, joan etorriak aurrezten laguntzen diotenak herritarrari. Guztira zortzi autonomia erkidego, hogeita bost probintzia diputazio, zazpi ministerio, ia bost mila udalerri eta Estatuko Administrazio Orokorreko erakunde autonomo askok eskaintzen dituzte “on line” zerbitzuak.
|
|
|
Pitin bat hazi egingo zela pentsatu nuen hasieran, ez baitakit emakumeek noiz arte jarraitzen duten luzatzen, edo milimetro erdiren bat lodituko zitzaizkiola, erabaki nuen, hain meharra zuen gerria edo hain lerdenak zituen bularrak. Ipurmasailetan malgutasun puntu erorberago bat sumatu niola uste izan nuen gero, eta ibiltzeko moduan halako eramankizun nekatuago
|
bat
ere bai azkenik. Baina ezarian edo oharkabean sumatzen nituen gertakari edo egitate horiek (Monikak nigan auskalo zer aldaketa sumatuko zituen) ez zuten eraginik izan gure maitasunean.
|
|
|
Ohe deseginaren gainean, ukitzeak ere erreparoa ematen duen prendaren bat edo beste ikus zitekeen. Ukendu eta igurzkariz betetako mahai bat omen zegoen hormako ispiluaren kontra, eta zetazko bata arin
|
bat
ere bai aulki burua estaliz.
|
|
|
Urtebete iragan da, eta beste
|
bat
ere bai, Txominek bere bisita egin zuenetik. Ezagun du Nekanek, denbora honetan ilea zuritzen hasi baitzaio, zimurrak nabariagoak egiten eta ugaritzen...
|
|
|
Hala ere, izan zen ilustraturik Inkisizioarekin gorabeherak izan zituenik. Horien artean, Samaniego, Narrosko markesa, Valentin Foronda, eta Bergarako Mintegiko irakasleren
|
bat
ere bai, Elhuyar kasu. Voltaire edota Entziklopedia irakurtzeak ekarri zizkien halako buruhausteak guztiei ere.
|
|
|
Damianek ura jarri du irakiten eta bertara bota ditu aurkitu dituen porru eta azenario bakarrak, zati eginda. Starlux pastilla erdi
|
bat
ere bai. Ondoren patata batzuk zuritu, borobilean moztu, oliotan igurtzi, gatzpipertu eta labeko azpil batean jarri ditu.
|
|
2004
|
|
|
Azkenaldian, baina, balizko krisia hizpide hartuta, egiazko literaturazaleren bati entzun diot zorioneko lantua, eta berriki kantari
|
bati
ere bai antzeko kexua, bere arloaz ari zela: " Musikari gehiegi dago".
|
|
|
Ni gustura ez baldin banago esan egiten dut. Lehen joan izan nintzen Zinemaldira, behin Maria Kristinara koktel
|
batera
ere bai. Baina gero kendu ziguten bigarren gonbidapena, senarrarena, ordu txar txar batean Diputaziora joan beharra jarri ziguten, eta pentsatu nuen" gurekin lotsatu egiten dira edo zer?
|
|
|
Karlos Santamaria eta Koldo Mitxelenaren oso laguna izan zen. Lehenengoarekin jarduera intelektualak partekatu zituen, eta bigarrenarekin biloba
|
bat
ere bai. Honetan esango nizuke biloba bat inportanteagoa dela bere gurasoak edo aiton amonak baino.
|
|
|
Kanpora atera da bat preskura hartzera. Beste
|
bat
ere bai... Banan banan, danak doaz kanpora.
|
|
|
Tabu eta luxu hutsa ez denez geroztik, azken urteotako medikuntzan gehien garatu den alorretako bat da kirurgia estetikoa baina, horrekin batera, gatazka gehien sortu eta harrotu dituenetako
|
bat
ere bai
|
|
|
Tabu eta luxu hutsa ez denez geroztik, azken urteotako medikuntzan gehien garatu den alorretako bat da kirurgia estetikoa baina, horrekin batera, gatazka gehien sortu eta harrotu dituenetako
|
bat
ere bai.
|
|
|
Etxea nahiko handia izan zela ematen zuen, baina lau hormetako bat erortzean berarekin eraman zuen etxearen zati bat. Sukaldea osorik zegoen, komuna eta gela
|
bat
ere bai. Hor zegoen garai batean polita izandako ohe bat.
|
|
|
Tita, Satira, Salma, Kalista, Hipó/ ita, Dominica... Beste izen mordo
|
bat
ere bai, XVIII. eta XIX. mendeetako liburuetan ere, hala nola Moisa, Dositea, Anselma...
|
|
|
Separatistei berdin zaie pausu hau eman ala ez eman: erresuma bat nahi dute," igarobide" ulertzen ez duten hitza dakarren dokumentu
|
bat
ere bai batzutan; baiña hori guzia funtsean zertarako ez dute garbi ikusten.
|
|
|
nork beteko zuen ardo banatzailearen lekua. Sotoko biztanleek inork baino hobeto igarri zuten zerbait ez zebilela ondo, eta urduritasuna pilatuz joan zen, hormetan eta lurrean, eta noizean behin entzuten zen oihuren
|
batean
ere bai.
|
|
|
Morroi hark xarma berezi bat zuen, erabaki zuen Ikek, latindar gigolo itxura merke haren azpian adimen zorrotz batek distiratzen zuen. Adimen zorrotz batek, eta diru gose hilgarri
|
batek
ere bai.
|
|
|
Hizkuntza nagusia ingelesa izan arren, kolore guztietako zipriztinak zeuden nonahi: gaztelania, alemaniera, frantsesa, errusiera... eta hosto txiki baten moduan, oihan erraldoiaren erdian, euskara apur
|
bat
ere bai.
|
|
|
Formaz nahiz gaiez, bere obra osoaren errepaso bat bezala nolabait. Bere bizitzaren errepaso
|
bat
ere bai. Eta bien bilduma halako bat.
|
|
|
Marckek itzuli behar izan zuen, eskuekin bukatu zelako keinua eginez. Eztul batzuk entzun ziren lehendabizi, gero marmar murduskatu bat, gero ahots ozenagoak, barreren
|
bat
ere bai. Marck desenkusa keinuz desagertu zen ate batetik harantz, errautsen bila edo, pentsatu zuen Harakinek.
|
|
|
" Gauean. Eta, besteren
|
bat
ere bai."
|
|
|
Txerrikume bat... Zulotik kanpo burua erakusten zian, eta zango
|
bat
ere bai: euria ari ote duen, leihotik kanpo eskua ateratzen duen andereñoaren antzera..."
|
|
2005
|
|
|
Horretan parte handia izan zuen Karmelo Etxenagusiak, asti denboretan euskara erakusten hasi zen eta euskaldunei. Bazuen propedeutika bat, bide bat egina, eta material apur
|
bat
ere bai. Eta horrela hasi ginen ikastaroetan, apaizentzat gehienbat.
|
|
|
Izan ere, Teresa neska irtirina zen, ispiluaren aurrean orduak egiten zituena, eta haren amak? amona Kontxik?, aldiz, ez zuen ez hautsik ezta ezpain lapitzik ere erabiltzen, eta bere jantzi guztiak grisak edo grisaren gamakoak ziren, beltzen
|
bat
ere bai. Horregatik, egun batean, Teresak bere galdera egin zionean, jakin nahi baitzuen zergatik bere lagun guztien amak apain apain jartzen ahalegintzen ziren eta berea ez, amona Kontxik erantzun zion:
|
|
|
13 Errota 1726an egindakoa da. Gaur egun jatetxe ospetsu bat dago bertan, Kubita, eta arte galeria
|
bat
ere bai.
|
|
|
Eta hemen bai? Demokrazia bat azkenan da sistema bat baina da kultura
|
bat
ere bai, eta beraz joan egiten da ikasten, praktikatzen eta transformatzen baita ere gizarte guztia transformatu ahala. Eta beraz, juez bihurtzen direnean beren arbasoak sekula juez izan ez direnak, ze orain zer gertatzen da:
|
|
|
Ekipoaren sendotasuna edo hauskortasuna garrantzitsua da eramangarriari ematen zaion erabileraren arabera. Ekipoa maiz mugitu nahi bada, ohikoena pisua eta tamaina txikiak izatea da, baina erresistentzia elementu
|
bat
ere bai: hobe da plastikoetatik ihes egitea eta estaldura metalikoa dutenak aukeratzea, batez ere aluminioa, inpaktuak hobeto xurgatzen dituztenak.
|
|
|
Askaria jateko, tenislariak fruta har dezake, esnekia eta ogi txigortu pixka bat; afaria, berriz, honela osatua egongo da: eguerdiko bazkariaren antzeko lehen eta bigarren plater bat, ogi anoa bat, eta esneki
|
bat
ere bai. (arroz esnea ere izan daiteke, karbohidrato ugariko postrea) edo fruta freskoa edo almibarretan.
|
|
|
Esku bakar batez eragiten baitzion bere saguari, bestearekin ordenadorearen sagua zerabilela. Eta horrela egon zen, lehen aldiz zuzenean ikusitako adar hari begira, Ametsen arnasa gero eta bizkorragoa ia eten zen arte, bularrerantz jaurtiketa bikaina burutuz, bigarren eta hirugarren
|
bat
ere bai. Naroa ez zen isuritakoa komuneko paperean zelan biltzen zuen ikustera geratu; bat batean lehengusuak ikusiko zuen beldur izan zen, eta behar zuen bizkortasunak uzten zion isiltasunik handienaz itzuli zen logelara.
|
|
|
Ze abioi batek ezin du hori egin, baina helikoptero batek bai. Eta trapezista
|
batek
ere bai, telebistan. Baina abioi batek ez.
|
|
|
Eta erloju borobil
|
bat
ere bai, aldapaburuan.
|
|
|
Hasperen bat itzuri zait. Baina irribarre
|
bat
ere bai.
|
|
|
Igeldo, Iger, Miarritze... Besteren
|
bat
ere bai, ñirñirkari, bertago eta eskuin alderago.
|
|
|
... jote de la Mancha. Prismatiko batzuk ere topatu nituen, leiarrak apurturik, eta kate erloju
|
bat
ere bai, kristalik eta orratzik gabea...; kutxa ondo arakatuta ere, ez nuen ordea topatu halako arriskuarekin bila nenbilen hura. Banekien Marrok, han harrapatuz gero, pasada on bat emango zidala, onenean; izan ere, ziur nengoen Marro gauza zela norbait aienarazteko, gehiago ez agertzeko moduan; halako irudi beltza genuen auzoko haurrok pertsonaia beldurgarri hartaz.
|
|
|
Abuztuaren azken asterako agindua nion amari bidaia bat egingo genuela biok Sanabriara, Palentzia aldera, erosi eta berritua nuen Golf ean. Idoiari esatea asko kostatu zitzaidan, ez bainekien hura ikusi gabe egoteko gauza izango ote nintzen, eta beldur pixka
|
bat
ere bai baineukan gaizki hartuko ote zidan: hala joatea, gure harremanaren hasiera bero beroan...; baina Idoiak hauxe besterik ez zidan esan:
|
|
|
Nire ikasmahaia norabidez aldatu nuen, leihoko argia ezkerretik sartzen zitzaidala ipinia baineukan. Leihoari begira kokatu nuen; handik maisu maistren etxearen zati bat ikusten zen, eta frontoiaren alde
|
bat
ere bai, tartean plazaren izkina bat zutela. Maisu maistren etxetik irteten edo hara sartzen zen edonork puntu hartatik igaro behar zuen.
|
|
|
Zurrumurruek zioten ezen tabernara joaten zen jendea eta tabernaria bera ere nazka nazka eginda zeuzkala Marrok, egunero iskanbilaren bat ateratzen baitzuen, batez ere ezezagunen bat sartzen zenean. Tabernaria ez zen ausartzen Marrori sarrera galaraztera, beldur pixka
|
bat
ere bai baitzion, eta, gainera, Marroren oldarrak ez baitziren hitzak baino haratago iristen, edo gehienez ere keinu hutsean geratzen baitziren.
|
|
|
Begiak galtzen zaizkit bulegoko bazterretan. Han hemen ka gurutzeren bat ageri da, Ama Birjinaren
|
bat
ere bai. Deko razioa ez da beste mundukoa.
|
|
|
Batez ere Mexikoko kantuak kantatzen genituen, De la sierra mo rena, Solamente una vez ame la vida... Eta euskal kanturen
|
bat
ere bai: Au rtxo txikia seaskan dago... Arrakasta handia izaten genuen.
|
|
|
Indian beti daukazu arroza eta bananaren bat. Eta noizbehinka okelapusketaren
|
bat
ere bai. Oilaskoa zen Indian jaten ez genuena.
|
|
|
Ez nuen eskua soilik galdu: besoaren zati handi
|
bat
ere bai. Ebakuntza egiten hasi bezain pronto ohartu nintzen esku hura malguegi zegoela, errazegi tolesten zela eta apartatuegi zegoela gorputzari lotzeko.
|
|
|
haurrak beti geratzen ziren urruti ez zela, haien bihurrikerien ondorioak ikusteko. Haurrak han izango ziren nonbait, gertu –nire piano ikasle ohiren
|
bat
ere bai, tartean, lepoa egingo nuke– Banintzen zerbait beso bakarrarekin ere, eta gai nintzen denei nintzena erakusteko. Etxeko horma zuriak itsutu ninduen une batez.
|
|
|
Beti eskumakila, aiztoa eta mailu txiki bat lagun zituela. Eta zaku
|
bat
ere bai bizkarrean, biltzen zituen landareak garraiatzeko.
|
|
|
Eta hiru: odolean aurkitutako beste gauza
|
bat
ere bai. Argi zetorren azterketetan, neurriz gainezko metal kontzentrazioa zeukala Senperenak zainetan barrena.
|
|
|
Lerro hauek mutuak hitz egin ahal izan dezan daude asmatuak, eta aipatu gabe gorde ezin dudan oldar itzel
|
batengatik
ere bai: bilduma berri bat hasi nahi dut.
|
|
|
Ezpain koloreko hortentsia oraindik behar bezala loratu gabe batzuk ere bai, ondoko komentuko harresien kontra landatuak. Ortu jostailuzko
|
bat
ere bai, sukalde belarrentzat antolatua: albaka, ezkaia, erromeroa... agerikoa du, hala ere, ez diotela baratzeari gehiegi erreparatzen Otsoenean.
|
|
|
Oso goian. Bi izokin eta lau basurde ageri dira bertan, eta hiru mastako bergantin
|
bat
ere bai. Harrigarria egiten da azkeneko irudi hau itsasorik ez daukan paraje mendizkoan.
|
|
|
Etxea ez bezala, altzariak garaikideak dira logelan: arasa bat, mahaitxo bana ohetzarraren bi alboetan, eta hirugarren mahai handiago
|
bat
ere bai, idazteko modukoa, merkataritza gune handietan erosi eta norberak muntatu behar izaten dituen horietakoa. Ikea, pentsatu du Damianek, eta ez dagoela zeharo gaizki iruditu zaio.
|
|
|
Ondoren oihu egiten duen isiltasun bat lokartu da telefonoaren hariko dilindan, zeu ere konturatu baitzara ezberdinak direla haur hitza eta mutil edo neska hitzak. Nolabait esateko, haurra abstraktua den bezala, mutila edo neska dela konkretua eta zehatza, bi begi eta aurpegia dituela, eta gorputz oso
|
bat
ere bai, zangoak eta besoak. Eta zilborra.
|
|
|
Beste gauza
|
bat
ere bai icasi dut nic guzti onetan, batzuetan pensatzen baitut gure Jaungoico Misericordiosoac gure izcuntza zarra den Eusquera ere ezagutzen duela eta beraren bitartez bidaltzen dizquigula sarritan ulertu ezin ditugun señaleac. Ezen Adan eta Eva Paradisuco atetic irten zirenetic deitu diogu guc belar orri Chertecha, zer deitzen diogun ulertu ezinic ainbeste urtetan.
|
|
2006
|
|
|
" Mahoma" erabiltzeak diosku euskal kultura cultura vasca dela, gaztelaniaren orbitan dagoen kultura bat. Ez al litzateke posible izango Mahoma izena eta izen horren beste formaren
|
bat
ere bai euskarak berez egokitutako izena izatea gaztelaniarekin kointzidentea bada ere?. Ba al dakizu nola esaten den izen hori gainerako erromantzeetan, hala nola katalanez edo aragoieraz, edo nola azaltzen den haren aipamenik nafar erromantzearen formak biltzen dituzten testuetan?».
|
|
|
Hala dioen ehunka azterketa dago, eta aurkakoa aldarrikatzen duen beste mordo
|
bat
ere bai. Juan Manuel Romanek berak adierazi digunez, Osasunaren Munduko Erakundeak (OME) esan du telefonia mugikorrak ez daukala inongo eragin kaltegarririk giza-osasunean:
|
|
|
edo. Ni naiz?. Abesti horietan iluntasun existentzial baten itzala nabaria da, eta, horrez gainera, nihilismoaren jarrera anti heroiko
|
bat
ere bai,. Bihotza, abestian antzeman daitekeenez (horrela komentatu du abesti hori Jon Juaristik).
|