|
2000
|
|
|
" Hire kontra erabiliko ditiat egunen batean" egiten dit amenazu. Hori dena ikusita,
|
batek
esan behar du badituela muga batzuk, eta nire muga bat poesiarena da.
|
|
|
Allô, Dabid? Alde batetik, gaur gurago nuen erantzungailu malapartatu horrekin berba egin, batik
|
bat
esan behar dizkizudanak esateko. Orain ulertzen dut zergatik gura ninduzun ni Rakel zelatatzeko.
|
|
2001
|
|
|
Horrela ez, haserretu da bere buruarekin, horrela ez. Beste modu
|
batera
esan behar du. Lasaiago.
|
|
|
E: Loiola, gauza
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
E: Gauza
|
bat
esan behar dizut, Loiola.
|
|
|
Lehen esan bezala, aho literaturak euskal literaturan axola edo ardura gehiago izan du inguruko erdal literaturetan baino. Halaz ere, eta honetara ezkero, gauza
|
bat
esan behar dut: euskal literatura ez dela bakarrik berankorra izan, baizik eta berankorra izateaz gainera suntsikorra ere izan dela.
|
|
2002
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan behar dizut –oldartu zen emakumea azkenean. Zuhaitz adarren batek autoaren aurreko kristala jo zuen, sorgin zahar baten eskua bailitzan.
|
|
|
–Hara. Sekretu
|
bat
esan behar dinat. ETAn sartua nagon, eta laguntza bila nabilen.
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan behar dizut, ama, eta zuri ere bai, aita... Beste mutil batekin ateratzen hasi naiz...
|
|
|
Irtengo haiz kanpora? Gauza
|
bat
esan behar diat.
|
|
|
Baina egia da, horrekin batera, lehenago baino askoz ere euskaldun gehiago kausituko duzula, duda gabe, mahai ofizial horietan eserita. Memoria pixka bat besterik ez da behar, buru pixka
|
bat
esan behar nuen baina hitz hori, buruarena alegia, anbiguo samar gertatzen denez" memoria" esango dut, memoria pixka bat behar da lehenago gertatzen dena eta orain dugun aukera parean jartzeko. Orain, administrazioan, lehen baino euskara gehiago dago, duda gabe.
|
|
2003
|
|
|
Polizi eleberri klasikoen arabera idatzi du egileak batere ondo konpontzen ez den familia baten bilkura, Agatha Christieren «Hamar beltx» eleberri ezagunaren antzeko giro hertsian azaltzen duena. Bat batean aberats bilakatu den aitak gutun bat idazten die urtetan ikusi ez dituen bost seme alabei, kontu garrantzitsu
|
bat
esan behar diela eta bakarrik ager daitezen eskatzeko. Baina lehenengo ezustea berak hartuko du, semetzat zeukana emakume bezala azaltzen zaionean.
|
|
|
Banaka batzuek hik hiru hilabete luzeetan diktatu âbai, diktatuâ dizkiean apunteak eskuetan zerabiltzatek, azken orduko errepasoan. Hire kabutan xelebrekeria tontoren
|
bat
esan behar huen hire erudizioa eta etorriaren gainean âez duk gutxi, ez, norberak ondo ezagutzea bere mugakâ, baina arreta beste norabait joan zaik. Unai gelakide batekin hizketan ikusi duk, paretaren kontra jarria.
|
|
|
Barkatuko didazu, aurrera joan aurretik beste gauza
|
bat
esan behar dizut, sentitzen dudan moduan esan ere. Asko ei dira gure artean euskararen alde daudenak.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, gauza
|
bat
esan behar dizut.
|
|
2005
|
|
|
–Aizan, ni ez naun estalinista, are gutxiago errusiarrak Txekoslovakian sartu zirenetik; Stalinen defentsan gauza
|
bat
esan behar dinat, ordea. Izan ere, Stalinek hogei milioi pertsona hil zitinan, asko eta asko beren herrietatik deserriratuta, eta ez zagon eskubiderik, horraino ados?
|
|
|
Osaba Abelek ere bai. Osaba Simonek esaten digu" Kontu
|
bat
esan behar dizuet", eta barreka hasten da, ezer kontatu baino lehen. Baina gaur izeko Martinak kontatu digu.
|
|
2006
|
|
|
Beste analisi maila
|
batean
esan beharra dago bularra emateak, zuzenki etazeharka, umeen eta amen sozializazioan eragin handia eta konkretua duela. Amaeta jaioberriaren aparteko lotura ideal horren atzetik, edoskitzearen aldekoideologiak generoaren araberako emozioen kudeaketa bat bultzatzen du, eta taldeezberdinen (helduak/ umeak, medikuak/ bezeroak, gizonak/ emakumeak) artekoharreman menpeko batzuk finkatzen ditu.
|
|
|
–Osaba, gauza
|
bat
esan behar dizut: galdutako neska hori oilategian ezkutatuta daukat.
|
|
2007
|
|
|
A, gauza
|
bat
esan behar dizut. Nirekin harremanak hastea zaila edo arraroa egiten bazaizu, jendeak esango duenarengatik eta, badakizu, nik ez daukat zurekin edonora bizitzera joateko beldurrik, e!
|
|
|
–Gigi, gauza
|
bat
esan behar dizut...
|
|
2008
|
|
|
Bide
|
batez
esan behar da satelite bidezko irudi asko ez direla argazkiak. Datuen ekorketak dira; datu horiek proiekzio geometriko batera eramaten dituzte, eta mapa arruntak osatzen dituzte.
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan behar dinat, Ernestina, esan zuen Reginak, izebak bukatu ahala?: Hik heure ametsa bete behar dun, baina nik neurea ere bai, hemendik gutxira, hik botoak egin baino lehen Madrilera bainoa, Villalbako markes jaun andereen etxera, neskame.
|
|
|
Gauza
|
bat
esan beharra dago, ordea, goiko horren osagarri. Gaur eguneko hitz elkarte asko, talde> hitza mugakizun dutela eraturiko asko, ez dira multzo elkarte.
|
|
|
KOLDO: Aizu, hemen zaudela, gauza
|
bat
esan behar dizut Asierri buruz.
|
|
|
AGUR: Gauza
|
bat
esan behar dizut. (Pausa) Zure ama komatik irten da.
|
|
|
Bai. Baina gauza
|
bat
esan behar dizut: ez zait batere gustatzen nire sentimenduak kontrolatzea.
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan behar dinat, Ernestina –esan zuen Reginak, izebak bukatu ahala–: Hik heure ametsa bete behar dun, baina nik neurea ere bai, hemendik gutxira, hik botoak egin baino lehen Madrilera bainoa, Villalbako markes jaun andereen etxera, neskame.
|
|
2009
|
|
|
Behin bakarrik esateko ez hainbeste, baina bost edo zortzi aldiz arnasa
|
baten
esan behar izanez gero hor dator jokoa, baita korapiloa ere.
|
|
|
–Gauza ezin garrantzitsuago
|
bat
esan behar dizuet, esan zien biharamunean, zeremonia handiz; gero, ahotsa apaltzen zuela, tonu ezin misteriotsuagoan jarraitu zuen?: Domingok zera ikusi du?
|
|
|
horregatik hartu zuen, beharbada, isilik egoteko ohitura hura, autodefentsazkoa, nolabait esatearren, denboraren poderioz erreflexu baldintzatu bihurtua?, isilune haietan bere tartea hartu nahi balu bezala, giroaren nondik norakoak neurtzeko? eta horregatik geratu zen, ausaz, isilik, Maria Bibiana mintzatu zenean?. Gauza ezin garrantzitsuago
|
bat
esan behar dizuet: Domingok zera ikusi du???, erreflexu baldintzatuak baldintzatua, nahiz eta anai arreben arteko giroa nekez gerta zekiokeen Damasori arazo iturri; edo zalantza bat zuelako isildu zen, besterik gabe, hiruzpalau segundoko isilunera eraman zuena, zalantzak sorrarazten ziòn nora eza zuzentzeko asmotan; edo ez zuen zalantzarik, eta Damaso beldur zen:
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan behar dizut zuri, Domingo, eta zuri ere bai, Chaplin.
|
|
|
ALIZIA. Ez, Kandido, ezin dut. Gauza
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
KEVIN. Hi, nik ere gauza
|
bat
esan behar diat.
|
|
|
ABEL. Neuk ere gauza
|
bat
esan behar diat. Kontu serioa duk.
|
|
|
KEVIN: Zera, Alex... gauza
|
bat
esan behar diat.
|
|
|
(...) gauza jakin
|
bat
esan beharrean gaude: euskal prentsa euskaraz eginikoa da.
|
|
|
Amaitzeko azken ideia
|
bat
esan beharrekoa iruditzen zait. Uruguaiko euskal etxeetan gertatutakoa ez da kasu bakarra izan, horrelakoak beste euskal etxe batzuetan ere gertatu zirela azpimarratu beharra dago.
|
|
|
Berriz ere, berritasuna ez da beti balio bat, eta inolaz ere ez balio bakarra; baina lan batek zerbait esan eta esanahi horrekin bat datorren modu
|
batean
esan behar du, eta bi ezaugarri horien uztarketa guztiz propioak izan behar zaizkio artistari. Olazabalen kasuan, esaten duen horretan eta bere esateko moduan aurrekari gehiegiren zama ikusten da.
|
|
|
Sinetsita nago batzordearen lana zuzena izan dela. Iruzur hitza erabiltzearen aurkakoa dela gaineratu zuen, hori epaile
|
batek
esan behar duelako, baina bat nator ondorioekin.
|
|
|
Hitz bakar
|
batean
esan behar banu, sufrimendua. Urduri aritu nintzen partida osoan, kontzentratu ezinik.
|
|
|
Ezagutzen ditugun txosten polizialak guztiz paranoikoak dira, eta inteligentzia iraintzen dute. Gauza
|
bat
esan behar da: ez zirela hipotesi horrekin abiatu Egunkaria itxi eta gu atxilotzeko.
|
|
|
–Gauza ezin garrantzitsuago
|
bat
esan behar dizuet –esan zien biharamunean, zeremonia handiz; gero, ahotsa apaltzen zuela, tonu ezin misteriotsuagoan jarraitu zuen–: Domingok zera ikusi du...
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan behar dizut zuri, Domingo... eta zuri ere bai, Chaplin. Nik ere zuekin joan nahi dut frontera.
|
|
|
Damasok balantzea egina zuen, beraz, esaldi bakarrean laburbil zitekeena: ...kako ahaleginak ez zuen merezi... horregatik hartu zuen, beharbada, isilik egoteko ohitura hura –autodefentsazkoa, nolabait esatearren, denboraren poderioz erreflexu baldintzatu bihurtua–, isilune haietan bere tartea hartu nahi balu bezala, giroaren nondik norakoak neurtzeko... eta horregatik geratu zen, ausaz, isilik, Maria Bibiana mintzatu zenean –" Gauza ezin garrantzitsuago
|
bat
esan behar dizuet: Domingok zera ikusi du..." –, erreflexu baldintzatuak baldintzatua, nahiz eta anai arreben arteko giroa nekez gerta zekiokeen Damasori arazo iturri; edo zalantza bat zuelako isildu zen, besterik gabe, hiruzpalau segundoko isilunera eraman zuena, zalantzak sorrarazten ziòn nora eza zuzentzeko asmotan; edo ez zuen zalantzarik, eta Damaso beldur zen:
|
|
2010
|
|
|
Bazkalordua zen, bai, eta ohi bezala jan genuen, gure artean ia hitzik egin gabe, harik eta Bibik, neskameak postrea aterata gero, honela esan zuen arte, urduri bezain tinko: . Aizu, Teo, berebiziko gauza
|
bat
esan behar dizut. Gizon batekin ateratzen hasi naiz?
|
|
|
oihukatu zuen don Anizetok; ongitxo nekien, baina, ezin esan nezakeela nahi nuena!; nola esango nuen, bada, adibidez: . Guztiok aspertuta naukazue, eta zoazte antzarak ferratzera!?; ordainean, gezur
|
bat
esan behar nuen, gezurrik handiena, aitak eta amak eta jaun kalonjeak entzun nahi zutena, hain zuzen ere!; eta hala, itxura egiten ez nuelako itxura egiten nuela, esan nuen:
|
|
|
Teofilo Mariak, gero, etxeko guztiak bildu, neskameak, lorezaina eta anai arrebak, baita medikua eta don Anizeto kalonjea ere?, eta honela hitz egin zigun, bere buruaren jabe jada, ahots garbiz: . Badakizue zer gertatu den, baina gauza
|
bat
esan behar dizuet: aitak idatzia utzi du karta bat, non argi eta garbi adierazten dituen gertatutakoaren motiboak, haren ohorea eta izen ona zalantza txikienetik gordetzen dituztenak.
|
|
|
Sermoien alderdi diskurtsiboak analizatzeari ekin behar diogula eta, azterketa hori enuntziazio terminotan egingo dela iragarri dugu. Baina enuntziazioaz ere hitz erdi
|
bat
esan beharra dago eta teorian sakondu, enuntziazio nozioa ere ez baita nozio unibokoa. Nozio zaharra da, historia luzea dauka eta denboraren joanean berrikuntza ugari izan dituenez, nozio polisemikoa bihurtu da.
|
|
|
ITXASO. Bueno, baina hauetako egun
|
batean
esan behar zizun?
|
|
|
NEDA. (larrituta) Gauza
|
bat
esan behar dizut, etzaitut mindu nahi.
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
Bazkalordua zen, bai, eta ohi bezala jan genuen, gure artean ia hitzik egin gabe, harik eta Bibik, neskameak postrea aterata gero, honela esan zuen arte, urduri bezain tinko: " Aizu, Teo, berebiziko gauza
|
bat
esan behar dizut... Gizon batekin ateratzen hasi naiz...
|
|
|
" Atera mihia, ea saguak jan dizun..."; etxekoen begi guztiak gainean nituen, agidanean...!;" Jarri zutik, eta esan lasai lasai nahi duzuna, pulpitua zeurea duzu-eta!" oihukatu zuen don Anizetok; ongitxo nekien, baina, ezin esan nezakeela nahi nuena!; nola esango nuen, bada, adibidez: " Guztiok aspertuta naukazue, eta zoazte antzarak ferratzera!"; ordainean, gezur
|
bat
esan behar nuen, gezurrik handiena... aitak eta amak eta jaun kalonjeak entzun nahi zutena, hain zuzen ere!; eta hala, itxura egiten ez nuelako itxura egiten nuela, esan nuen: " Oker egin nuen, baina zuzendu nuen neure okerra, eta oso zoriontsua naiz berriro ere; eta nola nire zorionak zoriontsu egiten zaituzten zuek eta zuen zorionak zoriontsu egiten nauen ni, hemen bukatzen da gure arteko arazoa:
|
|
|
Teofilo Mariak, gero, etxeko guztiak bildu —neskameak, lorezaina eta anai arrebak, baita medikua eta don Anizeto kalonjea ere—, eta honela hitz egin zigun, bere buruaren jabe jada, ahots garbiz: " Badakizue zer gertatu den, baina gauza
|
bat
esan behar dizuet: aitak idatzia utzi du karta bat, non argi eta garbi adierazten dituen gertatutakoaren motiboak, haren ohorea eta izen ona zalantza txikienetik gordetzen dituztenak.
|
|
|
Baina, ez, Urkizaren lanak ageriko akatsak ditu. Alde
|
batetik
esan behar da, bere alde esan ere, Urkizarena egunkari eta aldizkarietatik lortutako bertso eta olerkien bibliografia zerrenda huts bat dela; bestetik, bere kontra kasu honetan, zerrenda hori inolako ziurtapenik egin gabe egin zela, Lotsatiren kasuan behintzat. Horrela, Lotsatiren olerkiek izan zuten lehenengo argitalpenari dagokionez, Urkizak ez zituen El DÃan eta El Pueblo Vascon agertutako olerkien berri ematen, bai ordea Euzkadi, Ekin, eta Argian agertutakoez.
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
Berak tonu lasaia hartu zuen, konfidentziala: " Gauza
|
bat
esan behar didak aurrena, David. Nire laguna izan nahi duan jakin nahi nikek.
|
|
|
Zeruan laino ñimiño bat sortu zen; jarraian txapligu hotsa iritsi zitzaigun, goiz hartako hamaikagarrena. " Gauza
|
bat
esan behar dizut, Lubis." Gelditu egin zen. Moro ere gelditu egin zen.
|
|
|
Roberto, gauza
|
bat
esan behar dizut. Aurreko batean, zu etxean zeundela, Ugartek gonbidatu egin ninduen biharko bilerara.
|
|
2011
|
|
|
Baina, irakasleak ordu erdi lehenago gaia jarri eta bat
|
batean
esan behar izaten zenduanean, orduan etozan benetako esturak, eta zer esanik be ez, Seminario Txikiko azken urteetan, bosgarren eta seigarren mailan, hain zuzen be, kurtso guztietakoen aurrean egin behar zenduanean.
|
|
|
– Dena den, gauza
|
bat
esan behar dizut, ekin zion adeitsu, kikara bat eskaini, eta azukrea nahasteko berak erabilitako koilaratxoa luzatzen zidala?: gerrateko kontu harrigarri asko aditua naiz hemen nagoenetik, hemeretzi urte nituela frontean zauritu, hanka moztu, eta hona zokoratu nindutenetik.
|
|
|
Ezer ez, honek harpa jotzeko gogoa galanta, besterik ez. Atzo esan nioan kontu
|
bat
esan behar niola, eta orain ez dik jakin arteko onik izango. Eta txorakeria bat duk...
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan behar dizut?, esaten nion. –Zer gauza??, galdetzen zidan.
|
|
|
–Maria, gauza
|
bat
esan behar deunat. Ebaristoren faltan, Gergorio jatorren gurera.
|
|
|
Bulma, gauza
|
bat
esan behar dizugu.
|
|
|
ITXASO. Baina chico... ezin zara ihesi atera ikusten nauzn bakoitzean. Gainera, kontutxo
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
NAROA. Gauza
|
bat
esan behar dizut. Bihar noa Cadizera.
|
|
|
Del Reyk dio jendeak kuriositate handia duela josten ikasteko: " Jostea ez da gauza oso konplikatua eta amorrua ematen du beste
|
bati
esan behar izatea botoi bat josteko". Dagoeneko lau eskola eman dituzte eta badoaz pixkanaka pixkanaka jostearen oinarrizko ezagutza lortzen.
|
|
|
Gauza
|
bat
esan behar dut honen harira. Bitorian egoten ziren soldaduak kanpotarrak ziren, eta harrokeria handiz eta begirune gutxiz berba egiten zuten gure gainean beti.
|
|
|
Abadearen etxean daukat ohea eta jana. Eta beste gauza
|
bat
esan behar dizut: ume bat ere badaukat.
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan behar diat. Ez zaidak komeni hemen luzaroan egoterik.
|
|
|
Baina nik deklarazio hori egiteko beharra nuela sentitu nuen. Jendearen aurrean biluzterakoan izaten da egia
|
bat
esatearen beharra ere. Horrek, gainera, harreman estua du asko kezkatzen nauen beste gai batekin:
|
|
|
Alde
|
batetik
esan behar dut nik egiten nuen hura niretzat ez zela politika, hura zen administraritzatik lan publiko bat egitea. Politika beste gauza bat da.
|
|
|
Mina ardatz duen eleberria da, mina eta hori gailentzeko ahalegina. Bide
|
batez
esan behar dut liburua katalanez ere badagoela (El que et cau dells ulls, Columna argitaletxeak kaleratua). Italiar ezezagunekin gogaitua, beste toki batzuetara jotzean Octavio Pineda (Kanaria uharteak, 1979) ezagutu nuen.
|
|
2012
|
|
|
Ikusi nindutela sumatu bezain laster, ahal bezain ozenki egin nuen oihu, eta Ostirali gauza bera eginarazi nion. Eta ahal bezain bizkor lasterka eginez, eta bide
|
batez
esan beharra daukat ez zela bizkorregi armaz zamatua nengoelako, zuzen zuzen jo nuen, lehen esan dudan bezala, hondartzan edo itsasertzean, besteak eserita zeuden lekuaren eta itsasoaren artean zegoen hilgai gizajoarengana. Harekin jardutera zihoazen bi harakinek hantxe utzi zuten, ezustean lehenengo tiroa entzun eta beldurrak airean itsasertzera abiatu zirenean, han kanoa batera jauzi egiteko; eta haiek bezala, beste hiruk ere bide bera hartu zuten.
|
|
|
INES. Gauza
|
bat
esan behar dizut. Garrantzitsua da.
|
|
|
UXUE. Gauza
|
bat
esan behar dizuet? (intxaur bat kraskatzen du) Ingalaterrara noa arratsaldean...
|
|
|
Itxoin, ama! Gauza
|
bat
esan behar dizuet?
|
|
|
Argia negarra ere bada. Masusta
|
baten
esan beharra. Eta, oi, begiaren ate zabaldua.
|
|
2013
|
|
|
–Begira, Martin, hau ez da kortesiazko bisita. Gauza
|
bat
esan behar dizugu, garrantzi handiko gauza bat. Martinek baietz egin zuen buruarekin, eta neska gazteari begiratu zion. Alabaren adinekoa zen gutxi gorabehera:
|
|
|
Hamasei urte izango genituen. Gau batez, sekretu larri
|
bat
esan behar zidala iragarri ondoren, bazter batera eraman eta marxista egin zela aitortu zidan. Itzalik gabeko paradisu bat lurrean ezartzeko lanean hasi behar zuela eta poesia utzi egingo zuela jakinarazi zidan.
|
|
|
Ea, gauza
|
bat
esan behar dizuet?
|
|
|
Baiñan, gauza
|
bat
esan bear dizut azkentzat, eta Loli zanak esan zidan ederrena, agian: bere bizitza, gazterik alegia, 21 urte mami baizik ezpait zituan, zure bizitza obetutzearren eskeintzen zuala, zure ibillera makurrak zuzendu zitezen uzten ziola zeruko Aita errukiorrari.
|
|
|
INES: (begietara) Gauza
|
bat
esan behar dizut, ezkondu aurretik. Eskubide osoa duzu jakiteko?
|
|
|
IBON. Atzo esan enizun gauza
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
JAGOBA. Ez dizut mezurik bidaliko, baina gauza inportante
|
bat
esan behar dizut!
|
|
|
(serio) Leo? Gauza
|
bat
esan behar dizut, baina eutsi Kubatik ekarri duzun bizi-poz horri, bai?
|
|
|
Garrasika atera naiz bulego askotatik (kar, kar). Pentsa, adibidez, arkitekto
|
bati
esan behar diozula, herria planifikatzen ari denean, hartzen dituen erabakiek badutela genero ikuspuntua, edo diru kontuak eramaten dituenari aurrekontuei genero ikuspegia txertatu behar zaiela. Askotan ez dute ulertzen, baina denborarekin lan polita egin daiteke, jende horrek ikusten duelako zein garrantzitsua den generoa txertatzea.
|
|
|
–Lea maitea, gauza garrantzitsu
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
Flora, gauza
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
Gauza
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
Gauza garrantzitsu
|
bat
esan behar dizut. Flora.
|
|
|
Bai, baina orain isildu. Gauza garrantzitsu
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
Gauza
|
bat
esan behar dut, eta argi gera dadila!
|
|
|
Itsasontzi bat eta bost bat hegaldi ditut etxera itzultzeko, baina gauza
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
Gauza
|
bat
esan behar dizugu.
|
|
|
Eta gauza oso garrantzitsu
|
bat
esan behar dizut.
|
|
|
Gauza oso garrantzitsu
|
bat
esan behar nizun.
|
|
|
Gauza
|
bat
esan behar dizut.
|