|
2001
|
|
|
Nik ez dut arazo horietatik bakar
|
bat
ere bizi, emakumea naizen arren.Alderantziz, nago, emakumea naizelako erabili egiten nautela zentzu batean: politikoki zuzena da emakumeren bat tartean izatea, dela argitaratzeko orduan, dela mahai inguru bat antolatzeko orduan, dela hitzaldi sorta batean... eta beti, osoondo tratatua sentitu naiz. Ondoegi... moskeatzeraino ia ia, ze, nik idaztendudanean, ez dut nahi emakume idazlea naizela gogoratzerik.
|
|
2002
|
|
|
Lesio horrek oso min larria eragiten du, eta oso maiz, epe luzerako ezintasuna eta arnas arazo larriak eragiten ditu. Osteoporosia gizonezkoetan baino garrantzitsuagoa da emakumezkoetan; hala ere, gizonezkoak ez daude arriskutik salbuetsita,
|
batez
ere bizi itxaropena nabarmen igo den unean. Gaur egun, hausturen herena gizonen artean gertatzen da, eta 2025ean emakumeen artean gertatzen denaren berdina izango dela kalkulatzen da.
|
|
|
Miguel Hernández unibertsitateak (UMH) hipergluzemia iragankorra ikertzen lagunduko duen bide berri bat aurkitu du, haurdun dauden emakumeek maiz pairatzen duten arazoa, eta odoleko glukosa kontzentrazioa handitzea, gehienezko tasaren gainetik. Israel Jarabo doktoregaiak bere tesiaren bidez ateratako ondorioek emango diete beste ikerketa batzuei, bai arazo horri buruz, bai kataratei buruz, herritarren artean ohikoenetakoa den gaixotasunetako bat baita,
|
batez
ere bizi itxaropena handitzeagatik. Jaraboren lanaren arabera, degododoa, 35 zentimetro inguruko jatorri txiletarra duen karraskaria, bi patologiak aztertzeko animalia eredu ona izan liteke.
|
|
|
Itsu eta atzenkor egon behar du batek, edo bi begiak lausoturik izan gutxienez, hizkuntza kontuetan oraingo egoera eta orain dela hogeita hamar bat urtekoa berdintsuak direla pentsatzeko. Itsu, betiko gau lazgarria begietan, edo, lehen esan dudan gisa, beste planeta batean bizi, hori ere gerta daiteke, eta ez nintzateke harrituko batere hau izango balitz kasua, hemen bizi den jende anitz aldi berean beste planeta
|
batean
ere bizi delako. Ez dakit:
|
|
2003
|
|
|
Espezialitate horrek garapen handia izan du Estatu Batuetan, eta, azkenean, sakon sartu da Europan. Terapia “antiaging” serioek narriadura fisikoa neurtu, konpondu eta prebenitzen dute,
|
batez
ere bizi ohiturak aldatzen dituzten neurrien bidez. Baina tratamendu zorrotzekin batera terapia pseudozientifikoak sortzen ari dira, promesa faltsuak dituzten pazienteen osasuna arriskuan jartzen dutenak. Ibilbide arriskutsu hori geldiarazteko, AEBetako 50 biogerontologok kanpaina bati ekin diote Estatu Batuetako hainbat komunikabideren bidez, “adinaren aurkako” botiken aurka.
|
|
2006
|
|
|
Horrexegatik, eta arrisku potentzialei aurre egiteko, soja isoflabonak kontsumitzea gomendatzen da, batetik, baina
|
batez
ere bizi ohitura osasungarriak edukitzea. Horrela," ariketa fisikoa egin behar da, ez erre, alkohol eta kafe kontsumoa neurrian mantendu eta elikadura osasuntsua", Bartzelonako Diatros klinikako zuzendari Rafael Sanchez Borrego doktorearen hitzetan.
|
|
2008
|
|
|
eztabaidak segur aski ez zion batere onik egin. ...aian, euskalgintza bizkaitarrerako frantziskotarrak baino hobeki lekuturiko jenderik bazen, Elizbarrutiko abadeen artean ez ezik baita erlijiosotan ere (Larreako karmel darrak, adibidez) 21; bestalde, Arantzazuko Probintzia Erlijioso izanberrituan euskalkiaren arazoak ez du izan irtenbide garbi sistematiko eta aski osorik fraidegai eta fraideen prestakuntzan, eta euskalkien arteko diglosia motaren
|
bat
ere bizi izan da (bizkaieraren, lotsa, edo esan litekeena).
|
|
|
Gero beste etxe
|
batean
ere bizi izan ziren elkarrekin. Irla bat eraiki zuten.
|
|
2009
|
|
|
2008ko ekainean Laudioko mendizale
|
batek
ere bizia galdu zuen Balerdi mendian, Amezketako hegaletik Gipuzkoako alderdira erori ostean.
|
|
|
Eztandak bete betean harrapatu zuen alboan zegoen autobus bat eta bertan zihoazen bidaiariak dira erasoaren biktima izan. Ekintzaile suizida geldiarazi nahi izan zuen polizia
|
batek
ere bizia galdu du atentatu honetan.
|
|
|
Askotan botatzen diot neure buruari guk ez genuela guraso izaten jakin; are gehiago, gu ez geundela guraso izateko prestatuta, batez ere urte gutxian gauzak nola aldatu diren ikusita. Guk, gainetik bazen ere, etxekoaren berri bageneukan; zuk, berriz, beste mundu
|
bat
ere bizi zenuen, guk ezagutzen ez genuena. Eta guk eman ez genizuna bilatu zenuen han.
|
|
2010
|
|
|
nahiz eta nire amets haiek aitaren iruzkin erneak zituzten erantzunbide, nire nolabaiteko erreakzioa bilatzen zutenak: . Hodei baten gainean bizi denaren etorkizuna, ordea, ospitalea edo hilobia da, seme??; eta nik sinetsi egiten nion, jakina, baina guztiz sinetsi gabe, susmoa bainuen hodei
|
baten gainean
ere bizi zitekeela, inon ez bezala bizi ere: Helenarekin bizi izan nituèn hilabete haiek ditut froga gezurtaezintzat.
|
|
|
" Zeruan dagoenak bertan du zerua, beste inora joan gabe...", edo beste zernahi; izan ere, nik beti amestu izan nuen hodei baten gainean bizitzea... nahiz eta nire amets haiek aitaren iruzkin erneak zituzten erantzunbide, nire nolabaiteko erreakzioa bilatzen zutenak: " Hodei baten gainean bizi denaren etorkizuna, ordea, ospitalea edo hilobia da, seme..."; eta nik sinetsi egiten nion, jakina, baina guztiz sinetsi gabe, susmoa bainuen hodei
|
baten gainean
ere bizi zitekeela, inon ez bezala bizi ere: Helenarekin bizi izan nituèn hilabete haiek ditut froga gezurtaezintzat.
|
|
2013
|
|
|
Etxebizitzan beste haur
|
bat
ere bizi zen, amaordearen semea, baina hori egoera normal batean zegoen, eta etxeko logela batean egiten zuen lo, helduekin egiten zituen otorduak eta eskola pribatu batean ikasten zuen.
|
|
|
Sinetsi nahi bainuke, oroz gain, sinesgabe
|
batek
ere bizi bainau?, gizakiaren eboluzioaren azken kate mailan herri handi mandiek txikiak errespetatuko dituztela, eta gizakiak gizakia, poltsikotik hasita, nahiz eta zalantzan nagoen homo sapiens a horretarako gai ote den:
|
|
|
–piztia ezin lizunago
|
batek
ere bizi gaitu gizaki guztiok?, heldu ere heldu baitzion besotik indartsu, nahiz eta Libiak istantean erreakzionatu zuen, besoa Pedroren eskutik kolpe kementsu batez askatzen zuela:
|
|
|
Gardiner jaunak ez zuen ostera idatzi harik eta Forster koronelaren erantzuna jaso arte; eta orduan ere ez zuen gauza atseginik izan bidaltzeko. Wickhamek inongo seniderekin harremanik izateaz inork ez zuen berririk, eta gauza jakina zen inguru horietan ez zuela
|
bat
ere bizi. Lehenagoko denboretan ezagun ugari izandakoa zen; baina milizian izan zen bitartean ez zen nabaritu haietako inorekin adiskidantza berezirik gordetzen zuenik.
|
|
|
Izan ere, helburua da «herritarren, enpresen eta administrazioen kontzientzietan segitzea», ONCE Euskadiko Lurralde Kontseiluko lehendakariak azaldu du. «Asko aurreratu arren, askoz gehiago dago egiteko,
|
batez
ere bizi garen testuinguru sozioekonomikoan», dio Aitor Gonzálezek Garrantzi sinbolikoa du batez ere, gogoan du González, ez baitute diru hornidurarik. Asko aurreratu arren, egiteko askoz gehiago falta zaigula erakutsi nahi dute, batez ere bizi garen testuinguru sozioekonomikoan.
|
|
|
«Asko aurreratu arren, askoz gehiago dago egiteko, batez ere bizi garen testuinguru sozioekonomikoan», dio Aitor Gonzálezek Garrantzi sinbolikoa du batez ere, gogoan du González, ez baitute diru hornidurarik. Asko aurreratu arren, egiteko askoz gehiago falta zaigula erakutsi nahi dute,
|
batez
ere bizi garen testuinguru sozioekonomikoan. Sari horiek adierazten dituzten balioak ezin dira inoren agendatik bereizi», erantsi du.
|
|
|
Izan ere, EROSKI aitzindaria izan zen produktu freskoen dohaintza erregularretan. Hasieratik, EROSKiren irabazien% 10 gizarte ekintzako ekimenetara bideratzen dira,
|
batez
ere bizi ohitura osasungarriak sustatzera, kontsumitzaileari prestakuntza ematera, ingurumena eta elkartasuna babestera.
|
|
|
Sinetsi nahi bainuke, oroz gain –sinesgabe
|
batek
ere bizi bainau–, gizakiaren eboluzioaren azken kate mailan herri handi mandiek txikiak errespetatuko dituztela, eta gizakiak gizakia, poltsikotik hasita... nahiz eta zalantzan nagoen homo sapiens a horretarako gai ote den: ideal horretarako bidean aienatuko ez ote den, alegia, hain da neurrigabea gizakiak autosuntsitzeko duen ahalmena, eta hain dira alimalekoak gaur egun dituen mehatxuak:
|
|
|
–piztia ezin lizunago
|
batek
ere bizi gaitu gizaki guztiok–.. heldu ere heldu baitzion besotik indartsu, nahiz eta Libiak istantean erreakzionatu zuen, besoa Pedroren eskutik kolpe kementsu batez askatzen zuela:
|
|
2014
|
|
|
Norbaitek ez badu hasiera honetan ipuin ezaguna harrapatu, nahikoa du hurrengo orrira pasatzea eta bertan: " Eta kontua da, OTSO BELDURGARRI
|
bat
ere bizi zela herri menditsu hartan" irakurtzea eta berehala etorriko zaio, etorriko zaigu, burura Txanogorritxu, gorria, otsoa, neskatoa… Jakina, Añorgak eta Mitxelenak beste bertsio berri bat eskaintzen digute, ezberdina, lau hankatako otso hori bi hankadun bilakatuta, Txanogorritxu inuzentea egungo neskato biziaz ordezkatuta.
|
|
|
Tokikomeko hedabide askok egun bizi duten egoera larria da, krisi ekonomiko orokorraz aparte, sektorea birplanteatzera bultzatzen gaituen krisi
|
bat
ere bizi baitu. Birplanteatze horrek epe luzera begira jartzera behartzen gaitu eta hori zaila da epe motzeko arnasa soilik duzunean.
|
|
|
Askotan joan zen don José Miguel Irene Arriasen etxera 1980an, Abel Arrias bisitatzera. Baina beste abade
|
bat
ere bizi zen parrokia etxean: don Juan.
|
|
2015
|
|
|
Rita izeneko emakume batez maiteminduta nengoen, bi seme egin nituen berarekin eta hirugarrena, neskatxo bat, urtarrilerako espero genuen. Horretaz gain, Ritak lehendik zeukan Vladimir izeneko beste seme
|
bat
ere bizi zen gurekin. Emakume aparta zen, zeruak niretzat asmatutakoa (zozokeria horixe esan nion bai, zeruak niretzat asmatu zuela Rita), baina ez nengoen erabat ziur berak neu benetan maite ote ninduenetz.
|
|
|
Bat nator. Baina
|
batez
ere bizi nahi dut, itsasoari begira, bizi.
|
|
|
“Esperientzia polita izan da. Zorigaiztoko gertakizun
|
bat
ere bizi izan nuen, baina: nire txakurraren heriotza”
|
|
|
Esperientzia polita izan da. Zorigaiztoko gertakizun
|
bat
ere bizi izan nuen, baina: nire txakurraren heriotza.
|
|
|
Lehen pankarta horren atzean bi sindikatuetako militante multzo txiki bat ikurrinekin —egun hartan ez zuten parez pare desfilatu ELA eta LABen banderek— eta, ondoren, bata bestearen atzean, bi sindikatuetako tropelak, bakoitza bere pankarta eta ezaugarriekin. Tentsio uneren
|
bat
ere bizi izan zen ELA Ertzaintzaren pankarta LABeko talde baten aurrean pasatu zenean egindako txistuak zirela eta.356 Manifestazio ostean ELAkoak Erakustazokan bildu ziren, non mitina eta lagunarteko bazkaria izan zituzten.
|
|
|
Ez nuen deus aurreztu. Bartzelonako egonaldia salbu, oker ez banago, zorion une gutxi edo
|
bat
ere bizi gabea nintzen ordura arte. Akaso, ni baino zorigaiztokoagoak ikusten kontsolatzen nintzen; edo, sinpleki, ez nuen zoriontsua izateko astirik, edo Bilbotik alde egitea zen sakonean zinezko arrazoia.
|
|
2016
|
|
|
Hau ez, urrutikoetan urrutikoena zela nabari zen, argitsuena izan arren. Richardek inoiz ez zuen entzun lur kanpotar batzuk bizi izan zitezkeela, eta ideia hori aitzinetik ukatzen zuen, beste jende gehienak bezala,
|
batez
ere bizi izan zen aro horretan. Hogeigarren mendeko azken erdian bizi izan balitz, agian, baina bere aroan halakorik ez zen, nahiz eta astronomo ugarik izarrak ikertu jadanik.
|
|
|
–Begira, adiskideak, eta zuek ere entzun, otoi! Hau guzia jakin behar baituzue, luzatu zien ume batzuk bezala jostetan ari ziren Ereki eta Habili, denbora alderantziz kurritzeak irakaspen asko erakartzen ditu,
|
batez
ere bizian izan ditugun egia eta gezurrak agerrarazteko. Nik, jadanik, dena kurritu dut bere martxa zuzenean eta gure jatorrizko hainbeste misterio nahi nizkizueke erakutsi.
|
|
2017
|
|
|
Osasun krisi
|
batean
ere bizi gara. Gero eta minbizi gehiago, gero eta gaixotasun berezi gehiago… Nolatan baimentzen dute erraustegi berri batekin kutsatzea gure airea eta gure ondorengoek arnastuko dutena?
|
|
|
Gutxitan ikusi duela esan du artista batengan bere obra hain nabarmen umetako bizipenetan oinarritzen, gerora espazioaren desokupazioaz esan zituenak umetan hondartzako zuloetan sartzen zenean sentitzen zuenetik atera baitzituen. Oteiza ume uzkurra, izua, barnekoia eta bakartia zela gogoratu diot Goldsmithi eta abandonu sentipen
|
bat
ere bizi izan zuela gurasoek udan aitonarekin uzten zutelako, hotel bat baitzuten Donostian, eta bera sartzen zen zulo horiek eraikuntzako langileek egiten zituztela hondarra atera eta gurdiekin eramaten zutenean.
|
|
|
Gertakizun horien guztien eraginari inolako garrantzirik kendu gabe, esango nuke ispilatze efektu
|
bat
ere bizitzen ari garela.
|
|
2019
|
|
|
Eliz askotan illik dago, len bizi zan Eliz askotan illik. Irarkolan ia ez da
|
bat
ere bizi. Ez liburu, ez eguneroko, ez asteroko, ez illeroko.
|
|
|
Sorok bi gela hartu nahi zituen, guretzat bat, Eszterrentzat bestea, baina ez dio utzi. Ohituta dagoela esan du, lau neba dituela Rosarion, lehengusu
|
bat
ere bizi dela eurekin, ez dela beldurtuko orain, Sororekin eta nirekin. Iruditzen zait esan nahi zuela perretxiko siku bi garela gu, apur bat ustelduak ere bai...
|
|
|
Arestian esan bezala, katu
|
bat
ere bizi dugu etxean; begi urdina, larru nabarra, mutur beltza baina, batez ere, endreda makila galanta. Manterolak lehen aldiz abian jarri ninduen egunean, belarriak altxatu, bizkarra poliki poliki makurtu eta ileak tente jarri zitzaizkion bat batean.
|
|
2020
|
|
|
Jose Luis bera, Alejandro Tapia, Jesus eta Joxanton Artze anaiak. Artean, baina
|
batez
ere bizitzearen artean ikasi dugu haiekin. Obraz, hitzaz eta ekintzaz ikasi dugu haiengandik.
|
|
2021
|
|
|
Bien artean, [tu+ ezin+ izan/* edun] perifrasia tradizio luzeagokoa da —Lazarragaren eskuizkribukoak dira haren lehen lekukotasunak—: Zu gabe ezin naiz istant bakar
|
batez
ere bizi (Zubizarreta); Gizakiek ezin dute inola ere egite horien kausarik ulertu (X. Amuriza). Haatik, [tu+ ahal+ izan/* edun] ez da hain arrunta izan oraintsu arte:
|
|
|
Denok sentitu gara momentu batean edo bestean haserre, amorratuta ere bai, Eurokopako finala penaltietan galdu zuten Ingalaterrako futbolzaleak sentitu ziren bezala. Frustrazioa eta haserrea sentimendu naturalak dira egunerokoan,
|
batez
ere bizi dugun egoera honetan. Naturala ez dena da horiek zaurgarrienak direnekiko gorroto bihurtzea.
|
|
|
«Gurea erdi galduta dagoen belaunaldi bat da. Euskal Herrian, gainera, tokatu zaigu horrelako trantsizio aro
|
bat
ere bizitzea, eta galderak dauzkagu». Horietatik abiatuta sortu dute, bada, beren lehen antzezlana Formol Laborategiko kideek:
|
|
|
Oso herri polita dela deritzot, asko gustatu zait. Kaleetan, tabernetan... bizitasun handia dagoela nabari da, eta hori asko eskertzen dut,
|
batez
ere bizi ditugun garai hauetan. Paseo ugari eman ditut herri ingurutik eta asko disfrutatu dut.
|
|
|
Ezin dizkizuegu eman. Gezurra esaten ari zen; berak ere bere buruari gezurra esaten zion; bazekiten biek; ez zuten une
|
batez
ere bizi historia berdina.
|
|
|
DAMA: Edertasunik gabe ez dago inor segundo
|
bat
ere bizi daitekeenik.
|
|
2022
|
|
|
Oraindik ere sentipenak puri purian ditut. Oso berezia izan da,
|
batez
ere bizi izan dudan moduan. Eli Eibarra gainditu dut.
|
|
|
Ortziralero barazkiak saltzen hasi ziren nire hegazkin txartela erosteko. Haiek ez dute egunean dolar
|
bat
ere bizitzeko!». Eta itzuli egin zen:
|
|
|
beste ni
|
batek
ere bizi nauen,
|
|
2023
|
|
|
Aldarterik gabe ofizio hau maitatzea zaila da.
|
Batez
ere bizi dugun prekaritateagatik. Aktore bezala iritsi nahi duzun mailara iristea oso zaila da, batez ere aktore lanak egitetik aparte beste mila lan egin behar direlako.
|
|
|
Pertsona errukarriak oinazearen lehen erasoaldiak kokaleku batean pairatzen ditu, noski, baina, ai, kokaleku horretatik kanpo egiten duen urrats bakoitzak esan ezin ahalako larrimina eragiten dio. Bost urte dira Fernandoren heriotza gertatu zela, goizegi hura gabe geratzeko, eta harrezkero ez dut zorion une bakar
|
bat
ere bizi izan, txinpartaren bat izatekotan, semeengan islatua. Urteotan jausi eta altxa ibili naiz.
|
|
|
Une epiko
|
bat
ere bizi izan genuen Inkaren Bidean barrena, aspaldiko eraikinei eta gertaerei buruzko adiskide antropologoaren azalpen ederrak entzunez gindoazela. Ondo mintzatzen zen mutila eta bazuen trebezia jendea bereganatzeko eta antolatzeko.
|
|
|
Marisol eta Mariluz izenak izanen gisara moldagarri izango maitasunaren neurri beretsura eskolako umeak ilehoriak ziren herri hartan aberatsen estilora, zioen gure amak sosik gabeak baina hankak biluzik atzamarrak ospel dindirri sudurpekoak jaiotetxeak zutik dirau, hutsik herriaren goi partean, zelatari adreilu gorriek leihoak itsuturik bigarren etxe
|
batean
ere bizi izan ginen lautada izeneko zonaldean etxe hartan ikasi nuen orinala gidatzen, oinezko berantiar ipurditxoa bertan ahokatu eta tipi tapa tipi tapa, banan banan, eskailerak igo tipi tapa tipi tapa, banan banan, eskailerak jaitsi mundumin herri hartan ikasi nuen karramarroak eskuz harrapatzen etxe atzeko errekastoan eta udatiarren seme alabek lurrera botatako oliba hezur erdi janak eta txik...
|
|
|
" Kaosa bizi berez eta
|
batez
ere bizi basoak"
|
|
|
Aldarterik gabe ofizio hau maitatzea zaila da.
|
Batez
ere bizi dugun prekaritateagatik. Aktore bezala iritsi nahi duzun mailara iristea oso zaila da, batez ere aktore lanak egitetik aparte beste mila lan egin behar direlako.
|